Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Marzena Foltyn-Banaszczyk

Protokolant stażysta Renata Kabzińska

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku R. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

o emeryturę

na skutek odwołania R. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 7 maja 2014 r. sygn.(...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VU 5134/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 maja 2014 roku w sprawie ENMS/25/042036094 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił R. B. prawa do emerytury, podnosząc w uzasadnieniu decyzji, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku posiada okresy składkowe i nieskładkowe w łącznym wymiarze 25 lat, 10 miesięcy 27 dni, w tym staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat, 2 miesiące i 5 dni. Organ rentowy odmówił wnioskodawcy zaliczenia okresu od 1 października 1975 roku do 31 marca 1997 roku jako pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniu wniesionym od powyższej decyzji w dniu 27 maja 2014 roku R. B. wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury, podnosząc, iż w okresie od 1 października 1975 roku do 31 marca 1997 roku był zatrudniony w Nadleśnictwie P. gdzie wykonywał pracę w pełnym wymiarze na stanowisku robotnika leśnego – pilarza.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca R. B., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 24 lutego 2014 roku wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych)

Wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymuje się okresem ubezpieczenia w wymiarze 20 lat, 1 miesiąc i 5 dni okresów składkowych, 5 miesięcy okresów nieskładkowych oraz okresy uzupełniające – rola w wymiarze 5 lat, 4 miesiące, 22 dni, tj. łącznie 25 lat, 10 miesięcy i 27 dni, w tym 14 lat, 2 miesiące i 5 dni stażu pracy w szczególnych warunkach.

(dowód: decyzja z dnia 7 maja 2014 roku- k. 61 akt emerytalnych).

W okresie od 1 kwietnia 1977 roku do 5 października 1988 roku, od 7 kwietnia 1989 roku do 19 maja 1991 roku i od 6 kwietnia 1992 roku do dnia 24 kwietnia 1992 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Nadleśnictwie P. na stanowisku robotnik leśny – drwal, palacz c.o. oraz drwal pilarz.

W okresie od 6 października 1988 roku do 6 kwietnia 1989 roku, od 20 maja 1991 roku do 5 kwietnia 1992 roku wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym.

(okoliczności bezsporne; dowód: wniosek k. 5v akt emerytalnych; świadectwo pracy z dnia 17 lutego 2014 roku –k. 18 akt emerytalnych; świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 19 akt emerytalnych; zaświadczenia k. 20, k. 21 akt emerytalnych; zaświadczenie k. 37 akt emerytalnych; umowa o pracę k. 20, k. 19)

W okresie od 7 października 1998 roku do 3 kwietnia 1989 roku wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) – 6 S.A. w W. na stanowisku pilarz – prace drwali.

(okoliczności bezsporne; dowód: dowód: wniosek k. 5v akt emerytalnych; świadectwo pracy z dnia 29 stycznia 2014 roku –k. 22 akt emerytalnych; świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych k. 53 akt emerytalnych)

R. B. w okresie od 10 maja 1970 roku do 20 grudnia 1976 roku wykonywał pracę w gospodarstwie rolnym, w tym w okresie od 10 maja 1970 roku do dnia 2 stycznia 1975 roku w gospodarstwie rolnym dziadków, a następnie prowadził gospodarstwo rolne do 20 grudnia 1976 roku jako właściciel.

Gospodarstwo rolne o powierzchni 8,30 ha było położone we wsi S., gmina K.. W gospodarstwie wnioskodawca wykonywał wszystkie prace związane z gospodarstwem rolnym, tj. żniwa, sianokosy, uprawa zbóż i ziemniaków oraz prace przy hodowli zwierząt gospodarskich. Praca ta była pracą stałą, wykonywaną w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca ta w tym okresie stanowiła jedyne źródło dochodu wnioskodawcy.

Wnioskodawca był zameldowany w miejscowości S. do 20 grudnia 1976 roku.

(dowód: wniosek k. 5v akt emerytalnych; oświadczenie wnioskodawcy k. 8 akt emerytalnych; akt notarialny z dnia 3 stycznia 1975 roku rep A nr 18/75 k. 11-12 akt emerytalnych; oświadczenie k. 15 akt emerytalnych; pismo k. 16 akt emerytalnych)

Na wniosek R. B. w oparciu o jego oświadczenia i w oparciu o zeznania wskazanych świadków okres od 10 maja 1970 roku do 20 grudnia 1976 roku został zaliczony do stażu pracy okres uzupełniający – rola.

( okoliczność bezsporna; dowód: pismo k. 42 akt emerytalnych)

W dniu 1 marca 1977 roku R. B. został zatrudniony w Nadleśnictwie P. w P. w charakterze robotnika sezonowego na okres jednego miesiąca marca 1977 roku w pełnym wymiarze czasu pracy.

( dowód: umowa k. 21)

W dniu 31 marca 1977 roku wnioskodawca złożył podanie z prośbą o przyjęcie go do pracy w Nadleśnictwie P. w charakterze stałego robotnika leśnego w leśnictwie W.. W uzasadnieniu podał, że mieszka na terenie nadleśnictwa, nie posiada gospodarstwa rolnego o praca w lesie by mu odpowiadała. Wnioskodawca wskazał miejsce zamieszkania w P. G..

(dowód: podanie k. 18)

Wnioskodawca złożył do akt osobowych życiorys (bez daty spisania). W życiorysie podał, że w 1961 roku rozpoczął uczęszczać do szkoły podstawowej. Po jej ukończeniu przebywał u rodziców do 18 roku życia. W 1972 roku podjął pracę w (...) 7 w W. jako pracownik fizyczny, pracując tam do roku 1976 roku. W 1976 roku założył rodzinę i zamieszkał u teściów, gdzie mieszka do danej chwili. Obecnie chciał podjąć pracę ponownie w lasach państwowych.

(dowód: życiorys k. 16)

W kwestionariuszu osobowym spisanym w dniu 5 kwietnia 1977 roku jako okresy zatrudnienia wnioskodawcy wpisano od 1972 roku do 1976 roku (...) 7 P. w W., od 1 kwietnia 1977 roku Nadleśnictwo P. – drwal.

Wnioskodawca podpisał kwestionariusz osobowy i poda miejsce zamieszkania P. G..

Wnioskodawca ożenił się w dniu 14 sierpnia 1976 roku, w dniu (...) urodziła się córka wnioskodawcy

(dowód: kwestionariusz k. 17)

W dniu 1 kwietnia 1977 roku wnioskodawca zawarł umowę o pracę z Nadleśnictwem P. w leśnictwie W. na okres wstępny do dnia 31 marca 1978 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku robotnika leśnego – drwala.

(dowód: umowa k. 20)

W dniu 1 kwietnia 1978 roku wnioskodawca zawarł umowę o pracę z Nadleśnictwem P. w leśnictwie W. na czas nieokreślony do dnia 31 marca 1978 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku drwala operatora maszyn i urządzeń leśnych.

(dowód: umowa k. 19)

Wnioskodawca w 1978 roku ukończył kurs dla drwali – operatorów pilarek, w 1988 roku kurs bhp i ppoż dla robotników LP.

(dowód: świadectwo pracy k. 18 akt emerytalnych)

W opinii wydanej przez pracodawcę na prośbę R. B. pracodawca Nadleśnictwo P. w P. podał, iż R. B. jest zatrudniony w Nadleśnictwie P. od 1 kwietnia 1977 roku na stanowisku drwal – motorniczy.

(dowód: opinia k.15)

Nadleśnictwo P. zaświadczyło w piśmie z dnia 3 września 2002 roku, iż wnioskodawca był zatrudniony w Nadleśnictwie P. w okresie od 1 kwietnia 1977 roku do 24 kwietnia 1992 roku. W latach od 1 kwietnia 1977 roku do dnia 31 marca 1978 roku jako robotnik leśny-drwal; w latach 1 kwietnia 1978 roku do 31 marca 1992 roku jako drwal motorniczy, zaś w sezonach grzewczych tj. 11 października 1982/30 kwietnia 1983 roku; 8 października 1983/30 kwietnia 1984 roku; 14 października 1984/15 kwietnia 1985 roku jako palacz w kotłowni w Nadleśnictwie.

(dowód: zaświadczenie k. 14)

W Nadleśnictwie zawierano umowy o prace sezonowe w celu sprawdzenia pracowników. Niekiedy umowy te przechodziły w umowy o pracę. Gdy pracownik został zatrudniony na umowę o pracę jako drwal, wówczas już nie zawierano z nim umowy o pracę sezonową. Pracownik sezonowy nie pracował jako drwal, pracował przy zalesianiu.

Osoba, która chciała zostać przyjęta do pracy pisała podanie o pracę.

R. B. gdy został przyjęty do pracy był już żonaty, miał już córkę.

(dowód: częściowe zeznania J. R. - protokół rozprawy z dnia 9.12.2014 roku k. 40v- 41v, nagranie od minuty 00.05.41 do minuty 00.42.31 płyta k. 45; częściowe zeznania H. G. - protokół rozprawy z dnia 9.12.2014 roku k. 42-42v, nagranie od minuty 00.43.49 do minuty 1.03.10 płyta k. 45/

Wnioskodawca wniósł we wniosku o emeryturę do ZUS o uznanie okresu zatrudnienia w Nadleśnictwie P. od dnia 1 kwietnia 1977 roku.

(dowód: wniosek k. 5v akt emerytalnych)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

-

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

-

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, ukończył 60 lat i złożył stosowny wniosek o przekazanie środków z OFE do budżetu państwa.

Spór przy tym w danej sprawie dotyczył już samej okoliczności zatrudnienia wnioskodawcy w Nadleśnictwie P. w okresie od 1 października 1975 roku do dnia 31 marca 1977 roku z uwagi na brak jakichkolwiek dokumentów dotyczących zatrudnienia wnioskodawcy w tym okresie. Kwestią zatem wtórną była okoliczność charakteru wykonywanej pracy w spornym okresie. W sprawie wnioskodawca winien w pierwszej kolejności wykazać, iż we wskazanym okresie był zatrudniony w Nadleśnictwie P.. Ciężar dowodu w takim przypadku w myśl art. 6 k.c. spoczywa na ubezpieczonym.

Wnioskodawca nie sprostał temu obowiązkowi.

Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o dokumenty oraz częściowo w oparciu o zeznania świadków w takim jednakże zakresie, w jakim zeznania te znalazły potwierdzenie w dowodach obiektywnych w postaci dokumentów. W pozostałym zakresie zeznania te, podobnie jak zeznania wnioskodawcy,były niewiarygodne, gdyż były niespójne, nielogiczne, wewnętrznie sprzeczne oraz sprzeczne z dokumentami zebranymi w sprawie.

W szczególności zatem analiza dokumentacji zebranej w sprawie w postaci akt osobowych wnioskodawcy, wniosków i oświadczeń samego wnioskodawcy załączonych do wniosku o emeryturę oraz zeznań świadków i zeznań wnioskodawcy absolutnie nie dają żadnej podstawy do stwierdzenia, że R. B. był w okresie od 1 października 1975 roku do dnia 31 marca 1977 roku zatrudniony w Nadleśnictwie P. w charakterze drwala pilarza.

Z akt osobowych wnioskodawcy dotyczących zatrudnienia w Nadleśnictwie P. jednoznacznie bowiem wynika, iż R. B. został zatrudniony w Nadleśnictwie od dnia 1 marca 1977 roku jako robotnik sezonowy, a następnie od 1 kwietnia 1977 roku jako robotnik leśny – drwal ( na okres wstępny), a od 1 kwietnia 1978 roku jako drwal motorniczy na umowę o pracę na czas nieokreślony.

Sąd uwzględnił przy tym okoliczność, o której mowa w piśmie Nadleśnictwa, iż w okresie lat 70 – tych i 80 – tych dokumenty Nadleśnictwa były przechowywane w pomieszczeniach nieprzystosowanych do ich archiwizowania. Część dokumentów się nie zachowała. Należy jednakże w szczególności podkreślić, iż absolutnie z treści pisma nie wynika, że dotyczy to również dokumentów wnioskodawcy i ewentualnie w jakim zakresie. Co więcej analiza akt osobowych wskazuje, iż w odniesieniu do okresu początku zatrudnienia wnioskodawcy dokumentacja ta w pełni dokumentuje początek zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 1 marca 1977 roku jako pracownika sezonowego, a następnie od dnia 1 kwietnia 1977 roku jako pracownika zatrudnionego na umowę o pracę na okres wstępny. Taki wniosek wynika z analizy dokumentów z akt osobowych wnioskodawcy. Wynika z nich w szczególności, iż wnioskodawca znalazł zatrudnienie w Nadleśnictwie dopiero w 1977 roku. Początkowo został zatrudniony jako pracownik sezonowy. Z częściowych zeznań świadka J. R. – przełożonego wnioskodawcy, leśniczego, który przyjmował pracowników do pracy, wynikało przy tym, że takie umowy były zawierane wyłącznie na początku zatrudnienia pracowników. Pracownicy sezonowi nie byli zatrudniani jako pilarze czy drwale, pracowali przy zalesianiu. Umowy o zatrudnienie jako robotników sezonowych stanowiły ewentualnie podstawę do zatrudnienia na stałe. Były to zatem umowy, które pozwalały sprawdzić przydatność pracowników do pracy. Umów takich nie zawierali zaś pracownicy już zatrudnieni na podstawie umów o pracę („ zatrudnieni na stałe”). Jak zeznał świadek, jeżeli pracownik był już zatrudniony na stałe to pracował na stałe. Zeznania świadka w tym zakresie korelują z dokumentacją znajdującą się w aktach osobowych. Z akt tych wynikało zatem, że wnioskodawca początkowo został zatrudniony na umowę jako robotnik sezonowy. Następnie napisał podanie o przyjęcie do pracy w charakterze stałego robotnika. Absurdalne zatem i nielogiczne było stanowisko wnioskodawcy z którego wynikało, że najpierw od 1 października 1975 roku do 31 marca 1977 roku został zatrudniony na „stałą umowę” jako drwal – pilarz, a dopiero następnie jako pracownik sezonowy i po zakończeniu umowy o pracę sezonową pisał podanie o przyjęcie go jako pracownika na stałe i wówczas otrzymał najpierw umowę na okres wstępny, a od 1 kwietnia 1978 roku na czas nieokreślony.

Z analizy wskazanych dowodów zatem wynika, że wnioskodawca został zatrudniony w Nadleśnictwie od 1 marca 1997 roku. Z tymi okolicznościami skorelowana jest również okoliczność, że w 1978 roku wnioskodawca odbył szkolenie specjalistyczne. Zeznania świadków były przy tym w tym zakresie niespójne. J. R. podawał, że dopiero w 1978 roku odbywały się takie szkolenia, natomiast świadek H. G. podał, że szkolenia odbywały się po przyjęciu do pracy na stałe. Niezależnie od powyższego wynikało z zeznań, że pracownicy zatrudnieni na stałe odbywali szkolenia. Niczym zatem nie uzasadnione byłoby zatrudnienie wnioskodawcy na stałe w okresie od 1 października 1975 roku do 31 marca 1977 roku, następnie na umowę sezonową, następnie na okres wstępny i ponownie na stałe w 1978 roku i dopiero wówczas skierowanie wnioskodawcy na szkolenie.

Przyjęcie twierdzeń wnioskodawcy jest przy tym nielogiczne również w świetle życiorysu napisanego przez wnioskodawcę. Życiorys ten nie posiadał daty. Należy jednakże z treści pisma wysnuć, iż nie mógł być napisany w 1975 roku. W życiorysie bowiem R. B. podaje fakty, które zaistniały w 1976 roku, tj. zawarcie małżeństwa, założenie rodziny, zakończenie zatrudnienia w (...), przeprowadzka do teściów (po 20 grudnia 1976 roku – wymeldowanie z miejscowości S.). Można zatem uznać, iż życiorys ten powstał w dacie napisania podania o przyjęcie do pracy po ustaniu umowy o pracę sezonową, na co wskazuje również ostatnie zdanie życiorysu, że wnioskodawca pragnie ponownie podjąć pracę w lasach państwowych. Z życiorysu tego jednoznacznie wynika, iż w okresie od 1972 roku do 1976 roku wnioskodawca pracował na (...) 7 P. w W.. Absolutnie zaś wnioskodawca w życiorysie nie wspomina o ewentualnym jednoczesnym z tym zatrudnieniem zatrudnieniu w samym Nadleśnictwie, co byłoby naturalne skoro wnioskodawca ubiega się o umowę o pracę w Nadleśnictwie.

Co więcej w podpisanym przez wnioskodawcę kwestionariuszu osobowym sporządzonym w dniu 5 kwietnia 1977 roku również wskazano jako okresy zatrudnienia od 1972 roku do 1976 roku na (...) 7 P. w W. oraz od 1 kwietnia 1977 roku w Nadleśnictwie.

Sąd nie dał zatem wiary wnioskodawcy, że pracował on w Nadleśnictwie już w okresie od 1 października 1975 roku do 31 marca 1977 roku. Na powyższy wniosek wskazują bowiem również dokumenty, które były sporządzone przez pracodawcę w toku zatrudnienia w Nadleśnictwie, w tym opinia z 1988 roku, gdzie pracodawca dokładnie wskazał datę początkową zatrudnienia R. B. w Nadleśnictwie, tj. od 1 kwietnia 1977 roku oraz zaświadczenie z dnia 3 września 2002 roku. Powyższe wynikało również ze świadectwa pracy wnioskodawcy, nie kwestionowanego przez wnioskodawcę. Z dokumentów tych nie wynika zatem, że oprócz dokumentów z akt osobowych przesłanych przez Nadleśnictwo, istniały inne dokumenty (ewentualnie zaginione, utracone), a które mogłyby wskazywać na inny okres zatrudnienia wnioskodawcy w Nadleśnictwie niż wskazany w świadectwie pracy czy przez samego wnioskodawcę w kwestionariuszu, życiorysie czy wniosku o emeryturę. Przeciwnie, skoro opinia została sporządzona w 1988 roku, tj. 10 lat od zatrudnienia wnioskodawcy, gdyby istniały inne dokumenty dotyczące ewentualnego wcześniejszego zatrudnienia wnioskodawcy w Nadleśnictwie (np. w okresie 1975 – marzec 1977 roku), w opinii znalazłoby to odzwierciedlenie. Dokumenty zatem nie potwierdziły, iż wnioskodawca był zatrudniony w Nadleśnictwie w spornym okresie. Wniosek ten wynika z analizy dokumentów i ich oceny co do logicznego ciągu zdarzeń dotyczącego zatrudnienia wnioskodawcy najpierw jako pracownika sezonowego – marzec 1977 roku, a następnie jako pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na okres wstępny.

Również zeznania zgłoszonych świadków nie potwierdziły, iż wnioskodawca podjął zatrudnienie w Nadleśnictwie już w 1975 roku. Świadkowie bowiem zgodnie w tym zakresie podali, iż wnioskodawca w chwili zatrudnienia był już żonaty, zaś świadek J. R. podał, że miał dwie dziewczyny w domu ( tj. żonę i córkę). Z akt wynika, że wnioskodawca ożenił się w dniu 14 sierpnia 1976 roku, zaś córka urodziła się w listopadzie 1976 roku. Skoro tak, nie mógł podjąć zatrudnienia w 1975 i 1976 roku, lecz w 1977 roku. Co więcej J. R. pamiętał, że wnioskodawca wcześniej pracował, co korelowało z dokumentami z akt osobowych wnioskodawcy (zatrudnienie na (...) w okresie 1972 – 1976). Zeznania zatem J. R., że jak przyszedł do pracy w styczniu 1975 roku, to wnioskodawca był już na etacie i miał „dwie dziewczyny w domu” oraz zeznania H. G., że pierwszy raz pracowali w styczniu 1975 roku i wnioskodawca był wtedy żonaty były całkowicie sprzeczne z obiektywnymi ustalonymi przez sąd okolicznościami. Co więcej sam wnioskodawca nie twierdził, że pracował już w styczniu 1975 roku.

Stanowisko wnioskodawcy nie tylko nie znalazło potwierdzenia w aktach osobowych, ale także w dokumentach składanych w toku sprawy przez samego wnioskodawcę.

Należy bowiem podkreślić, iż R. B. składając wniosek o emeryturę w lutym 2014 roku absolutnie nie wskazywał, aby w okresie od 1 października 1975 roku do 31 marca 1977 roku pracował w Nadleśnictwie P.. Wręcz przeciwnie stanowczo podał, iż pracował w Nadleśnictwie w okresie od 1 kwietnia 1977 roku. Co więcej wskazywał i dowodził w sposób szczegółowy, że w okresie poprzedzającym zatrudnienie w Nadleśnictwie, tj. przed 1 kwietnia 1977 roku, od 10 maja 1970 roku do 20 grudnia 1976 roku pracował w gospodarstwie rolnym u swoich dziadków, a następnie jako właściciel gospodarstwa rolnego. Ze złożonej przez wnioskodawcę dokumentacji, w postaci oświadczeń, zaświadczeń i aktu notarialnego, a także ze złożonych zeznań R. B. i zgłoszonych przez niego świadków wynikało przy tym, iż w okresie pracy w rolnictwie wykonywał wszystkie prace związane z prowadzeniem gospodarstwa, tj. żniwa, sianokosy, uprawa zbóż i ziemniaków, a także prace przy hodowli zwierząt gospodarskich. Wnioskodawca stanowczo twierdził na potrzeby postępowania emerytalnego przed organem emerytalnym, iż pracę tę wykonywał stale, w pełnym wymiarze czasu i praca ta stanowiła w tym okresie jego jedyne źródło utrzymania. Zeznania wnioskodawcy potwierdzały zeznania świadków zgłoszonych przez wnioskodawcę. Powyższe zostało uznane przez organ emerytalny i stawiło podstawę zaliczenia danego okresu jako okresu uzupełniającego staż. Okoliczności te nie były kwestionowane przez wnioskodawcę w odwołaniu od przedmiotowej decyzji.

Również we wniosku o emeryturę wnioskodawca po okresie zatrudnienia w rolnictwie, jako kolejny okres zatrudnienia wskazał pracę w Nadleśnictwie od 1 kwietnia 1977 roku. Absolutnie zaś nie podnosił, iż jednocześnie w okresie 1975 – 1976 pracował i w rolnictwie i na (...) i w Nadleśnictwie. Co więcej ze składanych dokumentów i oświadczeń wnioskodawcy zawartych zarówno w aktach osobowych z Nadleśnictwa, jak i w toku postępowania przed organem emerytalnym wynikało, iż prace wykonywane w rolnictwie nie były wykonywane jednocześnie z jakimkolwiek zatrudnieniem, zaś pracę w Nadleśnictwie R. B. podjął po przeprowadzeniu się do teściów, po zaprzestaniu wykonywania prac w rolnictwie, a zatem po 20 grudnia 1976 roku. Powyższe koreluje z ustaleniami poczynionymi na podstawie dokumentacji z akt osobowych wnioskodawcy i dokonaną ich oceną, iż wnioskodawca podjął pracę od 1 marca 1977 roku jako pracownik sezonowy, a następnie od 1 kwietnia 1977 roku jako pracownik drwal – pilarz. Na powyższe wskazują również zaświadczenia o wynagrodzeniach od kwietnia 1977 roku.

Sąd dokonał oceny zeznań świadków. Były one jednakże nie tylko sprzeczne z materiałem dowodowym w postaci dokumentów, ale również sprzeczne między sobą i z zeznaniami wnioskodawcy. Sprzeczności te dotyczyły daty początku zatrudnienia, okoliczności zatrudnienia, kwestii zatrudnienia na umowę o pracę sezonową czy daty odbycia szkolenia. Również zeznania samego wnioskodawcy były całkowicie niewiarygodne. Pozostawały one w szczególności w sprzeczności z dokumentami i wcześniejszymi twierdzeniami wnioskodawcy złożonymi przed organem emerytalnym. Wnioskodawca przy tym w zeznaniach nie potrafił w sposób logiczny wyjaśnić tych rozbieżności, jak również rozbieżności w swoich zeznaniach i zeznaniach świadków. Ostatecznie nie potrafił dokładnie wskazać daty zatrudnienia w Nadleśnictwie ( zima 1975 czy 1976 roku), okresu zatrudnienia na (...) 7, wyjaśnić braku wskazania okresu zatrudnienia w Nadleśnictwie (1975- marzec 1977 rok) w dokumentach, wniosku, oświadczeniach, życiorysie i kwestionariuszu. Nie potrafił również ostatecznie podać, czy pracował najpierw na (...) i potem w Nadleśnictwie czy te okresy zatrudnienia się zazębiały. Absurdalne i całkowicie niewiarygodne w świetle szczegółowych dokumentów i twierdzeń wnioskodawcy przed organem rentowym co do pracy w rolnictwie, były zeznania wnioskodawcy o możliwości jednoczesnego wykonywania w okresie 1975 – 1976 zatrudnienia i w rolnictwie i na (...) i w Nadleśnictwie, w tym w każdym z tych miejsc w pełnym wymiarze czasu pracy i stale. Tym bardziej, że wnioskodawca wykazywał przed organem emerytalnym jak wiele prac wykonywał w rolnictwie, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i że praca ta stanowiła wówczas jedyne źródło dochodu wnioskodawcy.

W świetle zebranych w sprawie dokumentów i dokonania ich oceny zeznania świadków w pozostałym zakresie, w jakim nie korespondują one i nie znajdują potwierdzenia w tych dokumentach oraz zeznania wnioskodawcy jako całkowicie niewiarygodne, sprzeczne z wiarygodnym materiałem dowodowych nie mogły stanowić postawy ustaleń faktycznych.

Należało przy tym podnieść, iż twierdzenia, że wnioskodawca pracował w Nadleśnictwie już w okresie od 1 października 1975 roku do 31 marca 1977 roku, R. B. zgłosił dopiero wydaniu pierwszej decyzji odmownej z dnia 20 marca 2014 roku, zgłaszając w tym zakresie świadków. Mając na uwadze powyższe sąd uznał, że wnioskodawca zgłosił je wyłącznie na potrzeby niniejszego postępowania.

Sąd dokonał również oceny wiarygodności zaświadczenia sporządzonego przez Nadleśnictwo z dnia 7 kwietnia 2014 roku. Mając na uwadze dokonaną ocenę materiału dowodowego sąd stwierdził, iż zaświadczenie to nie może stanowić jakiegokolwiek dowodu zatrudnienia wnioskodawcy w Nadleśnictwie w spornym okresie, skoro zostało oparte wyłącznie na twierdzeniach wnioskodawcy i zeznaniach świadków, co w świetle wyżej poczynionej oceny tych zeznań i twierdzeń oraz pozostałej dokumentacji czyni je niewiarygodnymi.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż wcześniejsza emerytura jest dla powszechnego systemu świadczeń emerytalnych instytucją wyjątkową, określającą szczególne uprawnienia uprzywilejowanego kręgu podmiotów, stąd wymaga ścisłej wykładni i pewnego ustalenia przesłanek prawa. Przewidziane bowiem w art. 184 ustawy emerytalnej prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym niż powszechnie przyjęty stanowi przywilej i odstępstwo od zasady wyrażonej w art. 27 ustawy, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo. Nie można zatem poprzestać na uprawdopodobnieniu istnienia przesłanek prawa do emerytury, lecz muszą być one udowodnione. (por. wyroki Sądów Apelacyjnych: w Łodzi z dnia 11 lutego 2014 roku, IIIAUa 684/13, LEX; w Rzeszowie z dnia 22 stycznia 2014 roku, III AUa 993/13,LEX; w Białymstoku z dnia 22 maja 2014 roku, III AUa 1344/13, LEX;

Sąd miał na uwadze, iż w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów, nie obowiązują ograniczenia dowodowe zawarte w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r. Nr 10, poz. 49 z późn. zm.). Jednak zauważyć należy, że w rozporządzeniu przewidziana została pewna hierarchia dowodów, którą sąd winien kierować się przy rozpoznawaniu sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W pierwszej kolejności, przy ustalaniu okresów zatrudnienia, winny być uwzględniane dokumenty z przebiegu zatrudnienia - świadectwa pracy wystawione przez pracodawcę, umowy o pracę, angaże, legitymacje ubezpieczeniowe i inne dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia. Dopiero gdy dokumentacja pracownicza jest niepełna lub zawiera pewne rozbieżności dopuszczalne jest posiłkowanie się zeznaniami świadków, ale jako dowodem uzupełniającym, potwierdzającym przebieg zatrudnienia. Nie jest natomiast dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne. ( por. ww. wyroki Sądów Apelacyjnych oraz wyroki Sądów Apelacyjnych w Szczecinie z dnia 20 września 2012 roku, III AUa, LEX; w Białymstoku z dnia 22 maja 2013 roku, III AUa 952/12, LEX, w Lublinie z dnia 6 sierpnia 2014 roku, III AUa 466/14, LEX; Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 17 stycznia 2012 r., III AUa 1482/11, we Wrocławiu z 22 lutego 2012 r., III AUa 1734/11, LEX ).

Jednocześnie podkreślić należy, że w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.

W realiach rozpoznawanej sprawy wnioskodawca brakujący mu okres stażu pracy w warunkach szczególnych, wykazywał w drodze zeznań świadków. Jak wynika jednakże z dokonanej oceny materiału dowodowego, w szczególności zeznań zgłoszonych świadków, przesłuchani w sprawie świadkowie nie potwierdzili w sposób nie budzący wątpliwości twierdzeń ubezpieczonego co do jego pracy w spornym okresie. Zeznania świadków były bowiem niewiarygodne, nie logiczne, nie jasne sprzeczne ze sobą, z twierdzeniami wnioskodawcy, oraz w szczególności z dokumentami zebranymi w sprawie. Skoro zaś w danej sprawie zeznania świadków miały stanowić jedyny dowód twierdzeń wnioskodawcy, a nie znalazły one żadnego potwierdzenia w dokumentach pracowniczych i zostały ocenione ze wskazanych przyczyn jako całkowicie niewiarygodne, nie mogły zatem stanowić miarodajnego dowodu okresu zatrudnienia wnioskodawcy od dnia 1 października 1975 roku do dnia 31 marca 1977 roku w Nadleśnictwie P. a tym bardziej zatrudnienia w szczególnych warunkach. W sprawie nie było dopuszczalne oparcie się wyłącznie na całkowicie niewiarygodnych zeznaniach świadków, przy tak dokonanej ocenie ich wiarygodności oraz w sytuacji gdy z dokumentów wynikały okoliczności przeciwne.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.