Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lipca 2016 roku.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny w następującym składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2016 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko G. S.

o zapłatę kwoty 100.000,00 zł

1.  powództwo oddala,

2.  zasądza od M. S. na rzecz G. S. kwotę 3.617,00 (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego,

3.  nakazuje pobrać od M. S. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie kwotę 63,94 (sześćdziesiąt trzy 94/100) złote tytułem nie uiszczonych wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sygnatura akt II C 589/12

Transkrypcja uzasadnienia wyroku z dnia 11.07.2016r.

[ Przewodnicząca 00:01:37.705] Uzasadnienie.

Powód M. S. wniósł do tutejszego Sądu pozew przeciwko G. S. domagając się zasądzenia od pozwanej na jego rzecz kwoty 100.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 maja 2011 roku do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztu procesu ko, kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu oraz w toku procesu powód wskazywał, że w okresie od dnia 3 sierpnia 1999 roku do dnia 21 stycznia 2010 roku pozostawał w związku małże, małżeńskim z pozwaną. Umową o podział majątku wspólnego z dnia 3 listopada 2005 roku została zaś zniesiona wspólność ustawowa łącząca strony i w ramach przedmiotowej umowy każda ze stron nabyła udział wynoszący 1/4 w nieruchomości położonej we wsi K. –B., działce o numerze ewidencyjnym (...). Następnie w wyniku umowy sprzedaży wspomnianej nieruchomości kupujący (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. przelała w dniu 17 kwietnia 2008 roku należną powodowi kwotę 6.014.250 złotych na podany przez niego rachunek bankowy, który był w tamtym czasie rachunkiem wspólnym stron, gdyż część znajdujących się na nim środków była prze, wcześniej przeznaczona na prowadzenie wspólnie działalności gospodarczej. Powód podał również, że w dniu 18 kwietnia 2008 roku pozwana przelała z tego rachunku na własny rachunek bankowy kwotę 5.700.000 złotych, która posłużyć miała na wspólne inwestycje stron przy czym według ustaleń powód miał nabyć na własność ruchomości i nieruchomości na kwotę nie mniejszą niż przelana na konto pozwanej. Ponadto pozwana dokonała szeregu przelewów i wypłat gotówkowych z podanego przez powoda kupującemu rachunku bankowego. Powód odzyskał natomiast z wpłaconych przez kupującego pieniędzy w postaci różnych inwestycji zakupów oraz wspólnych wydatków na konsumpcję kwotę 2.605.602 złote 50 groszy w konsekwencji posiada wierzytelność w kwocie 3.408.647 złotych 50 groszy z tytułu bezpodstawnego wzboga, wzbogacenia się pozwanej z majątku powoda. Powód wskazał jednocześnie, iż w ramach tego postępowania dochodzi jedynie części określonego powyżej świadczenia albowiem nie stać go na uiszczenie wyższej opłaty od pozwu.

W odpowiedzi na pozew K. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwana podniosła, że wszelkie dyspozycje majątkiem powoda dokonywane były za jego wiedzą i zgodą a jednocześnie całość przelanej kwoty została zużyta na inwestycje i wydatki dokonywane w porozumieniu ze stroną powodową. Przy czym kwoty podane przez powoda jako wydatkowane na poszczególne cele są niższe niż w rzeczywistości zostały uiszczone. Ponadto pozwana wskazała, iż dokonywała szeregu przelewów ze swoich rachunków z powrotem na rachunek powoda jak i przekazywała znaczne kwoty w gotówce na rzecz powoda. W konsekwencji całość wskazywanej przez powoda kwoty została przez strony rozliczona jeszcze przed orzeczeniem rozwodu stron. W toku postępowania pozwana wskazywała również, iż w związku z poczynioną przez strony inwestycją w postaci zakupu lokali mieszkalnych i usługowych położonych na S. z majątku opisanego przez powoda została przekazana w sposób nieformalny kwota na rzecz dewelopera, z którym doszło do zawarcia umowy nabycia prawa własności lokali mieszkalnych oraz lokalu użytkowego. W wyniku przeprowadzonego postępowania Sąd ustalił, że M. S. oraz G. S. pozostawali w związku małżeńskim od dnia 18 czerwca 1983 roku przy czym w dniu 3 listopada 2005 roku strony wyłączyły obowiązującą je wspólność ustawową i zawarły umowę o podział majątku wspólnego w ramach której dokonali podziału składnika majątku wspólnego w postaci udziału wynoszącego 1/2 części w prawie własności nieruchomości stanowiącej niezabudowaną działkę o numerze ewidencyjnym (...) położonej we wsi K. –B.. W ten sposób, że z tego udziału każda z nich nabyła udział wynoszący po 1/2 części to jest po 1/4 części w całej nieruchomości. Małżonkowie jednocześnie wspólnie prowadzili działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...), której przedmiot działalności stanowiła dystrybucja i sprzedaż sukien ślubnych z Białorusi i Ukrainy. W dniu 15 lipca 2008 roku w związku z prowadzeniem rozliczeń z kontrahentami z Białorusi i Ukrainy w formie gotówkowej i dużym ryzykiem finansowym strony rozwiązały przedmiotową spółkę cywilną. Postanowiły jednak, że dalszą działalność gospodarczą będą prowadzić nadal przy czym jednoosobowo pozwana pod firmą (...), a powód pod firmą (...). W tym zakresie powód miał zajmować się importem sukien ślubnych z krajów wschodnich w szczególności z Ukrainy, a pozwana miała je następnie nabywać od powoda. Taką formę współpracy małżonkowie prowadzili do końca 2009 roku. Sąd ustalił ponadto, że umową sprzedaży z 17 kwietnia 2008 roku P. B., H. B. oraz G. S. i M. S. jako współwłaściciele w udziałach po 1/4 części każdy z nich we wskazanej wcześniej nieruchomości połączo, położonej we wsi K. –B. sprzedali należące do nich udziały w przedmiotowej nieruchomości (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. za cenę 26.730.000 złotych. Przy czym w dniu 25 lutego 2008 roku otrzymali od nabywającej spółki zadatek w łącznej wysokości 2.673.000 to jest po 668.250 złotych na rzecz każdego ze sprzedających. Pozostała do zapłaty część ceny w łącznej kwocie 24.057.000 złotych miała zostać wypłacona w terminie 3 dni od dnia zawarcia umowy w ten sposób, że każdy ze współwłaścicieli miał otrzymać kwotę 6.014.250 złotych na wskazane przez nich rachunki bankowe. W szczególności w przypadku G. S. był to rachunek bankowy numer (...), zaś w przypadku M. S. rachunek bankowy o numerze (...) zwany dalej rachunkiem numer (...), który to rachunek stanowił wspólne konto stron. Stosownie do postanowień umowy sprzedaży kupująca spółka dokonała zapłaty pozostałej kwoty z tytułu ceny sprzedaży nieruchomości. W dniu 17 kwietnia 2008 roku przelała na wskazany przez powoda rachunek bankowy kwotę 6.014.250 złotych. Po sprzedaży udziałów nieruchomości położonej we wsi K. –B. strony uzgodniły, że w dalszym ciągu będą wspólnie dysponować pieniędzmi z konta wskazanego przez powoda na które wpłynęła kwota 6.014.250 złotych. Strony podjęły również wspólnie decyzję o przelaniu kwoty 5.700.000 złotych na konto oszczędnościowe pozwanej numer (...) zwany dalej rachunkiem numer (...) co nastąpiło w dniu 18 kwietnia 2008 roku. Kwota ta oraz środki pieniężne zgromadzone na rachunku (...) miały być przeznaczona na dalsze wspólne inwestycje stron i inne wydatki stron. W związku z powyższym strony dokonywały szeregu transakcji i operacji finansowych przy pomocy posiadanych rachunków bankowych i zgromadzonych na nich środków. W szczególności w dniu 22 kwietnia 2008 roku strony zawarły umowę ramową kupna sprzedaży dłużnych papierów wartościowych w ramach której w okresie od 16 maja 2008 roku do 18 czerwca 2008 roku z środków zgromadzonych na wspólnym rachunku bankowym numer 7230 zostały zakupione papiery wartościowe o łącznej wartości nominalnej 600.000 złotych. W okresie od 25 kwietnia 2008 roku do 27 sierpnia 2008 roku pozwana otworzyła 5 lokat terminowych w łącznej wysokości 1.100.000 złotych sfinansowanych z środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bankowym numer (...) z czego rozliczone zostały 3 lokaty i na wskazany wcześniej rachunek bankowy wpłynęła łącznie kwota 855.949 złotych 69 groszy. W tym kwota 254.083 złotych i 10 groszy z rozliczenia innej lokaty terminowej, z której sfinansowany został przelew w kwocie 254.000 złotych na rachunek bankowy pozwanej o końcowym numerze (...). Przy tym w celu sfinansowania lokat terminowych z rachunku pozwanej numer (...) na rachunek numer (...) dokonano 2przelewu w kwocie 300.000 złotych oraz jednokrotnie w kwocie 500.000 złotych. Zakup papierów wartościowych odbywał się natomiast po wpłynięciu na rachunek bankowy (...) środków pieniężnych z rozliczonych lokat terminowych. Ostatnia lokata terminowa w kwocie 250.000 stanowiła inwestycyjne ubezpieczenie na życie na rzecz syna stron M.. Poza tym pomiędzy rachunkiem bankowym (...), a rachunkami bankowymi pozwanej rachunkiem bankowym założonym dla prowadzonej wspólnie przez strony, a następnie przez pozwaną firmę (...) oraz rachunkiem bankowym pozwanej i jej siostry B. Z. dokonywane były liczne operacje finansowe w postaci wpłat i wypłat. W szczególności z rachunku bankowego pozwanej numer (...) wpłacono łącznie kwotę 1.676.570 złotych, a wpłacono na niego łączną kwotę 6.300.000 złotych. Z rachunku bankowego pozwanej numer (...) wypłacono kwotę 123.829 złotych, a wpłacono na niego łącznie kwotę 359.100 złotych. Natomiast na rachunek bankowy pozwanej i jej siostry B. Z. wpłacono kwotę 460.500 złotych, a z rachunku firmowego wpłacono kwotę 5.000 złotych. Wspólny rachunek stron numer (...) zasilany był głównie ze wspomnianych rachunków osobistych pozwanej bądź rachunku firmowego, z których na konto bankowe wpłynęła łącznie kwota 1.813.399 złotych. Dodatkowo pozwana 22 października 2008 roku przelała ze swojego rachunku numer (...) na rzecz powoda kwotę 500.000 złotych. Powód natomiast dokonał jednokrotnie zasilenia wspólnego konta stron kwotą 5.000 złotych. Pozwana w okresie od 22 kwietnia 2008 roku do 1 grudnia 2008 roku dokonała również wypłat gotówkowych ze wspólnego rachunku bankowego w kasach banku na łączną kwotę 287.800 złotych. Wypłacone środki pieniężne przeznaczone zostały zaś na rozliczenie z kontrahentem stron, wyjazd stron do Egiptu, przyjęcie komunijne syna stron M., przyjęcie z okazji rocznicy ślubu stron, a także bieżące wydatki na potrzeby rodziny. Ze wspólnego rachunku bankowego stron numer (...) dokonano także przelewu kwoty 60.000 złotych na pokrycie skonsumowanej wcześniej kaucji wpłaconej stronom przez najemcę kwoty 64.116 złotych 90 groszy tytułem czynszu inicjalnego do umowy leasingu samochodu V., z którego strony wspólnie korzystały oraz kwot 15.887 złotych 82 groszy i 27.121 złotych 67 groszy tytułem zapłaty za towar zakupiony przez strony w ramach spółki cywilnej (...). Powód po zasileniu wspólnego rachunku bankowego stron z rachunku bankowych pozwanej dokonał przelewu łącznie kwoty 269.900 złotych na zakup skutera wodnego oraz celem udzielenia pożyczki osobie trzeciej w kwocie 250 złotych. Przeprowadzone postępowanie doprowadziło również do ustalenia, że w 2009 roku z kwoty, która wpłynęła na rachunek bankowy podany przez pozwaną G. S. nabyła lokal przy ulicy (...) w W. za cenę około 1.700.000 złotych. Przedmiotowy lokal został przeznaczony na wynajem pożyczki z tego tytułu wpływały na wspólne konto stron.

[ koniec części 00:16:33.840]

(...)

[ Przewodnicząca 00:16:34.697] Przedmiotowy lokal był początkowo znaleziony przez pozwanego... przez powoda. Powód natomiast odstąpił od umowy nabycia prawa własności do lokalu, albowiem uznał go za niewystarczająco interesujący. Jeśli chodzi o inwestycję była ona natomiast uzgodniona przez strony wspólnie.

W tym samym roku pozwana nabyła ze swoich środków, za łączną kwotę około 1.000.000 złotych również lokale przy ulicy (...) w W.. W tej sytuacji również powód był osobą, która przedmiotowe lokale odnalazła, jednakże również inwestycję uznał za niewystarczająco interesującą dla siebie, ale jednocześnie, za zgodą powoda pozwana przedmiotowe lokale nabyła.

Następnie strony podjęły wspólnie decyzję o zainwestowaniu w nieruchomość przy ulicy (...) w W., to jest lokal użytkowy i trzy lokale mieszkalne. W tym celu pozwana założyła rachunek bankowy w Banku (...) S.A. na który od 26 do 27 marca 2009 roku przelała łącznie kwotę 3.050.000 złotych.

Powód, 30 marca 2009 roku przelał na zakup lokali kwotę 1.020.800 złotych. Tego samego dnia umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu o przeznaczeniu innym, niż mieszkalny i jego sprzedaży (...) Spółka z o.o. w W. sprzedała na współwłasność w częściach równych stronom wraz z udziałem nieruchomości wspólnej za łączną cenę 1.586.000... 86.000 złotych lokal usługowy oznaczony literą A, znajdujący się w budynku przy ulicy (...).

Jednocześnie w wykonaniu umowy rezerwacyjnej zawartej przez pozwaną i spółkę (...) oraz za zgodą pozwanej powód zawarł umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży w ramach, której nabył do majątku osobistego za cenę 1.141.200 złotych od wspomnianej spółki lokal mieszkalny, oznaczony numerem (...), znajdujący się w budynku przy ulicy (...). Pozwana natomiast nabyła lokale mieszkalne numer (...).

W dniu 30 marca 2009 roku ze wspomnianego rachunku bankowego Banku (...) S.A. tytułem zapłaty ceny za lokale mieszkalne numer (...) oraz lokal użytkowy dokonano przelewu na rzecz sprzedającego kwoty 4.070.800 złotych. Ponadto tytułem tak zwanej opłaty manipulacyjnej strony zapłaciły kwotę 920.000 złotych.

Nabyte lokale przy ulicy (...) zostały następnie wynajęte przez strony z czynszem w łącznej wysokości 50.000 złotych miesięcznie.

W sierpniu 2009 roku strony planowały kolejną wspólną inwestycję i w tym celu złożyły wniosek o kredyt mieszkaniowy w wysokości 3.000.000 złotych. Przedmiotowy wniosek został pozytywnie rozpatrzony, jednak ostatecznie strony nie skorzystały z przydzielonego kredytu.

Poza inwestycjami strony wspólnie finansowały bieżące potrzeby. Razem wyjeżdżały do USA, organizowały wyjazdy narciarskie, obozy dla młodszego syna M. i wyjazdy starszego syna. Przedmiotowe wyjazdy finansowane były ze wspólnych środków stron. Strony wspólnie finansowały również koszty wypraw nurkowych powoda za granicę, w tym do Egiptu i Indonezji, wspólnie prowadziły gospodarstwo domowe i wspólnie ponosiły koszty utrzymania i domu... domu i dzieci, w tym koszty edukacji młodszego syna M. w szkołach prywatnych, początkowo w kwocie 1.000 złotych, a następnie 6.000 złotych miesięcznie. Poza tym ze środków uzyskanych ze sprzedaży udziałów w nieruchomości położonej we wsi K. wspólnie sfinansowały koszt wykończenia domu i remontu domu przy ulicy (...) w W., w A. za kwotę około 400.000 złotych.

Spłacały zobowiązania z tytułu kredytu kupieckiego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz rat leasingowych. Finansowały również wydatki związane z uruchomieniem działalności gospodarczej powoda pod firmą (...), w szczególności rozwojem jego firmy, zakupem kolekcji, która była kolejno wystawiona na targach, sfinansowaniem reklamy nowej firmy.

Pozwana spłacała także raty kredytu za zakup lokalu stron przy ulicy (...) w W., gdzie mieścił się salon sukien ślubnych. Przekazała również powodowi kwotę 100.000 złotych na zakup łodzi motorowej.

Strony wspólnie korzystały z leasingowanych samochodów marki (...), oraz V..

Sąd ustalił również, że we wrześniu 2009 roku powód... powód wyprowadził się, po czym prawomocnym wyrokiem z dnia 21 stycznia 2010 roku Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie rozwiązał przez rozwód związek małżeński stron.

Po rozwodzie pozwana nabyła apartament na ulicy (...) w W., którego zakup sfinansowany został w części z kredytu w kwocie 1.000.000 złotych, a w części z wkładu własnego w wysokości 500.000 złotych.

Pozwana kupiła również nieruchomość w G. za pieniądze uzyskane z wykupu papierów wartościowych.

Powód od 2012 do 2013 roku wydał dyspozycję o wykupie nabytych wcześniej przez stronę papierów wartościowych i z tego tytułu otrzymał kwotę około 420.000 złotych.

W okresie prowadzonej przez strony, wspólnego gospodarstwa domowego powód nie kwestionował dokonywanych wydatków, nie żądał od pozwanej rozliczenia się z dokonanych inwestycji.

W dniu 18 kwietnia 2011 roku złożył natomiast do Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie wniosek o zawezwanie G. S. do próby ugodowej w sprawie o zapłatę kwoty 5.700.000 złotych. W odrębnym piśmie z dnia 23 maja 2011 roku wezwał pozwaną do zapłaty tej kwoty.

Pozwana nie wyraziła zgody na zawarcie ugody, wskazując, iż kwota została przelana na rachunek osobisty pozwanej za wiedzą i zgodą męża, w związku z kolejnymi planowanymi przez strony inwestycjami.

Przechodząc do dalszej czę... do dalszych rozważań dotyczących podstawy faktycznej rozstrzygnięcia wskazać należy, że część wskazanych wcześniej okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie nie jest sporna między stronami. Poza sporem jest zwłaszcza to, że strony pozostawały w związku małżeńskim, a następnie został orzeczony jego rozwód, jak i wyłączono w 2005 roku obowiązującą strony wspólność ustawową i zawarto umowę o podział majątku wspólnego. Poza sporem pozostaje również fakt sprzedaży udziału w nieruchomości położonej we wsi K., kwoty uzyskanej ze sprzedaży, sposobu płatności ceny, jak i dokonania przelewu ze wspólnego konta bankowego stron na rachunek bankowy pozwanej w wysokości 5.700.000 złotych.

Powyższe okoliczności znajdują przy tym potwierdzenie w przeprowadzonych dowodach z dokumentów w postaci umowy z dnia 17 kwietnia 2008 roku, Repertorium numer (...), znajdujące się na kartach 14–akt sprawy, umowy z dnia 3 listopada 2005 roku, Repertorium (...), znajdującej się na kartach 10–akt sprawy, odpisu wyroku z dnia 21 stycznia 2010 roku z karty 48 oraz wyciągu z rachunku bankowego znajdującego się na karcie 139 akt.

Analiza stanowisk procesowych stron, a także dowodu z przesłuchania stron pozwala natomiast stwierdzić, że strony mimo wyłączenia w 2005 roku obowiązującej wspólności ustawowej i zawarcia umowy o podział majątku wspólnego nadal wspólnie gospodarowały środkami pieniężnymi na cele inwestycyjne, potrzeby związane z utrzymaniem rodziny, potrzeby własne i związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. W tym po sprzedaży udziału we wspomnianej wcześniej nieruchomości uzgodniły, że uzyskane w ten sposób środki pieniężne będą przedmiotem dalszych wspólnych inwestycji i bez względu na ich źródło finansowania tak też traktowały szereg wydatków i przysporzeń majątku dokonanych aż do orzeczenia rozwodu.

Dowód z przesłuchania stron wraz z dowodami w postaci wyciągów bankowych znajdujących się na kartach: 67 do107, 138 do 218, 108 do 109 akt, potwierdzeń przelewów z kart: 258, 270 do 273 oraz umów z dnia 30 marca 2009 roku na karcie 22 do 30 akt sprawy dały nadto podstawy do stwierdzenia, że pomiędzy małżonkami funkcjonował swobodny przepływ środków pieniężnych, a w konsekwencji strony gospodarowały nimi w ramach tak zwanego wspólnego portfela.

W tej mierze Sąd miał zwłaszcza na uwadze korelujące z relacją pozwanej zeznania powoda, który wskazał, iż będąc w związku małżeńskim podjęli decyzję, że pieniądze ze sprzedaży udziału w nieruchomości będą inwestowali oraz, że pozwana za jego zgodą wypłacała kwoty na inwestycję, a zakupione lokale przy ulicy (...) funkcjonowały, jako jedno biuro, mimo, że formalnie tylko lokal użytkowy stanowił przedmiot współwłasności stron.

W tym miejscu wskazać należy również na dowód w postaci wyciągu z rachunku bankowego w Banku (...) S.A. z którego wynika, iż zakup wszystkich lokali przy ulicy (...) stanowił przedmiot jednego przelewu, mimo, że formalnie środki pieniężne na ten cel zostały przelane na przedmiotowe konto przez obie strony.

Wracając natomiast do zeznań powoda uwagi wymaga, że powód potwierdził również, iż po sprzedaży nieruchomości pozwana zasilała jego konto bankowe oraz, że strony wykańczały wówczas dom w A. i na ten cel wydatkowały od 300 do 400.000 złotych.

Powód zeznał ponadto, że strony wspólnie korzystały z dwóch leasingowanych samochodów, wspólnie organizowały wyjazdy do Stanów Zjednoczonych, na ferie zimowe za granicę, a sam powód wyjeżdżał za granicę na nurkowanie i wyjazdy te były pokrywane z ich środków.

Z zeznań powoda wynika także, że strony wspólnie ponosiły koszty utrzymania rodziny, w tym dorosłego syna, który mieszkał z rodzicami. Podobnie, jak samodzielnie się, jak sam się wyprowadził i rozpoczął samodzielne funkcjonowanie.

Powód zeznał również, że we wrześniu 2009 roku, przed rozwodem, strony umówiły się, że mimo rozwodu będą wspólnie szukali inwestycji oraz ostatecznie potwierdził, iż gotówka w kwocie 920.000 złotych została przeznaczona na zakup lokali przy ulicy (...), jak i że w okresie pomiędzy 2012 a 2013 rokiem otrzymał kwotę około 400.000 złotych z tytułu wykupu nabytych wcześniej przez strony papierów wartościowych.

Mając na uwadze przedstawione zeznania powoda Sąd uznał jednocześnie za wiarygodne twierdzenia pozwanej, co do sposobu gospodarowania i spożytkowania środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży udziałów w nieruchomości położonej w miejscowości K., w tym przelanych na wspólny rachunek stron, a następnie pozwanej, także w zakresie wydatkowania ich przez strony na firmę powoda bieżące wydatki rodzinne, utrzymanie samochodów, wyjazdy rodzinne i powoda, spłaty rat leasingowych oraz zobowiązań kredytowych.

Stanowisko pozwanej znalazło także oparcie w treści wyciągów bankowych i potwierdzeń przelewów, z których wynika nie tylko wysokość wpłat i wypłat wykonanych na rachunku bankowym (...) oraz osoba posiadacza poszczególnych rachunków bankowych, lecz także wskazują, iż pomiędzy rachunkami stron funkcjonował swobodny przepływ środków pieniężnych, a tym samym strony gospodarowały nimi w ramach tak zwanego wspólnego portfela.

W przedstawionej dotychczas analizie dowodów Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, zgodnie, z którymi pozwana w okresie od sprzedaży udziałów w nieruchomości do rozwodu pobrała z jego konta i nie zwróciła łącznie kwoty około 3.000.000 złotych.

Ponieważ w sprawie zachodziła konieczność weryfikacji prawidłowości wyliczeń podanych w piśmie z dnia 31 stycznia 2013 roku pełnomocnika powoda oraz dokładnego wskazania wpłat i wypłat z rachunku numer (...) dokonanych przez G. S. Sąd na wniosek powoda dopuścił dowód z opinii biegłej z zakresu rachunkowości B. K..

Biorąc pod uwagę treść opinii Sąd ocenił, iż została ona sporządzona profesjonalnie, rzetelnie, zgodnie z obowiązującymi standardami i aktualnym stanem wiedzy przez specjalistę w swojej dziedzinie o dużym doświadczeniu.

Biegła odniosła się szczegółowo do podnoszonych przez powoda zarzutów i zastrzeżeń na rozprawie w dniu 2 lutego 2016, broniąc skutecznie wywodów i wniosków zawartych w pisemnej opinii.

W związku z tym Sąd podzielił wnioski w niej zawarte uznając, że opinia mogła stanowić w pełni wartościowe źródło ustaleń faktycznych w sprawie w zakresie, w jakim jej rozstrzygnięcie wymagało posiadanej wiedzy specjalistycznej. W szczególności wskazać należy na wnioski zawarte w tej opinii, które w sposób jednoznaczny wskazują brak możliwości przyporządkowania konkretnych operacji na rachunkach bankowych analizowanych przez biegłą, przez każdą ze stron procesu, zważywszy na to, iż rachunek, którym...

[ koniec części 00:31:31.999]

(...)

[ Przewodnicząca 00:31:32.228] ...strony dysponowały byłym rachunkiem wspólnym oraz brak dowodów na możliwość zweryfikowania osób bądź osoby, która dokonywała dyspozycji na przedmiotowym rachunku bankowym. Ostatecznie opinia biegłej wykazała, iż w ramach rachunku bankowego o numerze (...) w okresie od 26 marca 2008 roku do 25 grudnia 2010 roku dokonano wpłat na kwotę łączną według wyciągów bankowych 8.727.757,25 złotych, według kwot analitycznych wskazanych w piśmie procesowym z 31 stycznia 2013 roku na kwotę wyższą 8.732.698,44 złotych oraz wypłat według wyciągów z rachunku bankowego w wysokości 9.488.287,97 złotych. Różnica, która ostatecznie została przez biegłą wykazana nie mogła natomiast podlegać w ramach niniejszego postępowania weryfikacji wprost, albowiem tak jak było to już wskazane, na podstawie akt sprawy nie można było dokładnie wskazać wpłat i wypłat z rachunku bankowego (...) dokonanych przez G. S. albowiem w większości brak zapisu, które wpłaty oraz które wypłaty były dokonywane przez pozwaną. Braki dokumentacji źródłowej do wyciągów bankowych uniemożliwia określenie, kto wydawał dyspozycje i dokonywał transakcji finansowych. Brak dowodu również na okoliczność wskazania, kto jest właścicielem poszczególnych kont bankowych, komu udzielono pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym przy omawianych transakcjach finansowych w związku, z czym biegła zastrzegła, iż przedmiotowa opinia jest obarczona powyższym, o ile nie błędem, to powyższą niedokładnością.

Na tle przedmiotowych ustaleń faktycznych i omówionych dowodów Sąd zważył, co następuje.

Powód dochodził zapłaty kwoty 100.000 złotych twierdząc, iż posiada wierzytelność w kwocie 3.408.647,50 złotych z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia się pozwanej z majątku powoda. Jednocześnie, jak już wcześniej wskazano, poza sporem było, że strony od dnia 18 czerwca 1983 roku były małżeństwem, a od 2005 roku pozostawały w ustroju rozdzielności majątkowej. Dodatkowo strony pozostawały w powiązaniu gospodarczym z racji prowadzonej działalności gospodarczej podjętej i prowadzonej wspólnie przez strony, a od lipca 2008 roku odrębnie przez pozwaną i powoda.

Przepisy kodeksu rodzinnego nie wskazują zasad rozliczeń między były małżonkami pozostającymi w ustroju rozdzielności majątkowej ani w trakcie, ani po rozwiązaniu małżeństwa. W takim układzie w stosunku do rozliczenia zastosowanie znajdują więc reguły ogólne, w tym przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu, które realizują ogólną zasadę, że nikt nie powinien się bogacić bezpodstawnie kosztem drugiego. Na powyższe wskazują wyroki Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2014 roku w sprawie V CSK 488/13, z dnia 21 marca 2007 roku w sprawie I CSK 458/06. W orzecznictwie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu wskazywały... w orzecznictwie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu wskazywane są, jako jedna z dróg prawnych prowadzenia rozliczeń majątkowych między osobami pozostającymi w związku nieformalnym i wspólnie gospodarującym. Tak brzmi między innymi uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 1970 roku w sprawie III CZP 62/69, wyroki tegoż Sądu z 26 czerwca 1974 roku w sprawie III CRN 132/74, z 16 maja 2000 roku w sprawie IV CKN 32/00 oraz z 6 grudnia 2007 roku w sprawie IV CSK 301/07. Istnienie odrębnych mas majątkowych małżonków pozostających w ustroju rozdzielności majątkowej zbliża rozważany problem do zagadnień stanowiących przedmiot przytoczonych orzeczeń i uprawnia do odwołania się do zajętego w nich stanowiska również w odniesieniu do korzyści uzyskanych przez jednego z małżonków pozostających w ustroju rozdzielności majątkowej kosztem drugiego, jeżeli świadczenie takie miało lub utraciło podstawę prawną. Co do zasady, zatem jeżeli jeden z małżonków pozostający w ustroju rozdzielności majątkowej swoją aktywnością i zaangażowaniem finansowym i faktycznym współtworzył odrębny majątek drugiego małżonka może domagać się rozliczenia i przywrócenia równowagi ekonomicznej na podstawie art. 405 i następnych kodeksu cywilnego.

W ocenie Sądu zaoferowany [ ? 00:37:15.026] przez powoda materiał dowodowy nie dostarczył jednak dostatecznych podstaw do uznania, że pozwana otrzymała korzyść kosztem powoda w sposób nieusprawiedliwiony i bez podstawy prawnej w świetle art. 405 kodeksu cywilnego. Powód nie wskazał również, w ocenie Sądu, rzeczywistej wysokości tego bezpodstawnego wzbogacenia. Jak już, bowiem wcześniej wskazano, zgromadzony materiał dowodowy, w tym zwłaszcza w postaci zeznań stron i wyciągów bankowych, pozwala stwierdzić, że strony mimo wyłączenia w 2005 roku wspólności ustawowej i zawarcia umowy o podział majątku wspólnego nadal wspólnie gospodarowały środkami pieniężnymi na cele inwestycyjne, potrzeby związane z utrzymaniem rodziny, potrzeby własne i związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym po sprzedaży udziałów we wspomnianej wcześniej nieruchomości. Uzgodniły, że uzyskane w ten sposób środki pieniężne będą przedmiotem dalszych wspólnych inwestycji i bez względu na źródło finansowania tak też traktowały szereg wydatków i przysporzeń majątku dokonanych aż do orzeczenia rozwodu.

Na tym tle zaznaczyć należy, że z chwilą zawarcia małżeństwa, niezależnie od łączącego małżonków ustroju majątkowego, powstaje obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny zgodnie z art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, uprawnienie do reprezentacji małżonka zgodnie z art. 29 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, uprawnienie do zaciągania zobowiązań służących zaspokajaniu potrzeb rodziny zgodnie z art. 28 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz obowiązek ponoszenia odpowiedzialności z tego tytułu. Przepisy regulujące wskazane powyżej skutki majątkowe zawarcia małżeństwa mają przy tym charakter bezwzględnie obowiązujący, niezależnie od ustroju majątkowego między małżonkami. Wynika to stąd, że małżonkowie mają obowiązek wspólnego pożycia oraz przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą założyli. Tak więc zmiana w trakcie małżeństwa ustroju majątkowego w formie zawartej przez małżonków umowy w zasadzie nie powinna nic zmieniać w zakresie praw i obowiązków małżonków wynikających z przepisów art. 27, 23, 27 i 28 ze znaczkiem 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zmiana ustroju majątkowego ze wspólności ustawowej na rozdzielność majątkową nie może być przyjmowana, jako zerwanie więzi gospodarczej albowiem więź gospodarcza w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie jest zachowana niezależnie od ustroju majątkowego, w jakim funkcjonują małżonkowie. Dalej należy zauważyć, że obowiązek przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny zgodnie z art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obejmuje powtarzające się potrzeby dotyczące przede wszystkim mieszkania, wyżywienia, ubioru, ochrony zdrowia członków rodziny, jak i niewątpliwie zaspokajania potrzeb każdego z małżonków i wspólnych dzieci.

Skoro zaś jak ustalono środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży udziałów w nieruchomości stanowiły między innymi źródła finansowania bieżących wydatków rodziny, kosztów wyjazdów zagranicznych rodziny i stron i samego powoda, utrzymania dzieci w tym wypadku na prywatną szkołę, wydatków na remont domu, wydatków związanych z prowadzeniem wspólnie działalności gospodarczej i zaciągniętych z tego tytułu zobowiązań nie można domagać się rozliczenia tych wydatków w ramach bezpodstawnego wzbogacenia.

Nadto, należy zauważyć, że wprawdzie pojęcie zwykłych potrzeb rodziny nie obejmuje wydatków inwestycyjnych, chyba że chodzi o drobne inwestycje niewymagające większego zaangażowania środków majątkowych, niemniej jak już wskazano, strony wspólnie gospodarowały środkami pieniężnymi na cele inwestycyjne, w tym po sprzedaży udziałów we wspomnianej wcześniej nieruchomości uzgodniły, że uzyskane w ten sposób środki pieniężne będą przedmiotem dalszych wspólnych inwestycji i bez względu na źródło finansowania tak też traktowały szereg wydatków i przysporzeń majątku dokonanych aż do orzeczenia rozwodu. Okoliczność ta zdaniem Sądu stoi na przeszkodzie by uznać, że pozwana otrzymała korzyść kosztem powoda w sposób nieusprawiedliwiony i bez podstawy prawnej w świetle art. 405 kodeksu cywilnego. W ocenie Sądu okoliczność, że strony wspólnie gospodarowały środkami pieniężnymi na cele inwestycyjne, w tym ze sprzedaży udziałów we wspomnianej nieruchomości, a także fakt, iż pomiędzy małżonkami funkcjonował swobodny przepływ środków pieniężnych w ramach różnych rachunków bankowych stron, a tym samym strony gospodarowały w ramach wspólnego portfela sprawiają, że oparcie się jedynie na analizie przepływów finansowych na jednym rachunku bankowym stron numer (...) nie jest wystarczające i nie może prowadzić do ustaleń wpływających na powodzenie niniejszego powództwa.

Uwagi wymaga, że poza przysporzeniami po stronie powoda wynikającymi z wykupu papierów wartościowych na kwotę 420.000 złotych czy wynikającymi z rozliczeń lokat terminowych z rachunków bankowych pozwanej na wspólny rachunek stron wpłynęła łącznie kwota 1.813.399 złotych. Ponadto, poza wspomnianym rachunkiem pozwana przelała na rzecz powoda kwotę 500.000 złotych. Przekazała mu gotówką kwotę 100.000 złotych na zakup łodzi motorowej, a zakup lokali przy (...), który jak już wskazano strony traktowały, jako wspólną inwestycję został finansowany w kwocie nie mniejszej niż 3.050.000 złotych przez powódkę.

Nie można też pomijać faktu, że do lipca 2008 roku, a więc jeszcze po sprzedaży udziału w nieruchomości położonej w miejscowości K. B. strony razem prowadziły działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej i koszty tej działalności w postaci rozliczeń z kontrahentami, zapłatą za towar, zwrotem należności za kredyty kupieckie były finansowane właśnie z środków uzyskanych ze sprzedaży udziałów we wspólnego majątku stron. Środki te stanowiły źródło sfinansowania rat leasingowych pojazdów strony, z których strony korzystały wspólnie, jak i wydatków związanych z rozpoczęciem działalności w firmie powoda, utrzymaniem rodziny na wysokim poziomie, wykończeniem domu w W. A., spłatą kredytu zaciągniętego w związku z wykupieniem lokalu przy ulicy (...), jeśli nie kredytu to rat za tenże lokal, jak również spłatą kredytów kupieckich i wcześniej zaciągniętych pożyczek.

Podkreślić należy, iż strona pozwana, która w większości zajmowała się finansami czy to domowymi, czy to związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej przyznała, iż stopa życiowa małżonków była wysoka, jednakże znacznie zwiększyła się i była wyższa po dokonaniu sprzedaży udziałów w przedmiotowej nieruchomości. W ocenie Sądu świadczą o tym również operacje związane z zakupami tak zwanego życia codziennego dokonywanymi przez strony po uzyskaniu środków finansowych z tytułu sprzedaży nieruchomości związanymi z zakupem kosmetyków, ubrań czy też zwykłych zakupów związanych z finansowaniem bieżących potrzeb domu.

Stąd mając na uwadze wszystkie wymienione okoliczności Sąd uznał, iż powództwo wywodzone przez powoda na podstawie art. 405 w zw. z art. 6 kodeksu cywilnego nie zasługuje na uwzględnienie i dlatego powództwo w tym zakresie zostało w całości oddalone.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 1 i 3 kodeksu postępowania cywilnego w zw. z 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, ustalając przy tym, iż na koszty procesu poniesione przez pozwaną składają się wynagrodzenie pełnomocnika profesjonalnego w stawce 3.600 złotych oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych. Wobec czego, że w związku z dopuszczeniem w rozpoznawanej sprawie dowodu z opinii biegłego, której koszty w części zostały poniesione ze środków Skarbu Państwa w wysokości 63 złotych 94 groszy Sąd na podstawie art. 113 ust. 1 w zw. z art. 83 ust. 2 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od powoda, jako strony, która przegrała sprawę wskazaną kwotę, o czym orzeczono w punkcie 3 wyroku.

Wyłączymy.

[ koniec części 00:46:29.914]