Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant Urszula Kalinowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 czerwca 2016 r. w W.

sprawy B. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wypłatę emerytury

na skutek odwołania B. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 3 grudnia 2015 r., znak: ENMS/20/044049049

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 03 grudnia 2015 r., znak: ENS/20/(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. , ustalił w stosunku do B. Z. wysokość i podjął wypłatę emerytury od dnia 01 października 2015 r., tj. od miesiąca, w którym złożono stosowny wniosek. Organ rentowy wskazał, że po wpłacie składki przez płatnika składek za miesiąc październik 2015 r., wysokość świadczenia emerytalnego od dnia 01 listopada 2015 r. wynosi 3.904,71 zł (decyzja z dnia 03 grudnia 2015 r., znak: ENS/20/(...) k. 52-53 a.r.).

Odwołanie od ww. decyzji złożył w dniu 30 grudnia 2015 r. B. Z. wnosząc o jej zmianę i nakazanie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wypłaty świadczenia emerytalnego za okres od dnia 01 lutego 2015 r. do dnia 30 września 2015 r. wraz z ustawowymi odsetkami. Zaskarżonej decyzji odwołujący zarzucił naruszenie art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez bezpodstawne przyjęcie braku podstaw do wypłaty świadczenia emerytalnego za wskazany powyżej okres czasu pomimo przyznania na jego rzecz prawa do tego świadczenia, poczynając od dnia 01 lutego 2015 r. na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2015 r., wydanego w sprawie o sygn. akt VII U 666/15. Zdaniem odwołującego, zaskarżona decyzja narusza także art. 129 ust. 1 cytowanej ustawy poprzez automatyczną i nieuzasadnioną polemikę organu rentowego z postanowieniami ww. prawomocnego orzeczenia, przyznającego na jego rzecz prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 01 lutego 2015 r., co tym samym warunkuje jego wypłatę za okres od dnia 01 lutego 2015 r. do dnia 30 września 2015 r. Odwołujący nadmienił także, że treść regulacji z art. 129 ust. 1 stanowi wyraz zasady zgodnie, z którą świadczenie wypłaca się od dnia powstania prawa do niego, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu, uzależniając początkową datę wypłaty świadczenia od daty złożenia w tym przedmiocie stosownego wniosku. Zaznaczył, iż pomimo tego, że prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego powstaje z mocy prawa, a decyzja organu rentowego ma charakter deklaratoryjny, samo spełnienie się przesłanek warunkujących prawo do świadczenia nie stanowi podstawy do jego wypłaty. Podstawę taką stanowi wniosek o przyznanie świadczenia, tak więc niewątpliwie ustawodawca przypisał decydującą funkcję woli uprawnionego, który nawet jeżeli spełnia przesłanki nabycia prawa do świadczenia, nie musi z niego korzystać. Na tej podstawie odwołujący stwierdził, że skoro wniosek o przyznanie prawa do świadczenia emerytalnego złożył w dniu 13 lutego 2015 r., to zgodnie z art. 129 ust. 1 ww. ustawy jego wypłata powinna nastąpić, poczynając od ww. miesiąca. Odwołujący dodał, iż z uwagi na fakt, że jego prawo do świadczenia zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2015 r., działanie ZUS jest dla niego niekorzystne i krzywdzące, natomiast zaskarżona decyzja jest wyrazem próby obejścia przez organ rentowy przepisów prawa. Podniósł nadto, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych celowo pominął fakt, że art. 103a dodany ustawą z dnia 16 grudnia 2010 r. wszedł w życie z dniem 01 stycznia 2011 r. Odwołujący podkreślił, że zapis wynikający z art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw w związku z art. 103a tej ustawy w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 01 stycznia 2011 r. bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, został uznany wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. za niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji RP. Na poparcie swojego stanowiska odwołujący przywołał orzecznictwo Sądu Najwyższego i Apelacyjnego (odwołanie z dnia 30 grudnia 2015 r. k. 2-7 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 21 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy podkreślił, że decyzją z dnia 07 października 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykonał wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2015 r., przyznając odwołującemu prawo do emerytury od dnia 01 lutego 2015 r., tj. od daty określonej w sentencji wyroku oraz zaliczkowo ustalił wysokość ww. świadczenia. Organ rentowy zaznaczył jednak, iż pomimo tego, że ubezpieczony uzyskał prawo do świadczenia od dnia 01 lutego 2015 r., prawo do jego wypłaty zostało zawieszone bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, stosownie do treści art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Podniósł, iż skoro stosunek pracy odwołującego został rozwiązany z dniem 21 października 2015 r., natomiast wniosek o podjęcie wypłaty emerytury został złożony w dniu 23 października 2015 r., to wypłata świadczenia mogła zostać podjęta dopiero od dnia 01 października 2015 r. Mając powyższe na uwadze, organ rentowy stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawnie oraz faktycznie uzasadniona (odpowiedź na odwołanie z dnia 21 stycznia 2016 r. k. 8 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 lutego 2015 r., ubezpieczony B. Z., urodzony w dniu (...), złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o wcześniejszą emeryturę z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Do powyższego wniosku ubezpieczony załączył kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych wraz z dokumentacją potwierdzającą te okresy (wniosek z dnia 13 lutego 2015 r. wraz z załącznikami k. 1-10 a.r.).

Decyzją z dnia 02 marca 2015 r., znak: ENMS/20/(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił wnioskodawcy B. Z. przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.) w związku z przepisami Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.), albowiem wnioskodawca nie wykazał 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych na dzień 01 stycznia 1999 r. Organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił do stażu pracy okresu zatrudnienia odwołującego od dnia 01 listopada 1992 r. do dnia 31 grudnia 1998 r w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., wskazując, że w przedłożonym świadectwie pracy wskazane stanowisko pracy jest niezgodne z opisem zawartym w Rozporządzeniu Resortowym. Jednocześnie na podstawie załączonych dokumentów organ rentowy uznał za udowodniony ogólny staż pracy odwołującego, tj. okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 27 lat, 3 miesięcy i 1 dnia, w tym staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat, 5 miesięcy i 18 dni (decyzja z dnia 02 marca 2015 r., znak: ENMS/20/(...) k. 31-32 a.r.).

W dniu 17 marca 2015 r. B. Z. złożył do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., odwołanie od decyzji z dnia 02 marca 2015 r., znak: ENMS/20/(...) odmawiającej przyznania na jego rzecz prawa do wcześniejszej emerytury, podnosząc, że przedłożone przez niego dokumenty, m.in. w postaci zaświadczenia uzyskanego od pracodawcy, są wystarczające dla stwierdzenia, że praca, którą wykonywał, pozwala na przyznanie mu prawa do wnioskowanego świadczenia (odwołanie od decyzji z dnia 02 marca 2015 r., znak: ENMS/20/(...) k. 2-4 – akta sprawy o sygn. VII U 666/15).

Wyrokiem z dnia 24 sierpnia 2015 r., Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał B. Z. prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 01 lutego 2015 r. Powyższy wyrok uzyskał przymiot prawomocności w dniu 03 października 2015 r. (wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 sierpnia 2015 r. k. 43 – akta sprawy o sygn. VII U 666/15).

Decyzją z dnia 07 października 2015 r., znak: ENS/20/(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wykonał wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie, przyznając odwołującemu zaliczkę na poczet przysługującej emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS od dnia 01 lutego 2015 r., tj. od daty określonej w wyroku Sądu. Do obliczenia emerytury organ rentowy przyjął kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę. Wskazał nadto, że emerytura stanowi równowartość kwoty, będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, które ustalono na dzień zgłoszenia wniosku o emeryturę. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej przy uwzględnieniu kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji (245.484,21 zł), kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego (699.473,18 zł) oraz średniego dalszego trwania życia (250,50 miesięcy), co dało kwotę świadczenia w łącznej wysokości 3.772,28 zł [(245.484,21 zł + 699.473,18 zł)/250,50 m-cy = 3.772,28 zł]. Jednocześnie organ rentowy zawiesił wypłatę świadczenia z uwagi na fakt kontynuowania przez ubezpieczonego zatrudnienia. Stwierdził, że w celu podjęcia wypłaty emerytury, ubezpieczony winien przedłożyć w organie rentowym świadectwo pracy lub zaświadczenie, potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą na rzecz, którego praca ta była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury oraz złożyć wniosek o podjęcie wypłaty emerytury. Podkreślił, że w takiej sytuacji, średnie dalsze trwanie życia zostanie ustalone na dzień zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury (decyzja z dnia 07 października 2015 r., znak: ENS/20/(...) k. 71-72 a.r.).

B. Z. rozwiązał stosunek pracy ze Spółką (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu 21 października 2015 r. na mocy porozumienia stron w związku z przejściem na emeryturę na podstawie art. 30 § 1 pkt. 1 k.p., co dokumentuje świadectwo pracy z dnia 21 października 2015 r. W pkt. 8 tego świadectwa podano również, że w okresach od dnia 26 kwietnia 1990 r. do dnia 31 października 1992 r. oraz od dnia 01 czerwca 1994 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach w charakterze motorniczego tramwajów w pełnym wymiarze czasu pracy, które to stanowisko zostało wymienione w Dziale VIII pod poz. 2 pkt. 4 wykazu A, stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm.). W związku z powyższym, w dniu 23 października 2015 r., odwołujący złożył w organie rentowym wniosek o przeliczenie i podjęcie wypłaty świadczenia emerytalnego (wniosek z dnia 23 października 2015 r. k. 75, świadectwo pracy z dnia 21 października 2015 r. k. 76 a.r.).

Na tej podstawie, decyzją z dnia 03 grudnia 2015 r., znak: ENS/20/(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., wobec wykazania przez odwołującego, że rozwiązał on stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą z dniem 21 października 2015 r., podjął wypłatę tego świadczenia od dnia 01 października 2015 r., tj. od miesiąca, w którym odwołujący złożył w tym przedmiocie stosowny wniosek (decyzja z dnia 03 grudnia 2015 r., znak: ENS/20/(...) k. 52-53 a.r.).

Od niekorzystnej dla siebie decyzji organu rentowego, B. Z. złożył odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie z dnia 30 grudnia 2015 r. k. 2-7 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 21 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że niemożliwa jest wypłata świadczenia za wcześniejszy okres, ponieważ prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą na rzecz, którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego (odpowiedź na odwołanie z dnia 21 stycznia 2016 r. k. 8 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy o sygn. VII U 666/15, aktach niniejszej sprawy oraz aktach rentowych odwołującego. Zdaniem Sądu, powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy. Zaznaczenia wymaga również, że stan faktyczny w niniejszej sprawie był w zasadzie bezsporny, natomiast strony różniły się wyłącznie, co do oceny prawnej przepisów prawa materialnego, dotyczących kwestii związanych z momentem podjęcia wypłaty świadczenia emerytalnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie B. Z. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 03 grudnia 2015 r., znak: ENS/20/(...) jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że kwestię nabycia prawa i wypłaty emerytur reguluje ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748 z późn. zm.). Podkreślenia wymaga przy tym, że z chwilą wejścia w życie tej ustawy ustawodawca nie przewidział żadnego ograniczenia związanego z koniecznością rozwiązania stosunku pracy w chwili przejścia na emeryturę. Wymóg taki wprowadzono dopiero z dniem 01 stycznia 2000 r. W konsekwencji zmiany dokonanej ustawą z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z FUS dodano art. 103 ust. 2a, który później został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za zgodny z Konstytucją RP na mocy wyroku z dnia 07 lutego 2006 r. (SK 45/04), a który miał identyczną treść jak obecnie obowiązujący art. 103a ustawy emerytalnej, który wszedł w życie z dniem 01 stycznia 2011 r.

Zarówno poprzednio obowiązujący przepis art. 103 ust. 2a, jak i przepis obecnie obowiązujący w postaci art. 103a ustawy emerytalnej stanowi, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Wobec identycznego brzmienia wyżej cytowanych przepisów za w pełni aktualne należy uznać orzecznictwo Sądu Najwyższego w przedmiocie wykładni przepisu art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej i mogące mieć zastosowanie w przypadku wykładni art. 103a ustawy. W ugruntowanym orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że regulacja o której mowa w art. 103 ust. 2a nie narusza zasady ochrony praw nabytych, nie pozbawia osób zainteresowanych prawa do emerytury, oddzielając nabycie prawa do emerytury od jego realizacji oraz zawieszenia świadczenia w razie kontynuacji zatrudnienia bez rozwiązywania stosunku pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2004 r., II UK 274/03, z dnia 12 lutego 2004 r., II UK 273/03 oraz z dnia 11 marca 2004 r., II UK 276/03).

W orzecznictwie podkreślono również, że wykładnia art. 103 ust. 2a wskazuje jednoznacznie, iż przepis ten wywołuje zawsze skutek zawieszający prawo do świadczenia (polegający na wstrzymaniu jego wypłaty) w sytuacji kontynuowania przez ubezpieczonego zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą na rzecz, którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury ustalonym w decyzji organu rentowego, bez względu na to, czy ta decyzja została wydana niezwłocznie po zgłoszeniu wniosku o prawo do emerytury, czy też w wykonaniu orzeczenia organu odwoławczego. Dogłębną analizę tej problematyki przedstawił Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 03 marca 2011 r. (II UK 299/10), jak i w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 grudnia 2010 r. (II UK 150/10).

Rozpoznając odwołanie ubezpieczonego B. Z. od decyzji z dnia 03 grudnia 2015 r., znak: ENS/20/(...) Sąd Okręgowy w pełni podzielił stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w powyższych rozstrzygnięciach.

Sąd Najwyższy, dokonując wykładni przepisu art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej wskazał, że z brzmienia tego przepisu wynika z jednej strony, że kontynuowanie zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy nie miało wpływu na nabycie prawa do emerytury, które to prawo powstaje z mocy ustawy po spełnieniu warunków określonych w przepisach, z drugiej jednak strony przesądzało, że realizacja tego prawa (wypłata świadczenia) ulegała zawieszeniu w razie kontynuowania zatrudnienia po nabyciu prawa do emerytury, niezależnie od wysokości uzyskiwanego przychodu ze stosunku pracy. Ponadto z jego treści wynikało, że rozwiązanie stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą umożliwia realizację świadczenia emerytalnego (wznowienie jego wypłaty), bez potrzeby występowania o ponowne ustalenie tego prawa. Ponadto Sąd Najwyższy podkreślił, że ustawodawca wprowadzając regulację art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej miał na uwadze uniemożliwienie ubezpieczonym równocześnie realizacji prawa do emerytury, poprzez jego wypłatę z osiąganiem przychodu z tytułu zatrudnienia kontynuowanego po nabyciu prawa do emerytury u pracodawcy na rzecz, którego realizowali je przed nabyciem prawa do wymienionego świadczenia.

Sąd Najwyższy odwołał się także do wykładni gramatycznej art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej, która wskazuje jednoznacznie, że przepis ten zawsze rodzi skutek zawieszający prawo do emerytury (polegający na wstrzymaniu wypłaty świadczenia) w sytuacji określonej w jego dyspozycji i to bez względu, czy decyzja została wydana niezwłocznie po zgłoszeniu wniosku o prawo do emerytury, czy też w wykonaniu orzeczenia Sądu. Ponadto wskazał, że taki sposób rozumienia ww. przepisu znajduje potwierdzenie także w jego wykładni historycznej szeroko zaprezentowanej w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 10 listopada 2004 r. (II UZP 9/04).

Przychylając się do stanowiska Sądu Najwyższego zaprezentowanego w uzasadnieniach wyroków z dnia 03 marca 2011 r. (II UK 299/10) oraz z dnia 10 grudnia 2010 r. (II UK 150/10) należało uznać, że brak było podstaw do podjęcia wypłaty emerytury ubezpieczonemu od daty przyznania do niej prawa wyrokiem sądowym, skoro ubezpieczony w tym czasie, aż do momentu rozwiązania stosunku pracy kontynuował zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy. Wprawdzie nabycie prawa do emerytury było niezależne od kontynuowania zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy, jednakże realizacja tego prawa (wypłata świadczenia) ulegała zawieszeniu do czasu rozwiązania stosunku pracy z tym pracodawcą. Treść przepisu art. 103a ustawy emerytalnej, który ma zastosowanie w przypadku ubezpieczonego, jest jednoznaczna i w sposób precyzyjny formułuje przesłanki zawieszenia prawa do wypłaty świadczenia emerytalnego. Z przepisu tego wynika wprost, że realizacja prawa do emerytury ulega zawieszeniu w razie kontynuowania zatrudnienia po nabyciu prawa do emerytury, niezależnie od wysokości uzyskiwanego przychodu ze stosunku pracy. Sama istota zawieszenia emerytury sprowadza się do tego, że do czasu ustania okoliczności występowanie, której powoduje zawieszenie tego prawa, organ rentowy nie realizuje wypłaty emerytury. Z kolei w razie ustania przyczyny powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia, wypłatę wznawia się od miesiąca ustania przyczyny, nie wcześniej niż od miesiąca zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty (art. 135 ust. 1 ustawy emerytalnej). Zasada ta znajduje zastosowanie także przy rozwiązaniu stosunku pracy, o którym mowa w art. 103a ustawy. Wypłata emerytury może być podjęta w takim przypadku najwcześniej od miesiąca, w którym ustał stosunek pracy i fakt ten został należycie udokumentowany. W sytuacji zatem kontynuowania przez wnioskodawcę zatrudnienia w dacie ustalenia mu prawa do emerytury, realizacja świadczenia emerytalnego była możliwa dopiero po rozwiązaniu stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą, bez potrzeby występowania o ponowne ustalenie tego prawa. W konsekwencji, skoro odwołujący po dniu 01 lutego 2015 r. kontynuował zatrudnienie na podstawie tego samego stosunku pracy, to art. 103a ustawy emerytalnej miał do niego zastosowanie i tym samym zaistniały okoliczności uzasadniające zawieszenie prawa do wypłaty jego świadczenia.

Nie sposób także podzielić stanowiska ubezpieczonego, który zasadności swojego roszczenia w zakresie podjęcia wypłaty jego świadczenia od dnia 01 lutego 2015 r. upatrywał w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 r. (K2/12) podnosząc, że tym orzeczeniem rozstrzygnięto o niekonstytucyjności art. 103a ustawy emerytalnej. Trzeba bowiem pamiętać o tym, że zarzuty sprzeczności z normami konstytucyjnymi postawione zostały we wniosku skierowanym do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K2/12, tylko ze względu na intertemporalne postanowienia art. 28 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych, w zakresie przewidzianego w nim zastosowania art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 01 stycznia 2011 r. We wniosku skierowanym do Trybunału Konstytucyjnego w ww. sprawie podniesiono nierespektowanie, wobec tych osób zasady ochrony zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa przez rozciągnięcie, jako warunku realizacji prawa do emerytury, nowego dla nich obowiązku rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą. Wątpliwość, co do konstytucyjności dotyczyła tych i tylko tych osób, które skutecznie nabyły i zrealizowały prawo do emerytury wówczas, gdy treścią ryzyka emerytalnego było wyłącznie osiągniecie wieku emerytalnego i stażu ubezpieczonego, a realizacja świadczenia następowała niezależnie od dalszego zatrudnienia, czyli w czasie, gdy nie obowiązywał już art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej i nie został jeszcze uchwalony art. 103a ustawy emerytalnej. Trybunał Konstytucyjny uwzględniając te zarzuty, orzeczeniem z dnia 13 listopada 2012 r. uznał, że rozwiązanie przyjęte przez ustawodawcę w art. 28 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw spowodowało, iż osoby, które skutecznie nabyły i zrealizowały prawo do emerytury bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, zostały w dniu 01 stycznia 2011 r. objęte nową, mniej korzystną dla nich treścią ryzyka emerytalnego. Uwzględniając swobodę ustawodawcy w ustalaniu treści ryzyka emerytalnego stwierdził, że jego treść nie powinna być zmieniana w stosunku do osób, które już nabyły i zrealizowały prawo do emerytury. Doszedł do wniosku, że brak w chwili przechodzenia na emeryturę świadomości konieczności rozwiązania stosunku pracy, jako przesłanki otrzymania emerytury, mógł powodować podejmowanie przez emerytów decyzji dla nich niekorzystnych. W konsekwencji z chwilą ogłoszenia sentencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego utracił moc art. 28 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych w zakresie, w jakim przewidywał stosowanie art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 01 stycznia 2011 r.

Przepis art. 103a powołanej ustawy obowiązuje więc w obrocie prawnym w innym zakresie czasowym i ma niewątpliwie zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury po dniu 01 stycznia 2011 r. W niniejszej sprawie rozstrzygnięcie dotyczyło prawidłowości zastosowania art. 103a ustawy emerytalnej wobec ubezpieczonego, który nabył prawo do emerytury od dnia 01 lutego 2015 r., kiedy to od dnia 01 stycznia 2011 r. obowiązywał przepis art. 103a ustawy emerytalnej nakazujący rozwiązanie mu dotychczasowego stosunku pracy. Skarżący nie był więc z pewnością osobą, której sytuację rozważał Trybunał Konstytucyjny, a tym samym chcąc nadal pracować i pobierać jednocześnie emeryturę musiał rozwiązać dotychczasowy stosunek pracy.

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że w myśl art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Jednakże art. 129 ust. 1 ustawy przesądza również, że świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Tym samym ustawodawca wykluczył możliwość wstecznego wypłacania świadczeń, tj. za okres po nabyciu prawa, a przed złożeniem wniosku. Wskazać należy, że zależność pomiędzy wskazanymi powyżej przepisami jest tego rodzaju, że o nabyciu prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego stanowi art. 100 ust. 1 ustawy emerytalnej, z zastrzeżeniem ust. 2, przewidującego powstanie prawa do świadczeń z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, natomiast o wypłacie stanowi art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej nakazujący wypłacenie świadczenia od dnia powstania prawa, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Z powyższej regulacji wynika zatem, że istnienia prawa do świadczeń, związanego ze spełnieniem ustawowych warunków nabycia tego prawa, nie można utożsamiać z przyznaniem i wypłatą świadczenia. Potwierdza to zresztą praktyka, gdyż prawo do świadczenia rzadko pokrywa się z jego wypłatą. Spełnienie warunków do świadczenia nie może nastąpić, jeśli nie zostanie złożony przez osobę zainteresowaną stosowny wniosek (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 06 maja 2015 r., III AUa 1018/14).

Mając na uwadze, że w chwili wystąpienia z wnioskiem o emeryturę odwołujący pozostawał w stosunku pracy to ostatnią z przesłanek wnioskowanego świadczenia było rozwiązanie stosunku pracy, co nastąpiło w dniu 21 października 2015 r. i znajduje potwierdzenie w treści świadectwa pracy. Prawo do świadczenia emerytalnego powstało zatem z chwilą spełnienia ostatniej z przesłanek - rozwiązania stosunku pracy. Istotnym jest, że wniosek o podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury złożony został w ZUS w dniu 23 października 2015 r., wobec czego organ rentowy prawidłowo w decyzji z dnia 03 grudnia 2015 r. podjął wypłatę emerytury od dnia 01 października 2015 r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku. Należy bowiem podkreślić, że przy żądaniu wypłaty świadczenia ustawodawca przypisał decydującą rolę woli uprawnionego, który nawet, jeżeli spełnia przesłanki nabycia prawa do świadczenia nie musi z niego korzystać. Konsekwencją tego jest to, że dopiero złożenie wniosku o świadczenie powoduje obowiązek jego wypłaty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2012 r., II UKN 146/1). Stanowisko to zostało potwierdzone również w orzecznictwie Sądów Apelacyjnych m.in. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 27 lutego 2013 r., (III AUa 902/12) oraz w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 czerwca 2013 r. (III AUa 1748/12).

W świetle tak poczynionych ustaleń, Sąd Okręgowy wywiódł, że zaskarżona decyzja organu rentowego była trafna i z tych względów na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)