Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSO Krzysztof Stefaniak

Protokolant st. prot. sąd. Katarzyna Golubińska

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2013 roku w Lublinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. Ł.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Z. Ł. kwotę 80.000 zł (osiemdziesiąt tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 lipca 2013 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Z. Ł. kwotę 3.767 zł (trzy tysiące siedemset sześćdziesiąt siedem złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje ściągnąć od (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Lublinie kwotę 4360 zł (cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt złotych) z tytułu nieuiszczonej opłaty od pozwu, i części wydatków.

I C 384/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 maja 2012 roku ( data stempla pocztowego k. 19 ) powód Z. Ł. wniósł o zasądzenie od (...) S.A. kwoty 80.000,00zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zrekompensowania krzywdy powoda i naruszenia jego dóbr osobistych – prawa do utrzymywania więzi rodzinnych, wskutek śmierci jego syna oraz kwoty 188,90 zł z tytułu odszykowania w zakresie zwrotu kosztów pochówku syna. W uzasadnieniu pozwu wskazano ponadto, iż śmierć syna była dla powoda ogromną tragedią i niepowetowaną stratą, z którą cały czas nie może się pogodzić ( pozew wraz z uzasadnieniem k. 2-18 ).

W odpowiedzi na pozew pozwane P.Z. S.A. wnosił o oddalenie powództwa, co do zasady, kwestionując możność dochodzenia roszczeń o zadośćuczynienie związanych ze śmiercią osoby bliskiej wskutek zdarzeń zaistniałych przed dniem wejścia w życie ostatniej nowelizacji kodeksy cywilnego obejmującej art. 446 k.c.(czyli przed dniem 3.08.2008 r.). Strona pozwana oparła swoje stanowisko na jednolitym, utrwalonym stanowisku judykatury, występującym do około połowy I dziesięciolecia XXI w., odrzucając odmienną wykładnię obowiązujących przepisów w zakresie ochrony dób osobistych, prezentowaną konsekwentnie w najnowszych judykatach Sądu Najwyższego. Co do żądania odszkodowania pozwany podnosił, że z uwagi na zawartą w dniu 7 lutego 2008 roku , gdzie powód zawarł z pozwanym ugodę sądową i zrzekł się wszelkich roszeń odszkodowawczych z tytułu śmierci syna powództwo w tym zakresie powinno podlegać oddaleniu (odpowiedź na pozew k. 23-57 ).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. Ł. , urodzony w dniu (...) , był synem powoda. W dniu 29 stycznia 2007 roku, w wieku 22 lat , był on uczestnikiem wypadku drogowego i w wyniku odniesionych obrazeń zmarł 29 stycznia 2007 roku ( odpis skrócony aktu zgonu k. 37 akt szkodowych ).

Do chwili śmierci R. Ł. zamieszkiwał wraz z rodzicami
w B.. Skończył w 2006 roku szkołę średnią podejmował dorywcze prace z czego otrzymywał środki na własne wydatki oraz pomagał ojcu w opiece nad chorą matką – „musiał być na każde zawołanie” ponieważ powód pracował poza miejscem zamieszkania i w godzinach pracy opieki takiej zapewnić nie mógł (wyjaśnienia powoda 00:04 -00:12:01 protokół skrócony k. 74 -74 v.). Relacje w rodzinie Ł. układały się bardzo dobrze, R. Ł. jako najstarszy syn był jedynym z trójki rodzeństwa , który zamieszkiwał z rodzicami. Miał on bardzo dobry kontakt z rodzicami w szczególności z ojcem i rodzeństwem.

W domu zajmował się nie tylko opieką nad chorą na nowotwór (raka kości) matką, ale do jego obowiązków należało również sprzątanie i w miarę posiadanych umiejętności przygotowywania posiłków. Stosunki z ojcem układały się bardzo dobrze – jak to stwierdził sam powód niemalże na stopie koleżeńskiej – dogadywali się jak „kolega z kolegą”. Syn powoda swoją przyszłość wiązał z domem rodzinnym – zamierzał się dalej kształcić , a jego rodzice liczyli na to, że zapewni im opiekę „na stare lata” (wyjaśnienia powoda 00:04 -00:12:01 protokół skrócony k. 74 -74 v. i 00:15:10 – 00:15:34 k.143)

W dniu 23 stycznia 2007 roku w miejscowości S. doszło do wypadku drogowego, polegającego na tym, że kierujący samochodem osobowym marki M. – K. D. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa drogowego w ten sposób, że poruszał ,się utwardzonym poboczem z prędkością 84 km/h i nie zachował należytej ostrożności na skutek czego najechał w tył prawidłowo stojącego na poboczu samochodu dostawczego marki M. spychając go do rowu. Znajdujący się w tym ostatnim pojeździe R. Ł. w wyniku doznanych obrażeń zmarł w szpitalu w dniu 29 stycznia 2007roku ( bezsporne wyrok k117 ).

Po śmierci syna powodowi Z. Ł. „ świat się zawalił , runęły plany na przyszłość , runęła cała przyszłość”. Doznał on załamania noszącego cechy depresji , miał problemy ze snem, czuł się załamany, nie docierało do niego, że syn nie żyje. Przez miesiąc czasu nie był on w stanie podjąć pracy zawodowej i przebywał na zwolnieniu lekarskim . Po zorganizowaniu pogrzebu „odwiedzał cmentarz codziennie” a chwili obecnej, co najmniej dwa razy w tygodniu. Sytuacja śmierci syna miała również znaczący wpływ na pogorszenie sytuacji życiowej w sensie dobrego stanu psychicznego i komfortu życia emocjonalnego powoda. Wraz ze śmiercią syna u powoda pojawiły się objawy depresyjne polegające na występowaniu obniżonego nastroju, zburzeń snu, aktywności. Z uwagi na śmierć żony , która miał miejsce po roku od tragicznej śmierci syna reakcja żałoby u powoda została przedłużona ( opinia biegłej psycholog k. 96-98 i protokół rozprawy 00: 04:11 – 00:12:35 k.143). Powód po śmierci żony zamieszkuje sam ( (wyjaśnienia powoda 00:04 -00:12:01 protokół skrócony k. 74 -74 v. i 00:15:10 – 00:15:34 k.143).

Z. Ł. reprezentowany Centrum (...) Spółkę Akcyjną w L. zgłosił u pozwanego towarzystwa ubezpieczeniowego swoje roszczenia z tytułu śmierci syna w dniu 24kwietnia 2007 rok (k.44 akt szkody) domagając się miedzy między innymi obok odszkodowania z tytułu znacznego pogorszenia się jego sytuacji życiowej jaka na stąpiła po śmierci jego syna , również odszkodowania obejmującego między innymi zwrot kosztów pogrzebu i stypy. Dokumentując koszty związane ze zorganizowanie poczęstunku dla osób uczestniczących w pogrzebie przedstawili faktury na łączną kwotę 188.90 zł (k.25,26 akt sprawy i k. 18,19 akt szkodowych) oraz oświadczenie z którego wynikało, iż na zakupy produktów spożywczych wydatkowali sumę 1.400 zł na którą nie posiadają rachunków (k.18 akt szkodowych).

W wyniku przeprowadzonego przez ubezpieczyciela postępowania likwidacyjnego z tego tytułu powodowi i jego żonie wypłacona została kwota 600 zł (k.69 akt szkodowych).

W dniu 7 lutego 2008 roku powód i jego żona – reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika przed Sądem Rejonowym w Białej Podlaskiej zawarli z pozwanym towarzystwem ubezpieczeniowym ugodę dotyczącą odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej , z tym , że miedzy innymi powód oświadczył, że kwota objęta ugodą wyczerpuje wszystkie roszczenia z tego tytułu i zrzekł się wszelkich roszczeń z tytułu odszkodowania za śmierć syna ( ugoda k. 87-86 akt szkody).

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przywołane dowody, zgromadzone w aktach sprawy. Dowody te obejmowały dokumenty prywatne
i urzędowe (w kopiach, odpisach), których prawdziwości, autentyczności
i zgodności z oryginałem żadna ze stron procesu, reprezentowanych przez profesjonalnych pełnomocników nie kwestionowała.

W sprawie przeprowadzono dowód z opinii stałego biegłego sądowego psychologa B. O.. W ramach kontroli merytorycznej
i formalnej obu opinii, Sąd nie dopatrzył się żadnych nieprawidłowości nakazujących odebranie im przymiotu pełnowartościowego źródła dowodowego. Biegła wskazała wszelkie przesłanki przyjętego rozumowania, przedstawiła także jego tok oraz dokładnie opisała zastosowane narzędzia badawcze, zgodne
z aktualnymi zasadami wiedzy obowiązującymi w dziedzinie objętej jej specjalizacją i omówiła ich wyniki cząstkowe. Wnioski płynące z opinii są klarowne i wynikają z przyjętych podstaw. Sąd nie dopatrzył się w nich błędów logicznych, niezgodności z życiowym doświadczeniem bądź też niespójności
z pozostałym materiałem dowodowym, końcowo podzielając wnioski specjalisty. W tych warunkach przedmiotowe opinie posłużyły za pełnowartościową podstawę dokonanych ustaleń faktycznych, pozwalając także na weryfikację wiarygodności dowodów osobowych.

Sąd obdarzył wiarą zeznania powoda w przywołanym powyżej zakresie. W ocenie sądu wyjaśnienia powoda są znajdują logiczne oraz znajdują co najmniej częściowo oparcie w pozostałych dowodach, zatem zostały uznane za wiarygodne. Nadto , mając osobisty kontakt z nim na Sali sądowej , sąd doszedł do przekonania, że były składane spontanicznie i szczerze.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w przeważającej częsci.

Podstawa odpowiedzialności pozwanego była sporna, dlatego też należy wspomnieć, iż stosownie do treści art. 822 k.c. w zw. z art. 34 ust. 1, art. 35 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych: z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku
z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym
w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę
w związku z ruchem tego pojazdu. Odszkodowanie ustala się i wypłaca
w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Przepisy tej ustawy, w zakresie przez nią uregulowanym, mają charakter szczególny w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego (por. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2008 roku w sprawie III CZP 115/07, OSNC 2008/9/96). Niemniej jednak dla porządku wypada wskazać, iż zgodnie
z art. 435 § 1 kc w zw. z art. 436 § 1 kc, samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego środka komunikacji, nie wyłączając pasażera pojazdu, który prowadzi, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności, czyli jego odpowiedzialność prawodawca ukształtował na zasadzie ryzyka. W sprawie bezspornym był fakt, że do przedmiotowego wypadku doszło z winy posiadacza pojazdu marki F. – J. D., za którego zastępczą odpowiedzialność cywilną ponosi pozwany.

W przedmiotowej sprawie, z uwagi na datę zaistnienia zdarzenia szkodowego ( luty 2008 r.) przed dniem 3.08.2008 r., mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego na gruncie stanu prawnego obowiązującego przed nowelizacją art. 446 kc, dokonaną art. 1 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 116, poz. 731) skutkiem, której został wprowadzony do porządku prawnego art. 446 § 4 kc przewidujący zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej i prima facie wysuwana bywa teza, jak czyni to strona pozwana, iż brak było przepisu umożliwiającego powodom bezpośrednie domaganie się zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej.

Jednakże taka wykładnia przepisów obowiązującego ówcześnie statutu przyjmuje błędnie istnienie luki prawnej, która de facto ma charakter pozorny
i którą likwiduje konsekwentne, najnowsze orzecznictwo sądów powszechnych. Najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje, bowiem, na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem
3 sierpnia 2008 r. i zasady tej nie wyłączał art. 34 przywołanej ustawy ubezpieczeniowej (tak wprost uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 20 grudnia 2012 r. III CZP 93/12 BSN 2013/1, z dnia 7.11.2012 r. III CZP 67/12, z dnia 13 lipca 2011 r. III CZP 32/11, z dnia 22 października 2010 roku III CZP 76/10, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2010 roku w sprawie IV CSK 307/09, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 grudnia 2007 roku
w sprawie I ACa 1137/07). Sąd Okręgowy podziela powyższe wnioskowania.

W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy powód nie doznał , w następstwie śmierci osoby bliskiej, wstrząsu psychicznego prowadzącego do rozstroju ich zdrowia (żałoba nie jest jednostką chorobową), lecz wyłącznie krzywdy w postaci cierpień psychicznych (por. kategoryczne wnioski biegłego psychologa), podstawy do kompensaty tego uszczerbku nie może stanowić, zatem art. 445 § 1 k.c. Zasadna jest, tym samym, ocena tych roszczeń poprzez zastosowanie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c.

Z przepisu art. 24 § 1 kc wynika, iż nie każde naruszenie dobra osobistego umożliwia wystąpienie z roszczeniami ochronnymi. Jest to możliwe dopiero wtedy, gdy działanie naruszającego będzie bezprawne, tj. sprzeczne z prawem lub godzące w zasady współżycia społecznego. Ciężar wykazania, że nastąpiło naruszenie dobra osobistego, zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa na powodzie. Pozwany zaś, w celu uwolnienia się od odpowiedzialności, może wówczas wykazać, iż jego działanie naruszające dobro osobiste powoda nie ma charakteru bezprawnego.

O bezprawności decyduje wyłącznie kryterium obiektywne. Zagrożenie naruszenia lub naruszenie dobra osobistego zostanie uznane za bezprawne, jeżeli jest ono sprzeczne z szeroko rozumianym porządkiem prawnym, a więc
z normami prawnymi lub regułami postępowania wynikającymi z zasad współżycia społecznego

Z art. 24 KC wynika domniemanie bezprawności, co w sposób korzystny dla pokrzywdzonego wpływa na rozłożenie ciężaru dowodu oraz ryzyka niewyjaśnienia okoliczności stanu faktycznego, od których bezprawność zależy.
Z domniemania bezprawności pokrzywdzony korzysta więc zawsze wtedy, gdyby bez tego domniemania ochrona nie byłaby mu przyznana.

W przedmiotowej sprawie oczywiste jest, że śmierć syna powoda była
w całości powiązana adekwatnym związkiem przyczynowym z bezprawnym działaniem kierowcy samochodu marki M. (...) – K. D., za którego ponosi zastępczą odpowiedzialność pozwana spółka.

Katalog dóbr osobistych, do którego odwołuje się art. 23 k.c., ma charakter otwarty. Przepis ten wymienia dobra osobiste człowieka pozostające pod ochroną prawa cywilnego w sposób przykładowy, uwzględniając te dobra, które
w praktyce mogą być najczęściej przedmiotem naruszeń. Nie budzi jednak wątpliwości, że przedmiot ochrony oparty na podstawie art. 23 i 24 k.c. jest znacznie szerszy. Należy uznać, że ochronie podlegają wszelkie dobra osobiste rozumiane jako wartości niematerialne związane z istnieniem i funkcjonowaniem podmiotów prawa cywilnego, które w życiu społecznym uznaje się za doniosłe
i zasługujące z tego względu na ochronę. W judykaturze uznano, że do katalogu dóbr osobistych niewymienionych wprost w art. 23 k.c. należy np. pamięć
o osobie zmarłej, prawo do intymności i prywatności życia, prawo do planowania rodziny lub płeć człowieka.

Nie ulega wątpliwości, że rodzina jako związek najbliższych osób, które łączy szczególna więź wynikająca najczęściej z pokrewieństwa i zawarcia małżeństwa, podlega ochronie prawa. Dotyczy to odpowiednio ochrony prawa do życia rodzinnego obejmującego istnienie różnego rodzaju więzi rodzinnych. Dobro rodziny jest nie tylko wartością powszechnie akceptowaną społecznie, ale także uznaną za dobro podlegające ochronie konstytucyjnej. Artykuł 71 Konstytucji stanowi, że Państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej ma obowiązek uwzględniania dobra rodziny. Dobro rodziny wymienia także art. 23 k.r.o., zaliczając obowiązek współdziałania dla dobra rodziny do podstawowych obowiązków małżonków. Więź rodzinna odgrywa doniosłą rolę, zapewniając członkom rodziny m.in. poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące sferę materialną i niematerialną oraz gwarantuje wzajemną pomoc w wychowaniu dzieci i zapewnieniu im możliwości kształcenia. Należy zatem przyjąć, że prawo do życia rodzinnego i utrzymania tego rodzaju więzi stanowi dobro osobiste członków rodziny i podlega ochronie na podstawie art. 23 i 24 k.c (por. uzasadnienie Sądu Najwyższego w sprawie IV CSK 307/09).

Reasumując powyższe rozważania, należy wskazać, iż spowodowanie wypadku komunikacyjnego, w którym śmierć poniósł 22-letni córka powodów, było bezprawnym naruszeniem jego dobra osobistego w postaci prawa do życia
w pełnej rodzinie, prawa do utrzymania więzi rodzinnych.

W sprawie zostało wykazane, że sprawca wypadku, za którego odpowiedzialność ponosi pozwany, dopuścił się bezprawnego naruszenia dóbr osobistych powodów, Sąd był zatem uprawniony do przyznania im odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Na podstawie art. 448 k.c. kompensowana jest krzywda, a więc szkoda niemajątkowa wywołana naruszeniem dobra osobistego, polegająca na psychicznych cierpieniach pokrzywdzonego. Ustalenie krzywdy – i jej rozmiaru - ma podstawowe znaczenie dla określenia odpowiedniej sumy, która miałaby stanowić jej pieniężną kompensatę. Przy oznaczeniu zakresu wyrządzonej krzywdy za konieczne uważa się uwzględnienie: rodzaju naruszonego dobra, zakresu (natężenie i czas trwania) naruszenia, trwałości skutków naruszenia
i stopnia ich uciążliwości, a także stopnia winy sprawcy i jego zachowania po dokonaniu naruszenia (por. wyrok SN z 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, LEX nr 198509; wyrok SN z 1 kwietnia 2004 r., II CK 131/03, LEX nr 327923; wyrok SN z 19 sierpnia 1980 r., IV CR 283/80, OSN 1981, nr 5, poz. 81; wyrok SN z 9 stycznia 1978 r., IV CR 510/77, OSN 1978, nr 11, poz. 210).

W realiach sprawy ustalono jednoznacznie, że istotne cierpienia psychiczne powoda miały charakter przemijający, w wymiarze do około roku – dwóch od śmierci syna. Biegły psycholog stwierdził u powoda przedłużoną reakcję żałoby, zaburzenia adaptacyjne i depresyjne. Wnioski biegłego korelują z faktami ustalonymi w sprawie i wysuwanymi, w oparciu o nie oraz zasady doświadczenia życiowego, wnioskowaniami Sądu. W judykaturze akcentuje się, że na rozmiar krzywdy związanej ze śmiercią osoby bliskiej mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań, poczucie osamotnienia i pustki, wstrząs psychiczny, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem odejścia osoby bliskiej (nerwicy, depresji), stopień w jakim pokrzywdzony potrafił się znaleźć w nowej rzeczywistości (por. uzasadnienie wyroku SA w Lublinie z dnia 8.08.2012 r. I ACa 330/12). Bez powtarzania dokonanych ustaleń, należy tylko zaakcentować, że u powoda wskutek śmierci syna powstało trwałe poczucie pustki i osamotnienia, jak ustalił biegły psycholog, znaleźli oni silne oparcie w najbliższych członkach rodziny, dzięki czemu zwalczyli negatywne odczucia okresu żałoby. Śmierć syna okresowo unicestwiła aktywność życiową powoda. U powoda wystąpiła przedłużona reakcja na ciężki stres związana z żałobą, a to za sprawą śmierci jego żony (rok po śmierci syna), która również dodatkowo wzmogła poczucie samotności.. Powód odczuwał smutek, żal i osamotnienie , pustkę emocjonalną. Miał poczucie ogromnej straty, tęsknoty, świadomość niemożności realizowania wspólnych planów. Powód przez pewien okres potrzebował leczenia farmakologicznego. Obecnie powód pogodził się ze stratą syna, nie występują u niego obserwowane wcześniej zaburzenia adaptacyjne, depresyjne. Powód nie doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu, nie wymaga obecnie psychoterapii.

W konsekwencji, mając powyższe na względzie, Sąd uznał, że krzywda powoda ustalona w sprawie, w opisanym powyżej wymiarze, będzie w całości zrekompensowana zadośćuczynieniem w wysokości 80.000,00zł która jest, adekwatna do ustalonych w sprawie rodzajów cierpień powoda, czasu ich trwania oraz oddziaływania na jego życie życie, przy uwzględnieniu nadal odczuwanych okresowo negatywnych emocji, z pozytywnymi rokowaniami na przyszłość w tym względzie, są właściwe dla zatarcia negatywnych emocji lub co najmniej złagodzenia odczucia krzywdy, przy jednoczesnym utrzymaniu w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa i rekompensowaniu z góry tych skutków zdarzenia, jakie sporadycznie (okresowo) powód będzie odczuwać jeszcze w przyszłości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 lutego 2012 roku, sygn. akt I ACa 84/12, LEX 1124827, tak też uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z 08.12.1973 III CZP 37/73 OSNC 1974. p.145).

Sąd zasądził odsetki ustawowe od następnego dnia od dnia wyrokowania gdyż fakty dotyczące stanu psychicznego i funkcjonowania w życiu codziennym powoda po śmierci syna podlegały ocenie Sądu dopiero w dacie wyrokowania. Od tej zatem chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481 § 1 k.c.).

Dalej idące żądanie w tym zakresie,, jako niezasadne, podlegało oddaleniu na podstawie wskazanych przepisów .

Co do żądania powoda zasądzenia na jego rzecz odszkodowania, to w ocenie sądu podlega ono w całości oddaleniu. Jak już bowiem wyżej wskazano w trakcie postępowania likwidacyjnego powodowi nie tylko wypłacono z tego tytułu kwotę 600 zł , ale zawierając w obecności profesjonalnego pełnomocnika przed Sądem rejonowym w Białej Podlaskiej ugodę w sprawie I C 248/07 złożył on oświadczenie o zrzeczeniu się wszelkich roszczeń z tytułu odszkodowania za śmierć syna. Jednym z roszczeń „odszkodowawczych” przewidzianym w kodeksie cywilnym jest uprawnie wynikające z treści art. 446 § 1 a więc obowiązek naprawienia szkody polegający na zwrocie kosztów pogrzebu „temu kto je poniósł”. Skoro zawierając wyżej opisaną ugodę powód w obecności profesjonalnego pełnomocnika „ zrzekł się wszelkich roszczeń odszkodowawczych z tytuł śmieci syna” to oświadczeniem tym objęty jest również obowiązek zwrotu kosztów pogrzebu ponad kwotę wypłaconą w postępowaniu przed ubezpieczycielem. Skutkiem złożenia tegoż oświadczenia przez powoda jest „wygaśnięcie” wszelkich jego roszczeń z tegoż tytułu co z kolei wywołuje skutek prawny polegający na niemożności skutecznego ich dochodzenia przed sądem.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd przyjął określoną w art. 100 zd. 2 k.p.c. zasadę, że Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko, co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. W okolicznościach niniejszej sprawy nie może budzić wątpliwości fakt, że oddalenie powództwa z zakresie żądania zasądzenia odsetek od daty złożenia pozwu i odszkodowania w kwocie 188, 90 zł w porównaniu z zasądzoną na rzecz powoda kwotą 80.000 zł daje podstawy do zastosowania tej normy prawnej. Zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. W niniejszej sprawie do niezbędnych kosztów procesu należało zaliczyć wynagrodzenie pełnomocnika powoda
w osobie adwokata w kwocie 3.600,00 złotych zgodnie z § 6 pkt 6 w zw. z § 2 ust. 1-3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002r., Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.) oraz opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych, łącznie 3.617,00zł . Stwierdzić również należy, że w ocenie sądu brak jest podstaw do zasądzenia ich w wysokości „przewyższającej” jednokrotna stawkę minimalną. Uzasadnia to fakt, że sprawa niniejsza nie jest skomplikowana pod względem faktycznym i prawnym, jest typową sprawą rozpoznawaną w wydziale i rozpoznana została na dwóch rozprawach. Nie wymagała też od pełnomocnika szczególnego nakładu pracy. Z tego też względu nie ma do niej zastosowania ust. 2 § 2 w związku z ust.1 tegoż przepisu Rozporządzenia powołanego wyżej.

W związku z tym, że powód był zwolniony od kosztów sądowych Sąd stosownie do treści art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. Nr 90 poz.594 z póż. zmianami) nakazał ściągnięcie kwoty stanowiącej równowartość opłaty od pozwu (4.000 zł) w części uwzględniającej powództwo i wydatki poniesione przez Skarb Państwa w związku z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego (360 zł –k. 101). W pozostałym zakresie koszty sądowe zostały przejęte na rachunek Skarbu Państwa.

Z tych względów na podstawie powołanych przepisów, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.