Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Katarzyna Antoniak

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2016r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania J. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 8 lipca 2015 r. Nr (...) i

z dnia 8 lipca 2015 r. Nr (...)

w sprawie J. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty rodzinnej i o prawo do renty socjalnej

oddala odwołania od obu decyzji.

Sygn. akt: IV U 891/15

UZASADNIENIE

Decyzją z 8 lipca 2015r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.4 ustawy z 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2013r., poz. 982) odmówił J. O. prawa do renty socjalnej od 1 stycznia 2013r., powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 26 czerwca 2014r., w którym stwierdzono, że nie jest ona całkowicie niezdolna do pracy.

Kolejną decyzją z 8 lipca 2015r. znak:(...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie przepisu art.68 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015r., poz. 748) odmówił J. O. prawa do renty rodzinnej od dnia 1 stycznia 2013r. powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej z 26 czerwca 2014r., która stwierdziła, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Odwołania od obu w/w decyzji złożyła J. O., wnosząc o ich zmianę i przyznanie jej prawa do renty socjalnej oraz renty rodzinnej. W uzasadnieniu wskazała, że od ponad 20 lat pobierała rentę socjalną i rentę rodzinną (niezdolność powstała przed ukończeniem 18 roku życia), posiada jedynie wykształcenie podstawowe, nie ma doświadczenia zawodowego, nigdy nie pracowała z uwagi na orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy powstałą przed ukończeniem 18 roku życia. Wyjaśniła, że od 10 roku życia była leczona na epilepsję w Szpitalu (...) w D., a następnie po osiągnięciu pełnoletności w Poradni Neurologicznej w S.. W jej ocenie stan zdrowia, sprawność organizmu i nasilenie zmian w układzie nerwowym powodują, że wymaga dalszego leczenia. Obecnie pozostaje pod kontrolą lekarza neurologa. Jest trwale i całkowicie niezdolna do pracy ze względu na stan zdrowia i niezdolność ta pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia (odwołania k.1-1v i 8-8v akt sprawy).

W odpowiedziach na odwołania organ rentowy, powołał się na przepisy prawa i argumentację zawartą w zaskarżonych decyzjach (odpowiedzi na odwołania k.2-3 i 9-10 akt sprawy).

Sprawa z odwołania J. O. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z 8 lipca 2015r. o prawo do renty socjalnej prowadzona pod sygnaturą akt IV U 892/15 została dołączona do sprawy z odwołania ubezpieczonej o prawo do renty rodzinnej prowadzonej pod sygn. akt IV U 891/15 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (postanowienie z 24 sierpnia 2015r. k.12 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

J. O. zostało przyznane prawo do renty socjalnej na podstawie decyzji (...) Oddział w S. z dnia 17 grudnia 2009r. znak: (...)i prawo do renty rodzinnej na podstawie decyzji z dnia 17 grudnia 2009r. znak: 15/R/335899 do dnia 31 grudnia 2012r. (decyzje k.135-137 akt rentowych). W dniu 13 listopada 2012r. ubezpieczona złożyła do organu rentowego wniosek o ustalenie prawa do renty rodzinnej i prawa do renty socjalnej na dalszy okres (wniosek k.161 akt rentowych). Po rozpoznaniu niniejszego wniosku organ rentowy decyzją z 25 stycznia 2013r. odmówił ubezpieczonej prawa do renty rodzinnej w zbiegu z rentą socjalną od 1 stycznia 2013r. (decyzja k.169 akt rentowych). Ubezpieczona wniosła odwołanie od powyższej decyzji i Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie IV U 139/13 wyrokiem z dnia 2 grudnia 2013r. oddalił odwołanie ubezpieczonej od zaskarżonej decyzji (odpis wyroku SO w Siedlcach z 2 grudnia 2013r. k.185 akt rentowych). Na skutek apelacji ubezpieczonej od powyższego wyroku Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem z 8 kwietnia 2014r. w sprawie III AUa 92/14 uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 2 grudnia 2013r. oraz poprzedzającą go decyzję i przekazał sprawę Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Odział w S. do ponownego rozpoznania (odpis wyroku SA w Lublinie z uzasadnieniem k.180-181v akt rentowych). W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że organ rentowy nie wypowiedział się odnośnie wniosku ubezpieczonej z 13 listopada 2012r. o przyznanie jej prawa do renty rodzinnej i renty socjalnej na dalszy okres ,tj. od 1 stycznia 2013r. tylko z naruszeniem art.95 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odmówił ubezpieczonej przyznania prawa do renty rodzinnej w zbiegu z rentą socjalną w sytuacji, gdy żaden zbieg obu świadczeń nie wystąpił, bo ubezpieczona prawo do obu świadczeń miała ustalone tylko do 31 grudnia 2012r. W wytycznych Sąd Apelacyjny w Lublinie zobowiązał organ rentowy do ustalenia, czy ubezpieczona spełnia warunki do przyznania prawa do renty socjalnej i do przyznania prawa do renty rodzinnej i wydania oddzielnych decyzji w tym przedmiocie.

Rozpoznając ponownie wniosek ubezpieczonej z 13 listopada 2012r. organ rentowy skierował J. O. na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 28 maja 2014r. stwierdził, że nie jest ona całkowicie niezdolna do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika z 28 maja 2014r. k.174 akt rentowych). Na skutek sprzeciwu ubezpieczonej o9d powyższego orzeczenia sprawa została skierowana do komisji Lekarskiej Zakładu, która w orzeczeniu z dnia 26 czerwca 2014r. stwierdziła, że J. O. nie jest całkowicie niezdolna do pracy (sprzeciw k.176 akt rentowych i orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 26 czerwca 2014r. k.178 akt rentowych).

Pomimo wytycznych Sądu Apelacyjnego w Lublinie wskazanych w uzasadnieniu wyroku w/w wyroku z 8 kwietnia 2014r. organ rentowy rozpoznając ponownie wniosek ubezpieczonej z 13 listopada 2012r. wydał decyzję - w dniu 30 czerwca 2014r. - w której odmówił ubezpieczonej prawa do renty rodzinnej w zbiegu z rentą socjalną od 1 stycznia 2013r. powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 26 czerwca 2014r. (decyzja k.201 akt rentowych). Na skutek odwołania ubezpieczonej od powyższej decyzji Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 10 czerwca 2015r. wydanym w sprawie IV U 846/14 zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. do wydania w terminie 30 dni oddzielnych decyzji w przedmiocie wniosku ubezpieczonej z 13 listopada 2012r. o przyznanie prawa do renty rodzinnej i o przyznanie prawa do renty socjalnej (odpis wyroku SO w Siedlcach z 10 czerwca 2015r. z uzasadnieniem k.215-216 akt rentowych). W wykonaniu powyższego wyroku organ rentowy wydał dwie zaskarżone w niniejszej sprawie decyzje z 8 lipca 2015r. odmawiające ubezpieczonej prawa do renty socjalnej oraz prawa do renty rodzinnej od 1 stycznia 2013r. (decyzje z 8 lipca 2015r. k.218-219 akt rentowych).

Ubezpieczona J. O. urodziła się w dniu (...), ma 41 lat, ukończyła szkołę podstawową, nie kontynuowała nauki, jak również nigdy nie pracowała zawodowo (okoliczności bezsporne).

U ubezpieczonej od dzieciństwa (od 10 roku życia) występują napady padaczkowe – z utratą przytomności, drgawkami, bezwiednym oddaniem moczu. W październiku 2006r. miała wykonane badanie EEG, w którym stwierdzono zmiany patologiczne w okolicach skroniowo-ciemieniowych w postaci fal wolnych (theta) i pojedynczych fal ostrych. Kontrolne badanie EEG z sierpnia 2009r. nie wykazało żadnych nieprawidłowości. Następnie badanie EEG z 3 grudnia 2012r. nie wykazało obecności zmian o charakterze napadowym. Stan neurologiczny ubezpieczonej jest dobry, padaczka w obecnym stopniu nasilenia (średnio 1 lub 2 napady w miesiącu) wymaga dalszego systematycznego leczenia i sprowadza na ubezpieczoną częściową niezdolność do pracy - przeciwwskazana jest w jej przypadku praca na wysokości, przy maszynach w ruchu, przy otwartym ogniu, przy zbiornikach wodnych oraz polegająca na prowadzeniu pojazdów. Brak jest natomiast podstaw do stwierdzenia u ubezpieczonej całkowitej niezdolności do pracy od 1 stycznia 2013r. Pod względem intelektualnym ubezpieczona funkcjonuje na poziomie poniżej przeciętnej. Występują u niej zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym. Obniżenie funkcjonowania poznawczego powoduje obniżenie funkcjonowania emocjonalno-społecznego ubezpieczonej, która ujawnia niską odporność na stres, ma trudności w zakresie kontroli swoich impulsów, popędów. W stresujących sytuacjach może reagować impulsywnie, nieprzemyślanie. Przejawia niską motywację do podejmowania aktywności. Badanie psychiatryczno-psychologiczne ubezpieczonej dało podstawę do zdiagnozowania u ubezpieczonej organicznych zaburzeń osobowości i zachowania (zespołu psychoorganicznego), ale o łagodnym przebiegu (brak potrzeby leczenia psychiatrycznego), co nie sprowadza na ubezpieczona całkowitej niezdolności do pracy (opinia biegłych neurologa, psychiatry i psychologa k.16-19 akt sprawy).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania ubezpieczonej J. O. od obu decyzji z 8 lipca 2015r. nie zasługiwały na uwzględnienie i podlegały oddaleniu.

Zgodnie z art.65 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r. poz.748) renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Stosownie do art.68 ust.1 powyższej ustawy dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione mają prawo do renty rodzinnej:

1.  do ukończenia 16 lat;

2.  do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3.  bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Zgodnie z art.4 ust.1 ustawy z 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej (Dz.U. z 2013r. poz.982) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: przed ukończeniem 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia albo w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Rozstrzygnięcie zasadności odwołań ubezpieczonej od obu decyzji organu rentowego odmawiających jej prawa do prawa do renty rodzinnej oraz prawa do renty socjalnej wymagało ustalenia czy ubezpieczona po dniu 31 grudnia 2012r. jest osobą całkowicie niezdolną do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 16 roku życia lub przed ukończeniem 18 roku życia, albo w trakcie dalszej nauki w szkole – przed ukończeniem 25. roku życia. W tym celu Sąd zasięgnął opinii biegłych z zakresu neurologii, psychiatrii i psychologii, którzy w sporządzonej opinii rozpoznali u ubezpieczonej padaczkę, zdiagnozowaną około 10. roku życia oraz organiczne zaburzenia osobowości i zachowania (zespół psychoorganiczny) stwierdzając jednocześnie, że stan zaawansowania tych schorzeń nie powoduje u ubezpieczonej od 1 stycznia 2013r. całkowitej niezdolności do pracy. W oparciu o wyniki badań EEG przeprowadzonych w październiku 2006r., w sierpniu 2009r. i w grudniu 2012r. oraz badania neurologicznego biegły neurolog ocenił stan neurologiczny ubezpieczonej jako dobry, wskazując że padaczka w obecnym stadium nasilenia (średnio 1 lub 2 napady w miesiącu) wymaga dalszego systematycznego leczenia i sprowadza na ubezpieczoną częściową niezdolność do pracy – z przeciwwskazaniami do pracy jak przy padaczce. Należy podkreślić, że zgodnie z art.12 ust.2 ustawy emerytalnej całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. W przypadku ubezpieczonej sytuacja taka nie występuje.

Analizując przedmiotową opinię Sąd doszedł do przekonania, że stanowi ona miarodajny dowód w sprawie. Biegli wydali opinię po przeprowadzeniu badania neurologicznego, psychologicznego oraz psychiatrycznego ubezpieczonej oraz po analizie dokumentacji medycznej. Opinia jest spójna i logiczna. Ubezpieczona wskazała, że nie zgadza się z opinią biegłych i uważa, iż jest całkowicie niezdolna do pracy, bo nie nadaje się do wykonywania żadnej pracy. Jednakże poza ogólnym zakwestionowaniem opinii biegłych ubezpieczona nie zgłosiła umotywowanych zastrzeżeń do tej opinii, jak również żadnych wniosków dowodowych w tym zakresie. Wobec całokształtu okoliczności sprawy oraz w oparciu o sporządzoną opinię biegłych neurologa, psychiatry i psychologa Sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczona po dniu 31 grudnia 2012r. nie spełnia przesłanek wymaganych do nabycia prawa do renty rodzinnej oraz prawa do renty socjalnej, gdyż nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art.477 ¹⁴§1 kpc, Sąd oddalił odwołania ubezpieczonej od obu decyzji.