Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Radosław Buko

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Pezena

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2013 roku w Słupsku

odwołania A. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 5 lutego 2013 roku znak (...)

i z dnia 19 lutego 2013 roku znak (...)

w sprawie A. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej A. Ł. prawo do emerytury na podstawie art.184 w zw. z art.32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2009 roku numer 153 poz. 1227 ze zm.) od dnia 28 lutego 2013 roku, nie stwierdzając odpowiedzialności organu rentowego

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 lutego 2013r. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.odmówił ubezpieczonej A. Ł.prawa do emerytury, albowiem nie udowodniła co najmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych i pracy w warunkach szczególnych.

Decyzją z dnia 19 lutego 2013r. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.odmówił ubezpieczonej A. Ł.prawa do emerytury, albowiem nie udowodniła co najmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych i pracy w warunkach szczególnych.

Ubezpieczona A. Ł. odwołując się od powyższych decyzji wniosła o ich zmianę i przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Zdaniem ubezpieczonej udowodniła 20 lat pracy i ponad 15 lat pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i podnosząc, rozbieżności w określeniu stanowisk pracy zajmowanych przez ubezpieczoną i brak możliwości stwierdzenia że praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na danym stanowisku. Zdaniem organu rentowego ubezpieczona nie zamieszkiwała we wspólnym gospodarstwie rolnym lub w bliskim sąsiedztwie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. Ł., urodzona (...), w dniu 28.01.2013r. złożyła wniosek o emeryturę. Decyzją z dnia 5 lutego 2013r. (znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.odmówił ubezpieczonej A. Ł.prawa do emerytury, albowiem nie udowodniła co najmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych i pracy w warunkach szczególnych.

Decyzją z dnia 19 lutego 2013r. (znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.odmówił ubezpieczonej A. Ł.prawa do emerytury, albowiem nie udowodniła co najmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych i pracy w warunkach szczególnych.

Organ rentowy w oparciu o złożone dowody z dokumentów uznał, że ubezpieczona wykazała według stanu na dzień 01.01.1999r. okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 19 lat, 4 miesięcy i 25 dni. Staż pracy w szczególnych warunkach wyniósł: 0 dni.

Do okresów wykonywania pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie uwzględnił zatrudnienia od 8.4.1978r. do 28.02.1995r. w ,, (...) ‘’ Zakładach (...) S.A. Wytwórni (...) w C. z uwagi na rozbieżności w zajmowanych stanowiskach – w świadectwie pracy z dnia 28.06. 1996r. podano stanowiska: pomoc magazynowa, agregatowy urządzeń pakujących, agregatowy sterowni i kierownik zmiany magazynowej natomiast w świadectwie wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia powołano przepisy resortowe odnośnie agregatowego czyszczenia i rozdrabniania ziarna oraz robotnika magazynowo – magazyniera surowców i pasz. Zdaniem organu rentowego ubezpieczona nie zamieszkiwała we wspólnym gospodarstwie rolnym lub w bliskim sąsiedztwie.

Ubezpieczona nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Nie pracuje od 1.01.2012r.

dowód: /akta ZUS: wniosek o emeryturę z dn. 28.01.2013r. k. 1 – 3 akt ZUS załączonych do odwołania, wyliczenie stażu pracy k. 16 akt ZUS załączonych do odwołania, decyzja z dnia 5.02.2013r. – k. 17 akt ZUS załączonych do odwołania, , decyzja z dnia 19.02.2013r. – k. 26 akt ZUS załączonych do odwołania /

W okresie od 21.06.1976r. do 20.10.1977r. ubezpieczona pracowała w gospodarstwie rolnym cioci J. W. położonym we wsi W. oddalonym około 7 kilometrów od miejsca zamieszkania. Gospodarstwo miało powierzchnię 12 ha, była tam trzoda chlewna, bydło, wykonywano prace polowe. W tym gospodarstwie w tym okresie pracowała jedynie J. W.. Jedna córka J. W. uczyła się w (...) druga była uczennicą Szkoły Podstawowej. Ubezpieczona pasła krowy, wyrzucała obornik, karmiła inwentarz, czyściła stanowiska, Pracowała też w żniwa i wykopki, brała udział w zbiorach truskawek. W normalnym okresie pracowała około 8 godzin, więcej w żniwa i wykopki. Dojeżdżała do gospodarstwa rowerem, rzadko nocowała. Zimą praca w gospodarstwie zajmowała jej co najmniej 4 godziny dziennie.

Dowody: zeznania świadka B. H. – k. 28 – 28v 00:05:20 – 00.11.29, zeznania świadka I. W. – k. 28v 00.11.29 – 00:20:34

Ubezpieczona w okresie zatrudnienia w ,, (...) ‘’ Zakładach (...) S.A. Wytwórni (...) w C. pracowała od 8.04.1978r. jako robotnik pomocniczy magazyniera, od 1.02.1979r. jako agregatowy urządzeń pakujących, od 1.10 1979r. jako agregatowy sterowni 19 ( sterowa 19 ), od 1.09.1981r. na stanowisku sterowa agregatowa urządzeń pakujących, od 1.05.1983r jako kierownik zmiany magazynowej, od 1.01.1990r. jako magazynier surowców, od 3.03.1994r. jako referent administracyjno – gospodarczy. Ubezpieczona otrzymała świadectwo wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia za okres pracy w ,, (...) ‘’ Zakładach (...) S.A. Wytwórni (...) w C. od 8.04.1978r. do 28.02.1995r. w świadectwie wskazano stanowiska agregatowego czyszczenia i rozdrabniania ziarna, robotnika magazynowego – magazyniera surowców i pasz, agregatowego sterowni – magazyniera surowców i pasz. Ubezpieczona pracowała cały czas w kurzu, jej praca polegała na dopilnowaniu załadunku i rozładunku, dozowania. Ubezpieczona pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy, również praca magazyniera i kierownika zmiany magazynowej była pracą w kurzu – świadczoną na dworze.

Pracę ubezpieczonej w okresie od 8.4.1978r. do 2.3.1994r. można zaliczyć do prac w szczególnych warunkach wymienioną w dziale X w pkt 10 A załącznika nr 1 do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zmianami oraz z 1 997 r. Nr 61, poz. 377) tj. prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty. Nadto w ocenie Sądu Okręgowego rozpoznającego niniejszą sprawę prace te mieszczą się w dziale X poz. 10 pkt 1 – 5 załącznika nr 1 do zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa I Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.UrzMRiRW.1991. nr 2 poz. 2) gdzie wskazano stanowiska: agregatowy czyszczenia i rozdrabniania ziarna, mieszankowy śruty i komponentów paszowych, dozowacz surowców na mieszanki paszowe, robotnik za i wyładunkowy zbóż, komponentów paszowych i paszy gotowej, robotnik magazynowy i magazynier surowców paszowych i pasz.

Ubezpieczona na dzień 01.01.1999r. posiada 15 lat 10 miesięcy 23 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

dowód: /akta osobowe ubezpieczonej, k 19 akt sprawy, zeznania świadków: K. L. k. 21 v – 22 00:25:29 – 00:30:54, I. P. k. 22, 00:30:54 – 00:37:09, H. W. k 22 00:37:09 - 00:40:28

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej A. Ł. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. Dz 2009r., Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27

W myśl ust. 2 art.184 tej ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2012r. emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 20 lat w przypadku kobiet ( art.27 pkt.2 ). Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. Dz 1983r., nr 8, poz. 43 ze zm. ), do którego odsyła art.31 ust. 4 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Dla mężczyzn jest to 60 lat, dla kobiet 55 lat.

Ubezpieczona ma ukończone 55 lat, nie jest członkiem OFE, w ocenie Sądu Okręgowego posiada wymagany 20 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999r.

Organ rentowy nie uznał ubezpieczonej, okresu pracy od 21.06.1976r. do 20.10.1977r. w gospodarstwie rolnym cioci J. W. położonym we wsi W. oddalonym około 7 kilometrów od miejsca zamieszkania ponieważ w tym okresie nie pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem lub w bliskim sąsiedztwie.

W art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2009r. nr 153 poz. 1227 ze zm.) zawarto normę stanowiącą, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 roku okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 roku okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Bezsporne było, że ubezpieczona udokumentowała okres zatrudnienia przed 1.01.1999r. wynoszący łącznie 19 lat, 4 miesiące i 25 dni. Konieczne było rozstrzygniecie, czy do okresu zatrudnienia można zaliczyć okres od 21.06.1976r. do 20.10.1977r. w gospodarstwie rolnym cioci J. W. położonym we wsi W. oddalonym około 7 kilometrów od miejsca zamieszkania. Organ rentowy odmówił zaliczenia tego okresu, ponieważ w tym okresie nie pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem lub w bliskim sąsiedztwie.

W celu ustalenia powyżej określonej okoliczności Sąd przeprowadził dowód z zeznań świadków B. H. i I. W..

Osoby przesłuchane zgodnie zeznały, że ubezpieczona pracowała w spornym okresie co najmniej w wymiarze połowy ustawowego czasu pracy. W ocenie Sądu Okręgowego ubezpieczona spełniała kryteria domownika.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że kwestia pracy w gospodarstwie rolnym była wielokrotnie przedmiotem rozważań w orzecznictwie sądowym. Wątpliwości budziło zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym uczniowi, który nie spełnia kryteriów pojęcia "domownika" z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz.U. z 2008r. nr 50 poz. 291 ze zm.) tj. osobie bliskiej rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. W judykaturze wykształcił się pogląd, iż o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed objęcia rolników obowiązkiem opłacania składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne domowników (tj. przed dniem 1 stycznia 1983 r.) przesądza wystąpienie dwóch okoliczności:

1.  wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej "domownika" z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz

2.  czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie. Zob. wyrok SA w Poznaniu z dnia 24 stycznia 1996 r., III AUr 833/95 (OSA 1998, z. 4, poz. 15) i wyroki SN: z dnia 28 lutego 1997 r., II UKN 96/96 (OSNAPiUS 1997, nr 23, poz. 473); z dnia 13 stycznia 1998 r., II UKN 433/97 (OSNAPiUS 1998, nr 22, poz. 668); z dnia 13 listopada 1998 r., II UKN 299/98 (OSNAPiUS 1999, nr 24, poz. 799); z dnia 18 lutego 1999 r., II UKN 491/98 (OSNAPiUS 2000, nr 8, poz. 324, notka); z dnia 9 listopada 1999 r., II UKN 190/90 (OSNAPiUS 2001, nr 4, poz. 122, notka); z dnia 3 grudnia 1999 r., II UKN 235/99 (OSNAPiUS 2001, nr 7, poz. 236, notka); z dnia 10 maja 2000 r., II UKN 535/99 (OSNAPiUS 2001, nr 21, poz. 650); z dnia 12 maja 2000 r., II UKN 538/99 (OSNAPiUS 2001, nr 21, poz. 651); z dnia 27 czerwca 2000 r., II UKN 612/99 (OSNAPiUS 2002, nr 1, poz. 21, notka); z dnia 3 lipca 2001 r., II UKN 466/00 (OSNPUSiSP 2003, nr 7, poz. 186).

Wnioski wypływające z lektury powołanego wyżej orzecznictwa pozwalają na uwzględnienie okresu pracy w gospodarstwie rolnym także wówczas, gdy praca ta faktycznie nie była codziennie wykonywana, lecz wnioskodawca gotów był tę pracę codziennie wykonywać w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie, tj. był dyspozycyjny w tym zakresie. W praktyce oznacza to konieczność zamieszkiwania wnioskodawcy co najmniej w pobliżu gospodarstwa rolnego.

W ocenie Sądu Okręgowego taka sytuacja zachodzi w niniejszej sprawie. Wbrew poglądowi wyrażonemu w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, z definicji domownika nie wynika aby koniecznym było pozostawanie we wspólnym gospodarstwie z rolnikiem wystarczające było zamieszkiwanie w pobliżu gospodarstwa a decydująca gotowość do codziennego wykonywania pracy w wymiarze przekraczającym cztery godziny dziennie. Jak wynika z akt ubezpieczona mieszkał w odległości około 7 km od miejsca położenia gospodarstwa, zaś jeżdżąc rowerem na skróty była w stanie tę odległość zmniejszyć. Zatem dotarcie i powrót do miejsca zamieszkania w ocenie Sądu Okręgowego nie przekraczały czasu który jest poświęcany na dotarcie do miejsca pracy.

Sąd dał wiarę powyższym zeznaniom świadków, gdyż były one spójne, zgodne ze sobą i pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Podkreślić należy, że nie są to dowody całkowicie się pokrywające – co świadczy w ocenie Sądu Okręgowego o ich spontaniczności.

W sytuacji gdy nawet nie podzieli się powyższego stanowiska, zaznaczyć wypada, że jak wynika z akt emerytalnych siostry ubezpieczonej M. K., osobie tej organ rentowy uznał jako wiarygodny okres zatrudnienia okres pracy w gospodarstwie dziadków i cioci od 15.06.1978r. do 31.05.1979r. ( vide k 29v akt emerytalnych M. K. ). Zdaniem Sądu Okręgowego odmowa zaliczenia pracy świadczonej na tych samych warunkach przez ubezpieczoną narusza określoną w art. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( tekst jednolity Dz.U. z 2009r. nr 205 poz.1585 ze zm.) zasadę równego traktowania wszystkich ubezpieczonych.

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd ustalił, że ubezpieczona pracowała od 21.06.1976r. do 20.10.1977r. w gospodarstwie rolnym cioci J. W. zasadne zatem było zaliczenie do stażu ubezpieczeniowego tego okresu to jest 1 roku 3 miesięcy 29 dni. W sytuacji gdy brakujący okres wynosił 7 miesięcy 5 dni spełniony został warunek posiadania przez ubezpieczoną co najmniej 20 letniego okresu zatrudnienia przed 1.01.1999r.

Kolejną sporną przesłanką jakie musiała ubezpieczona udowodnić w przedmiotowej sprawie była praca w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat według stanu na dzień 01.01.1999r.

Zważyć przy tym należy, że w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom.

Według art. 473 § 1 kpc w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 KPC, sprawia, że każdy istotny fakt (np. taki, którego ustalenie jest niezbędne do przyznania ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury), może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (vide wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r. I UK 111/07).

W ocenie Sądu jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, to m.in. prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty (wykaz A dział X pozycja 10 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r.)

W tych okolicznościach rzeczą Sądu było zatem ustalenie, czy okres pracy w ,, (...) ‘’ Zakładach (...) S.A. Wytwórni (...) w C. od 8.4.1978r. do 2.3.1994r. może być zaliczony jako praca w warunkach szczególnych.

Brak ograniczeń co do środków dowodowych w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe oznacza to, że Sąd jest uprawniony do przeprowadzenia postępowania dowodowego, w tym z przesłuchania świadków na okoliczność okresu pracy odwołującego w warunkach szczególnych. Prowadzenie dowodu z zeznań świadków lub z przesłuchania stron nie podlega żadnym ograniczeniom.

Z zeznań słuchanych w sprawie świadków K. L. k. 21 v – 22 00:25:29 – 00:30:54, I. P. k. 22, 00:30:54 – 00:37:09, H. W. k 22 00:37:09 - 00:40:28 wynika, iż że w spornym okresie ubezpieczona wykonywał czynności zaliczane do prac w szczególnych warunkach. Z zeznań tych wynika, że podczas zatrudnienia ubezpieczona pracowała w wytwórni pasz w której wywarzano śrutę, mączki i pasze wykonując w niej prace fizyczne związane z przygotowaniem towaru. Ubezpieczona pracowała cały czas w kurzu, jej praca polegała na dopilnowaniu załadunku i rozładunku, dozowania. Ubezpieczona pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy, również praca magazyniera i kierownika zmiany magazynowej była pracą w kurzu – świadczoną na dworze. Praca świadczona w dużym zapyleniu i była niewątpliwie pracą mająca szkodliwe oddziaływanie na organizm człowieka.

Zeznania świadków Sąd uznał za wiarygodne albowiem były one stanowcze, logiczne, zgodne i wzajemnie się uzupełniały. Świadkowie ci byli w tym samym okresie zatrudnieni u pracodawcy ubezpieczonej, stąd musieli mieć pełną świadomość co do charakteru stanowisk i wykonywanych przez niego obowiązków.

Odnosi się to zarówno do rodzaju i okresów zajmowanego przez ubezpieczoną stanowiska. Również w tym przypadku zeznania te nie pokrywają się – co świadczy o ich spontaniczności.

Zeznania te znajdują oparcie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym w postaci akt osobowych ubezpieczonej.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na ustalenie, że praca ubezpieczonej w okresie od 8.4.1978r. do 2.3.1994r. była pracą w warunkach szczególnych, o której mowa w Dziale X w pkt 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. Dz 1983r., nr 8, poz. 43 ze zm. ) tj. pracą przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty.

Ubezpieczona świadczyła powyżej opisaną pracę w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Okoliczność ta wynika w sposób nie budzący wątpliwości Sądu z zeznań świadków K. L., I. P., H. W., które Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne, wzajemnie korespondujące ze sobą i logicznie argumentowane. Nadto pozostającymi w korelacji ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci dokumentów; w szczególności dokumentów zawartych w aktach osobowych ubezpieczonej. Sąd dał wiarę tym dowodom, albowiem wzajemnie się uzupełniają i nie wykazują wewnętrznych sprzeczności.

Zdaniem Sądu Okręgowego brak jest podstaw aby podzielić stanowisko organu rentowego podnoszącego, że ubezpieczona nie świadczyła pracy w pełnym wymiarze czasu pracy.

Podkreślić należy, że przepisy resortowe mają jedynie charakter techniczno porządkujący zaś decydujące znaczenie ma zaliczenie danej kategorii pracowników do osób zatrudnionych w szczególnych warunkach wynikające z przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W wyroku z dnia 16 października 2003 r. III AUa 1508/02 Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdził, że wykazy stanowisk zamieszczone w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.), obowiązują w każdym podmiocie, w którym jest wykonywana wskazana w nich praca. Natomiast wykazy pochodzące od poszczególnych ministrów nadal zachowują wartość, lecz jedynie informacyjną i uściślającą, także w każdym podmiocie zatrudniającym pracowników na takich stanowiskach.

Dla uznania konkretnego wykonywania pracy za pracę zaliczoną do pierwszej kategorii zatrudnienia, czy też w szczególnych warunkach istotne jest jedynie to czy jest to praca wymieniona w § 4 - 15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do tego rozporządzenia.

Odnośnie zarzutów dotyczących niezgodności nazwy stanowiska z przepisami branżowymi należy wskazać, iż w utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego zaakcentowano, że wykazy stanowisk ustalane przez właściwe podmioty w odniesieniu do podległych zakładów pracy mają jedynie charakter techniczno – porządkujący.

Odnośnie waloru prawnego wykazów stanowisk ustalanych na podstawie delegacji zawartej w § 1 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r., nr 8, poz. 43) wypowiedział się wprost Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 grudnia 2004 roku, sygn. akt II UK 79/04, opublikowanym w OSNP 2005/14 poz. 214 w którego uzasadnieniu wskazał, że regulacja wydana na podstawie przedmiotowego przepisu nie jest prawem materialnym mogącym być podstawą skargi kasacyjnej. Wynika to stąd, że nie mieści się ona w kategorii źródeł powszechnie obowiązującego prawa wymienionych w art. 87 Konstytucji, do których zalicza się Konstytucję, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Unormowanie to zostało bowiem zawarte w zarządzeniu ministra, tj. szczególnym źródle prawa o charakterze wewnętrznym, które zgodnie z art. 93 ust. 2 Konstytucji, może być adresowane wyłącznie do podmiotów podległych organowi, który je wydał. Akty tego rodzaju nie mogą kształtować sytuacji prawnej podmiotu spoza układu organizacyjnego podległego organowi wydającemu dany akt, ani stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10 czerwca 2003 r. i tam cyt. orzeczenia; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lipca 2000 r. I SA 415/2000; wyrok Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2004 r. II UK 337/2003 OSNP 2004/22 poz. 392).

Mając na uwadze omówione powyżej względy natury faktycznej i prawnej, Sąd uznając odwołanie za uzasadnione, w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżone decyzje i przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury począwszy od dnia 28.2.2013r. od dnia osiągnięcia wieku 55 lat.

Ustalenie, czy ubezpieczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie zatrudnienia wykonywała pracę w warunkach szczególnych wymagało rozważenia, czy czynności przez nią wykonywane były pracą w warunkach szczególnych oraz wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego przez Sąd. Z tych przyczyn nie można przypisać organowi rentowemu odpowiedzialności za nieprzyznanie świadczenia emerytalnego mając na uwadze dyspozycję art. 118 ust. 1 a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych .