Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 90/12
POSTANOWIENIE
Dnia 25 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSA Władysław Pawlak (sprawozdawca)
ze skargi L. C.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 30 września 2009 r.,
w sprawie z wniosku L. C.
przy uczestnictwie B. C.
o podział majątku wspólnego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 25 października 2012 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w Z.
z dnia 6 grudnia 2011 r.,
1. oddala zażalenie;
2. przyznaje od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Z. na
rzecz adwokata A. K. wynagrodzenie w kwocie 2700 (dwa
tysiące siedemset) zł., powiększonej o stawkę podatku od
towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej wnioskodawcy z urzędu w postępowaniu
zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Wnioskodawca L. C. domagał się wznowienia postępowania w sprawie z
jego wniosku przy uczestnictwie B. C. o podział majątku wspólnego, zakończonej
prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Z .
W uzasadnieniu, opierając skargę na podstawie art. 403 k.p.c., wskazał, że
zachodzi duże prawdopodobieństwo matactwa i oszustwa przez biegłego na
niekorzyść wnioskodawcy, bowiem w dniu 30 kwietnia 2009 r. Sąd Rejonowy
dokonał podziału majątku dorobkowego i opierając się na wycenie biegłego
sądowego T. J. ustalił wartość przedmiotu sprawy na kwotę 219 513 zł, podczas
gdy w dniu 15 czerwca 2011 r., ten sam biegły oszacował tą samą nieruchomość
na kwotę 639 341 zł na potrzeby postępowania egzekucyjnego prowadzonego
przez Komornika Sądowego.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił skargę
z uzasadnieniem, iż podane przez wnioskodawcę okoliczności nie stanowią
ustawowej podstawy wznowienia. Samo bowiem sformułowanie takiej podstawy
w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na ustawowej
podstawie wznowienia. W przedmiotowej sprawie okoliczności w oparciu, o które
wnioskodawca domaga się wznowienia postępowania, były przez niego znane
i podnoszone w toku postępowania przed Sądem drugiej instancji w ramach jego
środka odwoławczego. Wnioskodawca opierał apelację na zarzutach dotyczących
wyceny nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego. Także w toku
postępowania przed Sądem pierwszej instancji zgłaszał w tej materii na bieżąco
zastrzeżenia.
Jako podstawę rozstrzygnięcia wskazał przepis art. 410 § 1 k.p.c.
W zażaleniu wnioskodawca domaga się uchylenia powyższego orzeczenia
i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu w Z. do ponownego rozpoznania.
Zarzucił sprzeczność ustaleń Sądu ze zgromadzonym materiałem
dowodowym poprzez przyjęcie, że skarga wnioskodawcy nie opiera się na
ustawowej podstawie wznowienia, lecz na twierdzeniach, które były już
przedmiotem rozpoznania w postępowaniu apelacyjnym, podczas gdy
wnioskodawca dopiero po otrzymaniu opinii z dnia 15 czerwca 2011 r.
sporządzonej przez biegłego T. J. na potrzeby postępowania egzekucyjnego,
3
dostrzegł rażące różnice pomiędzy tą a pierwotną jego opinią z dnia 21 kwietnia
2008 r., które to rozbieżności mogą świadczyć o tym, że postanowienie zostało
uzyskane za pomocą przestępstwa.
Ponadto pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o przyznanie mu kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcy w postępowaniu
zażaleniowym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 410 § 1 k.p.c. w ramach tzw. badania wstępnego, sąd odrzuca
skargę o wznowienie postępowania m.in. nieopartą na ustawowej podstawie
wznowienia. Badanie to ma charakter formalny, a nie merytoryczny. Jakkolwiek
w sytuacji, gdy wskazana w skardze podstawa wznowienia postępowania została
sformułowana w sposób odpowiadający podstawie przewidzianej w ustawie, ale
w rzeczywistości – z uwagi na przytoczone na jej uzasadnienie okoliczności - nie
istnieje, skarga o wznowienie podlega odrzuceniu w oparciu o powołany wyżej
przepis (zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 21 lipca 2011 r., V CZ
50/11, niepubl., z dnia 18 kwietnia 2011 r., III UZ 6/11, niepubl., z dnia 14 kwietnia
2011 r., II UZ 10/11, niepubl., z dnia 14 maja 2009 r., I CZ 20/09, niepubl., z dnia
7 lipca 2005 r., IV CO 6/05, Biul. SN 2005/9/14).
W zażaleniu wnioskodawca podnosi, że w związku z rażącymi różnicami
w wycenie nieruchomości objętej postępowaniem o podział majątku wspólnego,
którego dotyczy niniejsza skarga, dokonanej przez biegłego sądowego T. J. w
tamtym postępowaniu i w związku z wszczętym postępowaniem egzekucyjnym z tej
nieruchomości, zachodzi uzasadnione podejrzenie, że prawomocne postanowienie
zostało uzyskane za pomocą przestępstwa, gdyż opinia tego biegłego stanowiła
podstawę rozstrzygnięcia.
Stosownie do art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 524 § 1 k.p.c., można
żądać wznowienia postępowania na tej podstawie, że postanowienie co do istoty
sprawy w postępowaniu nieprocesowym zostało uzyskane za pomocą
przestępstwa.
Wskazana w skardze podstawa wznowienia nie istnieje, bowiem
wnioskodawca nie przedstawił wyroku karnego skazującego w tej materii względnie
orzeczenia umarzającego postępowanie karne, ani nie wskazywał na niemożliwość
4
wszczęcia postępowania karnego w celu uzyskania wyroku stwierdzającego fakt
popełnienia przestępstwa (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego
1975 r., I PO 23/73, OSNCP 1975, nr 10-11, poz. 157). Ponadto, opinia biegłego
sądowego T. J. - wbrew twierdzeniom wnioskodawcy – nie stanowiła podstawy
faktycznej rozstrzygnięcia przez Sąd Okręgowy w Z. w sprawie o podział majątku
wspólnego. Wprawdzie opinia ta została uznana przez Sąd za wiarygodną, jednak
ustalając wartość spornej nieruchomości sąd oparł się na opinii biegłego A. M.a,
gdyż ze względu na datę jej sporządzenia była najbardziej aktualna spośród
wszystkich trzech opinii, z których przeprowadzono dowody (k. 419, 493 akt I Ns …
Sądu Rejonowego w Z.).
Mając na względzie powyższe Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na
podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.
Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcy
w postępowaniu zażaleniowym przyznano na podstawie § 13 ust. 2 pkt 2 w zw.
z § 7 ust. 1 pkt 10, § 6 pkt. 6, § 2 ust. 3 i § 5 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1348, z póź. zm.), mając na
uwadze okoliczność, iż ustanowiony pełnomocnik nie reprezentował wnioskodawcy
w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji oraz połowę z wartości przedmiotu
zaskarżenia, która odpowiada wartości udziału wnioskodawcy w majątku
wspólnym.
db