Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2015r. w Katowicach

sprawy z odwołania K. A. (K. A. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonej K. A.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Częstochowie

z dnia 25 czerwca 2014r. sygn. akt IV U 559/14

oddala apelację.

/-/SSA Gabriela Pietrzyk-Cyrbus /-/SSA Lena Jachimowska /-/SSA Antonina Grymel

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 2064/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 stycznia 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w S. odmówił ubezpieczonej K. A. prawa do emerytury
w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, gdyż na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczona zamiast 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, świadczonej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, udowodniała pracę o takim charakterze w wymiarze 12 lat i 4 dni (po wyłączeniu okresów pobierania zasiłku chorobowego po 14 listopada 1991r.) podczas zatrudnienia w Cementowni (...) S.A. w O..

W odwołaniu od decyzji ubezpieczona, reprezentowana przez fachowego pełnomocnika, wniosła o przyznanie prawa do emerytury wskazując, że spełnia wszystkie przesłanki do jej nabycia. Podała, że w warunkach szczególnych (oprócz okresu uznanego przez organ rentowy) pracowała w Gminnej Spółdzielni (...) w O. od 1 lutego 1977r. do 6 maja 1980r. i od
9 maja 1983r. do 31 sierpnia 1983r., stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy wypieku pieczywa. Podniosła, że pracodawca w świadectwie pracy błędnie określił jej stanowisko jako „ciastkarz”, zamiast „praca przy wypieku pieczywa”. Na okoliczność charakteru świadczonej pracy zaoferowała zeznania świadka.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 czerwca 2014r., sygn. akt IV U 559/14, Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie oddalił odwołanie.

Z ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, że urodzona w dniu (...) K. A. w dniu 14 sierpnia 2013r. złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Decyzją z dnia 29 października 2013r. organ rentowy odmówił wnioskodawczyni przyznania prawa do emerytury, wskazując, iż nie udowodniła
15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Jako zatrudnienie w warunkach szczególnych uznano pracę w Cementowni (...) S.A. w O. w okresie od 2 września 1983r. do 3 kwietnia 1989r. oraz od 4 kwietnia 1992r. do 30 listopada 1998r. w wymiarze 12 lat i 4 dni (po wyłączeniu okresów nieskładkowych tj. okresów choroby przypadających od 14 listopada 1991r. do 31 grudnia 1998r. w łącznym wymiarze 2 miesięcy, 27 dni). W dniu 9 stycznia 2014r. ubezpieczona wystąpiła
z kolejnym wnioskiem o emeryturę. Nie przedłożyła nowych dokumentów stwierdzających inne okresy zatrudnienia w warunkach szczególnych, niż wymienione w decyzji z dnia 29 października 2013r. Po ponownym rozpoznaniu wniosku, decyzją z dnia 29 stycznia 2013r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do emerytury
z uwagi na niewykazanie 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z ustaleniami Sądu Okręgowego, staż emerytalny wnioskodawczyni na dzień 1 stycznia 1999r. wynosi 24 lata i 4 dni, w tym 18 lat i 3 dni okresów składkowych oraz 6 lat i 1 dzień okresów nieskładkowych. Organ rentowy uznał okres pracy w warunkach szczególnych w Cementowni (...) S.A. w O. od
2 września 1983r. do 3 kwietnia 1989r. oraz od 4 kwietnia 1992r. do 30 listopada 1998r. w wymiarze 12 lat i 4 dni, po wyłączeniu okresów pobierania zasiłku chorobowego przypadających po 14 listopada 1991r. w łącznym wymiarze
2 miesięcy, 27 dni. K. A. jako pracownik młodociany była zatrudniona od 1 września 1974r. do 31 stycznia 1977r. w Gminnej Spółdzielni (...) w O., przyuczając się do zawodu ciastkarza. Od 1 lutego 1977r. do 31 sierpnia 1983r. pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku ciastkarza z tym, że 7 maja 1980r. do 5 maja 1983r. korzystała z urlopu wychowawczego. Na urlopie bezpłatnym przebywała od 28 marca 1978r. do
15 kwietnia 1978r. oraz od 16 do 30 listopada 1978r.

Z dalszych ustaleń Sądu wynika, że do obowiązków ubezpieczonej jako ciastkarza należały wszystkie czynności związane z wyrobem produktów cukierniczych. Rozpalała w piecu węglowym, przesiewała mąkę, ubijała masę, formowała ją tworząc rogaliki, bułki, układała wyroby na blachę, wkładała je do pieca, nadzorowała pieczenie, smażyła pączki, lukrowała ciastka. Czynności te wykonywała przez co najmniej 8 godzin dziennie. Będąc w zaawansowanej ciąży, z uwagi na stan zdrowia, w dniu 25 października 1979r. została przeniesiona do pracy w sklepie, na stanowisko sprzedawcy, gdzie pracowała do urodzenia dziecka, czyli do 28 grudnia 1979r. Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, w dniu 9 maja 1983r. wróciła do pracy na poprzednio zajmowane stanowisko ciastkarza.

Sąd Okręgowy ustalił również, że odwołująca była zatrudniona w Cementowni (...) w O. (obecnie (...) S.A.) od 2 września 1983r. do 30 listopada 1998r. w wymiarze pełnego etatu, na podstawie umowy o pracę, na stanowiskach: próbobiorca, laborant wytrzymałościowy. W okresie od 4 kwietnia 1989r. do
3 kwietnia 1992r. korzystała z urlopu wychowawczego. Po 14 listopada 1991r. odwołująca korzystała ze zwolnień lekarskich w związku z niezdolnością do pracy: od 14 września 1992r. do 26 września 1992r., od 28 września 1992r. do 17 października 1992r., od 8 lutego 1993r. do 28 lutego 1993r., od 29 lipca 1993r. do 11 sierpnia 1993r., od 13 marca 1998r. do 31 marca 1998r. - łącznie 2 miesiące, 27 dni. Za okres pracy w Cementowni (...) w O. pracodawca wystawił świadectwo pracy w warunkach szczególnych obejmujące okres od 2 września 1983r. do 3 kwietnia 1989r. oraz od 4 kwietnia 1992r. do 30 listopada 1998r.

Wskazując na treść regulacji art. 184 ust. 1 i 2, art.32 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, Sąd pierwszej instancji stwierdził, że okresy pracy
w warunkach szczególnych wskazane w powołanym rozporządzeniu mogą być wykazywane przez zainteresowanego przed sądem wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi przez Kodeks postępowania cywilnego, a w szczególności dokumentami z osobowych akt pracowniczych, zeznaniami świadków, wyjaśnieniami stron. Jednocześnie Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że w obecnym stanie prawnym zarządzenia resortowe, zawierające uściślenia dokonane w innym okresie przez właściwych ministrów, polegające na ustaleniu wykazów stanowisk, powołane
w świadectwach wykonywania prac w warunkach szczególnych nie mają wartości normatywnych, lecz jedynie informacyjne.

Sąd Okręgowy wskazał, że ubezpieczona wykazała na dzień 1 stycznia 1999r. wymagany okres zatrudnienia, wynoszący ponad 20 lat. Spór dotyczył możliwości zaliczenia jako pracy w warunkach szczególnych, zatrudnienia ubezpieczonej od
1 lutego 1977r. do 6 maja 1980r. i od 9 maja 1983r. do 31 sierpnia 1983r. w Gminnej Spółdzielni (...) w O..

W ocenie Sądu Okręgowego z zebranego materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż ubezpieczona w Gminnej Spółdzielni (...)
w O. wykonywała pracę na stanowisku ciastkarza. Z uwagi na zakres obowiązków obejmujący rozpalanie w piecu, przesiewanie mąki, wyrabianie masy, formowanie ciastek, bułek, układanie wyrobów na blachy, wkładanie ich do pieca, nadzorowanie pieczenia, smażenie pączków, lukrowanie i dekorowanie wyrobów, pracy tej nie można zakwalifikować jako wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy wypieku pieczywa, wymienionej w dziale X poz. 11 Wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. Stosując pomocniczo i informacyjnie Wykaz (nie mający obecnie mocy prawnej), stanowiący załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa
i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, do prac w warunkach szczególnych zaliczano prace na stanowiskach podawacza i odbieracza pieczywa na blachach z pieca, odbieracza listków waflowych z pieca, odbiór ręczny - Dział X, poz. 11 Wykazu A. Prace bezpośrednio związane
z wypiekiem pieczywa ograniczają się zatem do czynności związanych tylko z jego wypiekiem. Tylko niektóre z czynności wykonywanych przez odwołującą wiązały się z wypiekiem pieczywa, w tym pieczywa cukierniczego, np. wkładanie blach do pieca, nadzorowanie wypieku. Pozostałe zadania poprzedzające fazę wypieku i następujące po niej, nie mieściły się w ramach czynności podejmowanych przy wypieku pieczywa. Sąd Okręgowy odwołał się do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w wyroku
z dnia 12 lipca 2011r., sygn. akt II UK 2/11, LEX nr 989128, iż nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Wykonywanie takiej pracy nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 i 2 u.e.r.f.u.s.

Sąd pierwszej instancji zaznaczył, że przedstawiony charakter pracy ubezpieczonej potwierdzony zgodnymi zeznaniami świadka H. H. oraz ubezpieczonej, znajduje potwierdzenie w dokumentacji z akt osobowych.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne i prawne Sąd Okręgowy stwierdził, iż w spornym okresie ubezpieczona nie wykonywała stale, w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienia w warunkach szczególnych przy wypieku pieczywa, w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., dlatego nie przysługuje jej prawo do tzw. wcześniejszej emerytury, co Sąd Okręgowy, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. wyrzekł, jak w sentencji zaskarżonego orzeczenia.

Wyrok w całości apelacją zaskarżyła ubezpieczona, zarzucając mu:

( -) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na treść wydanego wyroku, polegający na uznaniu przez Sąd I Instancji,
że ubezpieczona K. A. w okresie od 1.02.1977r. do 6.05.1980r. oraz od 9.05.1983r. do 31.08.1983r. nie wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych na stanowisku pracownika przy wypieku pieczywa, pomimo dowodów - takich jak zeznania świadka H. H., dokumenty dostarczone przez ubezpieczoną - świadczących o tym, że faktyczna praca świadczona przez nią w tym okresie odbywała się w pełnym wymiarze czasu w warunkach, które oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika;

(-) naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść wydanego
w sprawie orzeczenia, w szczególności przepisu art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego, w tym przesłuchania odwołującej K. A., zeznania świadka D. H., jak również kopii świadectwa pracy U. Z. z dnia 5.10.2000r., prowadzące do nieuprawnionego wniosku,
iż odwołująca się w w/w okresach nie wykonywała stale, w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienia w warunkach szczególnych przy wypieku pieczywa.

Wskazując na powyższe zarzuty, apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania oraz o zasądzenie kosztów postępowania,
w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych; ewentualnie
o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Ubezpieczona podniosła, że pomimo, iż była zatrudniona w GS (...) na stanowisku „ciastkarz”, to miejsce jej pracy mieściło się na hali produkcyjnej, w której pracowała wraz z innymi pracownikami, gdzie znajdowały się pod jednym dachem maszyny służące wyrabianiu ciasta, smażenia ciasta, jak też piec do pieczenia ciasta. W pomieszczeniu tym na przełomie lat 70/80 ubiegłego wieku nikt nie dbał o komfort pracujących tam osób, nie było wentylacji. Panował tam hałas wytwarzany przez maszyny ubijające/ugniatające ciasto, zapylenie mąką, jednak przede wszystkim wysoka temperatura pochodząca nie tylko z pieca, ale i naczyń
w których smażono pączki, faworki, piekarnika - ciasto francuskie itp. Skarżąca podała, że zobowiązana była przygotować piec do produkcji (napalić w piecu), wyrobić następnie ciasto do produkcji, dokonać jego wypieku, wyjąć z pieca
i przygotować do wysyłki. W ocenie apelującej, był to pełny cykl produkcyjny wypieku pieczywa. Według ubezpieczonej, Sąd Okręgowy pominął fakt, że w trakcie wszystkich czynności wykonywanych przez odwołującą, a wymienionych
w pisemnym uzasadnieniu wyroku, odwołująca poddawana była działaniu wysokiej temperatury, zapyleniu, hałasu wytwarzanego przez maszyny. Bowiem nawet gdy ubezpieczona akurat nie wkładała/wykładała do rozgrzanego pieca ciasta do wyrobu, przebywała w tym samym jednym zamkniętym pomieszczeniu, to samo tyczy się hałasu i zapylenia. Wszystkie powyższe fakty potwierdzają zeznania świadka H. H..

Skarżąca zaznaczyła również, że analogiczny pracodawca - (...)
w Z., wydawał wszystkim pracownikom zatrudnionym przy pieczeniu pieczywa - chleba/ciasta/ciastek - zaświadczenie o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych na co wskazuje kopia świadectwa pracy U. Z. z dnia 5.10.2000r. Zdaniem ubezpieczonej Sąd I instancji nieprawidłowo powołał się na nie mający mocy prawnej Wykaz stanowiący załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988r., gdzie zaliczono do prac w charakterze szczególnym prace na stanowisku m.in. „podawacza
i odbieracza pieczywa na blachach z pieca”. Natomiast obecnie obowiązujący wykaz odnosi się do „prac przy wypieku pieczywa” co jest, w świetle przedstawionej
w apelacji argumentacji, uzasadnione.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jako nie zawierająca usprawiedliwionych podstaw, podlega oddaleniu.

Spór w rozpatrywanej sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia czy ubezpieczona spełnia przesłanki do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art.184 i 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie tekst jednolity: Dz. U. z 2015r., poz. 748 - zwanej dalej ustawą) w związku §2 ust.1 i §4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. 2008r. Nr 8, poz. 43 ze zm. - dalej jako rozporządzenie), a jego istotą było ustalenie czy wnioskodawczyni legitymuje się
co najmniej 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Badanie tej przesłanki wymagało ustalenia, iż ubezpieczona podczas zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w O.
w okresie od 1 lutego 1977r. do 6 maja 1980r. i od 9 maja 1983r. do 31 sierpnia 1983r. stale i w pełnym wymiarze wykonywała pracę w warunkach szczególnych.

Przed przystąpieniem do analizy prawidłowości zaskarżonego orzeczenia należy przypomnieć, iż w ugruntowanym orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie wskazywano, że prawo do emerytury w wieku niższym od powszechnego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Praca taka, świadczona stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przyczynia się do szybszego obniżenia wydolności organizmu, stąd też wykonująca ją osoba ma prawo do emerytury wcześniej niż inni ubezpieczeni. Prawo to stanowi przywilej i odstępstwo od zasady wyrażonej w art.27 ustawy o emeryturach i rentach
z FUS, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo (vide: między innymi wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 22 lutego 2007r., sygn. akt I UK 258/06, OSNP 2008 Nr 5-6, poz.81; z dnia 17 września 2007r., sygn. akt III UK 51/07, OSNP 2008 Nr 21-22,
poz. 328; z dnia 13 listopada 2008r., sygn. akt II UK 88/08, LEX nr 1001292, z dnia
5 maja 2009r., sygn. akt I UK 4/09, LEX nr 509022, z dnia 8 czerwca 2011r. sygn. akt I UK 393/10, LEX nr 950426).

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Koniecznym jest by praca w szczególnych warunkach była wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika, obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy, wymienionych w wykazie, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. (vide: np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 14 września 2007r., sygn. akt III UK 27/07, OSNP 2008 nr 21-22, poz.325; z dnia 22 stycznia 2008r., sygn. akt I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz.75 i z dnia 24 marca 2009r., sygn. akt I PK 194/08, LEX nr 528152).

W analizie charakteru pracy ubezpieczonej z punktu widzenia uprawnień emerytalnych zasadniczą rolę odgrywa możliwość zakwalifikowania jej pod którąś
z pozycji wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.

Wbrew zarzutom apelacji, Sąd Okręgowy, przeciwną twierdzeniom apelującej konkluzję, wywiódł z wyników zgromadzonego materiału dowodowego, a dokonując oceny dowodów Sąd zachował granice, określone przepisem art.233 §1 k.p.c. Bowiem, także w ocenie Sądu Apelacyjnego, charakter obowiązków faktycznie wykonywanych przez ubezpieczoną w spornym okresie uprawnia konstatację,
że podczas zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...)
w O. skarżąca nie wykonywała stale i w pełnym wymiarze pracy, wymienionej w pozycji 11 działu X wykazu A załącznika do rozporządzenia, tj. pracy przy wypieku pieczywa, która uściślona została w załączniku nr 1 do zarządzenia
nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988r. w sprawie wykazu stanowisk pracy, na których wykonywane są prace
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. Urz. MRLiGŻ Nr 2, poz. 4) wykaz A, dział X - w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym, pozycja 11 - prace przy wypieku pieczywa, pkt 1 - podawacz i odbieracz pieczywa na blachach
z pieca.

Rację ma apelująca podnosząc, że wskazane zarządzenie resortowe, jak też
i inne zarządzenia dotyczące innych gałęzi gospodarki wraz z ich wykazami pozbawione są treści normatywnej, mają charakter jedynie informacyjny, techniczno- porządkujący. Umocowanie ustawowe ma tylko rozporządzenie z dnia 7 lutego 1983r. Zważyć jednak należy, iż objęte wykazem resortowym stanowiska ułatwiają identyfikację określonego stanowiska pracy jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach, w szczególności w sytuacji, gdy w załączniku do rozporządzenia nie wskazano konkretnych stanowisk, a posłużono się jedynie rodzajem określonej pracy. Z tego względu zarządzenia resortowe, mające znaczenie w sferze dowodowej, mogą być pomocne przy odkodowywaniu zakresu poszczególnych prac wymienionych
w załączniku do rozporządzenia. Tylko takie znaczenie można im przypisać, pod zastrzeżonym warunkiem braku sprzeczności z rozporządzeniem z dnia 7 lutego 1983r. - czyli nie jako bezpośredniej i samodzielnej podstawy prawnej, określającej jaka praca uprawnia do omawianej emerytury (vide: wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 21 kwietnia 2004r., sygn. II UK 337/03, OSNP 2004 Nr 22, poz.392 oraz
z 24 września 2014r., sygn. III UK 196/13, LEX nr 1540140).

Odnosząc powyższe uwagi prawne do realiów niniejszej sprawy, należy stwierdzić, iż z prawidłowych ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, że w spornym okresie ubezpieczona była zatrudniona na stanowisku ciastkarza i zajmowała się przesiewaniem mąki, wyrabianiem masy, formowaniem ciastek, bułek, układaniem wyrobów na blachy, wkładaniem ich do pieca, nadzorowaniem pieczenia, smażeniem
i lukrowaniem pączków, dekorowaniem wyrobów. Przedstawiony zakres obowiązków ubezpieczonej nie zawiera się w definicji bezokolicznika „wypiekać” rozumianym jako piekąc przyrządzić, wyprodukować coś; poddać pieczywo działaniu wysokiej temperatury przez odpowiedni czas (za Słownikiem języka polskiego pod redakcją Mieczysława Szymczaka, tom II, R- Z, PWN Warszawa 1981, str. 829). Tylko niektóre obowiązki wykonywane przez ubezpieczoną wiązały się z wypiekiem pieczywa, w tym cukierniczego, jak wkładanie blach do pieca, nadzorowanie wypieku i wyjmowanie z pieca wyrobów. Pozostałe zadania poprzedzające fazę wypieku nie mieściły się w ramach czynności podejmowanych przy wypieku pieczywa.

Nie sposób, zdaniem Sądu drugiej instancji, podzielić stanowiska skarżącej,
iż wszystkie wykonywane przez nią prace składają się na cykl produkcyjny wypieku pieczywa. Rozporządzenie w pozycji 11 działu X wykazu A posługuje się pojęciem prace przy wypieku pieczywa, a nie prace przy produkcji pieczywa. Rozporządzenie zawęża prace prowadzące do uzyskania finalnego produktu - pieczywa tylko do końcowej fazy jego produkcji - wypieku, gdy występuje narażenie na działanie wysokiej temperatury. Gdyby tym aktem prawnym stanowiący go organ zamierzałby objąć wszystkie fazy produkcji pieczywa posłużyłby się rodzajowo szerszym pojęciem produkcja, tak jak uczynił to w pozycji 6 tego działu – produkcja suchego lodu. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych mają charakter norm bezwzględnie obowiązujących, co oznacza, że nie podlegają one wykładni rozszerzającej, zaś prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym podlega ścisłej wykładni.

Sąd Apelacyjny w pełni podziela pogląd Sądu Najwyższego prezentowany
w wyroku z dnia 12 lipca 2011r., sygn. akt II UK 2/11 (LEX nr 989128), zgodnie
z którym: „nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Wykonywanie takiej pracy nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art.32 ust.1 i 2 ustawy emerytalnej”.

Konsekwencją powyższych rozważań jest ustalenie, że w spornym okresie zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) ubezpieczona, realizując powierzone obowiązki ciastkarza nie wykonywała stale i w pełnym wymiarze pracy
w warunkach szczególnych, wymienionej w wykazie A, dziale X, poz.11, załącznika do rozporządzenia. Tym samym skarżąca nie spełniła przesłanki legitymowania się
co najmniej 15-letnim szczególnym stażem ubezpieczeniowym, niezbędnej do nabycia prawa do żądanej emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Bowiem prawidłowo uznany przez organ rentowy okres kwalifikowanej pracy ubezpieczonej w okresie zatrudnienia w Cementowni (...) S.A. w O. w okresie od 2 września 1983r. do 3 kwietnia 1989r. i od 4 kwietnia 1992r. do 30 listopada 1998r. w wymiarze 12 lat i 4 dni wraz z niezasadnie wyłączonymi okresami pobierania zasiłków chorobowych, przypadających po dniu 14 listopada 1991r., za które ubezpieczona pobrała świadczenia z ubezpieczenia chorobowego w wymiarze 2 miesięcy i 27 dni (vide: vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003r., sygn. III UZP 10/03, OSNP 2004 Nr 5, poz.87) nie uczyni zadość wykazania spełnienia warunku posiadania wymaganego okresu pracy kwalifikowanej charakterem jej wykonywania.

Uwzględniając powyższe, Sąd Apelacyjny na mocy art.385 k.p.c. orzekł jak
w sentencji.

/-/SSA Gabriela Pietrzyk-Cyrbus /-/SSA Lena Jachimowska /-/SSA Antonina Grymel

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JM