Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 2 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Lidia Kopczyńska

Protokolant: Ewelina Goryszewska

po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2016 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z wniosku M. K.

z udziałem L. K.

o podział majątku wspólnego

na skutek skargi L. K. o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem z dnia 29 października 2013 r. w sprawie I Ns 142/13

postanawia:

uwzględnić skargę o wznowienie i zmienić zaskarżone postanowienie w sposób następujący:

I.  ustalić, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcy M. K. i uczestniczki L. K. wchodzą:

1.  zabudowana nieruchomość położona w W. gmina O., stanowiąca działkę oznaczoną w wypisie z rejestru gruntów jednostki ewidencyjnej O. obręb (...) W. numerem (...) o powierzchni (...) ha, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) o wartości 44000,00 zł ( czterdzieści cztery tysiące złotych );

2.  nakłady poczynione przez strony na lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul (...) w C. o wartości 15000,00 zł (piętnaście tysięcy złotych );

3. kanapa o wartości 790,00 zł ( siedemset dziewięćdziesiąt złotych );

4. aparat fotograficzny F.o wartości 150,00 zł ( sto pięćdziesiąt złotych );

5. telewizor P. o wartości 510,00 zł ( pięćset dziesięć złotych );

6. laptopH. o wartości 360,00 zł ( trzysta sześćdziesiąt złotych );

7. meble pokojowe firmy B. o wartości 750,00 zł ( siedemset pięćdziesiąt złotych );

8. meble pokojowe(...) o łącznej wartości 850,00 zł (osiemset pięćdziesiąt złotych);

9. żyrandole o łącznej wartości 160,00 zł ( sto sześćdziesiąt złotych );

10. szafka na buty o wartości 100,00 zł ( sto złotych );

11. odtwarzacz DVD (...) o wartości 35 zł (trzydzieści pięć złotych);

12. stół i 2 ( dwa ) krzesła o łącznej wartości 110,00 zł ( sto dziesięć złotych );

13. środki finansowe pochodzące ze sprzedaży materiałów budowlanych o łącznej wartości 13415,00 zł ( trzynaście tysięcy czterysta piętnaście złotych);

14. udział wynoszący ½ (jedną drugą) część samochodu osobowego marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) numer nadwozia (...) o wartości 2500 zł (dwa tysiące pięćset złotych);

tj. o łącznej wartości 78730 zł (siedemdziesiąt osiem tysięcy siedemset trzydzieści złotych),

II oddalić wniosek uczestniczki L. K. o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym;

III dokonać podziału majątku wspólnego wnioskodawcy M. K. i uczestniczki L. K. w ten sposób, że wnioskodawcy M. K. przyznać na wyłączną własność udział w samochodzie osobowym marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) numer nadwozia (...) opisany w punkcie I podpunkt 14 postanowienia, a pozostałe składniki majątku opisane w punkcie I postanowienia przyznać na wyłączną własność uczestniczce L. K.;

II.  zasądzić od uczestniczki L. K. na rzecz wnioskodawcy M. K. tytułem dopłaty, kwotę 36865 zł (trzydzieści sześć tysięcy osiemset sześćdziesiąt pięć złotych) płatną w ciągu 6 (sześciu) miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności;

III.  nakazać ściągnąć od wnioskodawcy M. K. i uczestniczki L. K. na rzecz Skarbu Państwa –Sądu Rejonowego w Ciechanowie kwoty po 501,90 zł (pięćset jeden złotych dziewięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu sum budżetowych wydatkowanych na sporządzenie opinii;

IV.  pozostawić wnioskodawcę M. K. i uczestniczkę L. K. przy pozostałych kosztach postępowania poniesionych w związku ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt - I Ns 625/13

UZASADNIENIE

W sprawie I Ns 142/13 w dniu 18 marca 2013 r. wnioskodawca M. K., reprezentowany w toku sprawy przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie – adwokata W. P. złożył do tutejszego Sądu wniosek o dokonanie podziału majątku wspólnego byłych małżonków - L. K. i M. K..

Wnioskodawca wskazał, że w skład majątku wspólnego wchodzą:

1.  zabudowana nieruchomość położona w W. gmina O., stanowiąca działkę oznaczoną w wypisie z rejestru gruntów jednostki ewidencyjnej O. obręb (...) W. numerem (...) o powierzchni (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) o wartości 70.000,00 zł;

2.  składniki ruchome i wyposażenie lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym przy ul. (...) w C. o pow. (...) m ² znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...), stanowiącego własność uczestniczki postępowania, tj.:

- meble kuchenne o łącznej wartości 3.000,00 zł;

- 2 szafy wnękowe o wartości 2.000,00 zł;

- kanapa o wartości 1.000,00 zł;

- aparat fotograficzny F. o wartości 700,00 zł;

- telewizor P. o wartości 1.000,00 zł;

- laptop H. o wartości 500,00 zł;

- meble do sypialni o łącznej wartości 2.000,00 zł;

- drzwi zewnętrzne o wartości 700,00 zł;

- meble pokojowe o łącznej wartości 2.000,00 zł;

- okna o łącznej wartości 3.833,00 zł;

- żyrandole o łącznej wartości 400,00 zł;

- szafka na buty o wartości 250,00 zł;

- odtwarzacz DVD o wartości 50,00 zł

- stół i 2 krzesła o łącznej wartości 300,00 zł;

3.  środki finansowe pochodzące ze sprzedaży przez uczestniczkę postępowania materiałów budowlanych o łącznej wartości 20.000,00 zł.

Wnioskodawca wnosił o przyznanie składników tak ustalonego majątku wspólnego uczestniczce postępowania, w posiadaniu której obecnie się znajdują, a na jego rzecz zasądzenie spłaty w kwocie odpowiadającej wartości połowy tych składników.

Ponadto wnioskodawca wnosił o:

4.  rozliczenie nakładów z majątku wspólnego poczynionego na majątek osobisty uczestniczki postępowania w postaci środków przeznaczonych na kompleksowy remont lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym przy ul. (...) w C. o pow. (...) m ² znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w łącznej kwocie 13.500,00 zł i zasądzenie na jego rzecz zwrotu tych nakładów stosownie do jego udziału w majątku wspólnym byłych małżonków.

(wniosek – k. 2-3verte akt, zarządzenie – k. 1 akt I Ns 142/13)

Uczestniczka postępowania L. K. nie zajęła stanowiska w sprawie I Ns 142/13. Uczestniczka nie stawiała się rozprawy. Zawiadomienie o terminie rozprawy wraz z odpisem wniosku zostało uznane za doręczone w trybie art. 139 k.p.c.

W dniu 29 października 2013 r., w sprawie I Ns 142/13, Sąd Rejonowy w Ciechanowie wydał postanowienie co do istoty sprawy w którym ustalił, że w skład majątku wspólnego wnioskodawcy M. K. i uczestniczki postępowania L. K. wchodzą:

1.  zabudowana nieruchomość położona w W. gmina O., stanowiąca działkę oznaczoną w wypisie z rejestru gruntów jednostki ewidencyjnej O. obręb (...) W. numerem (...) o powierzchni (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) o wartości 70.000,00 zł;

2.  meble kuchenne o łącznej wartości 3.000,00 zł;

3.  kanapa o wartości 1.000,00 zł;

4.  aparat fotograficzny F. o wartości 700,00 zł;

5.  telewizor P. o wartości 1.000,00 zł;

6.  laptop H. o wartości 500,00 zł;

7.  meble pokojowe o łącznej wartości 2.000,00 zł;

8.  żyrandole o łącznej wartości 400,00 zł;

9.  szafka na buty o wartości 250,00 zł;

10.  stół i 2 krzesła o łącznej wartości 300,00 zł ;

11.  środki finansowe pochodzące ze sprzedaży materiałów budowlanych o łącznej wartości 19.326,88 zł;

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 98.476,88 zł oraz dokonał podziału majątku wspólnego stron, w ten sposób, że wszystkie składniki majątkowe przyznał na rzecz uczestniczki postępowania L. K., jednocześnie zasądzając od niej na rzecz wnioskodawcy tytułem spłaty kwotę 49.238,44 zł płatną w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia. Sąd ustalił również, że wnioskodawca M. K. i uczestniczka postępowania L. K. ponieśli nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty uczestniczki postępowania w wysokości 20.033,00 zł i zasądził od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy tytułem zwrotu połowy nakładów kwotę 10.016,50 zł płatną w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia. Ponadto rozstrzygnął o kosztach postępowania (postanowienie – k. 39-40 akt).

Uczestniczka postępowania L. K. , reprezentowana w toku sprawy przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie – radcy prawnego W. O., w dniu 30 grudnia 2013 r. złożyła skargę o wznowienie postępowania w sprawie o sygn. akt I Ns 142/13. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą I Ns 625/13.

W uzasadnianiu skargi podała, że o zaskarżonym postanowieniu dowiedziała się w dniu 18 grudnia 2013 r., w związku z otrzymaniem zawiadomienia o dokonaniu wpisu – którego podstawą było w/w orzeczenie - w księdze wieczystej dla nieruchomości, której dotychczas była współwłaścicielką. Natychmiast po tym udała się do Sądu Rejonowego w Ciechanowie w celu zapoznania się z przedmiotowymi aktami. Podczas ich analizy powzięła informację, że nie został jej skutecznie doręczony odpis wniosku inicjującego postępowanie w sprawie oraz zawiadomienia o terminach 2 posiedzeń sądowych w toku których przeprowadzano istotne czynności procesowe. Ponadto skarżąca zaprzeczała, że w okresie marzec – lipiec 2013 r., a dokładniej w dniu 26 marca 2013 r. i 23 czerwca 2013 r., ani w dniach następujących po nich otrzymała jakiekolwiek awiza dotyczące przesyłek listownych poleconych kierowanych do niej z Sądu – pomimo adnotacji doręczyciela na kopertach tych przesyłek o dwukrotnym ich awizowaniu – które to w wyniku nie odebrania zostały zwrócone do Sądu. Żadne z tych zawiadomień nie było umieszczone w jej skrzynce pocztowej, ani też w drzwiach wejściowych do mieszkania. L. K. wskazywała, że przez cały okres dnia 26 marca 2013 r. obecna była w swym domu z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim oraz przygotowywania tego dnia przyjęcia imieninowego obchodzonego w dniu następnym, wobec czego nie było nawet konieczności awizowania przesyłki. Kobieta chcąc dowiedzieć się o przyczynach tego typu zaniedbań złożyła do właściwego miejscowo urzędu pocztowego 2 skargi, a także podkreśliła, że w jej ocenie skrzynki zamontowane na klatce schodowej budynku w którym zamieszkuje są zamontowane nie zgodnie z wytycznymi, bowiem osoba o smukłej dłoni swobodnie, tj. bez otwierania skrzynki może wyjąć z niej korespondencję, zatem nie można wykluczyć, że osoba trzecia umyślnie wyjęła awiza w wiadomym sobie celu.

Niezależnie od powyższego, skarżąca wskazała na uchybienia procesowe Sądu, polegające na 2-krotnym błędnym uznaniu za doręczone jej przesyłek sądowych, pomimo istotnych uchybień formalnych znajdujących się na kopertach je zwierających. Na kopercie z nr przesyłki: (00) (...) w adnotacji „Awizowano powtórnie dania” brak bowiem było wpisanej daty dokonania awizowania, zaś na kopercie z nr przesyłki: (00) (...) przy adnotacji: „Mieszkanie zamknięte. Awizowano dnia: 26.03.13” brakowało z kolei pieczątki z datownikiem. Powyższe – jej zdaniem - uchybiają przepisom Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, bowiem brak jednej z wymienionych czynności uniemożliwia uznanie tak awizowanej przesyłki za doręczoną prawidłowo. W dniu 27 grudnia 2013 r. uzyskała z tutejszego Sądu odpis postanowienia kończącego postępowanie w sprawę oraz kserokopię istotnych dokumentów ze sprawy

Powołane przez skarżącą okoliczności – w jej ocenie – wskazywały na to, że postępowanie zakończone postanowieniem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 29 października 2013 r. dotknięte było nieważnością, bowiem wskutek naruszeń przepisów prawa pozbawiono ją możności działania (art. 401 pkt 2 k.p.c.).

Na tej też postawie L. K. oparła skargę o wznowienie postępowania i wnosiła o zmianę postanowienia w całości poprzez ustalenie innych składników majątkowych byłych małżonków, o innej wartości niż te podane przez wnioskodawcę oraz dokonanie innego sposobu podziału majątku dorobkowego niż sposób proponowany przez M. K. i zaaprobowanego przez Sąd w zaskarżonym postanowieniu. Nadto wnosiła o ustalenie, iż udziały byłych małżonków – M. K. i L. K. w majątku wspólnym nie są równe oraz o zasądzenie kosztów postepowania.

Uzasadniając część skargi, w której odnosiła się do złożonego przez wnioskodawcę wniosku o podział majątku wskazała, że oprócz składników przez niego wykazanych, w skład majątku wspólnego wchodzi również:

- samochód osobowy marki o. (...) o nr rej. (...), nabyty w trakcie trwania małżeństwa i będący w posiadaniu wnioskodawcy, a także podała, że zgłoszone do podziału składniki majątkowe:

- laptop

- aparat fotograficzny

nie są w jej posiadaniu, a w posiadaniu wnioskodawcy, który wyprowadzając się z mieszkania zabrał je ze sobą.

Odnosząc się do pierwszego składnika majątkowego podanego przez wnioskodawcę podlegającego podziałowi, tj. zabudowanej nieruchomość położonej w W. gmina O., to uczestniczka postępowania podkreśliła, że nieruchomość ta został jej przekazana przez rodziców na mocy darowizny w dniu 25 stycznia 2008 r. Pierwotnie nie wchodziła zatem w skład majątku wspólnego małżonków i stanowiła jej majątek odrębny. Dopiero aktem notarialnym z dnia 10 lutego 2009 r. uczestniczka postępowania osobiście dokonała przesunięcia majątkowego jej istotnego składnika majątku osobistego i wprowadziła przedmiotową nieruchomość do majątku wspólnego małżonków. Z tych względów domagania się w toku postępowania działowego ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Ponadto kwestionowała wartość tej nieruchomości podaną przez wnioskodawcę, która jej zdaniem została zawyżona.

Odnosząc się natomiast do ostatniego składnika wykazanego przez wnioskodawcę, to skarżąca podkreśliła, że materiały budowlane o wartości 20.000,00 zł, które zbyła, zostały zakupione ze środków pieniężnych przekazanych ówczesnym małżonkom przez jej rodziców. Wtedy też rodzice L. K. przekazali im kwotę 40.000,00 zł, z czego 20.000,00 zł stanowiło pożyczkę. (skarga - k. 2-8 akt, pismo – k. 36 akt)

Wnioskodawca M. K. reprezentowany w toku sprawy przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie – adwokata J. M. złożył odpowiedź na skargę, w której wnosił o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania.

W jego ocenie uczestniczka postępowania posiadała wiedzę o toczącej się sprawie, o której rozmawiała ze swoją matką na forum rodzinnym, które to informacje następnie zostały przekazane dalszym jej członkom. Sam wnioskodawca wspominał po rozwodzie oraz podczas krótkich wizyt w mieszkaniu uczestniczki postępowania do którego przybywał w celu wzajemnego przekazania sobie ich małoletniego dziecka o zamiarze uregulowania łączących ich spraw majątkowych. Próby bardziej szczegółowego i głębszego poruszenia tego tematu oraz rozmów kończyły się fiaskiem. W ocenie wnioskodawcy uczestniczka postępowania nie była w ogóle zainteresowana zniesieniem współwłasności, bowiem sprawa ta była dla niej oczywista – „ jako że jest ona w posiadaniu składników majątkowych ona jest ich właścicielką, natomiast wnioskodawcy nic się nie należy”. Odnosząc się do kwestii uchybień doręczyciela, to wskazywał, iż podczas procesu rozwodowego pisma procesowe doręczone były wnioskodawczyni w ten sam sposób oraz skrzynki na listy były zamontowane tak jak teraz i cała korespondencja - kontrastując - trafiała do jej rąk. Jego zdaniem cała argumentacja przedstawiona przez uczestniczkę postępowania jest nie jasna i niezasadna, przez co winna zostać oddalona. (odpowiedź na skargę – k. 39-40 akt)

Uczestniczka postępowaniaLidia K. stojąc w opozycji do stanowiska wnioskodawcy konsekwentnie zaprzeczała jako by posiadała jakakolwiek wiedzę o toczącej się sprawie. Odwiedziny wnioskodawcy w jej mieszkaniu sprowadzają się wyłącznie do przekazanie dziecka i krótkich informacji go dotyczących. Jej zdaniem członkowie jej najbliższej rodziny nie posiadali jakiejkolwiek wiedzy o toczącym się postępowaniu. (pismo – k. 41-43)

W kwestii skargi o wznowienie postępowania strony zajęły ostateczne stanowiska na posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę w dniu 25 sierpnia 2014 r. -

Skarżąca / uczestniczka postępowania L. K. wnosiła o wznowienie postępowania w sprawie (protokół – k. 60 akt).

Wnioskodawca M. K. wnosił o oddalenie bądź odrzucenie skargi (protokół – k. 60 akt).

W dniu 25 sierpnia 2014 r. Sąd postanowił wznowić postępowania w sprawie o sygn. akt I Ns 142/13. (postanowienie – k. 89 )

W odpowiedzi na wniosek wnioskodawcy o podział majaku wspólnego uczestniczka postępowania L. K. wnosiła o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą:

1.  zabudowana nieruchomość położona w W. gmina O., stanowiąca działkę oznaczoną w wypisie z rejestru gruntów jednostki ewidencyjnej O. obręb (...) W. numerem (...) o powierzchni (...) ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) o wartości 30.000,00 zł;

2.  składniki ruchome i wyposażenie lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym przy ul. (...) w C. o pow. (...) m ² znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...), który jest własnością i w posiadaniu uczestniczki postępowania L. K., tj.:

- kanapa o wartości 500,00 zł;

- aparat fotograficzny F. o wartości 700,00 zł;

- telewizor P. o wartości 700,00 zł;

- laptop H. o wartości 500,00 zł;

- meble do sypialni o łącznej wartości 1.000,00 zł;

- meble pokojowe o łącznej wartości 900,00 zł;

- żyrandole o łącznej wartości 300,00 zł;

- szafka na buty o wartości 150,00 zł;

- odtwarzacz DVD o wartości 50,00 zł

- stół i 2 krzesła o łącznej wartości 150,00 zł;

3.  samochód osobowy marki O. (...) o nr rej. (...) o wartości 10.000,00 zł

Ponadto zgłosiła propozycje, aby składnik majątkowy wykazany w pkt 1 ewentualnie wyłączyć z podziału i przekazać przez oboje byłych małżonków na rzecz ich wspólnej małoletniej córki.

Uczestniczka postępowania kwestionowała, iż w skład majątku wchodzą podane przez wnioskodawcę

- meble kuchenne o wartości 3.000,0 zł

- dwie szafy wnękowe o wartości 2.000,00 zł

- drzwi zewnętrzne o wartości 700,00 zł

- okna o wartości 3.833,00 zł

jako że ruchomości te zostały na stałe wbudowane w lokal mieszkalny i z tym momentem stały się częściami składowymi nieruchomości, jak również kwestionowała

- fakt sprzedania przez siebie materiałów budowalnych o wartości 20.000,00 zł, jako że rodzice L. K. przekazali byłym małżonkom K. kwotę 40.000,00 zł, z czego 20.000,00 zł stanowiło zwrotną pożyczkę, a 20.000,00 zł zostało przekazane na budowę fundamentów – środki te powiększyły wartość nieruchomości i zostało ujęte w ogólnej wartości nieruchomości

- wartość poczynionych nakładów na lokal mieszkalny nr (...) w budynku położonym przy ul. (...) w C..

L. K. wnosiła także o zwrot wartości nakładu poczynionego z jej majątku osobistego na majątek wspólny w postaci wartości nieruchomości w Wierzbowe przekazanej do majątku wspólnego, zgodnie z aktem notarialnym z dnia 10 lutego 2009 r., w kwocie 30.000,00 zł, chyba że wnioskodawca przychyli się do wspólnego przekazania tej nieruchomości ich córce oraz o ustalenie na podstawie art. 43 § 3 k.r.io., iż udziały byłych małżonków w majątku wspólnym nie są równe i wynoszą – ¾, czyli 75% wartości majątku wspólnego dla uczestniczki postępowania i ¼, czyli 25 % wartości majątku wspólnego dla wnioskodawcy.

Uwzględniając powyższe uczestniczka postępowania wnosiła o przyznanie na jej wyłączną własność nieruchomości oraz ruchomości – kanapy i telewizorowa, zaś pozostałych składników na rzecz wnioskodawcy wraz ze stosowną spłatą tytułem wyrównania udziałów, przy uwzględnieniu zwrotu nakładów. (pismo – k. 95-99 akt)

Wnioskodawca nie wyrażał zgody na ustalenie nierównych udziałów w rozumieniu art. 47 par 2 k.r.io. z uwagi na brak ku temu jakichkolwiek przesłanek ewentualnie o oddalenie tego wniosku. Ponadto nie wyraził zgody na wyłączenie z niniejszego postępowania działki nr (...) i przekazanie jej im wspólnej córce. Kwestionował on podanę przez uczestniczkę postępowania wartości składników majątkowych, w szczególności samochodu. (pismo – k. 109-109 verte akt)

Ostateczne stanowiska strony sformułowały – na rozprawie poprzedzającej wydanie orzeczenia.

Wnioskodawca M. K., ze względu na spór odnośnie wartości samochodu zgłoszonego do podziału zaproponował przyjąć jego wartość na kwotę 5.000,00 zł, z tym, że z uwagi na fakt, że samochód stanowił współwłasność z bratem, przyjąć tę wartość na kwotę 2.500,00 zł. Wnioskodawca wyraził zgodę na przyznanie na jego rzecz wchodzący do majątku wspólnego w ½ części udziału w samochodzie osobowym marki O. (...) na własność. Przyznał, że samochód jest w jego posiadaniu. Zgadzał się z wartością składników majątkowych wycenionych przez biegłych (protokół – k. 270-271, 273 akt).

Uczestniczka postępowania L. K. zgodziła się na przyjęcie wartości całego samochodu na 5000 zł. Jednakże wnosiła o przyjęcie do rozliczania, że w skład majątku wspólnego wchodzi cała wartość samochodu, a nie tylko ½ część tego samochodu. Uczestniczka postępowania zgodziła się z wartością składników majątkowych sporządzoną przez biegłych (z wyjątkiem sprzedanych materiałów budowlanych), wniosła aby nieruchomość położona w W. przypadła w podziale jej oraz wyraziła zgodę na zatrzymanie wszystkich ruchomości znajdujących się w jej mieszkaniu, podtrzymując w pozostałym zakresie stanowisko wyrażane w pismach procesowych, tj. ustalenia nierównych udziałów w majątku procedowanym w niniejszej sprawie. (protokół – k. 272 akt)

Sąd na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ustalił następujący stan faktyczny:

Strony niniejszego postępowania – M. K. i L. K. zawarły związek małżeński w R. w dniu (...) lipca 2004 r. M. K. obowiązywał ustrój wspólności ustawowej. Małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód w grudniu 2010r.

bezsporne

L. K. jest właścicielką lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym przy ul. (...) w C. o pow. (...) m ² znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...), który stanowi jej majątek odrębny. Po ślubie małżonkowie zamieszkali w tym lokalu.

bezsporne

W okresie wspólności majątkowej małżeńskiej trwającej w latach 2004 - 2010 małżonkowie K. poczynili nakłady na majątek odrębny uczestniczki postępowania w postaci kompleksowego remontu jej mieszkania. W łazience i WC położona została glazura, płytki podłogowe i wymienione zostały urządzenia sanitarne, tj. sedes zawieszany na stelażu, kabina prysznicowa i umywalka; w kuchni położone zostały płytki w pasie kuchennym, wykonano zabudowę kuchenną i 2 szafy wnękowe, wykonano też podłogę w kuchni na suficie i ścianach wykonano gładź oraz tynk cienkowarstwowy typu kornik; w korytarzu wykonano sufit podwieszany z płyty gipsowo – kartonowej z oświetleniem halogenowym, na ścianach położono mozaikowy tynk; w pokojach położono gładź, wymieniono okna z PCV, drzwi wejściowe i wewnętrzne łącznie z metalowymi ościeżnicami; na balkonie położone zostały płytki. Wszystkie materiały zostały zakupione przez byłych małżonków, w tym na zakup okien M. K. zaciągnął w (...) Bank S.A. z siedzibą w G. kredyt, który następnie pomagał mu spłacać jego ojciec, natomiast prace – z wyjątkiem wymiany okien - zostały wykonane w systemie gospodarczym przez małżonków, rodzinę, osoby im bliskie, znajomych. Za udział w remoncie rodzina, ani też znajomi nie otrzymali wynagrodzenia - pomagali młodemu małżeństwu w ramach wzajemnej pomocy i życzliwości. Łączna wartość nakładów na ten lokal wyniosła 15.000,00 zł

dowód: opinia biegłego sądowego J. J. – k. 172-208 akt, zeznania świadków: E. K. – k. 160-161 akt, K. J. k- 161 akt, R. K. (1) – k. 161-162 akt, W. K. – k. 163 akt, G. K. – k. 163 akt, E. S. – k. 163-164 akt, J. K. – 164,Z. K. – k. 165, M. P. (1) – k. 166 akt, umowa kredytu – k. 4-4verte akt sprawy I Ns 142/13

W trakcie trwania małżeństwa L. i M. małżonkowie K. wspólnie kupili wyposażenie i niezbędne sprzęty do zajmowanego przez nich mieszkania położnego w C., tj. –

- kanapę o wartości 790,00 zł;

- aparat fotograficzny F. o wartości 150,00 zł;

- telewizor P. o wartości 510,00 zł;

- laptop H. o wartości 360,00 zł;

- meble pokojowe firmy (...) o wartości 750,00 zł;

- meble pokojowe (...) o łącznej wartości 850,00 zł;

- żyrandole o łącznej wartości 160,00 zł ;

- szafkę na buty o wartości 100,00 zł ;

- odtwarzacz DVD (...) o wartości 35,00 zł;

- stół i 2 krzesła o łącznej wartości 110,00 zł;

- ½ części samochodu osobowego marki O. (...) o nr. rej. (...) nr nadwozia (...) o wartości 2.500 zł.

jak również

- materiały budowlane z przeznaczeniem na działkę położoną w Wierzbowe, które zostały przez małżonków niewykorzystane i odsprzedane przez uczestniczkę postepowania L. kijewska jej bratu o łącznej wartości 13.415,00 zł

dowód: opinia biegłego sądowego D. K. – k. 249-253 akt, ustna uzupełniająca opinia biegłego sądowego D. K.- k. 271 akt, dowód rejestracyjny samochodu osobowego – k. 86-87 akt, zgodne oświadczenia – wnioskodawcy i uczestniczki postępowania – k.270-270 akt, faktury VAT – k. 119-120 akt, umowa sprzedaży – k 125 akt.

Na podstawie umowy zawartej w dniu 25 stycznia 2008 r. Z. K. działając w imieniu własnym i jako pełnomocnik w imieniu i na rzecz swojego męża J. K., będących na zasadach wspólności ustawowej współwłaścicielami nieruchomości rolnej położonej w miejscowości W., gmina O., stanowiącej działkę oznaczona nr ewidencyjnym (...), z obrębu (...) –W. o obszarze 5452 m ^{( 2)} oświadczyła, że udziały wynoszące po ½ części w tej nieruchomości podarowali swoim dzieciom – R. K. (2) i L. K. i postanowili, że przedmiot tej darowizny będzie stanowił składnik majątku osobistego każdego z obdarowanych. Strony umowy zgodnie oświadczyły, że wartość przedmiotu każdej z tych darowizn określiły po 5.000,00 zł oraz, że wydanie nieruchomości w posiadanie obdarowanym nastąpiło w dniu zawarcia umowy.

dowód: wypis aktu notarialnego Rep A nr 501/2008 – k. 16-23 akt

W dniu 30 stycznia 2009 r. R. K. (2) i L. K. dokonali zniesienia współwłasności nieruchomości, dla której w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie VI Wydziale Ksiąg Wieczystych prowadzona jest księga wieczysta nr (...), którą zostali obdarowani przez rodziców, w ten sposób, że L. K. nabyła bez spłat lub dopłat niezabudowaną nieruchomość rolną, położoną w miejscowości W., gmina O., stanowiącej działkę oznaczoną nr ewidencyjnym (...), z obrębu (...) –W. o obszarze (...) m ^{( 2)}, natomiast R. K. (2) nabył bez spłat lub dopłat niezabudowaną nieruchomość rolną, położoną w miejscowości W., gmina O., stanowiącej działkę oznaczoną nr ewidencyjnym (...), z obrębu (...) –W. o obszarze (...) m ^{( 2)}. Strony wartość przedmiotu umowy określiły na kwotę 10.000,00 zł oraz wartość udziałów we współwłasności określiły na kwoty po 5.000,00 zł, jak również, że wartości rzeczy nabytych przez każdego z nich, nie przekraczają ich udziałów we współwłasności przysługujących nabywcy przed zniesieniem współwłasności. Wydanie nieruchomości w posiadanie nastąpiło w dniu zawarcia umowy.

dowód: wypis aktu notarialnego Rep A nr 458/2009 – k. 9-15 akt

L. i M. K. z dniem 10 lutego 2009 r. rozszerzyli wspólność majątkową na niezabudowaną nieruchomość rolną, położoną w miejscowości W., gmina O., stanowiącą działkę oznaczona nr ewidencyjnym (...), z obrębu (...) –W. o obszarze (...) m ^{( 2)}. M. K. oświadczył, że nieruchomość tę ma w swoim posiadaniu. Działka ta była zbudowana budynkiem gospodarczym murowanym z cegły ze zniszczonym dachem i drzwiami, bez okien znajdującym się w złym stanie technicznym. Front działki był ogrodzony z przęseł metalowych, zaś tylna część działki ogrodzona była siatką stalową na słupkach i podmurówce. Wartość tej nieruchomości wg. stanu na dzień rozszerzenia wspólności majątkowej wynosiła 22.000,00 zł

dowód: wypis aktu notarialnego Rep A nr (...) – k. 24-29 akt, wyrys z mapy ewidencyjnej – k. 8 akt sprawy I Ns 142/13, wypis z rejestru gruntów – k. 9 akt sprawy I Ns 142/13, opinia biegłego sądowego J. J. – k. 172-208 akt

Na działkę nr (...) w okresie miedzy styczniem 2009 r., a grudniem 2010 r. zakupione zostały przez M. K. materiały z przeznaczeniem na budowę projektowanego domu. W tym też czasie wykonane zostały fundamenty pod budynek mieszkalny w całości i pod budynek gospodarczy tyko ławy fundamentowe. Fundamenty wykonywane były sposobem gospodarczym. Ławy fundamentowe budynku mieszkalnego i gospodarczego i ściany fundamentowe budynku mieszkalnego wylewane z betonu z dodatkiem kamieni w proporcji 2/3 beton i 1/3 kamienie. M. K. pracował przy budowie wspólnie z ojcem, teściem, bratem i znajomymi. Równie podczas tych prac budowlanych małżonkowie K. nie zapłacili pomocnikom żadnego wynagrodzenia – gdyż ci również od nich tego nie oczekiwali. Wartość nakładów na fundamenty wynosiła łącznie 22.000,00 zł, tym samym wartość działki na grudzień 2010 r. wynosiła 44.000,00 zł

dowód: opinia biegłego sądowego J. J. – k. 172-208 akt, zeznania świadków: E. K. – k. 160-161 akt, K. J. k- 161 akt, R. K. (1) – k. 161-162 akt, W. K. – k. 163 akt, J. K. – 164,Z. K. – k. 165, M. P. (1) – k. 166 akt, M. W. – k. 166 akt, faktury VAT – k. 10-12 akta sprawy I Ns 142/13

Dnia 19 października 2010 r. M. K. złożył doniesienie o możliwości popełnienia przestępstwa na swoją szkodę do Prokuratury Rejonowej w Ciechanowie. Postanowieniem z dnia z dnia 2 listopada 2010 r. wszczęto dochodzenie w przedmajowej sprawie, które zakończyło się umorzeniem, na zasadzie art. 17 § 1 pkt 2 KPK – wobec braku znamion czynu zabronionego, które to na podstawie art. 305 § 3 i KPK i art. 325e § 2 k KPK zatwierdził właściwy Prokurator.

dowód: akta sprawy postępowania przygotowawczego k. – 110-143 akt

W grudniu 2010 r. uprawomocnił się wyrok Sądu Okręgowego w Płocku, który rozwiązał przez rozwód małżeństwo L. i M. K.. Przed orzeczeniem rozwodu nie było orzeczenia separacji.

bezsporne

L. K. sprzedała nie wykorzystane materiały budowlane – pustaki gazobeton 12/59, pustaki gazobeton 24/59, stal żebr. fi 12, R. C. 5l, I.-K a 18 kg, FOLIA fundament. D. do izolacji poziomej kupione z przez nią i byłego małżonka z przeznaczeniem na nowobudowany dom swojemu bratu – R. K. (2).

dowód: umowa sprzedaży – k. 105

W trakcie małżeństwa każdy z małżonków pracował - L. K. była zatrudniona w firmie (...) S.A. na stanowisku – trener, natomiast M. K. pracował najpierw w firmie (...) w P., potem w M. w C., następnie był właścicielem firmy budowlanej. Z uwagi na specyfikę pracy M. K. podczas przestojów w miesiącach zimowych pozostawał w domu i zajmował się ich wspólną małoletnią córką.

dowód: świadectwo pracy – korekta L. K. – k. 72-73 akt, zeznania świadka R. K. (1) – k. 161-162 akt.

Uczestniczka postępowania nie otrzymała korespondencji z Sądu o toczącym się postępowaniu o podział majątku wspólnego w sprawie I Ns 142/13. Dowiedziała się o nim dopiero w grudniu 2013 r., kiedy to otrzymała z Sądu zawiadomieniu o wpisie informującym o zmianie właściciela działki, która dotychczas była współwłasnością M. K. i jej.

dowód: zeznania uczestniczki postępowania – k. 60-61, 89 akt, zeznania świadków: - Z. K. – k. 63-64 akt, I. L. – k. 64-65 akt, M. P. (2) – k. 65 akt.

W dniach od 25 marca 2013 r. do 29 marca 2013 r. L. K. przebywała na zwolnieniu lekarskim.

dowód: świadectwo pracy – korekta L. K. – k. 72-73 akt, zwolnienie lekarskie – k. 74 akt, zeznania uczestniczki postępowania – k. 60-61,89 akt, zeznania świadka I. L. – k. 64-65 akt

Dnia 26 marca 2013 r. z wizytą do jej domu przybyła jej siostra - M. P. (2) celem przygotowania przyjęcia imieninowego przypadającego w dzień następnym. L. K. wyszła tylko raz celem odebrania córki z przedszkola, podczas gdy jej siostra pozostawała w mieszkaniu. Jeśli zaszła konieczność kupienia czegoś któraś z kobiet szła do sklepu a któraś zostawała z córką L. K. w domu. Dzwonek do drzwi domu działa i jest dość głośny.

dowód: świadectwo pracy – korekta L. K. – k. 72-73 akt, zwolnienie lekarskie – k. 74 akt, zeznania uczestniczki postępowania – k. 60-61,89 akt, zeznania świadków - Z. K. – k. 63-64, I. L. – k. 64-65 akt

Skrzynka na listy należąca do mieszkańców bloku, w którym mieszka L. K. ma otwór, z którego osoba o szczupłych dłoniach może wyjąć korespondencję bez jej otwierania.

dowód; fotografia – k. akt, zeznania uczestniczki postępowania – k. 60-61, 89 akt, zeznania świadka I. L. – k. 64-65 akt

Na osiedlu na którym zamieszkiwała L. K. dochodziło do przypadków wadliwego doręczania przesyłek poleconych przez pracowników poczty.

dowód: zeznania uczestniczki postępowania – k. 60-61,89 akt, zeznania świadka I. L. – k. 64-65 akt

W dniu 24 grudnia 2013 r. oraz ponownie w dniu 23 stycznia 2014 r. L. K. złożyła reklamację do właściwego Urzędu Pocztowego o niedoręczenie przesyłek adresowanych do niej z tutejszego Sądu o nr (00) (...) i (00) (...) .

dowód: pismo datowane na dzień 24 grudnia 2013 r. – k. 31 akt, pismo datowane na dzień 23 stycznia 2014 r. – k. 37 akt

W odpowiedzi na skargę z dnia 24 grudnia 2013 r. Poczta Polska nie zajęła jednoznacznego stanowiska czy w jej ocenie doszło do braku prawidłowego doręczenia przesyłek, tj. nie pozostawienia awiz i zwrotu przesyłek do nadawcy, czy też do takich uchybień nie doszło.

dowód: odpowiedź na skargę – k. 74-75 akt

Po rozwiązaniu małżeństwa L. K. i M. K. przeprowadzili rozmowę w celu uzgodnienia sposobu podziału majątku, która nie przyniosła żadnych efektów.

dowód: zeznania wnioskodawcy – k. 61-62, 89 akt, zeznania uczestniczki postępowania 60-61,89 akt

Obecnie wnioskodawca utrzymuje się z prac dorywczych. jest bezrobotny. Nie posiada żadnego majątku. Mieszka w nieruchomości należących do jego rodziców. Płaci na córkę alimenty.

dowód: zeznania wnioskodawcy – k. 90, 270 akt.

Uczestniczka postępowania utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę w wysokości ok. 2.500,00 zł miesięcznie netto. Ponadto pracuje dodatkowo na umowy zlecenia lub umowy o dzieło, z których uzyskuje dochód ok. 500,00 zł miesięcznie.

dowód: zeznania uczestniczki postępowania – k. 90, 270 akt

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w i załączonych do akt niniejszej sprawy i sprawy (...) dokumentów, zeznań – wnioskodawcy, uczestniczki postępowania i świadków E. K., K. J., R. K. (1), W. K., J. K., Z. K., M. P. (1), M. W. i M. W., jak również opinii biegłych (w tym ustnej opinii uzupełniającej) sądowych z zakresu: (...) oraz z zakresu wyceny ruchomości – D. K.

Podczas ustalania stanu faktycznego Sąd pominął zeznania świadka W. B. jako nie maje istotnego znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd uwzględnił dołączone dokumenty, ich prawdziwość nie była kwestionowana ani nie budzi wątpliwości. Przedłożone przez strony dokumenty rzeczywiście były sporządzone, a w ich treść nie ingerowano, nie były przerabiane.

Za wiarygodne należało uznać zeznania w/w świadków oraz storn postępowania odnośnie składu majątku wspólnego, były one bowiem logiczne i spójne, a co najważniejsze wzajemnie uzupełniały się.

Sąd nie dał wiary zeznaniom uczestniczki postępowania, iż wnioskodawca, w mniejszym stopniu przyczyniał się do powstania majątku wspólnego. Wszyscy powołani świadkowie, w opozycji do twierdzeń L. K. zgodnie zeznali, że wnioskodawca mimo, że nie wniósł do majątku wspólnego tak wartościowego składnika jakim była nieruchomość, to jego wkładem była własna praca w całościowym remoncie mieszkania w którym zamieszkiwała rodzina oraz posadowienie fundamentów pod projektowany dom i budynek gospodarczy. Ponadto z wynagrodzenia za pracę oraz prezentów ślubnych kupował wspólnie z małżonką materiały do w/w prac, wyposażenie mieszkania oraz wniósł udział w samochodzie. Z tych przyczyn i powodu braku kontr-dowodów Sąd nie dał jej wiary w powyższym zakresie.

Sąd uwzględnił pisemną opinię biegłego J. J. oraz pisemną i ustną opinię uzupełniającą biegłego D. K.. Sporządzone dla potrzeb niniejszej sprawy opinie zasługiwały na walor wiarygodności, gdyż sporządzone zostały przez osoby dysponujące odpowiednią wiedzą, po przeprowadzeniu wizji i analizy dokumentów. Opinię sporządzono w sposób rzeczowy i merytorycznie poprawny. Podkreślenia wymaga fakt, iż żadna ze stron jej nie kwestionowała opinii biegłego J. J. i nie wnosiła o uzupełniające przesłuchanie biegłego na rozprawie, bądź wydanie opinii uzupełniającej na piśmie. Zdaniem Sądu brak jest zatem jakichkolwiek podstaw aby dyskredytować ten dowód.

Sąd Rejonowy zwarzył co nastąpiło:

W myśl art. 524 § 1 k.p.c. uczestnik postępowania może żądać wnoszenia postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, jednakże wznowienie postępowania nie jest dopuszczalne, jeżeli postanowienie kończące postępowanie może być zmienione lub uchylone.

Szczegółowa regulacja dotyczącą wznowienia postępowania jako nadzwyczajnego środka umożliwiającego wzruszenie prawomocnego postanowienia została ujęte w dziale VI, tytule VI, księgi pierwszej k.p.c. W myśl otwierającego ten dział art. 399 § 1 k.p.c. w wypadkach przewidzianych w dziale niniejszym można żądać wznowienia postępowania, które zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Przepisy te znajdują odpowiednie zastosowanie na gruncie postępowania nieprocesowego na mocy art. 13 § 2 k.p.c.

Wniesienie skargi zatem inicjuje postępowanie dwufazowe, w którym w pierwszej kolejności Sąd bada dopuszczalności skargi o wznowienie (w zależności od wyniku kontroli następuje zwrot skargi lub jej odrzucenie), a następnie po przesądzeniu dopuszczalności skargi, rozpoznaje ją merytorycznie i wydaje stosowne rozstrzygniecie.

Skarżąca L. K. oparła skargę na podstawie wznowienia wynikającej z art. 401 k.p.c, wskazując, że wskutek naruszenie przepisów prawa, polegających na uznaniu za skutecznie doręczenie jej korespondencji kierowanej z Sądu zwierającej zawiadomienia o terminach rozprawy, podczas gdy faktycznie korespondencji tej nie otrzymała, przez co została pozbawiona możliwości działania. Poza tym wskazała, że o postępowaniu dowiedziała się w dniu 18 grudnia 2013 r., kiedy to otrzymała z Sądu zawiadomienia o dokonaniu wpisu w księdze wieczystej dla nieruchomości, której dotychczas była współwłaścicielką.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 7 maja 2014 r., sygn. akt II CZ 6/14 pozbawienie strony możności działania, jako podstawa wznowienia, wymaga stwierdzenia, naruszenia prawa wskutek działania (zaniechania) Sądu lub przeciwnika procesowego.

Zdaniem Sądu, w sprawie I Ns 142/13 doszło do błędnego uznania przez Sąd, że korespondencja skierowana do L. K., zawierająca wniosek o podział majątku i zawiadomienie o rozprawie, została jej prawidłowo doręczona. Na kopercie z nr przesyłki: (00) (...) w adnotacji „Awizowano powtórnie dania” brak bowiem było wpisanej daty dokonania awizowania, zaś na kopercie z nr przesyłki: (00) (...) przy adnotacji: „Mieszkanie zamknięte. Awizowano dnia: 26.03.13” brakowało z kolei pieczątki z datownikiem. Powyższe uchybiają przepisom Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, bowiem brak jednej z wymienionych czynności uniemożliwia uznanie tak awizowanej przesyłki za doręczoną prawidłowo.

Dokonując, zatem subsumcji okoliczności faktycznych niniejszej sprawy, należy wskazać, iż doszło w niej do faktycznych naruszeń przepisów prawa mający miejsce od chwili pierwszego uznania przez Sąd orzekający o skutecznym doręczaniu korespondencji zwierającą wniosek o podział majątku wspólnego wraz z zawiadomieniem o terminie pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę i w tym też zakresie doszło do nieważności postępowania.

Wskazać ponadto należało, iż skarżąca zachowała termin ustawowy do wystąpienia z niniejszą skargą przypisany w treści art. 407 § 1 k.p.c, zgodnie z którym skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji - od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy, bowiem wydanie zakażonego postanowienia nastąpiło w dniu 29 października 2013 r., uczestniczka postępowania dowiedziała się o sprawie w dniu 18 grudnia 2013 r., zaś przedmiotową skargę wniosła w dniu 30 grudnia 2013 r.

W tym stanie rzeczy należało uznać skargę o wznowienie postępowania za zasadną i ją uwzględnić.

Przechodząc dalej wskazania wymaga, iż w razie orzeczenia o dopuszczalności wznowienia postępowania Sąd rozpoznaje sprawę na nowo. Granice tego rozpatrywania wyznaczają przytoczone przez stronę podstawy wznowienia; oznacza to, że Sąd nie może brać pod uwagę z urzędu innych podstaw niż przytoczone przez stronę.

Sąd orzekający po ponownym rozpoznaniu sprawy w wyniku wznowienia postępowania, bierze za podstawę rozstrzygnięcia stan rzeczy istniejących w chwili zamknięcia rozprawy wyznaczonej w postępowaniu ze skargi o wznowienie postępowania (na zasadnie odpowiedniego stosowania art. 316 § 1 k.p.c.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1994 r., sygn. akt III CZP 41/94)

Jako że od nieważność postępowania w sprawie I Ns 142/13 wystąpiła praktycznie od samego początku Sąd musiał przeprowadzić postępowanie w całości na nowo.

Odnosząc się natomiast do samego wniosku złożonego przez M. K. wszczynającego postępowanie w sprawie o podział majątku wspólnego, uczestniczka postępowania L. K. go zaaprobowała, a ponadto w skardze o wznowienie postępowania zażądała ustalenia przez Sąd nierównych udziałów w tymże majątku, przedstawiając je w sposób następujący – udział uczestniczki postępowania ¾ (75 %), udział wnioskodawcy – ¼ (25 %).

Zgodnie z art. 43 § 1 k.r.io. oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Paragraf 2 tego artykułu przewiduje jednakże, że z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku (…). Natomiast Paragraf 3 wskazuje, że przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym. Ustalenie nierównych udziałów jest możliwe zatem tylko wówczas, gdy łącznie, kumulatywnie, spełnione zostaną 3 przesłanki – 1) małżonek zgłosił takie żądanie, 2) wystąpiły ważne powody tego żądanie oraz 3) małżonkowie w różnym stopniu przyczynili się do powstania majątku wspólnego. Przepis cytowanego art. 43 k.r.io. stanowi podstawę do przyjęcia domniemania równego przyczynienia się obojga małżonków do powstania majątku wspólnego. W związku z tym na małżonku wnoszącym o ustalenie nierównych udziałów spoczywa ciężar udowodnienia, że stopień jego przyczynienia się był większy oraz to, że wystąpiły poważne powody wystąpienia z takim żądaniem. W judykaturze wskazuje się na zasadę równych udziałów w odniesieniu do czasu po ustaniu wspólności; jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 kwietnia 1972 r. (III CRN 626/71, LEX nr 7084) przepis art. 43 k.r.io. ustanawia zasadę, że po ustaniu wspólności ustawowej oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku, który był nią objęty. Taka zasada odpowiada normalnemu układowi stosunków wzajemnych w małżeństwie, a majątek wspólny jest z reguły owocem wspólnym starań obojga małżonków, niezależnie od tego, w jakiej postaci starania te przejawiają się. Sąd Najwyższy wskazał także, że małżonkowie mają z chwilą ustania wspólności równe udziały w majątku wspólnym, stanowiącym ich dorobek, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 1996 r., sygn. akt II CKU 10/96). Reguła ta dotyczy zarówno ustawowego, jak i umownego majątku wspólnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2003 r., sygn. akt IV CKN 278/01). Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 kwietnia 1972 (sygn. akt III CRN 626/71) wskazał, że, za ważne uznane mogą być takie tylko powody, których doniosłość wynika z zasad współżycia społecznego. Ponadto przy ocenie istnienia „ważnych powodów” w rozumieniu art. 43 k.r.io. należy mieć na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny, którą przez swój związek założyli (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 października 1974 r., sygn. akt III CRN 190/74). O istnieniu ważnych powodów nie świadczy okoliczność, że jedno z małżonków nie przyczyniło się do powstania majątku wspólnego z powodów niezawinionych, niezależnych od niego albo z innych usprawiedliwionych względów, np. gdy z powodu choroby lub bezrobocia nie miało możliwości uzyskania zatrudnienia albo pobierało naukę w celu osiągniecia kwalifikacji zawodowych (komentarz do art. 43 k.r.io., M. Sychowicz, w: K. Piasecki - red.) Za ważne powody uznane mogą być również: fakt trwonienia majątku przez jednego z małżonków, alkoholizm, hazard, a nawet dokonywanie zbyt ryzykownych operacji finansowych. (komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków, w: J. Ignaczewski – red, Warszawa 2013 r., str. 247) Przyczynienie się małżonków do powstania majątku wspólnego stanowią nie tylko ich działania prowadzące bezpośrednio do powiększenia substancji tego majątku, kształtuje je także całokształt starań o założoną przez zawarcie małżeństwa rodzinę i zaspokojeni jej potrzeb. O stopniu tego przyczynienia się nie decyduje wyłącznie wysokość zarobków lub innych dochodów osiąganych przez małżonków, wykorzystanych na zaspokojenie potrzeb rodziny. Dla jego określenia ma znaczenie, czy posiadanymi zasobami małżonkowie gospodarują racjonalnie, a w szczególności, czy lekkomyślnie ich nie trwonią. Stosownie do art. 43 § 3 k.r.io. przy ocenie, w jakim stopniu każde z małżonków przyczyniło się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i wspólnym gospodarstwie domowym (komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków, w: J. Ignaczewski – red, Warszawa 2013 r., str. 247) Sąd Najwyższy wyraził w postanowieniu z dnia 30 listopada 1972 r., (sygn. III CRN 235/72) pogląd, że jeżeli małżonek w sposób rażący lub uporczywie, pomimo posiadanych sił oraz możliwości zarobkowych, nie przyczynia się odpowiednio do tych możliwości do powstania majątku wspólnego, drugi małżonek może żądać, aby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z małżonków przyczynił się do powstania tego majątku. Podobnie w postanowieniu z dnia 26 listopada 1973 r., (sygn. akt III CRN 227/73) Sąd Najwyższy wskazał, że art. 43 § 2 k.r.io. nie dotyczy każdej faktycznej nierówności przyczynienia się do powstania majątku wspólnego, lecz tylko „wypadków, gdy małżonek, przeciwko któremu skierowane jest żądanie ustalenia nierównego udziału, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczynia się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych”. W niniejszej sprawie Sąd ustalił, zgodnie z art 43 § 1 k.r.io., że oboje małżonkowie, po ustaniu wspólności ustawowej, mają równe udziały w majątku wspólnym, a contrario oddalił wniosek uczestniczki postępowania w tym zakresie. W odniesieniu do tego rozstrzygnięcia należy wskazać, że powszechnie przyjmuje się, że małżonkowie w czasie trwania wspólności majątkowej są uprawnieni do dokonywania przesunięć między swoimi majątkami osobistymi. Stanowią one w świetle polskiego ustawodawstwa prawnie wyodrębnione masy majątkowe; każdy z małżonków jest uprawniony i zobowiązany do samodzielnego zarządzania przedmiotami majątkowymi wchodzącymi w skład majątków osobistych. Oznacza to, że małżonek może swobodnie rozporządzać przedmiotami majątkowymi przynależnymi do majątku osobistego, a rozporządzenia takie nie wymagają zgody współmałżonka. Takie ukształtowanie majątku osobistego oznacza, że małżonek może w pełni samodzielnie rozporządzać poszczególnymi przedmiotami majątkowymi, a zatem jest też uprawniony do przeniesienia w drodze czynności prawnej określonego przedmiotu z majątku osobistego do wspólnego. Trafnie wskazują komentatorzy (m.in. komentarz do art. 47 k.r.io. E. Skowrońska - Bocian, w LEX, stan prawny 10 września 2014 r.), że za możliwością dokonywania przez małżonków takich przesunięć majątkowych przemawia również rola, jaką odgrywa majątek wspólny; ma on stanowić ekonomiczną podstawę funkcjonowania rodziny i jego powiększanie jest wysoce pożądane. Warto przy tym podkreślić, iż małżonek przy dokonywaniu czynności prawnych dotyczących przedmiotów należących do majątku osobistego powinien kierować się dobrem założonej rodziny. W trakcie trwania małżeństwa K. każdy z małżonków pracował. L. K. była zatrudniona w firmie (...) S.A. na stanowisku – trener, natomiast M. K. najpierw w firmie (...) w P., potem w M. w C., następnie był właścicielem firmy budowlanej. Z uwagi na specyfikę pracy M. K. podczas przestojów w miesiącach zimowych pozostawał w domu i zajmował się wspólną małoletnią córką małżonków. M. za wspólne pieniądze kupili materiały i dokonali całkowitego remontu mieszkania położonego przy ul. (...) w C., w którym zamieszkiwali. Ponadto uczestnik postępowania na zakup okien zaciągnął kredyt, który pomagał mu spłacić jego ojciec R. K. (1). Wnioskodawca wraz ze swoim ojcem, bratem, teściem i znajomymi dokonali kompleksowej renowacji mieszkania. Rodzina nie pobrała żadnych pieniędzy za pomoc w nim, dzięki czemu małżonkowie K. zaoszczędzili za robociźnie. Wspólnie kupili także wyposażenie do mieszkania – krzesła, meble, RTV. W dniu 10 lutego 2009 r. przed notariuszem L. T. (akt notarialny Rep A nr (...)) małżonkowie K. rozszerzyli wspólność majątkową o składnik majątkowy w postaci nieruchomości położonej w miejscowości W., która dotychczas wchodziła w skład majątku osobistego uczestniczki postępowania. W treści tego aktu brak było zapisów – zastrzeżeń, że w razie, podziału majątku wspólnego ten składnik majątkowy ma powrócić z powrotem do majątku osobistego uczestniczki postępowania. Na nieruchomości tej małżonkowie wykonali fundamenty, na których to budowę materiały zakupił M. K., pod projektowany dla siebie nowy dom oraz ławy fundamentowe pod budynek gospodarczy. Również i te prace budowalne małżonkowie wykonywali z pomocą rodziny, za którą również nie płacili. Prace dokonywane na w/w nieruchomości łącznie przez małżonków K. potwierdziły zeznania wszystkich uczestniczących w remontach, a powołanych w trakcie postępowania świadków. Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoich orzeczeniach podkreślał, iż tylko zachowanie współmałżonka, który w sposób rażący nie przyczynia się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych może stanowić podstawę do ustalenia nierównych udziałów, jak również wtedy kiedy udowodnione zostanie przez żądającego, że drugi małżonek marnotrawił majątek lub z powodu jego nagannego zachowania doszło do jego uszczuplenia. W zachowaniu M. K. Sąd nie doszukał się takiego postępowania, wręcz przeciwnie małżonek jeździł, zamawiał i kupował w sklepach budowlanych materiały potrzebne do remontów, na dowód czego sprzedawca wystawiał faktury VAT na jego nazwisko. Również jako fachowiec – pracownik budowlany większość prac związanych z remontem oraz budową projektowanych budynków, wykonywał bez potrzeby osób z zewnątrz. Nawet jeśli małżonek pobierał niższe zarobki, czy to stale, czy podczas okresów przejściowych w tzw. przestoju, to nie można zarzucić mu iż w mniejszym stopniu przyczyniał się do powstawania majątku, skoro podczas tego okresu zajmował się opieką nad dzieckiem. Miarkowanie zarobków małżonków jest w ocenie Sądu nieskuteczne, zaś z doświadczenia życiowego wiadomym winno być że niezwykle rzadko zdarza się aby małżonkowie zarabiali identyczne wynagrodzenie, co również nie pozwala – w przeciwieństwie do powyższego - wykluczyć że jeden z nich majątek trwoni, np. poprzez indywidualne wydatki, tj. zakup drogiej biżuterii, która w żadnym stopniu nie przyczynia się do wzrostu majątku wspólnego - wręcz odwrotnie, a drugi zakłada lokaty, inwestuje, by ten majątek zwiększyć. Fakt rozszerzenia wspólności majątkowej o jeden – niewątpliwie - istotny składnik majątkowy, nie może stanowić podstawy do stwierdzenia przez Sąd nierównych udziałów w majątku wspólnym byłych małżonków K.. Zdaniem Sądu uczestniczka z należytym rozeznaniem, świadomością i w pełni konsekwencją dokonała przesunięcia tego składnika z jej majątku osobistego do majątku wspólnego małżonków. Tym bardziej, że na nieruchomości tej miał zostać postawiony wspólny dom małżonków. Marginalnie – można doszukiwać się podstawy tego przesunięcia m.in. w zasadach współżycia społecznego i względach moralnych. Skoro M. K. wraz z L. K. poczynili nakłady z ich majątku wspólnego na majątek osobisty L. K. w postaci kompleksowego remontu mieszkania, to by nie zostać na przyszłość w razie różnych życiowych ewentualności „pokrzywdzonym”, M. K. chciał mieć pewność, że działka na której mają wspólnie postawić dom, będzie również ich wspólnością, z tych też względów mógł taką sugestię przedstawić żonie. Mimo przedstawionego hipotetycznego scenariuszu, które mógł być jednym z powodów tego rozporządzenia, podczas spisywania aktu notarialnego każda ze storn zaaprobowała takie przysporzenie. W tej sytuacji Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie uczestniczka nie wykazała by zachodziły kumulatywnie obydwie przesłanki z art 43 § 2 k.r.io. pozwalające na ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym i z tych przyczyn jej żądanie zostało oddalone. W początkowej fazie postępowania przedmiotem sporu pomiędzy stronami był skład majątku wspólnego, jak również stanowiska co do sposobu podziału majątku między nimi były rozbieżne. W szczególności kontrowersyjne była kwestia zbycia przez uczestniczkę postępowania po przeprowadzeniu postępowania rozwodowego materiałów kupionych przez strony, a w pełni nie wykorzystanych na budowę projektowanego domu w Wierzbowe, jak również wartość ½ udziału w samochodzie osobowym O. (...). W toku sprawy strony wypracowały między sobą kompromis – zgodnie zaaprobowały wycenę dokonaną przez biegłych sądowych nieruchomości położonej w Wierzbowe, nakładów poczynionych na lokal położony w budynku przy ul (...) oraz ruchomości znajdujących się w tym lokalu, jak również wykazały wolę podziału majątku w sposób następujący – uczestniczka postępowania wyraziła akceptację na przyjęcie wszystkich składników ruchomych znajdujących się z zajmowanym przez nią lokalu oraz zabudowaną nieruchomość położoną w Wierzbowe, natomiast wnioskodawca przyjął proponowaną przez uczestniczkę postępowania wartość udziału w w/w samochodzie oraz przejęcie go na własność, uwzględniając spłaty stosownie do udziałów. Odnosząc się do pierwszego, mianowicie żądania uczestniczki, by w podziale majątku uwzględnić całą wartość samochodu było niedopuszczalne. Bowiem zgodnie z dowodem rejestracyjnym małżonkowie byli jego właścicielkami tylko w ½ części, a zatem tylko wartość tej części podlegała podziałowi. Odnosząc się do twierdzeń uczestniczki postępowania, iż jej rodzice podarowali małżonkom 20.000,00, zaś drugie 20.000,00 zł pożyczyli, które to pożyczone pieniądze uczestniczka postępowania oddała po sprzedaży materiałów budowlanych swojemu bratu nie zostało przez Sąd uwzględnione. Dla skutecznego zawarcia umowy pożyczki nie jest wymagane zachowanie formy pisemnej, a więc można zawrzeć tę umowę również ustnie. Jednakże jak wynika z art. 720 § 2 k.c. - umowa pożyczki, której wartość przekracza 500,00 zł, powinna być stwierdzona pismem. Forma pisemna w wymienionym przepisie została, więc zastrzeżona ad probationem, co oznacza, że wykładnia tego przepisu musi uwzględniać jego powiązania z art. 74 § 1 k.c.. Wskazany przepis stanowi, że zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. W niniejszej sprawie uczestniczka postępowania nie wykazała, że przekazując te pieniądze jej rodzice żądali zwrotu też pożyczki, czy ustalili, że była to powszechnie używanym zwrocie „pożyczka bezzwrotna” – darowizna. W ślad za orzecznictwem należy podkreślić, że „obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki, jest stosownie do art. 720 § 1 k.c., elementem przedmiotowo istotnym tego rodzaju umowy. Bez tego elementu nie ma umowy pożyczki" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2000 r., sygn. akt I CKN 1040/98, LEX nr 50828).

Zakres kompetencji każdego z małżonków stanowi pochodną jego sytuacji prawnej względem dotąd wspólnego majątku, w sytuacji rozporządzenia bez zgody drugiego małżonka całym udziałem, jak i częścią takiego udziału (w szczególności udziałem we wspólnym przedmiocie majątkowym albo określonym całym przedmiotem). Z uwagi na obecną treść art. 46 k.r.io., do tego, jeszcze nie podzielonego majątku stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego, a nie jak to regulował dawny art. 42 k.r.io., przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, co umożliwiało zastosowanie art. 198 k.c. Obecnie przepis ten nie znajduje zastosowania, ale odpowiednio stosuje się art. 1036 k.c. oraz art. 1051 k.c. (M. Nazar (w:) J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, 2006, s. 177). Nowe uregulowanie umożliwia więc dokonanie rozporządzenia udziałem w przedmiocie należącym do majątku wspólnego, w granicach przewidzianych przez przepisy prawa spadkowego, czyli odpowiednio za zgodą drugiego małżonka. W braku takiej zgody rozporządzenie jest bezskuteczne „o tyle, o ile narusza uprawnienia drugiego małżonka wynikające z przepisów o podziale wspólnego majątku małżonków" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 2000 r., sygn. akt V CKN 29/00, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2002 r., sygn. akt III CKN 391/01). Zdaniem Sądu Najwyższego, zbycie przedmiotu należącego do dawnego majątku wspólnego „stanowi w istocie zbycie udziału w tym przedmiocie", a zbycie po ustaniu wspólności ustawowej, bez zgody drugiego byłego małżonka, takiego przedmiotu „jest bezskuteczne wobec współmałżonka, jeżeli narusza uprawnienia przysługujące mu w wyniku podziału majątku wspólnego" (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2007 r., sygn. akt IV CSK 139/07). Wskazał także Sąd Najwyższy w tym postanowieniu, że dla ustalenia wartości tego przedmiotu nie ma zatem znaczenia „faktyczna wysokość ceny sprzedaży, ponieważ sprzedaż tę traktuje się jak niebyłą i ustala wartość zbytego przedmiotu tak, jakby nadal należał do majątku wspólnego, a więc według stanu z chwili ustania wspólności ustawowej i według jego wartości rynkowej z chwili podziału". W niniejszej sprawie część niewykorzystanych materiałów budowlanych zakupionych wspólnie przez małżonków K. podczas trwania ich małżeństwa, została zbyta przez L. K. po ich rozwodzie jej bratu – R. K. (2), bez zgody M. K.. Tym samym do podziału wchodzi wartość zbytych materiałów według ich stanu na grudzień 2010 r., a cen aktualnych. Zgodnie z wyceną sporządzoną przez biegłego D. K. wartością tych materiałów jest kwota 13.415,00 zł i taką sumę Sąd przyjął do rozliczenia w ramach podziału majątku wspólnego stron. Zgodnie z art. 31 § 1 k.r.io. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Na podstawie art 31 § 2 pkt 1 i 2 k.r.io. do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków; dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków, kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 121, z późn. zm.). Podział majątku wspólnego przeprowadza się na podstawie odpowiednio stosowanych przepisów art. 211 i 212 k.c. Sąd związany jest w pierwszej kolejności żądaniem dokonania podziału majątku wspólnego przez jego fizyczny podział polegający na przyznaniu uczestnikom postępowania określonych przedmiotów wchodzących w jego skład. W razie braku zgodnego wniosku, o sposobie podziału decyduje z urzędu sąd. Art. 212. § 2 k.c. przewiduje, że rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Z art. 211 k.c., 212 k.c. i nast. oraz z art. 623 k.p.c. wynika, że podział fizyczny jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności, preferowanym przez ustawodawcę. Oznacza to, że w sytuacji, gdy zniesienie współwłasności następuje z mocy orzeczenia sądu, powinien on brać pod uwagę przede wszystkim ten sposób wyjścia z niepodzielności, chyba że nie są nim zainteresowani sami współwłaściciele (postanowienie Sądu Najwyższego z 5 lutego 2010 r., sygn. akt III CSK 195/09). W sprawach o podział majątku wspólnego Sąd - jeżeli nie zachodzą po temu przeszkody prawne wymienione w art. 622 § 2 k.p.c. - ma obowiązek uwzględnić zgodny wniosek o dział. Przepisy normujące postępowanie działowe nie wymagają szczególnej formy dla zgodnego wniosku o zniesienie współwłasności. Może on być zgłoszony we wspólnym wniosku wszczynającym postępowanie, ustnie na rozprawie, ewentualnie w drodze odrębnych wniosków złożonych przez współwłaścicieli (postanowienie Sądu Najwyższego z 6 lutego 2002 r., sygn. akt CKN 803/00). Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 października 2008 r., sygn. akt I CSK 82/08 stwierdził, że kodeks cywilny nie zawiera przykładowego katalogu okoliczności, o których mowa w art. 212 § 2 KC pozostawiając dokonanie wyboru sądowi. Natomiast w postanowieniu z dnia 19 stycznia 2009 r. (V CKN 1436/00) Sąd Najwyższy wskazał, że podstawowym sposobem zniesienia współwłasności preferowanym przez ustawodawcę jest podział fizyczny rzeczy wspólnej, jako najbardziej sprawiedliwy i pożądany. Dlatego też, jeżeli zniesienie współwłasności następuje z mocy orzeczenia sądu, sąd powinien przede wszystkim brać pod uwagę ten sposób wyjścia ze współwłasności, chyba że współwłaściciele żądają przyznania rzeczy wspólnej jednemu z nich w zamian za spłaty albo sprzedaży stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Sąd ustalił wartość majątku wspólnego małżonków K. na kwotę 78.730,00 zł i dokonał podziału tego majątku zgodnie z ostatecznym stanowiskiem storn – w ten sposób, że wnioskodawcy M. K. przyznał na wyłączną własność udział w samochodzie osobowym marki O. (...) o nr rej. (...) nr nadwozia (...), zaś pozostałe składniki majątku przyznał na wyłączną własność uczestniczce L. K.. Tytułem wyrównania udziałów Sąd zasądził od uczestniczki postępowania L. K. na rzecz wnioskodawcy M. K. dopłatę w kwocie 36.865,00 zł płatną w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia. Postanowienie sądu przyznające wspólną rzecz jednemu z uczestników postępowania, a drugiemu spłaty, zarówno wydane w postępowaniu o zniesienie współwłasności, jak i wydane w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, ma charakter konstytutywny (art. 624 oraz art. 567 § 3 w związku z art. 688). Terminy spłaty ustalone przez sąd, o których mowa w art. 212 § 3 k.c., powinny zatem przypadać na okres po uprawomocnieniu się postanowienia zasądzającego spłaty (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2002 r., sygn. akt II CK 21/02). Oznaczenie sposobu i terminu uiszczenia spłat powinno być dokonane przez sąd z urzędu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1974 r., sygn. akt III CRN 2/74). Sąd z urzędu decyduje o zasądzeniu odsetek na podstawie art. 212 § 3 k.c. (uchwała Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1969 r., sygn. akt III CZP 12/69). Przewidziana w art. 212 § 3 KC możliwość rozkładania na raty tylko dopłat i spłat nie wyłącza możliwości rozkładania na raty na zasadach ogólnych (art. 320) innych należności zasądzanych w orzeczeniach działowych - art. 618 § 1 i art. 686 (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 kwietnia 1969 r., sygn. akt III CRN 61/69). Mając na uwadze powyższe orzeczenia, Sąd ustalił termin płatności dopłaty na 6 miesiące od dnia uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności. Zdaniem Sadu tak ustalone terminy płatności pozwolą uczestniczce na zgromadzenie potrzebnych środków finansowych bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego. O kosztach Sąd orzekł w oparciu o art 520 § 1 k.p.c., który ustanawia zasadę orzekania o kosztach w postępowaniu nieprocesowym i jest przepisem szczególnym w stosunku do ogólnych zasad dotyczących kosztów postępowania, zawartych w art. 98 i nast. k.p.c Obowiązek poniesienia kosztów postępowania związanych z udziałem w sprawie oznacza, że uczestnik ponosi koszty nie tylko tych czynności, które sam dokonał, ale i tych, które zostały dokonane przez sąd na jego wniosek. Odpowiednio do postępowania nieprocesowego stosuje się przepisy art. 98 k.p.c. w zakresie, w jakim określają one koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i do celowej obrony. Należy brać pod uwagę specyfikę poszczególnych spraw, należących do postępowania nieprocesowego, które mogą uzasadniać uznanie za koszty niezbędne również te, które w danej sprawie poniesione być muszą (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 1987 r., sygn. akt III CZP 37/87). Do takich kosztów w niniejszej sprawie należy zaliczyć wydatki związane z przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłych sądowych – J. J. i D. K.. Wynagrodzenie za sporządzenie opinii przez pierwszego z w/w biegłych pokryte zostało odpowiednio z zaliczki storn i sum budżetowych, które to następnie zostały od nich ściągnięte, natomiast wynagrodzenie za sporządzenie opinii i opinii uzupełniającej przez 2 z biegłych zostało pokryte z sum budżetowych. Zgodnie z art. 83 ust 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010r. nr 90 poz. 594 z późn. zm.) jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to także dopuszczenia i przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę. Na podstawie art 83 ust. 2 ustawy w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Na podstawie art. 113 ust 1 i ust 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.10.90.594 j.t.) Sąd obciążył wnioskodawcę i uczestniczkę kosztami sądowymi związanymi ze sporządzeniem opinii przez biegłego z zakresu wyceny ruchomości rozdzielając je po połowie. Z tych względów Sąd orzekł jak w postanowieniu.

ZARZĄDZENIE

(...)