Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 155/12
POSTANOWIENIE
Dnia 16 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi H. P.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego z dnia 18 stycznia 2007 r.,
i Sądu Apelacyjnego z dnia 7 sierpnia 2007 r.,
wydanych w sprawie z powództwa H. P.
przeciwko Skarbowi Państwa - Aresztowi Śledczemu w Ł.
o zadośćuczynienie i rentę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 16 stycznia 2013 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 15 czerwca 2012 r.,
1) oddala zażalenie,
2) przyznaje i poleca Skarbowi Państwa - Sądowi
Apelacyjnemu wypłacić adwokatowi P. S. prowadzącemu
Kancelarię Adwokacką kwotę 3.200,- (trzy tysiące
dwieście) złotych podwyższoną o należną stawkę podatku
od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za pomoc
prawną udzieloną powodowi w postępowaniu
zażaleniowym,
2
3) zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii
Generalnej Skarbu Państwa kwotę 3.200,- (trzy tysiące
dwieście) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
zażaleniowego.
3
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 15 czerwca 2012 r. odrzucił skargę
powoda H. P. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Okręgowego z dnia 18 stycznia 2007 r. Sąd przyjął, że skarga powoda nie
była oparta na ustawowej podstawie wznowienia, w szczególności taką podstawą
nie było powołanie jako nowego dowodu świadectwa lekarza specjalisty, wprawdzie
wydanego po zakończeniu postępowania sądowego, ale opartego na
przedstawionych przez powoda wynikach trzech badań lekarskich z dnia 12
listopada 2001 r., 8 grudnia 2001 r., 23 grudnia 2002 r.
Powód w zażaleniu na powyższe postanowienie wniósł o jego uchylenie
i przyjęcie skargi do rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów nieopłaconej w całości
ani w części pomocy prawnej udzielonej mu z urzędu. Skarżący zarzucił
niewłaściwe zastosowanie art. 410 § 1 k.c. poprzez przyjęcie, że w sprawie nie
występowała podstawa wznowienia postępowania, podczas gdy był nią nowy
dowód w postaci zaświadczenia lekarskiego z dnia 8 marca 2012 r., uzyskanego po
prywatnej konsultacji okulistycznej. Skarżący zarzucił obrazę art. 403 § 2 k.p.c.
poprzez odmówienie wskazanemu środkowi dowodowemu przymiotu nowości
w rozumieniu w/w przepisu, mimo, że powód nie mógł skorzystać z niego
w prowadzonym uprzednio postępowaniu.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie jest bezzasadne.
Skarga o wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia umożliwiającym, w drodze wyjątku, wzruszenie prawomocnych
orzeczeń, dlatego podlega szczególnym rygorom odnośnie formy i treści, zaś
przepisy regulujące tę instytucję nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej.
Ustawowe przesłanki dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania zostały
enumeratywnie wyliczone w art. 401, 4011
oraz 403 k.p.c. Wśród tych podstaw
wymieniono m.in. późniejsze wykrycie środków dowodowych, które mogłyby mieć
wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim
postępowaniu (art. 403 § 2 k.p.c.). Zgodnie z utrwaloną wykładnią przepisu art. 403
§ 2 k.p.c., „późniejsze wykrycie” okoliczności faktycznych lub środków dowodowych
4
dotyczy tylko takich okoliczności i środków, które istniały w czasie trwania
poprzedniego postępowania, ale zostały ujawnione („wykryte”) po jego
prawomocnym zakończeniu, natomiast środek dowodowy, który powstał po
uprawomocnieniu się wyroku, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania
(por. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2005 r., I CZ
125/05, z dnia 5 czerwca 2009 r., I CZ 27/09, z dnia 4 marca 2010 r., I CZ 2/10,
z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 132/11 – nie publ.).
O nowym środku dowodowym w powyższym rozumieniu w rozpoznawanej
sprawie nie może być mowy, skoro powód uzyskał dokument od lekarza okulisty
w dniu 8 marca 2012 r., a wyrok, którego dotyczy skarga o wznowienie
postępowania zapadł w dniu 18 stycznia 2007 r. Ponadto ocena lekarza dotyczy
wcześniejszej dokumentacji medycznej przedstawionej przez powoda już w toku
postępowania i będącej przedmiotem opinii biegłego sądowego. Zasadnie też Sąd
Apelacyjny zwrócił uwagę, że w zakończonym postępowaniu sądowym nie było
żadnych przeszkód aby powód zgłosił kolejny wniosek o przeprowadzenie dowodu
z opinii biegłego okulisty zwłaszcza, że był wówczas reprezentowany przez
fachowego pełnomocnika. Należy podzielić pogląd tego Sądu, że przebywanie
powoda w zakładzie karnym nie niweczyło również możliwości przeprowadzenia
prywatnej konsultacji okulistycznej, jakkolwiek wówczas wydane zaświadczenie
miałoby w postępowaniu dowodowym walor dokumentu prywatnego, zatem
stanowiło jedynie dowód złożenia zawartego w nim oświadczenia. Przyjmuje się,
że niewiedza o środkach dowodowych musi wynikać z przyczyn obiektywnych,
a nie z zaniechania strony postępowania (por. postanowienie SN z dnia
12 września 2007 r., sygn. akt I CZ 105/07).
Niezasadny jest zarzut dotyczący wyjścia przez Sąd Apelacyjny poza zakres
kognicji, obejmującej na tym etapie jedynie badanie formalnych, a nie
merytorycznych elementów skargi o wznowienie postępowania. Przyjmuje się
bowiem, że badanie dopuszczalności skargi obejmuje także ocenę, dokonywaną
przez pryzmat treści skargi, czy okoliczności przytoczone przez skarżącego
wypełniają ustawowe podstawy wznowienia. Ocena taka nie stanowi
merytorycznego badania trafności powołanych podstaw, gdyż ograniczona jest do
wstępnego ustalenia, czy skarga została oparta na ustawowej podstawie
5
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2007 r., I CZ
114/07, z dnia 6 kwietnia 2011 r., I CZ 19/11, z dnia 3 lutego 2012 r., I CZ 152/11 –
nie publ.).
Zgodnie z art. 410 k.p.c., sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie
przepisanego terminu, niedopuszczalną lub nieopartą na ustawowej podstawie.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego trwale ugruntowany jest pogląd, że przesłanka
do odrzucenia skargi o wznowienie postępowania zachodzi nie tylko wtedy, gdy
powołana w niej podstawa wznowienia została sformułowana w sposób nie
odpowiadający ustawie, ale także wówczas, gdy wskazane w skardze okoliczności
wprawdzie sformułowane zostały tak jak określają je przepisy, stąd z czysto
formalnego punktu widzenia dadzą się podciągnąć pod ustawową podstawę
wznowienia, lecz w rzeczywistości podstawa ta nie występuje (por. m.in.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2006 r., I CZ 103/06,
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2010 r., wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 22 lipca 2010 r., I CSK 601/09, postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 25 maja 2012 r., I CZ 35/12). Taka sytuacja występowała
w rozpoznawanej sprawie, skoro powołany w skardze środek dowodowy nie
spełniał kryteriów z art. 403 § 2 k.p.c.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art.
39814
k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.
O kosztach postępowania zażaleniowego, obejmujących koszty zastępstwa
procesowego powoda orzeczono na podstawie § 13 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 7
i oraz § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r.,
nr 163, poz. 1348 z późn. zm.). Podstawą rozstrzygnięcia o zwrocie kosztów tego
postępowania, należnych stronie przeciwnej, jest art. 98 § 1 w zw. z art. 39821
w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13