Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 1077/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy, w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Violetta Osińska

Protokolant : Ewa Zarzycka

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2014 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko P. B.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powódkę

od wyroku Sądu Rejonowego w Gryfinie

z dnia 27 czerwca 2013r., sygn. akt I C 177/13 upr.

1.oddala apelację;

2. zasądza od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

na rzecz pozwanego P. B. kwotę 90 (dziewięćdziesięciu ) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2013 roku, sygn. akt I C 177/13upr. Sąd Rejonowy w Gryfinie oddalił powództwo w sprawie z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko P. B. o zapłatę.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł powód, zaskarżając go w całości i zarzucając:

1.obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na wynik sprawy, tj. przepisu

art.233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego

wyrażającą się w przyjęciu, że w dokumentach rozliczenia finansowego cedenta, jak i

umowy o świadczenie usług edukacyjnych nie można wywnioskować, że pozwany nie

dokonał zapłaty czesnego, do której zapłaty był zobowiązany i bezpodstawnym rozkładzie

ciężaru dowodowego, w którym Sąd zwolnił pozwanego z udowodnienia, że uiścił

wszystkie opłaty za studia do momentu skreślenia go z listy studentów, skoro to pozwany

powołał się na twierdzenia o braku zalegania z czesnym;

2. obrazę przepisów prawa materialnego, tj. przepisów art. 509 § 1 k.c. w zw. z art. 510 § 1 k.c. i w z w. z art. 511 k.c. poprzez błędną wykładnię wyrażającą się w przyjęciu bezskuteczności przelewu wierzytelności względem pozwanego (i braku legitymacji czynnej powoda) z powodu braku opisania w umowie tej wierzytelności, nie wskazania w jakim dniu powstała , ani też czego dotyczy, podczas gdy przyjmuje się, że skuteczne jest zbycie wierzytelności, nie oznaczonej dokładnie w umowie przelewu, jeżeli można ją określić na podstawie treści stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika.

W oparciu o tak przedstawione zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwot objętych żądaniem pozwu oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację powoda, pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda okazała się niezasadna, gdyż wyrok Sądu pierwszej instancji odpowiada prawu.

Zasadnie Sąd uznał, iż umowa zawarta przez pozwanego z Wyższą Szkołą (...) w S. podlega w całości regulacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i wyłączone jest stosowanie przepisów o zleceniu. Zgodnie z art. 160 ust. 3 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym stosunek między uczelnią a studentem jest zatem obecnie stosunkiem nazwanym, uregulowanym treścią wymienionego wyżej przepisu prawa powszechnie obowiązującego. Nie jest zatem możliwe stosowanie do tej umowy przepisów dotyczących umów o świadczenie usług, które nie są regulowane innymi przepisami w tym przepisu art. 751 k.c. (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2009 r., III CZP 20/09, OSNC 2010/1/12, oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2007 r., IV CSK 267/06).

W ocenie Sądu Okręgowego, w sposób prawidłowy Sąd Rejonowy zastosował reguły dowodzenia i wbrew twierdzeniom apelującego, uznał iż Sąd ten nie naruszył ciężaru dowodzenia. Zgodnie z dyspozycją art. 6 k.c. to na powodzie spoczywał bowiem ciężar wykazania twierdzenia, iż w wyniku sprzedaży wierzytelności powód wstąpił w uprawnienia podmiotu, z którym pozwany zawarł umowę odpłatnego kształcenia. Analiza treści umowy z dnia 2 października 2006r., umowy sprzedaży wierzytelności zawartej w dniu 7 września 2012r. oraz skrótowej treści wyciągu z załącznika do umowy sprzedaży wierzytelności wobec jedynie wskazania kwoty 350 zł, oznaczenia dłużnika poprzez wskazanie adresu, imion i nazwiska i lp. nie pozwala na jednoznaczne wskazanie przedmiotu sprzedaży wierzytelności w rozumieniu art. 509 § 1 k.c. w zw. z art. 510 § 1 k.c. i w z w. z art. 511 k.c. i zachowania wymogu formy pisemnej ad probationem. W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany podniósł szereg zarzutów i dotyczy to poza zarzutem przedawnienia: zarzutu braku legitymacji procesowej po stronie powoda wobec nie wykazania istnienia wierzytelności, nie wykazania skutecznego nabycia konkretnej, imiennej wierzytelności. Sąd Okręgowy, podobnie jak i sąd pierwszej instancji nie podzielił jednak argumentacji powoda wyrażonej w piśmie z dnia 27 maja 2013r. o wykazaniu legitymacji czynnej powoda faktem wydania decyzji o skreśleniu z listy studentów w przypadku nie wniesienia opłat związanych z odbywanie studiów. Jak wynika z treści decyzji wydanej w dniu 28 czerwca 2007r. Dziekan stwierdził jedynie, iż „skreślam pana z listy studentów z dniem 28 czerwca 2007r. , powód skreślenia : rezygnacja ze studiów dnia 28 czerwca 2007r.” Zestawienie tych fragmentarycznych danych nie pozwala zdaniem Sądu Okręgowego na logiczne, spójne stwierdzenie istnienia wierzytelności w postaci deklarowanej przez powoda w pozwie jako nieopłacenie czesnego za czerwiec 2007r. i skapitalizowanych odsetek. Określenie roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wymaga wyjaśnienia pojęcia „działalność gospodarcza”, a następnie ustalenia, na czym polega związek roszczenia z taką działalnością. Sens sformułowania „działalność gospodarcza” jest różny na tle poszczególnych przepisów. W ocenie Sądu Okręgowego przyjąć można, że na tle art. 118 k.c. wymaga się, by działalność miała stały (chodzi o powtarzalność działań), zawodowy charakter, by była podporządkowana regułom opłacalności i zysku lub zasadzie racjonalności gospodarowania, co oznacza założenie efektywności bądź wydajności, by była prowadzona na własny rachunek oraz by polegała na uczestnictwie w obrocie gospodarczym (tak Sąd Najwyższy w: uchwale 7 sędziów z dnia 18 czerwca 1991 r., III CZP 40/91, OSNC 1992, nr 2, poz. 17; wyroku z dnia 6 grudnia 1991 r., III CZP 117/91, OSNC 1992, nr 5, poz. 65; wyroku z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 288/02, OSNC 2005, nr 1, poz. 15). Związek roszczenia z działalnością gospodarczą zwykle polega na tym, że roszczenie łączy się z czynnościami prawnymi dokonywanymi w toku prowadzenia tej działalności. Podkreślenia wymaga, że w doktrynie postuluje się stosowanie - w przypadkach wątpliwych - szerokiego rozumienia pojęcia „działalności gospodarczej”. Taka jest też tendencja orzecznictwa Sądu Najwyższego (por. wyrok z dnia 19 listopada 2004 r., II CK 175/04, Lex, nr 146362; wyrok z dnia 7 stycznia 1997 r., I CKN 38/96, OSNC 1997, nr 5, poz. 58; wyrok z dnia 2 lutego 2005 r., IV CK 461/04, M. Praw. 2005, nr 5, s. 226; postanowienie z dnia 20 października 1999 r., III CKN 372/98, OSNC 2000, nr 4, poz. 81). W orzecznictwie również wielokrotnie kwalifikowano uczelnię niepaństwową jako przedsiębiorcę lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą. W uzasadnieniu uchwały z 3 lipca 2003 r., III CZP 38/03 (Prokuratura i Prawo 2004 nr 1, poz. 38), Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że odpłatne i systematyczne wykonywanie przez uczelnię niepaństwową zajęć dydaktycznych jest wykonywaniem przez osobę prawną we własnym imieniu zawodowo działalności usługowej w sposób zorganizowany i ciągły, jest zatem wyraźnym uczestnictwem w obrocie gospodarczym. Wobec powyższego prowadzenie działalności polegającej na świadczeniu przez uczelnię niepaństwową odpłatnych usług edukacyjnych pozwala na uznanie takiego podmiotu za przedsiębiorcę (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 1999 r., II CKN 451/98, OSNC 2000 nr 2, poz. 36; z dnia 29 maja 2001 r., I CKN 1217/98, OSNC 2002 nr 1, poz. 13; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2002 r., IV CKN 1667/00, OSNC 2003 nr 5, poz. 65 oraz uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2002 r., III CZP 67/02, OSNC 2003 nr 7-8, poz. 102).

W ocenie Sądu Okręgowego rozpoznającego niniejszą sprawę, działalność polegająca na świadczeniu przez uczelnię niepaństwową w sposób zorganizowany i ciągły odpłatnych usług edukacyjnych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 118 k.c. Próby ograniczania możliwości kwalifikowania działalności gospodarczej uczelni niepaństwowej wyłącznie do działalności prowadzonej w formie wydzielonej, tj. przez wyodrębnioną organizacyjnie jednostkę uczelni, nie są trafne. Podobnie nie jest trafne sięganie do treści art. 106 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. Istotnie z przepisu tego wynika, że prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.) jednakże oznacza to tylko tyle, że do wymienionych w komentowanym przepisie rodzajów działalności nie będą miały zastosowania zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej ani zasady kontroli tej działalności określone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Tożsame stanowisko zajął Sąd Okręgowy w Szczecinie , w sprawie o sygn. II Ca 624/13.

Uznając zatem, iż w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie trzyletni termin przedawnienia, Sąd Okręgowy uwzględnił podniesiony zarzut przedawnienia. Roszczenie stało się wymagalne w czerwcu 2007 r., a zatem uległo przedawnieniu w 2010 r. Pozew w niniejszej sprawie wniesiony natomiast został w dniu 7 marca 2013r.

Dlatego też, na podstawie art. 505¹² § 3 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 6 pkt 2 i § 12 .1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

II Ca 1077/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE