Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku zaocznego z dnia 17 czerwca 2016 roku

Pozwem z dnia 9 października 2015 roku wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanej E. A. kwoty 592,06 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, kosztów sądowych, kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zwrotu opłaty manipulacyjnej dla dostawcy usług płatności.

Uzasadniając żądanie pozwu, powód wskazał, że stronę pozwaną oraz (...) S. A. - poprzednika prawnego (...) Bank (...) S.A. - łączyła umowa bankowa z dnia 14 czerwca 2010 r. nr (...), na podstawie której Bank oddał do dyspozycji pozwanej środki pieniężne w ustalonej umową wysokości, natomiast strona pozwana zobowiązała się do zwrotu udzielonej jej kwoty pieniężnej wraz z odsetkami w ustalonych terminach spłaty. Powód podniósł, że pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania, nie regulując płatności w sposób przewidziany w umowie, w konsekwencji czego Bank wykorzystał przysługujące mu uprawnienie do wypowiedzenia umowy, co doprowadziło do jej rozwiązania w dniu 4 listopada 2011 r. i powstania wymagalności całej kwoty niespłaconego przez stronę pozwaną kapitału wraz z kwotą odsetek umownych stanowiących część odsetkową raty kapitałowo-odsetkowej za okres obowiązywania umowy oraz odsetek karnych za opóźnienie naliczonych od zadłużenia przeterminowanego. Następnie Bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, określając w nim wysokość wymagalnych roszczeń. Z wniosku wierzyciela pierwotnego było prowadzone postępowanie egzekucyjne, które nie doprowadziło do wyegzekwowania należności stwierdzonej bankowym tytułem egzekucyjnym opatrzonym klauzulą wykonalności. Powód wskazał, że w dniu 8 listopada 2014 r. (...) Bank (...) S.A. jako komandytariusz wniósł aportem do spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej wkład niepieniężny w postaci wymagalnych wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek i kredytów. Wniesienie wierzytelności odbyło się przez zmianę umowy spółki w formie aktu notarialnego, a każda z wierzytelności została ujęta w wykazie wierzytelności, stanowiącym załącznik do aktu notarialnego. Dochodzona pozwem kwota obejmuje następujące wierzytelności: niespłaconą kwotę należności głównej w wysokości 543 zł oraz skapitalizowane odsetki w wysokości 49,02 zł naliczone za okres od dnia następującego po dniu rozwiązania umowy bankowej do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu od kwoty należności głównej, przy czym odsetki umowne i odsetki karne naliczane były w wysokości nie wyższej niż odsetki maksymalne. Powód wskazał, że dowodem istnienia obowiązku spełnienia świadczenia ciążącego na stronie pozwanej jest wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nr (...) z dnia 9 października 2015 r. Pomimo wezwania pozwanej do spłaty zadłużenia, zobowiązanie nie zostało spełnione (pozew k. 4-8).

Postanowieniem z dnia 18 listopada 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny (sygn. akt VI Nc-e 1962153/15) stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla m.st. Warszawy w W. (postanowienie z dnia 18 listopada 2015 roku - k. 8verte).

W toku postępowania powód podtrzymał swoje dotychczasowe żądanie (pozew - k. 11-12).

Pozwana E. A. nie wniosła odpowiedzi na pozew, nie składała wyjaśnień oraz nie zażądała przeprowadzenia rozprawy pod swoją nieobecność.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 8 czerwca 2010 r. między (...) S.A. z siedzibą w W. a E. A. zawarta została umowa karty kredytowej nr (...). Na mocy tej umowy pozwanej przyznano kartę płatniczą typu kredytowego, uprawniającą do korzystania ze środków pozostawionych posiadaczowi karty przez Bank w ramach limitu kredytowego w sposób określony w regulaminie stanowiącym integralną cześć umowy. Stosownie do § 4 umowy, posiadacz karty był zobowiązany do comiesięcznej spłaty zadłużenia w wysokości co najmniej minimalnej kwoty, której wysokość wskazywana była każdorazowo na wyciągu. Umowa została zawarta na okres 12 miesięcy i poza pewnymi zastrzeżonymi wyjątkami – podlegała automatycznemu przedłużeniu (dowód: umowa karty kredytowej – k. 18-19).

(...) S.A. z siedzibą w W. został połączony ze (...) Bank (...) S.A. (dowód: wyciąg KRS – k. 28-30).

W dniu 8 października 2014 r. (...) Bank (...) S.A. jako komandytariusz spółki komandytowej wniósł do spółki (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. z siedzibą w W. wkład niepieniężny w postaci wymagalnych wierzytelności pieniężnych, wynikających z niespłaconych umów kredytowych, której stroną był (...) Bank (...) S.A. . W dniu 24 października 2014 r. pomiędzy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. a (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. została zawarta umowa świadczenia w miejsce wykonania, na mocy której (...) sp. z o.o. w celu zwolnienia się ze spełnienia świadczenia pieniężnego w postaci zapłaty określonej kwoty spełniła inne świadczenie w postaci przelewu na rzecz Funduszu wierzytelności z tytułu umów bankowych, przysługujących poprzednio (...) Bank (...) S.A. (dowód: akt notarialny nr 12378/2014 –k. umowa świadczenie w miejsce wykonania – k. 20-23).

Pismem z dnia 4 listopada 2014 r. (...) Bank (...) S.A. poinformował pozwaną o sprzedaży wierzytelności z tytułu umów podpisanych z Bankiem na rzecz (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. (dowód: pismo z dnia 4 listopada 20-14 r. - k. 17).

W dniu 9 października 2015 r. (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych nr (...), w którym stwierdził, że przysługuje mu wierzytelność wobec E. A. wynikająca z umowy nr (...). Wysokość zobowiązania dłużnika według stanu na dzień wystawienia wyciągu wynosiła łącznie 592,06 zł i obejmowała kwotę 543,02 zł z tytułu kapitału oraz kwotę 49,02 z tytułu odsetek (wyciąg z ksiąg rachunkowych powoda – k. 13).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przywołanych dokumentów przedstawionych przez powoda. Sąd dał wiarę obiektywnym dowodom z dokumentów, ponieważ nie budzą one wątpliwości, a ich wiarygodność nie była kwestionowana w toku postępowania przez żadną ze stron.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W postępowaniu zachodziły podstawy do wydania wyroku zaocznego. Zgodnie z art. 339 § 1 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa (art. 339 § 2 k.p.c.). Niemniej, w niniejszej sprawie okoliczności przytoczone w przez powoda wzbudziły istotne wątpliwości Sądu w zakresie istnienia legitymacji powoda do dochodzenia wskazanego w pozwie roszczenia.

Powód wywodził swe żądanie z umowy świadczenia w miejsce wykonania, zawartej w dniu 24 października 2014 r. z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową z siedzibą w W., na mocy której na powoda przeniesiono wierzytelność wynikającą z umowa karty kredytowej nr (...), zawartej przez pozwaną.. Podstawą prawną tak sformułowanego żądania jest art. 509 § 1 k.c., który stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania w myśl zaś § 2 powołanego uregulowania wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zastosowanie do wskazanej umowy o przyznanie karty kredytowej z limitem kredytowym znajduje obowiązująca w chwili zawierania umowy ustawa z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2001.100.1081 z późn. zm.). Podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 78a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz.U. Dz.U.2002.72.665- tekst jednolity z późn. zm.) przepisy tej ustawy stosuje się także do umów kredytu, zawieranych przez bank zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim, w zakresie nieuregulowanym w tej ostatniej ustawie. Kredyty konsumenckie, z zastrzeżeniem odmienności wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim, również są kredytami w rozumieniu Prawa bankowego (art. 69 ust. 1 i 2 pr. bank.), zwłaszcza gdy są udzielane przez banki. Zgodnie z art. 2 ust. 1 u.k.k. przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę, na mocy której przedsiębiorca w zakresie swojej działalności, udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi kredytu w jakiejkolwiek postaci. Według art. 14 u.k.k. jeżeli konsument nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, kredytodawca może wypowiedzieć umowę po uprzednim wezwaniu konsumenta, w trybie określonym w umowie kredytowej, do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy.

W tym miejscu należy zauważyć, że powód nie wykazał w sposób prawidłowy przejścia uprawnień do dochodzenia roszczeń wobec pozwanej E. A.. Wprawdzie przedstawił umowę, z której wynikało przeniesienie wierzytelności ze zbywcy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w W. na (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanym S. Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W., niemniej jednak powód nie wykazał w sposób niebudzący wątpliwości, że wierzytelność przysługująca mu wobec pozwanej została objęta tą umową.

W ocenie Sądu wydruk tabeli znajdujący się na k. 14-15 nie stanowi dokumentu prywatnego, który zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Nie został on bowiem opatrzony podpisem osoby, która złożyła zawarte w nim oświadczenie. Samo poświadczenie za zgodność przez działającego w sprawie profesjonalnego pełnomocnika nie kreuje dokumentu. Poświadczenie za zgodność wskazuje bowiem na istnienie oryginału, ale wówczas na poświadczonej kopii znajdowałyby się również kopie podpisu osoby, która złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Wydruk tabeli przedstawiony przez powoda nie ma takich cech. Ponadto, na załączonym wydruku brak jest jednoznacznych ygn. wani, które wiązałyby go z zawartą przez powoda umową cesji. Wprawdzie znajduje się na nim wskazanie, że jest to ,,wyciąg z elektronicznego Załącznika nr 1 do Umowy świadczenia w miejsce wykonania z dnia 24.10.2014 r. zawierających spis wierzytelności objętych umową”, niemniej – w ocenie Sądu jest to niewystarczające, aby ten wydruk powiązać z zawartą umową. Stanowi to jedynie odzwierciedlenie zespołu informacji zawartych na dysku komputera powoda. Nie można również obdarzyć tego wydruku walorami wiarygodności i mocy dowodowej na podstawie art. 308 § 1 k.p.c., gdyż w systemie prawa polskiego jedynie wydruki bankowe mają moc dokumentu mimo braku podpisu i pieczęci. Stanowi to jednak wyjątek, który należy wykładać zawężająco. Odmienna wykładnia art. 308 § 1 k.p.c. w odniesieniu do tego rodzaju wydruków niesie ze sobą niebezpieczeństwo zastąpienia dokumentu jako środka dowodowego wydrukami dowolnie kreowanymi przez strony procesu na jego potrzeby. Dlatego też z powyższych dokumentów nie można w sposób uzasadniony i jednoznaczny przyjąć, że pozwana E. A. jest dłużnikiem powoda.

Nadto strona powodowa w toku postępowania wskazywała, że dowodem istnienia roszczenia jest wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu. Pamiętać jednak należy, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 11 lipca 2011 r. ( ygn.. P 1/10) orzekł, że niezgodny z Konstytucją jest art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 roku, nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) w zakresie, w jakim nadaje moc dokumentu urzędowego wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym. Nie ulega zatem wątpliwości, że moc wyciągu jest równa mocy dokumentu prywatnego, a więc jest on dowodem, że powód złożył oświadczenie o określonej treści. W takiej sytuacji należy zauważyć, że zgodnie z twierdzeniem powoda zawartym w uzasadnieniu pozwu dowodem istnienia zobowiązania po stronie pozwanej jest okoliczność, że sam powód potwierdził ten fakt w sporządzonym przez siebie dokumencie prywatnym. Sąd nie podziela stanowiska powoda, że wyciąg z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego stanowi szczególny dokument prywatny, albowiem ustawodawca nie ustanowił przepisu szczególnego o takiej treści. Fundusz Sekurytyzacyjny nie ma bowiem szczególnych uprawnień i w stosunkach cywilnoprawnych pozostaje podmiotem równorzędnym. To samo dotyczy dokumentów zawierających składane w jego imieniu oświadczenia.

Zgodnie z art. 3 k.p.c. obowiązek przedstawienia dowodów ciąży na stronach. Natomiast według z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne. W tej konkretnej sytuacji, to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia zarówno zasadności, jak i wysokości roszczenia w stosunku do pozwanej. Obowiązek ten ma charakter procesowy, co oznacza, że nie może być on od strony egzekwowany. Strona, która nie wykazuje inicjatywy dowodowej powinna się liczyć z mogącymi wystąpić ujemnymi sankcjami, nawet w postaci niekorzystnego dla tej strony wyniku procesu. Jeżeli materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych w myśl twierdzeń jednej ze stron, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. Należy to rozumieć w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał ( wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 roku ygn.. akt I Aca 1320/11).

Powód nie wywiązał się z tak zakreślonego obowiązku, bowiem dochodząc określonego roszczenia przedstawia wyłącznie dokumenty pochodzące od niego samego bez dowodu choćby przesłania ich do adresata tak, aby mógł się on z kierowaną do niego korespondencją zapoznać. Dołączenie umowy przelewu wierzytelności, z której nie wynika, co konkretnie było przedmiotem transakcji również w ocenie Sądu nie może zostać uznane za wystarczające do uznania za zasadne twierdzeń powoda.

Konsekwentnie, niewykazanie roszczenia głównego powoduje, że także żądanie w zakresie odsetek za opóźnienie w jego spełnieniu nie zasługiwało na uwzględnienie, ponieważ bez wykazania należności głównej naliczenie odsetek jest niezasadne. Konieczność przyjęcia takiego stanowiska wynika z istoty oraz funkcji odsetek i znajduje potwierdzenie w przepisach art. 359 § 1 k.c., a zwłaszcza w art. 481 § 1 k.c. ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie I Aca 300/12, LEX nr 1238206).

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSR Paweł Szymański

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.