Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VU 131/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku E. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę górniczą

na skutek odwołania E. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 3 października 2014 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 131/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 października 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 z późniejszymi zmianami) odmówił E. Z. przyznania prawa do emerytury górniczej wskazując, że nie spełnił on warunków do jej uzyskania, ponieważ udokumentował jedynie 20 lat, 6 miesięcy i 18 dni pracy górniczej, w tym 17 lat i 16 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1. Ubezpieczonemu nie zaliczono do stażu pracy w wymiarze półtorakrotnym okresu od dnia 25 czerwca 1985 roku do dnia 27 października 1985 roku, od dnia 13 listopada 1987 roku do dnia 28 lutego 1991 roku oraz od dnia 1 stycznia 2001 roku do dnia 16 listopada 2006 roku na stanowisku elektromontera koparek wielonaczyniowych, elektromontera pozostałych urządzeń, elektromontera, górnika odwadniacza złóż, ponieważ stanowiska te nie figurują w zał. nr 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku. Ponadto organ rentowy nie zaliczył również do pracy w warunkach szczególnych okresu od dnia 17 listopada 2006 roku do dnia 14 stycznia 2007 roku na stanowisku górnik kopalni odkrywkowej, ponieważ wnioskodawca wykonywał te same czynności co przed 16 listopada 2006 roku.

Powyższą decyzję zaskarżył wnioskodawca w dniu 5 listopada 2014 roku. Wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu emerytury górniczej poprzez uwzględnienie spornych okresów jako pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym.

Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Postanowieniem z dnia 29 grudnia 2014 roku Sąd Okręgowy – Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach w sprawie VIII U 2356/14 uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy z odwołania E. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb. Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z właściwością miejscową i rzeczową.

Na rozprawie pełnomocnik wnioskodawcy podtrzymał stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił co następuje :

Wnioskodawca E. Z. urodzony w dniu (...), w dniu
21 sierpnia 2014 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych)

Organ rentowy w decyzji z dnia 3 października 2014 roku uznał za udowodniony okres 20 lat, 6 miesięcy i 18 dni pracy górniczej, w tym 17 lat i 16 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1.

Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w wymiarze półtorakrotnym okresu od dnia 25 czerwca 1985 roku do dnia 27 października 1985 roku, od dnia 13 listopada 1987 roku do dnia 28 lutego 1991 roku oraz od dnia 1 stycznia 2001 roku do dnia 16 listopada 2006 roku na stanowisku elektromontera koparek wielonaczyniowych, elektromontera pozostałych urządzeń, elektromontera, górnika odwadniacza złóż, ponieważ stanowiska te nie figurują w zał. nr 3 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku. Ponadto organ rentowy nie zaliczył również do pracy w warunkach szczególnych okresu od dnia 17 listopada 2006 roku do dnia 14 stycznia 2007 roku na stanowisku górnik kopalni odkrywkowej, ponieważ wnioskodawca wykonywał te same czynności co przed 16 listopada 2006 roku.

Organ rentowy zaliczył w wymiarze półtorakrotnym okres od dnia 22 stycznia 2007 roku do dnia 30 czerwca 2014 roku.

(dowód: decyzja z dnia 3.10.2014 roku k. 36 akt emerytalnych; pismo k. 35 akt emerytalnych; odpowiedź na odwołanie k. 6-6v)

E. Z. od dnia 25 czerwca 1985 roku był zatrudniony w (...)
(...)
z siedzibą w R. na podstawie umowy o pracę.

Wnioskodawca został przyjęty do pracy w (...) B. w B. od dnia 25 czerwca 1985 roku na stanowisko elektromontera koparek wielonaczyniowych (elektromontera) na okres próbny, a następnie od dnia 8 lipca 1985 roku na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy. E. Z. został zatrudniony na oddziale (...) (oddział (...)).

W okresie od dnia 28 października 1985 roku do dnia 12 listopada 1987 roku w zatrudnieniu wnioskodawcy nastąpiła przerwa w związku z odbywaniem zasadniczej służby wojskowej.

W dniu 13 listopada 1987 roku wnioskodawca został po powrocie z wojska zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na oddziale (...) (oddział (...)) na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń.

Wnioskodawca został wówczas skierowany na badania lekarskie i badania psychologiczne w celu wydania orzeczenia o zdolności do podjęcia pracy na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń.

W angażach pracodawca wskazywał jako stanowiska pracy wnioskodawcy – elektromonter.

Na oddziale (...) wnioskodawca pracował do dnia 28 lutego 1991 roku. Od 1 stycznia 1991 roku wnioskodawca został zatrudniony na oddziale (...).

W okresie od dnia 1 stycznia 2001 roku do dnia 16 listopada 2006 roku wnioskodawca był zatrudniony na oddziale (...) – Oddziale (...) (zmiana nazwy oddziału na (...) i obecnie (...)) na stanowisku górnik odwadniacz złoża, a w okresie od dnia 17 listopada 2006 roku do dnia 14 stycznia 2007 roku na stanowisku górnik kopalni odkrywkowej.

Wnioskodawca odbył w dniu 4 lipca 2001 roku instruktaż stanowiskowy w którym przedmiotem szkolenia były m.in. technologa wymiany agregatu pompowego w przypadku zagrożenia wystąpienia metanu.

Od dnia 17 listopada 2006 roku nastąpiła zmiana nazwy stanowiska pracy wnioskodawcy na stanowisko górnika kopalni odkrywkowej.

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia przebywał na urlopie bezpłatnym:

- od dnia 7 października 1985 roku do dnia 11 października 1985 roku;

- od dnia 16 października 1987 roku do dnia 12 listopada 1987 roku.

(dowód: podanie k. 2 w aktach osobowych część A; kwestionariusz k. 1 w aktach osobowych część A; badania lekarskie k. 5, k. 6 w aktach osobowych część A; umowa o pracę z dnia 25.06.1985 roku k. 1 w aktach osobowych część B; oświadczenie k. 2, k. 3 w aktach osobowych część B; odbycie szkolenia BHP k. 4 w aktach osobowych część B; karta obiegowa k. 5 w aktach osobowych część B; umowa o pracę z dnia 8.7.1985 roku k. 6 w aktach osobowych część B; zawiadomienie o rozwiązaniu stosunku pracy k. 7 w aktach osobowych część B; karta kandydata do pracy po powrocie z wojska k. 8 w aktach osobowych część B; skierowanie do lekarza k. 9 w aktach osobowych część B; orzeczenia psychologiczne k. 10 w aktach osobowych część B; umowa o pracę z dnia 13.11.1987 roku k. 11 w aktach osobowych część B; oświadczenie k. 12 w aktach osobowych część B; karta obiegowa k. 14 w aktach osobowych część B; angaże k. 15-17 w aktach osobowych część B; podanie k. 18 w aktach osobowych część B; zawiadomienie o zmianie miejsca pracy z dnia 18.12.2000 roku k. 32 w aktach osobowych część B; porozumienie stron z dnia 1.01.2001 roku k. 35 w aktach osobowych część B; angaż z dnia 1.01.2001 roku k. 36 w aktach osobowych część B; protokół egzaminacyjny z instruktażu stanowiskowego k. 37, k. 40 w aktach osobowych część B; zaświadczenie k. 38 w aktach osobowych część B; zaświadczenie k. 39e w aktach osobowych część B; wniosek z dnia 5.01.2007 roku w aktach osobowych część B; zgłoszenie z dnia 17.01.2007 roku w aktach osobowych część B; przeniesienie pracowników k. 84 w aktach osobowych część B; zawiadomienie k. 85 w aktach osobowych część B )

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia od dnia 25 czerwca 1985 roku do dnia 27 października 1985 roku oraz od dnia 13 listopada 1987 roku do dnia 28 lutego 1991 roku pracował na oddziale (...). Był to oddział odwodnienia elektrycznego kopalni. Oddział ten zajmowały się pracami elektrycznymi związanymi z odwodnieniem przedpola koparki wielonaczyniowej. Na oddziale było utworzonych kilka brygad, które zajmowały się pracami odwodnieniowymi.

Praca wnioskodawcy była jednozmianowa, brygada nie była brygadą stykową i wnioskodawca nie otrzymywał dodatku stykowego.

Brygada wnioskodawcy zajmowała się czynnościami elektrycznymi w celu wykonania odwodnienia. Wnioskodawca wykonywał prace związane z obsługą ruchu elektrycznego przy zasilaniu odwodnienia poziomów układów (...), prace związane z konserwacją, montażem i demontażem sieci i stacji zasilających poziomy układów (...), prace związane z obsługą i konserwacją urządzeń w stacjach zasilających poziomy układów (...), prace przy przesuwce układów (...) i przebudowie systemów zasilania odwodnienia poziomów roboczych, prace przy przemieszczaniu stacji, przebudowie zasileń średniego i niskiego napięcia do zasilania urządzeń odwodnienia poziomów układów (...).

Teren wkopu był odwadniany przy pomocy pomp elektrycznych, które pływały po wodzie. Zasilaniem tych pomp zajmowała się brygada wnioskodawcy. W celu wykonania zasilania pompy brygada wnioskodawcy musiała zamontować szafy odwodnieniowe, które zasilały pompy oraz zamontować stacje zasilania, które z kolei zasilały szafy (skrzynie). Następnie rozciągano kable od stacji zasilania do pomp i podpinano kable do pomp. Wnioskodawca sprawdzał obroty pompy na szafce sterowniczej, stan izolacji pompy i następnie sprawdzał prawidłowość pracy pompy od strony prawidłowości jej zasilania elektrycznego.

Prace wnioskodawcy odbywały się na wszystkich poziomach eksploatacyjnych. Po wykonaniu zasilania na jednym poziomie brygada przemieszała się na inny poziom. Woda musiała być cały czas wypompowywana z terenu kopalni. Były to czynności polegające na obsłudze ruchu elektrycznego przy zasilaniu odwodnienia.

Poziom roboczy brygady wnioskodawcy przy odwodnieniu przedpola koparki wynosił do 30 metrów od przenośnika. Stacje odwodnieniowe znajdowały się wzdłuż przenośnika. Stacje były przenoszone wraz z przesuwem przenośnika. W tym celu były one demontowane, a następnie w nowym miejscu brygada wnioskodawcy odtwarzała zasilanie poprzez rozciągnięcie kabli do tych stacji od stanowisk odwodnieniowych. W związku z przesunięciem stacji lub pojawieniem się nowych cieków wodnych następowała odbudowa zasileń niskiego i średniego napięcia.

Oprócz wykonywania zasilania brygada wnioskodawcy zajmowała się utrzymaniem szaf oraz stacji zasilających cały układ (...), w tym zajmowała się dbaniem o prawidłową pracę stacji zasilających, przeglądami stacji zasilających, konserwacją i naprawami.

Brygada wnioskodawcy wykonywała prace elektryczne w trakcie przesuwek taśmociągów. Część stacji zasilało taśmociągi, koparki, zwałowarki. Brygada wnioskodawcy rozpinała kable zasilające z maszyn – koparek wielonaczyniowych. Następnie już po przesunięciu przenośnika przez górników oraz przetransportowaniu maszyn podstawowych na inne miejsce, brygada wnioskodawcy przychodziła na to miejsce montowała stacje zasilania i wpinała z powrotem kable do urządzeń. Praca polegała na przesunięciu układu zasilania (stacji zasilania) i zbudowaniu układu zasilania w nowym miejscu, gdzie miała zostać przesunięta koparka oraz po przesunięciu układu, powpinaniu kabli do maszyn.

Wnioskodawca pracował również przy budowie rząpi. Były to stanowiska odwodnieniowe – zbiorniki, w których gromadziła się woda. Mniejsze zbiorniki budowane były przy pomocy łopat, większe przy pomocy koparek jednonaczyniowych.

Wnioskodawca nie wykonywał prac polegających na obsłudze, konserwacji, przeglądach, naprawach, montażu, transporcie koparek i zwałowarek, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących czy transportujących. Nie pracował przy urabianiu i ładowaniu urobku. Nie pracował bezpośrednio na koparce wielonaczyniowej.

(dowód: zeznania K. D. k. 41-42; zeznania M. K. k. 42-42v, zeznania E. Z. k. 44-44v; charakterystyka stanowiska pracy wnioskodawcy k.27)

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia od dnia 1 stycznia 2001 roku do dnia 16 listopada 2006 roku oraz od dnia 17 listopada 2006 roku do dnia 14 stycznia 2007 roku pracował na oddziale (...). Był to oddział odwodnienia wgłębnego.

Praca wnioskodawcy była jednozmianowa, brygada nie była brygadą stykową i wnioskodawca nie otrzymywał dodatku stykowego.

Brygada wnioskodawcy zajmowała się wyciąganiem i zapuszczaniem studni. Czynności polegały na najechaniu urządzeniem na studnię i zapuszczeniu na głębokość 200-300 metrów agregatu pompowego lub jego wymianie. Czynność ta wykonywana jest na przedpolu koparki. Studnia jest zbudowana z filtrów odwadniających i praca wnioskodawcy polegała na wpuszczeniu agregatu pompowego do studni i uruchomieniu agregatu. Następnie przechodzono do następnej studni. W momencie wykonywania prac zapuszczania agregatu do studni koparka wielonaczyniowa znajdowała się w odległości około 100 metrów od studni.

Gdy koparka zbliżała się do studni, praca wnioskodawcy polegała na wyciągnięciu agregatu pompowego ze studni oraz zabraniu kolektorów i kabli zasilających, a następnie ucięciu studni, aby koparka mogła przejść i pracować na tym terenie ( demontaż armatury studni) – zrównanie powierzchni do poziomu ziemi. Po przejściu koparki następowała odbudowa studni i wpuszczenie agregatu. W momencie demontażu studni woda była odprowadzana do kanałów betonowych zbudowanych na stałe, gdy studnia pracuje woda była odprowadzana kolektorem do kolektorów zbiorczych i przepompowywana.

Wnioskodawca budował również kolektory odprowadzające wodę ze studni. Praca polegała na przywiezieniu rur i spięciu ich. Brygada wnioskodawcy współpracowała w tym zakresie z brygadą spawaczy. Wnioskodawca zajmował się transportem rur i agregatów pompowych na stanowiska pracy.

W przypadku wypływu wody na powierzchnię brygada wnioskodawcy wykonywała rząpie – zbiorniki wykopywane były za pomocą koparek jednonaczyniowych lub rowy odwodnieniowe za pomocą łopat. Brygada wnioskodawcy zapuszczała pompy pływające do rząpi.

Brygada wnioskodawcy zajmowała się również przeglądami i naprawami urządzeń odwodnieniowych – studni, agregatów i kolektorów na terenie całej odkrywki. Siatka studni była na terenie całej odkrywki i wnioskodawca pracował przy zapuszczaniu agregatów pompowych na terenie całej odkrywki. Wnioskodawca zajmował się także pomiarami głębokości studni, poziomu metanu i wielkości lustra wody.

Wnioskodawca w tym okresie nie wykonywał prac polegających na obsłudze, konserwacji, przeglądach, naprawach, montażu, transporcie koparek i zwałowarek, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących czy transportujących. Nie pracował przy urabianiu i ładowaniu urobku.

(dowód: zeznania Z. S. k. 42v-43; zeznania M. Ś. k. 43-43v, zeznania H. U. k. 43v-44; zeznania E. Z. k. 44-44v; charakterystyka stanowiska pracy wnioskodawcy k.28)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja (...) na posiedzeniu w dniu 1 czerwca 2009 roku i w dniu 25 marca 2010 roku w oparciu o dokumenty i zeznania świadków określiła, że E. Z.:

- w okresie od dnia 25 czerwca 1985 roku do dnia 27 października 1985 roku oraz od dnia 13 listopada 1987 roku do dnia 28 lutego 1991 roku wnioskodawca wykonywał pracę górniczą jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując prace elektryczne wskazane w rozporządzeniu z dnia 23 grudnia 1994 roku załącznik 3 dział III poz. 7;

- w okresie od dnia 1 stycznia 2001 roku do nadal wnioskodawca wykonuje pracę górniczą jako rzemieślnik górnik kopalni odkrywkowej wskazane w rozporządzeniu z dnia 23 grudnia 1994 roku załącznik 3 dział III poz. 1

(dowód: protokół z posiedzenia z wykazem dniówek k.6, k. 7 w aktach osobowych część C)

W dniu 7 sierpnia 2014 roku (...) z siedzibą w R. wystawił wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazał, że:

(dowód: świadectwo k.8 w aktach osobowych część C)

Sąd Okręgowy

dokonał następującej oceny dowodów i zważył co następuje :

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 z późniejszymi zmianami).

Zgodnie z art. 50 a ust 1 i 2 ustawy górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej
co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej
20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym
co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Po myśli art. 50 b w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca
ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Z kolei zgodnie z art. 50 c ust. 1 pkt 4 za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Zgodnie z treścią pkt 32 Załącznika nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995 roku, Nr 2, poz. 8 ) zawierającego wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą takimi stanowiskami są: rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni na stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych: ślusarze, spawacze, elektrycy, mechanicy, monterzy, wulkanizatorzy, automatycy, cieśle. Zgodnie zaś z pkt 2 załącznika 2 takim stanowiskiem jest stanowisko – górnika odwadniacza złóż na odkrywce; zgodnie z pkt 4 – elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce, elektromontera zatrudnionego w stałej grupie remontowej na odkrywce.

Natomiast stosownie do treści pkt 7 dział III Załącznika nr 3 ww. Rozporządzenia zawierającego wykaz stanowisk pracy, na których okresu w kopalniach węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym osobą spełniającą warunki do uznania jej pracy za pracę górniczą w wymiarze półtorakrotnym jest: rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujący prace górnicze, mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń.

Należy tym miejscu jednocześnie z całą mocą podkreślić, iż zgodnie z art. 50d ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej półtorakrotnemu przeliczeniu podlegają tylko okresy pracy górniczej wykonywanej "w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych".

Wykaz stanowisk pracy wykonywanej w przodkach uwzględnianej w rozmiarze półtorakrotnym, powinno ustalić rozporządzenie wydane na podstawie delegacji ustawowej z art. 50d ust. 3. Ponieważ rozporządzenie takie nie zostało wydane, obowiązuje nadal (z mocy art. 194 wskazanej ustawy) wykaz stanowisk zawarty w załączniku nr 2 i 3 do ww.rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 roku Nr 2, poz. 8), wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 roku o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1995 roku, Nr 30, poz. 154).

Z zestawienia powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że nie każda praca wykonywana na odkrywce, może być zaliczona do pracy górniczej, chodzi bowiem wyłącznie o prace wymienione jako górnicze w art. 50c.

Z przepisów wynika również, że nie każda praca górnicza, nawet wykonywana w obrębie przodków eksploatacyjnych na stanowiskach określonych w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, może być kwalifikowana jako zaliczana w wymiarze półtorakrotnym. W judykaturze podkreśla się bowiem konieczność odróżnienia „zwykłej” pracy górniczej górnika kopalni węgla brunatnego wykonywanej na stanowiskach określonych w załączniku nr 2 do ww. Rozporządzenia od kwalifikowanej pracy górniczej wykonywanej na stanowiskach wymienionych w załączniku nr 3 do ww. Rozporządzenia. Rodzaj zaś prac podlegających zaliczeniu w wymiarze pótoraktrotnym zasadniczo został scharakteryzowany w przepisie art. 50d ust. 1. pkt 1 ustawy emerytalnej. Z treści załącznika nr 3 do ww. rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 roku wynika bowiem, iż w wymiarze półtorakrotnym mogą być uznane tylko czynności wykonywane przez górnika, które zostały wskazane w tym załączniku i na wskazanych tam stanowiskach oraz jednocześnie tylko takie, które spełniają warunki przepisu art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. bezpośrednio są związane z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz inne prace przodkowe, a zatem takie, które należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Chodzi wyłącznie o czynności stanowiące element ciągu technologicznego bezpośrednio związany z procesem wydobycia węgla. Wykaz stanowisk pracy, określony pomocniczo w załączniku nr 3 do rozporządzenia odnosi się zatem wyłącznie do wykonywanych zdań górnika, jeżeli spełniają one kryterium miejsca wykonywania pracy i jej charakteru określonego w przepisie art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy. Wykładnia przepisów załącznika nr 3 do ww. rozporządzenia dokonywana w oderwaniu od unormowania ustawowego prowadziłaby do sytuacji, w której każdą pracę górnika kopalni odkrywkowej wykonywaną na terenie wyrobiska należałoby uwzględniać w takim korzystnym wymiarze. Tymczasem przeczy temu jednoznacznie treść ww. przepisów. A contrario – jako prace wymienione w załączniku nr 3 do rozporządzenia mogą być uznane tylko takie czynności wykonywane przez górnika, które bezpośrednio związane są z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach. Z kolei użyte pojęcie inne prace przodkowe należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego, polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 roku, I UK 236/09; z dnia 22 kwietnia 2011 roku, I UK 360/10; z dnia 16 czerwca 2011 roku, IUK 381/10; 4 kwietnia 2012 roku, I UK 440/11; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09; opubl LEX; z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nim orzecznictwo).

Dla oceny, czy ubezpieczony E. Z. pracował na stanowisku uprawniającym do przeliczenia spornych okresów pracy w wymiarze półtorakrotnym, istotne znaczenie miał przede wszystkim rodzaj powierzonej mu pracy (rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych), tj. rodzaj wykonywanych czynności związanych z obsługą konkretnych wskazanych w przepisach urządzeń i maszyn oraz miejsce ich wykonywania.

W sprawie w celu zaliczenia prac wnioskodawcy do prac wskazanych w pkt 7 dział III załącznika nr 3 ww. rozporządzenia musiałyby być to prace elektryczne wykonywane w pełnym wymiarze czas pracy i stale w przodku na koparce wielonaczyniowej lub zwałowarce, przy obsłudze, konserwacji, demontażu i montażu maszyn – koparki wielonaczyniowej, zwałowarki, zaś do prac wskazanych w pkt 1 dział III złącznika nr 3 ww. rozporządzenia praca górnika kopalni odkrywkowej, które to prace są jednocześnie pracami bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku lub innymi pracami przodkowymi, tj. również łączącymi się z bezpośrednimi i zasadniczymi procesami produkcyjnymi zakładu górniczego, a związanymi z pozyskaniem węgla czyli z procesami urabiania lub ładowania urobku – por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2012 roku, I UK 295/11, OSNPUiSP 2013,nr 3-4, poz. 38; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09, LEX; wyroki SA w Katowicach z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12, LEX: z dnia 25 marca 2010 roku, IIIAUa 3150/09, LEX; z dnia 30 stycznia 2013 roku, IIIAUa 832/12,LEX; z dnia 28 czerwca 2013 roku, IIIAUa 1952/12, LEX; z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nim orzecznictwo.

W pierwszej kolejności należy podnieść, iż kluczową kwestią jest pojęcie przodka. Przepisy nie definiują pojęcia przodka i prac przodkowych. Jednocześnie z potocznego rozumienia tego pojęcia, w tym także używanego przez świadków, wnioskodawcę, czy pracodawcę w charakterystyce stanowiska pracy wnioskodawcy, wynikało, iż osoby te pojmują przodek jako miejsce pracy całego układu (...) lub wyłącznie to miejsce, które jest bezpośrednio przed koparką wielonaczyniową.

Przyjęcie ogólnej tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu, a następnie rekultywacją wyrobisk i zwałowisk, (związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu "pracy przodkowej", wynikającej z wykładni przepisów art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (tak por. wyrok SA w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014 roku, IIIAUa 1121/13, LEX). W orzecznictwie SN kwestionuje się również zasadność rozszerzania samego pojęcia przodka wydobywczego, zauważając, że nie do zaakceptowania jest zapatrywanie, żeby miejsce przodka rozciągać na całą linię taśmociągów transportujących urobek, gdyż pojecie przodka straciłoby swe znaczenie i tym sposobem nie można zaakceptować definicji "przodka", która wynika z opinii naukowo-technicznej i obejmuje wszystkie czynności związane z transportem kopaliny, realizowane w ramach ruchu zakładu górniczego (wyr. SN z 5 maja 2011 roku, I UK 395/10, Legalis).

Z powyższego wynika, iż pojęcie przodka musi być wykładane przez Sąd w sposób ścisły i ograniczać się wyłącznie do miejsca pracy koparek wielonaczyniowych, albo jej bezpośredniego sąsiedztwa, w którym wydobywa się urobek. Praca przodowa polega zaś na urabianiu i ładowaniu urobku lub nakładu, albo jest bezpośrednio związana z procesem urabiania urobku.

Jednocześnie w związku z ustawowym określeniem pojęcia pracy w przodkach należy stwierdzić, że dla zaliczenia pracy do stażu w wymiarze półtorakrotnym nie chodzi o jakąkolwiek pracę w przodku przy maszynach ładujących i transportujących, a wyłącznie o pracę, która polega na montażu, likwidacji i transporcie obudów maszyn ładujących i transportujących w przodkach. Pod określeniem "inne prace przodkowe" należy zaś rozumieć inne prace górnicze w przodku, jednakże rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy art. 50d ust. 1 pkt 1. Stąd różnego rodzaju inne prace górnicze związane z eksploatacją, konserwacją i remontami urządzeń będących częścią składową układu technologicznego: koparka, taśmociąg, zwałowarka węgla nie mieszczą się w definicji pracy w przodkach z art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy. ( tak por. SA w Katowicach w wyroku z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12, LEX; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nim orzecznictwo).

Z powyższych rozważań wynika zatem, iż przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom w kopalni węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym czas pracy górniczej w przodku tylko wówczas, gdy spełnia łącznie wszystkie wskazane w powołanych przepisach przesłanki: co do miejsce wykonywania, co do rodzaju czynności , co do obsługi wskazanych w tym przepisie maszyn i urządzeń . Wypełnienie np. jedynie warunku pracy w przodku nie jest zatem wystarczające do uznania, że praca ta spełnia definicję z art. 50 d ust. 1 pkt 1 i znajduje się w wykazie III załącznika 3 poz. 7 czy poz. 1 rozporządzenia.

Z ustaleń dokonanych w niniejszej sprawie przez Sąd w oparciu o zeznania wnioskodawcy i świadków oraz na postawie dokumentów z akt osobowych wynika, iż ubezpieczony w spornym okresie od 25 czerwca 1985 roku do 27 października 1985 roku oraz od dnia 13 listopada 1987 roku do dnia 26 lutego 1991 roku pracował jako elektromonter na oddziale (...) zaś w okresie od dnia 1 stycznia 2001 roku do 16 listopada 2006 roku na oddziale (...) jako górnik odwadniacz złoża, a od 17 listopada 2006 roku do 14 stycznia 2007 roku jako górnik kopalni odkrywkowej.

Na podstawie ww. materiały dowodowego uznanego za wiarygodny jako bezsporny, jasny i znajdujący potwierdzenie w dokumentacji należało stwierdzić, iż odnośnie zatrudnienia na oddziale (...), brygada, w której zatrudniony był wnioskodawca, zajmowała się w szczególności wykonywaniem zasilań pomp elektrycznych odwodnieniowych i studni głębinowych, które odwadniały teren pod koparkami wielonaczyniowymi na poziomach eksploatacyjnych.

Był to oddział odwodnienia elektrycznego kopalni. Oddział ten zajmowały się pracami elektrycznymi związanymi z odwodnieniem przedpola koparki wielonaczyniowej. Na oddziale było utworzonych kilka brygad, które zajmowały się pracami odwodnieniowymi.

Praca wnioskodawcy była jednozmianowa, brygada nie była brygadą stykową i wnioskodawca nie otrzymywał dodatku stykowego.

Wnioskodawca pracował również przy budowie rząpi. Były to stanowiska odwodnieniowe – zbiorniki, w których gromadziła się woda. Prace te przy tym wnioskodawca wykonywał ręcznie – łopatą lub w przypadku większych zbiorników koparką jednonaczyniową.

Z powyższych ustaleń Sądu wynikało jednoznacznie, iż praca wnioskodawcy w okresie zatrudnienia na oddziale (...) nie spełniała wymogów zaliczenia jej w wymiarze półtorakrotnym.

W szczególności należy podnieść, iż swojej pracy wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w przodku. Z zeznań świadków, samego wnioskodawcy, opisu charakteru pracy przez pracodawcę oraz protokołów instruktażu stanowiskowego wynikało bowiem, iż prace były wykonywane zarówno w przodku, jak i w oddaleniu od przodka nawet o około 30 metrów. O ile bowiem samo odwodnienie odbywało się pod kołami koparek wielonaczyniowych na różnych poziomach, o tyle praca polegająca na obsłudze stacji i szaf zasilających, ich przeglądy, konserwacja, prace związane z przenoszeniem i podpinaniem kabli do tych szaf i stacji, prace polegające na dbaniu o trasy kablowe, transport kabli, odbywały się na terenie poza przodkiem. Co więcej z opisu charakteru pracy dokonanego przez pracodawcę, co nie było podważane i kwestionowane przez wnioskodawcę, wynikało, iż zasięgiem czynności brygady wnioskodawcy i wobec tego pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, objęty był teren całego układu (...) (prace związane z obsługą ruchu elektrycznego na układach (...); prace związane z konserwacją, montażem stacji zasilających układy (...); prace przy przesuwce i przebudowie systemu zasilania (...); prace związane z obsługą i konserwacją urządzeń w stacjach zasilających poziomy układów (...)). Powyższe znalazło także potwierdzenie w zeznaniach świadków, którzy opisywali czynności brygady wnioskodawcy wykonywane chociażby przy przesuwce. Jak wyżej zaś wskazano cały układ (...) nie może być utożsamiany z przodkiem w rozumieniu powołanych przepisów ustawy i rozporządzenia.

Z powyższego wynikało zatem, iż wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy bezpośrednio w przodku, choć prace w przodku niewątpliwie były pracami przeważającymi.

Niezależnie od powyższego należało podkreślić, iż prace, które wnioskodawca faktycznie wykonywał w przodku, nie były pracami elektrycznymi na koparkach i zwałowarkach przy ich obsłudze, konserwacji i montażu czy demontażu tych maszyn. Wnioskodawca bowiem zajmował się odwodnieniem terenu i urządzeniami, na których pracował były to urządzenia związane z zasilaniem pomp. Chodzi o stacje i szafy. Odwodnienie terenu, na którym miała pracować koparka wielonaczyniowa, musiało przy tym nastąpić zanim koparka przybyła na dany teren i zanim rozpoczęła pracę. Oczywiście odwodnienie odbywało się cały czas, gdyż woda zbierała się w różnych miejscach, na różnych poziomach, także podczas pracy koparki, pod kołami koparki na jej przedpolu. Podobnie w przypadku transportowania maszyn podstawowych – wnioskodawca nie wykonywał prac przy montażu czy demontażu koparek i zwałowarek. Odpinał zasilanie, kable, a następnie po wykonaniu przesunięcia układu w inne miejsce przez górników, montował stacje i szafy i podpinał kable. Wnioskodawca zatem nie wykonywał prac elektrycznych na koparkach i zwałowarkach, o których mowa w wykazie III, załącznik 3 pkt 7 rozporządzenia. Urządzenia na których pracował ( szafy i stacje) jak wyżej wskazano były zlokalizowane albo poza (ze względów bezpieczeństwa) albo na obrzeżu przodka. Z całą zaś pewnością urządzenia, na których wnioskodawca pracował, nie są elementem ciągu technologicznego wydobycia węgla, chociaż zasilają ten ciąg w energię elektryczną.

Ponadto jak wyżej wskazano, w związku z ustawowym określeniem pojęcia pracy w przodkach nie chodzi o jakąkolwiek pracę przy maszynach ładujących i transportujących tylko o pracę, która polega na montażu, likwidacji i transporcie obudów maszyn ładujących i transportujących w przodkach a pod określeniem "inne prace przodkowe" należy rozumieć inne prace górnicze w przodku, rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy. Muszą to być zatem zarówno prace na wskazanych maszynach podstawowych, jak również muszą to być prace związane bezpośrednio z procesem urabiania i ładowania urobku. Takich prac na koparkach czy zwałowarkach wnioskodawca z całą pewnością nie wykonywał.

Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności rozpoznawanej sprawy należało zatem uznać, że praca ubezpieczonego w spornym okresie, jako elektromontera nie była pracą przodkową w omówionym wyżej rozumieniu. Wynikało to zarówno z analizy zeznań świadków, samego wnioskodawcy, z akt osobowych wnioskodawcy, w tym z charakterystyki stanowiska pracy czy instruktażu stanowiskowego.

Czynności wskazane w charakterystyce pracodawcy takie jak, np. montaż stacji zasilających układu (...), obsługa ruch elektrycznego na układach (...) pozwalają na zakwalifikowanie stanowiska pracy ubezpieczonego według poz. 4 lub poz. 32 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 1994 r. powołanego wyżej, lecz z pewnością nie według poz. 7 działu III załącznika nr 3. (tak też cytowany SA w Katowicach w wyroku z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12; por. wyrok SA w Katowicach z dnia 25 marca 2010 roku, IIIAUa 3150/09, LEX).

Czynności ubezpieczonego, polegające na przygotowywaniu terenu pod wydobycie węgla (odwadnianie terenu), nie mieszczą się w ustawowym pojęciu prac przodkowych uprawniających do zastosowania spornego w sprawie przelicznika, lecz przelicznika 1,2 jako prace na stanowiskach wymienionych w poz. 32 lub 4 załącznika nr 2 do rozporządzenia. (por. SA w Katowicach w wyroku z dnia 12 września 2013 roku, w sprawie IIIAUa 2248/12).

Również prace wykonywane przez wnioskodawcę na oddziale (...) ( potem (...) i (...)) nie mieściły się w pojęciu prac wskazanych w poz. 1 działu III załącznika nr 3 w związku z art. 50d ust.1 pkt 1 ustawy.

Był to oddział odwodnienia wgłębnego.

Praca wnioskodawcy była jednozmianowa, brygada nie była brygadą stykową i wnioskodawca nie otrzymywał dodatku stykowego.

Również zatem w tym przypadku, podobnie jak w przypadku prac wykonywanych przez wnioskodawcę na oddziale (...), charakter wykonywanych przez wnioskodawcę czynności na oddziale (...), miejsce wykonywania tych czynności oraz rodzaj maszyn i urządzeń, na których je wykonywał, nie spełniały przesłanek do zaliczenia ich do prac górniczych kwalifikowanych.

Prace wnioskodawcy zatem nie wyczerpywały przesłanek wskazanych w art. 50d ust.1 pkt 1 ustawy. Wnioskodawca będąc zatrudnionym na oddziale (...) nie pracował bowiem stale i w pełnym wymiarze czasu pracy bezpośrednio w przodku przy urabianiu i ładowaniu urobku czy przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących. Nie pracował przy urabianiu i ładowaniu urobku.

W szczególności należy podnieść, iż swojej pracy w oddziale odwodnienia wgłębnego wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w przodku. Z zeznań świadków, samego wnioskodawcy, opisu charakteru pracy przez pracodawcę wynikało bowiem, iż prace były wykonywane zarówno w przodku, jak i w oddaleniu od przodka. Co więcej z opisu charakteru pracy dokonanego przez pracodawcę, a co znalazło potwierdzenie w zeznaniach świadków Z. S., M. Ś., H. U. i samego wnioskodawcy, iż zasięgiem czynności brygady wnioskodawcy i wobec tego pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, objęty był teren całej odkrywki. Na terenie całej odkrywki bowiem znajdowała się sieć studni odwodnieniowych i wszystkie studnie podlegały pod oddział (...). Również czynności, jakie wykonywał wnioskodawca, w tym wymiana agregatu pompowego, budowa kolektorów, montaż i demontaż studni, pomiary głębokości studni, pomiary lustra wody, pomiary metanu, nie są czynnościami, o których mowa w art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy. Prace, które wnioskodawca wykonywał, nie były pracami na koparkach i zwałowarkach przy ich obsłudze, konserwacji i montażu czy demontażu tych maszyn.

Z ustaleń faktycznych wynikało również, że ubezpieczony nie dojeżdżał stykowo, gdyż pracował w systemie jednozmianowym stąd nie można było ustalić na podstawie dniówek stykowych ilości pracy ubezpieczonego w wymiarze półtorakrotnym. Przyjęcie ogólnej tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu, a następnie rekultywacją wyrobisk i zwałowisk, (związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu "pracy przodkowej", wynikającej z wykładni przepisów art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż o uznaniu konkretnej pracy za pracę górniczą zaliczaną w wymiarze półtorakrotnym – zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego – decyduje charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika, a nie treść umowy o pracę łączącej go z pracodawcą ani nazwa zajmowanego stanowiska pracy określona w angażach czy zaświadczeniu o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych ( por. wyroki SN z dnia 25 marca 1998 roku, II UKN 570/98; z dnia 22 marca 2001 roku, IIUKN 262/00; z dnia 2 czerwca 2010 roku, I UK 25/10; publ. LEX). Nie mają również znaczenia zakładowe wykazy stanowisk oraz protokoły komisji weryfikacyjnej kwalifikujące określone stanowisko. Przepisy normujące nabywanie prawa do emerytury górniczej muszą być bowiem wykładane w sposób ścisły, a dla oceny charakteru pracy górniczej, nie mogą mieć decydującego znaczenia protokoły komisji weryfikacji (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 28 czerwca 2013 roku, IIIAUa 1127/12, LEX).

Dokonana przez pracodawcę w świadectwie pracy kwalifikacja zajmowanego przez pracownika stanowiska, jak i kwalifikacja tego stanowiska na podstawie protokołu komisji weryfikacyjnej nie przesądza o zaliczeniu zatrudnienia na tymże stanowisku do pracy górniczej, w tym pracy kwalifikowanej w wymiarze półtorakrotnym. O uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach nie decyduje bowiem treść tych dokumentów, ale charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998 r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999 Nr 6, poz. 213; z dnia 22 marca 2001 r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002 Nr 22, poz. 553; z dnia 2 czerwca 2010 r., I UK 25/10, LEX nr 621137).

W konsekwencji, ani rozporządzenie wykonawcze do ustawy, ani tym bardziej wewnętrzne zarządzenia pracodawcy nie mogą przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień, niż uczynił to ustawodawca. Przepisy ustawy o emeryturach i rentach stanowią pozycję wyjściową do oceny zasadności roszczeń emerytalnych wnioskodawcy. Wiążącymi dowodami zaś w sprawie nie mogą być akta ZUS i decyzje ZUS wydane w innych sprawach, dotyczących innych ubezpieczonych. Sąd bowiem rozpoznaje sprawę w sposób indywidualny. Decyzje ZUS nie stanowią orzeczeń, które wiążą Sąd. Ponadto należy podkreślić, iż orzecznictwo Sądu oraz w zakresie orzeczniczym organu rentowego na przestrzeni lat ewoluowało, również pod wpływem orzeczeń Sądów Apelacyjnych i Sądu Najwyższego. Obecnie w szczególności w orzecznictwie Sądów wszystkich instancji prezentowany jest pogląd, że konkretną pracę w kopalni należy zaliczyć ściśle według jej charakteru, miejsca wykonywania oraz nie pomijając miejsca w przepisach jakie nadał jej ustawodawca. ( tak por. uzasadnienie SA w Katowicach z dnia 11 lutego 2014 roku, IIIAUa 134/13,LEX).

Również okoliczność, iż praca wnioskodawcy była niezbędna dla procesu technologicznego nie zmienia oceny charakteru tej pracy. Np. dowóz pracowników na miejsce pracy w przodku, dowód narzędzi również jest niezbędne dla prowadzenia prac w przodku. Nie można jednakże w świetle poczynionych rozważań, analizy przepisów prawa oraz materiału dowodowego zebranego w sprawie uznać, iż wszelkie prace wykonywane na terenie odkrywki czy nawet na terenie przodka uzasadniają zaliczenie okresów ich wykonania w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej. Skoro bowiem ustawodawca określił w sposób ścisły przesłanki zaliczenia danych prac w wymiarze półtorakrotnym oznacza to, że prace które nie spełniają tych warunków nie można zaliczyć w takim wymiarze. Skoro bowiem wnioskodawca nie wykazał, że wykonywał stale pracę w przodku i skoro charakter pracy ubezpieczonego nie miał bezpośredniego związku z urabianiem i ładowaniem urobku, nie polegał na montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach i nie był pracą elektryczną na zwałowarce czy koparce wielonaczyniowej przy obsłudze, konserwacji, montażu czy demontażu koparki czy zwałowarki, to nie znajduje uzasadnienia odwołanie wnioskodawcy od decyzji organu rentowego. Nie może również budzić wątpliwości, iż nie zalicza się do pracy górniczej kwalifikowanej w myśl powołanego przepisu art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy jako niemających bezpośredniego związku z urabianiem kopalin, ładowaniem urobku, montażem, likwidacją i transportem obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodach prac górników kopalni odkrywkowej węgla brunatnego wykonywanych wyłącznie we wkopie, polegających np. na likwidacji i budowie kolektorów odprowadzających wodę na poziomach roboczych koparek wielonaczyniowych, wymianie agregatów pompowych w studniach głębinowych zlokalizowanych na poziomach roboczych koparek i dokonywaniu pomiarów metanu w studniach głębinowych ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 roku, I 236/09, Legalis; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 roku, IUK 280/14, Legalis), przygotowywaniu terenu pod wydobycie węgla, odwodnieniu terenu ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2011 roku, I UK 360/10 Legalis; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 roku, IUK 280/14, Legalis) czy odwodnieniu złoża ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2011 roku, I UK 70/11, Legalis; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 roku, IUK 280/14, Legalis)

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę Sąd Okręgowy na mocy art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

V U 131/15

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE