Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział V Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSR Michał Bień

Protokolant stażysta Edyta Raś

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2016 r. w Tarnowie

sprawy z powództwa U. K.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w Ł.

o zapłatę kwoty 2.546,10 (słownie: dwa tysiące pięćset czterdzieści sześć zło­tych dziesięć groszy) zł wraz z odsetka­mi ustawowymi

I.  zasądza od strony pozwanej U. (1)na rzecz powoda U. K. kwotę 2.546,10 (słownie: dwa tysiące pięćset czterdzieści sześć złotych dziesięć groszy) zł wraz z odsetka­mi ustawowymi liczonymi od kwoty 2.546,10 (słownie: dwa tysiące pięćset czterdzieści sześć złotych dziesięć groszy) zł od dnia 25 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycz­nia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od strony pozwanej (...) spółki akcyjnej na rzecz powoda U. K. kwotę 745,00 (słownie: siedemset czterdzieści pięć) zł ty­tułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Michał Bień

sygn. akt V GC 178/16

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 12 maja 2016 r.

I

Powódka U. K. w pozwie wniesionym w dniu 30 listopada 2015 r. skierowanym przeciwko U. (1)z siedzibą w Ł. domagała się zasądzenia od strony pozwa­nej na jej rzecz kwoty 2.546,10 (słownie: dwa tysiące pięćset czterdzieści sześć złotych dziesięć groszy) zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 2.546,10 zł od dnia 25 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty oraz z kosztami procesu w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych a także kosztami o­pła­ty od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Na uzasadnienie pozwu U. K. podniosła, że prowadziła działal­ność gospodarczą w zakresie najmu pojazdów, a legitymację czynną do występowania w niniejszej sprawie uzyskała na podstawie umowy cesji wierzy­telności zawartej w dniu 16 października 2015 r. z poszkodowaną E. Ż. (2). W dniu 04 maja 2015 r. E. Ż. (2) była uczestnikiem zdarze­nia drogowego spowodowanego przez sprawcę ubezpieczonego od odpowie­dzialności cywilnej w (...) spółce akcyjnej. Tego samego dnia zawarto z poszkodowaną E. Ż. (2) umowę najmu pojaz­du zastępczego.

Powódka podała, że poszkodowana w związku ze zdarzeniem zgłosiła szkodę w pojeździe, a na skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyj­nego szkoda została zakwalifikowana jako całkowita. Wskutek braku możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu poszkodowana musiała nająć pojazd za­stępczy marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...), co było podyktowane koniecznością dojazdów z miejsca zamieszkania w Z. do pracy w T.. E. Ż. (2) nie posiadała innych samochodów.

U. K. naprowadziła, że wynajmowała poszkodowanej samo­chód zastępczy w okresie od dnia 04 maja 2014 r. do dnia 26 maja 2014 r.
W dniu 16 maja 2014 r. poszkodowana otrzymała od strony pozwanej odszkodowanie z tytułu uszkodzenia pojazdu, następnie w dniu 26 maja 2014 r. dokonała zaku­pu nowego pojazdu i w tym samym dniu zwróciła wynajmowany samochód. Po­szkodowana najmowała pojazd zastępczy przez 23 dni po stawce 90,00 zł za każdy dzień wynajmowania pojazdu.

Powódka stwierdziła również, że najmując pojazd zastępczy poinformo­wała o tym (...) spółkę akcyjną oraz przesłała umowę najmu i fakturę, jednak pozwane towarzystwo nie uznało zasadności najmu pojazdu i odmówiło refundacji kosztów związanych z najmem (k. 2 – 4).

Na podstawie odpisów dokumentów dołączonych do pozwu oraz twier­dzeń zawartych w uzasadnieniu pozwu Sąd Rejo­nowy w Tar­nowie Wydział V Gospodarczy w dniu 07 grudnia 2015 r. wydał nakaz zapłaty w po­stępo­waniu u­po­minawczym, którym nakazał stronie pozwanej U. (1), aby zapła­ci­ła na rzecz powódki U. K. kwotę 2.546,10 zł wraz z ustawo­wymi od­setkami li­czonymi od tej kwoty od dnia 25 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 649,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 617,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastęp­stwa procesowe­go w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, albo wniosła w tymże terminie sprze­ciw (k. 14).

W dniu 13 stycznia 2016 r. (data oddania przesyłki w placówce poczto­wej operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług powszechnych) strona pozwana (...) spółka akcyjna wniosło sprzeciw od powyższego nakazu za­pła­ty, którego odpis został mu doręczony
w dniu 31 grudnia 2015 r. zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie po­wództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów pro­cesu, w tym kosztów zastępstwa pro­cesowego według norm przepisanych.

(...) spółka akcyjna przyznało, że prowa­dziło postępowanie likwidacyjne zarejestrowane pod numerem (...) będące następstwem zdarzenia z dnia 04 maja 2015 r., tj. kolizji drogowej,
w wyniku której uszkodzony został pojazd marki T. (...).

Strona pozwana wskazała, że decyzją z dnia 16 maja 2014 r. zakończyła postępowanie likwidacyjne szkody i wypłaciła odszkodowanie za szkodę całko­witą w pojeździe w wysokości 2.380,00 zł. Kolejną decyzją z dnia 07 lipca 2014 r. odmówiła wypłaty odszkodowania tytułem zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego.

(...) spółka akcyjna zaprzeczyło swojej od­powiedzialności w zakresie najmu pojazdu zastępczego co do zasady jak i wy­sokości roszczenia wskazując, że najem pojazdu zastępczego był nieuzasad­niony.

Strona pozwana podała, że po dokonaniu oględzin samochodu stwierdzi­ła, iż wystąpiła w nim szkoda całkowita i na mocy decyzji z dnia 16 maja 2014 r. przyznała należne odszkodowanie poszkodowanej, która jednak przedkładając prywatną ekspertyzę nie zgodziła się z wyceną wraku pojazdu. Poszkodowana po otrzymaniu informacji, że w pojeździe wystąpiła szkoda całkowita powinna rozpocząć poszukiwania nowego pojazdu w miejsce uszkodzonego. Poszko­dowana poszukiwała pojazdu aż przez 23 dni, co w ocenie (...) spółki akcyjnej było rażąco długim okresem.

(...) spółka akcyjna podniosło, że na po­szko­dowanej spoczywał obowiązek minimalizacji szkody. Ponadto to poszko­dowana powinna była wykazać celowość i ekonomiczną zasadność najmu po­jazdu zastępczego, jednak poszkodowana nie wykazała w należyty sposób, że samochód zastępczy był jej niezbędny i nie wskazała sposobu, w jaki dotych­czas korzystała z pojazdu ani długości dokonywanych przejazdów i ich celu.

Strona pozwana zaprzeczyła, aby najem samochodu zastępczego przez okres 23 dni był uzasadniony. Poszkodowana wynajęła dostawczy samochód zastępczy marki C. (...) nie odpowiadający klasie uszkodzonego po­jazdu. Pojazd poszkodowanej w chwili zdarzenia miał 18 lat zatem jego stan­dard był zaniżony.

(...) spółka akcyjna zarzuciło rów­nież, że żądana przez powódkę stawka 90,00 zł „netto” za dobę najmu pojazdu zastępczego w szczególności biorąc od uwagę długość najmu była stawką wy­górowaną (k. 18 – 19).

W piśmie procesowym z dnia 12 listopada 2015 r. U. K. w od­powiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty podtrzymała w całości stanowisko pod­nie­sione w pozwie.

Powódka wskazała, że poszkodowana otrzymała odszkodowanie z tytułu uszkodzenia pojazdu dopiero w dniu 22 maja 2016 r. Poszkodowana złożyła odwołanie od decyzji w przedmiocie wypłaconego odszkodowania, jako że strona pozwana dokonała nieprawidłowych ustaleń w zakresie wartości pojazdu powódki jak i wysokości kwoty otrzymanej przez powódkę w zamian za zezło­mowanie pojazdu. Poszkodowana najmowała pojazd zastępczy od dnia 04 maja 2014 r. do dnia 26 maja 2014 r., tj. do dnia w którym poszkodowana zaku­piła nowy pojazd. Mając na uwadze, że odszkodowanie z tytułu uszkodzenia pojazdu poszkodowana uzyskała w dniu 22 maja 2014 r., to okres czasu po­między 22 maja 2014 r. a dniem 26 maja 2014 r. nie sposób było uznać za nadmiernie długi.

Nadto U. K. podała, że poszkodowana nie przyczyniła się
w ża­den sposób do zwiększenia rozmiarów szkody albowiem w dniu, w którym nabyła nowy pojazd, zwróciła powódce najmowany od niej pojazd zastępczy.

Powódka zaprzeczyła, aby poszkodowana poszukiwała pojazdu przez okres 23 dni, gdyż decyzję o szkodzie całkowitej poszkodowana otrzymała do­piero w dniu 16 maja 2014 r., odszkodowanie otrzymała natomiast w dniu 22 maja 2014 r. zaś w dniu 26 maja 2014 r. zakupiła nowy pojazd – zatem poszu­kiwania nowego pojazdu zajęły 10 dni.

U. K. wskazała, że nietrafne były twierdzenia strony pozwanej w przedmiocie tego, że poszkodowana nie wykazała celowości najmu, bowiem w toku postępowania likwidacyjnego składała pozwanej oświadczenia o ko­nieczności najmu pojazdu zastępczego.

Powódka podniosła również, że uszkodzony pojazd poszkodowanej marki T. (...) był pojazdem klasy B, zaś najmowany przez nią pojazd marki C. (...) choć był o wyższej klasie C, to został najęty za stawkę jak dla pojazdu o klasie B, a cena 90,00 zł za dobę wynajmu pojazdu zastęp­czego nie stanowiła stawki wygórowanej (k. 29 – 30).

Na rozprawie w dniu 12 maja 2016 r. sąd z urzędu stwierdził na podsta­wie materiału dowodowego w postaci opinii biegłego sądowego sporządzonej na użytek postępowania prowadzonego pod sygnaturą akt V GC 326/14, że na terenie województwa małopolskiego nikłe były możliwości wynajęcia pojazdu za kwotę 90,00 zł „netto” chyba, że dotyczyło to pojazdu, co do którego najemca nie miał wygórowanych oczekiwań i służyć miałby jedynie do przemieszczania
się z jednego punktu do drugiego (k. 37 verte).

II

Stan faktyczny sprawy w znacznej części był bezsporny.

Bezsporne pomiędzy stronami było to, że w wyniku zdarzenia w postaci kolizji w dniu 04 maja 2014 r. uszkodzony został pojazd marki T. (...) stanowiący przedmiot prawa własności E. Ż. (2) (k. 2 – 4, k. 18 – 19, k. 29 – 30, k. 37). Strony nie spie­rały się co do tego, że sprawcą zdarzenia była osoba dysponująca polisą ubez­pieczenia od­powiedzialności cywilnej w (...) spółce akcyjnej (k. 2 – 4, k. 18 – 19, k. 29 – 30). Strony zgodnie przyznały, że w związku z uszkodzeniem po­jazdu marki T. (...) U. K. wynajęła E. Ż. (2) pojazd zastępczy marki C. (...) (k. 2 – 4, k. 9, k. 10, k. 11, k. 18 – 19, skan faktury VAT numer (...) z dnia 10 czerwca 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, skan umowy najmu pojazdu z dnia 04 maja 2014 r. zapisa­ny na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, k. 29 – 30). Poza sporem było, że w tym celu poszkodowana E. Ż. (2) za­warła umowę najmu pojazdu zastępczego z U. K. (k. 2 – 4, k. 9, k. 10, k. 11, k. 18 – 19, skan faktury VAT numer (...) z dnia 10 czerwca 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, skan umowy najmu pojazdu z dnia 04 maja 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, k. 29 – 30). Bez­sporne było, że umowa najmu pojazdu zastępczego została zawarta w dniu 04 maja 2014 r. (k. 2 – 4, skan umowy najmu pojazdu z dnia 04 maja 2014 r. zapisany na no­śniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, k. 29 – 30). Strony nie spierały się co do tego, że czynsz naj­mu pojazdu zastępczego został usta­lony na kwotę 90,00 „netto” za 1 dzień (k. 2 – 4, k. 10, skan faktury VAT numer (...) z dnia 10 czerwca 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, k. 29 – 30). Nie było sporu do tego, że po­szkodowana u­ży­wała pojazdu zastępczego w dniach od 04 maja 2014 r. do dnia 26 maja 2014 r., tj. przez 23 dni (k. 2 – 4, k. 9, k. 10, k. 18 – 19, skan fak­tury VAT numer 6/06/2014 z dnia 10 czerwca 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, skan umowy najmu pojazdu z dnia 04 maja 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, k. 29 – 30). Strony zgodnie przy­znały, że (...) spółka akcyjna zawiadomiło w piśmie z dnia 16 maja 2014 r., że zakończyło postępowanie likwidacyjne szkody (k. 18 – 19, skan pisma z dnia 16 maja 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, k. 29 – 30). Bezsporne było, że (...) spółka akcyjna dokonało zapłaty z tytułu odszkodo­wania za szkodę całkowitą w pojeździe w łącz­nej kwocie 2.280,00 zł „brutto” (k. 18 – 19, skan wydruku potwierdzenia wyko­nania operacji na rachunku bankowym z dnia 22 maja 2014 r. zapisany na no­śniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23, k. 29 – 30, k. 31). Poza sporem pozostawało, że (...) spółka akcyjna w piśmie z dnia 07 lipca 2014 r. odmówiło wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego (k. 2 – 4, k. 12 – 13, k. 18 – 19, skan pi­sma z dnia 07 lipca 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a za­legającym na k. 23). Nie było sporu co do tego, że umowa przelewu wierzytel­ności z tytułu zwrotu kosztów najmu została zawarta w dniu 16 października 2015 r. (k. 2 – 4, k. 9, k. 29 – 30).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił ponadto następujący stan fak­tycz­ny sprawy:

Na podstawie umowy najmu pojazdu zastępczego z dnia 04 maja 2014 r. U. K. wynajęła E. Ż. (2) samochód marki C. B.o numerze rejestracyjnym (...). Samochód został wynajęty na okres 23 dni, tj., od dnia 04 maja 2014 r. do dnia 26 maja 2014 r.

Dowód: skan umowy najmu pojazdu z dnia 04 maja 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23.

Samochód zastępczy był niezbędny E. Ż. (2) do normalnego funkcjonowania w życiu prywatnym i zawodowym, gdyż nie miała ona możliwo­ści zastąpienia samochodu uszkodzonego innym pojazdem. Samochód wyko­rzystywała m.in. w celu dojazdu do pracy, jak również do zawożenia czworga dzieci do szkoły, na zajęcia dodatkowe, do załatwiania bieżących spraw, do lekarza czy na zakupy. Nie posiadała innego pojazdu. Jej małżonek z kolei pra­cował poza miejscem zamieszkania.

E. Ż. (2) zakupiła nowy pojazd w miejsce uszkodzonego kilka dni po oddaniu pojazdu zastępczego U. K.. Po to aby znaleźć odpowiedni samochód do nabycia w miejsce uszkodzonego jeździła wraz z małżonkiem samochodem zastępczym. Pozostałości po uszkodzonym pojeź­dzie sprzedała za kwotę około 100,00 zł – 150,00 zł.

Dowód: zeznania świadka E. Ż. (2) – k. 37.

U. K. w związku z najmem pojazdu zastępczego wysta­wiła
w dniu 10 czerwca 2014 r. fakturę VAT numer (...). W fak­turze VAT wskazano, że została wystawiona w związku z wynajmem samocho­du C. (...) o numerze rejestracyjnym (...) za okres 23 dni. Termin płatności wskazany na fakturze upływał w dniu 24 czerwca 2014 r. Kwota wskazana na fakturze wynosiła 2.546,10 zł „brutto” i została naliczona za 23 dni najmu.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 10 czerwca 2014 r. – k. 10; skan faktury VAT numer (...) z dnia 10 czerwca 2014 r. za­pisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23.

Faktura VAT numer (...) została doręczona do (...) spółki akcyjnej w dniu 24 czerwca 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 10 czerwca 2014 r. – k. 10; skan faktury VAT numer (...) z dnia 10 czerwca 2014 r. za­pisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23.

(...) spółka akcyjna w piśmie z dnia 16 maja 2014 r. oświadczyło, że zdecydowało przyznać świadczenie z ty­tułu od­szkodowania za szkodę całkowitą w pojeździe marki T. (...) w łącznej kwocie 2.280,00 zł.

Dowód: skan pisma z dnia 16 maja 2014 r. zapisany na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23.

(...) spółka akcyjna wypłaciło na rzecz E. Ż. (2)odszkodowanie za szkodę w uszkodzonym pojeździe marki T. (...) w dniu 22 maja 2014 r.

Dowód: skan wydruku potwierdzenia wykonania operacji na ra­chunku bankowym w dniu 22 maja 2014 r. zapisanego na nośniku CD obejmującym akta szkody a zalegającym na k. 23; wydruk potwierdzenia wykonania operacji na rachunku bankowym w dniu 22 maja 2014 r. – k. 31.

W umowie przelewu wierzytelności zawartej przez E. Ż. (2)
z U. K. strony wskazały, że przedmiotem umowy była wierzytelność w kwocie 2.546,10 zł z tytułu roszczenia o odszkodowanie wobec U. (1)za wynajem pojazdu zastępczego
w związ­ku z odpowiedzialnością cywilną tego towa­rzystwa za szkodę w pojeź­dzie marki T. (...).

Dowód: odpis umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 październi­ka 2015 r. – k. 9.

W piśmie z dnia 10 czerwca 2014 r. E. Ż. (2) zawiadomiła (...) spółkę akcyjną, że w związku z uszkodze­niem swojego pojazdu marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wynajęła samochód zastępczy marki C. (...) odpowiadający kla­sie uszkodzonego pojazdu na okres procedur związanych z likwidacją szkody oraz okresu oczekiwania na odszkodowanie i poszukiwanie nowego samocho­du. Oświadczyła również, że nie miała innego wolnego środka transportu, któ­rym mogłaby zastąpić uszkodzony samochód oraz że praca zawodowa wyma­gała przemieszczenia się a pojazd był jej potrzebny do pracy jak też w życiu prywatnym.

Dowód: odpis pisma z dnia 10 czerwca 2014 r. – k. 11.

Na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 października 2015 r. E. Ż. (2) sprzedała wierzytelność z tytułu odszkodowania za wynajem sa­mochodu zastępczego wynoszącą 2.546,10 zł U. K.. Zgodnie z treścią umowy przelewu wierzytelności E. Ż. (2) dokonała sprzedaży tej wierzytelności celem zaspokojenia roszczenia U. K.
z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego powstałego na kwotę 2.546,10 zł.

Dowód: odpis umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 paździer­nika 2015 r. – k. 9.

Sąd przyjął ponadto jako fakt znany urzędowo, że praktycznie niemożli­we było wynajęcie pojazdu klasy średniej lub wyższej za kwotę 90,00 zł „netto” za dobę. W tej kwocie możliwe byłoby wynajęcie pojazdu „leciwego” i w sto­sunku do którego wynajmujący nie miałby wygórowanych wymagań, dotyczy­łoby to również takiego pojazdu, który jednocześnie miałby służyć tylko i wyłącz­nie do tego, aby przemieścić się z punktu A do punktu B. Pojazdy należące do segmentu klasy A można było wynająć za kwotę od 80,00 zł do 90,00 zł za dobę.

Dowód: ustna opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu technicznej i kryminalistycznej rekonstrukcji wypadków drogowych złożo­na na rozprawie w dniu 22 marca 2016 r. do sprawy o sygn. akt V GC 326/14 – k. 336 verte – 337 verte .

Powyższy stan faktyczny sprawy sąd uznał w znacznej części za bez­sporny na podstawie art. 229. k.p.c.

Strony zgodnie przyznały, że w wyniku zdarzenia w postaci kolizji w dniu 04 maja 2014 r. uszkodzony został pojazd marki T. (...) stanowiący przedmiot prawa własności E. Ż. (2). Strony nie spie­rały się co do tego, że sprawcą zdarzenia była osoba dysponująca polisą ubez­pieczenia od­powiedzialności cywilnej w (...) spółce akcyjnej. Strony zgodnie przyznały, że w związku z uszkodzeniem po­jazdu marki T. (...) U. K. wynajęła E. Ż. (2) pojazd zastępczy marki C. (...). Poza sporem było, że w tym celu poszkodowana E. Ż. (1)­dowska zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego z U. K.. Nie było sporu do tego, że poszkodowana u­ży­wała pojazdu zastępczego w dniach od 04 maja 2014 r. do dnia 26 maja 2014 r., tj. przez 23 dni. Strony zgodnie przy­znały, że (...) spółka akcyjna zawiadomiło
w pi­śmie z dnia 16 maja 2014 r., że zakończyło postępowanie likwidacyjne szkody. Bezsporne było, że (...) spółka akcyjna doko­nało zapłaty z tytułu odszkodo­wania za szkodę całkowitą w pojeździe
w łącz­nej kwocie 2.280,00 zł „brutto”. Poza sporem pozostawało, że U. (1)w piśmie z dnia 07 lipca 2014 r. odmówiło wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Okoliczności powyższe zostały przytoczone przez obydwie strony tak
w po­zwie jak i w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz w dalszym piśmie proceso­wym powódki. Jako że przyznanie powoła­nych okolicz­ności wy­nikających z pi­semnych oświadczeń obu stron nie budziło w świetle przeprowa­dzonego po­stępowania dowodowego wąt­pliwo­ści, okolicz­no­ści te zostały uznane za praw­dziwe. Dlatego też, zważywszy na za­sadę wy­ra­żoną w art. 229. k.p.c., fakty te sąd uznał za udowodnione.

Powyższy stan faktyczny sprawy został także uznany w części za bez­sporny na podstawie art. 230. k.p.c.

Otóż bezsporne było, że umowa najmu pojazdu zastępczego została zawarta w dniu 04 maja 2014 r. Strony nie spierały się co do tego, że czynsz naj­mu pojazdu zastępczego został ustalony na kwotę 90,00 „netto” za 1 dzień. Nie było sporu do tego, że poszkodowana u­ży­wała pojazdu zastępczego w dniach od 04 maja 2014 r. do dnia 26 maja 2014 r., tj. przez 23 dni. Nie było sporu co do tego, że umowa przelewu wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów najmu została zawarta w dniu 16 października 2015 r.

Fakty te przytoczone przez powódkę w pozwie i w dalszym piśmie proce­sowym lub przez stronę pozwaną w sprzeciwie od nakazu zapłaty nie docze­kały się z przeciw­nej strony wyraź­nego za­przeczenia czy też po­twierdzenia. Skoro za­tem strona przeciwna nie wypo­wie­działa się co do przytoczonych okoliczno­ści, fakty te sąd, mając na uwadze treść pozwu jak i sprzeciwu od nakazu za­płaty oraz wy­niki całej roz­prawy w szczególności dowody z odpisów dokumen­tów zalega­jących w aktach sprawy, mógł uznać za przy­znane a w konse­kwen­cji za rze­czywiście zaistniałe.

Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w części na podstawie do­kumentów i odpisów dokumentów oraz wydruków zgromadzonych w toku po­stępowania do­wo­dowego. Sąd nie dopatrzył się uchy­bień w ich treści oraz for­mie.

Dowody tak z dokumentów jak i z odpisów dokumentów prywatnych sąd uznał w ca­łości za autentyczne i wia­ry­godne. Żadna ze stron ich nie kwestio­nowała, tak pod względem popraw­ności formal­nej jak i materialnej. Nie u­jawniły się też ja­kie­kolwiek okoliczności podwa­żające moc dowo­dową tych dokumen­tów, które na­leżałoby brać pod uwagę z u­rzę­du. Do­mnie­mania, z któ­rych korzy­stają do­ku­menty urzę­dowe jak i prywatne [auten­tyczno­ś­ci i złożenia zawartego w nim oświadczenia przez o­sobę, która podpi­sała dokument prywatny ( vide: T. Ere­ciński, „Ko­deks postę­powania cywil­nego. Ko­men­tarz. Część pierwsza. Po­stępowanie rozpoznaw­cze. Część druga. Po­stępowa­nie zabezpieczające. Tom 1”, wydanie 2, Wy­dawnictwo Prawnicze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., pod red. T. Ere­cińskie­go, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały niewzruszone. Dokumenty prywatne stanowiły do­wód te­go, że o­soby, które je podpi­sały, zło­ży­ły oświad­czenia za­warte w doku­men­tach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.). Wy­druki natomiast stanowiły dowód co do istnienia zapisu kompute­ro­wego o określonej treści, która została w nich za­warta, w chwili dokonywania wydruku (k. 309. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.) ( vide: wyrok Sądu Apelacyj­nego w Krakowie z dnia 08 lutego 2013 r., sygn. akt I ACa 1399/12, nie publ., LEX numer 1362755).

Osobnego omówienia wymagały natomiast odpisy dokumentów w posta­ci odpisu umowy najmu pojazdu zastępczego oraz odpisu faktury VAT wystawio­nej przez powódkę w związku z zawar­ciem i wyko­naniem umowy najmu pojazdu za­stępczego.

Dokument prywatny jakkolwiek nie został wyposażony w domniemanie prawne zgodności jego treści z rzeczywistym stanem, to jednak może stanowić samodzielny środek dowodowy i w oparciu o jego treść sąd ma możliwość wy­rokowania. Dokument prywatny pozostaje jednym z dowodów wymienionych
w kodeksie postępowania cywilnego i podlega ocenie tak jak wszystkie inne do­wody ( vide: art. 233. § 1. k.p.c.). Może zatem stanowić podstawę ustaleń fak­tycz­nych i wyrokowania ( vide: wyrok i uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2004 r., sygn. akt IV CK 474/03, publ. OSNC 2005 r., nr 6, poz. 113, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 r., sygn. akt IV PR 200/85, publ. OSNCP 1986 r., nr 5, poz. 84, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03 października 2000 r., sygn. akt I CKN 804/98, nie publ., LEX nr 50890).

Dokument prywatny w świetle brzmienia art. 253. k.p.c. ma znacznie mniej­szą moc dowodową, jeżeli miałby świadczyć na rzecz strony, która go sporządziła. Ma za to dużą wartość dowodową, jeśli pochodzi od osoby trzeciej, niezwiązanej ze stronami i od nich niezależnej. Założyć bowiem można wów­czas, że intencją wystawcy takiego dokumentu nie było wzmocnienie bądź też osłabienie którejkolwiek ze stron postępowania ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 06 listopada 2002 r., sygn. akt I CKN 1280/2000, nie publ., LEX nr 78358). Odpisami takich dokumentów w przedmiotowej sprawie, które jednak nie pochodziły od innej osoby aniżeli strona procesu, były odpisy umowy najmu pojazdu zastępczego oraz fak­tury VAT wystawionej przez U. K.w związku z zawarciem umowy i wykonaniem najmu pojazdu za­stępczego.

Odpisy tych dokumentów ze względu na brak domniemania zgodności
z rzeczywi­stym stanem jako dokumenty prywatne podlegały ocenie sądu wedle reguł sta­tuowanych przepisem art. 233. § 1. k.p.c. Skoro bowiem dokument prywatny nie korzysta z domniemania prawdziwości zawartych w nim oświad­czeń, to każda osoba mająca w tym interes prawny może twierdzić i do­wodzić, że treść złożo­nych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt III CRN 65/82, nie publ., LEX nr 8414).

Strona pozwana w toku postępowania mocy dowodowej odpisów tych doku­mentów skutecznie nie podważyła. Przy takim stanowisku względem odpi­sów wskazanych wyżej dokumen­tów pry­watnych oraz w kontekście wyników prze­prowadzonego postępowania dowodowego w szczególności zeznań świadka E. Ż. (2) sąd uznał, że w związku z uszkodzeniem pojazdu marki T. (...) E. Ż. (2) a w szczególności rozmiarami szkody w po­jeździe zważywszy na ogólne koszty jego naprawy zasadne było przyjęcie
i uzna­nie czasu trwania umowy najmu pojazdu zastępczego wskazanego w u­mowie najmu za odpowiadający potrzebom poszkodowanego i ściśle związany z usu­waniem szkody w pojeździe.

Zważywszy na stanowisko strony pozwanej względem odpisów doku­mentów pry­watnych w po­staci odpisu umowy najmu pojazdu zastępczego oraz odpisu faktury VAT wyrażonym w sprzeciwie od nakazu zapłaty sąd uznał, że za­sadność tak naliczania opłaty za najem pojazdu jak i czasu trwania najmu pojazdu zastępczego należało badać w oparciu o umowę najmu i wystawioną
w następstwie jej zawarcia i wy­konania fakturę VAT. Zasadność stosowania stawki za każdy dzień najmu w wy­sokości 90,00 zł „netto” czyli 110,70 zł „brutto” jak i potrzeba trwania najmu pojazdu zastępczego przez czas 23 dni nie została przez stronę po­zwaną skutecznie zakwestionowana. U. (1)nawet nie pofatygowała się do przedsta­wie­nia wydruków ze stron internetowych dotyczących takich samych pojazdów jak wynajęty przez powódkę i przeznaczonych do wynajęcia, a tym sa­mym wska­zują­cych na stawki czynszu najmu za wynajem pojazdu tej samej marki i te­go sa­me­go modelu co samochód uszkodzony i wynajęty. Z tych też powodów za­równo odpis umowy najmu pojazdu zastępczego jak i odpis faktury VAT u­znany został przez sąd za odpisy do­kumentów mogące stano­wić oparcie dla rozstrzy­gnięcia.

Nadto sądowi z urzędu wiadomym było na podstawie materiału dowodo­wego w postaci opinii biegłego sądowego sporządzonej na użytek postępowa­nia prowadzonego pod sygnaturą akt V GC 326/14, że na terenie województwa małopolskiego nikłe były możliwości wynajęcia pojazdu za kwotę 90,00 zł „netto” chyba, że dotyczyłoby to pojazdu, co do którego najemca nie miał wygó­rowanych oczekiwań i służyć miałby jedynie do przemieszczania z jednego punktu do drugiego.

Odpis faktury VAT w połączeniu z odpisem umowy najmu pojazdu za­stępczego mogły zatem stanowić dostateczny dowód na zasadność zarówno trwania czasu najmu jak i naliczenia czynszu najmu w wyso­kości, w jakiej zgo­dziły się na to strony umowy najmu pojazdu zastępczego. Strona pozwana nie przedstawiła żad­nych dowodów, które uzasadniałyby zarówno nali­czenie opłat z tego tytułu w innej w szczególności niższej stawce jak i przyjęcie, że czas trwania najmu pojazdu zastępczego winien trwać krócej aniżeli 23 dni.

Zważywszy przy tym na zaoferowane przez strony i przeprowadzone do­wody nale­ża­ło przy tym stwierdzić, iż „reguła dotycząca ciężaru dowodu nie mo­że być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spo­czywa on na stronie powo­do­wej. Jeże­li strona powodowa udowod­niła fakty przemawiające za zasadnością powódz­twa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasad­nia­ją­cych jej zdaniem oddalenie powództwa” (tak Sąd Najwyż­szy w wy­ro­ku z dnia 20 kwietnia 1982 r., sygn. akt I CR 79/82, nie publ., LEX nr 8416). Jeżeli zatem U. K. przed­stawiła środki dowodowe w po­staci odpisów doku­men­tów prywatnych, któ­rych treść uzasad­niała roszczenie, to pozwany ubezpieczyciel powinien przy­najmniej podważyć prawdzi­wość wniosków wy­ni­kających z odpisów tych do­ku­mentów przedstawionych w toku postępowa­nia przez powódkę, co spo­wo­dowałoby, iż ciężar dowodu znów spocząłby na powódce zgod­nie z tre­ścią art. 6. k.c.

Sąd uznał przy tym, iż nie ma pod­staw do dalszego uzu­pełnienia z urzędu postępowa­nia dowodowego. W tym zakresie sąd nie mógł wyręczać strony
i niejako w za­stępstwie przeprowadzać taki dowód, gdyż takie postępowanie by­ło­by sprzeczne z zasadą kontradyktoryjności. Zgodnie ze sta­nowiskiem Sądu Naj­wyższego „od 1 lipca 1996 r. wskutek zmiany treści art. 232 KPC oraz skre­śle­nia § 2 w art. 3 KPC nastąpiło zniesienie zasady odpo­wie­dzialności sądu za wynik postępowania dowodowego” (tak Sąd Naj­wyższy w wyroku z dnia 07 października 1998 r. sygn. akt II UKN 244/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 20, poz. 662 i w wyroku z dnia 30 czerwca 2000 r., sygn. akt II UKN 615/99, publ. OSNAP 2002 r., nr 1, poz. 24). Rola sądu w sprawie winna ogra­niczać się jedy­nie do pozostawania obiektywnym arbitrem w sporze stron (za­sada kontradyk­toryjno­ści). Sąd jedynie wyjątkowo może wy­kazywać inicjatywę dowodową, spo­czywającą cały czas na stronach pod groźbą przegrania proce­su. Zdanie powyższe pozostaje w pełni zgodne z przy­jętą linią orzecznictwa i wykładnią Sądu Naj­wyższego, w myśl której „możliwość dopuszczenia przez sąd dowodu nie wska­zanego przez strony nie oznacza, że sąd obowiązany jest zastąpić własnym działaniem bezczynność strony. Jedynie w szczególnych sytu­acjach pro­cesowych o wyjątkowym charakterze sąd powi­nien skorzystać ze swojego upraw­nienia do podjęcia inicjatywy dowodowej (art. 232 kpc)” (tak Sąd Najwyż­szy w wyroku z dnia 05 listopada 1997 r., sygn. akt III CKN 244/97, publ. OSNC 1998 r., nr 3, poz. 52). Brak postępowania dowodo­wego prowadzonego z u­rzę­du był przy tym usprawiedliwiony w świetle poglądu Sądu Najwyższego, w myśl któ­re­go „działanie sądu z urzędu i przeprowadzenie dowodu nie wska­za­nego przez stronę jest po uchyleniu art. 3 § 2 kpc dopusz­czalne tylko w wy­jąt­kowych sytu­acjach procesowych oraz musi wypływać z opartego na zobiek­tywi­zowanej oce­nie przekonania o konieczności jego prze­prowadzenia” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 09 września 1998 r., sygn. akt II UKN 182/98, publ. OSNAP 1999 r., nr 17, poz. 556). Pogląd ten pozostaje tym bardziej ak­tualny w świetle obecnie obowiązującego kodeksu postępowa­nia cywilnego a w szczególności
w kontekście zmian wprowadzonych ustawą z dnia 02 lipca 2004 r. o zmianie u­sta­wy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 172 poz. 1804).

Jeśli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje w rezultacie braku udowodnienia faktów przy­toczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Zatem skoro stro­na, na której spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, nie przytoczyła wy­starczających dowodów na poparcie swych twierdzeń, to ponosi ryzyko nieko­rzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.

Zeznania świadka E. Ż. (2) stanowić mogły podstawę czynio­nych ustaleń faktycznych, jako że w zakresie okoliczności relewantnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy co do zasady jawiły się one jako jasne i logiczne i korespondowały z pozostałą częścią materiału dowo­dowego. Świadek przesłuchany w sprawie używał pojazdu zastępczego i był właścicielem uszkodzonego samochodu. Sąd nie znalazł powodów, by kwestio­no­wać którąkolwiek część zeznań świadka tym bardziej, że strony postępowa­nia nie przedstawiły żadnego dowodu, który mógłby poddać w wątpliwość te depo­zycje.

Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania powódki jak i przedsta­wiciela strony pozwanej, gdyż zgło­szone pozostałe środki dowodowe pozwoliły wy­jaśnić fakty istotne dla rozstrzy­gnięcia sprawy (art. 299. k.p.c. w zw. z art. 227. k.p.c.) a ponadto żadna ze stron takiego środka dowodowego nie zaofero­wała.

III

Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne zostało uwzględnione.

Powódka U. K. do­magała się zasądzenia od stro­ny pozwanej (...) spółki akcyjnej kwoty 2.546,10 zł w opar­ciu
o art. 436. § 1. k.c. w zw. z art. 435. § 1. k.c. jak i art. 805. § 1. i § 2. pkt 1) k.c. oraz art. 822. § 1., § 2. i § 4. k.c. w zw. z art. 34. ust. 1., art. 19. ust. 1. i art. 35. us­tawy z dnia 22 maja 2003 r. o u­bezpieczeniach obo­wiązko­wych, U­bez­pie­cze­nio­wym Fun­duszu Gwarancyj­nym i Pol­skim Biurze U­bez­pie­czycieli Ko­mu­ni­ka­cyj­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 392 z późn. zm.) oraz art. 361. k.c.
w zw. z art. 363. k.c. w zw. z art. 509. k.c. i art. 510. k.c. wraz z odsetkami u­sta­wowymi li­czonymi od kwoty 2.546,10 zł od dnia 25 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty na podstawie art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c. w zw. z art. 359. § 1. i § 2. k.c. oraz art. 817. § 1. k.c. i art. 14. ust. 1. ustawy o u­bez­pieczeniach obowiązko­wych, Ubez­piecze­nio­wym Funduszu Gwarancyjnym i Pol­skim Biurze Ubez­pie­czy­cieli Ko­munika­cyj­nych.

Stosownie do treści art. 435. § 1. k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie z art. 436. § 1. k.c. odpowiedzialność przewidzianą w artykule po­przedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka ko­mu­nikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz sa­mo­istny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność po­nosi posiadacz zależny.

W myśl art. 805. § 1. k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić okre­ślone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubez­pieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie m. in. przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę po­wstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku [art. 805. § 1. pkt 2) k.c.].

Wreszcie po myśli art. 822. § 1. k.c. przez umowę ubezpie­czenia odpo­wiedzialno­ści cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do za­płacenia okre­ślonego w u­mowie odszkodowania za szkody wyrządzone oso­bom trzecim, względem któ­rych odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpie­cza­jący albo o­so­ba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczenia od­powie­dzial­ności cywilnej obejmuje szkody,
o których mowa w § 1, będące na­stęp­stwem przewidzianego w umowie wy­padku, który miał miejsce w okresie u­bez­pieczenia (art. 822. § 2. k.c.).

Uprawniony do od­szkodowania w związku ze zda­rzeniem objętym umową ubezpieczenia odpo­wiedzialności cywilnej może do­chodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń (art. 822. § 4. k.c.).

Rozwiązanie statuowane w przepisie art. 822. § 1., § 2. i § 4. k.c. u­szcze­góła­wiają w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przepisy art. 34. ust. 1. i art. 19. ust. 1. zd. I. u­sta­wy o ubezpieczeniach obo­wiąz­ko­wych, Ubez­pieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze U­bezpie­czycieli Ko­munikacyjnych.

Otóż zgodnie z art. 34. ust. 1. u­sta­wy o ubezpieczeniach obowiązko­wych, Ubezpie­cze­niowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpie­czycieli Ko­muni­kacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mecha­nicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku
z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się również szkodę powstałą podczas i w związku z m. in. wsiadaniem do po­jaz­du mechanicznego lub wysiadaniem z niego [art. 34. ust. 2. pkt 1) u­sta­wy
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpie­cze­niowym Funduszu Gwarancyj­nym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Ko­muni­kacyjnych].

W myśl art. 19. ust. 1. zd. I. u­sta­wy o u­bez­pieczeniach o­bo­wiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwa­ran­cyj­nym i Polskim Biurze U­bez­pieczycieli Komunikacyjnych poszkodo­wa­ny w związ­ku ze zdarzeniem ob­jętym umową ubezpieczenia obo­wiąz­kowego od­powiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu u­bezpieczeń.

Z kolei zgodnie z art. 35. ustawy o ubezpiecze­niach obowiązko­wych, U­bezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubez­pie­czy­cieli Komunikacyjnych ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mecha­nicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując po­jazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubez­pie­czeniowej, wyrzą­dziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Wreszcie w myśl art. 361. § 1. k.c. zobowiązany do odszkodo­wania po­nosi od­powie­dzialność tylko za normalne następstwa działa­nia lub zaniechania, z któ­rego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego prze­pisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361. § 2. k.c.).

W myśl art. 361. § 1. k.c. zobowiązany do odszkodo­wania ponosi odpowie­dzialność tylko za normalne następstwa działa­nia lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

W powyższych granicach, w braku odmiennego prze­pisu ustawy lub po­stanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzo­no (art. 361. § 2. k.c.).

Zgodnie z art. 363. § 1. k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, we­dług wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywróce­nie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zo­bowią­zanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Jeżeli naprawienie szkody ma na­stąpić w pieniądzu, wysokość odszkodo­wania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowa­nia, chyba że szczególne okoliczności wyma­gają przyjęcia za pod­stawę cen istniejących w innej chwili (art. 363. § 2. k.c.).

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czyn­ności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego wła­ści­we­go organu (art. 359. § 1. k.c.).

Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny spo­sób o­kreślona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Po myśli art. 481. § 1. k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świad­czenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, cho­ciażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odse­tek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481. § 2. zd. I. k.p.c.).

W przepisie art. 436. § 1. k.c. w zw. z art. 435. § 1. k.c. ustawodawca ure­gu­lował od­powiedzialność związaną z ruchem mechanicznych środków ko­mu­nikacji po­ruszanych za pomocą sił przyrody. Odpowiedzialność nałożona przy­toczony­mi przepisami oparta została na założeniu istnienia ryzyka związa­nego z i­stot­nym niebezpieczeństwem, jakie stwarza ruch mechanicznego środka ko­mu­ni­ka­cji dla otoczenia a jednocześnie korzyści, jaką odnosi korzy­stający z ta­kiego me­chanicznego środka komunikacji (odpowiedzialność na za­sadzie ry­zy­ka). Odpowiedzialność statuowana art. 436. § 1. k.c. w zw. z art. 435. § 1. k.c. ma miejsce, gdy szkoda została wyrządzona przez ruch mecha­nicznego środka komunikacji po­ruszanego siłami przyrody, tj. środka komuni­kacji napędzanego wła­snym urzą­dzeniem mechanicznym, poruszanym za po­mocą sił przyrody i słu­żącym celom komunikacyjnym ( vide: G. Bieniek, „Komen­tarz do ko­deksu cy­wilnego. Księga trzecia. Zobo­wią­za­nia. Tom 1”, Wy­dawnic­two Praw­ni­cze Le­xisNexis, War­szawa 2007 r., wydanie 8, pod red. G. Bieńka, s. 429, teza 2 do art. 436; J. Gudowski, „Kodeks cywilny. Komentarz. Zobo­wią­za­nia. III. Część 1”, Wy­dawnic­two Le­xisNexis, War­szawa 2013 r., wydanie 1, pod red. J. Gudowskiego, s. 636, teza 2 do art. 436).

Szkoda wyrządzona mechanicznym środkiem komunikacji musi zostać wyrządzona w trakcie jego ruchu, które to jednak pojęcie inaczej jest rozumiane na gruncie art. 436. k.c. a inaczej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 z późn. zm.) – Prawo o ru­chu drogowym oraz ustawy o ubezpieczanych obowiązkowych, Ubezpie­cze­niowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komuni­ka­cyjnych ( vide: art. 34. i art. 37.). Redakcja przepisu art. 361. k.c. wskazuje, że pod rządem kodeksu cywil­nego obowiązuje zasada naprawienia szkody po­przez całkowitą kompensatę do­znanego uszczerbku z zastrzeżeniem, iż niedo­pusz­czal­ne wszakże jest bez­zasadne wzbogacenie poszkodowanego.

Z kolei z mocy art. 363. k.c. poszkodowanemu przysługuje wybór sposo­bu naprawienia wyrządzonej mu szkody, tj. przez przywrócenie stanu poprzed­nie­go czyli doprowadzenie do stanu, jaki miał miejsce przed powstaniem szkody bądź też przez zapłatę sumy pieniężnej, czyli uiszczenie kwoty odpowia­dają­cej wysokości powstałej szkody. W przepisie tym jednak ustano­wiono jednocze­śnie dwa wyjątki od zasady wyboru sposobu naprawienia szkody, w razie których zaistnienia poszkodowanemu przysługuje jedynie od­szkodowanie w for­mie świadczenia pieniężnego. Ograniczenie takie może także wynikać z przepisów szczególnych, którymi m. in. pozostawały art. 805. k.c. i art. 822. k.c. ( vide: T. Wiśniewski, powołany już wyżej „Komentarz do ko­deksu cywilnego. Księga trzecia. Zobo­wią­za­nia. Tom 1”, s. 83, teza 3 do art. 363; T. Wiśniewski, powołany już wyżej „Kodeks cywilny. Komentarz. Zobo­wią­za­nia. III. Część 1”, s. 100, teza 3 do art. 363; uzasadnienie uchwały Sądu Naj­wyższe­go z dna 15 listo­pada 2001 r., sygn. akt III CZP 68/01, publ. OSNC 2002 r., nr 6, poz. 74).

Powódce podobnie jak i poprzednikowi prawnemu U. K. przysługi­wało zatem stosownie do treści art. 822. § 1. k.c. odszkodo­wanie pie­niężne. Powódka stała się bowiem następcą prawnym E. Ż. (2)
w zakresie wierzytelności z tytułu odszko­do­wania w zakresie kosztów najmu po­jazdu zastępczego w związku ze zdarze­niem, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki T. (...) numer rejestracyjny (...).

W myśl art. 509. § 1. k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeci­wiałoby się to usta­wie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Zgodnie z brzmieniem art. 509. § 2. k.c. wraz z wierzytelnością przecho­dzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie
o zaległe odsetki.

Po myśli art. 510. § 1. k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna u­mowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytel­ność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony ina­czej postanowiły.

Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zo­bowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do prze­niesienia wie­rzytelności, z zapisu, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarze­nia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510. § 2. k.c.).

Umowa przeniesienia wierzytelności wskazana w art. 510. § 1. k.c. pozo­staje umową kauzalną oraz konsensualną. Jej zawarcie odnosi skutek zobo­wiązująco – rozporządzający. Z chwilą zawarcia umowy następuje przeniesie­nie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza. Jedynie w przypadku wyraźnego przepisu albo odmiennej woli stron zawierających umowę przelewu wierzytel­ności podwójny skutek związany z zawarciem umowy przelewu wierzytelności zostałby wyłączony ( vide: H. Ciepła, „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobo­wiąza­nia”, Wydawnictwo Prawni­cze, Warszawa 2001 r., wyda­nie 3 zmienione, pod red. G. Bieńka, tom 1, s. 592, komentarz do art. 510 k.c., tezy 1 – 3; H. Ciepła powołany już wyżej „Kodeks cywilny. Komentarz. Zobo­wią­za­nia. III. Część 1”, s. 992, tezy 1 – 3 do art. 510).

W świetle przytoczonych przepisów art. 509. § 1. k.c. oraz art. 510. k.c.
i w kontekście ustalonego stanu faktycznego w szczególności treści umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 października 2015 r. należało stwierdzić, że E. Ż. (2) dokonała przelewu przysługującej jej wierzytelności z tytułu odszkodo­wania od zakładu ubezpieczeń w związku z ubezpieczeniem odpo­wiedzialno­ści cywilnej sprawcy szkody w pojeździe marki T. (...), przy czym umowa ta od­niosła skutek zobo­wiązująco – rozporządzający. Umowa przelewu wierzytel­ności za­warta została pomiędzy poszkodowanym a podmio­tem, który wynajął po­jazd zastępczy w miejsce uszkodzonego pojazdu i w umo­wie tej a ściślej rzecz ujmując w fakcie wynajęcia pojazdu przez U. K. znajdowa­ła swą przyczynę. Kauzal­ność umowy przelewu wie­rzytelności z tytułu odszko­do­wania należnego od (...) spółki akcyjnej jako u­bez­pieczyciela sprawcy szkody w mie­niu E. Ż. (2) została za­tem zacho­wa­na.

Powódka wybrała świadczenie pieniężne. Odszkodowanie pieniężne nie mogło być przy tym wyższe niż wartość powstałej szkody. Odszkodowanie pie­niężne w założeniu ma bowiem umożliwić poszkodowanemu przywrócenie po­jazdu do stanu sprzed kolizji. Naprawienie szkody zatem ma na celu przywró­cenie sytuacji, która istniałaby, gdyby nieprawidłowe działanie nie miało miej­sca.

Wbrew przy tym stanowisku strony pozwanej, E. Ż. (2) a na­stępnie jej następca U. K. mogła oczekiwać uzyskania zwrotu kosz­tów najmu pojazdu zastępczego za cały czas trwania najmu pojaz­du zastęp­czego począwszy od dnia, w którym doszło do zdarzenia w wyniku, którego pojazd marki T. (...) został uszkodzony a skończywszy na dniu 26 maja 2014 r., tj. dniu przypadającym 4 dni później od daty uzyskania świadczenia pieniężnego od zakładu ubezpieczeń w związku z zaliczeniem szkody
w pojeździe jako szkody całkowi­tej. E. Ż. (2) używała pojazdu, który to po­jazd uległ uszko­dzeniu na skutek zdarzenia, za które ponosiła odpo­wie­dzial­ność osoba ubez­pieczona od odpowiedzialności cywilnej przez U. (1). Tym samym utraciła na sku­tek uszko­dzenia pojazdu możliwość jego uży­wania nawet do zwykłych, co­dziennych spraw. Wydatki, jakie z tego tytułu zobowiązana była ponieść i co do których ob­owiązku zwrotu wierzytelność przeniosła na powódkę, związane były z utratą możliwości używania przez nią pojazdu używanego dotychczas. U­tra­ciła zatem poszkodowana możliwość używania rzeczy w oparciu o uprawnie­nie wy­nikające z konkretnego tytułu prawnego, tj. z prawa własności. Jak zaś wy­jaśnił Sąd Najwyższy „nie budzi wątpliwości pogląd, że normalny związek może wy­kra­czać poza konsekwencje bezpośrednie i umożliwia zalicze­nie do zwykłych na­stępstw zdarzenia szkodzącego także uszczerbek mająt­kowy wyni­kły z wy­dat­ków wymuszonych na poszkodowanym przez wystąpienie tego zda­rzenia. Szkoda, mająca charakter dynamiczny i zmienny w czasie, obejmuje nie tylko bezpośrednie następstwa zdarzenia szkodzącego, ale także dalsze, po­wstałe już po zdarzeniu szkodzącym, w tym w związku z poniesie­niem kosztów najmu pojazdu zastępczego w czasie, w którym poszkodowany nie mógł korzy­stać z uszkodzonego pojazdu służącego mu do wykonywania działalności za­wodo­wej lub gospodarczej albo pomocnego w zaspokajaniu podstawowych po­trzeb ży­ciowych” (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 22 listo­pada 2013 r., sygn. akt III CZP 76/13, publ. OSNC 2014 r., nr 9, poz. 85). E. Ż. (1)­ska została na skutek zdarzenia z dnia 04 maja 2014 r. po­zbawiona prawa używania rzeczy na podstawie tytułu prawnego wywodzą­cego się z prawa wła­sności a zatem poniosła szkodę w mieniu, nie mogła bo­wiem uży­wać rzeczy, którą miała prawo używać jako posiadacz samoistny i w miejsce której zmuszo­na została nająć pojazd zastępczy. Brak przy tym było jakichkol­wiek do­wodów na okoliczność tego, że miała możliwość czy obowiązek sprzedania u­szkodzo­nego pojazdu wcześniej i uzyskania za niego takiej kwoty, która od razu po­zwo­liłaby i dała możliwość nabycia kolejnego pojazdu w celu zastą­pie­nia uszkodzo­nego, w którym szkoda została zakwalifikowana jako cał­ko­wita. W szczególno­ści strona pozwana nie przedstawiła żadnego środka do­wodowe­go, z którego wynikałoby, że istniała możliwość sprzedania uszko­dzo­nego po­jazdu wcześniej niż to się stało i to jeszcze za taką cenę, że po­szkodo­wana mogła nabyć inny pojazd i skrócić tym samym czas trwania najmu pojaz­du za­stęp­czego.

Kwota 2.546,10 zł, której dochodziła pozwem U. K., jako rów­nowartość czynszu najmu za cały okres trwania najmu pojazdu zastępczego
w związku z usuwaniem szkody w samochodzie poprzednika prawnego po­wód­ki, została ustalona w oparciu o umowę najmu pojazdu zastępczego i fakturę VAT wystawioną w związku z udostępnieniem pojazdu zastępczego.

Kwoty wy­mienionej w żądaniu pozwu powódka mogła przy tym do­cho­dzić wprost od zakładu ubez­pieczeń, a legitymacja do tego ex­pressis verbis wy­nika­ła z brzmienia art. 822. § 4. k.c. w zw. z art. 19. ust. 1. zd. I. ustawy o ubez­piecza­nych obowiązkowych, Ubezpie­cze­niowym Funduszu Gwa­rancyjnym
i Pol­skim Biurze Ubezpieczycieli Komuni­kacyjnych w zw. z art. 509. § 1. k.c.
i art. 510. k.c.

Pozwany zakład ubezpieczeń jako udzielający ubezpieczenia od odpo­wiedzialności cywilnej sprawcy odpowiedzial­nego za zdarzenie z dnia 04 maja 2014 r., w wyniku którego doszło do uszkodzenia pojazdu E. Ż. (2), zde­cydował odmówić następcy prawnemu poszkodowanej, tj. U. K. wypłaty kwoty 2.546,10 zł stanowiącej cenę wynajmu pojazdu zastępczego w o­kresie od dnia 04 maja 2014 r. do dnia 26 maja 2014 r.

U. K. zakwestionowała wysokość uznanego i przyznanego od­szkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Miała przy tym prawo do­chodzić tego roszczenia wraz z kwotą odpowiadającą podatkowi od towarów
i usług, skoro poszkodowany poprzednik prawny powódki nie prowadził działal­ności gospodarczej, w związku z którą miałby możliwość jego odliczenia (vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r., sygn. akt III CZP 14/97, publ. OSNC 1997 r., nr 8, poz. 103).

Jak przy tym przyjął Sąd Najwyższy „przesłanką powstania obowiązku świadczenia przez ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia odpowie­dzialności cywilnej (art. 822 § 1 KC) jest stan odpowiedzialności cywilnej ubez­pieczającego (ubezpieczonego) za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, a nie fakt uprzedniego jej naprawienia przez ubezpieczającego (ubezpieczonego)” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 lutego 2004 r., sygn. akt V CK 187/03, publ. Wokanda, 2004 r., nr 8, s. 15). Stanowisko judykatury co do braku ko­nieczności uprzedniego naprawienia szkody jako okoliczności obojętnej dla u­praw­nienia do domagania się zapłaty sumy pieniężnej tytułem wyrównania szko­dy należało uznać za utrwalone tak w orzecznictwie sądów powszechnych ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 marca 2004 r., sygn. akt I ACa 32/04, publ. Wokanda 2005 r., nr 6, s. 49) jak i Sądu Najwyższego ( vide: uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dna 15 listo­pada 2001 r., sygn. akt III CZP 68/01, publ. OSNC 2002 r., nr 6, poz. 74; wyrok Sądu Najwyż­szego z dnia 16 stycznia 2002 r., sygn. akt. IV CKN 635/00, nie publ., LEX nr 78370; wy­rok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r., sygn. akt V CKN 1273/00, nie publ., LEX nr 55515; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego
z dnia 07 sierp­nia 2003 r., sygn. akt IV CKN 387/01, nie publ., LEX nr 141410).

Koszty wynajmu pojazdu zastępczego stanowią w świetle art. 361. § 1. k.c. normalne następstwo zdarzenia wywołującego szkodę. Otóż w świetle za­sad doświadczenia życiowego nie budziło wątpliwości, że w obecnych realiach samochód stał się powszechnie uznawany za zwyczajny środek transportu słu­żący do zaspokajania przeciętnych potrzeb życiowych i nie wymagało to szcze­gólnego dowodzenia.

Nie ulegało więc wątpliwości, że koszty poniesione za wynajem pojazdu zastępczego podlegały indemnizacji w niniejszej sprawie, jak bowiem zwrócił uwagę Sąd Najwyższy służą one ograniczeniu negatywnych następstw mająt­kowych po stronie poszkodowanych polegającej na utracie możliwości korzy­stania z rzeczy stanowiącego atrybut prawa własności. Zaznaczył jednocześnie Sąd Najwyższy, że żądana refundacja tych kosztów nie jest uzależniona od możliwości korzystania z transportu zbiorowego ( vide: uchwała Sądu Najwyż­szego z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt III CZP 5/11, nie publ., LEX nr 1011468; vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2013 r., sygn. akt III CZP 76/13, LEX nr 1392609).

Należało zatem jedynie zweryfikować zasadność żądania odszkodowa­nia. Kierując się treścią art. 363. § 2. k.c. uznał sąd, że nie było podstaw do tego, aby wyłączyć możliwość ustalenia wysokości odszkodowania według wartości wskazanej na fakturze VAT wystawionej przez U. K.. Pozba­wie­nie możliwości korzystania z rzeczy, w tym z po­jazdu oraz wydatki związane
z po­zbawieniem możliwości korzystania z rze­czy w tym z pojazdu zawsze sta­nowią szczególny przypadek szkody majątko­wej, zwłasz­cza wów­czas, gdy za­spo­kaja ona potrzeby, które mogą być zaspo­kojone za­stępczo w drodze od­płatnego skorzystania z cudzej usługi lub najmu cudzej rzeczy ( vi­de: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 08 września 2004 r., sygn. akt IV CK 672/03, nie publ., LEX nr 146324; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2002 r., sygn. akt V CKN 1397/00, nie pub., LEX nr 77057). Nie było przy tym w rozstrzyga­nym przypadku żadnych przeszkód do tego, aby wysokość tej szkody miała zostać ustalona przy przyjęciu za podstawę stawki czynszu najmu innej stawki aniżeli wskazana przez strony umowy najmu pojazdu zastępczego w samej umowie jak i w wystawionej w wyniku wykonania umowy najmu faktu­rze VAT, skoro strona pozwana nie zd­ołała skutecznie zakwe­stio­nować stawki czynszu najmu wskazanej przez stronę po­wo­do­wą jako nie­odpowiedniej dla rynku miasta Tarnowa. Wysokość tej szkody winna zatem zostać us­talona przy przyję­ciu za pod­stawę stawki czynszu najmu przyjętej przez strony umowy najmu pojazdu zastępczego. Jak bowiem wynikało z ju­dy­katury Sądu Naj­wyższego „oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i nor­malnego związku przy­czynowego, jak podkre­ślał Sąd Najwyższy, należy doko­nywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i kon­kretnych okoliczności sprawy” (tak Sąd Najwyższy w uza­sadnieniu powołanego już wyżej wyroku
z dnia 08 wrze­śnia 2004 r.). Oznaczało to w tym przypadku, że należało mieć na względzie fakt, iż strona pozwana nie zakwestionowała ani stawki czynszu najmu przyjętej przez strony umowy najmu pojazdu zastępczego, która zo­stała określona na kwotę 90 zł „netto”, jak i czasu trwania najmu pojazdu zastęp­czego.

Nie można zatem było zgo­dzić się z argumentacją strony pozwanej, że poszkodowany zdecydował się na wynajęcie samochodu w warunkach, które nie uzasadniały korzystania z takiego pojazdu a działanie poszkodowanego spowo­dowało zwiększenie kosztów najmu z winy samego poszkodowanego. Argument strony pozwanej, że poszkodowany winien dołożyć należytej staran­ności przy monitorowaniu naprawy swojego pojazdu, bowiem od racjonalnie działającego poszkodowanego należy wymagać, aby dbał o interesy drugiej strony w sposób identyczny jak o swoje własne i powinien mieć obowiązek opty­malizowania swoich wydatków poprzez poszukiwanie zakładu oferującego wynajem pojazdów za optymalną cenę, nie mógł zostać uwzględniony. W tym zakresie należy podzielić pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy, iż poszkodo­wanemu przysługuje wybór odpowiedniego warsztatu na­prawczego, któremu powierzy on dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu. W praktyce będą to zazwyczaj autoryzowane warsztaty naprawcze związane z o­kreśloną marką samochodu i prowadzące obsługę serwisową pojazdu. Wy­bie­rając takie warsztaty, poszkodowany może się kierować m.in. ich fachowo­ścią, rzetelno­ścią technicznej obsługi i poziomem prac naprawczych oraz okre­ślony­mi niekie­dy profitami połączonymi ze stałą obsługą serwisową ( vide: uchwała Sądu Naj­wyższego z dnia 13 czerwca 2003 r., sygn. akt III CZP 32/03, publ. OSNIC 2004 r., nr 4, poz. 51, s. 5).

Nadto należało zauważyć, że odszkodowanie z tytułu uszkodzenia samo­chodu marki T. (...) zostało przyznane poszkodowanemu dopiero
w piśmie z dnia 16 maja 2014 r., a zostało faktycznie wypłacone w dniu 22 maja 2014 r. zatem już po dniu, do którego obo­wiązywała umowa pojazdu zastęp­czego. Samochód zastępczy został bowiem zwrócony przez poprzednika praw­nego powódki U. K. już w dniu 26 maja 2014 r. a zatem 4 dni po do­konaniu wypłaty odszkodowania. Nie można zatem było zgo­dzić się z argumen­tacją strony pozwanej, że działanie pokrzywdzonego spowo­dowało zwiększenie kosztów najmu z winy samego poszkodowanego.

Kierując się treścią art. 363. § 2. k.c. uznał sąd, że nie było pod­staw do tego, aby dokonać ustalenia wysokości odszkodowania we­dług czasu krót­sz­e­go, aniżeli wynikało to z treści odpisu faktury VAT, tj. za czas używania sa­mo­chodu przez o­kres krótszy aniżeli 23 dni. Strona pozwana nie wskazała na tę okoliczność żadnego środka do­wodowego.

Strona pozwana nie wykazała i nie przedstawiła żadnych środków dowo­dowych, które pozwalałby przyjąć, że nabycie innego samochodu w miejsce u­szko­dzonego pojazdu, mo­gło nastąpić jeszcze przed wypłatą odszkodowania poszkodowanemu, a tym sa­mym, że uzasadnione byłyby koszty czynszu najmu za czas krótszy aniżeli 23 dni. Żą­danie zasądzenia kwoty czynszu najmu za czas 23 dni w wysokości po 110,70 zł „brutto” nale­żało tym samym uznać za zasadne i znaj­dujące podstawę w szczególności w przepisie art. 361. § 1. k.c.
w zw. z art. 805. § 1. k.c. i art. 822. § 1. k.c. Dlatego też uz­nał sąd, że nie było podstaw do tego, aby kwestio­no­wać usta­lenie wysokości od­szkodowania jako iloczynu liczby dni oraz warto­ści stawki czynszu najmu wskazanej przez po­wódkę w fakturze VAT przy uw­zględ­nieniu treści od­pisu umowy najmu pojazdu zastępczego a o­bejmującej kwotę naliczoną ty­tułem czynszu najmu pojazdu zastępczego.

Wobec zaniechania przedłożenia przez stronę pozwaną dowodów, które u­możliwiłyby ustalenie, że nabycie innego w miejsce uszkodzonego pojazdu winno i mogłoby nastąpić w czasie krótszym, przyjąć należało, że zanie­chanie to uniemożliwiło przyjęcie stanowiska strony po­zwanej, że nieuzasadniony po­zostawał czas najmu pojazdu zastępczego. Prze­ciwko takiemu stanowisku przemawiała także treść zeznań świadka E. Ż. (2), z któ­rych wynika­ło niezbicie, że nie mogło być mowy, aby po stronie poszkodowa­nego doszło do zbędnej zwłoki w procesie nabycia w miejsce uszkodzonego pojazdu innego samochodu. Dlatego też uz­nał sąd, że nie było podstaw do tego, aby kwestio­no­wać usta­lenie wyso­kości od­szkodowania jako iloczynu liczby dni oraz warto­ści stawki czynszu najmu wska­zanej przez strony umowy najmu pojazdu za­stępczego przy uwzględnieniu treści od­pisu umowy najmu pojazdu zastępcze­go.

Kwota 2.546,10 zł jako równowartość czynszu najmu pojazdu zastęp­czego (23 dni) w związku z usuwaniem szkody w samochodzie poprzednika prawnego powódki została zatem ustalona w oparciu o umowę najmu pojazdu zastępczego i fakturę VAT wystawioną w związku z wykonaniem usługi w po­staci udostępnienia pojazdu zastępczego.

Dodatkowym argumentem za obowiązkiem wypłacenia przez ubezpie­czyciela odszkodowania w pełnej wysokości, tj. bez potrącania jakichkol­wiek części z kosztów najmu pojazdu zastępczego używanego przez poszkodowa­nego przez czas pozbawienia go możliwości korzystania z jego własnego u­szkodzonego samochodu było to, że „wysokość sumy, która wypłaco­na ma być przez zakład ubezpieczeń ustalana jest poprzez odwołanie się do zakresu obo­wiązku odszkodowawcze­go obciążającego ubezpieczonego. Zakład ubezpie­czeń wy­pła­ca więc świadczenie pieniężne, które ustalane jest zasadniczo we­dług reguł rządzących ogólnym prawem odszkodowawczym, nie zaś prawem u­bezpieczeniowym. (…) Wszelkie elementy determinujące odpo­wiedzial­ność cy­wilną u­bez­pie­cza­jącego (ubez­pie­czonego) określają rów­nież świadcze­nie za­kładu u­bez­pie­czeń” (tak E. Orlicki, System Prawa Prywat­nego, „Prawo zobowią­zań – część szczegółowa”, pod red. J. Panowicz – Lip­skiej, tom 8, C.H. Beck, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa 2004 r., s. 724, nb 299 – 300).

Zasądzona kwota stanowiła zatem sumę iloczynu dziennej stawki czyn­szu określonej przez strony umowy najmu na poziomie 110,70 zł „brutto” i liczbą 23 dni (23 x 110,70 = 2.546,10).

Odnośnie rozstrzygnięcia o żądaniu odsetek stwierdzić należało, że zo­bowią­zanie, źródłem którego pozostaje zdarzenie wywołujące szkodę w po­jeź­dzie, pozostawało zo­bowiązaniem terminowym, tj. takim którego termin speł­nienia świadczenia był oznaczony i wynikał z ustawy (art. 817. § 1. k.c. oraz art. 14. ust. 1. ustawy o u­bez­pieczeniach obowiązkowych, Ubez­piecze­nio­wym Fun­duszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Ko­munika­cyj­nych). Oznaczało to, że od­setki od świadczenia pie­nięż­nego, któ­rego zapłata miała nastąpić z tytułu odszkodowa­nia, przysługiwały najpóźniej od 30 dnia licząc od dnia następnego po złożeniu zawiadomienia o szkodzie. Strona pozwana wie­działa o szkodzie już w dniu 24 czerwca 2014 r., co wynikało z treści skanu faktury VAT numer (...) zapisanego na nośniku CD a zalegającego w aktach sprawy, na której to widniała prezentata pozwanego towarzystwa ubezpie­czeń
z datą 24 czerwiec 2014 r. i z datą 25 czerwiec 2014 r. ( vide: uchwała Sądu Najwyż­szego z dnia 09 czerwca 1995 r., sygn. akt III CZP 69/95, publ. OSNC 1995 r., nr 10, poz. 144, wyrok Sądu Naj­wyższego z dnia 15 listopa­da 2002 r., sygn. akt V CKN 1331/00, nie publ., LEX nr 75294). Oznaczało to, że od­setki od świadczenia pie­nięż­nego, któ­rego za­płata miała nastąpić z tytułu wystawionej przez powódkę faktury VAT, przysługi­wały po upływie 30 dni od dnia wpływu przedmiotowej faktury do pozwanego towarzystwa ubezpieczeń czyli od dnia 25 lipca 2014 r.

Mając przy tym na uwadze żądanie pozwu zasądzenia odsetek od dnia 25 czerwca 2014 r., a zatem od dnia przypadającego jeszcze przed dniem,
w którym strona pozwana otrzymała fakturę VAT wystawioną w związku z za­warciem i wykonaniem umowy najmu pojazdu zastępczego, na­leżało uznać je za bezzasadne w zakresie, w jakim poprzedzało dzień 25 lipca 2014 r. Sąd za­sądził zatem odsetki od dnia przypadającego po upływie 30 dni od dnia powzię­cia przez (...) spółkę akcyjną wiedzy o kosztach powstałych w związku z wynajmem pojazdu zastępczego, tj. od dnia 25 lipca 2014 r. do dnia zapłaty włącznie.

Źródłem roszczenia odsetkowego zgodnie z hipotezą art. 359. § 1. k.c. pozostają czynność prawna, ustawa, orzeczenie sądu jak i decyzja właściwego or­ganu, przy czym o ile wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Ustawowym źródłem powstania wierzytelności z tytułu zapłaty odsetek za opóźnienie pozostawał powołany wyżej przepis art. 481.§ 1. k.c. Z kolei przepis art. 481. § 1. zd. II. k.c. wskazywał na wysokość odsetek z tytułu opóź­nienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego, które w takiej sytuacji należały się w wysokości ustawowej.

Ustawowe źródło powstania wierzytelności z tytułu zapłaty odsetek za o­późnienie począwszy od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty znajdowało
z kolei opar­cie w art. 481. § 2. i § 2 ⁴. k.c. choć do dnia 31 grudnia 2015 r. zgod­nie z brzmieniem art. 56. ustawy z dnia 09 października 2015 r. o zmia­nie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cy­wilny oraz niektórych innych u­staw (Dz. U. 2015 r., poz. 1830) do odsetek na­leżnych za okres kończący się przed dniem wejścia w życie niniej­szej ustawy stosować należało się przepisy dotychczasowe.

Z uwagi na to, że sąd uwzględnił żądanie pozwu niemal w całości odda­lając je jedynie w niewielkim zakresie dotyczącym odsetek ustawowych, zdecy­dował – postępując w myśl dyrektywy odpowiedzialności za wynik procesu i za­sa­dy zwrotu kosztów niezbędnych i celowych – obciążyć całością kosztów po­stę­powania stronę pozwaną wkładając na nią obowiązek zwrotu na rzecz po­wódki kosztów postępowania przez nią poniesionych.

Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 1.362,00 zł składały się opłata od pozwu w postępowa­niu upominawczym w kwocie 128,00 zł (pokwito­wanie wpłaty na okładce akt, k. 7), wynagrodzenie zawodo­wych pełnomoc­ników powódki i strony pozwanej obli­czone według stawki minimalnej od wartości przedmiotu sprawy, tj. w kwo­tach po 600,00 zł oraz dwie kwoty po 17,00 zł tytu­łem zwrotu kosztów opłaty skar­bo­wej uisz­czonej od odpisów dokumentów stwierdzających ustanowienie pełno­moc­ników proce­so­wych powódki i strony pozwanej (k. 5 – 6, k. 20 – 21).

Powstania innych kosztów postępowania żadna ze stron nie wykazała
i nie żądała ich zwrotu.

Sąd postanowił obciążyć stronę pozwaną całością kosztów procesu
w łącz­nej kwocie 1.362,00 zł związanymi z wnie­sieniem pozwu w postępo­wa­niu upominawczym przez za­wodowego pełnomocnika a także zasądzić od (...) spółki akcyjnej na rzecz U. K. kwotę od­powiada­jącą kosztom poniesionym przez powódkę. Koszty po­stępowania za­sądzone na rzecz powódki w postaci sumy 745,00 zł obejmowały zatem koszty sądowe w postaci opłaty od pozwu w kwocie 128,00 zł jak i koszty związa­ne
z za­stęp­stwem procesowym przez zawodowego pełnomoc­nika, tj. koszty wyna­gro­dze­nia (600,00 zł) oraz opłaty skarbowej uiszczonej od odpisu dokumentu peł­nomocnictwa (17,00 zł).

Jednocze­śnie kwota 1.362,00 zł wskazana wyżej wyra­żała całość kosz­tów procesu na zasadzie unifikacji i kon­centracji roz­strzygnię­cia o kosztach po­stę­powa­nia. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania powin­no bowiem zna­leźć wyraz w o­rze­czeniu kończącym postę­powanie i dotyczyć co do zasady wszyst­kich kosz­tów powstałych w związku z prowadzonym postępo­waniem cy­wilnym. Wynikało to wprost z zasady unifikacji i zasady koncentracji kosztów postępo­wania wyra­żonej w art. 108. § 1. k.p.c.

Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sen­tencji na podstawie 805. § 1. i § 2. pkt 1) k.c. i art. 822. § 1., § 2. i § 4. k.c. oraz art. 34. ust. 1., art. 19. ust. 1. i art. 35. ustawy o ubezpieczeniach obowiąz­ko­wych, Ubezpieczeniowym Fundu­szu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubez­pie­czycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 509. k.c. oraz art. 510. k.c. jak i art. 436. § 1. k.c. i art. 435. § 1. k.c. oraz art. 361. k.c. i art. 363. k.c. a także w o­parciu
o po­zostałe wska­zane w tre­ści uza­sadnienia przepisy.

Rozstrzygnięcie o odsetkach od kwoty dochodzonej pozwem znajdowało oparcie w brzmieniu art. 481. § 1. k.c. i art. 481. § 2. zd. I. k.c. oraz art. 817. § 1. k.c. jak i art. 14. ust. 1. ustawy o u­bez­pie­czeniach obowiązko­wych, Ubezpiecze­nio­wym Funduszu Gwarancyjnym i Pol­skim Biurze Ubez­pie­czy­cieli Komunika­cyjnych a w zakresie, w jakim odsetki zostały zasądzone po­cząwszy od dnia 01 stycznia 2016 r. w oparciu o art. 481. § 2. i § 2 ^{( 4)}. k.c. w brzmieniu obowiązują­cym od dnia 01 stycznia 2016 r.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98. § 1. i § 3. k.p.c. w zw. z art. 99. k.p.c. i art. 108. § 1. k.p.c. oraz art. 109. § 1. k.p.c. jak i na podstawie art. 13. ust. 1. i 18. ust. 1. ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz­tach sądowych w spra­wach cywil­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późn. zm.) oraz
w oparciu o § 6. pkt 3) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. roz­porządze­nia Mini­stra Spra­wie­dliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynno­ści rad­ców praw­nych oraz pono­sze­nia przez Skarb Państwa kosztów po­mocy prawnej u­dzie­lo­nej przez radcę prawnego ustano­wio­nego z u­rzędu (tekst jedn.: Dz. U.
z 2013 r., poz. 490 z późn. zm.) w zw. z § 21. rozporządzenia Ministra Sprawie­dliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców praw­nych (Dz. U. 2015, poz. 1804) a także art. 1. ust. 1. pkt 2) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbo­wej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 783
z późn. zm.).

SSR Michał Bień

Tarnów, dnia 31 maja 2016 r.