Ts 117/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
63/1/B/2014
POSTANOWIENIE
z dnia 26 lutego 2014 r.
Sygn. akt Ts 117/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Kotlinowski,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej A. i A. S. w sprawie zgodności:
ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 8, art. 21, art. 30, art. 32, art. 37, art. 45, art. 64, art. 77 ust. 2, art. 78 i art. 176 ust. 1 w związku z art. 175 ust. 1, a także w związku z art. 176 i w związku z art. 183 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
1. W sporządzonej przez radcę prawnego skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 15 kwietnia 2013 r. (data nadania), A. i A. S. (dalej: skarżący) zarzucili niezgodność – w całości – ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 8, art. 21, art. 30, art. 32, art. 37, art. 45, art. 64, art. 77 ust. 2, art. 78 i art. 176 ust. 1 w związku z art. 175 ust. 1, a także w związku z art. 176 i w związku z art. 183 ust. 1 Konstytucji.
2. Skarga została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym:
Postanowieniem z 8 listopada 2012 r. (sygn. akt II CSK 320/12) Sąd Najwyższy – Izba Cywilna odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej skarżących od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi – I Wydział Cywilny z 26 stycznia 2012 r. (sygn. akt I ACa 1158/11) oraz zasądził solidarnie od skarżących na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, reprezentującej Skarb Państwa – Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Górna, kwotę 3 600,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżących złożył dwa zażalenia: w pierwszym zaskarżył rozstrzygnięcie o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania; w drugim – rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
Postanowieniem z 18 grudnia 2012 r. (sygn. akt II CSK 320/12) Sąd Najwyższy – Izba Cywilna odrzucił oba zażalenia jako niedopuszczalne (art. 370 w związku z art. 397 § 2 i art. 39821 k.p.c.).
3. Zdaniem skarżących zaskarżona ustawa w całości jest niezgodna ze wskazanymi przepisami Konstytucji, ponieważ „nie przyznaje prawa do zaskarżenia postanowienia Sądu Najwyższego, działającego przez pojedynczego sędziego tego Sądu, zasądzającego koszty postępowania kasacyjnego po raz pierwszy i w pierwszej instancji, w sytuacji, gdy strona skorzystała z przysługującego jej prawa do wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego, zaskarżając wyrok sądu apelacyjnego w całości i skarga ta nie została przyjęta do rozpoznania przez Sąd Najwyższy, przez co naruszone zostało w szczególności prawo Skarżących, jako strony postępowania do zaskarżania orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania kasacyjnego wydanego po raz pierwszy i w pierwszej instancji przez Sąd Najwyższy, tym bardziej, że zostało ono wydane na posiedzeniu niejawnym przez pojedynczego sędziego Sądu Najwyższego”.
4. Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 maja 2013 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżących 22 maja 2013 r.) skarżący zostali wezwani do usunięcia braku formalnego skargi konstytucyjnej przez skonkretyzowanie, które z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego zostały uczynione przedmiotem zaskarżenia w sprawie.
5. We wniesionym 27 maja 2013 r. do Trybunału Konstytucyjnego piśmie procesowym, pełnomocnik skarżących oświadczył, że „żądanie zawarte w zarządzeniu nie ma dostatecznych podstaw prawnych i zostało wydane poza granicami prawa”, gdyż ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) „nakłada na skarżącego jedynie wymóg: »dokładnego określenia aktu normatywnego (ustawy lub innego aktu), na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do tego aktu normatywnego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją«. Czym innym jest bowiem »skonkretyzowanie przepisów ustawy« od »dokładnego określenia ustawy«, a oba te pojęcia różnią się od siebie w sposób istotny”. Pełnomocnik ponownie wskazał, że przedmiotem zaskarżenia jest Kodeks postępowania cywilnego w całości.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 49 ustawy o TK skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, podczas którego Trybunał Konstytucyjny bada, czy odpowiada ona określonym przez prawo wymogom, a także czy postępowanie wszczęte na skutek wniesienia skargi podlegałoby umorzeniu na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.
2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że analizowana skarga konstytucyjna nie spełnia konstytucyjnych i ustawowych kryteriów warunkujących jej merytoryczne rozpoznanie.
3. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Oznacza to, że skarga konstytucyjna winna odpowiadać – z woli ustrojodawcy – warunkom merytorycznym i formalnym opisanym w ustawie zwykłej, czyli ustawie o Trybunale Konstytucyjnym (por. J. Trzciński, uwaga 10. do art. 79 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 19992007). Konkretyzując zasady korzystania z tego środka ochrony praw i wolności, ustawodawca formułuje w art. 47 ust. 1 ustawy o TK szczególne wymogi formalne, jakim odpowiadać winna skarga konstytucyjna. Składają się na nie: po pierwsze – dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją; po drugie – wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone; po trzecie – uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego.
Podstawowym ustawowym obowiązkiem wnoszącego skargę konstytucyjną jest więc precyzyjne określenie zarówno przedmiotu wnioskowanej kontroli, jak i konstytucyjnego wzorca, z którym przedmiot ten będzie konfrontowany. Sens ustawowego zwrotu „dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego” nie może być jednak sprowadzany jedynie do wymogu podania rodzaju aktu normatywnego, jego tytułu, daty ustanowienia, jak i danych organu publikacyjnego, w którym aktu ten został ogłoszony. Na skarżącym spoczywa bowiem obowiązek wskazania konkretnie tych przepisów kwestionowanego aktu normatywnego, które w jego ocenie stoją w sprzeczności z konstytucyjnymi uregulowaniami dotyczącymi wolności, praw czy obowiązków jednostki. Należy pamiętać, że konstrukcja postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej opiera się – analogicznie jak w przypadku postępowania w sprawie wniosków i pytań prawnych – na zasadzie związania Trybunału Konstytucyjnego granicami wniesionej skargi (art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Konsekwencją tej zasady jest prawna niedopuszczalność określania przedmiotu postępowania przez działający z własnej inicjatywy Trybunał Konstytucyjny, w czym mieści się również ewentualność samodzielnego „doprecyzowania” przedmiotu kontroli, w ramach ogólnie jedynie zakreślonych granic przez skarżącego. W postępowaniu dotyczącym skargi konstytucyjnej problem precyzyjnego określenia przepisów zawartych w kwestionowanym akcie normatywnym jest dodatkowo determinowany tym, iż przedmiotem kontroli skarżący może uczynić jedynie te przepisy, na podstawie których orzeczono ostatecznie o jego konstytucyjnych wolnościach, prawach czy obowiązkach. Tym samym wskazanie całego aktu normatywnego jako przedmiotu kontroli przez Trybunał Konstytucyjny, bez sprecyzowania konkretnych przepisów w nim zawartych, nie spełnia tego podstawowego, dla konstrukcji skargi konstytucyjnej w polskim systemie prawnym, założenia (zob. np. postanowienie TK z 22 września 1999 r., Ts 86/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 152).
4. W niniejszym postępowaniu, zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 15 maja 2013 r., pełnomocnik skarżących został wezwany w trybie art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy o TK do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi w zakresie skonkretyzowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, odnośnie do których domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją. Tymczasem w piśmie procesowym, mającym stanowić usunięcie wskazanego w zarządzeniu braku formalnego skargi, pełnomocnik skarżących ograniczył się do stwierdzenia, że „żądanie zawarte w zarządzeniu nie ma dostatecznych podstaw prawnych i zostało wydane poza granicami prawa”, a przedmiotem skargi jest cała ustawa.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarżący nie spełnili tym samym wymogu sprecyzowania przedmiotu skargi konstytucyjnej, przede wszystkim przez wskazanie tych przepisów, które stanowiły podstawę wydanych wobec skarżących rozstrzygnięć. Jak to natomiast wcześniej podkreślano, taka konkretyzacja stanowi podstawowy warunek prowadzenia postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Powyższa okoliczność przemawia za odmową nadania dalszego biegu analizowanej skardze konstytucyjnej z powodu niedopuszczalności orzekania oraz niewykonania zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego (art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK).
5. Niezależnie od stwierdzonej wyżej samoistnej negatywnej przesłanki procesowej, Trybunał Konstytucyjny wskazuje także na inne uchybienia formalne analizowanej skargi konstytucyjnej w postaci nieprawidłowego uczynienia wzorcami kontroli w sprawie – wskazanych samodzielnie – art. 2, art. 7, art. 8, art. 21, art. 30, art. 32 oraz art. 37 Konstytucji oraz – powołanych w powiązaniu z art. 176 ust. 1 ustawy zasadniczej – jej art. 175 ust. 1 oraz art. 183 ust. 1, co również przemawiało za odmową nadania dalszego biegu skardze ze względu na niedopuszczalność orzekania.
5.1. Artykuł 2 i art. 32 Konstytucji nie są samoistnymi źródłami praw podmiotowych jednostki, a przez to nie mogą stanowić samoistnej podstawy kontroli w sprawach skargowych, bowiem przepisy te wyznaczają jedynie standardy kreowania przez prawodawcę wolności i praw, nie wprowadzając jednocześnie konkretnej wolności czy konkretnego prawa (zob. np. postanowienia pełnego składu TK z 23 stycznia 2002 r., Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60 oraz 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225).
5.2. Z kolei art. 7 i art. 8 Konstytucji nie kreują po stronie obywateli żadnych praw ani wolności konstytucyjnych, gdyż stanowią przepisy o charakterze ustrojowym i dotyczą – odpowiednio – zasady legalizmu w działaniach władz publicznych (zob. np. wyroki TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2 oraz 26 kwietnia 2005 r., SK 36/03, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 40) oraz zasady nadrzędności Konstytucji (zob. postanowienie TK z 23 stycznia 2008 r., SK 65/06, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 11).
5.3. W przypadku art. 21 Konstytucji jego treść sama przez się nie formułuje jeszcze praw lub wolności i jest konkretyzowana przez art. 64 ustawy zasadniczej (zob. postanowienia TK z: 16 października 2006 r., Ts 132/06, OTK ZU nr 1/B/2008, poz. 11 oraz 29 czerwca 2011 r., Ts 214/10, OTK ZU nr 3/B/2011, poz. 259).
Abstrahując od powyższego, ponieważ skarżący wskazali cały art. 21 Konstytucji jako wzorzec kontroli, Trybunał zwraca uwagę, że ust. 2 tego artykułu – nawet, gdyby mógł stanowić samoistny wzorzec kontroli w trybie określonym w art. 79 ust. 1 ustawy zasadniczej – to i tak w niniejszej sprawie nie byłby adekwatnym punktem odniesienia. Wskazana regulacja konstytucyjna dotyczy bowiem dopuszczalności – „za słusznym odszkodowaniem” – wywłaszczenia na cele publiczne. Skarżący natomiast kwestionują brak zaskarżalności postanowienia Sądu Najwyższego w przedmiocie kosztów postępowania kasacyjnego.
5.4. W odniesieniu do art. 37 Konstytucji należy przypomnieć, że przepis ten w ust. 1 statuuje tzw. zasadę uniwersalności korzystania z wszystkich konstytucyjnych wolności i praw przez „każdego” („kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej”), zaś w ust. 2 dopuszcza wyjątki od tej zasady w odniesieniu do cudzoziemców. Nie jest on jednak źródłem konstytucyjnych praw podmiotowych (zob. np. postanowienie TK z 10 października 2012 r., Ts 145/12, niepubl.).
5.4. Natomiast art. 175 ust. 1 oraz art. 183 ust. 1 Konstytucji są przepisami o charakterze ustrojowym i dotyczą – odpowiednio – sprawowania wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej przez Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne i sądy wojskowe oraz nadzoru judykacyjnego Sądu Najwyższego nad działalnością sądów powszechnych i sądów wojskowych. Nie kreują one żadnych konstytucyjnych praw lub wolności; tym samym nie mogą stanowić także „związkowych” wzorców kontroli w postępowaniu inicjowanym skargą konstytucyjną.
Z wyżej przedstawionych powodów należało postanowić jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
z dnia 26 lutego 2014 r.
Sygn. akt Ts 117/13
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Kotlinowski,
po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej A. i A. S. w sprawie zgodności:
ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 8, art. 21, art. 30, art. 32, art. 37, art. 45, art. 64, art. 77 ust. 2, art. 78 i art. 176 ust. 1 w związku z art. 175 ust. 1, a także w związku z art. 176 i w związku z art. 183 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
p o s t a n a w i a:
odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.
UZASADNIENIE
1. W sporządzonej przez radcę prawnego skardze konstytucyjnej, wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 15 kwietnia 2013 r. (data nadania), A. i A. S. (dalej: skarżący) zarzucili niezgodność – w całości – ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 2, art. 7, art. 8, art. 21, art. 30, art. 32, art. 37, art. 45, art. 64, art. 77 ust. 2, art. 78 i art. 176 ust. 1 w związku z art. 175 ust. 1, a także w związku z art. 176 i w związku z art. 183 ust. 1 Konstytucji.
2. Skarga została wniesiona w związku z następującym stanem faktycznym:
Postanowieniem z 8 listopada 2012 r. (sygn. akt II CSK 320/12) Sąd Najwyższy – Izba Cywilna odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej skarżących od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi – I Wydział Cywilny z 26 stycznia 2012 r. (sygn. akt I ACa 1158/11) oraz zasądził solidarnie od skarżących na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, reprezentującej Skarb Państwa – Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Górna, kwotę 3 600,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżących złożył dwa zażalenia: w pierwszym zaskarżył rozstrzygnięcie o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania; w drugim – rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
Postanowieniem z 18 grudnia 2012 r. (sygn. akt II CSK 320/12) Sąd Najwyższy – Izba Cywilna odrzucił oba zażalenia jako niedopuszczalne (art. 370 w związku z art. 397 § 2 i art. 39821 k.p.c.).
3. Zdaniem skarżących zaskarżona ustawa w całości jest niezgodna ze wskazanymi przepisami Konstytucji, ponieważ „nie przyznaje prawa do zaskarżenia postanowienia Sądu Najwyższego, działającego przez pojedynczego sędziego tego Sądu, zasądzającego koszty postępowania kasacyjnego po raz pierwszy i w pierwszej instancji, w sytuacji, gdy strona skorzystała z przysługującego jej prawa do wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego, zaskarżając wyrok sądu apelacyjnego w całości i skarga ta nie została przyjęta do rozpoznania przez Sąd Najwyższy, przez co naruszone zostało w szczególności prawo Skarżących, jako strony postępowania do zaskarżania orzeczenia w przedmiocie kosztów postępowania kasacyjnego wydanego po raz pierwszy i w pierwszej instancji przez Sąd Najwyższy, tym bardziej, że zostało ono wydane na posiedzeniu niejawnym przez pojedynczego sędziego Sądu Najwyższego”.
4. Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 14 maja 2013 r. (doręczonym pełnomocnikowi skarżących 22 maja 2013 r.) skarżący zostali wezwani do usunięcia braku formalnego skargi konstytucyjnej przez skonkretyzowanie, które z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego zostały uczynione przedmiotem zaskarżenia w sprawie.
5. We wniesionym 27 maja 2013 r. do Trybunału Konstytucyjnego piśmie procesowym, pełnomocnik skarżących oświadczył, że „żądanie zawarte w zarządzeniu nie ma dostatecznych podstaw prawnych i zostało wydane poza granicami prawa”, gdyż ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) „nakłada na skarżącego jedynie wymóg: »dokładnego określenia aktu normatywnego (ustawy lub innego aktu), na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do tego aktu normatywnego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją«. Czym innym jest bowiem »skonkretyzowanie przepisów ustawy« od »dokładnego określenia ustawy«, a oba te pojęcia różnią się od siebie w sposób istotny”. Pełnomocnik ponownie wskazał, że przedmiotem zaskarżenia jest Kodeks postępowania cywilnego w całości.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
1. Zgodnie z art. 36 ust. 1 w związku z art. 49 ustawy o TK skarga konstytucyjna podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, podczas którego Trybunał Konstytucyjny bada, czy odpowiada ona określonym przez prawo wymogom, a także czy postępowanie wszczęte na skutek wniesienia skargi podlegałoby umorzeniu na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK.
2. Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że analizowana skarga konstytucyjna nie spełnia konstytucyjnych i ustawowych kryteriów warunkujących jej merytoryczne rozpoznanie.
3. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Oznacza to, że skarga konstytucyjna winna odpowiadać – z woli ustrojodawcy – warunkom merytorycznym i formalnym opisanym w ustawie zwykłej, czyli ustawie o Trybunale Konstytucyjnym (por. J. Trzciński, uwaga 10. do art. 79 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 19992007). Konkretyzując zasady korzystania z tego środka ochrony praw i wolności, ustawodawca formułuje w art. 47 ust. 1 ustawy o TK szczególne wymogi formalne, jakim odpowiadać winna skarga konstytucyjna. Składają się na nie: po pierwsze – dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w konstytucji i w stosunku do którego skarżący domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją; po drugie – wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącego – zostały naruszone; po trzecie – uzasadnienie skargi, z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego.
Podstawowym ustawowym obowiązkiem wnoszącego skargę konstytucyjną jest więc precyzyjne określenie zarówno przedmiotu wnioskowanej kontroli, jak i konstytucyjnego wzorca, z którym przedmiot ten będzie konfrontowany. Sens ustawowego zwrotu „dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego” nie może być jednak sprowadzany jedynie do wymogu podania rodzaju aktu normatywnego, jego tytułu, daty ustanowienia, jak i danych organu publikacyjnego, w którym aktu ten został ogłoszony. Na skarżącym spoczywa bowiem obowiązek wskazania konkretnie tych przepisów kwestionowanego aktu normatywnego, które w jego ocenie stoją w sprzeczności z konstytucyjnymi uregulowaniami dotyczącymi wolności, praw czy obowiązków jednostki. Należy pamiętać, że konstrukcja postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej opiera się – analogicznie jak w przypadku postępowania w sprawie wniosków i pytań prawnych – na zasadzie związania Trybunału Konstytucyjnego granicami wniesionej skargi (art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Konsekwencją tej zasady jest prawna niedopuszczalność określania przedmiotu postępowania przez działający z własnej inicjatywy Trybunał Konstytucyjny, w czym mieści się również ewentualność samodzielnego „doprecyzowania” przedmiotu kontroli, w ramach ogólnie jedynie zakreślonych granic przez skarżącego. W postępowaniu dotyczącym skargi konstytucyjnej problem precyzyjnego określenia przepisów zawartych w kwestionowanym akcie normatywnym jest dodatkowo determinowany tym, iż przedmiotem kontroli skarżący może uczynić jedynie te przepisy, na podstawie których orzeczono ostatecznie o jego konstytucyjnych wolnościach, prawach czy obowiązkach. Tym samym wskazanie całego aktu normatywnego jako przedmiotu kontroli przez Trybunał Konstytucyjny, bez sprecyzowania konkretnych przepisów w nim zawartych, nie spełnia tego podstawowego, dla konstrukcji skargi konstytucyjnej w polskim systemie prawnym, założenia (zob. np. postanowienie TK z 22 września 1999 r., Ts 86/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 152).
4. W niniejszym postępowaniu, zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 15 maja 2013 r., pełnomocnik skarżących został wezwany w trybie art. 36 ust. 2 w związku z art. 49 ustawy o TK do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi w zakresie skonkretyzowania przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, odnośnie do których domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją. Tymczasem w piśmie procesowym, mającym stanowić usunięcie wskazanego w zarządzeniu braku formalnego skargi, pełnomocnik skarżących ograniczył się do stwierdzenia, że „żądanie zawarte w zarządzeniu nie ma dostatecznych podstaw prawnych i zostało wydane poza granicami prawa”, a przedmiotem skargi jest cała ustawa.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarżący nie spełnili tym samym wymogu sprecyzowania przedmiotu skargi konstytucyjnej, przede wszystkim przez wskazanie tych przepisów, które stanowiły podstawę wydanych wobec skarżących rozstrzygnięć. Jak to natomiast wcześniej podkreślano, taka konkretyzacja stanowi podstawowy warunek prowadzenia postępowania w sprawie skargi konstytucyjnej przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Powyższa okoliczność przemawia za odmową nadania dalszego biegu analizowanej skardze konstytucyjnej z powodu niedopuszczalności orzekania oraz niewykonania zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego (art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK).
5. Niezależnie od stwierdzonej wyżej samoistnej negatywnej przesłanki procesowej, Trybunał Konstytucyjny wskazuje także na inne uchybienia formalne analizowanej skargi konstytucyjnej w postaci nieprawidłowego uczynienia wzorcami kontroli w sprawie – wskazanych samodzielnie – art. 2, art. 7, art. 8, art. 21, art. 30, art. 32 oraz art. 37 Konstytucji oraz – powołanych w powiązaniu z art. 176 ust. 1 ustawy zasadniczej – jej art. 175 ust. 1 oraz art. 183 ust. 1, co również przemawiało za odmową nadania dalszego biegu skardze ze względu na niedopuszczalność orzekania.
5.1. Artykuł 2 i art. 32 Konstytucji nie są samoistnymi źródłami praw podmiotowych jednostki, a przez to nie mogą stanowić samoistnej podstawy kontroli w sprawach skargowych, bowiem przepisy te wyznaczają jedynie standardy kreowania przez prawodawcę wolności i praw, nie wprowadzając jednocześnie konkretnej wolności czy konkretnego prawa (zob. np. postanowienia pełnego składu TK z 23 stycznia 2002 r., Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60 oraz 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225).
5.2. Z kolei art. 7 i art. 8 Konstytucji nie kreują po stronie obywateli żadnych praw ani wolności konstytucyjnych, gdyż stanowią przepisy o charakterze ustrojowym i dotyczą – odpowiednio – zasady legalizmu w działaniach władz publicznych (zob. np. wyroki TK z 13 stycznia 2004 r., SK 10/03, OTK ZU nr 1/A/2004, poz. 2 oraz 26 kwietnia 2005 r., SK 36/03, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 40) oraz zasady nadrzędności Konstytucji (zob. postanowienie TK z 23 stycznia 2008 r., SK 65/06, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 11).
5.3. W przypadku art. 21 Konstytucji jego treść sama przez się nie formułuje jeszcze praw lub wolności i jest konkretyzowana przez art. 64 ustawy zasadniczej (zob. postanowienia TK z: 16 października 2006 r., Ts 132/06, OTK ZU nr 1/B/2008, poz. 11 oraz 29 czerwca 2011 r., Ts 214/10, OTK ZU nr 3/B/2011, poz. 259).
Abstrahując od powyższego, ponieważ skarżący wskazali cały art. 21 Konstytucji jako wzorzec kontroli, Trybunał zwraca uwagę, że ust. 2 tego artykułu – nawet, gdyby mógł stanowić samoistny wzorzec kontroli w trybie określonym w art. 79 ust. 1 ustawy zasadniczej – to i tak w niniejszej sprawie nie byłby adekwatnym punktem odniesienia. Wskazana regulacja konstytucyjna dotyczy bowiem dopuszczalności – „za słusznym odszkodowaniem” – wywłaszczenia na cele publiczne. Skarżący natomiast kwestionują brak zaskarżalności postanowienia Sądu Najwyższego w przedmiocie kosztów postępowania kasacyjnego.
5.4. W odniesieniu do art. 37 Konstytucji należy przypomnieć, że przepis ten w ust. 1 statuuje tzw. zasadę uniwersalności korzystania z wszystkich konstytucyjnych wolności i praw przez „każdego” („kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej”), zaś w ust. 2 dopuszcza wyjątki od tej zasady w odniesieniu do cudzoziemców. Nie jest on jednak źródłem konstytucyjnych praw podmiotowych (zob. np. postanowienie TK z 10 października 2012 r., Ts 145/12, niepubl.).
5.4. Natomiast art. 175 ust. 1 oraz art. 183 ust. 1 Konstytucji są przepisami o charakterze ustrojowym i dotyczą – odpowiednio – sprawowania wymiaru sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej przez Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne i sądy wojskowe oraz nadzoru judykacyjnego Sądu Najwyższego nad działalnością sądów powszechnych i sądów wojskowych. Nie kreują one żadnych konstytucyjnych praw lub wolności; tym samym nie mogą stanowić także „związkowych” wzorców kontroli w postępowaniu inicjowanym skargą konstytucyjną.
Z wyżej przedstawionych powodów należało postanowić jak w sentencji.