Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 24/05
POSTANOWIENIE
Dnia 13 kwietnia 2005 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Bronisław Czech (sprawozdawca)
ze skargi Gminy Miasta T. - Miejskiego Zakładu Komunikacji w T. w przedmiocie
uchylenia wyroku Zespołu Arbitrów w W. z dnia 31 sierpnia 2004 r. sygn. akt (…) w
sprawie z powództwa Gminy Miasta T. - Miejskiego Zakładu Komunikacji w T.
przeciwko S.(...) Spółce z o.o. w B. o modyfikację specyfikacji w części dotyczącej
warunków zbiornika paliwowego, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej w dniu 13 kwietnia 2005 r., zażalenia strony pozwanej na postanowienie
Sądu Okręgowego w T. z dnia 22 grudnia 2004 r., sygn. akt VIII Ca (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w T. wyrokiem z dnia 10 listopada 2004 r. zmienił wyrok
Zespołu Arbitrów w W. z dnia 31 sierpnia 2004 r. w ten sposób, ze stwierdził iż opis
zbiornika paliwowego zawarty w części 2 pkt 2 ppkt 6 Specyfikacji Istotnych
Warunków Zamówienia (SIWZ) sporządzony przez zamawiającego – Gminę Miasto
T. – Miejski Zakład Komunikacji w T. – nie utrudnia uczciwej konkurencji.
Od wymienionego wyroku Sądu Okręgowego wniósł kasację wykonawca –
S.(...) sp. z o.o. w B., którą Sąd odrzucił postanowieniem zaskarżonym zażaleniem,
przyjmując, że jest ona niedopuszczalna.
2
Wykonawca w zażaleniu wniósł o uchylenie postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarżący zdaje sobie sprawę z tego, iż ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.) stanowi w art. 198 ust.
4, że od wyroku wydanego na skutek skargi na wyrok zespołu arbitrów kasacja nie
przysługuje. Uważa jednak, że przepis ten jest sprzeczny z Konstytucją RP albowiem
narusza zasadę sądowego wymiaru sprawiedliwości (art. 175 ust. 1) oraz zasadę
dwuinstancyjności postępowania sądowego (art. 176 ust. 1).
Kwestia niestosowania przez sądy powszechne pod rządami Konstytucji
z 1997 roku niekonstytucyjnych ustaw była przedmiotem wypowiedzi Sądu
Najwyższego m.in. w następujących orzeczeniach: z dnia 7 kwietnia 1998 r., I PKN
90/98 (OSNP 2000, nr 1, poz. 6), z dnia 26 maja 1998 r., III SW 1/98 (OSNP 1998
nr 17, poz. 528), z dnia 26 września 2000 r., III CKN 1089/00 – (OSNC 2001, nr 3,
poz. 37), z dnia 29 sierpnia 2001 r., III RN 189/00 – (OSNP 2002, nr 6, poz. 130),
z dnia 4 lipca 2001 r., III ZP 12/01 (OSNP 2002, nr 2, poz. 34). W tezach tych
orzeczeń względnie w ich uzasadnieniach wyrażony został pogląd, że sądy
powszechne są uprawnione do badania zgodności przepisów ustawowych
w Konstytucją i do odmowy ich stosowania z powodu sprzeczności z przepisami
Konstytucji. Podstawy dla powyższego poglądu upatrywano w regule wykładni
mającej za punkt wejścia hierarchię źródeł prawa, zgodnie z którą akt wyższej rangi
uchyla akt niższego rzędu w zakresie w jakim zachodzi między nimi sprzeczność,
w niedopuszczalności orzekania na podstawie przepisów niekonstytucyjnych przy
jednoczesnym braku obowiązku sądu występowania do Trybunału Konstytucyjnego
z pytaniem prawnym, w zasadzie niezawisłości sędziowskiej, a także w dyrektywie
bezpośredniego stosowania Konstytucji wyrażonej w art. 8 ust. 2 Konstytucji.
Wskazywano, że stwierdzając sprzeczność przepisu ustawy z Konstytucją sąd
orzeka na podstawie Konstytucji oraz że nie uchybia to kompetencji Trybunału
Konstytucyjnego, ponieważ nie prowadzi do uchylenia przepisu ustawy i nie ma mocy
powszechnie obowiązującej, a jedynie stanowi o rozstrzygnięciu indywidualnego
stosunku społecznego, które nie wiąże innych sądów orzekających na podstawie
tych samych ustaw.
Powyższy pogląd pozostaje w opozycji do stanowiska prezentowanego przez
Trybunał Konstytucyjny, zgodnie z którym sąd powszechny jest uprawniony do
badania zgodności przepisu ustawy z Konstytucją, jednakże nie jest władny pominąć
3
takiego przepisu przy rozstrzyganiu sprawy; powinien skierować odpowiednie pytanie
prawne do Trybunału Konstytucyjnego, a jeżeli nie zdecyduje się na skorzystanie
z tej próby usunięcia normy ustawowej z systemu prawa, to nie może odmówić jej
mocy obowiązującej (por. uzasadnienie postanowienia TK z dnia 22 marca 2000 r.
P 12/98 – OTK ZU 2000 r. Nr 2, poz. 67, uzasadnienie wyroku TK z dnia 4
października 2000 r. P 8/2000, OTK ZU 2000, nr 6, poz. 189, wyrok TK z dnia 31
stycznia 2001 r. P 4/94). Również w niektórych orzeczeniach Sądu Najwyższego
wyrażony został pogląd, że bezpośredniość stosowania Konstytucji nie oznacza
kompetencji do kontroli konstytucyjności obowiązującego ustawodawstwa przez sądy
oraz że dopóki nie zostanie stwierdzona przez Trybunał Konstytucyjny niezgodność
aktu normatywnego z Konstytucją, dopóty akt ten podlega stosowaniu (zob. np.
uzasadnienie postanowienia z dnia 18 września 2002 r. III CKN 326/01 – niepubl.,
uzasadnienie wyroku z dnia 7 listopada 2002 r. V CKN 1493/00 – niepubl. oraz
wyroku z dnia 27 marca 2003 r., V CKN 1811/00 - niepubl.).
Niezależnie od oceny trafności twierdzenia skarżącego, Sąd Najwyższy
w składzie rozpoznającym zażalenie, przyjmuje, że tylko Trybunał Konstytucyjny jest
kompetentny do orzekania w przedmiocie zgodności aktu normatywnego
z Konstytucją (art. 188 Konstytucji RP). Dopóki to nie nastąpiło w odniesieniu do
art. 198 ust. 4 ustawy – Prawo o zamówieniach publicznych, sąd jest związany tym
przepisem. Przyjęcie poglądu przeciwnego naruszałoby zasady porządku prawnego
w Rzeczypospolitej Polskiej.
Dlatego zażalenie podlega oddaleniu (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 39318
, 39319
i 397 § 2 k.p.c. w brzmieniu i w numeracji obowiązującej przed dniem 6 lutego
2005 r., stosownie do art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy –
Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów
powszechnych, Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13