Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

w związku ze skargą o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie o sygn. III AUa 524/12 oraz poprzedzającym go prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie VI wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. VI U 802/11

p o s t a n a w i a :

odrzucić skargę.

SSA Anna Polak SSA Romana Mrotek SSA Zofia Rybicka-Szkibiel

Sygn. akt III AUa 121/13

UZASADNIENIE

M. K. złożył w dniu 11 lutego 2013 roku skargę o wznowienie postępowania.

Wskazując jako podstawę skargi art. 403 § 2 k.p.c. i mając na uwadze jego treść skarżący wniósł o:

- dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii nowych biegłych lekarzy kardiologów na okoliczność: aktualnego stanu zdrowia skarżącego, w szczególności jego możliwości i zdolności podjęcia pracy i określenia czy skarżący jest niezdolny do pracy w części czy w całości, w szczególności w następstwie rozległego zawału mięśnia sercowego z dnia 11.12.2012 r., nowej okoliczności, która pojawiła się po prawomocnym orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 22.11.2012 r. sygn. akt III AUa 524/12, a nieznanej skarżącemu zarówno przed Sądem I instancji jak i II instancji,

- dopuszczenie dowodu z dokumentów załączonych do skargi,

- przesłuchanie skarżącego w charakterze strony na okoliczność: w jakim aktualnie stanie fizycznym się znajduje, czy odczuwa jakieś dolegliwości, czy może wykonywać pracę, czy jest zdolny podjąć pracę, w następstwie zawału mięśnia sercowego z dnia 11.12.2012 r.

W uzasadnieniu skargi skarżący wskazał, że decyzją z dnia 26.04.2011 r. organ rentowy odmówił skarżącemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ubezpieczony zaskarżył tę decyzję do Sądu Okręgowego w Szczecinie, który orzeczeniem z dnia 26.04.2012 r. oddalił odwołanie powołując się przy tym na stan faktyczny w sprawie oparty na opiniach biegłych z różnych dziedzin. Nie zgadzając się z cytowanym wyrokiem skarżący wniósł apelację do Sądu Apelacyjnego w Szczecinie, który wyrokiem z dnia 22.11.2012 r. ją oddalił podzielając pogląd Sądu I instancji.

W dniu 11 grudnia 2012 r. (a więc już po prawomocnym wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie) skarżący doznał rozległego zawału mięśnia sercowego, w następstwie którego stan zdrowia pogorszył się, tylko dzięki bardzo szybkiej pomocy lekarskiej przeżył. W bardzo szybkim czasie został przetransportowany do (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w S. przy ul. (...) i tam poddany zabiegom ratującym życie.

Tylko specjalistyczne zabiegi opanowały sytuację i szybka akcja ratunkowa uratowały życie skarżącego. W następstwie zdarzenia z dnia 11 grudnia 2012 r. skarżący przeszedł wiele badań.

Stan zdrowia skarżącego w efekcie zdarzeń z dnia 11 grudnia 2012 r. uległ bardzo poważnemu pogorszeniu. M. K. w związku z rozległym zawałem mięśnia sercowego nie może funkcjonować w codziennym życiu, nie może spać, bardzo ciężko jest mu się poruszać, ma problemy z oddychaniem. Nie może wykonywać codziennych czynności bez pomocy osób trzecich. W świetle opisywanego zdarzenia, stan jego zdrowia znacząco pogorszył się.

Aktualny stan zdrowia skarżącego wyklucza możliwość podjęcia jakiejkolwiek pracy. Serce skarżącego jest bardzo uszkodzone i wymaga leczenia.

Skarżący wskazał, że podstawą skargi jest art. 403 § 2 k.p.c. który mówi, że "można również żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu". Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego: "skuteczne powołanie się na przesłankę wskazaną w art. 403 § 2 k.p.c. wymaga, aby nowe okoliczności w poprzednim postępowaniu były stronie nieznane i dla niej niedostępne. Nie odnosi się natomiast do okoliczności i dowodów niedostrzeżonych przez stronę, gdy istniała obiektywna możliwość ich przywołania, a zaniechanie strony w tym przedmiocie było następstwem jej zaniedbań" (postanowienie SN z dnia 11.08.2009 r., III PZ 6/09, LEX nr 688858). Podobnie w innym orzeczeniu Sądu Najwyższego stwierdza się: "podstawą wznowienia postępowania nie mogą być okoliczności i dowody wchodzące w zakres materiału procesowego prawomocnie zakończonego postępowania, a nie dostrzeżone przez stronę, bowiem wykrycie, o którym mowa w powołanym art. 403 § 2 k.p.c. odnosi się do okoliczności i dowodów w poprzednim postępowaniu w ogóle nie ujawnionych i wówczas nieujawnialnych, bo nieznanych stronie i dla niej niedostępnych, zaś fakty "ujawnione" czyli te, które strona powinna znać, tj. miała możliwość dostępu do nich, nie są objęte hipotezą art. 403 § 2 k.p.c. Ocena dostępności faktów powinna mieć charakter obiektywny i uwzględniać całokształt okoliczności danej sprawy." (postanowienie 24.06.2009 r., I CZ 32/09, LEX nr 584194). Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 29.04.2010 r., I ACa 31/10, LEX nr 1120361).

W świetle powyższego, w ocenie skarżącego pojawiły się nowe znaczące okoliczności, które powinny być rozpoznane przez Sąd rozpoznający skargę.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. - Wydział (...) Prawnej - w odpowiedzi na zarządzenie Sądu z dnia 14.02.2013 r. wniósł o oddalenie skargi wnioskodawcy o wznowienie postępowania w sprawie III AUa 524/12.

Zdaniem organu rentowego wnioskodawca nie wskazał żadnych przesłanek, określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, które mogłyby stanowić podstawę do wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 22.11.2012 r. w sprawie III AUa 524/12.

Wnioskodawca w piśmie z dnia 11.02.2013 r. (skardze o wznowienie postępowania) wskazał jedynie, że podstawą do wznowienia postępowania w ww. sprawie jest wystąpienie u niego zawału mięśnia sercowego w dnia 11.12.2012 r. Okoliczność ta mogłaby być podstawą do złożenia przez wnioskodawcę nowego wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniesiona przez ubezpieczonego skarga o wznowienie postepowania podlega odrzuceniu. Możliwość wznowienia postępowania na podstawie art. 403 §2 kpc jest uzależniona od zaistnienia łącznie trzech przesłanek:

- wykrycia po uprawomocnieniu się wyroku nowych okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które istniały w toku postepowania, ale nie zostały w nim powołane,

- możliwość ich wpływu na wyrok,

- niemożność skorzystania z nich przez stronę w poprzednim postępowaniu.

Według art. 403 § 2 k.p.c, można żądać wznowienia postępowania m.in. w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, zaaprobowanym przez doktrynę, muszą to być okoliczności lub środki dowodowe, które istniały już w czasie trwania poprzedniego postępowania, lecz nie były znane stronie i z tej przyczyny nie mogły być przez nią wykorzystane w tym postępowaniu. Muszą to być przy tym takie okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, do których strona nie miała dostępu i nie mogła ich znać. Nie stanowi zatem podstawy wznowienia ani środek dowodowy powstały po wydaniu zaskarżonego orzeczenia, ani istniejący przed jego wydaniem i znany stronie, którego w poprzednim postępowaniu nie powołała, choć istniała taka możliwość i obiektywna potrzeba. Chodzi o to, aby okoliczności faktyczne lub środki dowodowe zostały wykryte po prawomocnym zakończeniu poprzedniego postępowania, a więc o takie okoliczności lub środki dowodowe, o których strona dopiero wówczas powzięła wiadomość w sposób pozwalający na ich powołanie (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2006r., I PZ 33/05, OSNP 2007, nr 3-4, poz. 48, z dnia 17 czerwca 2010r., III CZ 18/10, niepubl., z dnia 22 lipca 2010 r., I CSK 601/09, niepubl., z dnia 26 stycznia 2011r. II UZ 42/10, niepubl., z dnia 1 kwietnia 2011 r., III CZ 13/11, niepubl., z dnia 18 kwietnia 2011 r., III UZ 6/11, niepubl. i z dnia 25 maja 2011 r., II CZ 20/11, niepubl.).

Tymczasem, jak wynika z treści dokumentów dołączonych do skargi, skarżący jako podstawę uzasadniającą jej złożenie wskazuje stan zdrowia (zawał), do którego doszło już po uprawomocnieniu się wyroku. Dokumenty powyższe, mogą stanowić postawę do złożenia nowego wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Nie stanowią jednak podstawy uzasadniającej złożenie skargi o wznowienie postępowania w trybie art. 403 § 2 kpc.

Przepis art. 403 §2 kpc kładzie nacisk na to, iż wykrycie wymienionych w nim okoliczności faktycznych lub środków dowodowych musi być późniejsze, co oznacza, że musi do niego dojść po uprawomocnieniu się wyroku, a więc w sytuacji, w której powoływanie się na okoliczności faktyczne lub środki dowodowe było już niemożliwe. Wykrycie należy z kolei rozumieć jako dowiedzenie się o istnieniu tych okoliczności lub środków dowodowych w zakresie umożliwiającym powoływanie się na nie. Owe okoliczności i środki dowodowe, aby zostać wykryte, muszą jednakże (co wymaga szczególnego podkreślenia) istnieć w sensie obiektywnym już w czasie trwania postępowania zakończonego zaskarżonym wyrokiem. Jak stwierdził bowiem Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 21 lutego 1969 r., III PZP 63/68 (OSNC 1969 nr 12, poz. 208) środek dowodowy, który powstał po uprawomocnieniu się wyroku, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. Analogiczne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 13 października 2005 r., IV CZ 96/05 oraz z dnia 10 lutego 2006 r., I PZ 33/05 (OSNP 2007 nr 3-4, poz. 48), przy czym w pierwszym z wymienionych orzeczeń Sąd Najwyższy dodał także, iż w świetle art. 403 § 2 k.p.c. możliwość powoływania nowych faktów i dowodów jest ograniczona jedynie do tych okoliczności i środków dowodowych, które istniały już w okresie trwania zakończonego postępowania. W postanowieniu z dnia 16 maja 2008 r., III CZ 20/08 (LEX nr 420807) Sąd Najwyższy wyjaśnił natomiast, iż w przepisie art. 403 § 2 k.p.c. chodzi o późniejsze wykrycie faktów i dowodów dla strony nie tylko nieznanych w toku poprzedniego postępowania, lecz których także nie mogła znać, choć istniały już w toku tego postępowania, ale nie były objęte materiałem sprawy. Dodać w tym miejscu wypada, że z końcowego zwrotu art. 403 § 2 k.p.c. wynika nadto, że "wykrycie" odnosi się do okoliczności i dowodów w poprzednim postępowaniu w ogóle nieujawnionych i wtedy nieujawnialnych, bo nieznanych stronom. Strona może więc powołać się na nie jedynie wówczas, gdy nie mogła z nich skorzystać przed rozstrzygnięciem, albowiem wymieniony przepis obejmuje wyłącznie fakty nieujawnialne albo stronie nieznane i dla niej niedostępne. Fakty natomiast ujawnialne, czyli te, które strona powinna znać, tj. miała możliwość dostępu do nich, nie są objęte hipotezą tego przepisu (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 kwietnia 2008 r., I ACa 172/08, OSA 2009 nr 5, poz. 60 oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2005 r., III CZP 134/04, LEX nr 151652). Nie można również oprzeć skargi o wznowienie postępowania na rzekomym "wykryciu" okoliczności faktycznej i środka dowodowego znanych stronie, a pominiętych przez Sąd drugiej instancji na podstawie art. 381 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2007 r., II UZ 3/07, OSNP 2008 nr 11-12, poz. 178). Niezależnie od poglądów zawartych w przedstawionych orzeczeniach, które Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym skargę ubezpieczonego w pełni podziela, należy dodatkowo zauważyć, że w postanowieniu z dnia 10 stycznia 1977 r., I CO 5/76 Sąd Najwyższy wyjaśnił wprost, iż nie stanowi podstawy wznowienia postępowania według art. 403 § 2 k.p.c. opinia biegłego sporządzona w innej sprawie po prawomocnym zakończeniu procesu, którego wznowienia dotyczy skarga o wznowienie postępowania. Z kolei w postanowieniu z dnia 12 listopada 1998 r., III UKM 306/98 (OSNP-wkł. 1999 nr 3, poz. 3) Sąd Najwyższy stwierdził, że orzeczenie lekarskie, które zostało wydane po dacie uprawomocnienia się wyroku, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania przewidzianej w art. 403 § 2 k.p.c. Również w postanowieniu z dnia 20 kwietnia 2000 r., II UKN 167/00 (PPiPS 2001 nr 6, poz. 70) Sąd Najwyższy uznał, iż uzyskanie po prawomocnym zakończeniu sprawy nowego zaświadczenia lekarskiego nie jest ustawową podstawą wznowienia postępowania przewidzianą w art. 403 § 2 k.p.c. Analogiczne stanowisko zajmował Sąd Najwyższy także w najnowszym orzecznictwie, którego przykładami mogą być postanowienia: z dnia 15 grudnia 2009 r., II PZ 24/09 (LEX nr 577836), czy też z dnia 19 marca 2010 r., II PZ 5/10 (LEX nr 583798).

Odnosząc przedstawione wyżej ustalenia do stanu faktycznego istotnego dla rozpoznawanej sprawy, Sąd Apelacyjny stwierdza, że skarga ubezpieczonego nie została oparta na ustawowej podstawie wznowienia już choćby z tej przyczyny, że przedstawione przez niego dokumenty dotyczą stanu zdrowia (jego pogorszenia) już po prawomocnym wyroku.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, postanowiono jak w sentencji na podstawie art. 410 §1 kpc.

SSA Anna Polak SSA Romana Mrotek SSA Zofia Rybicka-Szkibiel