Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 8.03.2010r. Prokurator Okręgowy w Katowicach złożył skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego Katowice – Wschód w Katowicach z dnia 22.03.2006r. sygn. akt KA.VIII Ns-Rej. KRS (...), na podstawie którego dokonany został wpis do Krajowego Rejestru Sądowego pod nr (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. ( obecnie w G. ). Skarga wniesiona została na podstawie art. 7 k.p.c i art. 401 pkt 2 k.p.c. i art. 403 §2 k.p.c w związku z art. 524 §1 k.p.c .

Jako podstawy wznowienia postępowania wskazane zostały :

- art. 401 pkt 2 k.p.c, gdyż spółka (...) w toku postępowania rejestrowego nie była należycie reprezentowana;

- art. 403 §2 KPC z uwagi na późniejsze wykrycie nowych okoliczności faktycznych, w których wpis spółki do rejestru nie powinien nastąpić. W wyniku złożenia zeznań przez świadka R. K. wyjaśnione zostały okoliczności wejścia w posiadanie przez niego dokumentów akcji (...) S.A. i ich sprzedaży M. N. (1) i P. R. (1) w dniu 25.03.2004r. tylko jako walorów historyczno-kolekcjonerskich, a nie praw udziałowych w spółce.

Prokurator domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku o wpis (...) S.A do Krajowego Rejestru Sądowego.

Prokurator przedstawiając rys historyczny spółki (...) i okoliczności wejścia w posiadanie akcji tej spółki przez obecnych ich posiadaczy, zaprezentował pogląd, według którego obrót dokumentami akcyjnymi nie zawsze pociąga za sobą obrót prawami akcyjnymi wynikającymi z tych dokumentów. Nabycie dokumentów o charakterze kolekcjonerskim zdaniem Prokuratora nie prowadzi do nabycia praw korporacyjnych, ponieważ prawa te mogą w takiej sytuacji pozostać przy pierwotnie uprawnionym. Kolekcjoner historycznych papierów wartościowych R. K., sprzedając w dniu 25.03.2004 r. M. N. (1) i P. R. (1) 100 sztuk akcji (...) S.A. dokonał przeniesienia na nabywców wyłącznie prawa posiadania w/w dokumentów (jako rzeczy ruchomej), a nie jako papierów korporacyjnych. Również R. K., na co wskazuje treść jego zeznań świadka, jak i postanowienia zawartej przez niego umowy sprzedaży dokumentów akcji, nabył akcje spółki jako dokumenty wyłącznie o charakterze historyczno-kolekcjonerskim i nigdy nie był następcą prawnym prawowitych akcjonariuszy spółki. Wobec tego R. K., jako osoba, której prawa korporacyjne nie przysługiwały, nie mógł takich praw przenieść na kupujących dokumenty akcji spółki (...) S.A. tj. M. N. (1), P. R. (1) oraz J. S. (1). Oświadczenie R. K. o sprzedaży akcji zmaterializowane w umowie z dnia 23.03.2004r., nie zmierzało do przeniesienia na kupujących praw korporacyjnych. Zbywca - R. K. nie wyraził również woli zbycia tych nieprzysługujących mu praw, o czym świadczy zapis w umowie sprzedaży w §1 „sprzedający sprzedaje, a kupujący kupują kolekcjonerskie, historyczne papiery wartościowe przedwojennej spółki (...) S.A”. W uzasadnieniu skargi podniesiono zarzut z art. 425 §1 k.s.h, dotyczący nieważności uchwał podjętych przez zgromadzenie akcjonariuszy w dniu 23.09.2005r. Co prawda zgromadzenie zostało zwołane na podstawie prawomocnego postanowienia sądu upoważniającego M. N. (1), P. R. (1) oraz J. S. (1) to jednak, zwołujący zgromadzenie nie byli akcjonariuszami i nie mogli podjąć ważnych uchwał o powołaniu rady nadzorczej spółki, wyboru zarządu, podwyższeniu kapitału zakładowego i prawie poboru akcji nowej emisji, zmianie siedziby spółki, a także zmiany statutu. Powyższe stanowi jednocześnie o wadliwej reprezentacji spółki już na etapie wnioskowania przez M. N. (1), P. R. (1) oraz J. S. (1) o wyrażenie zgody na zwołanie nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Zdaniem skarżącego uchwały podjęte przez walne zgromadzenie spółki powinny być traktowane jako czynności prawne nieistniejące, a co za tym idzie nie wywołujące żadnych skutków prawnych. Ponadto Prokurator twierdził, że co prawda konstrukcja przepisu art. 401 pkt 2 k.p.c wskazuje na możliwość skorzystania ze skargi o wznowienie postępowania tylko przez stronę, której dotyczy podstawa skargi o wznowienie, jednakże w przedmiotowej sprawie trudno spodziewać się, aby to wnioskodawca skorzystał z tego uprawnienia w sytuacji, kiedy prawomocne orzeczenie o wpisie do rejestru jest w pełni zgodne z jego wnioskiem. Ograniczenie zastosowania przepisu art. 401 pkt 2 k.p.c jedynie do strony postępowania wykluczałoby możliwość skorzystania przez prokuratora z gwarantowanych mu art. 7 k.p.c uprawnień do podejmowania działań zmierzających do ochrony praworządności, poprzez eliminowanie z obrotu prawnego wadliwych orzeczeń o wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego, z którym wiążą się liczne domniemania i który poprzez zasadę jawności ma służyć ochronie szerokiej rzeszy podmiotów. Prokurator wskazał też na zarzut późniejszego wykrycia okoliczności faktycznych, wynikających z zeznań świadka R. K., które miały wpływ na wynik sprawy, nieznanych sądowi rejestrowemu w toku postępowania o wpis rejestru. (art. 403 §2 k.p.c.). Okoliczności faktyczne, mogące mieć wpływ na wynik sprawy, związane są z zeznaniami świadka R. K., kolekcjonera historycznych papierów wartościowych, uzyskane zostały po zakończeniu postępowania o wpis spółki (...) do rejestru. Skarżący dowiedział się bowiem o wskazanych powyższej okolicznościach faktycznych dopiero w dniu 23.02.2010r., w wyniku przesłuchania R. K. w charakterze świadka dla potrzeb pozakarnego postępowania wyjaśniającego o sygn. akt II Pc 67/10, a zatem po zakończeniu postępowania przed sądem rejestrowym o wpis spółki do rejestru. Przesłuchanie świadka R. K. w toku postępowania wyjaśniającego o charakterze pozakarnym, w trybie przepisów ustawy o prokuraturze i ustawy kodeks postępowania administracyjnego, do których ustawa o prokuraturze odsyła w przepisie art. 43, było możliwe dopiero w powyżej wskazanym terminie, a co miało ścisły związek z czynnościami podejmowanymi w tamtym okresie czasu w śledztwie Prokuratury Okręgowej w Tarnobrzegu. Treść zeznań świadka R. K., a w szczególności okoliczności wejścia w posiadanie przez w/w akcji spółki (...) S.A. w latach 80-tych , jako dokumentów o walorach historyczno-kolekcjonerskich, a następnie ich sprzedaży M. N. (1), P. R. (1) i J. S. (1) jako rzeczy ruchomych o wyżej wskazanych walorach bez praw korporacyjnych wskazuje, że gdyby były one znane sądowi rejestrowemu, to mogły i na pewno miałyby wpływ na wynik sprawy. Z zeznań tych wynika, że dokumenty akcji (...) S.A., w latach 80-tych „wypłynęły” na rynkach staroci, stając się przedmiotem handlu jako walory kolekcjonerskie. Osoby od których w/w nabył przedmiotowe akcje, nie mogły wykazać się prawami korporacyjnymi z przyczyn wskazanych powyżej. Każdy z zakupionych przez R. K. dokumentów akcji nosił pieczątkę zarejestrowania w Konsulacie Generalnym RP w Nowym Y. z datą 22.04.1948r. i pieczęć Konsula Generalnego RP w Nowym Y.. Znamionowało to zaspokojenie wszelkich roszczeń majątkowych prawowitych akcjonariuszy spółki wobec państwa polskiego. W 2004r. z R. K. skontaktował się M. N. (1), a także P. R. (1), którzy zaproponowali kupno wszystkich posiadanych przez świadka akcji spółki (...) S.A. Początkowo R. K. odmawiał dokonania tej transakcji poprzez wskazanie tzw. ceny zaporowej, z uwagi na świadomość celu wykorzystania akcji przez M. N. (1) i P. R. (1), jednakże ostatecznie sprzedał w/w 100 sztuk ze 101 posiadanych w tamtym czasie akcji spółki, podpisując na tę okoliczność stosowną umowę, w treści której na wyraźne żądanie R. K., M. N. (1), pomimo początkowego sprzeciwu, dokonał zapisu, że sprzedaży podlegają historyczne dokumenty akcji jako walory kolekcjonerskie. Jedną z akcji R. K. pozostawił sobie w celach kolekcjonerskich. Istotna w zeznaniach świadka R. K. jest okoliczność późniejszego domagania się przez M. N. (1) zmiany tego zapisu w taki sposób, aby z umowy wynikała sprzedaż akcji jako papierów korporacyjnych, a nie o walorach kolekcjonerskich. Świadek R. K. zeznał, że nigdy nie wywodził on praw korporacyjnych z posiadanych akcji i taką też informację przekazał nabywcom akcji. R. K. nabył na rynku kolekcjonerskim w tamtym czasie tj. w marcu 2004 roku, jeszcze trzy akcje spółki (...) S.A. z przeznaczeniem do odsprzedaży także jako walorów kolekcjonerskich na wyraźną prośbę J. S. (1) – trzeciego z wnioskodawców. Jak zatem wynika z opisanych powyżej okoliczności faktycznych, przedstawionych w zeznaniach świadka R. K., istniały one w trakcie zakończonego postępowania, ale poza nim i nie były objęte postępowaniem o wpis do KRS-u, gdyż dla wnioskodawców były one „niewygodne”. Przywołane okoliczności faktyczne stanowią zatem wyraźną podstawę restytucji decydującej o celowości ponownego rozpatrzenia sprawy. W dalszej części uzasadnienia skargi skarżący wskazał, iż termin wskazany w art. 407 §1 k.p.c do wniesienia skargi o wznowienie postępowania został przez skarżącego zachowany. Prokurator jako strona skarżąca dowiedział się o istnieniu podstawy do wznowienia postępowania w dniu 23.02. 2010r. tj. wówczas, kiedy przesłuchany w charakterze świadka R. K. ujawnił istotne okoliczności faktyczne związane z dokumentami akcji (...) S.A., a które jak wykazano powyżej mogły mieć wpływ na wynik sprawy, bowiem ukazywały mechanizm działania wnioskodawców, zmierzający do reaktywowania w/w spółki w sposób sprzeczny z prawem. Zatem dzień 23.02.2010r. dla Prokuratora jest tym dniem, w którym jako strona skarżąca dowiedział się o istnieniu przyczyny z art. 403 §2 k.p.c do wznowienia postępowania. Fakt toczącego się śledztwa nie ma znaczenia dla zachowania przez Prokuratora terminu z art. 407 §1 k.p.c, gdyż dopiero w chwili wskazanej powyżej możliwym było przeprowadzenie czynności z udziałem świadka R. K. dla celów postępowania o sygn. akt II Pc 67/10, w wyniku której wykryto takie okoliczności faktyczne, które mogły mieć wpływ na wynik zakończonego postępowania o wpis do KRS. Termin wskazany w art. 407 §1 k.p.c jest także zachowany po stronie skarżącego w zakresie przyczyny z art. 401 pkt 2 k.p.c, związanej z nienależytą reprezentacją strony, albowiem Prokurator jako skarżący dowiedział się o tej przyczynie wznowienia dopiero w chwili ujawnienia wszelkich okoliczności wskazanych przez świadka R. K. mających znaczenie dla oceny prawidłowości reprezentacji wnioskodawcy w sprawie o wpis do rejestru. Prokurator wskazał także, iż zachowany jest również termin do żądania wznowienia przewidziany w art. 408 KPC.

W odpowiedzi na skargę o wznowienie postępowania pełnomocnik uczestnika postępowania (...) S.A. wniósł o odrzucenie skargi w całości:

- jako niedopuszczalnej na skutek złożenia po upływie terminu z art. 407 KPC,

- jako niedopuszczalnej z powodu braku uzasadnienia podstawy wznowienia, ewentualnie o:

- oddalenie skargi jako bezzasadnej, oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenie dowodu z zeznań R. K. oraz z dokumentów urzędowych na okoliczność obiegu akcji Spółki (...) S.A. po II wojnie światowej, ponieważ nie dotyczą one okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy,

- dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów wymienionych w odpowiedzi na skargę na okoliczność daty powzięcia przez Prokuratora wiadomości o treści umowy sprzedaży akcji Spółki (...) S.A. oraz na okoliczność daty powzięcia przez Prokuraturę Okręgową w Katowicach wiadomości o treści zeznań R. K. oraz daty powzięcia przez skarżącego informacji o zwołaniu przez Spółkę (...) S.A. nadzwyczajnego zgromadzenia akcjonariuszy w 2005 r. oraz o "przerejestrowaniu" Spółki do Krajowego Rejestru Sądowego łącznie ze zmianą siedziby. Zakwestionowana została podstawa wznowienia postępowania oparta na twierdzeniu, iż spółka była nienależycie reprezentowana ze wskazaniem, iż kodeksowy termin do jej wniesienia zgodnie z art. 407 § 1 k.p.c wynosi trzy miesiące od dnia, w którym skarżący dowiedział się o orzeczeniu i nie ma znaczenia, w jakiej chwili skarżący uświadomił sobie, że zachodzi podstawa do wznowienia postępowania. Prokurator Okręgowy w Katowicach musiał powziąć wiedzę o treści postanowienia z dnia 22.03.2006r. najpóźniej na początku roku 2008r., na co wskazuje postanowienie Prokuratora Apelacyjnego w K. z dnia 14.04. 2008r. (sygn. akt Ap DSK 9/08.kt) wydane w rozpoznaniu zażalenia P. R. (1) na postanowienie Prokuratora Okręgowego w Katowicach z dnia 27 lutego 2008r. (sygn. akt VI Ds. 5/08/s). W tym postanowieniu wskazano wyraźnie, iż w ramach prowadzonego ówcześnie postępowania Prokurator Okręgowy w Katowicach prowadził dokładnie śledztwo dotyczące również okoliczności zawarcia w dniu 25.03.2004 r. umowy sprzedaży akcji spółki (...) S.A. i posiadał w tamtym czasie wiedzę o zwołaniu przez akcjonariuszy nadzwyczajnego walnego zgromadzenia w 2005r. oraz o wpisie w rejestrze zmian w organach i zmianie siedziby spółki. Zdaniem pełnomocnika uczestnika (...) S.A. skarżący nie wykazał w skardze, iż zapoznał się z treścią postanowienia w takim terminie, który gwarantowałby zachowanie prawa do wytoczenia przedmiotowej skargi. (...) S.A. podniósł też, że podstawa wznowienia określona w art. 401 pkt 2 k.p.c dotyczy nieważności postępowania wskutek braku należytej reprezentacji strony w zaskarżonym postępowaniu tj. w postępowaniu o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (przerejestrowanie), podczas gdy jego zdaniem spółka była należycie reprezentowana. Wniosek złożył pełnomocnik działający na podstawie ważnego i skutecznego pełnomocnictwa udzielonego mu przez wszystkich członków zarządu spółki. Zarząd wybrany został zgodnie ze statutem przez radę nadzorczą, która wyłoniona została podczas nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Jeżeli chodzi o podstawę wznowienia z art. 403 § 2 k.p.c pełnomocnik (...) S.A. stwierdził, iż skarżący nie uprawdopodobnił, że okoliczności faktyczne przywołane dla uzasadnienia tej podstawy wznowienia postępowania mogłyby mieć wpływ na jego wynik.

Postanowieniem z dnia 3.07.2014 roku Sąd I instancji wezwał do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania Skarb Państwa, uznając, że posiada on interes prawny w rozstrzygnięciu sprawy, w rozumieniu art. 510 § 1 k.p.c. Skarb Państwa wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i oddalenie wniosku o wpis. W uzasadnieniu swojego stanowiska przedstawił rys historyczny powstania (...) S.A, okoliczności nacjonalizacji jej majątku i zawarcia oraz wykonania przez Stany Zjednoczone Ameryki Północnej i Polskę układu indemnizacyjnego obejmującego m.in. akcje (...) S.A oraz okoliczności i treść podpisanej umowy sprzedaży dokumentów akcji.

Z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w sprawie wystąpił (...) S.A w K., który w uzasadnieniu wskazywał, iż (...) S.A. KWK (...) jest użytkownikiem wieczystym gruntów należących do Skarbu Państwa, a znajdujących się na terenach objętych działalnością przemysłową Kopalni. Tereny te są zabudowane nieruchomościami stanowiącymi własność (...) S.A. KWK (...), w postaci zasiedlonych nieruchomości, jak również gruntów zabudowanych stanowiących jej majątek produkcyjny, które to tereny pozostają w zainteresowaniu reaktywowanej spółki (...) S.A. Z tego też powodu interes prawny kopalni jest realnie zagrożony. Mając to na uwadze Sąd I instancji dopuścił do udziału w sprawie w charakterze uczestnika postępowania (...) SA Kopalnię (...) w K.. Uczestnik ten wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia popierając skargę o wznowienie oraz argumenty zawarte w uzasadnieniu skargi jak również w pismach procesowych skarżącego.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12.03.2015r. wydanym w sprawie KA Ns Rej KRS (...) Sąd Rejonowy Katowice - Wschód w Katowicach uchylił swoje postanowienie z dnia 22.03.2006r. i dokonany na jego podstawie wpis w KRS, oddalił wniosek o wpis do (...) S.A oraz wykreślił z KRS wpis dokonany na podstawie w/w postanowienia. Ponadto Sąd ten zasądził od (...) S.A na rzecz Skarbu Państwa 360zł tytułem kosztów postępowania.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12.03.2015r. wydanym z urzędu w sprawie KA Ns Rej KRS (...) Sąd Rejonowy Katowice - Wschód w Katowicach wykreślił „podmiot” z Krajowego Rejestru Sądowego.

Sąd I instancji zrelacjonował przebieg wcześniejszych postpowań z udziałem (...) S.A, w tym postępowania w sprawie KA.VIII Ns-Rej. KRS (...) z wniosku akcjonariuszy spółki (...) o upoważnienie ich do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników i zaprezentował swoje stanowisko w kwestii mocy wiążącej poczynionych w tej sprawie ustaleń i wniosków, przytoczone poniżej.

Postanowieniem z dnia 20.07.2005r. sygn. akt KA.VIII Ns-Rej. KRS (...) Sąd I instancji upoważnił M. N. (1), P. R. (1) i J. S. (1), jako akcjonariuszy (...) S.A do zwołania, w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy z określonym w nim porządkiem obrad. W dniu 28.04.2010r. do Sądu wpłynęła skarga Prokuratora Okręgowego w Katowicach o wznowienie postępowania zakończonego w/w postanowieniem. Zdaniem Sądu I instancji rozstrzygnięcie wydane w tej sprawie ma istotne znaczenie dla rozpoznania skargi o wznowienie postępowania w niniejszej sprawie, bowiem rozstrzygnięta wówczas została kwestia, czy M. N. (1), P. R. (1) i J. S. (1) posiadali status akcjonariuszy (...) S.A. w chwili złożenia wniosku o upoważnienie ich przez do zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy tej spółki. Na zgromadzeniu tym dokonano wyboru członków rady nadzorczej i zobowiązano ją do niezwłocznego wyboru zarządu. W dniu 23.09.2005r. rada nadzorcza spółki wybrała zarząd, którego członkowie dnia 27.09.2005r. podpisali pełnomocnictwo dla radcy prawnego L. P. do prowadzenia spraw rejestrowych spółki. W dniu 3.10.2005r. pełnomocnik złożył wniosek o wpis spółki do Krajowego Rejestru Sądowego i prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Katowicach Wydziału VIII Gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 22.03.2006r. sygn. akt KA.VIII Ns-Rej. KRS (...) spółka (...) S.A. wpisana została do Krajowego Rejestru Sądowego. W rejestrze tym ujawniony został zarząd oraz rada nadzorcza. Wyjaśnienie, czy M. N. (1), P. R. (1) i J. S. (1) posiadali status akcjonariuszy w chwili złożenia wniosku z dnia 20.05.2005r. do sądu rejestrowego pozwoliło Sądowi na ustalenie, czy istnieje podstawa wznowienia postępowania przywołana przez skarżącego - z art. 401 pkt 2 k.p.c - tj. brak należytej reprezentacji spółki w toku postępowania rejestrowego w sprawie o sygn. akt KA.VIII Ns-Rej. KRS (...). Sąd ten postanowieniem z dnia 19.07.2011 r. sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...) zawiesił postępowanie w sprawie. Sąd Okręgowy w Katowicach Wydział XIX Gospodarczy Odwoławczy postanowieniem z dnia 08.09.2011r. sygn. akt XIX Gz 464/11 oddalił zażalenie na to postanowienie stwierdzając, iż postępowanie toczące się przed Sądem Rejonowym Katowice-Wschód w Katowicach pod sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...) ma znaczenie prejudycjalne dla niniejszego postępowania. Postanowieniem z dnia 17.07.2013 roku sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...) Sąd zmienił swoje postanowienie z dnia 20 lipca 2005 r. sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...) w całości, w ten sposób, że wniosek o upoważnienie do zwołania zgromadzenia oddalił. W obszernym uzasadnieniu Sąd wskazał powody, dla których przyjął, iż M. N. (1), P. R. (1) oraz J. S. (1) nie posiadali w dniu złożenia wniosku w tej sprawie do Sądu Rejestrowego tj. 20.05.2005 roku statusu akcjonariuszy (...) S.A. Apelacja złożona przez pełnomocnika (...) S.A. i wnioskodawców radcę prawnego L. P. została oddalona postanowieniem z dnia 27.01.2014 roku. Sąd Okręgowy w Katowicach stwierdził, iż Sąd I instancji dokonał prawidłowej wykładni oświadczeń woli stron umowy sprzedaży akcji kolekcjonerskich z dnia 25.03.2005 r. i uznał, że wola zbycia i nabycia nie była nakierowana na prawo podmiotowe, lecz jedynie na fizyczny substrat dokumentu. Już zatem tylko na tej podstawie uprawnione jest twierdzenie, że wnioskodawcy nigdy nie nabyli praw udziałowych w spółce (...) S.A. Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy zgodził się z sądem I instancji w stwierdzeniu, że w myśl zasady nemo plus iuris in alium transferre potest, quam ipse habe, R. K. nie mógł przenieść na wnioskodawców praw udziałowych w spółce (...) S.A. , skoro sam ich nie miał. Postanowieniem z dnia 17.07.2013r. sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...) wydanym po rozpoznaniu skargi o wznowienie postępowania Sąd Rejonowy zmienił prawomocne postanowienie z dnia 20.07.2005r. sygn. akt KA VIII Ns rej KRS (...) w ten sposób, że oddalił wniosek w sprawie. Oddalenie wniosku w tej sprawie oznacza, iż M. N. (1), P. R. (1) i J. S. (1) nie posiadali statusu akcjonariuszy (...) S.A. w dniu złożenia wniosku tj. 20.05.2005r. W toku postępowania prowadzonego pod sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...) ustalono, iż M. N. (1), P. R. (1) i J. S. (1) nabyli jedynie dokumenty akcji (...) S.A. jako dokumenty o walorach kolekcjonersko - historycznych, bez przysługujących akcjom praw korporacyjnych. Zwołane na dzień 23.09.2005r. nadzwyczajne walne zgromadzenie nie było zgromadzeniem akcjonariuszy, lecz spotkaniem paru osób. Podjęte przez te osoby uchwały są uchwałami nieistniejącymi, a więc nie odnoszą żadnego skutku prawnego. Rada nadzorcza wybrana na zgromadzeniu w dniu 23.09.2015r. wybrana została nieskutecznie i jest nieistniejącym organem. Również zarząd (...) S.A. jest nieistniejącym organem, gdyż wybrany został przez nieistniejącą radę nadzorczą. Taki zarząd nie mógł skutecznie udzielić pełnomocnictwa radcy prawnemu L. P. do złożenia wniosku w sprawie o upoważnienie M. N. (1), P. R. (1) i J. S. (1) - jako akcjonariuszy (...) S.A. - do zwołania zgromadzenia akcjonariuszy tej spółki. Osoby te nie posiadały legitymacji do dokonania takiej czynności prawnej. Oznacza to, że w tym postępowaniu (...) S.A. nie była należycie reprezentowana. Odnosząc się do podstawy wznowienia postępowania określonej w art. 403 § 2 k.p.c Sąd Rejestrowy ustalił na podstawie dowodu z postanowienia tut. Sądu z dnia 17.07.2013 roku, że w czasie prowadzonego śledztwa, po przesłuchaniu świadka R. K. Prokurator uzyskał informacje co do wejścia w posiadanie przez wnioskodawców akcji spółki. Same zeznania świadka R. K., jak również umowa sprzedaży akcji z dnia 25 marca 2004 r., nie stanowiły jeszcze podstawy wznowienia o której mowa w art. 403 pkt 2 k.p.c. Informacje wynikające z w/w dowodów należało jeszcze powiązać z faktem, że mogły mieć one wpływ na wynik postępowania. Potwierdzenie wiarygodności zeznań świadka R. K. wymagało zgromadzenia odpowiedniego materiału dowodowego. W postępowaniu przygotowawczym na etapie "in rem" następuje gromadzenie dowodów, których ocena pozwala następnie na wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Od wydania tego postanowienia rozpoczyna się etap postępowania "in personam". Zebrany w toku postępowania przygotowawczego na etapie "in rem" materiał dowodowy powiązany z zeznaniami świadka R. K. pozwolił prokuraturze wyciągnąć wniosek, iż ujawniły się okoliczności, które mogły mieć wpływ na wynik zaskarżonego postępowania. Przejście śledztwa z etapu "in rem" na etap "in personam" pozwoliło prokuratorowi wyłączyć w toku prowadzonego śledztwa część akt celem wykorzystania ich w postępowaniu pozakarnym, mającym charakter postępowania jawnego. Ten moment dawał możliwość wykorzystania do jawnych działań w ramach postępowania pozakarnego wiadomości z akt postępowania przygotowawczego i wykonania czynności z udziałem świadka R. K.. Skoro trzymiesięczny termin do złożenia skargi upłynął w dniu 23.05. 2010 r. skarga wniesiona w dniu 27.04.2010 r. została złożona w terminie. Sąd nie podzielił zarzutów, iż w toku śledztwa od 2008 roku tj. od daty pierwszego przesłuchania świadka R. K. oraz przeszukania mieszkania P. R. (1) w 2008 roku prokurator miał wiedzę o istnieniu podstawy wznowienia jaką są nowe okoliczności faktyczne, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy. Dokonując oceny dopuszczalności wznowienia w oparciu o podstawę z art. 403 ust. 2 k.p.c Sąd I instancji stwierdził, iż okoliczności faktyczne wynikające z zeznań świadka R. K. dotyczące nabycia przez świadka dokumentów akcji spółki (...) S.A. w obrocie kolekcjonersko - bazarowym a następnie zbycie ich w dniu 25.03.2005 roku M. N., M. S. i P. R. jako dokumentów o walorach kolekcjonersko – historycznych, istniały już w czasie trwania prawomocnie zakończonego postępowania o wpis spółki do Krajowego Rejestru Sądowego, lecz nie były one znane prokuratorowi i z tego powodu nie mogły być przez niego wykorzystane. Dopiero po prawomocnym zakończeniu tego postępowania, co nastąpiło z dniem 11.08.2005r., wykryte zostały nowe okoliczności faktyczne. Przedmiotem rozważania Sądu Rejestrowego rozpoznającego wniosek nie były okoliczności faktyczne dotyczące zbycia przez R. K. i nabycia przez wnioskodawców akcji spółki (...) S.A., co miało istotne znaczenie dla rozpoznania wniosku. Nowe okoliczności faktyczne wynikające z zeznań świadka R. K. oraz umowy sprzedaży z dnia 25 marca 2004 r. pozwoliły uznać zasadność skargi.

Sąd I Instancji przedstawił następujący stan faktyczny sprawy.

Spółka (...) S.A w K. była pierwotnie utworzona jako spółka córka niemieckiej spółki pod firmą (...) von G. E. we W.. Po zakończeniu I W. Światowej zgodnie z postanowieniami Traktatu Wersalskiego z 1992r. ponad 4/5 nieruchomości i kopalń znajdujących się na terenie G. stanowiących własność spółki (...) von G. E. we W. znalazło się po stronie polskiej. Niemiecka korporacja postanowiła cały majątek pozostały na terytorium Polski wnieść aportem do utworzonej zgodnie z prawem (...) SA z siedzibą w K.. Kapitał zakładowy spółki (...) SA z siedziba w K. wynosił 172 mln przedwojennych złotych i został podzielony na 172 akcje na okaziciela po 1 mln złotych przedwojennych każda. Od 1926 r. 100 % akcji spółki (...) SA w K. należały do amerykańskiej spółki (...) ( (...)) z siedzibą w D. USA. Zgodnie z Dekretem z dnia 3.02.1947r. o rejestracji i umarzaniu niektórych dokumentów na okaziciela emitowanych przed dniem 1 września 1939r. (tekst jednolity Dz.U. z 1948r. Nr 28 poz. 190), akcje spółki (...) S.A zarejestrowane zostały w dniu 22.04.1948r. w Konsulacie RP w N.. (...) SA były zarejestrowane jako ważne papiery wartościowe, nie podlegające umorzeniu. Po zakończeniu II wojny światowej mienie stanowiące własność spółki zostało znacjonalizowane w trybie ustawy z dnia 3.01.1946r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz.U. z 1946 nr 3, poz. 17 ze zm.). W dniu 16.07.1960r. w W. zawarty został układ miedzy rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki a rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, na mocy którego rząd PRL zapłacił 40.000.000 USD na „całkowite uregulowanie i zaspokojenie wszystkich roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych z tytułu nacjonalizacji i innego rodzaju przejęcia przez Polskę mienia oraz praw i interesów związanych lub odnoszących się do mienia, które miało miejsce w dniu lub przed dniem wejścia w życie układu". Rząd Stanów Zjednoczonych miał dostarczyć rządowi polskiemu oryginalne dokumenty odnoszące się do mienia znacjonalizowanego lub przejętego przez Polskę, z których wynika roszczenie, włączając akcje osób prawnych, stanowiące własność wnoszącego roszczenie, o ile całość mienia takiej osoby prawnej została znacjonalizowana lub przejęta przez Polskę. Swoje roszczenia w oparciu o układ indemnizacyjny zgłosiła również (...) ( (...)). Wniosek (...) o przyznanie odszkodowania za nacjonalizację m.in. mienia (...) S.A. rozstrzygnięto decyzją Komisji ds. Rozpatrywania Roszczeń Zagranicznych z dnia 28 lipca 1965 r. nr PO- (...). W przedmiotowej decyzji wskazano, że wnoszący żądania posiadał 100% udziałów uprzywilejowanych w kapitale akcyjnym „ (...) Spółka Akcyjna, 100 % udziałów uprzywilejowanych w (...) Spółka Akcyjna, 82,25 % w belgijskim przedsiębiorstwie (...) et I. oraz 92,87 % w G. Fabryka (...), polskim przedsiębiorstwie posiadanym w całości przez (...) Spółka Akcyjna”. Komisja stwierdziła, iż majątek wyżej wymienionych przedsiębiorstw został znacjonalizowany przez rząd polski w dniu 5 lutego 1946r. , a odszkodowanie wynosiło 16.421.825,65 USD wraz z należnymi odsetkami w wysokości 6% rocznie, naliczonymi za okres od utraty mienia (5 luty 1946r.) do dnia 16 lipca 1960 r. (data wejścia w życie Układu) w wysokości 14.123.931,13 USD. Łączna kwota odszkodowania na rzecz (...) właściciela 100 % akcji (...) S.A. z/s w K. wynosiła 30.545.756,78 USD. Po zakończeniu II W. Światowej spółka (...) S.A. nie prowadziła działalności gospodarczej, nie działały również jej organy. W chwili zawarcia jak i wykonania układu, prawa do spółki oraz do jej majątku przysługiwały jedynemu akcjonariuszowi amerykańskiej spółce (...), który zarazem był jedynym istniejącym jej organem jako walne zgromadzenie. Biorąc pod uwagę szczególną sytuację prawną i polityczną, jedyny akcjonariusz (...) jako walne zgromadzenie posiadał prawo podejmowania działań wywołujących skutek prawny bezpośrednio dla spółki. Przyznanie (...) na mocy Decyzji Komisji ds. Rozpatrywania Roszczeń Zagranicznych z dnia 28.07.1965r. nr PO- (...) odszkodowania w związku ze stratami poniesionymi w wyniku nacjonalizacji m.in. mienia spółki (...) S.A. stworzyło konieczność przekazania wszystkich jej akcji stronie polskiej. Akcje spółki (...) S.A. w liczbie 172 sztuk zostały wyjęte z akt odszkodowawczych celem przesłania ich rządowi polskiemu. W Ambasadzie Stanów Zjednoczonych w W. oraz w archiwach Departamentu stanu USA nie odnaleziono dokumentu potwierdzającego odbiór akcji (...) S.A. zarówno przez rząd Polski jak i Amerykańską Ambasadę w W., niemniej jednak papiery wartościowe przekazane ze Stanów Zjednoczonych w tym akcje spółki (...) S.A. trafiły do Ministerstwa Finansów. Zostało to ustalone przez Sąd Rejestrowy w postępowaniu prowadzonym pod sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...). Po wykonaniu układu indemnizacyjnego Ministerstwo Finansów uznało te papiery wartościowe za zbędne, ponieważ po wykonaniu układów nie można było na ich podstawie zgłaszać żadnych roszczeń. Zamiarem Skarbu Państwa nie było zbycie akcji spółki (...) S.A. w szczególności jako papierów wartościowych tj. z wynikającymi prawami korporacyjnymi. Regulacja dotycząca postępowania z papierami wartościowymi uzyskanymi w wyniku wykonania układów indemnizacyjnych przewidywała przekazywanie ich poza zasoby archiwalne Resortu Finansów wyłącznie w celu zniszczenia, czego przykładem była Decyzja Ministra Finansów z dnia 10.03.1970 r. w sprawie zniszczenia niektórych papierów wartościowych. W treści tej Decyzji nie zostały wymienione akcje spółki (...) S.A. niemniej jednak również te akcje zostały przeznaczone do zniszczenia. Po ostatecznym wypłaceniu odszkodowania z tytułu układu z 1960 r. akcje spółki (...) S.A. wywiezione zostały z Ministerstwa Finansów celem zniszczenia na skład makulatury do Spółdzielni Skupu (...) w W. przy ul. (...). Osoby pracujące w spółdzielni wybierały sobie paczki z akcjami różnych spółek przedwojennych, wśród których były akcje (...) S.A. Akcje te trafiły następnie na rynek staroci, gdzie kupił R. K.. Około 2000 roku R. K. wybrał się do G. na Jarmark Dominikański, gdzie z jego kolekcją historycznych papierów wartościowych zapoznał się M. N. (1), który interesował się papierami wartościowymi pod względem kolekcjonerskim, jak również projektowanych ustaw reprywatyzacyjnych. W 2003 roku M. N. (1) kupił pierwsze 3 sztuki akcji (...) S.A., w tym jedną od R. K.. Razem z P. R. (1) zainteresowali się (...) S.A. i skonsultowali z prawnikami sprawy dotyczące tej Spółki. W dniu 25.03.2005 r. zawarta została umowa sprzedaży akcji (...) S.A. pomiędzy R. K. a M. N. (1) i P. R. (1). Przedmiotem umowy były dokumenty akcji (...) S.A. jako dokumenty o walorach historyczno-kolekcjonerskich w ilości 100 sztuk. W oparciu o nabyte w ten sposób akcje spółki (...) S.A. M. N. (1) (legitymujący się dodatkowo 2 szt. akcji o nr 41,4), P. R. (1) (legitymujący się dodatkowo zakupioną 1 akcją o nr 120), J. S. (2) (legitymujący się dodatkowo zakupionymi 4 akcjami o nr 4, 25, 27, 130) oraz M. K. (1), pismem z dnia 27.04.2005 r. wystąpili do zarządu spółki (...) S.A. w K. - wykazując jednocześnie, że reprezentują łącznie 106 akcji, które stanowią 61,6 % - z żądaniem zwołania w trybie art. 400 ksh nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy na dzień 05.06.2005 r. celem odwołania dotychczasowych organów spółki, podwyższenia kapitału zakładowego do kwoty 500.000 zł i przeniesienia siedziby spółki z K. do G.. Wnioskodawcy wiedząc, że spółka (...) S.A. po II wojnie światowej nie prowadziła działalności gospodarczej, nie miała w Polsce organów statutowych mogących ją reprezentować, oraz że adres siedziby spółki (...) ul. (...), wpisany do rejestru handlowego (...) w dniu 04.10.1938 roku jest nieaktualny, wysłali swoje pismo na ostatni adres wpisany do rejestru handlowego. Przesyłka została zwrócona nadawcy z adnotacją poczty, iż "adresat nieznany". Wobec niezwołania żądanego zgromadzenia wnioskodawcy M. N. (1), P. R. (1), J. S. (2) zastępowani przez pełnomocnika radcę prawnego L. P. złożyli w sądzie 20.05.2005 r., na podstawie art. 401§1 k.s.h, wniosek o upoważnienie wnioskodawców do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia akcjonariuszy. Wnioskodawcy na podstawie sądowego upoważnienia zwołali na dzień 23.09.2005 r. nadzwyczajne walne zgromadzenie akcjonariuszy, na którym podjęte zostały uchwały dotyczące powołania nowej rady nadzorczej, podwyższenia kapitału zakładowego do kwoty 500.520 zł, przeniesienia siedziby do G. oraz zmiany statutu polegającej na uchyleniu dotychczasowej treści statutu i nadaniu mu nowej, odpowiadającej aktualnemu brzmieniu k.s.h. Uchwałą z dnia 23.09.2005 r. nowo powołana rada nadzorcza powołała zarząd w osobach M. N. (1), M. K. (2), P. R. (1), J. S. (1), M. K. (1), E. S.. Zarząd ten udzielił pełnomocnictwa radcy prawnemu L. P. w dniu 27.09.2005 roku do prowadzenia spraw rejestrowych spółki. W dniu 03.10.2005r. pełnomocnik złożył wniosek o wpis spółki do Krajowego Rejestru Sądowego w oparciu o dokumenty dołączone do wniosku. Wpis Spółki do Krajowego Rejestru Sądowego nastąpił na podstawie postanowienia z dnia 22.03.2006 r. sygn. akt KA VIII Ns rej KRS (...).

W tym stanie faktycznym Sąd I instancji uznając, że jest związany ustaleniami i wnioskami poczynionymi w sprawie KA VIII Ns Rej KRS (...) podzielił argumenty zawarte w skardze Prokuratora o wznowienie postępowania i orzekł zgodnie z jej żądaniem.

Uzasadniając postanowienie z dnia 12.03.2015r. wydane w sprawie wszczętej z urzędu, sygn. akt KA VIII Ns rej KRS (...), Sąd I instancji powołując się na ustalenia i wnioski zawarte w swoim wcześniejszym postanowieniu o wykreśleniu pierwszego wpisu dotyczącego spółki (...) wskazał, że konsekwencją wykreślenia wpisu nr 1 z KRS jest wykreślenie jako niedopuszczalnych, pozostałych wpisów dotyczących spółki, a w konsekwencji również samej spółki (...) z tego rejestru. Sąd wskazał na uwarunkowania informatyczne rejestru i techniczną niewykonalność wykreślenia wszystkich wpisów oraz spółki na podstawie jednego tylko postanowienia. Postępowanie wszczęte z urzędu Sąd uznał za kontynuację postanowienia wszczętego na skutek skargi o wznowienie postępowania.

W apelacji od postanowienia z dnia 12.03.2015r. sygn. akt KA VIII Ns Rej. KRS /(...) (...) S.A wniosła o:

- zmianę zaskarżonego postanowienia i odrzucenie skargi;

- zasądzenie na rzecz uczestnika (...) S.A. kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obydwie instancje; ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania.

Ponadto, w apelacji złożony został wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie nowych dowodów z dokumentów celem wykazania, którzy akcjonariusze i jakimi akcjami głosowali na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy 23.09.2005r.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono :

I.  Naruszenie przepisów postępowania mające oczywisty wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj.:

1) art. 407 § 1 w zw. z art. 410 § 1 k.p.c. polegające na rozpoznaniu skargi o wznowienie postępowania, która podlega odrzuceniu jako spóźniona;

2) art. 227 k.p.c. polegające na nieuwzględnieniu wniosków dowodowych zgłoszonych przez (...) S.A., zmierzających do wykazania okoliczności potwierdzających spóźnienie skargi;

3) art. 233 § 1 k.p.c. polegające na zaniechaniu dokonania wszechstronnej oceny całokształtu materiału dowodowego;

4) art. 365 § 1 oraz 358 k.p.c. poprzez błędną wykładnię i nieuzasadnione zastosowanie polegające na przyjęciu, że Sąd rozpoznający sprawę związany jest treścią uzasadnienia postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 17.07.2013 r. sygn. akt K. V. Ns Rej KRS (...);

5) art. 233 § 1 k.p.c. polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie dowodów z postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 17.07.2013 r. sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...) oraz z uzasadnienia tego postanowienia, poprzez dokonane wbrew zasadom logiki oraz doświadczenia życiowego ustalenie, że oddalenie wniosku o upoważnienie do zwołania zgromadzenia akcjonariuszy na dzień 23.09.2005 r. oznacza, że uchwały podjęte podczas tego zgromadzenia nie pochodzą od akcjonariuszy;

6) art. 227 k.p.c. polegające na uznaniu że okoliczności dotyczące nacjonalizacji majątku Spółki nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia istoty sprawy, a w konsekwencji na nieuwzględnieniu wniosków dowodowych zgłoszonych przez (...) S.A, zmierzających do wykazania, że do dnia 16.07.1960 roku tj. dnia zawarcia układu indemnizacyjnego między rządem USA a rządem PRL nie został znacjonalizowany ani przejęty cały majątek (...) S.A, co powodowało, że zgodnie z postanowieniami tego układu, rząd USA nie miał obowiązku przekazania akcji spółki rządowi PRL, które to okoliczności wykluczają możliwość uznania faktu posiadania tych akcji przez Skarb Państwa za wykazany;

7) art. 17 pkt 4 ² k.p.c. w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, poprzez niezgodne z właściwością rzeczową rozstrzygnięcie w sprawie dotyczącej stwierdzenia nieważności lub ustalenia nieistnienia uchwał organów osób prawnych, co należy do właściwości sądu okręgowego;

II. Naruszenie przepisów praw materialnego, tj.

1) art. 406 § 2 kodeksu spółek handlowych poprzez jego niezastosowanie dla oceny skutków prawnych obecności i głosowania na walnym zgromadzeniu przez akcjonariuszy spółki, którzy nie byli wnioskodawcami w postępowaniu o upoważnienie do zwołania walnego zgromadzenia;

2) art. 17 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w zw. z art. 233 § 1 k.p poprzez zignorowanie domniemania prawdziwości wpisów w KRS oraz zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego zmierzającego do wzruszenia tego domniemania;

3) art. 23§1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym poprzez rozstrzyganie kwestii skuteczności (ważności, istnienia) uchwał zgromadzenia akcjonariuszy o powołaniu członków rady nadzorczej, oraz uchwały rady nadzorczej o powołaniu członków zarządu;

II.  Wadliwości w zakresie ustaleń faktycznych, tj.

1) przyjęcie, że w dniu 23.09.2005r. nie odbyło się walne zgromadzenie, gdyż zdaniem sądu, osoby będące wnioskodawcami w sprawie o upoważnienie do zwołania walnego zgromadzenia nie były w dniu składania wniosku akcjonariuszami, podczas gdy:

a) w walnym zgromadzeniu w dniu 23.09.2005r. uczestniczyli oprócz wnioskodawców w sprawie o upoważnienie inni akcjonariusze, tj. M. K. (2), M. K. (1), E. S. i T. G.,

b) wnioskodawcy w postępowaniu o upoważnienie głosowali na walnym zgromadzeniu nie tylko akcjami, które posiadali w dniu złożenia wniosku o upoważnienie, ale też innymi ważnymi akcjami spółki (...) SA, nabytymi w dobrej wierze od osób fizycznych,

2) brak ustalenia, kto i jakimi akcjami uczestniczył w walnym zgromadzeniu w dniu 23.09.2005r.

3) brak jakichkolwiek ustaleń, w zakresie kto i z jakimi akcjami mógł uczestniczyć w walnym zgromadzeniu w dniu 23.09.2005r. w świetle art. 406 § 2 k.s.h.

W apelacji od postanowienia z dnia 12 maca 2015r. sygn. akt KA VIII Ns Rej. KRS /(...) (...) S.A wniosła o:

- uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Rejestrowemu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania.

- dopuszczenie i przeprowadzenie nowych dowodów z dokumentów celem wykazania, którzy akcjonariusze i jakimi akcjami głosowali na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy 23.09.2005r.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła :

I.  Wadliwości w zakresie ustaleń faktycznych, tj.

1) przyjęcie, że w dniu 23.09.2005r. nie odbyło się walne zgromadzenie gdyż zdaniem sądu, osoby będące wnioskodawcami w sprawie o upoważnienie do zwołania walnego zgromadzenia nie były w dniu składania wniosku akcjonariuszami, podczas gdy:

a) w walnym zgromadzeniu w dniu 23.09.2005r. uczestniczyli oprócz wnioskodawców w sprawie o upoważnienie inni akcjonariusze, tj. M. K. (2), M. K. (1), E. S. i T. G.,

b) wnioskodawcy w postępowaniu o upoważnienie głosowali na walnym zgromadzeniu nie tylko akcjami, które posiadali w dniu złożenia wniosku o upoważnienie, ale też innymi ważnymi akcjami spółki (...) SA, nabytymi w dobrej wierze od osób fizycznych,

2) brak ustalenia kto i jakimi akcjami uczestniczył w walnym zgromadzeniu w dniu 23.09.2005.

3) brak jakichkolwiek ustaleń, w zakresie kto i z jakimi akcjami mógł uczestniczyć w walnym zgromadzeniu w dniu 23.09.2005r. w świetle art. 406 § 2k.s.h.

II.  Naruszenie przepisów postępowania mające oczywisty wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, tj.:

1) art. 233 § 1 k.p.c. polegające na zaniechaniu dokonania wszechstronnej oceny całokształtu materiału dowodowego;

2) art. 233 § 1 k.p.c. polegające na dowolnej, a nie swobodnej ocenie dowodów z postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 12.03.2015r. r. sygn. akt KA VIII Ns Rej KRS (...) oraz z uzasadnienia tego postanowienia, poprzez dokonane wbrew zasadom logiki oraz doświadczenia życiowego ustalenia, że oddalenie wniosku o upoważnienie do zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzę akcjonariuszy (...) S.A. na dzień 23.09.2005 r. oznacza, że uchwały podjęte podczas tego zgromadzenia nie pochodzą od akcjonariuszy;

3) art. 17 pkt 4 ² k.p.c. w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, poprzez niezgodne z właściwością rzeczową rozstrzygnięcie w sprawie dotyczącej stwierdzenia nieważności lub ustalenia nieistnienia uchwał organów osób prawnych, co należy do właściwości sądu okręgowego;

III. Naruszenie przepisów praw materialnego, tj.

1) art. 12 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w zw. z art. 327 § 1 kodeksu spółek handlowych poprzez wydanie postanowienia o wykreśleniu podmiotu G.

S.A. pomimo że:

a) na podstawie wskazanego przepisu z rejestru mogą być usuwane jedynie pojedyncze dane o podmiocie wpisanym do rejestru, nie jest natomiast dopuszczalne wykreślenie na tej podstawie samego podmiotu;

b) zaniechano wysłuchania osób zainteresowanych na posiedzeniu lub wezwania do złożenia oświadczenia pisemnego;

c) wykreślenie podmiotu z KRS w oparciu o nieprawomocne postanowienie;

2) art. 327 § 1 kodeksu spółek handlowych poprzez jego niezastosowanie pomimo, że powinien on mieć zastosowanie w sprawie,

3) art. 406 § 2 kodeksu spółek handlowych poprzez jego niezastosowanie dla oceny skutków prawnych obecności i głosowania na walnym zgromadzeniu przez akcjonariuszy spółki, którzy nie byli wnioskodawcami w postępowaniu o upoważnienie do zwołania walnego zgromadzenia;

4) art. 17 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w zw. z art. 233 § 1 k.p poprzez zignorowanie domniemania prawdziwości wpisów w KRS oraz zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego zmierzającego do wzruszenia tego domniemania;

3) art. 23 §1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym poprzez rozstrzyganie kwestii skuteczności (ważności, istnienia) uchwał zgromadzenia akcjonariuszy o powołaniu członków rady nadzorczej, oraz uchwały rady nadzorczej o powołaniu członków zarządu;

Pozostali uczestnicy postępowania wnieśli o oddalenie apelacji i zasądzenie na ich rzecz kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacje wniesione w obu połączonych sprawach nie zasługiwały na uwzględnienie, gdyż zaskarżone orzeczenia okazały się trafne.

W pierwszej kolejności rozważenia wymagała kwestia dopuszczalności wznowienia postępowania, w związku z zarzutem, że skarga Prokuratora była spóźniona i winna zostać odrzucona.

W toku postępowania przed Sądem I instancji, wywołanego skargą o wznowienie, istotnej zmianie uległ stan prawny. W dniu 17 lipca 2010r. weszła bowiem w życie ustawa z dnia 29 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z dnia 16 czerwca 2010 r.). Przepis art. 2 tej ustawy brzmiał następująco :

1. W sprawach o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego spółek kapitałowych zawiązanych przed dniem 1 września 1939 r., zakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prokurator może żądać wznowienia postępowania także, jeżeli zachodzą okoliczności uzasadniające stwierdzenie nieważności uchwały wspólników albo uchwały walnego zgromadzenia, stanowiącej podstawę wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego. Przepisu art. 55 Kodeksu postępowania cywilnego nie stosuje się.

2. W przypadku wznowienia postępowania w sprawach o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego podmiotów uprzednio wpisanych do dotychczasowych rejestrów, sąd rejestrowy, poza zakresem określonym w art. 23 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186, z późn. zm.) bada okoliczności, określone w art. 9b ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 1.

3. Nie wznawia się postępowania, o którym mowa w ust. 1, jeżeli od dnia wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego upłynęło 5 lat, jednakże w każdym przypadku termin ten nie może się skończyć wcześniej niż przed upływem 3 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Nie ulega wątpliwości, że przepis ten został uchwalony dla przypadków takich, jaki ma miejsce w rozpoznawanej sprawie. W ustawie nie przewidziano przepisów przejściowych uniemożliwiających zastosowanie ustawy w niniejszym postępowaniu. Zamiarem ustawodawcy było stworzenie nadzwyczajnego trybu wznawiania postępowań rejestrowych i wyposażenie prokuratury w narzędzia skutecznego wzruszania wpisów do Rejestru Przedsiębiorców przedwojennych spółek, reaktywowanych z naruszeniem prawa. Istotne jest to, że przepis nie ogranicza prokuratora terminami do wniesienia skargi o wznowienie postepowania innymi, niż termin pięcioletni liczony od dnia wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego oraz termin trzyletni, liczony od dnia wejścia w życie ustawy. W rozpoznawanej sprawie skarga o wznowienie postępowania wniesiona została przez prokuratora przed dniem wejścia w życie w/w ustawy, niemniej w ocenie Sądu Okręgowego ustawa ta ma zastosowanie w rozpoznawanej sprawie. Użyty w treści przepisu zwrot „prokurator może żądać wznowienia postępowania” rozumieć należy w ten sposób, że prokurator może wnieść skutecznie skargę o wznowienie postępowania, ale są podstawy do wnioskowania, że prokurator w oparciu o tą ustawę miał również prawo popierać skargę wcześniej już wniesioną, jeśli oparta była na twierdzeniu, że zachodzą przewidziane w przepisach okoliczności, uzasadniające stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia, stanowiącej podstawę wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego. W skardze o wznowienie postępowania prokurator wskazywał na nowe okoliczności i dowody przemawiające za przyjęciem, że uchwały będące podstawą wpisu (...) S.A do Krajowego Rejestru Sądowego są nieważne, gdyż podjęte zostały przez osoby nie będące akcjonariuszami. W związku z powyższym skarga prokuratora o wznowienie postępowania nie mogła zostać uznana za spóźnioną. Niezależnie od powyższego, ocena terminowości skargi dokonana przez Sąd I instancji w stanie prawnym obowiązującym w dniu jej wniesienia, zasługuje na aprobatę. Trzymiesięczny termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, przewidziany w art. 407 § 1 k.p.c, rozpoczyna bieg od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a w przypadku pozbawienia strony możliwości działania – od dnia w którym strona, jej organ lub przedstawiciel dowiedzieli się o wyroku. Prokurator ma w postępowaniu cywilnym samodzielną pozycję strony i nie ulega wątpliwości, że również i jego dotyczą terminy przewidziane w ustawie dla stron. Zgodnie z treścią art. 13 § 2 k.p.c, przepisy o procesie, w tym o skardze o wznowienie postępowania, stosuje się do postępowania nieprocesowego tylko odpowiednio, a zatem z uwzględnieniem jego specyfiki. W postępowaniu nieprocesowym nie ma stron rozumianych jako powód i pozwany. Nie zawsze Sąd ma też możliwość ustalenia kręgu wszystkich osób mających interes prawny w rozstrzygnięciu i wezwania ich w odpowiednim czasie do udziału w sprawie. Zainteresowany, który nie brał udziału w postępowaniu nieprocesowym, co do zasady może żądać wznowienia postępowania tylko na podstawie art. 524 § 2 k.p.c. Prokurator nie brał udziału w postępowaniu wszczętym wnioskiem o wpisanie (...) S.A do Krajowego Rejestru Sądowego, zatem trudno przyjąć, że w postępowaniu tym miał status strony, uzasadniający zastosowanie wprost przepisu art. 407 § 1 k.p.c i liczenia terminu od dnia pozyskania przez prokuratora prowadzącego sprawę karną nowego dowodu istotnego dla sprawy cywilnej, w której nie brał on udziału. Przepis art. 407 § 1 k.p.c zastosowany w typowej sytuacji procesowej dyscyplinuje stronę, zazwyczaj zorientowaną od początku w przebiegu sprawy, której pojawienie się nowej okoliczności lub dowodu od razu uzmysławia , że gdyby mogła powołać się na nie wcześniej, wynik sprawy byłby inny. Takiej możliwości nie miał prokurator, dlatego też ustalenie momentu powzięcia przez niego wiedzy o istnieniu podstawy wznowienia postępowania nie może być utożsamiane z momentem powzięcia wiedzy o istnieniu dowodu w postaci zeznań świadka K., czy też wiedzy o wydaniu postanowienia o wpisie spółki do rejestru. W orzecznictwie wyrażony został pogląd, że wiedza o podstawie wznowienia opartej na wykryciu nowych okoliczności i dowodów powinna być wiarygodna i nie sprowadza się ona jedynie do powzięcia prostej informacji o istnieniu jakiejś nowej okoliczności lub dowodu, ale wymaga objęcia świadomością również wpływu tej okoliczności na wynik spraw (postanowienie Sądu Najwyższego z 3.02.2012r. sygn. I CZ 132/11).Sąd Okręgowy pogląd ten podziela. Powzięcie wiedzy o jakimś fakcie na podstawie treści zeznań świadka przesłuchanego przez policję lub prokuratora w sprawie karnej, nie może być uznane za powzięcie wiedzy o podstawie wznowienia postępowania, jeśli prokurator prowadzący postępowanie nie obejmował swoją świadomością wpływu tego faktu na wynik postępowania cywilnego. Świadomość tą mógł uzyskać dopiero po złożeniu w jedną całość wszystkich elementów, takich jak literalna treść umowy sprzedaży akcji, wykładnia zawartych w niej oświadczeń woli, a zwłaszcza zamiaru towarzyszącego zbywcy, treść orzeczenia sądu rejestrowego i wreszcie przewidywany wpływ nieznanych sądowi rejestrowemu, nowych okoliczności na treść wydanego orzeczenia. Należy mieć na uwadze również i to, że prokuratura jest zorganizowana w taki sposób, że poszczególne jej jednostki organizacyjne zajmują się sprawami o różnym charakterze ( np. pion karny , pion cywilny) i nie można przyjąć, że wiedza któregokolwiek prokuratora o okolicznościach mogących mieć wpływ na wynik sprawy powoduje rozpoczęcie biegu terminu do dokonania czynności procesowej w sprawie, jeśli prokurator ten nie brał udziału w sprawie. Dopiero po wszczęciu postępowania, którego wynikiem ma być podjęcie decyzji, czy udział prokuratora jest uzasadniony z punktu widzenia obrony praworządności lub interesu społecznego, prokurator jest w stanie stwierdzić, czy istnieją ustawowe podstawy wznowienia zakończonego już postępowania. Nie ma zatem decydującego znaczenia to, że inny prokurator w sprawie karnej wiedział o istnieniu umowy sprzedaży akcji kolekcjonerskich, jeśli jednocześnie nie wiedział o wydaniu postanowienia, od którego złożona została skarga o wznowienie postępowania. Dopiero wiedza prokuratora o wszystkich okolicznościach, stanowiących podstawę wznowienia usprawiedliwiała złożenie skargi o wznowienie postępowania, bez narażenia się na zarzut, że skarga złożona została pochopnie. Nie ma podstaw do zarzucenia prokuratorowi, że świadek K. został przesłuchany po raz czwarty w dniu 23.02.2010r. tylko po to, by zachowany został termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, a do tego sprowadzałoby się przyjęcie, że o podstawie wznowienia dowiedział się w trakcie wcześniejszych przesłuchań świadka w postępowaniu karnym. Trzeba zatem przyjąć, że właściwy organ prokuratury – Prokurator Okręgowy w Katowicach dowiedział się o podstawie wznowienia dopiero wówczas, gdy w wyniku toczącego się postępowania wyjaśniającego dysponował pełną wiedzą o treści oświadczeń woli stron umowy sprzedaży akcji, po przesłuchaniu świadka K. co do rzeczywistej treści umowy i gdy objął swoją świadomością wpływ treści tej umowy na wynik postępowania przed sądem rejestrowym. W tym zakresie Sąd I instancji, pomimo że nie prowadził postępowania dowodowego odnośnie terminowości skargi, ostatecznie prawidłowo uznał, że brak jest podstaw do jej odrzucenia. Z tych przyczyn za bezzasadne uznać należało żądanie podrzucenia skargi o wznowienie postępowania i za chybione zarzuty podniesione w pkt. I.1- 3 apelacji.

Sąd I instancji po rozpoznaniu skargi Prokuratora doszedł do trafnego wniosku, że osoby reprezentujące (...) S.A w postępowaniu o wpis tej spółki do Krajowego Rejestru Sądowego działały z naruszeniem prawa i słusznie uznał, że zachodzą podstawy do wznowienia postępowania i wykreślenia wpisów dokonanych bez podstawy prawnej. Nowe okoliczności przedstawione przez Prokuratora dawały bowiem podstawę do podważenia legalności uchwał podjętych przez posiadaczy kolekcjonerskich akcji (...) S.A , które stanowiły podstawę legitymizacji władz tej spółki i wpisów do Rejestru Przedsiębiorców danych o spółce. Zachodziła zatem ustawowa podstawa wznowienia postępowania z art. 403 § 2 k.p.c w zw. z art. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z dnia 16 czerwca 2010 r.).

W tym zakresie wnioski Sądu I instancji Sąd Okręgowy uznaje za swoje.

Istotnym zagadnieniem proceduralnym, wymagającym rozważenia w tej sprawie jest kwestia związania Sądu I instancji treścią prawomocnego orzeczenia z dnia 17.07.2013r. wydanego w sprawie o sygn. akt KA VIII Ns rej KRS (...), oddalającego wniosek rzekomych akcjonariuszy o upoważnienie do zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Sąd I instancji uznał, że w postępowaniu zakończonym tym postanowieniem przesądzone zostało, że obecni posiadacze akcji spółki (...), nie są jej akcjonariuszami. Apelacja zarzuca Sądowi, że w tym zakresie nie poczynił własnych ustaleń, lecz bezprawnie oparł się na ustaleniach poczynionych w innej sprawie. Prawdą jest, że Sąd Rejonowy ustalając stan faktyczny sprawy powielił ustalenia poczynione w w/w sprawie KA VIII Ns rej KRS (...) i zasadniczo nie czynił własnych ustaleń w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe. Takie działanie Sądu może zostać uznane za uchybienie procesowe. bowiem Sąd uważa, że konieczne jest czynienie ustaleń faktycznych, to winien to czynić w oparciu o przeprowadzone dowody lub na podstawie przyznania przedstawianych faktów. Jeśli natomiast jakaś kwestia została przesądzona w orzeczeniu mającym charakter prejudycjalny, prowadzenie postępowania dowodowego w tym zakresie jest wykluczone i Sąd winien poprzestać na wskazaniu, że sporna kwestia została już rozstrzygnięta. Uzasadnienie orzeczenia sądu nie jest bowiem dowodem na okoliczność zaistnienia spornych faktów, które były przedmiotem ustaleń sądu. Sąd Okręgowy co do zasady podziela argumentację apelującego, według której w świetle art. 365 § 1 k.p.c. moc wiążącą ma sentencja orzeczenia, a nie treść jego uzasadnienia, aczkolwiek w orzecznictwie wyrażane są również poglądy, według których zawarte w uzasadnieniu orzeczenia motywy mają moc wiążącą o tyle, o ile są niezbędne dla ustalenia zakresu rozstrzygnięcia (np. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 27.06.2014r. sygn. V CSK 433/13). Sąd I instancji nie czynił ustaleń faktycznych na podstawie dowodów ze źródeł osobowych z zachowaniem zasady bezpośredniości. Dowody w postaci dokumentów Sąd przywołał treści uzasadnienia zatem sądzić należy, że zapoznał się z ich treścią, niemniej nie dokonał oceny tych dowodów. W ocenie Sądu Okręgowego powtarzanie postępowania dowodowego, przeprowadzonego w sprawie o sygn. KA VIII Ns rej KRS (...) wbrew zarzutom apelacji, nie było konieczne. Sąd I instancji miał prawo uznać za własne wnioski wyciągnięte przez Sądy w dwóch instancjach, orzekające we wcześniejszej sprawie. Prawomocnym postanowieniem z dnia 17.07.2013r, po uwzględnieniu skargi o wznowienie postępowania, oddalony został wniosek rzekomych akcjonariuszy (...) S.A o ich upoważnienie do zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy z tego powodu, że nie są oni akcjonariuszami. Następstwem takiego orzeczenia musi być uznanie, że zgromadzenie akcjonariuszy zwołane bez ważnego upoważnienia przez osoby nie będące akcjonariuszami nie jest władne podejmować jakichkolwiek uchwał. Okoliczność tą sąd rejestrowy miał obowiązek wziąć pod uwagę, w świetle regulacji zawartej w art. 9b ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym. Przepis ten stanowi, że sąd rejestrowy bada prawidłowość zwołania zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia oraz powołania składów osobowych organów spółek, prawidłowość nabycia lub objęcia udziałów albo akcji, a w szczególności spełnienie wymogów dotyczących rejestracji i umarzania niektórych dokumentów na okaziciela emitowanych przed dniem 1 września 1939 r. Przepis ten ma zastosowanie również w przypadku wznowienia postępowania rejestrowego, a to z mocy cytowanego wyżej art. 2 ust 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym. Zwołanie walnego zgromadzenia akcjonariuszy przez osoby nieuprawnione, których upoważnienie zostało ostatecznie obalone, nie może zostać uznane za prawidłowe i zachodzi podstawa do podważenia jego legalności. Sąd w sprawie KA VIII Ns Rej KRS (...) przeprowadził wnikliwe postępowanie dowodowe i na podstawie zebranych dowodów ustalił w sposób wiążący przede wszystkim dla spółki (...), że obecni posiadacze jej akcji nie są jej akcjonariuszami. Ustalenie to znalazło potwierdzenie w uzasadnieniu postanowienia Sądu II instancji oddalającego apelację spółki (...). To właśnie ustalenie legło u podstaw oddalenia wniosku posiadaczy akcji o upoważnienie do zwołania walnego zgromadzenia akcjonariuszy. W okolicznościach tej sprawy nie można zatem twierdzić, że uzasadnienie prawomocnego postanowienia nie ma żadnego znaczenia i że przesądzona w ten sposób kwestia statusu akcjonariuszy powinna być przez sąd rejestrowy badana ponownie. Uzasadnienie postanowienia oddalającego wniosek o upoważnienie do zwołania walnego zgromadzenia jest typowym przykładem sytuacji, w której uzasadnienie pozwala na ustalenie zakresu rozstrzygnięcia i nie może być uznane za nie mające znaczenia dla niniejszej sprawy. Broniąc tezy, że ustalenia zawarte w treści uzasadnienia orzeczenia wiążą Sąd, pamiętać należy, że ustaleniami tymi przede wszystkim związana jest sama spółka, zatem nie może ona skutecznie podnosić, że ustalenia te są błędne. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 22.11.2007r. ( III CSK 141/07 ) „byłoby zupełnie niezrozumiałe, gdyby dopuścić możliwość odwoływania się do elementów uzasadnienia orzeczenia przy ustalaniu granic powagi rzeczy osądzonej, a nie pozwolić na odwoływanie się do nich przy ustalaniu granic prawomocności materialnej orzeczenia, bo naruszałoby to normę wynikającą z art. 365 § 1 k.p.c. oraz zasadę stabilności i pewności prawomocnych orzeczeń sądowych. Wynikające z art. 365 § 1 k.p.c. związanie m.in. sądu orzekającego orzeczeniem wydanym także w innej sprawie należy zatem rozumieć jako wyłączenie możliwości kwestionowania w rozstrzyganej sprawie ustaleń i ocen prawnych zawartych w prawomocnym rozstrzygnięciu innej przedmiotowo sprawy, ale między tymi samymi stronami”. W postępowaniu rejestrowym nie ma stron postępowania, niemniej przepis art. 365 k.p.c spełnia w postępowaniu nieprocesowym tą samą rolę. Jeśli zatem Sąd rejestrowy w jednym postępowaniu, zakończonym prawomocnym orzeczeniem oddalającym wniosek ustalił, że określonym osobom nie przysługują prawa udziałowe, to przy niezmienionych okolicznościach faktycznych nie może już w tym zakresie dokonać odmiennej oceny prawnej. Tylko na marginesie wskazać należy, że problem związania sądu rejestrowego ustaleniami poczynionymi w innej sprawie w ogóle by nie powstał, gdyby sąd ten zamiast zawieszać postępowanie w niniejszej sprawie, połączył do wspólnego rozpoznania obie sprawy wszczęte na skutek skarg prokuratora o wznowienie postępowania, gdyż istniały ku temu podstawy. W obu bowiem sprawach kwestią kluczową było ustalenie, komu przysługuje status akcjonariuszy spółki (...). Sąd Okręgowy w Katowicach oddalając zażalenie na postanowienie o zawieszeniu postępowania przesądził w uzasadnieniu swojego postanowienia o prejudycjalnym charakterze postępowania w sprawie KA VIII Ns Rej KRS (...). Wobec powyższego, nie zasługuje na uwzględnienie podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 365 § 1 k.p.c. Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia przepisu art. 358 k.p.c , jako że w rozpoznawanej sprawie nie występowały kontrowersje co do ustalenia chwili, od której orzeczenie wiąże sąd, a tylko tego zagadnienia dotyczy przytoczony przepis. Nie doszło również do naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 233 § 1 k.p.c, gdyż ponowna ocena dowodów wskazujących na to, że obecni posiadacze akcji (...) S.A nie są akcjonariuszami, nie była dopuszczalna, co wyżej zostało już wyjaśnione.

W dalszej części apelacji kwestionowana była dopuszczalność badania przez sąd rejestrowy ważności uchwał organów spółek, poza trybem przewidzianym dla ich zaskarżania w k.s.h. Zarzuty apelacji w tym zakresie są całkowicie chybione. Kognicja sądu rejestrowego do badania zarówno legalności zwołania zgromadzenia jak i prawidłowości nabycia akcji przez akcjonariuszy, wynika jednoznacznie z przepisu art. 9b ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym. Niezależnie od tego wskazać należy, że jeszcze przed dniem wejścia w życie tego przepisu powszechnie aprobowany był pogląd o dopuszczalności badania przez sąd rejestrowy ważności uchwał organów spółek na podstawie art. 23 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 24 lipca 2013r. sygn. III CNP 1/13 (OSNC 2014/4/43) stwierdził, że „w ramach kognicji określonej w art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym sąd rejestrowy może samodzielnie oceniać zgodność z prawem uchwały zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stanowiącej podstawę wpisu w rejestrze”. Podobnie w uchwale z 20 stycznia 2010r. sygn. III CZP 122/09 (OSNC 2010/7-8/107) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że „sąd rejestrowy, na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (jedn. tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.), jest uprawniony do badania wpływu naruszeń procedury podejmowania uchwał przez walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki akcyjnej na ich treść”. Sąd Okręgowy aprobuje tą linię orzecznictwa. Nie zasługuje zatem na uwzględnienie zarzut naruszenia przez sąd rejestrowy art. 23 § 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i przekroczenia jego kompetencji. Konsekwencją stwierdzenia przez sąd rejestrowy istotnych naruszeń prawa przy podejmowaniu uchwał będących podstawą wpisu do rejestru musi być odmowa dokonania wpisu, niezależnie od tego, czy nieważność uchwały stwierdzona została w trybie art. 425 k.s.h, czy też uprawnione osoby zaniechały zaskarżenia uchwał. Chybiony jest zatem podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art.17 pkt 4 ² k.p.c. w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, zwłaszcza że sąd rejestrowy nie orzekał w przedmiocie stwierdzenia nieważności lub ustalenia nieistnienia uchwał walnego zgromadzenia spółki (...), a jedynie stwierdził na potrzeby postępowania rejestrowego, że istnieją podstawy do stwierdzenia ich nieistnienia. Całkowicie nieuzasadnione były wątpliwości apelującego co do zgodności z Konstytucją RP przepisów dających sądowi rejestrowemu uprawnienie do badania legalności działań rzekomych akcjonariuszy przy reaktywacji przedwojennych spółek. Nie można bowiem mówić o niedozwolonej retroakcji przepisów w sytuacji, w której Sąd zostaje wyposażony w dodatkowe narzędzia umożliwiające badanie legalności działań podejmowanych w przeszłości przez osoby podające się za członków organów spółek.

W dalszej części apelacja zarzuca Sądowi I instancji naruszenie art. 227 k.p.c poprzez zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego w kierunku wykazania, że nie został znacjonalizowany cały majątek (...) S.A, co miałoby zaprzeczyć tezie o przekazaniu akcji spółki Skarbowi Państwa. Zarzut ten nie jest jednak zasadny. Zauważyć bowiem należy, że nawet jeśli nie cały majątek spółki (...) podlegał nacjonalizacji, nie stało to na przeszkodzie wykonaniu przez rząd U.S.A układu idemnizacyjnego i przekazaniu wszystkich akcji spółki rządowi polskiemu. Nawet jeśli obecnie (...) S.A jest właścicielem nieznacjonalizowanej części jej majątku, to fakt ten pozostaje bez wpływu na wynik postępowania rejestrowego. Jak już wcześniej zostało naprowadzone, kwestia posiadania praw korporacyjnych przez obecnych posiadaczy akcji nie mogło być przedmiotem ponownego badania.

W postępowaniu przed Sądem I instancji nie doszło również do zarzucanego w apelacji naruszenia art. 406 § 2 k.s.h. Jeśli bowiem prawomocnym orzeczeniem przesądzone zostało, że zgromadzenie akcjonariuszy spółki (...) zwołane zostało przez osoby nieuprawnione i brały one w nim udział jako większość kapitałowa, to udział w tym zgromadzeniu innych posiadaczy akcji, niż żądający upoważnienia, nie może spowodować, że zgromadzenie to stanie się zgromadzeniem obradującym zgodnie z prawem. Nawet jeśli teoretycznie zostałoby udowodnione, że akcjonariusze ci weszli w posiadanie akcji spółki w inny sposób, niż przez nabycie akcji kolekcjonerskich, nie miałoby to wpływu wynik postępowania. Z tych też powodów za chybiony uznać należy również zarzut wadliwości ustaleń faktycznych w tym zakresie, podniesiony w apelacji w ostatniej kolejności.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd rejestrowy przepisu art. 17 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w zw. z art. 233 § 1 k.p.c poprzez zignorowanie domniemania prawdziwości wpisów w KRS oraz zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego zmierzającego do wzruszenia tego domniemania wskazać należy, że domniemanie prawdziwości wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym służy ochronie pewności obrotu prawnego i nie działa w sposób zasugerowany w apelacji. Sąd Okręgowy prezentuje pogląd, że domniemanie prawdziwości wpisów w rejestrze nie wiąże sądu rejestrowego, którego wpisy kreują to domniemanie. Sąd rejestrowy, którego zadaniem jest czuwanie nad zapewnieniem aktualności i prawdziwości wpisów, nie może być związany treścią wpisu, który sam władny jest wykreślić po stwierdzeniu, że został dokonany z naruszeniem prawa. Wbrew zarzutom apelacji sąd rejestrowy dysponował materiałem dowodowym, pozwalającym na ustalenie, że wpisy dotyczące (...) S.A nie odzwierciedlają rzeczywistego stanu prawnego.

Większość zarzutów podniesionych w obu apelacjach została powtórzona, zatem w ustosunkowaniu się do tych samych zarzutów apelacji od drugiego w kolejności postanowienia Sądu I instancji, należałoby powielić przytoczone wyżej rozważania, co wydaje się niecelowe. Nowym zarzutem, który pojawił się tylko w apelacji od drugiego z postanowień, jest zarzut naruszenia art. 12 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w zw. z art. 327 § 1 k.s.h poprzez wydanie postanowienia o wykreśleniu (...) SA z rejestru mimo, że na podstawie wskazanego przepisu z rejestru mogą być usuwane jedynie pojedyncze dane o podmiocie wpisanym do rejestru i nie jest dopuszczalne wykreślenie na tej podstawie samego podmiotu, przy zaniechaniu wysłuchania osób zainteresowanych na posiedzeniu lub wezwania do złożenia oświadczenia pisemnego. Wskazano też, że wykreślenie podmiotu z KRS nastąpiło w oparciu o nieprawomocne postanowienie. W związku z tym, przedmiotem rozważań Sądu Okręgowego było zagadnienie dopuszczalności wykreślenia z Rejestru Przedsiębiorców spółki akcyjnej, co do której nie została przeprowadzona likwidacja. Sądowi znany jest pogląd prezentowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego o niedopuszczalności takiego wykreślenia. Jeszcze w czasie obowiązywania kodeksu handlowego Sąd Najwyższy podjął uchwałę z dnia 15.03. 1991r. mającą moc zasady prawnej ( III CZP 13/91), z której wynika, że uchylenie na skutek rewizji nadzwyczajnej postanowienia sądu rejestrowego zarządzającego wpis do rejestru handlowego spółki akcyjnej i przekazanie sprawy temuż sądowi do ponownego rozpoznania nie stanowi podstawy do wykreślenia spółki przez sąd rejestrowy. W uzasadnieniu tej uchwały słusznie wskazano na konstytutywne skutki wpisu do rejestru i wymogi bezpieczeństwa obrotu przemawiające za odrzuceniem konstrukcji nieważności spółki skutkującej jej wykreśleniem z rejestru bez przeprowadzenia likwidacji. Również w aktualnym orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że nie jest możliwe wykreślenie na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy z 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym samego podmiotu wpisanego do rejestru, a jedynie poszczególnych danych ( postanowienie Sądu najwyższego z 27.10. 2010r. sygn. V CSK 114/10 i postanowienie Sądu najwyższego z 5.05.2005r. sygn. V CK 18/05. Sąd Okręgowy poglądy te w całej rozciągłości podziela i uznaje, że gdyby zaskarżone postanowienia miały charakter konstytutywny i powadziły do utraty bytu prawnego przez spółkę (...), to musiałyby one zostać uznane za niezgodne z prawem. W tym miejscu należy jednak wyraźnie podkreślić, że dokonane przez Sąd I instancji wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego danych dotyczących spółki (...) nie jest wykreśleniem powodującym utratę bytu prawnego przez spółkę, tak jak to ma miejsce w przypadku wykreślenia spółki po przeprowadzeniu jej likwidacji. Regułą jest, że zarówno wpis spółki do Krajowego Rejestru Sądowego jak i wpis polegający na jej wykreśleniu, są wpisami konstytutywnymi w tym znaczeniu, że spółka w pierwszym przypadku uzyskuje osobowość prawną, a w drugim ją traci. Takiego charakteru nie miał jednak wpis spółki (...) do Krajowego Rejestru Sądowego związany z jej „przerejestrowaniem” z rejestru handlowego, gdyż spółka ta w chwili wpisu istniała jako osoba prawna od chwili jej wpisania do rejestru handlowego. Wykreślenie wpisów dotyczących spółki z Krajowego Rejestru Sądowego również nie spowoduje utraty jej bytu prawnego, a konsekwencją tego wykreślenia będzie powrót do stanu sprzed przerejestrowania spółki i będzie ona nadal figurowała w rejestrze handlowym. Nie można też wykluczyć ponownego zarejestrowania spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym. Postanowieniem wydanym na skutek skargi o wznowienie postępowania mógł zostać ponownie rozpoznany jedynie wniosek o dokonanie pierwszego wpisu dotyczącego spółki (...), gdyż Sąd związany był granicami skargi o wznowienie postępowania. Skutkiem oddalenia wniosku o wpis do rejestru jest upadek podstawy dokonanego wpisu i konieczność jego wykreślenia. Zamiarem Sądu I instancji przy wszczęciu z urzędu postępowania o wykreślenie danych o spółce z rejestru było wykreślenie kolejnych wpisów dotyczących spółki, dokonanych na podstawie kolejnych zgłoszeń. Nie powinno budzić wątpliwości stwierdzenie, że za niedopuszczalne należy uznać figurujące w rejestrze dane dotyczące spółki, co do której wykreślono z rejestru pierwszy wpis traktujący o jej firmie, siedzibie, przedmiocie działalności, organach itp. i wpisy te powinny dzielić los pierwszego wpisu. Krajowy Rejestr Sądowy jest prowadzony w systemie informatycznym i orzeczenia sądu rejestrowego muszą być wprowadzane do systemu w taki sposób, by ujawnienie danych było realnie możliwe przy uwzględnieniu uwarunkowań technicznych rejestru. Sąd I instancji wyjaśnił w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia w sposób przekonujący, że wykreślenie wszystkich wpisów w rejestrze i jednocześnie wykreślenie spółki na podstawie jednego postanowienia jest niemożliwe ze względów technicznych, dlatego konieczne stało się wydanie z urzędu drugiego z zaskarżonych postanowień. W rzeczywistości, postanowieniem o wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego danych dotyczących (...) S.A, jest pierwsze z postanowień z 12.03.2015r, wydane na skutek skargi o wznowienie postępowania w sprawie KA VIII Ns Rej KRS/(...) pomimo, że formalnie dotyczy ono jedynie pierwszego wpisu. Bezzasadny jest zatem zarzut, że Sąd wykreślił spółkę (...) z rejestru na podstawie nieprawomocnego postanowienia, jakkolwiek przyznać należy rację skarżącemu, iż faktyczne usunięcie wykreślanych danych z rejestru na podstawie zaskarżonego postanowienia winno nastąpić po uprawomocnieniu się tego postanowienia, a to zgodnie z dyspozycją art. 694 ⁵ § 2 k.p.c. Nie ma też racji apelujący zarzucając, że wykreślenie spółki z rejestru nastąpiło na podstawie art. 12 ust. ustawy o KRS. Jak już wcześniej zostało wyjaśnione, na tej podstawie wykreślone zostały bowiem jedynie wpisy pozostałe w rejestrze po wydaniu postanowienia o wykreśleniu pierwszego wpisu. Pomimo zatem użycia w sentencji niefortunnego zwrotu „wykreślić podmiot”, rozstrzygnięcie uznać należy za prawidłowe. Faktycznie spółka (...) wykreślona została z Krajowego Rejestru Sądowego na skutek upadku podstawy do dokonania pierwszego wpisu, po uwzględnieniu skargi o wznowienie postępowania i uchyleniu postanowienia o wpisie. Analizując treść przepisu art. 2 ustawy z dnia 29.04.2010 r. o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z dnia 16.06.2010 r.) nie sposób przyjąć, że skutkiem wznowienia postępowania w sprawie o wpis „przedwojennej i reaktywowanej” spółki do Krajowego Rejestru Sądowego i stwierdzenia nieprawidłowości nabycia akcji przez ich posiadaczy i wadliwości podjętych uchwał może być inne orzeczenie, niż postanowienie o uchyleniu postanowienia o wpisie i w konsekwencji wykreślenie dokonanego wpisu.

Mając na uwadze przytoczone wyżej argumenty Sąd Okręgowy oddalił bezzasadną apelację na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 i 2 k.p.c. Zasądzona kwota obejmują wynagrodzenie radcy Prokuratorii Generalnej w postępowaniu apelacyjnym obliczone według stawki minimalnej określonej rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W pozostałym zakresie każdy z uczestników winien ponieść koszty związane ze swoim uczestnictwem w sprawie. Sąd nie uwzględnił wniosku o zasądzenie kosztów postępowania na rzecz uczestnika postępowania – (...) S.A uznając, że nie były one celowe. Udział tego podmiotu w postępowaniu rejestrowym (...) S.A nie powinien mieć miejsca z uwagi na brak interesu prawnego w rozstrzygnięciu sprawy w rozumieniu art. 510 k.p.c. W postępowaniu rejestrowym nie istniała bowiem sprzeczność interesów pomiędzy wnioskodawcami, a (...) S.A, gdyż ustalenie, kto jest akcjonariuszem uprawnionym do zwołania zgromadzenia akcjonariuszy, w żaden sposób nie dotyczyło praw tego uczestnika postępowania.

.