Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2016 r. w Lublinie

sprawy J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową

na skutek apelacji wnioskodawczyni J. S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 23 lutego 2015 r. sygn. akt VIII U 2320/13

oddala apelację.

Barbara Hejwowska Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska Krystyna Smaga

III AUa 401/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 września 2013 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił J. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową, stwierdzając że komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 29 sierpnia 2013 r ustaliła, że odwołująca się nie jest niezdolna do pracy w związku z chorobą zawodową.

W odwołaniu od tej decyzji wnioskodawczyni domagała się jej zmiany i przyznania prawa do renty. Podniosła, iż stan jej zdrowia nie poprawił się, a ulega ciągłemu pogorszeniu.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 23 lutego 2015 r oddalił odwołanie na podstawie następujących ustaleń faktycznych i ich oceny prawnej.

J. S., urodzona (...), ma wykształcenie średnie zawodowe w zawodzie technika technologii przemysłu mięsnego. Przez 14 lat pracowała w wyuczonym zawodzie na stanowisku rozbieracza - wykrawacza. Pracę tę wykonywała w pełnym wymiarze czasu pracy. Była to praca w pozycji stojącej, w wymuszonym tempie, wymagająca wykonywania ruchów monotypowych obciążających kończyny górne oraz kontaktu z wilgotnym i chłodnym surowcem (wywiad zawodowy, świadectwo pracy). W dniu 30 maja 1997 r rozpoznano u niej chorobę zawodową w postaci cieśni kanału prawego nadgarstka. Obwodowa Komisja Lekarska do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia (...)w Ł. zaliczyła wnioskodawczynię do trzeciej grupy inwalidów w związku z chorobą zawodową. W związku z powyższym decyzją z dnia 27 czerwca 1997 r ZUS przyznał jej prawo do renty inwalidzkiej. Decyzją z dnia 8 grudnia 2000 r ZUS wstrzymał wnioskodawczyni wypłatę renty od 1 stycznia 2001 r. Wyrokiem z dnia 2 czerwca 2004 r Sąd Apelacyjny w Lublinie ustalił wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową na okres od 1 stycznia 2001 r do 17 marca 2006 r. Decyzją z dnia 7 lutego 2006 r ZUS ustalił wnioskodawczyni prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na dalszy okres do 31 marca 2007 r, decyzją z dnia 9 marca 2007 r - do 30 kwietnia 2009 r, decyzją z dnia 23 kwietnia 2009 r - do 31 maja 2011 r oraz decyzją z dnia 19 lipca 2011 r - do 30 czerwca 2013 r.

W dniu 19 czerwca 2013 r odwołująca się złożyła wniosek o ustalenie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Lekarz orzecznik ZUS po zbadaniu skarżącej stwierdził, iż nie jest ona niezdolna do pracy oraz niezdolna do pracy w związku z chorobą zawodową (orzeczenie z 17 lipca 2013 r - k. 48 a.r. ENP). Komisja lekarska ZUS, badająca skarżącą, ustaliła, iż nie jest ona niezdolna do pracy, częściowo niezdolna do pracy oraz niezdolna do pracy w związku z chorobą zawodową (orzeczenie z 29 sierpnia 2013 r - k. 54 a.r. ENP). Powyższe orzeczenie stało się podstawą wydania zaskarżonej decyzji (decyzja - k. 56 a.r. ENP).

W celu poczynienia ustaleń dla wydania orzeczenia odnośnie do stanu zdrowia skarżącej Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu neurologii, ortopedii oraz medycyny pracy.

W opinii z 10 grudnia 2013 r biegła sądowa z zakresu medycyny pracy -K. Z. i biegły sądowy z zakresu neurologii - T. H. rozpoznali u odwołującej zespół cieśni nadgarstka (stan po obustronnym zabiegu operacyjnym 2004 r i 2011 r), nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu II. W opinii biegłych stan czynnościowy narządu ruchu nie sprowadza na opiniowaną niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Biegli wskazali, że badanie fizykalne wnioskodawczyni nie ujawnia odchyleń od stanu prawidłowego, niedowładów w obrębie obu rąk oraz zaników mięśni kłębu kciuka, zaś odwodzenie obu kciuków i chwytność obu rąk są w pełni zachowane. Stan narządu ruchu badanej nie skutkuje zmianami czynnościowymi, które mogłyby stanowić podstawę do orzeczenia niezdolności do pracy. Biegli podali, iż badanie (...) potwierdziło u badanej zwolnienie przewodnictwa w zakresie nerwu pośrodkowego prawego, wskazując na uszkodzenie aksonalno - demielinizacyjne. Biegli zakwestionowali natomiast związek przyczynowy schorzenia z chorobą zawodową. Podkreślili, ze skarżąca od 16 lat nie jest narażona na monotypowe czynności zawodowe leżące u podstaw powstawania zespołu cieśni nadgarstka. (opinia k. 21-22 a.s.).

W opinii z 26 lutego 2014 r biegły z zakresu ortopedii Z. T. rozpoznał u odwołującej obustronny zespół cieśni nadgarstka leczony operacyjnie, dekompresję prawego i lewego kanału nadgarstka i stwierdził, że badana nie jest niezdolna do pracy w związku z chorobą zawodową. Biegły wskazał, że badana zdecydowała się na leczenie operacyjne prawego nadgarstka po siedmiu latach od zakończenia pracy i ustania narażenia na ruchy monotypowe, zaś na dekompresję lewego nadgarstka po czternastu latach od zakończenia pracy i ustania narażenia na ruchy monotypowe. Biegły podkreślił, iż obecnie nie stwierdził u badanej typowego dla zaawansowanego zespołu cieśni nadgarstka wyszczuplenia kłębów obu rąk, diagnozując jedynie niewielkie wyszczuplenie prawego kłębika. Ponadto nietypowe dla zespołu cieśni są podawane przez badana zaburzenia czucia obu rąk. Biegły wskazał, iż chwyt obu rąk jest sprawny, stan wydolności obu kończyn nie uległ pogorszeniu w porównaniu do badań z 2001 i 2002 r, zaś po ustaniu narażenia badanej na monotypowe czynności zawodowe, brak jest przesłanek do zdiagnozowania u niej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Wnioskodawczyni od 17 lat nie jest narażona na monotypowe czynności zawodowe. (opinia k. 32-32v a.s.).

Po zapoznaniu się z nową dokumentacją medyczną dołączoną do akt biegły z zakresu neurologii podtrzymał swoją opinię stwierdzającą, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy w związku z chorobą zawodową. Nowa dokumentacja obejmująca kartę zabiegów fizjoterapeutycznych i badanie przewodnictwa prawego nerwu łokciowego nie potwierdza uszkodzenia nerwu. (k. 53 a.s.).

Sąd Okręgowy uznał, iż analiza sporządzonych w sprawie opinii (głównych i uzupełniającej) pozwoliła na uzyskanie wiadomości specjalnych niezbędnych do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 r, II UKN 96/99). Opinie zostały sporządzone przez niekwestionowanych specjalistów z zakresu schorzeń występujących u wnioskodawczyni. Biegli dokonali oceny stanu zdrowia skarżącej w kontekście jej zdolności do pracy w związku z chorobą zawodową - zespołem cieśni nadgarstków - w sposób kompleksowy oraz w sposób jasny, precyzyjny i wyczerpujący uzasadnili swoją ocenę. Opinie nie zawierały żadnych sprzeczności, zaś opinia uzupełniająca pozwoliła na odniesienie się do dodatkowej dokumentacji medycznej dołączonej przez odwołującą się. Sporządzone opinie były spójne, rzetelne i wyczerpujące, a wnioski płynące z analizy ich treści poparte przekonywującą argumentacją. Sąd zwrócił uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2007 r (III UK 130/06, OSNP 2008/7-8/113, Lex 368973), zgodnie z którym „opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia i związanych z nimi dolegliwości, stanowiących łącznie o zdolności do wykonywania zatrudnienia lub jej braku. Sąd nie może - wbrew opinii biegłych - oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu”. Sąd orzekający to stanowisko w pełni podzielił, uznając że stan zdrowia skarżącej nie powoduje niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Sąd Okręgowy obdarzył również wiarą dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego i aktach niniejszego postępowania. Ich treść, forma oraz fakt sporządzenia przez uprawnione podmioty nie budziła wątpliwości Sądu oraz nie była kwestionowana przez strony.

Sąd wskazał, że odwołanie wnioskodawczyni nie jest zasadne. Sąd zacytował art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r Nr 167, poz. 1322 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 12 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r, poz. 1440 ze zm.) niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przepis art. 13 cytowanej ustawy stanowi zaś, że przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Orzekając na podstawie uwzględnionych opinii biegłych specjalistów Sąd uznał, iż stan zdrowia wnioskodawczyni nie powoduje niezdolności do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, pozostającej w związku z chorobą zawodową.

Sąd podniósł, że stanowisko wyrażone w decyzji organu rentowego było zasadne. Sąd Okręgowy, dokonując weryfikacji decyzji, oparł się na wiarygodnych opiniach biegłych sądowych z zakresu ortopedii, neurologii i medycyny pracy. Biegli jednoznacznie wskazali, na jakie schorzenia cierpi wnioskodawczyni oraz orzekli, że nie powodują one naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni w stopniu, który uzasadnia jej częściową niezdolność do pracy w związku z chorobą zawodową. Sąd podzielił opinie biegłych, mając na względzie, że nie były one kwestionowane przez strony postępowania. Sąd podkreślił, iż schorzenia wnioskodawczyni nie uniemożliwiają jej podjęcia pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Posiada ona pełną sprawność ruchową, biegli nie stwierdzili u odwołującej objawów uniemożliwiających jej podjęcie pracy zawodowej, zaś część wskazywanych przez nią objawów w ogóle nie jest typowa dla zespołu cieśni nadgarstków.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów oraz treści art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

Apelację od tego wyroku wniosła J. S., zaskarżając wyrok w całości, zarzucając dokonanie dowolnych ustaleń w tym kierunku, że u niej nie stwierdzono niezdolności do wykonywania pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, pozostającej w związku z chorobą zawodową.

Apelująca wniosła o:

1/ ustalenie, że jest osobą niezdolną do pracy w związku z chorobą zawodową,

2/ dopuszczenie dowodu z opinii nowych, biegłych specjalności: a/ z ortopedii i traumatologii, b/ neurologii, c/ z medycyny pracy, którzy wypowiedzą się na piśmie - czy skarżąca, mając obecnie 64 lata i stwierdzone schorzenie w postaci zespołu cieśni nadgarstka kanału prawego i na które to schorzenie pobierała od 13 czerwca 1997 r do 9 września 2013 r rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową - jest zdolna do podjęcia pracy w zawodzie technika technologii przemysłu mięsnego specjalności rozbieracza - wykrawacza, bądź czy przysługuje jej uprawnienie do renty w związku z chorobą zawodową.

Apelująca dalej zarzuciła, że wyrok Sądu oddalający odwołanie jest nietrafny, gdyż jest wynikiem oparcia się na ogólnikowych opiniach biegłych, głównie z zakresu neurologii i ortopedii.

Skarżąca podniosła, że jeśli pobierała świadczenie rentowe w związku z chorobą zawodową od dnia 13 czerwca 1997 r do 9 września 2013 r, czyli przez prawie 16 lat, to oznacza, iż była osobą chorą i tej choroby nabawiła się w pracy - pracując 14 lat jako rozbieracz - wykrawacz w przemyśle mięsnym i obecnie w dniu (...)ukończy 64 lata, bo urodziła się (...) i obowiązkiem Sądu orzekającego było bardzo dokładnie wyjaśnić okoliczności sprawy, tym bardziej, iż skarżąca broniła się osobiście bez profesjonalnego prawnika.

Skoro biegli T. H. i K. Z. w swojej opinii z 10 grudnia 2013 r raz stwierdzają, iż u wnioskodawczyni badania fizykalne - nie określając definicji tych pojęć - nie ujawniają odchyleń od stanu prawidłowego, niedowładów w obrębie obu rąk oraz zaników mięśni kłębu kciuka, zaś odwodzenie obu kciuków - nie podając na czym polega to odwodzenie i jakie wywołuje skutki - oraz chwytność obu rąk są w pełno zachowane, natomiast w dalszej części opinii ci biegli podają, że badanie (...) potwierdziło zwolnienie przewodnictwa w zakresie nerwu pośrodkowego prawego, wskazując na uszkodzenie aksonalno - demielinizacyjne i nie określając językiem czytelnym, jakie skutki wywołuje ten rodzaj schorzeń - to podstawowym obowiązkiem było: 1/ wyjaśnić te rozbieżności i zobowiązać biegłych, aby używali nazewnictwa medycznego, czytelnego nie tylko dla skarżącej ale również zrozumiałego, bądź 2/ z urzędu dopuścić nowych biegłych medyków specjalności w zakresie neurologii, ortopedii i medycyny pracy - żeby ustosunkowali się co do trafności dotychczas wydanych opinii biegłych. Tym bardziej, że występujący w sprawie biegli nie wypowiedzieli się, czy wnioskodawczyni może dalej pracować na stanowisku rozbieracza – wykrawacza, na którym to stanowisku pracowała 14 lat po przejściu na rentę z powodu zespołu cieśni nadgarstka. Sąd pierwszej instancji w ogóle w tej materii nie wypytywał biegłych. Skarżąca wniosła, aby Sąd odwoławczy dopuścił biegłych specjalności określonych w pkt 2 apelacji, by wydali nowe opinie na temat aktualnego stanu zdrowia i czy skarżąca może pracować w wyuczonym zawodzie rozbieracza - wykrawacza.

Sąd Apelacyjny, mając na uwadze zarzuty apelacji i okoliczność długiego okresu pobierania renty przez apelującą, uznał za celowe uzupełnienie postępowania dowodowego i postanowił dopuścić dowód z opinii biegłych lekarzy specjalistów neurologa M. D., ortopedy M. G. i medycyny pracy L. M., którym zlecił zapoznanie się z aktami sprawy i znajdującą się tam dokumentacja medyczną, zbadanie wnioskodawczyni i wypowiedzenie się, czy jest ona niezdolna do pracy w związku ze schorzeniem rozpoznanym jako choroba zawodowa, to jest w związku z cieśnią kanału prawego nadgarstka.

Biegli w opinii z dnia 21 września 2015 r rozpoznali u wnioskodawczyni: zespół cieśni kanału obu nadgarstków, leczony operacyjnie (prawego w 2004 r, lewego w 2011 r), zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo – krzyżowego, wielopoziomowe zmiany dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego, wygojone złamanie dalszej nasady lewej kości promieniowej. Biegli orzekli że nie uznaje nie uznali u skarżącej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową po dniu 30 czerwca 2013 r. W uzasadnieniu opinii podali, że po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską zawartą w aktach sprawy oraz przeprowadzeniu badań lekarskich przez biegłych z zakresu ortopedii, neurologii i medycyny pracy, ustalili jak powyżej. Podali, że z akt sprawy oraz wyjaśnień wnioskodawczyni wynika, że decyzją Państwowego Terenowego Inspektora Sanitarnego w Ł. z 16 maja 1997 r stwierdzono u wnioskodawczyni chorobę zawodową - „zespół cieśni nadgarstka prawego”. Z tego powodu leczona była operacyjnie 11 lutego 2004 r - dekompresja kanału prawego nadgarstka i uwolnienie nerwu pośrodkowego. Następnie prowadzono długotrwałe leczenie rehabilitacyjne prawego nadgarstka. Do 30 czerwca 2013 r miała uznaną częściową niezdolność do pracy w związku z chorobą zawodową. W zaświadczeniu lekarskim z Poradni Ortopedycznej z 25 czerwca 2013 r podano następujące rozpoznania: „Zespół cieśni kanału nadgarstka obustronnie. Dnia 11 lutego 2004 r dekompresja kanału nadgarstka prawego, 17 maja 2011 r dekompresja kanału nadgarstka lewego. Cechy choroby D. obu rąk”. Podkreślono, że wnioskodawczyni wymaga okresowej kontroli i okresowej fizykoterapii. Z powodu zespołu cieśni kanału obu nadgarstków zgłasza się również do Poradni Neurologicznej.

Dalej biegli wskazali, że w dniu 11 kwietnia 2013 r wykonano badanie przewodnictwa prawego nerwu pośrodkowego. Stwierdzono wydłużenie latencji końcowej odpowiedzi ruchowej oraz zwolnienie prędkości przewodzenia we włóknach czuciowych na poziomie nadgarstka. Wynik badania wskazuje na uszkodzenie aksonalno - demielinizacyjne prawego nerwu pośrodkowego na poziomie nadgarstka. Aktualnie wnioskodawczyni nadal odczuwa drętwienie palców prawej ręki. Podaje także drętwienie palców I - III lewej ręki. Dolegliwości nasilają się w godzinach nocnych. Inne dolegliwości w zakresie narządów ruchu - bóle stawów kolanowych, kręgosłupa lędźwiowo - krzyżowego. W dniu 18 lipca 2015 r doznała złamania dalszej nasady lewej kości promieniowej, leczonego nieoperacyjnie.

Biegli podali, że w czasie przeprowadzonego obecnie badania przedmiotowego nie stwierdzono wychudzenia mięśni prawej kończyny górnej i ograniczenia zakresu ruchów palców prawej ręki. Funkcja chwytna prawej ręki jest zachowana. Palce prawej ręki bez zmian wskazujących na zaburzenia czucia i ukrwienia. Testy (np. T., P.) charakterystyczne dla zespołu uciskowego nerwu pośrodkowego są ujemne.

Biorąc powyższe pod uwagę, biegli stwierdzili, że przeprowadzone leczenie operacyjne zespołu cieśni kanału prawego nadgarstka, a następnie długotrwałe leczenie rehabilitacyjne i farmakologiczne, przyniosło poprawę. Sprawność prawej ręki, w zakresie oceny zespołu cieśni prawego nadgarstka, jest na tyle dobra, iż wnioskodawczyni może wykonywać zatrudnienie zgodne z posiadanymi kwalifikacjami (technik technolog przemysłu mięsnego). Zatem brak jest podstawy do uznania częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową po dniu 30 czerwca 2013 r. Biegli zgodzili się z poprzednimi opiniami biegłych z 10 grudnia 2013 r i 26 lutego 2014 r. Wyjaśnili jednocześnie, że zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne kręgosłupa, złamanie dalszej nasady lewej kości promieniowej, czy też zespół cieśni kanału lewego nadgarstka nie mają związku z chorobą zawodową (opinia, k. 105-110 akt sprawy).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie składał zastrzeżeń do opinii biegłych.

Skarżąca w piśmie procesowym z dnia 1 lutego 2016 r nie zgodziła się z opinia biegłych, podnosząc że nie ustosunkowali się do zaświadczenia lekarskiego z poradni ortopedycznej, że nie wysilili się przy badaniu skarżącej i powinni skierować ją na leczenie szpitalne, nie uwzględnili, że obecnie ma 64 lata. Wniosła o powołanie nowego zespołu biegłych o specjalnościach takich samych, jak biegli wydający już opinię.

Sąd Apelacyjny podzielił opinię biegłych wydaną w postępowaniu apelacyjnym. Biegli przeprowadzili stosowne badania i wywiady lekarskie, zapoznali się z całą dokumentacją medyczną dołączoną do akt sprawy, co wynika z treści opinii. W łącznej opinii odpowiedzieli na pytanie Sądu w przedmiocie niezdolności i uzasadnili swoje stanowisko, odnosząc się też do opinii wydanych uprzednio w sprawie.

W oparciu o ustalenia Sądu Okręgowego i dowody przeprowadzone w postępowaniu apelacyjnym Sąd Apelacyjny zważył, że apelacja nie jest zasadna.

Przypomnieć należy, że wnioskodawczyni pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową do 30 czerwca 2013 r. Stwierdzona choroba zawodowa to zespól cieśni nadgarstka prawego. Ustaleniu podlegało, czy wnioskodawczyni po dniu 30 czerwca 2013 r była niezdolna do pracy.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia Sądu pierwszej instancji i wyprowadzone na ich podstawie wnioski oraz ocenę prawną. Nie zachodzi w tej sytuacji potrzeba szczegółowego ich powtarzania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r, II UKN 61/97, OSNAP 1998/3/104, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 1999 r, I PKN 21/98, OSNAP 2000/4/143, orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2002 r, IV CKN 1244/00 Lex nr 55521).

Prawidłowość zaskarżonego wyroku potwierdzona została treścią opinii drugiego zespołu biegłych lekarzy specjalistów z zakresu neurologii, ortopedii i medycyny pracy, wydanej w postępowaniu apelacyjnym.

Zważyć należy, że w sprawach o ustalenie prawa do renty istotne znaczenie mają kwestie wymagające wiedzy medycznej, konieczne jest zatem zasięgnięcie wiadomości specjalnych od biegłych sądowych. W takiej sytuacji odpowiednich ustaleń dokonuje sąd w oparciu o dowód z opinii biegłych lekarzy stosownie do art. 278 § 1 kpc (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r, II UKN 599/00, OSNP 2003/15/364 i z dnia 19 lutego 2002 r, IV CKN 718/00, niepubl.). Opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości, stanowiących łącznie o zdolności do wykonywania zatrudnienia lub jej braku. Sąd nie może - wbrew opinii biegłych - oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2007 r, III UK130/06, OSNP 2008/7-8/113).

W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalnościach odpowiednich do schorzenia skarżącej będącego chorobą zawodową oraz specjalisty z zakresu medycyny pracy. W postępowaniu odwoławczym wydana została opinii biegłych takich samych specjalności. Obie opinie biegłych odpowiadają wymogom art. 278 § 1 kpc. Wnioski obu opinii są jednoznaczne i stanowcze, a wynika z nich, iż skarżąca nie jest niezdolna do pracy z tytułu naruszenia sprawności organizmu spowodowanego chorobą zawodową. Opinie biegłych zawierające szczegółowe ustalenie stanu zdrowia skarżącej, kategoryczne orzeczenie w przedmiocie niezdolności do pracy i obszerne uzasadnienie odnoszące się do rozpoznanych schorzeń, przebiegu ich leczenia i kwalifikacji skarżącej nie są ogólnikowe. Wobec wydania zgodnych i prawidłowo uzasadnionych opinii przez specjalistów neurologa i medycyny pracy oraz ortopedę a następnie przez innych biegłych neurologa, ortopedę i medycyny pracy, nie było podstaw do uzupełnienia postępowania dowodowego przez dopuszczenie dowodu z jeszcze jednej opinii tych samych biegłych.

Biegli wydający opinię w postępowaniu odwoławczym, podobnie jak poprzedni biegli, wyraźnie i w sposób zrozumiały podali, że w czasie przeprowadzonego badania przedmiotowego skarżącej nie stwierdzono wychudzenia mięśni prawej kończyny górnej i ograniczenia zakresu ruchów palców prawej ręki. Funkcja chwytna prawej ręki jest zachowana. Palce prawej ręki bez zmian wskazujących na zaburzenia czucia i ukrwienia. Testy (np. T., P.) charakterystyczne dla zespołu uciskowego nerwu pośrodkowego są ujemne. Biegli stwierdzili, że przeprowadzone leczenie operacyjne zespołu cieśni kanału prawego nadgarstka, a następnie długotrwałe leczenie rehabilitacyjne i farmakologiczne, przyniosło poprawę.

Wszyscy biegli wydali opinie po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską oraz po przeprowadzeniu specjalistycznych badań i wywiadu lekarskiego, co wynika z treści opinii. Przy opis wyniku badania przewodnictwa prawego nerwu pośrodkowego nie pozostaje w sprzeczności z wynikiem badania fizykalnego, czyli badaniem faktycznej sprawności rąk.

Zauważyć należy, że w myśl art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r, poz. 748), częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu, a ponadto nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Niezdolność do pracy na danym stanowisku pracy nie jest równoznaczna z niezdolnością do pracy zgodnej z kwalifikacjami. Pojęcie kwalifikacji jest szersze od pojęcia pracy na jednym stanowisku pracy. Biegli mieli na uwadze kwalifikacje skarżącej wydając swoje opinie. Kwalifikacje skarżącej to wykształcenie średnie zawodowe w zawodzie technika technologii przemysłu mięsnego oraz praca w wyuczonym zawodzie na stanowisku rozbieracza - wykrawacza.

Jeszcze raz podkreślić należy, że choroba zawodowa skarżącej to zespól cieśni kanału prawego nadgarstka. Zatem ani schorzenie lewego nadgarstka, ani inne schorzenia skarżącej nie mają znaczenia przy ustalaniu stopnia naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w oparciu o to postępowanie, dokonał prawidłowych ustaleń w przedmiocie zdolności do pracy ubezpieczonej, nie naruszając zasady swobodnej oceny dowodów, wynikającej z art. 233 § 1 kpc, co zostało potwierdzone opinią biegłych wydaną w postępowaniu apelacyjnym.

Granice swobodnej oceny dowodów może naruszyć tylko dowolna ocena zebranego materiału, brak wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów lub ich ocena sprzeczna z zasadami logicznego powiązania wniosków z ustalonym stanem faktycznym lub doświadczeniem życiowym (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2001 r, II UKN 423/2000, z dnia 29 lipca 1998 r, II UKN 151/98 OSNAPiUS 1999/15/492, z dnia 4 lutego 1999 r, II UKN 459/98 OSNAPiUS 2000/6/252, z dnia 23 marca 1999 r, II UKN 543/98 OSNAPiUS 2000/11/433, z dnia 10 czerwca 1999 r, II UKN 685/98 OSNAPiUS 2000/17/655).

Apelująca nie jest niezdolna do pracy z tytułu choroby zawodowej - cieśni kanału prawego nadgarstka i dlatego nie spełnia warunków do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (aktualnie tekst jedn. Dz. U. z 2015 r, poz. 1242).

Odnosząc się do argumentów podnoszonych w apelacji i pismach procesowych stwierdzić należy, że nie jest kwestionowane istnienie u apelującej choroby zawodowej i potrzeba długotrwałego i systematycznego jej leczenia. Stwierdzili to biegli we wszystkich opiniach. O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje jednak sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2005 r, II UK 288/04, OSNP 2006/5-6/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2000 r, II UKN 113/00, OSNAPiUS 2002/14/343). Dowody dotyczące stanu zdrowia winny być przedstawiane przez osobę ubezpieczoną, a w gestii biegłych sądowych nie leży kierowanie badanego na leczenie szpitalne.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację jako bezzasadną.

Barbara Hejwowska Barbara Mazurkiewicz – Nowikowska Krystyna Smaga