Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powodowie H. U. (1) i M. U. wystąpili przeciwko (...) S.A. w S. z pozwem o zapłatę kwot po 6.000,00 zł na rzecz każdego z nich wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11.05.2014r. w przypadku powódki, i od dnia 04.04.2013r. w przypadku powoda do dnia zapłaty. Wnosili również o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość. Domagali się także zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego wg norm przewidzianych.

Uzasadniając swe roszczenie powodowie wskazali, iż w wyniku kolizji samochodowej z dnia 04.04.2013r., spowodowanej przez osobę korzystającą z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń, doznali uszkodzeń ciała H. U. (1) w postaci urazu kręgosłupa odcinka szyjnego, urazu kręgosłupa odcinka lędźwiowo-krzyżowego, silnego urazu psychicznego. Z kolei M. U. w postaci urazu kręgosłupa szyjnego, urazu głowy, urazu psychicznego. W związku z powyższymi obrażeniami do dnia dzisiejszego nie są w stanie normalnie funkcjonować. Dolegliwości bólowe związane z doznanymi obrażeniami utrzymują się do dnia dzisiejszego i utrudniają wykonywanie podstawowych czynności życia codziennego. W zaistniałym stanie rzeczy domagali się zadośćuczynień w kwocie wskazanej w petitum pozwu.

W odpowiedzi na pozew pozwane (...) S.A. w S. wniosło o odrzucenie pozwu wskazując, iż takowy podmiot już nie istnieje, ewentualnie wnosiło o oddalenie powództwa w całości i zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Pozwane towarzystwo ubezpieczeń przyznało, iż co do zasady odpowiada względem powodów za skutki kolizji samochodowej z dnia 04.04.2013r. Wskazało, iż wypłaciło powodom stosowne kwoty odszkodowań, które w ich ocenie są adekwatne do poniesionych przez nich obrażeń.

Na rozprawie w dniu 03.03.2015r. (k.58) powodowie H. U. (1) i M. U. sprecyzowali oznaczenie strony pozwanej wskazując, iż w nawiązaniu do okoliczności podanych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew pozwanym w sprawie jest (...) S.A. w S. i przeciwko temu Towarzystwu kierują swoje roszczenia.

W piśmie z dnia 01.10.2015r. (k. 388-390) powód M. U. wystąpił z rozszerzeniem powództwa i wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 26.000,00 zł. Pismo to zostało doręczono pozwanemu w dniu 12.10.2015r. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w tym zakresie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 04.04.2013r. doszło do kolizji drogowej samochodu osobowego należącego do M. U.. Odpowiedzialnym za spowodowanie ww. kolizji był kierujący, który korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych od odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. (dowód: akta szkody k. 65-229, dodatkowo okoliczność bezsporna).

W wyniku kolizji z dnia 04.04.2013r. M. U. doznał urazu kręgosłupa szyjnego, urazu głowy (wstrząśnienie mózgu w wywiadzie), urazu psychicznego. Bezpośrednio po wypadku nie miał on udzielonej pierwszej pomocy, nie trafił do Szpitala. Do lekarza POZ zgłosił się dnia 10.04.2013r. Zlecono wtedy wykonanie zdjęć kręgosłupa szyjnego oraz skierowano do (...). Po wizycie w tej Poradni zalecono noszenie kołnierza ortopedycznego przez okres około 5 tygodni. W tym też okresie wymagał on okresowej pomocy osób trzecich w zakresie niektórych czynności codziennych wymagających pochylania się ku przodowi czy używania siły fizycznej rąk (mycie, ubieranie się, przygotowywanie łóżka, robienie i przynoszenie zakupów). Przez okres ok 3 tygodni przyjmował leki przeciwbólowe. Doznany uraz kręgosłupa ograniczył jego aktywność życiową w stopniu znacznym w pierwszych 5 tygodniach od wypadku i ogranicza w stopniu mniejszym nadal. Uraz więzadłowy kręgosłupa szyjnego i utrzymujące się zaburzenia jego funkcji powodują trwały uszczerbek na zdrowiu. Pomimo braku stwierdzenia cech uszkodzenia obwodowego układu nerwowego, objawy utrwaliły się i będą w dalszym ciągu wpływać na aktywność życiową poszkodowanego. Rokowanie co powrotu do pełnej sprawności sprzed wypadku jest niemożliwe. Istniejące ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego w 2 lata od wypadku mogą wynikać z przebytego więzadłowego uszkodzenia stawów kręgosłupa szyjnego, które goją się poprzez wytworzone blizny. W przyszłości mogą pojawić się zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego wynikające z możliwych uszkodzeń stawów kręgosłupa szyjnego (dowód: dokumentacja medyczna k. 10-12, 25-26, 2590-260, 262, 264-293, 302-306, 317-325, 358, opinia biegłych k. 337-342, 366-371).

Aktualnie poszkodowany zgłasza promieniujący ból do obu rąk, szczególnie do prawej, ma uczucie drętwienia prawej kończyny i jej osłabienia, bolesność prawego barku. Lęki przed jazdą samochodem, nadmierną nerwowość, rozdrażnienie (dowód: dokumentacja medyczna k. 10-12, 25-26, 2590-260, 262, 264-293, 302-306, 317-325, 358, opinia biegłych k. 337-342, 366-371).

W wyniku kolizji z dnia 04.04.2013r., poza M. U., urazów doznała też pasażerka pojazdu – H. U. (1). Mianowicie, jako skutek przedmiotowej kolizji stwierdzono u niej stan po urazie kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego bez ograniczenia funkcji. Leczona zachowawczo (przyjmowała leki przeciwbólowe). Korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych. Aktualnie nie przyjmuje już leków, nie wymaga pomocy osób trzecich w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Bezpośrednio po wypadku i przez okres 2 tygodni, wymagała ona pomocy innych osób w wykonywaniu czynności dnia codziennego wymagających wysiłku fizycznego i pozycji wymuszonych dla kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Dolegliwości bólowe w tym okresie były znacznie przez nią odczuwalne. Rokowania co do pełnego wyleczenia są pomyślne. Leczenie zostało zakończone (dowód: dokumentacja medyczna k. 10-12, 25-26, 2590-260, 262, 264-293, 302-306, 317-325, 358, opinia biegłych k. 337-342, 366-371).

Aktualnie poszkodowana zgłasza stałe bóle kręgosłupa szyjnego, promieniujące do prawej kończyny górnej, uczucie zesztywnienia kręgosłupa szyjnego. Lęki i obawy przed jazdą samochodem (dowód: dokumentacja medyczna k. 10-12, 25-26, 2590-260, 262, 264-293, 302-306, 317-325, 358, opinia biegłych k. 337-342, 366-371).

W dacie kolizji M. U. miał 63 lat. Był rencistą oraz osobą w pełni sprawną fizycznie. Z kolei H. U. (1) miała 56 lat, nie pracowała. W czynnościach życia codziennego nie potrzebna była im pomoc. Nie mieli oni żadnych problemów z kręgosłupem. Często wspólnie z żoną H. U. (2) podróżowali samochodem (vide: wyjaśnienia informacyjne powodów k. 58-58v, 58v-59).

Szkodę osobową na skutek kolizji z dnia 04.04.2013r. M. U. i H. U. (1) głosili pozwanemu Towarzystwu (...). M. U. otrzymał zadośćuczynienie w wysokości 1.000 zł, zaś H. U. (1) w wysokości 1.200 zł. Następnie, poszkodowani wystąpili o zapłatę wyższych kwot tytułem zadośćuczynienia. Wezwania te okazały się bezskuteczne (dowód: wezwania 18-21, 30-34, 23-24, 33-34, akt szkody k. 65-229).

W dniu 31.10.2013r. doszło do wpisania do KRS postanowienia o połączeniu przez przeniesienie całego majątku (...) S.A. na rzecz (...) S.A. z siedzibą w S. w trybie art. 492§1 pkt. 1 ksh w zw. z art. 506§4 ksh (vide: postanowienie k. 49, odpis KRS k.50-51).

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawało, iż pozwany – co do zasady – ponosi względem powodów odpowiedzialność za skutki kolizji z dnia 04.04.2013 r. Okoliczności powyższej pozwany nie kwestionował bowiem. W tym stanie rzeczy jedynie porządkująco wskazać należy, iż znajduje ona swe źródło w treści art. 34 i 35 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) w zw. z art. 436§2 kc w zw. z art. 436§1 kc i 415 kc.

Treść żądań zgłoszonych przez powodów wskazywała, iż w związku z kolizją z dnia 04.04.2013r. przypisują oni pozwanemu odpowiedzialność w zakresie roszczeń o zadośćuczynienie. Rzeczą Sądu stało się rozstrzygnięcie czy żądania powodów zasługują na uwzględnienie, a jeżeli tak – to w jakiej części.

Zgodnie z art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie o jakim mowa w art. 445 kc ma przede wszystkim na celu naprawienie krzywd wyrządzonych deliktem oraz złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych - zarówno tych już doznanych, jak też tych mogących wystąpić w przyszłości. Przy czym nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu mogą usprawiedliwiać przyznanie zadośćuczynienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie V CKN 909/00, LEX 56027).

Natomiast wysokość zadośćuczynienia winna kształtować się na poziomie umożliwiającym spełnienie jego podstawowej funkcji kompensacyjnej – a zatem powinna ona uwzględniać wszystkie okoliczności zdarzenia wpływające na rozmiar doznanych krzywd oraz prezentować realnie odczuwalną dla pokrzywdzonego wartość ekonomiczną. Określenie wysokości zadośćuczynienia powinno się opierać na obiektywnych i sprawdzalnych kryteriach, przy uwzględnieniu jednak indywidualnej sytuacji stron. Istotnym elementem indywidualizujący jest przy tym wiek poszkodowanego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2002 r. w sprawie IV CKN 1266/00, LEX nr 80272).

Z opinii biegłych sądowych sporządzonych na potrzeby niniejszego postępowania wynika jednoznacznie, iż w związku z kolizją z dnia 04.04.2013r. oboje powodowie doznali uszkodzeń ciała. Stan zdrowia powodów po ww. kolizji szczegółowo opisany został w części ustaleniowej uzasadnienia stąd zbędnym jest powtórne jego opisywanie. Należy jedynie przypomnieć, że uszkodzenia ciała zlokalizowane były w miejscach zasadniczo utrudniających normalne funkcjonowanie w życiu codziennym (w przypadku powoda – uraz kręgosłupa szyjnego, w przypadku powódki uraz kręgosłupa szyjnego, lędźwiowego) i jednocześnie uniemożliwiających (okresowo) wykonywanie czynności życia codziennego. Doznane przez powodów urazy skutkowały przy tym cierpieniami fizycznymi: dolegliwości bólowe związane z urazem powód i powódka odczuwają do dnia dzisiejszego. Najbardziej natężone były one w okresie 2-5 tygodni po zdarzeniu. Czasokres utrzymywania się dolegliwości bólowych fizycznych w przypadku obojga powodów nie był zatem krótki.

Poza sferą typowo „uszkodzeniową”, pokazującą wymierne, bo zewnętrzne skutki wypadku, powodowie doznali też w związku z kolizją z dnia 04.04.2013r. szkód w sferze psychicznej. Sfery też nie można, zdaniem Sądu, ani pominąć ani bagatelizować oceniając zasadność roszczenia o zadośćuczynienie. (...) psychiczne człowieka stanowi bowiem podstawę prawidłowego jego funkcjonowania w rodzinie, życiu zawodowym czy ogólnie rzecz biorąc - życiu społecznym. Wszelkie jego zachwiania rodzą zatem dla człowieka ujemne konsekwencje nie tylko medyczne, ale też we wszystkich innych przejawach jego dotychczasowej aktywności życiowej.

W kontekście powyższych uwag podkreślić trzeba, że w dacie kolizji oboje powód miał 63 lata, zaś powódka 56 lat. Intensywność przeżyć związanych z wypadkiem i doznanymi obrażeniami u osób w takim wieku ocenić należy, zdaniem Sądu, jako znaczną – i to nawet w sytuacji, gdy obrażenia nie były rozległe i nie wywołały trwałego uszczerbku na zdrowiu (co - jak wynika z opinii sporządzonej przez biegłych – ma miejsce w przypadku powódki). Potwierdzają to wyjaśnienia informacyjne powodów (k. 58-58v, 58v-59). Jak wskazali bowiem oni do dnia dzisiejszego odczuwają lęk przed jazdą samochodem. Wcześniej podróżowali w zasadzie co tydzień, skutki wypadku znacznie to im utrudniły.

Poczucie krzywdy wywołane doznanymi obrażeniami i rozstrojem zdrowia po stronie powodów dodatkowo, zdaniem Sądu, spotęgował fakt, iż wskutek wypadku powodowie na okres kilku tygodniu wytrąceni zostali z dotychczasowego trybu życia. Przed kolizją powodowie, prowadzili jednak aktywne życie, podróżowali, sami zajmowali się domem. Po kolizji doszło do ograniczeń w tym zakresie. W cięższych pracach przy domu pomaga im syn.

Uwzględniając wszystkie powyższe okoliczności roszczenia powodów z tytułu zadośćuczynienia ocenił Sąd jako co do zasady usprawiedliwione. Żądane przez nich z tego tytułu sumy (powód – 26.000,00 zł, powódka – 6.000 zł) nie są w ocenie wygórowane. Rokowania co do pełnego wyleczenia u powódki są pomyślne. Nie mniej jednak u powoda już nie. W przyszłości mogą pojawić się zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego wynikające z możliwych uszkodzeń stawów kręgosłupa szyjnego.

Stąd też orzeczono jak w pkt I i III wyroku, przy czym o odsetkach rozstrzygnięto z mocy art. 14 cytowanej na wstępie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art.481 kc. Zdaniem Sądu pozwany zobligowany był zaspokoić roszczenia powodów będące przedmiotem niniejszego postępowania w terminie 30 dni od daty zgłoszenia mu szkód osobowych przez powodów. O odsetkach ustawowych od rozszerzonego powództwa orzeczono od daty doręczenia pozwanemu pisma w tym zakresie.

Na oddalenie zaś zasługiwało żądanie powodów o ustalenie odpowiedzialności pozwanego na przyszłość. W ocenie Sądu nie mają oni interesu prawnego w żądaniu wskazanego wyżej ustalenia, bowiem po wprowadzeniu w życie art. 442 ¹ kc a dokładnie ze względu na regulację zawartą w art. 442 ¹ § 3 kc, wyeliminowano niebezpieczeństwo upływu terminu przedawnienia roszczenia o naprawienie szkody na osobie wcześniej niż szkoda ta się ujawniła. Stanowisko to zostało wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2009 r. III CZP 2/09 (OSNC 2009, nr 12, poz. 168). Dlatego też orzeczono jak w pkt. II i V wyroku.

O kosztach procesu (w odniesieniu do obu powództw) orzeczono na podstawie art. 100 kpc w zw. §6 pkt 4-5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz. 1348 z późn.zm.).

W przypadku powódki łączna suma kosztów procesu ukształtowała się na poziomie 2.017zł (300 zł - opłata od pozwu, 500,00 zł – zaliczka na poczet opinii biegłego, 1.217,00 zł – wynagrodzenie adwokata, który powódkę reprezentował). Skoro proces niniejszy powódka wygrała w zasadzie w całości (powództwo zostało oddalone jedynie w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość) pozwany winien jej zwrócić wszystkie poniesione przez nią koszty. Dlatego orzeczono jak w pkt III wyroku.

Z kolei w wypadku powoda łączna suma kosztów procesu ukształtowała się na poziomie 4.217,00 zł (300 zł - opłata od pozwu, 1.000,00 zł – opłata od rozszerzonego powództwa, 500,00 zł – zaliczka na poczet opinii biegłego, 2.417,00 zł – wynagrodzenie adwokata, który powódkę reprezentował). Skoro proces niniejszy powód wygrał w zasadzie w całości (powództwo zostało oddalone jedynie w zakresie ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość) pozwany winien mu zwrócić wszystkie poniesione przez nią koszty. Dlatego orzeczono jak w pkt VI wyroku.

O brakujących kosztach sąd rozstrzygnął 113 ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) w zw. z art. 100 kpc. Łączna suma brakujących kosztów sądowych w sprawie niniejszej ukształtowała się na poziomie 538,79 zł (brakujące wynagrodzenia biegłych sądowych). Mając na uwadze okoliczności przywołane powyżej koszty te winny obciążać pozwanego w całości, o czym orzeczono jak w pkt. VII wyroku.

SSR Izabela Sadłowska