Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SO Iwona Podwójniak

SO Joanna Składowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z wniosku M. M. i A. O.

z udziałem J. K., M. K., B. M., Z. M. i L. T.

o ustanowienie drogi koniecznej

na skutek apelacji wnioskodawców

od postanowienia Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 9 czerwca 2015 roku, sygnatura akt I Ns 708/11

postanawia:

oddalić apelację.

Sygn. akt I Ca 352/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy w Łasku w sprawie
z wniosku M. M. i A. O. z udziałem B. M., J. K., M. K., L. T. i Z. M. ustanowił na rzecz każdoczesnych właścicieli nieruchomości położonej w M., gmina S., stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,14 ha objętej księgą wieczystą Kw nr SR 1L/ (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku Wydział Ksiąg Wieczystych służebność gruntową przejazdu i przechodu przez nieruchomości położone w M., gmina S., stanowiące:

- działkę nr (...)- objętą księgą wieczystą Kw nr SR 1L/(...)prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku Wydział Ksiąg Wieczystych na jej części o powierzchni 44 m. kw. pomiędzy punktami 11-30-40-19 oznaczoną na mapie do ustalenia służebności drogowej sporządzonej w dniu 4 czerwca 2013 roku przez biegłego sądowego B. Z. (...)i przyjętej przez Starostę Ł. (...) Ośrodek (...)do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
w dniu 21 czerwca 2013 r. nr ewidencyjny 032 -(...);

- działkę nr (...)- objętą księgą wieczystą Kw nr (...)prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku Wydział Ksiąg Wieczystych na jej części o powierzchni 4 m. kw. pomiędzy punktami 30-41-15-30 oznaczoną na mapie do ustalenia służebności drogowej sporządzonej w dniu 4 czerwca 2013 r. przez biegłego sądowego B. Z. (...)i przyjętej przez Starostę Ł. (...) Ośrodek (...)

Geodezyjnej i Kartograficznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
w dniu 21 czerwca 2013 r. nr ewidencyjny 032 - (...);

- działkę nr (...)- objętą księgą wieczystą Kw nr SR 1L/(...)prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku Wydział Ksiąg Wieczystych na jej części o powierzchni 26 m. kw. pomiędzy punktami 19-40-15-21 oznaczoną na mapie do ustalenia służebności drogowej sporządzonej w dniu 4 czerwca 2013 r. przez biegłego sądowego B. Z. (...)i przyjętej przez Starostę Ł. (...) Ośrodek (...)
i Kartograficznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 21 czerwca 2013 r. nr ewidencyjny 032 -(...)(pkt 1.).

Sąd ustanowił ponadto na rzecz każdoczesnych właścicieli nieruchomości położonej
w M., gmina S., stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0, 04 ha objętej księgą wieczystą Kw nr SR 1L/ (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku Wydział Ksiąg Wieczystych, służebność gruntową przejazdu i przechodu przez nieruchomości położone w M., gmina S., stanowiące:

- działkę nr (...)- objętą księgą wieczystą Kw nr SR 1L/(...)prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku Wydział Ksiąg Wieczystych na jej części o powierzchni 44 m. kw. pomiędzy punktami 11-30-40-19 oznaczoną na mapie do ustalenia służebności drogowej sporządzonej w dniu 4 czerwca 2013 r. przez biegłego sądowego B. Z. (...)i przyjętej przez Starostę Ł. (...) Ośrodek (...)
i Kartograficznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 21 czerwca 2013 r. nr ewidencyjny 032 -(...),

- działkę nr (...) - objętą księgą wieczystą Kw nr SR 1L/ (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku Wydział Ksiąg Wieczystych na jej części o powierzchni 4 m.kw. pomiędzy punktami 30-41-15-30 oznaczoną na mapie do ustalenia służebności drogowej sporządzonej w dniu 4 czerwca 2013 r. przez biegłego sądowego B. Z. L. ks. 16/2012 i przyjętej przez Starostę Ł. (...) Ośrodek (...)
i Kartograficznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 21 czerwca 2013 r. nr ewidencyjny 032 - (...) (pkt 2.).

Sąd Rejonowy zasądził także na rzecz uczestnika L. T. - tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności gruntowej od wnioskodawców M. M. oraz A. O. kwoty po 246,50 zł płatne niezwłocznie po uprawomocnieniu się niniejszego postanowienia z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminowi płatności (pkt 3. a, b).

Sąd pierwszej instancji orzekł także o nieuiszczonych kosztach sądowych (pkt 4., 5.) oraz o kosztach postępowania (pkt 6.).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

Wnioskodawca M. M. i uczestniczka B. M. są współwłaścicielami na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej nieruchomości położonej
w M., gmina S., stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,1400 ha - objętej księgą wieczystą Kw nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych. Na działce tej znajduje się budynek mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze.

Wnioskodawca A. O. jest właścicielem nieruchomości położonej
w M., gmina S., stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,0400 ha - objętej księgą wieczystą Kw nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych. Na działce tej znajduje się budynek mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze.

Uczestnik L. T. jest właścicielem nieruchomości położonej w M., gmina S., stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0, 0900 ha - objętej księgą wieczystą Kw nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych.

Uczestnicy J. K., M. K. i Z. M. są współwłaścicielami nieruchomości położonej w M., gmina S., stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0, 20 ha - objętej księgą wieczystą Kw nr (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Łasku V Wydział Ksiąg Wieczystych.

Dojazd do działki nr (...) odbywa się po działce nr (...), natomiast dojazd do działki nr (...) przez działki nr (...). Pomiędzy działkami nr (...) znajduje się płot betonowy na długości 16,70 m. Został on postawiony w 2011 roku przez J. K. - współwłaścicielkę działki nr (...). Wcześniej plac pomiędzy pkt. 1314-15-21-11 był dostępny dla właścicieli działek nr (...). Powierzchnia zajęta pod obecną drogę dojazdową w poszczególnych działkach wynosi:

- w działce nr (...) m.kw.,

- w działce nr (...) —26 m.kw.,

- w działce (...) m. kw.

Działka nr (...) - na długości od ulicy (...) do granicy działki nr (...) - posiada ogrodzenie z przęsłami metalowymi na fundamencie betonowym, cokół o wysokości 40 cm
i szerokości 30 cm pokryty płytą granitową o grubości 3 cm i szerokości 34 cm.
W narożnikach są słupki murowane o wysokości 100 cm i przekroju 40x 40 cm pokryte płytą granitową o grubości 6 cm o wymiarach 50 x 50 cm, całość elementów otynkowana. Cztery przęsła metalowe o wymiarach 300, 278, 280, 298 cm o wysokości 150 cm wykonane
z metalowego profilu zamkniętego 3,0 x 1,8 cm. Przęsła osadzone na trzech słupkach metalowych z profilu zamkniętego 10 xl0 cm o wysokości 98 cm ponad cokołem. Długość ogrodzenia pomiędzy pkt. 11-19 wynosi 12, 63 m. Koszty przesunięcia ogrodzenia w głąb działki nr (...) - na długości od ulicy (...) do granicy działki nr (...) wynoszą 8 061,11 zł.

Ogrodzenie działki nr (...) - na długości od ulicy (...) do granicy działki nr (...) -posiada ogrodzenie wykonane z płyt betonowych na słupkach żelbetowych osadzonych na gruncie, obetonowanych. Wysokość ogrodzenia 150 cm, długość przęsła 2 m. Długość ogrodzenia pomiędzy pkt. 41-16 wynosi 16,7 m. Koszty przesunięcia ogrodzenia w głąb działki nr (...) - na długości od ulicy (...) do granicy działki nr (...) wynoszą 2 919,28 zł.

Na działce nr (...) projektowana służebność zajmuje jej część o powierzchni 44 m. kw. pomiędzy punktami 11-30-40-19, na działce nr (...) zajmuje jej część o powierzchni 4 m. kw. pomiędzy punktami 30-41-15-30, a na działce nr (...) zajmuje jej część o powierzchni 26 m. kw. pomiędzy punktami 19-40-15-21. Szerokość drogi od strony ulicy (...) wynosi 3, 25 m, od strony działki (...) m.

Biorąc pod uwagę przepisy dotyczące dróg pożarowych, parametry dróg pożarowych oraz rodzaje budynków, do których powinna być doprowadzona, należy stwierdzić, że aktualny wjazd ograniczony pkt. 11-21-15-41 nie spełnia kryteriów drogi pożarowej, gdyż projektowana droga konieczna nie posiada odpowiednich parametrów technicznych; jednocześnie do budynków znajdujących się na działkach nr (...) nie ma prawnego wymogu doprowadzenia drogi pożarowej,

Wjazd standardowym samochodem pożarniczym jest możliwy na działkę nr (...), zaś nie jest możliwy na działkę nr (...).

Biorąc pod uwagę wyposażenie straży pożarnych w sprzęt oraz jego parametry, należy stwierdzić, że istnieje możliwość prowadzenia skutecznych działań ratowniczo — gaśniczych bez konieczności wjeżdżania na posesje wnioskodawców.

Wartość służebności gruntowej, jaką ma być obciążona nieruchomość składająca się
z działki nr (...), wynosi 493 zł.

Sąd Rejonowy omówił najpierw instytucję służebności drogi koniecznej, o której mowa w art. 145 k.c.

Następnie Sąd podkreślił, że działki nr (...) nie mają odpowiedniego dostępu do drogi publicznej. Po przeprowadzonym postępowaniu dowodowym Sąd uznał, że droga konieczna powinna przebiegać po części działek nr (...) (w granicach wyznaczonych istniejącymi ogrodzeniami) z następujących powodów:

1. z takiego sposobu dojazdu korzystali wszyscy właściciele działek władnących, na co wskazują m.in. usytuowania bram i widoczne ślady użytkowania na gruncie;

2. parametry drogi koniecznej umożliwiają przejazd samochodami osobowymi oraz mniejszymi samochodami ciężarowymi;

3. taki sposób ustanowienia drogi uwzględnienia potrzeby nieruchomości niemających dostępu do drogi publicznej oraz nie powoduje poniesienia dodatkowych kosztów związanych z przesunięciem ogrodzeń;

4. taki sposób ustanowienia drogi koniecznej zapobiegnie wystąpieniu konfliktów

Sąsiedzkich.

Zgodnie z art. 145 § 1 k.c. Sąd zasądził od wnioskodawców wynagrodzenie na rzecz uczestnika L. T. w kwocie po 246,50 zł (493 zł : 2). Pozostali właściciele działek obciążonych nie żądali wynagrodzenia w przypadku ustanowienia drogi koniecznej na części działek ograniczonej istniejącymi ogrodzeniami.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 k.p.c.

Apelację od powyższego orzeczenia wnieśli wnioskodawcy, którzy zaskarżyli przedmiotowe rozstrzygnięcie w pkt. 1. i 2. w zakresie dotyczącym obciążenia służebnością drogi koniecznej nieruchomości o numerze działki nr (...) - objętej księgą wieczystą nr KW (...), jedynie w części o powierzchni 4 m.kw. pomiędzy pkt. 30-41-15-30,
a także pkt. 4. wymienionego postanowienia.

Wnioskodawcy zarzucili powyższemu orzeczeniu:

a) naruszenie art. 233 k.p.c.:

- poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów przedstawionych
w postępowaniu, pominięcie zeznań wnioskodawców w zakresie potrzeby korzystania
z wjazdu o większej szerokości niż wynikająca z punktów określonych na mapie tj. dla działki nr (...) pkt.: 11-30-40-19, a dla działki o nr (...) pkt.: 30-41-15-30, w tym także na działce (...) pomiędzy punktami 19-40-15-21, gdzie obaj wnioskodawcy wskazywali na potrzebę korzystania z wjazdu o większej szerokości drogi koniecznej niż wyżej wskazane powierzchnie ograniczone wymienionymi wyżej pkt. na mapie sporządzonej przez biegłego Z.;

- poprzez pominięcie zeznań wnioskodawców o potrzebie posiadania szerszego wjazdu
z uwagi na planowane wykorzystywanie nieruchomości stanowiących własność wnioskodawców do prowadzenia przez nich działalności gospodarczej;

- pominięcie okoliczności, że ogrodzenie wzniesione na działce (...) powstało 22 października 2011 roku, a więc już po wystąpieniu przez wnioskodawców z wnioskiem o ustanowienie drogi koniecznej do Sądu, które to zachowanie uczestników nie powinno podlegać ochronie;

- ustalenie przez Sąd zakresu „dotychczasowego korzystania" z nieruchomości, gdzie korzystanie to wynikało niejako z ograniczenia przez uczestników możliwości wykorzystywania działki (...) poprzez wzniesienie płotu na tej nieruchomości, w tej sytuacji opieranie się przez Sąd orzekający na „dotychczasowym sposobie korzystania" jest niemiarodajne z uwagi na to, że nie odzwierciedla niezbędnych potrzeb wnioskodawców,
a jedynie obrazuje możliwy na ten moment zgodny z prawem sposób korzystania z tychże nieruchomości, co nie jest jednoznaczne z niezbędnym i koniecznym sposobem korzystania
z drogi koniecznej;

- pominięcie okoliczności ew. rozwoju działalności gospodarczej prowadzonej przez

wnioskodawcę M. M. wraz z żoną B. M., który permanentnie wskazywał na zakup pojazdu ciężarowego, w związku z kwalifikacjami do prowadzenia tego rodzaju działalności jakie posiada, tj. licencja na wykonywanie transportu i prawo jazdy kat. C + E;

- pominięcie przez Sąd pierwszej instancji okoliczności, że wnioskodawcy gotowi byli zrekompensować koszt przesunięcia ogrodzenia na działce nr (...), aby nie obciążać tym właścicieli tej działki.

Naruszenia zdaniem skarżących przyczyniły się do błędnego ustalenia stanu faktycznego sprawy, stanowiącego podstawę orzekania.

b) naruszenie art. 145 k.c. poprzez jego zastosowanie przy błędnie ustalonym stanie faktycznym.

W konkluzji apelujący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji.

Skarżący wnieśli również o obciążenie kosztami postępowania apelacyjnego uczestników postępowania J. K. i M. K..

W odpowiedzi na apelację uczestnicy J. K. i M. K. wnieśli o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania apelacyjnego od wnioskodawców.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do pierwszej grupy zarzutów apelujących, które dotyczą pominięcia zeznań wnioskodawców przez Sąd Rejonowy, należy wskazać, że skarżący zajmują stanowisko, że nieuwzględnienie ich propozycji przeprowadzenia służebności drogi koniecznej odbyło się z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c. Trzeba więc wyjaśnić, że kwestia potrzeb nieruchomości niemających dostępu do drogi publicznej, na które wskazywali apelujący w swych wyjaśnieniach, jest zagadnieniem z zakresu prawa materialnego (zob. art. 145 § 2 k.c.). Omówienie zasadności stworzenia przejazdu dla większych samochodów ciężarowych nastąpi zatem przy okazji rozważań dotyczących zarzutu naruszenia art. 145 k.c.

Przechodząc do zarzutu błędnego ustalenia przez Sąd zakresu „dotychczasowego korzystania" z nieruchomości, stwierdzić należy, że tego rodzaju zarzut z reguły łączy się
z wadliwą oceną dowodów, a więc z naruszeniem przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. Prawidłowe postawienie omawianego zarzutu wymaga nie tylko wskazania konkretnych dowodów przeprowadzonych w sprawie, ale także podania, w czym skarżący upatruje wadliwość ich oceny i jej wpływ na ustaloną podstawę faktyczną rozstrzygnięcia

(vide: wyrok SN z 15 kwietnia 2004 r., IV CK 274/03, MoP 2004, nr 10, s.439, wyrok SN
z 16 lutego 2005 r., IV CK 526/04, LexPolonica nr 1633068, wyrok SN z 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05, ,,Prawo Bankowe" 2006, nr 5, s. 12).

Dopóki skarżący nie wykaże istotnych błędów logicznego rozumowania, sprzeczności oceny z doświadczeniem życiowym, braku wszechstronności, czy też bezzasadnego pominięcia dowodów, które prowadzą do wniosków odmiennych, dopóty nie można uznać, że sąd przekroczył granice swobodnej oceny dowodów, a w konsekwencji błędnie ustalił stan faktyczny (vide: H. Pietrzkowski, Czynności procesowe zawodowego pełnomocnika w sprawach cywilnych, Warszawa 2011, s. 409-410).

Należy podkreślić, że Sąd Rejonowy miał podstawy, aby ustalić, w jaki sposób odbywał się dotychczasowy dojazd do działek nr (...) – okoliczność ta ma swoje oparcie w dokumentacji fotograficznej sporządzonej w czasie oględzin (k. 48). Z fotografii wynika, że droga dojazdowa przebiegała wzdłuż płotu betonowego postawionego przez właściciela działki nr (...), o czym świadczą ślady na drodze, a samo także usytuowanie płotu betonowego w linii słupka bramy do działki nr (...). Tym samym zarzut skarżących jest niezasadny, natomiast krytyczne uwagi pod adresem zachowania uczestniczki J. K., która wzniosła płot w trakcie niniejszego postępowania zostanie omówione
w ramach rozważania zarzutów prawa materialnego.

Sąd Rejonowy dokonał zatem prawidłowej oceny materiału dowodowego, na podstawie którego poczynił właściwe ustalenia faktyczne. W związku z tym Sąd Okręgowy podziela te ustalenia i uznaje je za własne.

W tym miejscu należy odnotować, że Sąd drugiej instancji nie dokonał nowych ustaleń faktycznych w sprawie niniejszej, a to ze względu na treść art. 381 k.p.c., zgodnie
z którym Sąd Okręgowy może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.

Mając na uwadze przytoczony przepis, Sąd odwoławczy doszedł do wniosku, że należało oddalić jako spóźniony wniosek skarżących o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego na okoliczność ustalenia, czy na działkę wnioskodawcy jest możliwy wjazd samochodem, np. wywożącym szambo. Skarżący uzasadnili swój wniosek dowodowy tym, że w 2014 roku wybudowano przy ul. (...) chodnik, wobec czego utrudniony jest wjazd pojazdów na ustanowioną drogę konieczną. Trzeba było więc uznać, że apelujący mogli złożyć przedmiotowy wniosek jeszcze na etapie postępowania przed Sądem Rejonowym, które zakończyło się przecież wydaniem przez ten Sąd zaskarżonego postanowienia w dniu 9 czerwca 2015 roku. Trzeba zaznaczyć, że potrzeba przeprowadzenia wspomnianego dowodu istniała już w poprzedniej fazie postępowania, a jednocześnie nie ma okoliczności usprawiedliwiających opieszałość wnioskodawców. W przeciwnym razie uwzględnienie wniosku dowodowego przyczyniłoby się do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, które zostało wszczęte już we wrześniu 2011 roku.

Ubocznie trzeba podnieść, że skoro skarżący obserwowali budowę chodnika, mogli wówczas zgłosić swoje uwagi inwestorowi, aby zmodyfikował przebieg chodnika w celu stworzenia dla apelujących dogodnego wjazdu.

Dodać wypada, że wnioskodawcy, oprócz własnych twierdzeń, nie przedstawili żadnych dowodów na okoliczność faktycznych utrudnień z dojazdem do działki wynikających z budowy chodnika. Z tych przyczyn Sąd uznał, że przedmiotowy wniosek dowodowy nie został również należycie uzasadniony.

Przechodząc do oceny zastosowania przez Sąd Rejonowy art. 145 k.c., trzeba wskazać, że Sąd dokonał prawidłowej wykładni tego przepisu.

Słusznie zwrócił uwagę Sąd pierwszej instancji na wynikającą z art. 145 § 2 k.c. zasadę proporcjonalności. Trzeba bowiem pamiętać, że zakres służebności drogi koniecznej wyznaczają nie tylko potrzeby nieruchomości władnącej, ale także jest on limitowany względami ochrony prawa własności nieruchomości obciążonej. Innymi słowy, właściciel gruntów pozbawionych odpowiedniego dostępu do drogi publicznej nie może dowolnie kształtować przejazdu przez cudze nieruchomości, lecz musi baczyć, czy ingerencja w czyjeś prawo własności nie jest nadmierna w stosunku do potrzeb nieruchomości władnącej. Wypada także zgodzić się z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu
z dnia 21 czerwca 2011 roku (sygn. akt I CSK 646/10), że możliwość ustanowienia służebności drogi koniecznej ograniczona jest, zgodnie z art. 145 § 1 k.c., do wypadku,
w którym nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej; instytucja ta nie może służyć wygodzie właścicieli działki władnącej, kosztem ograniczenia prawa właściciela działki obciążonej - chodzi o odpowiedni, nie zaś o łatwiejszy dostęp do drogi publicznej, toteż przy orzekaniu w tym przedmiocie należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności, określone w art. 145 k.c.

Odnosząc się do argumentacji skarżących, nie można uznać, że szersza droga konieczna od tej wyznaczonej przez Sąd Rejonowy jest im niezbędna z uwagi na potrzebę zapewnienia w przyszłości dojazdu samochodów ciężarowych, takich jak betoniarka, większy szambowóz czy zestaw pojazdów typu autolaweta.

W niniejszej sprawie bezsporne jest bowiem, że na działkę M. M. są
w stanie wjechać samochody osobowe, dostawcze oraz najmniejszy samochód wywożący szambo (k. 144v.). Ponadto skarżący nie zanegowali podniesionej przez uczestniczkę Z. M. (k. 248) możliwości przyłączenia ich działki do sieci kanalizacyjnej. Co się tyczy planowanego prowadzenia przez skarżących działalności gospodarczej czy ewentualnych wjazdów na ich działki samochodów ciężarowych dla celów remontowych, trzeba podnieść, że tego rodzaju okoliczności wykraczają poza ochronę, którą zapewnia ich interesom art. 145 § 1- 3 k.c. Nie można zgodzić się z apelującymi, że ich aspiracje związane z przyszłą działalnością zarobkową mają się odbywać kosztem prawa własności ich sąsiadów. Wypada zaakcentować, że wnioskodawcy decydując się zamieszkać na przedmiotowych działkach powinni byli brać pod uwagę stan prawny nieruchomości przez które dojeżdżali do swoich siedlisk. Nie sposób przyjąć tezy, że korzystanie z terenu wyznaczonego punktami 1314-15-21-11 (szkic - k. 74) miało charakter trwały i niezmienny, gdyż opierało się na jedynie grzecznościowej (prekaryjnej) akceptacji tego stanu rzeczy przez właścicieli działki nr (...). Tak więc postawienie przez J. K. betonowego ogrodzenia w trakcie postępowania stanowiło przejaw wykonywania prawa własności, który nie pozbawia skarżących odpowiedniego dostępu do drogi publicznej.

Trzeba podkreślić, że powyższego nie zmienia gotowość zrekompensowania kosztu przesunięcia ogrodzenia na działce nr (...), ponieważ istotą sprawy jest nie tylko koszt przeprowadzenia drogi koniecznej w pożądany dla wnioskodawców sposób, lecz również trwała ingerencja w prawo własności działki nr (...), która w kształcie przedstawionym
w apelacji jest nadmierna w stosunku do potrzeb wnioskodawców.

Podsumowując, apelujący posiadają odpowiedni dostęp do drogi publicznej, natomiast poszerzenie przedmiotowej drogi koniecznej nie może odbywać się kosztem uzasadnionego interesu każdoczesnych właścicieli nieruchomości obciążonych.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił apelację na podstawie art. 385 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., o czym orzekł jak w sentencji.