Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2015 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział III Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Jakub Idziorek

Protokolant: apl. adw. A. K.

po rozpoznaniu w dniu 31 marca 2015 r.

na rozprawie,

sprawy z powództwa M. K.,

przeciwko Skarbowi Państwa – Prokuraturze Rejonowej S.-Zachód w S.,

o zapłatę,

oddala powództwo.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 października 2013 roku M. K., powołując się na przepisy art. 23 k.c., 24 k.c. i art. 417 ² k.c. wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa – Prokuraturze Rejonowej S. – Zachód w S. kwot: 25 000 złotych tytułem odszkodowania i 25 000 złotych tytułem zadośćuczynienia za pomówienie go przez prokuratora Prokuratury Rejonowej Szczecin – Zachód w S. o popełnienia przestępstwa.

W uzasadnieniu żądania pozwu M. K. podniósł, że prokurator oskarżył go o popełnienie przestępstwa z art. 193 k.k. , a wyrokiem z dnia 24 września 2013 roku Sąd Rejonowy P. i Zachód w S. uniewinnił go od popełnienia tego czynu, co świadczy o nierzetelności i bezzasadności działań prokuratora wobec jego osoby. Na skutek oskarżenia go o czyn z art. 193 k.k. „utracił możliwość normalności egzystowania”, a nadto nie doszłoby do skazania go za inne przestępstwa. Na skutek nadania biegu sprawie o naruszenie miru domowego został on „przesłuchany i napiętnowany” a „sama konieczność składania zeznań, stawienia się na Policji i przesłuchania jest uwłaczająca”, zwłaszcza, że przez 43 lata wiódł praworządne życie (protokół rozprawy z dnia 10 lutego 2015 roku k. 123 verte).

Skarb Państwa – Prokuratura Rejonowa S. – Zachód w S. przyznał, że skierował przeciwko M. K. akt oskarżenia o popełnienie przestępstwa z art. 193 k.k., a także, że Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie uniewinnił go od popełnienia tego czynu. W sprawie nie zachodzą natomiast wyartykułowane w przepisie art. 417 k.c. przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej. Działaniu prowadzącego postępowanie przygotowawcze prokuratorowi Prokuratury Rejonowej Szczecin - Zachód w S. nie można przypisać bezprawności działania, a w szczególności błędów, czy uchybień w podejmowanych czynnościach. W toku tego postępowania ustalono, że przypisane mu w akcie oskarżenia jako czyn z art. 193 k.k. zdarzenia miało miejsce, co również potwierdził Sąd w uzasadnieniu wyroku z dnia 24 września 2013 roku, a uniewinnienie spowodowane było ustaleniem braku umyślności z działaniu M. K.. Nadto ten sam akt oskarżenia obejmował osiem czynów i co do pozostałych przestępstw zapadł wyrok skazujący. M. K. nie wykazał również aby na skutek oskarżenia go o popełnienie czynu z art. 193 k.k. poniósł jakąkolwiek szkodę i krzywdę. Tak argumentując pozwany wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 maja 2012 roku żona powoda M. K. K. K. (1) wniosła do Sądu Okręgowego w Szczecinie o rozwiązanie ich małżeństwa przez rozwód bez orzekania o winie.

M. K. wniósł o oddalenie powództwa.

Na czas trwania postępowania w tej sprawie Sąd zakazał M. K. bezpośrednich osobistych kontaktów z synem K. K. (2).

Wyrokiem z dnia 8 września 2014 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie rozwiązał przez rozwód związek małżeński K. K. (1) i M. K. z winy obu stron.

Dowód:

- kopia pozwu o rozwód wraz z załącznikami k. 495 – 499,

- kopia odpowiedzi na pozew o rozwód k. 500 – 502,

- kopia sprawozdania z wywiadu w sprawie o rozwód z dnia 06.07.2012 r. k. 504 – 506,

- kopia pisma K. K. (1) z dnia 31.07.2012 r. k. 508 – 510,

- kopia pisma M. K. z dnia 17.09.2012 r. k. 511 – 514,

- kopia notatki z rozmowy z dnia 26.09.2012 r. k. 518 ,

- kopia wniosku K. K. (1) z dnia 26/10/2012 r. k. 519 – 520,

- zapis nagrania z dnia 21.10.2012 r. k. 521 – 522,

- kopia protokołu rozprawy z dnia 14.01.2013 r. w sprawie XRC 1106/12 k. 524 – 518,

- kopia protokołu rozprawy z dnia 28.01.2013 r. w sprawie X RC 1106/12 k. 529 – 536,

- kopia protokołu rozprawy z dnia 15.04.2013 r. w sprawie X RC 1106/12 k. 539 – 545,

- kopia protokołu wysłuchania małoletniego k. 546 – 543,

- kopia opinii w sprawie małoletniego z dnia 10.05.2013 r. k. 558 – 559,

- kopia postanowienia z dnia 03.06.2013 r. k. 561,

- kopia protokołu rozprawy z dnia 24.03.2014 r. w sprawie X RC 1106/12 k. 562 – 564,

- kopia protokołu rozprawy z dnia 15.04.2013 r. w sprawie X RC 1106/12 k. 565 – 473,

- kopia protokołu rozprawy z dnia 03.07.2014 r. w sprawie X RC 106/12 k. 575 – 579,

- kopia protokołu rozprawy z dnia 04.09.2014 r. w sprawie X RC 1106/12 k. 580 – 588,

- kopia wyroku Sądu Okręgowego wydanego w dniu 08.09.2014 r. w sprawie X RC 1106/12 k. 589 – 590.

W dniu 13 czerwca 2012 roku żona M. K. K. K. (1) zawiadomiła Policję o tym, że M. K., wbrew wezwaniu do opuszczenia jej lokalu przy ulicy (...) w S., nadal w nim przebywa. Złożyła wniosek o ściganie i ukaranie M. K. za ten czyn. Postępowanie przygotowawcze w tej sprawie o czyn z art. 193 k.k. prowadził Komisariat Policji S. – P. w S., a nadzorowała je Prokuratura Rejonowa S. – Zachód w S.. Sprawa ta została oznaczona sygn. 1 Ds. 1674/12.

Przedmiotem tego postępowania było również podejrzenie przestępstwa uporczywego nękania K. K. (1) w okresie od lipca 2012 roku do 7 września 2012 roku (art. 190 a k.k.) i gróźb karalnych kierowanych wobec jej osoby w dniu 21 października 2012 roku ( art. 190 k.k.)

Przesłuchany w charakterze podejrzanego M. K. przyznał, że nie zastosował się do wezwania do opuszczenia lokalu przy ulicy (...) w S., ponieważ ma prawo przebywać w jednym lokalu z żoną i synem. Nie przyznał się do popełnienia tego czynu.

Dowód:

- kopia notatki urzędowej z dnia 13.06.2012 r. k. 134 – 136,

- kopia protokołu przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie k. 137 – 142,

- kopia protokołu przesłuchania podejrzanego k. 143 – 148,

- kopia protokołu przyjęcia wniosku o ściganie k. 149 159,

- kopia protokołu przesłuchania świadka K. K. (1) k. 160 – 164,

- kopia protokołu przesłuchania podejrzanego M. K. k. 165 – 169,

- kopia protokołu przesłuchania podejrzanego M. K. k. 170 – 171,

- kopia postanowienia o zastosowaniu środków zapobiegawczych z dnia 07.09.2012 r. k. 172 – 173,

- kopia protokołu przesłuchania świadka K. K. (1) k. 174 – 177,

- kopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego z dnia 17.09.2012 r. k. 178,

- kopia zaświadczenia psychologicznego z dnia 01.06.2012 r. k. 179,

- kopia protokołu przesłuchania podejrzanego M. K. z dnia 01.10.2012r. k. 180 – 186,

- kopia protokołu przesłuchania świadka K. K. (1) z dnia 06.11.2012 r. k. 188 – 193,

- kopia protokołu przesłuchania podejrzanego M. K. z dnia 06.11.2012 r. k. 194 – 196,

- zeznania powoda M. K. w charakterze strony k. 123 verte.

W dniu 5 listopada 2012 roku zostało złożone zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przez M. K. przestępstwa naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariuszy Policji (art. 222 § 1 k.k.) i gróźb karalnych wobec K. K. (1) (art. 190 § 1 k.k.). Postępowanie w tej sprawie prowadził Komisariat Policji S. – P. w S., a nadzorowała je Prokuratura Rejonowa S. – Zachód w S.. Sprawa ta została oznaczona sygn. 1 Ds. 2465/12.

Postanowieniem z dnia 6 listopada 2012 roku Prokurator Prokuratury Rejonowej Szczecin – Zachód w S. połączył do sprawy 1 Ds. 1674/12 sprawę o sygn. akt 1 Ds. 2465/12 celem łącznego prowadzenia. W sprawie 1Ds. prowadzone jest przeciwko M. K. postępowanie o przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej funkcjonariuszy Policji, tj. o czyn z art. 222 § 1 k.k. i inne.

M. K. nie przyznał się do popełnienia ww. czynów.

W toku tego postępowania Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie zastosował wobec M. K. areszt tymczasowy na okres dwóch miesięcy od dnia zatrzymania, tj. do dnia 5 stycznia 2013 roku.

Dowód:

- kopia notatki urzędowej z dnia 05.11.2012 r. k. 198 – 199,

- kopia przesłuchania świadka K. K. (1) k. 199 – 202,

- kopia postanowienia z dnia 06.11.2012 r. k. 197,

- kopia protokołu posiedzenia przed Sądem Rejonowym Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 07.11.2012 r. w sprawie VI Kp 963/12 k. 203 – 205,

- kopia postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 07.11.2012 r. w sprawie VI Kp 963/12 k. 206 – 208,

- kopia postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 29.11.2012 r. w sprawie IV Kz 986/12 k. 217 – 221,

- kopia protokołu przesłuchania świadka K. K. (1) z dnia 14.11.2012 r. k. 209 – 213;

- protokół przesłuchania podejrzanego M. K. z dnia 19.11.2012 r. k. 214 – 216,

- kopia opinii psychologiczna z dnia 08.12.2012 r. k. 222 – 225,

- kopia opinii sądowo – psychiatrycznej z dnia 17.12.2012 r. k. 226 – 229,

- kopia protokołu zaznajomienia podejrzanego M. K. z materiałami śledztwa k. 230 – 233.

W dniu 27 grudnia 2012 roku Prokurator Prokuratury Rejonowej Szczecin – Zachód w S. skierował przeciwko M. K. do Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie akt oskarżenia o to, że:

I.  w dniu 13 czerwca 2012 roku w S. przy ulicy (...), wbrew woli właścicielki tego mieszkania K. K. (1) pomimo wielokrotnych wezwań do opuszczenia mieszkania nie chciał go opuścić, czym działał na jej szkodę, tj. o przestępstwo z art. 193 k.k.,

II.  w okresie od dnia 2 sierpnia 2012 roku do 5 listopada 2012 roku w S. uporczywie nękał swoja żonę K. K. (1) (…), wzbudzając u niej w ten sposób uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia i istotnie naruszając jej prywatność, czym działał na jej szkodę, tj. o przestępstwo z art. 190 a § 1 k.k. ,

III.  w dniu 5 września 2012 roku w S. groził K. K. (1) dźgnięciem nożem, przy czym groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonej uzasadnioną obawę jej spełnienia, na jej szkodę, tj. o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k.,

IV.  w dniu 6 września 2012 roku w S. groził gestem K. K. (1) spowodowaniem obrażeń brzucha, przy czym groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonej uzasadniona obawę jej spełnienia, na jej szkodę, tj. o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k.,

V.  w dniu 14 października 2012 roku w S. groził K. K. (1) pozbawieniem życia, przy czym groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonej uzasadniona obawę jej spełnienia, na jej szkodę, tj. o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k.,

VI.  w dniu 21 października 2012 roku w S. groził K. K. (1) pozbawieniem życia, przy czym groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonej uzasadniona obawę jej spełnienia, na jej szkodę, tj. o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k.,

VII.  w dniu 5 listopada 2012 roku w S. groził K. K. (1) spaleniem należącego do niej mieszkania położonego w S. przy ulicy (...), przy czym groźba ta wzbudziła u pokrzywdzonej uzasadniona obawę jej spełnienia, na jej szkodę, tj. o przestępstwo z art. 190 § 1 k.k.,

VIII.  W dniu 5 listopada 2012 roku w S. przy ulicy (...) naruszył nietykalność cielesną funkcjonariuszy policji post. M. F. i st. sierż. W. M. w ten sposób, że (…), podczas i w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych, czym działał na ich szkodę, tj. o przestępstwo z art. 222 § 1 k.k.

Dowód:

- kopia aktu oskarżenia z dnia 27.12.2012 r. k. 234 – 242.

W postępowaniu przez Sądem Rejonowym Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie stosowano wobec M. K. tymczasowe aresztowanie.

Wyrokiem z dnia 24 września 2013 roku Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie uniewinnił M. K. od popełnienie czyni opisanego w punkcie I aktu oskarżenia naruszenia w dniu 13 czerwca 2012 roku na szkodę K. K. (1) i uznał go za winnego pozostałych zarzucanych mu przestępstw. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że zarzucane M. K. przestępstwo naruszenia miru domowego wymaga winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim, a w świetle przytoczonych okoliczności norma przepisu art. 28 ¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego uchyla bezprawność jego zachowania.

Wyrokiem z dnia 14 lutego 2014 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 24 września 2013 roku w zakresie czynów opisanych w punktach II – VI aktu oskarżenia.

Dowód:

- kopia postanowienia wydanego w dniu 11.01.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 243,

- kopia postanowienia wydanego w dniu 04.02.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 251 - 252,

- kopia postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 28.02.2013 r. k. 253 – 255,

- kopia postanowienia wydanego w dniu 24.04.2013 r. k. 321,

- kopia postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 23.05.2013 r. k. 323 - 326,

- kopia postanowienia wydanego w dniu 30.07.2013 r. k. 370- 371,

- kopia postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 21.11.2013 r. k. 471 – 475,

- kopia postanowienia Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 09.01.2014 r. k. 476 - 478

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 28.01.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 244 – 250,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 28.02.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 256 – 260,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 04.03.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 261 - 271,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 25.03.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 272 - 286,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 05.04.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 287 - 297,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 16.04.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 298 - 307,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 24.04.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 308 – 320,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 23.05.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 327 - 337,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 05.06.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 338 - 349,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 28.06.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 350 - 351,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 18.07.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 252 – 360,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 30.07.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 361 - 363,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 03.09.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 381 - 386,

- kopia protokołu rozprawy głównej z dnia 17.09.2013 r. w sprawie IV K 1099/12 k. 390 - 400,

- kopia wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 24.09.2013 r. wraz z kopią uzasadnienia k. 425 – 470,

- kopia wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 14.02.2014 r. z uzasadnieniem k. 479 – 494.

M. K. leczył się z powodu zaburzeń depresyjno – lękowych.

Dowód:

- dokumentacja medyczna dot. M. K. k. 421 – 424,

- zaświadczenie lekarskie k. 503,

- pismo z dnia 23.07.2012 r. k. 507,

- pismo z dnia 21.11.2012 r. k. 523.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Powód wskazał w pozwie, że wywodzi roszczenie z treści przepisu art. 23, art. 24 i art. 417 ² k.c. i domaga się odszkodowania i zadośćuczynienia w łącznej kwocie 50 000 złotych.

Przepis art. 417 ² k.c. stanowi, że jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że wymagają tego względy słuszności.

Przepis ten dotyczy odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną takim wykonywaniem władzy publicznej, któremu nie można przypisać cechy bezprawności (tzw. szkody legalne). Ustawodawca uchyla w tym przepisie przesłankę bezprawności, a co za tym idzie, dla tych przypadków odpowiedzialności za uszczerbki spowodowane wykonywaniem władzy publicznej nie wymaga też postawienia sprawcy zarzutu niewłaściwego postępowania (winy). Wskazaną w przepisie zasadą odpowiedzialności jest zasada słuszności. Działanie w ramach obowiązującego porządku prawnego, by wyłączyć bezprawność, musi być dokonane w granicach określonych tym porządkiem prawnym, to jest pozostawać w zgodzie z obowiązującymi przepisami, powinno być rzeczowe, obiektywne, podjęte z należytą ostrożnością i przez osobę uprawnioną. Nie może też wykraczać poza niezbędną dla określonych prawem celów potrzebę w zakresie wyrażanych ocen ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000 r., sygn. akt III CKN 777/98). Innymi słowy, jeżeli w toku prawnie uregulowanych procedur (np. postępowania karnego) dochodzi do wyraźnego i poważnego naruszenia przepisów - także poprzez wyjście poza cel i niezbędność postępowania - to nie jest wykluczone uznanie bezprawności takiego działania. Nie można zatem wykluczyć z góry sytuacji w której zarówno wszczęcie określonego postępowania (przygotowawczego, sądowego czy też wykonawczego) okaże się działaniem bezprawnym a także mającym charakter czynu niedozwolonego w rozumieniu przepisów prawa cywilnego ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 marca 2013 roku, I ACa 482/12, podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 stycznia 1978 r., sygn. akt I CR 428/77; wyroku z dnia 21 października 2003 r., I PK 414/02). Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej odpowiedzialność ponosi, zgodnie z treścią przepisu art. 417 § 1 k.c., Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Dodatkową przesłanką powstania odpowiedzialności przewidzianej w art. 417 ² jest, aby „względy słuszności” wymagały przyznania kompensacji.

Poza sporem jest, że powód został oskarżony przez Prokuraturę Rejonową S. – Zachód w S. o naruszenie miru domowego na szkodę K. K. (1) (art. 193 k.k.), a także że wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 24 września 2013 roku został prawomocnie uniewinniony.

Dla określenia odpowiedzialności odszkodowawczej władz publicznych na podstawie cytowanych przepisów, obok zdarzenia sprawczego, konieczne jest ustalenie pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej, a więc szkody i związku przyczynowego. Przepis art. 417 k.c. ani przepis art. 417 ² k.c. nie zawiera w tej kwestii żadnej regulacji, a tym samym znajdą zastosowanie ogólne reguły dotyczące kompensaty szkody na osobie (majątkowej i niemajątkowej) oraz koncepcji związku przyczynowego - w szczególności ujęte w przepisach art. 361 k.c.

Co ważne przesłanki odpowiedzialności Skarbu Państwa są inne w związku z wyrządzeniem szkody przez działalnie legalne i inne w związku z wyrządzaniem szkody przez działanie nielagalne. Powód – mimo wskazania podstawy prawnej żądania z art. 417 ² k.c. - upatruje odpowiedzialności w nierzetelnym podejmowaniu czynności przez prokuratorów prowadzących postępowanie przygotowawcze, koniecznym jest również rozważenie czy ich działanie było nielagalne, a w konsekwencji ustalenie, że ich zachowaniu można przypisać bezprawność.

Zgodnie z art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Dla przyjęcia odpowiedzialności z art. 417 § 1 k.c. wystarczające zatem będzie ustalenie bezprawności zachowania, a wina sprawcy nie jest ani zasadą, ani przesłanką tej odpowiedzialności. Przesłanka bezprawności została określona w treści przepisu art. 417 § 1 k.c. jako „niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie” obejmuje zachowania sprzeczne z porządkiem prawnym polegające między innymi na sprzeczności między zakresem kompetencji organu, sposobem jego postępowania i treścią rozstrzygnięcia wynikającą z wzorca ustawowego a jego działaniem rzeczywistym. Przesłanka niezgodności z prawem musi być rozumiana w sposób właściwy dla prawa cywilnego, tj. jako sprzeczność działania lub zaniechania z porządkiem prawnym sensu largo, tj. Konstytucją, ustawami, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, rozporządzeniami oraz prawem stanowionym przez Unię Europejską - z wyłączeniem norm moralnych, obyczajowych, zasad współżycia społecznego – co wyklucza możliwość jakiejkolwiek dyferencjacji skali czy stopnia bezprawności zachowania ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 23 maja 2013 roku, I ACa 44/13).

Pojęcie szkody w rozumieniu przepisu art. 417 § 1 k.c. i art. 417 ² k.c. definiuje przepis art. 361 § 2 k.c., w świetle treści którego szkodą jest każdy uszczerbek w prawnie chronionych dobrach, z którymi to ustawa wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej. Przy czym przepis art. 417 ² k.c. ogranicza uszczerbki, za które poszkodowanemu można przyznać kompensatę wyłącznie do szkodę na osobie. Szkoda na osobie powstaje wskutek naruszenia dóbr osobistych poszkodowanego, a w szczególności uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (art. 444 § 1 k.c.). Naprawienie dotyczyć więc będzie majątkowych i niemajątkowych uszczerbków w dobrach osobistych poszkodowanego, natomiast ochroną nie jest objęte mienie poszkodowanego. Granice odpowiedzialności odszkodowawczej wyznacza zaś związek przyczynowy. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Dla stwierdzenia istnienia związku przyczynowego nie wystarcza więc jakiekolwiek powiązanie przyczynowe między zachowaniem poszkodowanego a powstaniem lub zwiększeniem szkody, gdyż musi to być związek przyczynowy normalny w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2008 r., IV CSK 127/08), a tak rozumiany związek przyczynowy zachodzi wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez szczególnego zbiegu okoliczności, szkoda jest typowym następstwem zdarzenia, określanego jako przyczyna ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z 29 listopada 2006 r., II CSK 259/06). Dla zasądzenia odszkodowania na podstawie art. 417 ² k.c. musi być zachowana tego rodzaju łączność przyczynowo-skutkowa pomiędzy zdarzeniem powodującym szkodę a szkodą, że bez określonego działania funkcjonariusza (choćby w pełni prawidłowego) nie doszłoby do powstania szkody w postaci naruszenia dóbr osobistych. Przesłanką odpowiedzialności z art. 417 ² k.c. jest istnienie adekwatnego związku przyczynowego, a wyjątkowo (mając na uwadze humanitarne względy tejże normy) istnienie niekwalifikowanego powiązania kauzalnego, przy czym owo powiązanie kauzalne winno stanowić relację: w danych okolicznościach określone działanie (zaniechanie) było jedyną przyczyną skutku w postaci szkody na osobie ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2012 roku, II CSK 239/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 września 2012 roku, I ACa 527/12).

Pozwany pomimo przyznania faktu skierowania przeciwko powodowi aktu oskarżenia o przestępstwo naruszenia miru domowego na szkodę K. K. (1) i uniewinnienia go od tego zarzutu, przeczyła aby zachowanie prowadzącej postępowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuraturę Rejonową S. – Zachód w S. było bezprawne, a także aby na skutek skierowania przeciwko niemu aktu oskarżenia o czyn, od popełnienia którego został następnie uniewinniony, doszło w okolicznościach faktycznych sprawy do uszczerbku w jakichkolwiek dobrach osobistych powoda. Tym samym okoliczności te stały się między stronami sporne, a zatem na powodzie – zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. – spoczywał obowiązek wykazania, że na skutek skierowania przeciwko niemu aktu oskarżenia o przestępstwo z art. 193 k.k. doszło do naruszenia jego dóbr osobistych, a także że pomiędzy działaniami lub zaniechaniami pozwanego a powstała szkodą istniał adekwatny związek przyczynowy, a także wysokość żądanych z tego tytułu kwot. Należy w tym miejscu podkreślić, iż obowiązek przedstawienia dowodów, zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c. spoczywa na stronach, zaś ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia spraw istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne ( art. 6 k.c.). Nie wymagają jednak dowodu – stosownie do przepisu art. 229 k.p.c. – fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Nadto zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, rządzącą procesem cywilnym, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). To strona powodowa, która domaga się zapłaty pewnej należności na drodze sądowej, winna co do zasady wykazać istnienie przesłanek uzasadniających odpowiedzialność strony pozwanej w zakresie żądanej pozwem kwoty.

Powód wskazał, że o bezprawnym działaniu pozwanego w toku postępowania przygotowawczego świadczy fakt uniewinnienia go od popełnienia przestępstwa naruszenia miru domowego, a naruszenie jego dóbr osobistych polega na tym, że „utracił możliwość normalności egzystowania”, a nadto nie doszłoby do skazania go za inne przestępstwa. Na skutek nadania biegu sprawie o naruszenie miru domowego został on „przesłuchany i napiętnowany” a „sama konieczność składania zeznań, stawienia się na Policji i przesłuchania jest uwłaczająca”, zwłaszcza, że przez 43 lata wiódł praworządne życie (protokół rozprawy z dnia 10 lutego 2015 roku k. 123 verte). W odniesieniu natomiast do wysokości żądanych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia kwot nie przytoczył żadnych okoliczności wskazujących na sposób wyliczenia tych kwot.

Zadaniem Prokuratury jest strzeżenie praworządności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw. Istotą działania Prokuratury jest zatem oskarżanie przed Sądem w przypadku ustalenia, że dany czyn spełnia znamiona przestępstwa. Jest to działanie legalne, natomiast czy oskarżenie jest uzasadnione weryfikuje Sąd, a nie sam prokurator. Już z samej tej konstrukcji wynika, że nie każdy akt oskarżenia musi być trafny. Aby uznać złożenie aktu oskarżenia za działanie bezprawne, należałoby ustalić, że ów akt oskarżenia sporządzony został wbrew ustaleniom postępowania przygotowawczego, wskazującego na brak podstaw do oskarżania. Nie jest bezprawnym natomiast działaniem nieprawidłowa kwalifikacja prawna określonego zachowania oskarżonego, a tak było w sprawie do której odwołuje się powód. Prokurator w sprawie IV K 1099/12 sformułował zarzut, a powód został od tego zrzutu uniewinniony. Sąd nie dopatruje się w działaniu Prokuratora w tej konkretnej sprawie działania bezprawnego, a tym samym wskazującego na możliwość zastosowania art. 417 § 1 k.c. Zwłaszcza, że nie jest kwestionowane, że powód pozostawał w trudnych relacjach ze swoją ówczesną zoną, zaś interwencja Policji wynikała z jej zgłoszenia.

Zdaniem Sądu Rejonowego powód również nie wykazał istnienia przesłanek z art. 417 ² k.c. Powód nie wykazał, że po pierwsze przez legalne działania Prokuratora wyrządzona mu została szkoda, a nadto że naprawienia szkody i zadośćuczynienia wymagają zasady słuszności. Wskazać należy, że powód został uznany za winnego popełnienia 7 przestępstw, a uniewinniony tylko z jednego zarzutu. Postępowania karne dotyczyło całości, czyli 8 zarzutów. Skazanie oraz orzeczenie kary pozbawienia wolności wynikały z całego procesu karnego zatem przepis art. 417 ² k.c. należy odnosić do całej sprawy IV K 1099/12, a nie tylko do jednego zarzutu – jak chce powód. A w sprawie tej powód został jednak skazany, czego skutkiem jest obecnie odbywana kara pozbawienia wolności. Nie ma związku między wadliwą kwalifikacją prawną zarzucanego czynu od którego popełnienia został uniewinniony, a popełnieniem przez powoda 7 innych przestępstw, z resztą z tego samego działu kodeksu karnego co naruszenie miru domowego – czyli gróźb karalnych i uporczywego nękanie. Przestępstwa za które powód zastał skazany są przestępstwami znacznie poważniejszymi niż to, od którego popełnia został uniewinniony. Z tego powodu zdaniem Sądu nie zostało wykazane aby jakakolwiek szkoda został powodowi wyrządzona oraz że zadośćuczynienia wymagają zasady słuszności Zwrócić też należy uwagę, że dla oceny, czy zasady współżycia społecznego uzasadniają w konkretnej sprawie przyznanie odszkodowania, nie bez znaczenia jest również zachowanie się samego poszkodowanego. Nie ma podstaw do zasądzenia odszkodowania, (…), w sytuacji gdy poszkodowany doznał szkody wskutek zgodnej z prawem i niezawinionej interwencji funkcjonariuszy państwowych, jeżeli sam swoim zachowaniem, naruszającym zasady współżycia społecznego, tę interwencję spowodował (por. wyrok Sądu Najwyższego z 22 maja 2003 roku, II CKN 96/01). Analiza akt sprawy karnej prowadzi do wniosku, że interwencję Policji, a w efekcie postepowania karne było wynikiem zaognionego konfliktu powoda z jego ówczesną żona, do którego to konfliktu bez wątpienia powód w istotny sposób się przyłożył.

Konkludując Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa i je oddalił