Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od Skarbu Państwa Zakład (...) w Ł. na rzecz J. K. kwotę 48.500zł z ustawowymi odsetkami od dnia 05 września 2014 roku do dnia zapłaty tytułem pomocy finansowej na uzyskanie domu jednorodzinnego, nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności do jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda oraz rozstrzygnął o kosztach procesu.

Rozstrzygnięcie Sądu I instancji obejmowało roszczenie wniesione pozwem z dnia 19 grudnia 2014 roku w uzasadnieniu, którego powód wskazał, iż świadczenie przysługuje mu tytułem przysługującej mu z ustawy o Służbie (...), pomocy finansowej w związku z zakupem zabudowanej domem jednorodzinnym nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...) położonej w O. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Zgierzu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...) na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych w miejscowości pobliskiej do tej w której powód pełni służbę oraz nieotrzymaniem w czasie służby przydziału lokalu. Powód wskazał iż przez zakupem nieruchomości nie miał zaspokojonych wskazanych potrzeb mieszkaniowych. W odpowiedzi na pozew z dnia 4 lutego 2015 roku pozwany Skarb Państwa Zakład (...) w Ł. wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu podniósł, iż w związku z nabyciem i wprowadzeniem się przez J. K. do zakupionej nieruchomości, co najmniej od dnia 20 lipca 2014 r. posiadał on zaspokojone potrzeby mieszkaniowe i pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego o którą zwrócił się dopiero w dniu 4 września 2014 r. powodowi nie przysługuje.

Sąd Rejonowy w ramach stanu faktycznego ustalił, iż powód J. K. jest funkcjonariuszem Służby (...) od dnia 1 marca 2007 roku zaś funkcjonariuszem w służbie stałej powód został mianowany w dniu 1 marca 2009 roku. Powód nie miał wówczas zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych zaś średnie miesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło 4.772,00 złotych.
Powód pełni służbę w Zakładzie (...)1 w Ł.. W dniu 24 kwietnia 2014 roku wraz z małżonką K. K. zawarł z (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną w W. Odział 3 w Ł. umowę kredytu mieszkaniowego (...) hipoteczny przedmiotem której było udzielenie kredytu w kwocie 414.141,41 zł na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, tj. nabycie domu jednorodzinnego, zlokalizowanego w O. przy ul. (...), działka nr (...) , dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Zgierzu V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW nr (...). W dniu 26 maja 2014 roku powód oraz jego małżonka K. K. nabyli na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego zabudowaną nieruchomość, stanowiącą działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,0964 ha położonej w O. przy ulicy (...) powiecie (...), województwie (...), dla której Sąd Rejonowy w Zgierzu V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), na której znajduje się budynek mieszkalny oraz budynek transportu i łączności oświadczając iż na nabytej nieruchomości ustanawiają hipotekę na zabezpieczenie spłaty wierzytelności banku. Powód wraz z rodziną do zakupionego domu jednorodzinnego wprowadził się w lipcu 2014 roku po przeprowadzeniu drobnych prac remontowych.

W dniu 4 września 2014 roku powód wystąpił do pozwanego o przyznanie pomocy finansowej na zakup domu jednorodzinnego, do którego posiada tytuł prawny. Oświadczył, iż przyznaną pomoc zamierza przeznaczyć na spłatę kredytu hipotecznego. W dniu 22 października 2014 r. powód złożył oświadczenie iż zakupiony dom jednorodzinny ma 162 m2 powierzchni mieszkalnej. Pismem z dnia 13 listopada 2014 r. strona pozwana na podstawie art. 184 ust. 1 w zw. z art. 170 ust. 4 , art. 172, art. 173 i art. 187 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o służbie (...) (Dz. U. Nr 79 poz. 523) odmówiła przyznania pomocy finansowej. W uzasadnieniu wskazano iż w dniu 26 maja 2014 r. powód nabył już nieruchomość gruntową zabudowaną domem mieszkalnym jednorodzinnym o powierzchni mieszkalnej (...) m2. położonym w O. przy ul. (...). , która, w rozumieniu art. 170 ust. 4 ustawy o Służbie (...) znajduje się w miejscowości pobliskiej. W związku z tym, posiada w miejscowości pobliskiej miejsca pełnienia służby dom odpowiadający co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej, a zatem ma zaspokojone potrzeby mieszkaniowe i powyższa pomoc finansowa mu nie przysługuje.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał, iż powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie. Sąd podkreślił, iż funkcjonariusz Służby (...) może skutecznie dochodzić przed sądem pracy zasądzenia od Skarbu Państwa - właściwego Zakładu (...) odpowiedniej kwoty tytułem pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, jeżeli mimo spełnienia ustawowych przesłanek jej uzyskania i złożenia stosownego wniosku nie została mu ona niezwłocznie wypłacona (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 sierpnia 2013 r. III PZP 4/13 OSNP 2014/1/1, LEX nr 1360419, Prok.i Pr.-wkł. 2015/1-2/50, Biuletyn Sądu Najwyższego 2013/8/15). W myśl art. 170 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79 poz. 523) funkcjonariuszowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której stale pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej. Członkom rodziny funkcjonariusza wymienionym w art. 176 przysługuje prawo do zamieszkania w przydzielonym funkcjonariuszowi lokalu mieszkalnym (ust.2). Przy ustalaniu powierzchni mieszkalnej przysługującej funkcjonariuszowi uwzględnia się jego stan rodzinny oraz stopień służbowy lub zajmowane stanowisko (ust. 3.). Za miejscowość pobliską uważa się miejscowość, do której czas dojazdu publicznymi środkami transportu przewidziany w rozkładzie jazdy, łącznie z przesiadkami, nie przekracza w obie strony dwóch godzin, licząc od stacji (przystanku) najbliższej miejsca pełnienia służby do stacji (przystanku) najbliższej miejsca zamieszkania. Do czasu tego nie wlicza się dojazdu do i od stacji (przystanku) w obrębie miejscowości, z której funkcjonariusz dojeżdża, oraz miejscowości, w której wykonuje obowiązki służbowe (ust.4). Ponadto Sąd przywołał treść art. 171 w/w ustawy, zgodnie z którym prawo do lokalu mieszkalnego realizuje się przez:

1) przydział lokalu albo

2) przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy funkcjonariuszowi w służbie stałej, który spełnia warunki do przydziału lokalu mieszkalnego, a który lokalu tego nie otrzymał na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, położonych w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej. Przepis art. 187 w/w ustawy wskazuje na okoliczności w których funkcjonariuszowi nie przydziela się lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej. Jedną z nich jest sytuacja w której funkcjonariusz posiada w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej lokal mieszkalny w spółdzielni mieszkaniowej albo dom jednorodzinny lub dom mieszkalno-pensjonatowy albo lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, odpowiadający co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej (art. 187 pkt. 2). W niniejszej sprawie powyższa okoliczność stanowiła podstawę odmowy przyznania J. K. pomocy finansowej. W chwili bowiem złożenia wniosku o jej przyznanie tj. w dniu 4 września 2014 roku powód na mocy umowy sprzedaży z dnia 26 maja 2014 r., był współwłaścicielem domu jednorodzinnego w O..

Na podstawie powyższych rozważań Sąd I instancji uznał, iż powód ma prawo do uzyskania pomocy mieszkaniowej, albowiem wystąpił ze stosownym wnioskiem o przyznanie pomocy właśnie w celu sfinansowania kosztów nabycia tejże nieruchomości, a więc zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. Fakt, iż nabycie lokalu poprzedzało złożenie wniosku, pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie sprawy, jest bowiem wynikiem uwarunkowań systemu realizującego prawo podmiotowe funkcjonariusza do zapewnienia mu mieszkania w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej. Sąd Rejonowy w pełni podzielił stanowisko judykatury w myśl którego, pomoc finansowa jest świadczeniem, którego przyznanie następuje na wniosek funkcjonariusza, dopiero po złożeniu wniosku wraz z wymaganą dokumentacją organ może prowadzić postępowanie w sprawie przyznania takiej pomocy. Nie oznacza to jednak, że jako miarodajny dla oceny, czy funkcjonariusz spełnia przesłanki przyznania prawa do lokalu mieszkalnego, a zatem czy zrealizowany został warunek przyznania pomocy mieszkaniowej, o jakim mowa w art. 184 ust. 1 w związku z art. 187 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523 ze zm.), należy uznać moment złożenia wniosku. W sytuacji gdy funkcjonariusz, któremu przysługiwało określone w art. 170 ustawy prawo do lokalu, sam zapewnił sobie prawo do lokalu, zaciągając na ten cel kredyt mieszkaniowy, o którego refundację występuje następnie w drodze złożenia wniosku o pomoc finansową, spełnienie warunków, o jakich mowa wyżej, należy oceniać, uwzględniając także sytuację funkcjonariusza na dzień uzyskania lokalu, z którym wiąże się pomoc finansowa, o którą się ubiega. Odmienna interpretacja ograniczałaby uprawnienia funkcjonariuszy do otrzymania pomocy tylko przed nabyciem lokalu, do czego nie upoważnia użycie przez ustawodawcę określenia „pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego”, które jest pojęciem szerokim, odnoszącym się także do przypadków udzielania pomocy na spłatę zobowiązań finansowych, zaciągniętych w związku z nabyciem lokalu mieszkalnego lub domu przez funkcjonariusza. Podkreślić należy, że ani ustawa o Służbie Więziennej, ani wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Więziennej (Dz. U. Nr 147, poz. 98 ze zm.) nie określają terminu, w którym uprawniony funkcjonariusz może wystąpić z wnioskiem, ani też, że może to uczynić jedynie przed nabyciem lokalu mieszkalnego lub domu (wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 5 marca 2014 r. II PK 141/13 LEX nr 1448392).

Wskazać należy, iż przesłanka negatywna przyznania pomocy finansowej z art. 187 pkt. 2 ustawy co do zasady nie odnosi się do posiadania tytułu do mieszkania, na nabycie którego wnioskowana jest pomoc finansowa, a nabycie którego stanowi realizację prawa podmiotowego funkcjonariusza. Regulacja ta dotyczy bowiem posiadania przez wnioskodawcę lokalu innego niż ten którego dotyczy wniosek składany bezpośrednio po nabyciu danego lokalu mieszkalnego, a odmowa udzielenia pomocy finansowej na nabycie lokalu tylko z tego powodu, że wniosek został złożony bezpośrednio po zawarciu umowy kupna, a nie np. bezpośrednio przed nabyciem, przeczy celowi, dla którego owa możliwość została stworzona, zwłaszcza w sytuacji, gdy ustawodawca nie określił chwili w jakiej wniosek winien być złożony.

Ponadto w przypadku ubiegania się przez funkcjonariusza o przyznanie pomocy na spłatę zobowiązań finansowych zaciągniętych w związku z wcześniejszym nabyciem lokalu mieszkalnego - zawężająca interpretacja użytego przez ustawodawcę stwierdzenia „na uzyskanie” jest niedopuszczalna i pojęcie to należy rozumieć w sposób szeroki, obejmujący wskazaną powyżej sytuację faktyczną (por. wyrok NSA z dnia 19 września 2007 r., I OSK 874/06). Powód, w chwili składania wniosku o udzielenie pomocy finansowej, był funkcjonariuszem w służbie stałej, nie korzystał w przeszłości z pomocy finansowej ani nie uzyskał w drodze decyzji administracyjnej przydziału lokalu mieszkalnego, a zwracając się o pomoc finansową powołał się na zobowiązania finansowe wobec banku, wynikające z udzielonego mu kredytu na zakup mieszkania, którego wcześniej nie posiadał. Powyższe w ocenie Sądu I instancji prowadziło do wniosku, że spełnił on ustawowe przesłanki prawa do uzyskania pomocy finansowej.

Analizując wysokość dochodzonego roszczenia Sąd powoła się na art. 185 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym pomoc finansową przyznaje się funkcjonariuszowi w wysokości 25% wartości lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 50 m2. Wartość lokalu mieszkalnego, na podstawie której oblicza się wysokość pomocy finansowej, stanowi iloczyn 50 m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego i ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, publikowanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, służącej wyliczaniu premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na budownictwo mieszkaniowe dla posiadaczy oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych (ust.2.). Zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 listopada 2014 r. w sprawie ceny 1m ² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego
za III kwartał 2014 r. ogłoszonym na podstawie art. 3b ust. 4 ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 763) cena 1m ² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego za III kwartał 2014 r. wyniosła 3880 zł. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż żądanie pozwu określone na kwotę 48.500 zł jest w pełni uzasadnione.

W zakresie podstawy prawnej żądania zasądzenia odsetek Sąd oparł się na podstawie wynikającej z art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 300 kp, stanowiącego – zgodnie z dyspozycją art. 359 § 1 k.c. – formalne, ustawowe źródło odsetek.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 i 3 k.p.c.). Powództwo zostało uwzględnione w całości, dlatego pozwany winien zwrócić powodowi koszty celowego dochodzenia swych praw. Powód był reprezentowany przez pełnomocnika, dlatego poniósł w tym zakresie koszty zastępstwa procesowego. Ich wysokość wynika z treści § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 461) .

Ponadto na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c. Sąd nadał wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności w zakresie kwoty 4.772,00 zł odpowiadającej wysokości 1- miesięcznego wynagrodzenia powoda obliczonego jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Od powyższego wyroku apelację wniosła strona pozwana zaskarżając wyrok w części dotyczącej daty przyznania ustawowych odsetek za opóźnienie jak również co do nadania rygoru natychmiastowej wykonalności. Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie, iż spłata należności objętych wyrokiem winna nastąpić w terminie 2 lat od dnia 04 września 2014 roku jako dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy finansowej. Ponadto pozwany wniósł o uchylenie rozstrzygnięcia o rygorze natychmiastowej wykonalności jak również rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego w postaci przepisu §3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 roku w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi służby więziennej poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, iż kwota zasądzona wyrokiem jest należne z ustawowym odsetkami od 05 września 2014 roku,

2.  naruszenie prawa materialnego poprzez błędne przyjęcie, iż powodowi należą się ustawowe odsetki za opóźnienie na podstawie art. 481§1 kc w zw. z art. 300 kp pomimo istnienia szczególnych przepisów określających postępowanie w zakresie przyznawania i wypłaty pomocy finansowej,

3.  naruszenie prawa materialnego art. 300 kp poprzez jego zastosowanie w sytuacji gdy funkcjonariusz służby więziennej nie jest pracownikiem w rozumieniu przepisów prawa pracy,

4.  naruszenie art. 477 ²§1 kpc poprzez jego nieuzasadnione zastosowanie w niniejszej sprawie choć zasądzona należność nie jest należnością pracownika ze stosunku pracy.

W uzasadnieniu apelacji strona pozwana rozszerzyła podniesione zarzuty wskazując poza naruszeniem przepisów prawa materialnego między innymi na lakoniczność uzasadnienia w zakresie żądania przyznania ustawowych odsetek za opóźnienie.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania przed Sądem II instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja strony pozwanej jest częściowo uzasadniona i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku na podstawie art. 386§1 kpc.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż rzeczywiście uzasadnienie zaskarżonego wyroku co do roszczenia o odsetki za opóźnienie jest lakoniczne i wskazuje jedynie przywołanie ogólnej podstawy prawnej tego rozstrzygnięcia. Na wstępie dalszych rozważań przypomnieć jedynie należy, iż normy stanowiące podstawę prawną dochodzenia przed Sądami Pracy należności związanych z uzyskaniem pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych funkcjonariuszy służby więziennej a więc art. 171 p. 2 i art. 184 – 185 ustawy z dnia 09 kwietnia 2010 roku o Służbie (...) nie regulują w żaden sposób terminu wymagalności spornego roszczenia. Trudno doszukać się zatem w przepisach rangi ustawowej terminu, w jakim dana jednostka, w której pełni służbę uprawniony funkcjonariusz służby (...) jest zobowiązana wypłacić mu kwotę należności z tytułu pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Nie powinna natomiast budzić wątpliwości prawnych okoliczność, iż roszczenie o uzyskanie pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jest roszczeniem cywilnoprawnym zaś właściwe do rozpoznawania sporów na tym tle są Sądy Pracy, co wynika z art. 220 ustawy o Służbie Więziennej. Stanowisko to jest zgodne z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z dnia 13 sierpnia 2013 roku OSNP nr 1 poz. 1 z 2014 roku. Funkcjonariuszowi służby więziennej należy się dodatek mieszkaniowy już w przypadku spełnienia przesłanek ustawowych wynikających z art. 184 w zw. z art. 172 ustawy i złożenia stosownego wniosku. Prawo funkcjonariusza nie jest zatem zależne od uznania właściwego organu Służby (...) i nie jest poprzedzane wydaniem ewentualnej decyzji administracyjnej. Ustawodawca nie uzależnił również prawa do pomocy od możliwości finansowych jednostek organizacyjnych Służby (...) czy też ilości funkcjonariuszy, którzy zamierzają skorzystać z tej pomocy. Tym samym prawo do uzyskania pomocy finansowej jest uzależnione tylko i wyłącznie od spełnienia wymogów ustawy zaś wobec braku określenia terminu na spełnienie świadczenia należy odwołać się do treści art. 455 kc jako regulującego termin spełnienia świadczeń, których termin nie jest określony i nie wynika z właściwości zobowiązania. Można zgodzić oczywiście się z zarzutem apelacji, iż w sprawie nie znajdzie zastosowania powyższy przepis poprzez odpowiednie zastosowanie art. 300 kp. Należy mieć bowiem na uwadze, iż sprawy funkcjonariuszy służby (...) nie są sprawami z zakresu prawa pracy pod względem materialnym a zatem również stosowanie przepisów kodeksu pracy nie znajdzie tu uzasadnienia. Słuszność wskazanego zarzutu nie ma jednak automatycznego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy przy możliwości bezpośredniego zastosowaniu przepisu art. 455 kodeksu cywilnego co do wymagalności roszczenia objętego zaskarżonym wyrokiem. Skoro roszczenie o przyznanie pomocy finansowej nie ma określonego ustawowo terminu płatności, a jest roszczeniem o charakterze cywilnoprawnym bez określonego terminu płatności, to odwołać należy się właśnie do powyższego unormowania a w konsekwencji poszukiwania daty jego wymagalności poprzez ustalenie czy i kiedy doszło do wezwania pozwanego do spełnienia świadczenia objętego pozwem. Tak określona wymagalność roszczenia nie oznacza jednak, iż automatycznie można w każdej sprawie o analogicznym charakterze uznać, że już samo złożenie wniosku o przyznanie pomocy finansowej przez funkcjonariusza będzie skutkowało powstaniem wymagalności roszczenia a tym samym stanem opóźnienia w spełnieniu świadczenia jednostki organizacyjnej służby (...). Taki wniosek byłby zdecydowanie zbyt daleko idący.

Złożenie wniosku o przyznanie pomocy finansowej jest bowiem wymogiem ustawowym uzyskania tego prawa, jednak nie jest wyłączną przesłanką jego uzyskania, skoro funkcjonariusz musi spełnić również pozostałe przesłanki przewidziane w ustawie jak również wykazać ich istnienie odpowiednimi dokumentami (art. 185 ust. 3 ustawy). W zakresie formalnego sposobu postępowania przy przyznaniu pomocy finansowej obowiązuje akt wykonawczy w postaci rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 roku w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby (...) (Dz. U. nr 147 poz. 986), który dokładnie określa wymagane dokumenty do wykazania prawa do pomocy finansowej (§1). Wprawdzie wniosek funkcjonariusza o przyznanie pomocy finansowej winien być rozpoznany niezwłocznie jednakże nie można odmówić jednostce prawa do kontroli wniosku w tym oceny zupełności przedstawionych w sprawie dokumentów. W przypadku gdyby postępowanie w przedmiocie przyznania pomocy zmierzało prawidłowo do niezwłocznego rozpoznania wniosku to nie ma żadnych podstaw do uznania, iż samo złożenie wniosku powoduje wymagalność roszczenia o pomoc finansową a tym samym skutkuje stanem opóźnienia pozwanego w spełnieniu świadczenia (art. 481§1 kc). W niniejszym stanie faktycznym powód złożył wniosek o przyznanie pomocy finansowej w dniu 04 września 2014 roku, uzupełniał go na wniosek przełożonego w dniach 26 września i 22 października 2014 roku o niezbędne do jego rozpoznania dokumenty, co ostatecznie zakończyło się odmową przyznania świadczenia pismem z dnia 13 listopada 2014 roku (k: 12). Niezależnie od oceny czy powód już wówczas spełniał przesłanki ustawowe do uzyskania pomocy na potrzeby mieszkaniowe, to stwierdzić należy, iż samo złożenie wniosku nie może być traktowane jako wezwanie do zapłaty w rozumieniu art. 455 kc. Wniosek inicjuje bowiem postępowanie o przyznanie pomocy finansowej a nie wyznacza termin jego zapłaty. W samym wniosku brak jest chociażby kwoty pieniężnej jakiej żądał powód jak również sposobu jej wyliczenia (k: 20 akt). Z uzasadnienia pozwu wynika natomiast, iż wyliczając dochodzone świadczenie powód posługiwał się danymi obowiązującymi na koniec III kwartału roku 2014 (k: 5 akt) a zatem nieznanymi w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy finansowej. W takiej sytuacji nie ma podstaw do uznania, iż już w dniu 04 września 2014 roku pozwany był zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda kwoty objętej niniejszym pozwem i popadł w opóźnienie z jej zapłacie od dnia 05 września 2014 roku. Nie ma zatem podstaw faktycznych do przyznania ustawowych odsetek za opóźnienie już od dnia 05 września 2014 roku. Zdaniem Sądu Okręgowego roszczenie powoda stało się zatem wymagalne dopiero od dnia skutecznego wezwania do zapłaty, co w niniejszej sprawie było równoznaczne z dniem doręczenia odpisu pozwu w dniu 19 stycznia 2015 roku (k: 29 akt). Dopiero doręczenie odpisu pozwu wskazujące konkretną i niekwestionowaną następnie kwotę żądania, przy uprzednim spełnieniu przez powoda wszystkich ustawowych przesłanek do uzyskania pomocy na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, wyznacza datę wymagalności świadczenia i datę zasadnego roszczenia o ustawowe odsetki za opóźnienie jego spełnieniu. Powyższe okoliczności uwzględniające stan faktyczny sprawy, pozwalają zatem na przyznanie powodowi ustawowych odsetek od dnia 20 stycznia 2015 roku. W związku z powyższym Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten tylko sposób, iż przyznał powodowi odsetki za opóźnienie od zasądzonej kwoty od dnia 20 stycznia 2015 roku w miejsce zasądzonych zaskarżonym wyrokiem od dnia 05 września 2014 roku.

W pozostałym zakresie wniesiona apelacja jest pozbawiona podstaw prawnych i podlega oddaleniu. Jak wskazano już we wcześniejszej części uzasadnienia ustawa o Służbie (...) nie określa terminu spełnienia świadczenia w postaci pomocy finansowej na pomocy mieszkaniową dla funkcjonariusza. Należało zatem odwołać się do innego przepisu rangi ustawowej a więc art. 455 kodeksu cywilnego w celu poszukiwania wymagalności dochodzonego przez powoda świadczenia. W ocenie Sądu Okręgowego tak określonego terminu wymagalności świadczenia nie mogą w żaden sposób zmienić przepisy niższego rzędu a więc cytowanego już rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 roku w szczególności jego §3 (vide uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 13 sierpnia 2013 roku OSNP nr 1 z 2014 poz. 1). Przepisy rangi rozporządzenia nie mogą bowiem wypełnić luki prawnej co do terminu spełnienia świadczenia przyznanego funkcjonariuszowi służby (...) mocą ustawy a zatem nie mogą również być podstawą przyznania ustawowych odsetek za opóźnienie. Są to bowiem techniczne wytyczne dla jednostki służby (...) przyznającej świadczenie danemu funkcjonariuszowi. Nie wiążą one jednak Sądu rozpoznającego pozew o zapłatę należności z tytułu pomocy finansowej co do daty wymagalności świadczenia. W takiej bowiem sytuacji Sąd przepisami rangi rozporządzenia wypełniałby lukę prawną związaną z brakiem wskazania w ustawie terminu wymagalności świadczenia o pomoc finansową na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. W związku z powyższym wniosek pozwanego o oznaczenie terminu płatności zobowiązania określonego wyrokiem na 2 lata od dnia złożenia wniosku przez powoda o przyznanie pomocy finansowej nie podlega uwzględnieniu zaś apelacja w tym zakresie jako pozbawiona podstaw prawnych podlega oddaleniu.

Nie ma również racji skarżący w zakresie zarzutów skierowanych przeciwko rozstrzygnięciu o rygorze natychmiastowej wykonalności. Sprawa o przyznanie pomocy finansowej jest bowiem sprawą cywilną w znaczeniu procesowym a nie materialnoprawnym zgodnie z art. 1 kpc, zaś z mocy ustawy szczególnej do jej rozpoznania jest właściwy sąd powszechny w trybie przepisów odrębnych o rozpoznawaniu spraw z zakresu prawa pracy. W związku z tym Sąd pracy stosuje wszelkie normy procedury cywilnej jak przy rozpoznaniu sprawy z zakresu prawa pracy w tym jest zobowiązany do zastosowania art. 477 ²§1 kpc i nadania z urzędu wyrokowi zasądzającemu należności rygor natychmiastowej wykonalności do jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda. Sam fakt, iż powód nie jest pracownikiem w rozumieniu przepisów prawa pracy nie ma tu żadnego znaczenia. Skoro ustawa szczególna odsyła do stosowania w sporze sądowym określonych przepisów procedury to w pełnym a nie wybiorczym zakresie. Odmienna interpretacja prowadziłaby do wniosku, iż Sąd miałby stosować jedynie te przepisy, w których nie pojawia się słowo „pracownik”, co pozostawałoby w oczywistej sprzeczności z brzmieniem art. 1 kpc w zw. z art. 220 ustawy o Służbie Więziennej. W związku z powyższym rozstrzygnięcie Sądu I instancji w tym zakresie było w pełni prawidłowe i oparte w obowiązujących przepisach.

O kosztach postępowania za drugą instancję Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc i znosząc je wzajemnie pomiędzy stronami uznając, z uwagi na zakres zaskarżenia i rozstrzygnięcia, iż strony w równym stopniu wygrały postępowanie odwoławcze.

W związku z powyższymi ustaleniami na podstawie powołanych przepisów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

Przewodnicząca: Sędziowie: