Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2013 r. w Gdańsku

sprawy J. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 18 września 2012 r., sygn. akt VII U 3279/11

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

Sygn. akt III AUa 2078/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 października 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., powołując się na przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił ustalenia J. B. (1) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, ponieważ wnioskodawca do dnia 01 stycznia 1999 r. nie osiągnął 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a jedynie 21 lat, 8 miesięcy i 2 dni oraz nie spełnił warunku posiadania co najmniej 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł J. B. (1) kwestionując przyjęcie, że nie posiada na dzień 01 stycznia 1999 r. wymaganego dla mężczyzn okresu składkowego i nieskładkowego oraz wskazując, że organ rentowy nie zaliczył okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 20 stycznia 1967 r. do dnia 23 lipca 1974 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Odnosząc się do podnoszonego przez ubezpieczonego okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym organ ten wskazał, że ubezpieczony złożył wyłącznie oświadczenie o pracy w gospodarstwie rolnym, pomimo wezwania nie uzupełnił dokumentacji poprzez przedłożenie: zeznań świadków oraz zaświadczenia z Urzędu Gminy potwierdzającego fakt istnienia gospodarstwa.

W toku postępowania pierwszoinstancyjnego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. uwzględnił do stażu ubezpieczeniowego okres pracy w gospodarstwie rolnym i wskazał, że staż ubezpieczeniowy wynosi 25 lat.

Na rozprawie w sprawie VII U 3279/11 w dniu 17 kwietnia 2012 r. J. B. (1) wskazał, że pracował w szczególnych warunkach w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego w (...) Przedsiębiorstwie (...) w okresie od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r., w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1983 r. oraz pracował na budowach jako murarz od 1985 r. do 1994 r. z małymi przerwami w różnych przedsiębiorstwach.

Wyrokiem z dnia 18 września 2012 r. w sprawie VII U 3279/11 Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 07 października 2011 r. i ustalił J. B. (1) prawo do emerytury od dnia 09 lipca 2011 r.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

J. B. (1)urodził się dnia (...)r. W okresie od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r. był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...)w G.na stanowisku kierowcy. Wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony, rozwoził materiały budowlane po budowach. Jeżeli rozwoził ciężkie przedmioty, które były ładowane za pomocą dźwigu to sam musiał je rozkładać na skrzyni ładunkowej. Rozładunku na budowie dokonywali pracownicy.

J. B. (1) w okresie od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1984 r. był zatrudniony w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) w G. na stanowisku kierowcy. Wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony.

J. B. (1) w okresie od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r. był zatrudniony w Międzyzakładowym Spółdzielczym Zrzeszeniu (...) na stanowisku murarz. Pracę murarza wykonywał stale w pełnym wymiarze czasu pracy. Wykonywał prace budowlane, w tym: zbrojenie, betonowanie, murowanie, kładzenie: stropów, dachów i izolacji budynków.

J. B. (1) w okresie od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. był zatrudniony w Zakładach (...) sp. z o. o. w G. na stanowisku murarz. Pracę murarza wykonywał stale w pełnym wymiarze czasu pracy.

J. B. (1) w okresie od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o. o. w G. na stanowisku murarz. Pracę murarza wykonywał stale w pełnym wymiarze czasu pracy.

J. B. (2) ostatnio był zatrudniony w okresie od dnia 01 lipca 2009 r. do dnia 08 lipca 2011 r. w Gospodarstwie Rolnym (...).

J. B. (2) nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. J. B. (2) w dniu 12 lipca 2011 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o emeryturę.

Decyzją z dnia 10 października 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił J. B. (1) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach, ponieważ do dnia 01 stycznia 1999 r. nie osiągnął 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, a jedynie 21 lat, 8 miesięcy i 2 dni oraz nie spełnił warunku 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Następnie, po przedłożeniu przez wnioskodawcę dodatkowych dokumentów, decyzją z dnia 21 grudnia 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił J. B. (1) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na nie spełnienie warunku 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

J. B. (1) wykazał przez organem rentowym 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Stan faktyczny w sprawie Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy i w aktach rentowych ubezpieczonego. Sąd ten zważył, że żadna ze stron postępowania nie kwestionowała ich prawdziwości i rzetelności, wobec czego brak jest podstaw aby odmówić im wiarygodności.

Nadto, Sąd I instancji miał na względzie zeznania świadków: S. J., K. K., Z. J. i M. J..

W ocenie tego Sądu wyjaśnienia wskazanych osób są ze sobą spójne i wzajemnie się uzupełniają, korespondują z twierdzeniami ubezpieczonego.

Sąd Okręgowy zważył, że wnioskodawca domagał się ustalenia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Podstawą takiego żądania jest art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Przepis ten stanowi szczególne uregulowanie, znajduje bowiem zastosowanie w stosunku do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., które zasadnicze, wskazane w nim warunki nabycia prawa do świadczenia, spełniły już w dacie wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z F.U.S., a więc na dzień 01 stycznia 1999 r. i gwarantuje osobom tym możność nabycia prawa do świadczenia na dotychczasowych warunkach. Przepis ten został zawarty w przepisach przejściowych, ma na celu zagwarantowanie częściowo nabytych uprawnień emerytalnych - prawa do emerytury w wieku obniżonym z tytułu pracy w szczególnych warunkach osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. - z tytułu spełnienia warunków stażowych, określonych w tym przepisie, do dnia wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z F.U.S. Niewątpliwie bowiem ustawa o emeryturach i rentach z F.U.S. ograniczyła uprawnienia emerytalne tych osób.

Stosownie do treści art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z F.U.S. ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w tym przepisie przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Zgodnie z art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z F.U.S. ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949 r. przysługuje emerytura, jeżeli osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, a nadto mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Nadto, zgodnie z art. 32 ust. 1 i 4 tej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 01 stycznia 1949 r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 (ust. 1), gdzie wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Przepisami dotychczasowymi, do których odsyła ustawa o emeryturach i rentach z F.U.S. jest tu rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) (dalej: rozporządzenie). Stosownie do treści § 4 rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Stosownie do treści § 2 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według stosownego wzoru lub w świadectwie pracy.

Sąd Okręgowy podkreślił, że wskazanego wyżej ograniczenia dowodowego, dotyczącego ustalania okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, nie stosuje się w postępowaniu odwoławczym przed okręgowymi sądami pracy i ubezpieczeń społecznych. Ustawa z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1985 r. Nr 20, poz. 85 ze zm.), nakazująca stosowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (art. 1 ust. 3 wym. ustawy), nie zawiera ograniczeń dowodowych.

Wnioskodawca wykazał, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach w okresach: od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r. i od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1983 r. w charakterze kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony, tj. na stanowisku wymienionym w wykazie A, dział VIII, poz. 2 - załączniku do rozporządzenia dotyczącego prac w szczególnych warunkach - prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Natomiast w okresach: od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r., od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. i od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku murarza, wykonując prace budowlane, w tym: zbrojenie, betonowanie, murowanie, kładzenie: stropów, dachów i izolacji budynków. Są to prace wymienione w wykazie A, dział V, poz. 4 -załącznika do rozporządzenia dotyczącego prac w szczególnych warunkach - prace zbrojarskie i betoniarskie.

Tym samym ubezpieczony spełnia przesłankę nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym z uwagi na wykonywanie pracy w szczególnych warunkach.

Niespornym było spełnienie przez ubezpieczonego przesłanek: braku członkostwa w OFE, wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego oraz niepozostawania w stosunku zatrudnienia pracowniczego.

Wobec powyższego, uznając odwołanie wniesione przez ubezpieczonego za zasadne, na mocy cytowanych przepisów oraz art. 477 (14) § 2 k.p.c., Sąd I instancji orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. zaskarżając ten wyrok w całości i zarzucając temu orzeczeniu:

1) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz w związku z § 2 ust. 1 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury począwszy od dnia ukończenia 60 roku życia w sytuacji, gdy ubezpieczony nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych;

2) naruszenie prawa procesowego, tj. przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a w konsekwencji poczynienie błędnych ustaleń faktycznych co do wykonywania przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze w okresach uwzględnionych przez sąd do stażu pracy w warunkach szczególnych.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy dokonał streszczenia postępowań: administracyjnego i sądowego-pierwszoinstancyjnego w niniejszej sprawie oraz wskazał, że okresy uznane przez sąd jako okresy pracy w warunkach szczególnych łącznie dają wymiar 14 lat i 9 miesięcy. Ponadto organ ten zakwestionował również ocenę materiału dowodowego dokonaną przez Sąd I instancji.

Odnosząc się do poszczególnych okresów uznanych przez sąd jako praca w warunkach szczególnych pełnomocnik podkreślił, że w okresie od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) na stanowiskach: kierowca, ładowacz. Do obowiązków ubezpieczonego należało rozwożenie materiałów budowlanych na poszczególne budowy, załadunek oraz rozładunek. Powyższe wynika zarówno z dokumentacji, jak również z zeznań zawnioskowanych świadków. Z uwagi na wykonywanie przez ubezpieczonego pracy na stanowisku łączonym nie można uznać, iż wykonywał on prace w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W okresie od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1983 r. ubezpieczony wykonywał pracę na rzecz Wojewódzkiego Związku Spółdzielni (...) w G. Zakład (...) na stanowisku kierowca. Świadek Z. J. zeznał, iż ubezpieczony pracował jako kierowca-konwojent. Mając na uwadze, iż ubezpieczony zajmował się również konwojowaniem towaru nie sposób uznać, iż stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych.

W okresach: od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r., od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. oraz od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. ubezpieczony był zatrudniony w charakterze murarza. Zarówno z zeznań świadków, jak również z dokumentacji osobowej ubezpieczonego wynika, iż wykonywał on wszystkie prace charakterystyczne dla stanowiska murarza. Stanowisko to nie jest wymienione w przepisach resortowych jako to, na którym są wykonywane prace w warunkach szczególnych. Wykonywanie w niewielkim zakresie prac polegających na zbrojeniu i betonowaniu nie może jednak przesądzić o uznaniu prac na stanowisku murarza jako pracy w warunkach szczególnych, bowiem zasadnicza część obowiązków osoby zatrudnionej na przedmiotowym stanowisku to murowanie oraz budowa obiektów.

W konkluzji apelacji organ rentowy wnosił o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania, ewentualnie

2) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Pismem procesowym z dnia 21 listopada 2012 r., w odpowiedzi na apelację organu rentowego, J. B. (1) wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Po uzupełnieniu postępowania dowodowego w postępowaniu apelacyjnym okazało się, że apelacja organu rentowego zasługuje na uwzględnienie w sposób skutkujący zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem odwołania.

W apelacji organ ten podniósł zarzut naruszenia przez Sąd I instancji prawa procesowego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, a w konsekwencji poczynienie błędnych ustaleń faktycznych co do wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze w okresach uwzględnionych przez ten Sąd.

Podkreślenia wymaga, że skuteczne postawienie zarzutu sprzeczności istotnych ustaleń ze zgromadzonymi dowodami lub naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, lub nie uwzględnił wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów, jedynie to bowiem może być przeciwstawione uprawnieniu do dokonywania swobodnej oceny dowodów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2004 r. w sprawie III CK 245/04, publik. LEX 174185).

W ocenie Sądu II instancji apelujący zdołał wykazać wadliwość rozumowania Sądu Okręgowego z punktu widzenia zaprezentowanych powyżej kryteriów.

Istota sporu w niniejszym postępowaniu sprowadzała się do oceny, czy wnioskodawca spełnia łącznie wszystkie, wynikające z treści art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm., nazywanej dalej ustawą emerytalną), przesłanki ustalenia mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Stosownie do treści art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym (mężczyznom) urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje prawo do emerytury po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy emerytalnej (60 lat - § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm., nazywanego dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego), jeżeli w dniu wejścia tej ustawy w życie, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r. osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ustawy emerytalnej (co najmniej 25 letni).

Takim ubezpieczonym przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy emerytalnej pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa

(art. 184 ust. 2 ustawy emerytalnej w brzmieniu obowiązującym od dnia 01 stycznia 2013 r.).

W przedmiotowej sprawie spór koncentrował się na kwestii spełniania przez wnioskodawcę przesłanki w postaci osiągnięcia w dniu wejścia ustawy emerytalnej w życie, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r., wymaganego w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej).

Sąd Apelacyjny zważył, że dla oceny kwestii spełniania przez J. B. (1), wynikającej z treści art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, przesłanki osiągnięcia w dniu wejścia ustawy emerytalnej w życie, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r. okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymaganego w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, kluczowa jest odpowiedź na pytanie, czy okresy zatrudnienia: w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r. (5 lat, 2 miesiące i 15 dni), w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) w G. od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1984 r. (3 lata i 10 miesięcy), w Międzyzakładowym Spółdzielczym Zrzeszeniu (...) w G. od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r. (5 lat, 1 miesiąc i 17 dni), w Zakładach (...) sp. z o. o. w G. od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. (2 lata i 3 miesiące) oraz w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o. o. w G. od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. (1 rok, 3 miesiące i 28 dni) podlegają zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w treści § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

W dniu 23 listopada 2011 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. Nr 237, poz. 1412). W myśl § 42 tego rozporządzenia do wniosków w sprawach świadczeń złożonych przed dniem jego wejścia w życie (jak w niniejszej sprawie) stosuje się przepisy dotychczasowe, tj. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm., nazywanym dalej rozporządzeniem w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe).

Z treści § 21 ust. 1 rozporządzenia w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe wynika, że środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia.

W myśl jego ust. 4, jeżeli pracownik ubiega się o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty.

Zgodnie zaś z treścią § 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

W toku postępowania administracyjnego i sądowego w niniejszej sprawie wnioskodawca nie przedłożył świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach, zaś w świadectwach pracy obejmujących sporne okresy zatrudnienia pracodawcy nie stwierdzili okresów wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Podkreślenia jednak wymaga, że w postępowaniu sądowo-odwoławczym fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w Kodeksie postępowania cywilnego, a do sądu należy ocena ich wiarygodności (por. wyrok S.N. z dnia 02 lutego 1996 r. w sprawie II URN 3/95, publik. LEX nr 24774).

W związku z powyższym ubezpieczony ma możliwość i obowiązek udowodnienia faktu świadczenia pracy w szczególnych warunkach w spornych okresach zatrudnienia przy zastosowaniu różnorodnych środków dowodowych.

Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji jednego z wykazów, stanowiących załączniki do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego (por. wyrok S.N. z dnia 01 czerwca 2010 r. w sprawie II UK 21/10, publik. LEX nr 619638).

Z treści przepisu § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego wynika zaś, że do zaliczenia okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do okresów pracy uzasadniających prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu konieczne jest, aby praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Przeanalizowania zatem wymagało, czy zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, a w szczególności: dokumenty dotyczące spornych okresów zatrudnienia J. B. (1) oraz zeznania świadków: S. J. (k. 58 akt sprawy), K. K. (k. 59 akt sprawy), Z. J. (k. 71 akt sprawy) i M. J. (k. 71 akt sprawy) dają podstawy do stwierdzenia, że w spornych okresach zatrudnienia wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach, o których mowa w wykazach A lub B, stanowiących załączniki do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, a w przypadku pozytywnej odpowiedzi, czy prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W rozporządzeniu w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe przewidziana została hierarchia dowodów, którą sąd winien kierować się przy rozpoznawaniu sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W pierwszej kolejności, przy ustalaniu okresów zatrudnienia, winny być uwzględniane dowody z przebiegu zatrudnienia – świadectwa pracy wystawione przez pracodawcę, umowy o pracę, angaże, legitymacje ubezpieczeniowe i inne dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia. Gdy dokumentacja pracownicza jest niepełna lub zawiera pewne rozbieżności dopuszczalne jest posiłkowanie się zeznaniami świadków, ale jako dowodem uzupełniającym, potwierdzającym przebieg zatrudnienia (por. wyrok S.A. we Wrocławiu z dnia 07 lutego 2012 r. w sprawie III AUa 1644/11, publik. LEX nr 1120469).

Sąd I instancji w oparciu o przeprowadzone w niniejszej sprawie dowody uznał, że w okresach zatrudnienia ubezpieczonego: w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r. oraz w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) w G. od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1983 r. wykonywał on prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony wymienione w poz. 2, działu VIII „W transporcie i łączności”, wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, zaś w okresach zatrudnienia: w Międzyzakładowym Spółdzielczym Zrzeszeniu (...) w G. od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r., w Zakładach (...) sp. z o. o. w G. od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. oraz w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o. o. w G. od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. wykonywał prace, o których mowa w poz. 4 „prace zbrojarskie i betoniarskie”, działu V „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” tego wykazu.

Odnosząc się do spornego okresu zatrudnienia J. B. (1) w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r. Sąd Apelacyjny zauważył, że zeznania świadka K. K. (k. 59 akt sprawy) wskazują, że w całym tym okresie ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony - ładowacza. Treść zeznań tego świadka znajduje częściowo oparcie w treści dokumentów w postaci: świadectwa pracy z dnia 26 marca 1980 r. (k. 6-6v. akt ZUS) i kserokopii prawa jazdy (k. 114 akt sprawy). W świetle treści świadectwa pracy z dnia 26 marca 1980 r. (k. 6-6v. akt ren. ZUS) w w/w okresie zatrudnienia wnioskodawca był zatrudniony na stanowiskach: kierowcy, ładowacza i kierowcy, natomiast kserokopii prawa jazdy (k. 114 akt sprawy) wynika, że posiada on uprawnienia konieczne do prowadzenia pojazdów samochodowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony z wyjątkiem autobusów i jest zarejestrowany do zawodu kierowcy od dnia 04 listopada 1970 r. Wprawdzie organ rentowy podnosił, że oprócz kierowania samochodem ciężarowym o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony ubezpieczony zajmował się również załadunkiem, lecz w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego uznać należy, że praca kierowcy takiego samochodu obejmuje również czynności związane z odpowiednim jego załadunkiem.

Przeprowadzone w sprawie dowody, a w szczególności: świadectwo pracy z dnia 31 stycznia 1984 r. (k. 7-7v. akt ren. ZUS), kserokopia prawa jazdy (k. 114 akt sprawy) oraz zeznania świadka Z. J. (k. 71 akt sprawy) dają również podstawy do przyjęcia, że w spornym okresie zatrudnienia w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) w G. od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1984 roku (a nie jak omyłkowo przyjął Sąd Okręgowy do dnia 31 stycznia 1983 r.) J. B. (1) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Świadek Z. J.(k. 71 akt sprawy) zeznał bowiem, że w tym okresie zatrudnienia wnioskodawca cyt. „pracował w charakterze kierowcy konwojenta i jeździł samochodem ciężarowym (...) woził towar i konwojował towar”. Powyższe zeznania znajdują częściowo oparcie w treści dokumentów w postaci: świadectwa pracy z dnia 31 stycznia 1984 r. (k. 7-7v. akt sprawy), z którego wynika, że od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1984 r. ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku kierowcy oraz kserokopii prawa jazdy (k. 114 akt sprawy) stwierdzającego fakt posiadania przez niego uprawnień koniecznych do prowadzenia pojazdów samochodowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Wbrew stanowisku apelującego, w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego, także i w tym przypadku brak jest podstaw do wyłączania z zakresu czynności składających się na prace kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony czynności związanych z pieczą nad przewożonym ładunkiem.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że zasadne jest uznanie, że w spornych okresach zatrudnienia J. B. (1): w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r. oraz w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) w G. od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1983 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał on prace w szczególnych warunkach wymienione w poz. 2, działu VIII, wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego.

Za zasadne uznać natomiast należy zarzuty podniesione przez apelującego do zaliczenia przez Sąd I instancji do okresu pracy w szczególnych warunkach spornych okresów zatrudnienia ubezpieczonego: w Międzyzakładowym Spółdzielczym Zrzeszeniu (...) w G. od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r., w Zakładach (...) sp. z o. o. w G. od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. oraz w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o. o. w G. od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r.

Ponieważ Sąd Okręgowy przy ustalaniu stanu faktycznego niniejszej sprawy nie przeprowadził dowodu z treści dokumentów znajdujących się w aktach osobowych J. B. (1) dotyczących okresu zatrudnienia od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r., lecz oparł się na dokumentach z akt ZUS i zeznaniach świadków: S. J. (k. 58 akt sprawy) i M. J. (k. 71 akt sprawy), Sąd II instancji, z mocy art. 382 k.p.c., dopuścił dowód z treści dokumentów z tych akt osobowych (k. 109 akt sprawy) na okoliczność ustalenia rodzaju i charakteru pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w spornym okresie.

Z treści dokumentów w postaci: umowy o pracę z dnia 15 sierpnia 1985 r., skierowania na badanie lekarskie z dnia 15 sierpnia 1985 r. (oba dokumenty koperta k. 117 akt sprawy) i świadectwa pracy z dnia 15 października 1990 r. (k. 9-9v. akt ren. ZUS) wynika, że w okresie zatrudnienia od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r. wnioskodawca był początkowo zatrudniony na stanowisku pomocnika murarza, a następnie na stanowisku murarza. Treść świadectw pracy: z dnia 31 grudnia 1992 r. (k. 11-11v. akt ren. ZUS) i z dnia 30 kwietnia 1994 r. (k. 16-16v. akt ren. ZUS) wskazuje natomiast, że w okresach: od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. oraz od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. był on zatrudniony na stanowisku murarza.

Wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego nie uprawnia do uzyskania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym (por. wyrok S.N. z 20 października 2005 r. w sprawie I UK 41/05, publik. LEX nr 195788).

Jednakże zarządzenia resortowe mogą mieć znaczenie w sferze dowodowej. Z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego, czy centralny związek spółdzielczy, w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne, że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może – w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych – stanowić negatywną przesłankę dowodową (por. wyrok S.N. z dnia 16 listopada 2010 r. w sprawie I UK 124/10, publik. LEX nr 707404).

W przypadku ustalenia, że stanowiska pracy wnioskodawcy widniejące na dokumentach dotyczących spornych okresów zatrudnienia, widnieją w wykazie stanowiącym załącznik do właściwego zarządzenia resortowego, zachodziłoby zatem domniemanie faktyczne, że w okresach zatrudnienia na tych stanowiskach wykonywał on pracę w szczególnych warunkach.

Odnosząc się do spornego okresu zatrudnienia J. B. (1) w Międzyzakładowym Spółdzielczym Zrzeszeniu (...) w G. od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r. Sąd Apelacyjny zauważył, że stanowiska pomocnika murarza i murarza w ogóle nie są wymienione w przepisach resortowych – załączniku nr 1 do uchwały nr 184 Zarządu Centralnego Związku (...) z dnia 20 maja 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości mieszkaniowej.

W odniesieniu natomiast do spornych okresów zatrudnienia wnioskodawcy: w Zakładach (...) sp. z o. o. w G. od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. oraz w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o. o. w G. od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. wskazać należy, że wprawdzie stanowisko murarza jest wielokrotnie wymienione w dziale V „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” wykazu A, stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 01 sierpnia 1983 r. (Dz. Urz. MBiPMB z 1983 r. Nr 3, poz. 6), lecz dotyczy: robót wodno-kanalizacyjnych oraz budowy rurociągów w głębokich wykopach (pkt 3, poz. 1, działu V), budowy oraz remontu chłodni kominowych i kominów przemysłowych (pkt 2, poz. 2, działu V) i prac przy wykonywaniu konstrukcji nabrzeży falochronów oraz innych budowli hydrotechnicznych w nawodnionych wykopach lub na styku woda-ląd (pkt 7, poz. 7, działu V).

Tym samym w odniesieniu do spornych okresów zatrudnienia ubezpieczonego: w Międzyzakładowym Spółdzielczym Zrzeszeniu (...) w G. od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r., w Zakładach (...) sp. z o. o. w G. od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. oraz w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o. o. w G. od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. nie zachodzi domniemanie faktyczne, że w tych okresach wykonywał on pracę w szczególnych warunkach.

Z zeznań świadków: S. J. (k. 58 akt sprawy) i M. J. (k. 71 akt sprawy) wynika, że w spornych okresach zatrudnienia: od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r. oraz od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. J. B. (1) wykonywał rozmaite prace związane z budową domów, takie jak: wykonywanie wykopów pod fundamenty, rozładowywanie materiałów budowlanych, zbrojenie, betonowanie, murowanie, kładzenie stropów, dachów, czy izolacja budynków.

Powyższa okoliczność znajduje potwierdzenie również w wyjaśnieniach wnioskodawcy złożonych w toku postępowania apelacyjnego (k. 125 akt sprawy).

W świetle zeznań świadków: S. J. (k. 58 akt sprawy) i M. J. (k. 71 akt sprawy), znajdujących częściowe potwierdzenie w treści dokumentów dotyczących w/w kwestionowanych okresów zatrudnienia, ubezpieczony istotnie wykonywał w tych okresach prace w szczególnych warunkach, o których mowa: w poz. 4 „prace zbrojarskie i betoniarskie” i w poz. 9 „prace dekarskie” działu V „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego, lecz prac tych nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, ponieważ oprócz tych prac wykonywał inne prace nie wymienione w wykazach A lub B.

Tym samym nie zachodzą przesłanki z § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego do zaliczenia spornych okresów zatrudnienia ubezpieczonego: w Międzyzakładowym Spółdzielczym Zrzeszeniu (...) w G. od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r. oraz w Zakładach (...) sp. z o. o. w G. od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. do wymaganego do nabycia emerytury w obniżonym wieku emerytalnym okresu zatrudnienia w szczególnym charakterze.

Odnosząc się natomiast do spornego okresu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o. o. w G. od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. stwierdzić należy, że przeprowadzone w sprawie dowody w ogóle nie dają podstaw do przyjęcia, że w tym okresie wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach.

Do postępowania odrębnego z zakresu ubezpieczeń społecznych w zakresie postępowania dowodowego ma zastosowanie - bez żadnych ograniczeń - reguła wynikająca z 232 k.p.c., obowiązuje więc zasada kontradyktoryjności i dowodzenia swoich twierdzeń przez stronę. (por. wyrok S.N. z dnia 07 stycznia 2010 r. w sprawie II UK 148/09, publik. LEX nr 577847).

Zgodnie zatem z zasadą kontradyktoryjności, znajdującą wyraz w treści art. 232 zdanie pierwsze k.p.c., to na J. B. (1) spoczywa w przedmiotowej sprawie ciężar wykazania faktu wykonywania, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującego na danym stanowisku, prac w szczególnych warunkach w spornych okresach jego zatrudnienia, ponieważ to ubezpieczony z powyższego faktu wywodzi skutek prawny w postaci spełniania wszystkich przesłanek ustalenia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, a w szczególności przesłanki osiągnięcia w dniu wejścia ustawy emerytalnej w życie, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r., wymaganego w przepisach dotychczasowych okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Zdaniem Sądu II instancji wnioskodawca w oparciu o przeprowadzone w sprawie dowody nie zdołał wykazać, że w okresach zatrudnienia: w Międzyzakładowym Spółdzielczym Zrzeszeniu (...) w G. od dnia 15 sierpnia 1985 r. do dnia 30 września 1990 r., w Zakładach (...) sp. z o. o. w G. od dnia 01 października 1990 r. do dnia 31 grudnia 1992 r. oraz w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o. o. w G. od dnia 04 stycznia 1993 r. do dnia 30 kwietnia 1994 r. stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A lub B, stanowiących załączniki do rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego. Negatywnym tego następstwem procesowym jest nie udowodnienie przez ubezpieczonego, że na dzień 01 stycznia 1999 r. osiągnął okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Podlegające zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach okresy zatrudnienia J. B. (1): w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. od dnia 17 stycznia 1975 r. do dnia 31 marca 1980 r. (5 lat, 2 miesiące i 15 dni) oraz w Wojewódzkim Związku Spółdzielni (...) w G. od dnia 01 kwietnia 1980 r. do dnia 31 stycznia 1984 r. (3 lata i 10 miesięcy) wynoszą łącznie 9 lat i 15 dni, a zatem mniej aniżeli wymagany okres co najmniej 15 lat (art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego).

Tym samym zasadne jest przyjęcie, że wnioskodawca nie spełnia, wynikającej z treści art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, przesłanki nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w postaci osiągnięcia na dzień wejścia w życie ustawy emerytalnej, tj. w dniu 01 stycznia 1999 r. wymaganego w przepisach dotychczasowych okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a zatem brak jest podstaw prawnych do przyznania mu tego świadczenia.

Stosownie do treści art. 386 § 1 k.p.c. w razie uwzględnienia apelacji sąd drugiej instancji zmienia zaskarżony wyrok i orzeka, co do istoty sprawy.

Mając na względzie powyższe, działając na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji wyroku.