Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2015 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych

na skutek apelacji wniesionej przez stronę pozwaną

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 6 listopada 2014 r. sygn. akt IV U 2576/13

zmienia pkt I zaskarżonego wyroku w ten sposób , że oddala odwołanie .

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 6 maja 2015r.

Decyzją z dnia 30 września 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił wnioskodawcy M. S. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w warunkach szczególnych , dochodzonego wnioskiem z dnia 30 sierpnia 2013 r.w trybieprzepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Powołując w podstawie prawnej decyzji art.184 w/w ustawy jak też § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.) organ rentowy stwierdził ,że wnioskodawca nie wykazał żadnego z wymaganych 15 lat okresu pracy w warunkach szczególnych ( przy jednoczesnym potwierdzeniu spełnienia pozostałych przesłanek nabycia prawa do dochodzonego świadczenia ). W tym bowiem względzie – odnosząc się do przedłożonych przez wnioskodawcę na potwierdzenie kwalifikowanego zatrudnienia dowodów - organ rentowy zauważał, że ;

-gdy idzie o okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (od
1 grudnia 1974 r. do 30 kwietnia 1994 r. ) brak jest świadectwa wykonywania pracy
w warunkach szczególnych , a same pisemne oświadczenie wnioskodawcy czy zaświadczenia świadków nie mogą zastąpić tego dowodu ,

- z kolei gdy idzie o okresy zatrudnienia na które wystawiono tego rodzaju dokumenty ( od 12 marca 1990 r. do 15 maja 1991 r. i od 24 kwietnia 1991 r. do 4 listopada 1992 r. (...) S.A. jak też od 7 listopada 1994 r. do 26 czerwca 1998 r.
A.E. (...) Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o. o. w W. ) to przedłożone świadectwa zawierają tego rodzaju błędy merytoryczne , które wykluczają uznanie ich za w pełni miarodajny środek dowodowy – wg ZUS podany w nich charakter pracy nie odpowiadał ściśle charakterowi pracy określonemu w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. ,przy jednoczesnym braku wyjaśnienia ,czy wnioskodawca zajmując na budowach stanowiska w dozorze inżynieryjno- technicznym wykonywał te czynności stale i bezpośrednio przy stanowiskach na których praca wykonywana była w warunkach szczególnych ( kwestia wydzielonego odrębnego miejsca pracy , zakresu czasowego czynności administracyjno- biurowych itp.).

Wnioskodawca M. S. odwołał się od w/w decyzji ZUS do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie. W odwołaniu z dnia 29 października 2013r. wnoszać o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do dochodzonej emerytury na koszt pozwanego organu rentowego wnioskodawca zarzucił ,że spełnia ku temu wszystkie ustawowe warunki ,ponieważ jego praca w trzech wykazywanych okresach zatrudnienia była pracą
w warunkach szczególnych , co potwierdzają –niesłusznie zdyskwalifikowane co do swej mocy dowodowej przez ZUS- kwalifikowane świadectwa pracy z okresów zatrudnienia na stanowiskach kierownika budów na budowach eksportowych w (...) S.A. jak też w A.E. D. , jak też dodatkowo -w przypadku okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym na stanowiskach : majstra, kierownika budowy i kierownika zespołu budów – wnioskowani do przesłuchania w postępowaniu sądowym świadkowie . Reasumując odwołujący stwierdzał ,że jego pracę należy zakwalifikować do przewidzianych pod poz.24 Działu XIV Wykazu A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. prac w warunkach szczególnych związanych z wykonywaniem dozoru inżynieryjno-technicznego na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w w/w Wykazie ( tymi zaś miały być z kolei prace : zbrojarzy , malarzy konstrukcji metalowych i cieśli ,wymienione kolejno pod poz. 4 ,6 i 5 Działu V Wykazu). Jednocześnie odwołujący podkreślał ,że wszelkie prace administracyjno-biurowe były immamentnie związane ze sprawowanym dozorem , stąd ich rozmiar czasowy pozostaje bez znaczenia dla zakwalifikowania jego pracy do prac w warunkach szczególnych , przy powołaniu się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007r. I UK 111/07 LEX nr 375689 .

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 25 listopada 2013r. pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o oddalenie żądania wnioskodawcy z tych samych względów ,które przywołane zostały w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie , po rozpoznaniu odwołania M. S.,wyrokiem z dnia 6 listopada 2014r. ( sygn. akt IV U 2576/13) –w pkt. I.- zmienił zaskarżoną decyzję ZUS przyznając wnioskodawcy prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 30 sierpnia 2013r. , przy jednoczesnym stwierdzeniu braku odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w ustaleniu prawa do tak określonego świadczenia. Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy w Rzeszowie ustalił, że wnioskodawca M. S. ur. (...) złożył w pozwanym organie rentowym w dniu 30 sierpnia 2013 r. wniosek emerytalny , dochodząc prawa do emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca wykazał łączny staż ubezpieczeniowy w wymiarze 27 lat i 6 dni okresów składkowych
i nieskładkowych . Równocześnie potwierdzone zostało , że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Dowodząc wykonywania pracy w warunkach szczególnych wnioskodawca przedłożył ogólne świadectwo pracy z dnia 11maja 1994 r. wystawione przez (...) Przedsiębiorstwo Budowlane w którym wskazano, iż
w okresie zatrudnienia od 1 grudnia 1974 r. do 30 kwietnia 1994 r. zajmował kolejno stanowiska : majstra budowy, kierownika budowy, inżyniera budowy i ponownie kierownika budowy , przy czym w okresach od 30 grudnia 1977 r. do 31 marca 1978 r.
i od 22 grudniu 1992 r. do 30 kwietnia 1994 r. korzystał z urlopów bezpłatnych udzielonych na podstawie Kodeksu Pracy. Ponadto dla wykazania tego okresu jako pracy w warunkach szczególnych M. S. przedłożył własne pisemne oświadczenie jak również pisemne zaświadczenia świadków J. P.
i W. S. z których wynikało ,że w całym okresie tego zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy sprawował dozór inżynieryjno-techniczny na budowach nadzorując prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych ,prace zbrojarskie i betoniarskie ,prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości ,prace dekarskie czy prace przy spawaniu elektrycznym. Kolejne z wykazywanych przez wnioskodawcę okresów pracy w warunkach szczególnych potwierdzone zostały świadectwami wykonywania tego rodzaju prac przez (...) SA w W. Oddział w R. oraz A.E. (...) Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o.
w W. ( okresy : od 12 marca 1990r. do 15 maja 1991 r. i od 24 czerwca 1991r. do 4 listopada 1992 r. stanowiskach majstra budowy i kierownika budowy na budowie eksportowej w Niemczech – zatrudnienie przez B., oraz okres od
7 listopada 1994 r. do 26 czerwca 1998 r. na stanowisku kierownika budowy na budowie eksportowej w Niemczech – zatrudnienie przez Przedsiębiorstwo (...)). W w/w dokumentach prace wnioskodawcy przyporządkowane zostały do prac
w warunkach szczególnych wymienionych pod poz. 24 Działu XIV Wykazu A załącznikach do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.). W konsekwencji tego wystąpienia pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wydał
w dniu 30 września 2013 r. – zaskarżoną w niniejszym postępowaniu – decyzję odmawiającą M. S. prawa do dochodzonej emerytury. Opierając się następnie częściowo w swoich ustaleniach na dowodach osobowych z zeznań świadków J. O. S. K. i W. S., zeznań samego wnioskodawcy dotyczących okresu jego pracy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym, jak też w całości na opinii biegłego specjalisty z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dowodach z dokumentów dotyczących tego okresu pracy
( aktach osobowych odwołującego ) Sąd Okręgowy w Rzeszowie ustalił , że wnioskodawca M. S. zajmując w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym stanowiska : majstra budowy ,starszego majstra budowy czy kierownika budowy sprawował dozór inżynieryjno- techniczny nad pracami ziemnymi , ciesielskimi , betoniarskimi , murarskimi i malarskimi na prowadzonych budowach , a wszystkie te prace o podstawowym znaczeniu były pracami w warunkach szczególnych – przy ich odpowiednim przyporządkowaniu do prac wymienionych w Dziale V Wykazu A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. pod pozycją 1 ,3, 4,5 i 9. Tym samym –jak uznał Sąd I instancji- był to nadzór stały w narażeniu na czynniki szkodliwe dla zdrowia ,a praca wnioskodawcy była pracą w warunkach szczególnych o jakiej z kolei mowa w Dziale XIV poz. 24 wyżej wskazanego Wykazu. Równocześnie Sąd Okręgowy z całego okresu zatrudnienia M. S. w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym wyłączył z tak określonego kwalifikowanego zatrudnienia zarówno okresy przebywania wnioskodawcy na urlopie bezpłatnym( od 30 grudnia 1977 r. do 31 marca 1978 r. i od 22 grudnia 1992r. do 30 kwietnia (...).) jak i okres kiedy zajmował on stanowisko kierownika wielkiego zespołu budów (od 1 czerwca 1979 r. do 20 marca 1985 r.). W tym bowiem ostatnim przypadku, kierując się zakresem czynności wnioskodawcy jak i stanowiskiem biegłego (przy jednoczesnej odmowie wiary odmiennym w tym względzie zeznaniom świadków i samego odwołującego) Sąd Okręgowy uznał, iż nie był to nadzór wykonywane stale i bezpośrednio przy stanowiskach na których prace wykonywane były w warunkach szczególnych, ponieważ głównym zadaniem wnioskodawcy było wówczas organizowanie pracy na prowadzonych równolegle kilku budowach , tak więc był on wtedy bezpośrednim przełożonym kierowników budów. Z kolei gdy idzie
o okresy pracy wnioskodawcy w (...) SA na budowach eksportowych , przypadające w okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (od 12 marca 1990 r. do 15 maja 1991 r. i od 24 czerwca 1991 r. do 4 listopada 1992 r.) gdzie zajmował stanowiska zarówno majstra budowy jak i kierownika budowy ,to opierając się również w tym przypadku przede wszystkim na opinii biegłego ,Sąd Okręgowy w Rzeszowie uznał, że były to okresy pracy w warunkach szczególnych przy tożsamym charakterze tego zatrudnienia jak ten wykonywany przez wnioskodawcę w macierzystym zakładzie pracy. W przypadku zaś zatrudnienia M. S. w A.E. (...) Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o. w W. na budowie eksportowej w Niemczech na stanowisku kierownika budowy od 7 listopada 1994r. do 26 czerwca 1998r. Sąd I instancji przyjął również kwalifikowany charakter zatrudnienia odwołującego, opierając się w tym względzie na ustnych wyjaśnieniach biegłego ,w których stwierdził on ,że istnieją tożsame co uprzednio przesłanki do uznania także tego okresu za okres pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych już choćby z uwagi na zajmowane przez niego stanowisko pracy ,które wiąże się z profesjonalnym dozorem . W konsekwencji powyższego Sąd Okręgowy w Rzeszowie ustalił ,że wnioskodawca M. S. na dzień 1 stycznia 1999r. wykazał ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych ,przy jej przyporządkowaniu do prac wymienionych pod poz. 24 Działu XIV Wykazu A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy
w R. uznał żądanie odwołania za w pełni zasadne ,a zaskarżoną decyzję ZUS za naruszającą prawo . Dokonując bowiem oceny prawnej sprawy Sąd I instancji stwierdził, że wnioskodawca M. S. spełnił wszystkie konieczne warunki nabycia prawa do dochodzonej emerytury przewidziane w art. 184 w związku
z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.). Równocześnie Sąd Okręgowy uznał ,że pozwany organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w ustaleniu prawa do tego świadczenia ,ponieważ rozstrzygnięcie
o istocie sporu było możliwe dopiero po przeprowadzeniu pełnego postępowania dowodowego w postępowaniu sądowym , wskazując w tym względzie na art. 118 ust 1a wyżej powołanej ustawy emerytalno-rentowej. W podstawie prawnej wyroku powołany także został art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c..

Wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 6 listopada 2014 r. zaskarżony został przez pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.. W apelacji z dnia 9 grudnia 2014 r. pozwany organ rentowy zarzucając naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy ,w szczególności art. 233 §1 k.p.c. przez nieuzasadnione przyjęcie, że praca wnioskodawcy na stanowisku kierownika budowy w okresie od 7 listopada 1994 r. do 26 czerwca 1998 r. świadczona na rzecz A.E. (...) Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o. w W. była pracą w warunkach szczególnych, wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ,ewentualnie uchylenie wyroku Sądu Okręgowego
w R. i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu Sądowi.
W uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego skarżący -opisując dokładnie przebieg dotychczasowego postępowania - podkreślał ,że konieczne do wypełnienia brakującego okresu 15 lat pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych ustalenie Sądu I instancji o takim charakterze zatrudnienia odwołującego w w/w okresie od 7 listopada 1994r. do 26 czerwca 1998r. poczynione zostało wyłącznie w oparciu o ustne wyjaśnienie biegłego ,co w żadnym razie nie może być uznane za dostateczne w sytuacji braku jakichkolwiek innych dowodów pozwalających na ustalenie samego sposobu wykonywania wówczas przez wnioskodawcę dozoru ( w aspekcie jego stałości i pełnowymiarowości czasu pracy). Pozwany organ rentowy zwracał przy tym uwagę , że również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązuje zasada kontradyktoryjności , a reprezentowany w sprawie przez fachowego pełnomocnika wnioskodawca, nie zgłaszał żadnych dodatkowych w tym względzie dowodów. Co więcej w pierwszej fazie postępowania wyraźnie wręcz oświadczył , iż wskazywany w apelacji okres zatrudnienia nie będzie przez niego dowodzony
z uwagi na wystarczający okres pracy w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym. W tym stanie rzeczy -zdaniem apelującego –wnioskodawca ostatecznie nie wykazał koniecznych 15 lat pracy w warunkach szczególnych ,co winno skutkować oddalaniem jego odwołania.

W odpowiedzi na apelację z dnia 14 kwietnia 2015 r. wnioskodawca M. S. wniósł o oddalenie wniesionego przez pozwany organ rentowy środka zaskarżenia ,przy jednoczesnym zasądzeniu stosownych kosztów postępowania (wg przedłożonego spisu kosztów) podkreślając, że tak ustalenia jak
i będąca ich konsekwencją ocena prawna sprawy Sądu I instancji są ze wszech miar prawidłowe. W tym bowiem względzie wnioskodawca podkreślał ,że opiniujący
w sprawie biegły w swoich ustnych wyjaśnieniach podkreślił ,że z tych samych względów dla jakich uznał pracę w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym za pracę w warunkach szczególnych ,należy uznać za taki okres pracy również ten aktualnie kwestionowany przez ZUS. Tym samym brak zarzutów zaskarżenia w odniesieniu do uznanego przez Sąd I instancji okresu pracy w warunkach szczególnych
w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym , czynić musi zarzut ten bezskuteczny w odniesieniu do okresu zatrudnienia w A.E. (...) Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o. w W..

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie ,rozpoznając apelację pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. ,zważył co następuje;

Apelacja jest w ocenie tut. Sądu w pełni zasadna ,co skutkować musi wydaniem orzeczenia reformatoryjnego.
Jak słusznie bowiem podnosi skarżący ,uznanie przez Sąd I instancji, iż wnioskodawca M. S. dowiódł wymaganego okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych nie zostało oparte na miarodajnych i przekonywujących dowodach, przy czym powyższe stwierdzenie można by odnieść nie tylko to przywoływanego
w apelacji okresu zatrudnienia wnioskodawcy w A.E. (...) Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o. w W., ale też do wcześniejszego okresu jego pracy
w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym , czy pokrywających się z tym zatrudnieniem okresów pracy w (...) SA w W. Oddział w R.
(o czym poniżej) . Ograniczając się jednak wyłącznie do wskazywanego przez skarżącego spornego okresu zatrudnienia podkreślić należy ,że praktycznie jedynym zaoferowanych przez wnioskodawcę na potwierdzenie kwalifikowanego charakteru pracy dowodem było świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia
26 czerwca 1998 r. oraz dołączone do niego ,pochodzące z tej samej daty, zaświadczenie (vide k- 51 i 53 akt emerytalnych ). W dokumentach tych jednak ,poza wymienieniem stanowiska pracy wnioskodawcy– kierownik budowy – i stwierdzeniem, iż była to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w dozorze inżynieryjno- technicznym na budowie (przy wymienieniu prac nadzorowanych maszynistów ciężkich maszyn budowlanych ,prac zbrojarskich, betoniarskich i prac przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości) z jednoczesnym ich przyporządkowaniem do odpowiednich pozycji zarządzenia resortowego jak też rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze , brak jest jakichkolwiek bliższych informacji dotyczących samego sposobu wykonywania przez odwołującego dozoru (w przeciwieństwie do omawianego świadectwa ,inny tego rodzaju dokument wystawiony przez (...) SA zawierał choćby dodatkowe istotne stwierdzenie o stałym przebywaniu wnioskodawcy przy stanowiskach pracowników wykonujących prace zbrojarskie, betoniarskie czy prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych). Tymczasem wiadomym jest, iż tego rodzaju świadectwo pracy stanowi wyłącznie dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. i jako taki sam w sobie -w szczególności wobec jego powołanej wyżej ogólnikowej treści -nie może jeszcze przesądzać o kwalifikowanym charakterze zatrudnienia wnioskodawcy (por.m. in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2011r.I UK 107/11 LEX nr 1084700 ). Równocześnie odnotować przyjdzie , iż działający w niniejszej sprawie w imieniu odwołującego fachowy pełnomocnik , dla potwierdzenia tego okresu, nie zgłaszał żadnych innych dowodów . Co więcej na pierwszej rozprawie wręcz oświadczył ( vide – e-protokół z dnia 17 kwietnia 2014r. 00:03:07- 00:37:34) ,iż rezygnuje z dowodu
z akt osobowych wnioskodawcy z tego okresu zatrudnienia o które uprzednio i to też z urzędu bezskutecznie występował do pracodawcy Sąd Okręgowy w Rzeszowie. Tak więc to dopiero treść opinii biegłego ,w której wyłączył on z długiego okresu pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym okresy tak urlopów bezpłatnych i jak i okres zajmowania stanowiska kierownika zespołu budów (co w sumie stanowiło o braku 15 lat kwalifikowanego zatrudnienia ) wymusiła na wnioskodawcy dodatkowe działania procesowe ,przy czym ograniczyły się one wyłącznie do wezwania biegłego aby w ustnych wyjaśnieniach dokonał oceny charakteru jego pracy także w odniesieniu do omawianego okresu zatrudnienia w A.E. (...) Przedsiębiorstwo Budowlane Sp. z o.o. w W. tj. do podania , czy również w tym wypadku jest to praca w warunkach szczególnych. Na tak postawione pytanie biegłym co prawda odpowiedział pozytywnie , niemniej jednak w żadnym razie –jak słusznie podnosi apelujący- nie mogło być to przesądzające dla wyniku sprawy i to z kilku niezależnych względów. Przede wszystkim bowiem praca w warunkach szczególnych to w istocie określona sytuacja faktyczna ,której kwalifikacji prawnej dokonuje sąd ,a nie biegły (tak też wprost
w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2014 r. III UK 196/13 LEX nr 1540140) . Tym samym w tego rodzaju sprawach dowód z opinii biegłego może być dopuszczony wyjątkowo (np. dla wyjaśnienia pewnych kwestii technicznych wymagających wiadomości specjalnych z zakresu technologii produkcji itp. ) ale nie dla przesądzenia istoty sporu (ta uwaga dotyczy więc także niekwestionowanego przez ZUS w apelacji uznanego przez Sąd I instancji okresu pracy wnioskodawcy w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym gdzie również zabrakło samodzielnych ustaleń Sądu Okręgowego w zakresie sposobu wykonywania przez wnioskodawcę dozoru ). Po drugie – co także odnieść należy do opinii zasadniczej - nie do zaakceptowania jest leżący u podstawy konkluzji opinii pogląd biegłego ,iż sam fakt zajmowania stanowiska kierownika budowy przesądza o tym , że sprawowany dozór ma charakter stały i bezpośredni (co uzasadnione zostało bliżej nie przywołanymi przez biegłego przepisami prawa budowlanego , z których ma wynikać bezpośrednia odpowiedzialność kierowników budów za prowadzone budowy) . Na tym zaś z gruntu fałszywym stanowisku stanął biegły opiniując w ustnych wyjaśnieniach ,że także okres zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku kierownika budowy w Przedsiębiorstwo Budowlanym (...) należy uznać za okres pracy w warunkach szczególnych , nie znając bliżej jakie były realia tej pracy, a więc jak w istocie dozór ten był przez wnioskodawcę w tym czasie wykonywany. Co więcej na okoliczność charakteru omawianego okresu zatrudnienia odwołujący nie tylko ,że nie zawnioskował do przesłuchania świadków ale też nawet w swoich zeznaniach na rozprawie poprzedzającej wydanie zaskarżonego wyroku - nadto w obecności reprezentującego go fachowego pełnomocnika - nie zawarł żadnych stwierdzeń odnoszących się do tej pracy (vide zapis e-protokołu rozprawy z dnia 30 października 2014r. 00: 16: 15 – 00: 29: 06). Tymczasem , jak wynika też z utrwalonego w tym względzie poglądu judykatury (por. podsumowujący zagadnienie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2013 r. I UK 184/13 LEX nr 1448473), dla przyjęcia ,że dozór inżynieryjno-techniczny jest pracą warunkach szczególnych musi on odpowiadać łącznie następującym warunkom;

- musi być dozorem inżynieryjno-technicznym czyli specjalistycznym,

- musi być sprawowany bezpośrednio i stale w określonym skonkretyzowanym środowisku pracy w którym istnieje narażenie na czynniki o znacznej szkodliwości dla zdrowia (tu też istotna kwestia dozoru pośredniego w przypadku stanowisk kierowniczych , a więc koniecznych ustaleń w zakresie tak liczby jak i zakresu obowiązków podległych kierownikom majstrów czy brygadzistów),

- powinien dotyczyć prac zgodnych z wykazami prac w szczególnych warunkach zawartymi w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. i wykonywanych bezpośrednio przez osoby nad którymi jest sprawowany ,

- w końcu musi być to nadzór stały ,a więc nie okazjonalny (peryferyjny) czyli powinien być sprawowany w pełnym wymiarze czasu jaki obowiązuje osobę nadzorującą na zajmowanym przez nią stanowisku.
W kontekście więc tych wszystkich wyżej powołanych przesłanek stanowczo stwierdzić należy ,że ustalenia Sądu I instancji w zakresie zatrudnienia wnioskodawcy
w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (pokrywającego się z wykazywanym także kwalifikowanym zatrudnieniem na budowach eksportowych w (...) SA) były co najmniej niepełne ,a gdy idzie o podnoszony przez apelującego okres zatrudnienia wnioskodawcy w Przedsiębiorstwo Budowlanym (...) ,ustalenia te nie zostały w ogóle poczynione. W tym stanie rzeczy rozważenia więc wymagało czy powyższe czyni koniecznym uzupełnienie na tym etapie postępowania materiału dowodowego ,a jeżeli tak to w jakim zakresie . Mając jednak na względzie postawę procesową wnioskodawcy ,a także ogólne reguły dowodzenia ( art.232 k.p.c. ) i obowiązującą również dla tej kategorii spraw zasadę prawdy materialnej ( art.3 k.p.c.) Sąd Apelacyjny uznał ,że kontunuowanie postępowania dowodowego jest niedopuszczalne. Prowadzenie bowiem dalszych dowodów musiałoby nastąpić z urzędu
i to też tylko w ograniczonym i niepewnym co do swych skutków zakresie ( ewentualne ponowienie próby pozyskania akt osobowych wnioskodawcy ), w sytuacji gdy sam zainteresowany reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, nawet na etapie postępowania apelacyjnego ,znając argumentację skarżącego ZUS, żadnych wniosków dowodowych nadal nie zgłaszał . Tymczasem przedstawienie przez stronę dowodów w celu wykazania określonych twierdzeń o faktach z których wywodzi dla siebie korzystne skutki jest nie tyle jej prawem czy obowiązkiem procesowym co ciężarem procesowym wynikającym i zagwarantowanym przepisami prawa przede wszystkim w jej własnym interesie ,to więc interes strony nakazuje podjąć wszelkie czynności procesowe w celu udowodnienia faktów z których wywodzi korzystne skutki prawne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 10 marca 2014 r. III AUa 930/13 LEX nr 1451684) . Wszystko to razem prowadzić więc musi do stwierdzenia ,że okres pracy wnioskodawcy w Przedsiębiorstwo Budowlanym (...) nie został wykazany jako okres pracy w warunkach szczególnych . Zważywszy zaś na jego wymiar czasowy ( od 7 listopada 1994r. do 26 czerwca 1998r. tj. 3 lata 7 miesięcy i 19 dniu ) oraz uznany przez Sąd I instancji ,a nie kwestionowany przez skarżącego pozostały okres pracy w warunkach szczególnych ( łącznie 12 lat - okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym pokrywający się
z okresami pracy w (...) SA - od 1 grudnia 1974r. do 21 grudnia 1992r. – z wyłączeniem urlopów bezpłatnych od 30 grudnia 1977r.do 31 marca 1978r. i od 22 grudnia 1992r. do 30 kwietnia 1994r. oraz okresu pracy na stanowisku kierownika wielkiego zespołu budów od 1 czerwca 1976r. do 20 marca 1985r. ) stanowi to
o nie legitymowaniu się przez wnioskodawcę wymaganym okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Stąd brak wszystkich przewidzianych w art.184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.). przesłanek dla potwierdzenia prawa M. S. do dochodzonego świadczenia emerytalnego.

Mając więc powyższe na uwadze i na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.