Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 sierpnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSA Anna Miastkowska

Sędziowie SA Wincenty Ślawski

SA Dorota Ochalska - Gola (spr.)

Protokolant sekretarz sądowy Lidia Milczarek

po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2016 r. w Łodzi na rozprawie

sprawy z powództwa A. U. (1)

przeciwko Z. U. (1), A. U. (2), S. B. i K. B.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 26 listopada 2015 r. sygn. akt I C 1736/14

1.  oddala apelację;

2.  przyznaje i nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego
w P. adwokatowi T. M.
z Kancelarii Adwokackiej w P. kwotę 6.642
(sześć tysięcy sześćset czterdzieści dwa) zł brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 156/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 26 listopada 2015 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, w sprawie z powództwa A. U. (1) przeciwko Z. U. (1), A. U. (2), S. B. i K. B. o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę, umorzył postępowanie w przedmiocie żądania zasądzenia renty, odrzucił pozew o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 100 000 złotych od pozwanego Z. U. (1), oddalił powództwo w pozostałej części oraz przyznał adwokatowi T. M. z Kancelarii Adwokackiej w P. i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 7.200 zł, która zostanie powiększona o odpowiednią stawkę podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

Powyższy wyrok Sąd pierwszej instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych, które Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje i przyjmuje za własne:

Powódka i pozwany Z. U. (1) pozostawali w związku małżeńskim zawartym w dniu 22 czerwca 2002 roku w R.. Ze związku mają dwoje małoletnich dzieci - K. U. ur. (...) i P. U. ur. (...) Po ślubie małżonkowie zamieszkali w domu rodzinnym Z. U. (1) położonym w miejscowości M., gdzie zajęli trzy pokoje oraz kuchnię z osobnym wejściem.

Relacje między małżonkami przestały się układać w 2005 r. Powódka przestała dbać o dzieci. Wychodziła z domu rano, wracała wieczorem, często pod wpływem alkoholu. Na tym tle dochodziło do kłótni między powódką oraz jej mężem i jego rodzicami. W lutym 2008 r. powódka podjęła leczenie w (...) w R.. Wstępnie rozpoznano u niej epizod maniakalny, następnie zespół paranoidalny, a ostatecznie chorobę afektywną dwubiegunową. Po podjęciu leczenia w zachowaniu powódki nastąpiła krótkotrwała poprawa.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 7 lipca 2008 r. wydanym w sprawie sygn. III Nsm 78/08 Sąd Rejonowy w Radomsku ograniczył władzę rodzicielską A. U. (1) w stosunku do jej małoletnich dzieci poprzez ustanowienie nadzoru kuratora sądowego w zakresie wychowania i opieki nad małoletnimi oraz nie stwierdził podstaw do ograniczenia władzy rodzicielskiej Z. U. (1).

Wyrokiem z dnia 16 września 2010 roku wydanym w sprawie sygn. I C 1261/09 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim rozwiązał związek małżeński A. U. (1) i Z. U. (1) przez rozwód, ustalił miejsce pobytu małoletnich dzieci w miejscu zamieszkania Z. U. (1), ograniczył władzę rodzicielską A. U. (1) nad małoletnimi dziećmi do prawa współdecydowania o istotnych sprawach dotyczących dzieci takich jak: wybór szkoły, kierunku kształcenia, organizacji wypoczynku i sposobu leczenia, pozostawiając w mocy postanowienie Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 7 lipca 2008 r. w sprawie sygn. III Nsm 78/08, ustalił sposób korzystania ze wspólnego mieszkania w ten sposób, że przyznał A. U. (1) do wyłącznego korzystania jeden pokój usytuowany na pierwszym piętrze przy kuchni, a Z. U. (1) do wyłącznego korzystania pozostałe pokoje, natomiast z pozostałych pomieszczeń małżonkowie mieli korzystać wspólnie bez żadnych zakłóceń. Wyrok uprawomocnił się z dniem 17 marca 2011 r.

Prawomocnym postanowieniem z dnia 23 lutego 2011 r. wydanym w sprawie z wniosku Z. U. (1), sygn. akt III RNs 382/10 Sąd Rejonowy w Radomsku nakazał umieszczenie A. U. (1) w szpitalu psychiatrycznym bez jej zgody. Postanowienie to nie zostało wykonane.

Po wyroku Sądu pierwszej instancji w sprawie o rozwód powódka przestała przebywać w miejscu wspólnego zamieszkania małżonków. Przyjeżdżała tam sporadycznie i wzywała wówczas policję. Z. U. (1) złożył pozew o nakazanie A. U. (1) opróżnienia wspólnego miejsca zamieszkania oraz wniosek o jej wymeldowanie z pobytu stałego w tym miejscu.

Powódka co najmniej od 2012 r. mieszka w R. u swojej matki w lokalu mieszkalnym składającym się z jednego pokoju i kuchni. W dniu 25 września 2012 r. powódka została wymeldowana z pobytu stałego w miejscowości M. nr 17.

Pozwana K. B. jest siostrą pozwanego Z. U. (1), a pozwany S. B. jest jej mężem. Do stycznia 2011 r. K. B. i S. B. mieszkali w J. i przyjeżdżali do miejsca zamieszkania rodziców K. B. raz -dwa razy w roku. W styczniu 2011 r. zamieszkali we własnym domu, położonym w miejscowości M. nr 16.

Postanowieniem z dnia 25 czerwca 2012 r wydanym w sprawie sygn. III Nsm 162/11 Sąd Rejonowy w Radomsku pozbawił A. U. (1) władzy rodzicielskiej w stosunku do jej małoletniej córki W. U. ur. (...) w R., pochodzącej ze związku pozamałżeńskiego i umieścił małoletnią w placówce opiekuńczo - wychowawczej. Podstawą rozstrzygnięcia było ustalenie, że A. U. (1) jest niezdolna do samodzielnej opieki nad dzieckiem ze względu na aktualny stan zdrowia psychicznego, brak poczucia choroby oraz woli podjęcia leczenia psychiatrycznego. Apelacja uczestniczki wniesiona od tego orzeczenia została oddalona w dniu 25 października 2012 r.

W okresie od 2008 r. odnotowano następujące interwencje Policji w miejscu wspólnego zamieszkania powódki i pozwanego Z. U. (1) zgłaszane przez powódkę: 20.04.2008 r. godz. 20.20 - powódka zgłosiła, że teściowa urządza awanturę, na miejscu ustalono, że teściowa udała się na spoczynek, 9.05.2009 r. godz. 11.07 - powódka zgłosiła, że teściowie urządzają awanturę, na miejscu przeprowadzono rozmowę, 11.04.2010 r. godz. 20.25 - powódka zgłosiła, że mąż awanturuje się i odmawia wymiany uszkodzonego zamka w drzwiach, ze stronami przeprowadzono rozmowę, 21.10.2010 r. godz. 15.40 - powódka zgłosiła, że mąż urządza awanturę, strony konfliktu poinformowano, 24.10.2010 r. godz. 18.47 - powódka zgłosiła, że nietrzeźwy mąż urządza awanturę, męża zgłaszającej pouczono, 28.02.2011 r. godz. 22.30 - powódka zgłosiła, że mąż urządza awanturę i demoluje mieszkanie, podczas interwencji mąż zgłaszającej był spokojny, został pouczony, 8.03.2011 r. godz. 15.29 - powódka zgłosiła, że mąż uszkodził telewizor należący do wspólnego majątku, zgłaszającą poinformowano, 13.07.2011 r. godz. 10.45 - powódka zgłosiła, że nie może wejść do domu z uwagi na wymienione zamki. Powódka w obecności funkcjonariuszy zabrała rzeczy osobiste, natomiast po odbiór pozostałych miała przyjechać w terminie późniejszym, 14.12.2011 r. godz. 12.35 - powódka zgłosiła, że mąż utrudnia jej zabranie pozostałych rzeczy z mieszkania, powódka w obecności funkcjonariuszy opuściła mieszkanie wraz z rzeczami osobistymi i udała się na ul. (...) w R., 15.12.2011 r. godz. 12.35 - powódka zgłosiła, że mąż nie chce wpuścić jej do mieszkania, powódka w obecności

funkcjonariuszy zabrała pozostałe rzeczy i udała się do matki, 17.12.2011 r. godz. 4.35 - powódka zgłosiła, że mąż wyrzucił ją z domu, powódkę poinformowano, powódka udała się do mieszkania matki, 17.12.2011 r. godz. 9.10 - powódka zgłosiła, że mąż nie chce wpuścić jej do domu, powódka w obecności funkcjonariuszy zabrała rzeczy i opuściła mieszkanie, 27.12.2011 r. godz. 13.24 - powódka zgłosiła, że mąż nie chce wpuścić jej do mieszkania, a sama boi się tam wejść, obawiając się zachowania męża, mąż Z. U. (1) stwierdził, że nie wpuścił powódki do mieszkania, ponieważ jest jego byłą żoną i zarządzono jej eksmisję, 28.12.2011 r. godz. 9.13 - powódka zgłosiła, że mąż nie chce wpuścić jej do mieszkania, strony poinformowano.

Prokuratura Rejonowa w Radomsku prowadziła łącznie 23 sprawy z udziałem A. U. (1) w okresie od 2008 r. do 2014 r.: Ds. 2941/08 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przez Z. U. (1) przestępstwa znęcania się nad nią, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds. 2316/08 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds. 3350/09 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę w okresie czasu od 28.08.2009 r. do 19.11.2009 roku, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, z powodu braku danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przestępstwa, Ds. 168/10 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę w okresie od 27.11.2009 r. do 14.01.2010 r., zakończona umorzeniem z uwagi na brak znamion czynu zabronionego, Ds. 1113/10 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds. 3008/10 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przez Z. U. (1) przestępstwa znęcania się na jej szkodę w okresie od stycznia 2010 r. do 18 kwietnia 2010 r., zakończona umorzeniem, wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego, Ds. 3529/10 -na skutek zawiadomienia Z. U. o popełnieniu przez A. U. (1) przestępstwa znęcania psychicznego nad A. U. (2) i S. U. w okresie od stycznia 2010 r. do 26 października 2010 r., zakończona umorzeniem z powodu znikomego stopnia szkodliwości społecznej czynu, Ds. 13/11 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds. 879/11 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 2013/11 - na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 3504/11 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 52/12 -na skutek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa znęcania się przez A. U. (1), zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 184/12 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa z art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 1183/12 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 2805/12 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa zmuszania do określonego zachowania na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 2892/12 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę w okresie od listopada 2011 r. do 25 maja 2012 r., zakończona umorzeniem, wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego, Ds. 527/13 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa znęcania się na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 836/13 - z udziałem A. U. jako świadka o popełnienie przestępstwa z art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 1226/13 - na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa groźby bezprawnej na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 512/14 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa zmuszania do określonego zachowania, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 1206/14-na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa z art. 290 § 1 kk i art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia, Ds 1621/14 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa zmuszania jej do niekorzystania z mieszkania w nieokreślonym czasie od marca 2014 r., zakończona umorzeniem postępowania wobec braku znamion czynu zabronionego, Ds 2688/14 -na skutek zawiadomienia A. U. o popełnieniu przestępstwa zmuszania do określonego zachowania na jej szkodę, zakończona odmową wszczęcia dochodzenia.

W dniu 15 lutego 2012 roku powódka A. U. (1) wniosła do Sądu Rejonowego w Radomsku pozew przeciwko Z. U. (1) o zadośćuczynienie. Po sprecyzowaniu żądania pozwu domagała się zasądzenia od pozwanego zadośćuczynienia w kwocie 50.000 zł oraz renty w kwocie 600 zł miesięcznie z tytułu utraty możliwości podjęcia pracy zarobkowej. Uzasadniając żądania podała, że pozwany od początku małżeństwa znęcał się nad nią fizycznie i psychicznie oraz wyrzucił ją z domu, co spowodowało rozstrój jej zdrowia i utratę możliwości podjęcia pracy zarobkowej. Wyrokiem z dnia 1 października 2012 r. w sprawie sygn. akt I C 173/12 Sąd Rejonowy w Radomsku oddalił powództwo jako niezasadne. Powódka wniosła apelację od tego wyroku, która została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 31 stycznia 2013 r., sygn. akt II Ca 840/12.

A. U. (1) w funkcjonowaniu psychicznym wykazuje objawy aktywnego procesu psychotycznego o obrazie zespołu paranoidalnego z objawami maniakalnymi, który wywołuje wzmożony napęd psychoruchowy, zaburzenia krytycyzmu względem choroby i własnego funkcjonowania, zaburzenia w zakresie percepcji zachowań innych osób. Toczący się proces psychotyczny burzy u niej procesy umysłowe, powodując niedekwatną ocenę otaczającej rzeczywistości i własnego funkcjonowania. Stan psychiczny powódki charakteryzuje się pobudzeniem, hipomanią, wzmożonym napędem, nadproduktywnością słowną.

Powódka jest w wypowiedziach wielowątkowa, powtarza te same wątki. Bezkrytyczna. Dominuje urojeniowa interpretacja otaczającej rzeczywistości. Powódka ma ograniczoną świadomość swojej choroby i zdaje się jedynie w sferze deklaracji kontynuować proces leczenia. Procesy poznawcze (spostrzeganie, zapamiętywanie, odtwarzanie spostrzeżeń) są zaburzone w stopniu znacznym na skutek psychozy. Do zeznań powódki należy podchodzić z daleko idącą ostrożnością i jedynie w kontekście całościowego materiału dowodowego.

Od daty zarejestrowania w PZP stan psychiczny powódki nie ulega zmianie, jak wynika z wpisów lekarskich. Powódka z dużym prawdopodobieństwem nie przyjmuje przepisywanych leków bądź zażywa je niesystematycznie i w mniejszych dawkach niż zalecane. Do PZP zgłasza się niesystematycznie.

Powódka wymaga systematycznego leczenia psychiatrycznego. Poziom jej zaburzeń przystosowawczych jest znaczny. Z powodu nieleczonych obajwów chorobowych powódka może być okresowo znacznie uciążliwa w swym zachowaniu dla członków rodziny, drażliwa, prowokująca.

W badaniu psychiatrycznym powódka wykazuje cechy podwyższonego nastroju i napędu, wielomowność, częściowe rozkojarzenie. Wypowiadane treści są bezkrytyczne, z elementami niespójnych urojeń. Powódka dyssymuluje objawy psychotyczne. W zachowaniu w środowisku zachowuje się bezkrytycznie, nieodpowiedzialnie, oskarża rodzinę o wrogie działania (urojenia ksobne, prześladowcze). Podejmuje zachowania obronne.Całość obrazu chorobowego należy zakwalifikować jako zaburzenia paranoidalno - maniakalne.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy, Sąd Okręgowy nie dał wiary zeznaniom powódki. Podkreślił, że jej twierdzenia dotyczące popełnienia przestępstwa znęcania, przestępstw groźby bezprawnej i zmuszania do określonego zachowania nie znalazły potwierdzenia w pozostałych przeprowadzonych w sprawie dowodach. W szczególności mimo licznych interwencji policji i zawiadomień o popełnieniu przestępstwa składanych przez powódkę, przeciwko żadnemu z pozwanych nigdy nie toczyło się postępowanie przygotowawcze. Przeciwnie, to w toku postępowania z zawiadomienia pozwanego Z. U. (1) w sprawie Ds. 3529/10 ustalono, że powódka w okresie od stycznia 2010 r. do 26 października 2010 r. znęcała się psychicznie nad swoimi teściami – pozwaną A. U. (2) i S. U., w ten sposób, że wszczyna awantury w trakcie , których używała wulgarnych i obelżywych słów, groziła uszkodzeniem ciała. Postępowanie karne w tej sprawie zostało umorzone z uwagi na znaczne ograniczenie zdolności A. U. (1) do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

Sąd Okręgowy odwołał się także do dokumentacji lekarskiej oraz opinii biegłych z z zakresu psychiatrii wydanych na użytek innych postępowań sądowych, których konkluzje jednoznacznie wskazują, że procesy postrzegania, zapamiętywania i relacjonowania zdarzeń są u powódki w znaczny sposób zaburzone. Podkreślił, że wbrew wywodom powódki, jej relacji nie potwierdzają zeznania świadka W. S., który poznał A. U. (1) po jej zamieszkaniu w R., nie posiadał żadnych własnych obserwacji co do relacji stron, a wszystkie wiadomości na ten temat znał wyłącznie z relacji powódki.

Sąd pierwszej instancji wskazał ponadto przyczyny, dla których oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych w dziedzinie psychiatrii i psychologii na okoliczność istnienia związku przyczynowego między zachowaniem pozwanych i rozwojem choroby u powódki, a nadto jej następstwa w postaci wysokości uszczerbku na zdrowiu, konieczności opieki osób trzecich i kosztów leczenia. Argumentował, że przeprowadzenie tego rodzaju dowodu pozostaje bezprzedmiotowe w sytuacji, w której powódce nie udało się wykazać, że pozwani dopuścili się zachowań, będących źródłem jej ewentualnej szkody.

W rozważaniach Sąd Okręgowy przede wszystkim podkreślił, że powódka przed wyznaczeniem rozprawy cofnęła powództwo w części obejmującej żądanie zasądzenia renty. Ponieważ cofnięcie pozwu w tej części nastąpiło ze skutkiem prawnym, Sąd pierwszej instancji na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w tym zakresie.

Sąd Okręgowy podkreślił, że roszczenie powódki przeciwko Z. U. (1) o zadośćuczynienie zostało już częściowo prawomocnie osądzone przez Sąd Rejonowy w Radomsku w sprawie oznaczonej sygnaturą akt I C 173/12. W tamtej sprawie powódka żądała zasądzenia od Z. U. (1) zadośćuczynienia za rozstrój zdrowia psychicznego będący następstwem stosowania wobec niej przez pozwanego przemocy fizycznej i psychicznej przez cały okres małżeństwa. Natomiast roszczenie o zadośćuczynienie dochodzone w niniejszej sprawie zostało oparte na twierdzeniu, że wszyscy pozwani, w tym Z. U. (1), stosowali wobec powódki przemoc psychiczną i fizyczną w okresie od 2002 r. do 2015 r., powodując rozstrój jej zdrowia psychicznego względnie jego pogorszenie. W piśmie procesowym złożonym w dniu 23 listopada 2015 r. pełnomocnik powódki sprecyzował, że z tytułu bezprawnych zachowań pozwanego Z. U. (1) w okresie do dnia 31 stycznia 2013 r. (data uprawomocnienia się wyroku wydanego w sprawie sygn. akt I C 173/12) powódka domaga się zasądzenia zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł. W tym też zakresie powództwo wniesione przeciwko Z. U. (1) podlegało odrzuceniu stosownie od treści art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

W pozostałej części powództwo było niezasadne.

Powódka domagała się zasądzenia zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę oraz odszkodowania w związku z rozstrojem zdrowia wywołanym fizycznym i psychicznym znęcaniem się nad nią przez pozwanych. Jako podstawę prawną dochodzonych roszczeń wskazała przepisy art. 445 § 1 i art. 444 § 1 w zw. z art. 415 k.c.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że powódka nie udowodniła swoich twierdzeń o stosowaniu przez pozwanych wobec niej przemocy psychicznej lub fizycznej, bądź o zaistnieniu innych bezprawnych zachowań pozwanych godzących w jej stan zdrowia psychicznego. Sąd Okręgowy podkreślił, że bezsprzecznie dochodziło do konfliktów rodzinnych między powódką i jej mężem , także rodzicami męża, ale nie zostało wykazane, że towarzyszyły im ze strony pozwanych akty agresji, przemocy fizycznej i psychicznej bądź jakiekolwiek inne zachowania wykraczające poza ramy zwykłego konfliktu rodzinnego. Z powodu nieleczonych objawów chorobowych to raczej powódka mogła być okresowo znacznie uciążliwa w swym zachowaniu dla członków rodziny, drażliwa i prowokująca. Sąd pierwszej instancji wskazał, że z materiału dowodowego sprawy wynika, że powódka sama opuściła miejsce wspólnego zamieszkania w miejscowości M. oraz zabrała stamtąd rzeczy stanowiące jej własność.

Sąd Okręgowy podkreślił, że skoro nie została wykazana podstawowa przesłanka odpowiedzialności deliktowej jaką jest bezprawność, zbędne było rozważanie jej pozostałych przesłanek to jest winy, szkody oraz związku przyczynowego między bezprawnym zachowaniem i szkodą.

Poszukując ewentualnej innej podstawy prawnej żądania Sąd pierwszej instancji wskazał dodatkowo, że skoro powódka nie wykazała swoich twierdzeń o bezprawnym zachowaniach pozwanych, roszczenie nie mogło być uwzględnione również w oparciu o przepisy art. 448 § 1 w zw. z art. 24 § 1 k.c. Powódka nie powoływała się przy tym, ani nie udowodniła, że pozwani swoim bezprawnym zachowaniem naruszyli inne jej dobra osobiste, niż te, które podlegają ochronie na podstawie art. 445 § 1 i 2 k.c.

Z tych wszystkich względów powództwo podlegało oddaleniu jako pozbawione podstawy faktycznej i prawnej.

Stosownie do przepisów §§ 15 -17 w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd Okręgowy przyznał pełnomocnikowi powódki koszty nieopłaconej pomocy prawnej od Skarbu Państwa, obejmujące opłatę w kwocie 7.200 zł, podwyższone o stawkę podatku od towarów i usług zgodnie z treścią § 2 ust. 3 rozporządzenia.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, zaskarżając go w części tj. w zakresie punktu 2 - co do odrzucenia pozwu oraz w zakresie punktu 3 - co do oddalenia pozwu, zarzucając mu:

1)  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 366 k.p.c., poprzez przyjęcie powagi rzeczy osądzonej co do roszczeń powódki w przedmiocie zasądzenia od pozwanego za jego zachowanie zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł do dnia 31 stycznia 2013 r. i 100.000 zł za okres od 31 stycznia 2013r.;

2)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 444 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i nieuwzględnienie treści jego wykładni stanowiącej, że w sytuacji wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy wskazuje że z tytułu bezprawnego zachowania pozwanych powódka ma zaburzenia psychiczne a koszty leczenia mieszczą się w wysokości żądanego odszkodowania,

3)  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 227 k.p.c., poprzez niedopuszczenie dowodu z opinii biegłych w dziedzinie psychiatrii i psychologii na okoliczność istnienia związku przyczynowego między zachowaniem pozwanych a rozwojem choroby u powódki podczas gdy dopuszczenie powyższego dowodu pozwoliłoby w sposób bezsporny wykazać ewentualne następstwa bezprawnego zachowania pozwanych i wpływu na zdrowie psychiczne i fizyczne powódki,

4)  naruszenie przepisów postępowania które mogło mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia tj. art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę dowodów i w konsekwencji wadliwe ustalenie, że zeznania świadka w osobie W. S. nie potwierdzają okoliczności znęcania się pozwanych nad powódką podczas gdy świadek ten posiadał wiedze na temat relacji panujących pomiędzy stronami a w szczególności miał wiedze na temat wspólnego zamieszkania powódki i pozwanego i przyczyn licznych interwencji Policji w miejscu zamieszkania stron,

5)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na wskazaniu że roszczenie powódki zostało już częściowo osądzone przez Sąd Rejonowy w Radomsku, podczas gdy roszczenie powódki oparte jest na okoliczności, że pozwany w okresie od 2002 r. do 2015 r. stosował wobec pozwanej przemoc psychiczną i fizyczną powodującą rozstrój zdrowia psychicznego na co wskazują udokumentowane interwencje Policji potwierdzające na istnienie konfliktu rodzinnego między powódką a pozwanym a w szczególności na bezprawność zachowania pozwanych wobec powódki,

6)  naruszenie prawa materialnego tj. art. 24 k.c. poprzez jego nie zastosowanie podczas gdy zachowanie pozwanych względem powódki spowodowało zagrożenie jej dóbr osobistych mimo żądania przez powódkę względem pozwanych zaniechania bezprawnych działań w szczególności poprzez zgłaszanie na Policję przez powódkę licznych awantur wszczynanych przez pozwanych i wzywanie Policji celem zapobieżeniu znęcania się pozwanego nad powódką;

7)  nie wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy w tym zasady roszczenia podstawy faktycznej.

W następstwie powyższych zarzutów skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa adwokackiego z urzędu nieopłaconego w całości ani w części.

W odpowiedzi na apelację Z. U. (1) wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powódki nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim całkowicie chybione pozostają zarzuty apelacji dotyczące naruszenia przepisu art. 366 k.p.c. oraz błędu w ustaleniach faktycznych , za pomocą których skarżąca stara się zakwestionować rozstrzygnięcie o częściowym odrzuceniu pozwu wobec pozwanego Z. U. (1).

Redakcja zarzutu naruszenia przepisu prawa procesowego tj. art. 366 k.p.c. zdaje się wskazywać, że apelująca nie dostrzega, iż zaskarżonym wyrokiem Sąd pierwszej instancji odrzucił pozew wobec pozwanego Z. U. (1) wyłącznie w zakresie zadośćuczynienia w kwocie 100.000 zł, które to roszczenie powódka wywodziła z zachowań pozwanego definiowanych jako znęcanie psychiczne i fizyczne w okresie od 2002 r. do dnia 31 stycznia 2013 r. (data uprawomocnienia się wyroku Sądu Rejonowego w Radomsku w sprawie sygn. akt I C 173/12). Wbrew twierdzeniom apelacji, pozew wobec tego pozwanego w pozostałym zakresie został oddalony, a nie odrzucony, co wprost wskazuje na bezzasadność zarzutu naruszenia art. 366 k.p.c. w tej części.

Znaczna część uzasadnienia apelacji poświęcona została dopuszczalności zaskarżenia apelacją postanowienia o odrzuceniu pozwu zawartego w wyroku, co nie budzi żadnych wątpliwości Sądu Apelacyjnego. W wywodach apelacji zabrakło natomiast jurydycznej argumentacji przekonującej, iż istotnie w rozpatrywanej sprawie doszło do naruszenia art. 366 k.p.c. , a tym samym art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. Apelująca nie przedstawiła, w czym upatruje odmienności roszczenia o zadośćuczynienie zgłoszonego przeciwko Z. U. (1) w sprawie sygn. I C 173/12 zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 1 października 2012 r. , od roszczenia o zadośćuczynienie dochodzonego w rozpatrywanej sprawie. Nie podjęła także próby wyjaśnienia , na czym polegał rzekomy błąd w ustaleniach faktycznych, który miałby się przełożyć na niezasadną konstatację Sądu pierwszej instancji, iż podstawa faktyczna i prawna skierowanego przeciwko pozwanemu Z. U. (1) roszczenia o zadośćuczynienie w kwocie 100.000 zł, pozostaje tożsama z podstawą roszczenia, o którym prawomocnie orzekł Sąd Rejonowy w Radomsku w sprawie sygn. akt I C 173/12. W szczególności skarżąca w żadnym zakresie nie podważyła ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego dotyczących treści pozwu oraz kolejnych pism procesowych A. U. (1) złożonych w sprawie o sygn. akt I C 173/12, czy też treści zapadłego w powyższej sprawie rozstrzygnięcia. Przypomnieć wypada, że błąd w ustaleniach faktycznych następuje, gdy zachodzi dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie a konkluzją, do której dochodzi sąd na skutek przeinaczenia dowodu. Obejmuje także wszelkie wypadki wadliwości wynikających z naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c . Przy czym o naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów można mówić jedynie wtedy, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania. Tymczasem w apelacji sporządzonej przez profesjonalnego pełnomocnika zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie został poparty ani zarzutem naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c . , ani też zarzutem naruszenia jakiejkolwiek innej normy prawa procesowego. Powódka wskazuje jedynie, że jej roszczenie w niniejszej sprawie oparte jest na okoliczności, iż pozwany w okresie od 2002 do 2015 r. stosował wobec niej przemoc psychiczną i fizyczną powodującą rozstrój zdrowia psychicznego. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że tak zdefiniowaną podstawę roszczenia o zadośćuczynienie Sąd pierwszej instancji przyjął w swych rozważaniach, co więcej, to właśnie tego rodzaju konstatacja prowadziła do wniosku o istnieniu przesłanek powagi rzeczy osądzonej.

W orzecznictwie podkreśla się, że tożsamość roszczenia zachodzi, gdy identyczne są przedmiot i podstawa sporu. Dla przyjęcia, że pozew późniejszy wniesiony został w warunkach powagi rzeczy osądzonej musi wystąpić tożsamość żądań zawartych w obu pozwach i ich podstawy, a także tożsamość okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie. Przedmiotowa granica powagi rzeczy osądzonej, wyznaczona przez przedmiot rozstrzygnięcia sądu oraz podstawę sporu pozwala na ocenę, czy zachodzi tożsamość roszczeń, występujących w sprawie prawomocnie zakończonej i innych sprawach. Prawomocny wyrok nie stanowi przeszkody do wytoczenia powództwa między tymi samymi stronami tylko wtedy, gdy nie występuje tożsamość przedmiotu, a nadto jeżeli przedmiot powództw jest wprawdzie jednakowy, ale różne są podstawy powództw, przy czym chodzi w tym wypadku zarówno o podstawę faktyczną, jak i prawną żądania. Innymi słowy, tożsamość roszczeń zachodzi, kiedy sąd ma w obu sprawach orzec o tym samym, dysponując tymi samymi faktami, które mają spowodować ocenę tego samego żądania i kiedy rozstrzygnięcie jednej ze spraw oznacza rozstrzygnięcie także drugiej (tak m.in. SN w postanowieniu z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie III CSK 43/13, LEX nr 1427740, SA w K. w wyroku z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie I ACa 328/14, LEX nr 1587246).

Przekładając powyższe rozważania na okoliczności sporu należy w pełni zaaprobować stanowisko Sądu pierwszej instancji o tożsamości podstawy faktycznej i prawnej roszczenia o zadośćuczynienie dochodzonego w rozpatrywanej sprawie i roszczenia, o którym prawomocnie rozstrzygnął Sąd Rejonowy w Radomsku w sprawie sygn. akt I C 173/12. Tożsamość stron w obu sporach nie budzi przy tym żadnych wątpliwości. Porównanie uzasadnienia pozwu w rozpatrywanej sprawie i pisma precyzującego żądanie z dnia 4 maja 2015 r. (k 44 akt) z żądaniem powódki w sprawie sygn. akt I C 173/12, wskazuje, że zarówno w niniejszym postępowaniu, jak i w prawomocnie zakończonej sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Radomsku, A. U. (1) dochodziła zadośćuczynienia pieniężnego za rozstrój zdrowia psychicznego będący następstwem szeregu czynów Z. U. (1) definiowanych jako znęcanie się psychiczne i fizyczne nad powódką. W analogiczny sposób w obu sprawach początek owych zdarzeń powódka umiejscawia w 2002 r., przy czym w sprawie sygn. akt I C 173/12 wskazywała na ciągłość zachowań pozwanego, co pozwala przyjąć, iż powagą rzeczy osądzonej objęte są wszystkie ewentualne zdarzenia, które miały miejsce przed prawomocnym zakończeniem tego postępowania tj. przed dniem 31 stycznia 2013 r. Należy pamiętać, że o tym, czy chodzi o tę samą lub inną podstawę faktyczną, nie rozstrzygają konkretne twierdzenia strony powodowej lub brak takich twierdzeń, lecz istnienie lub nieistnienie przed zamknięciem rozprawy okoliczności faktycznych, tj. zdarzeń lub stanów składających się na stan faktyczny, z którym norma prawna rozstrzygająca o słuszności żądania wiąże dochodzone skutki prawne ( tak SN w cytowanym wyżej postanowieniu z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie III CSK 43/13). Identyczna pozostaje również podstawa prawna analizowanych roszczeń wywodzona z reżimu odpowiedzialności deliktowej i przepisu art. 445 § 1 k.c. W tym stanie rzeczy pozew o zadośćuczynienie przeciwko współuczestnikowi sporu Z. U. (1) w części, w jakiej powódka wywodziła dochodzone roszczenie z rzekomych zachowań pozwanego, do jakich doszło przed dniem 31 stycznia 2013 r., podlegał odrzuceniu na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.

Niezasadne są również pozostałe zarzuty apelacji. W szczególności zamierzonych skutków procesowych nie wywołuje zarzut naruszenia przepisu prawa procesowego tj. art. art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę dowodów i w konsekwencji wadliwe ustalenie, że zeznania świadka W. S. nie potwierdzają okoliczności znęcania się pozwanych nad powódką. Z uzasadnienia apelacji można by wnioskować, że naruszenia zasad swobodnej oceny dowodów skarżąca upatruje także w odmowie wiary jej zeznaniom, a nadto w wadliwej ocenie informacji policji o interwencjach podejmowanych w domu pozwanego w miejscowości M., choć taki zarzut w apelacji nie został wprost wyartykułowany.

Zgodnie z przepisem art. 233 § 1 k.p.c. , sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według swego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Powszechnie przyjmuje się, że ramy swobodnej oceny dowodów muszą być zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnego poziomu świadomości prawnej, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego. Z ugruntowanej linii orzecznictwa wynika, że postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2005 r., sygn. akt IV CK 387/04, LEX nr 177263). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (por. wyrok sądu Najwyższego z 27 września 2002 r., sygn. akt II CKN 817/00, LEX nr 56906).

W przekonaniu Sądu Apelacyjnego, ocena wyrażona przez Sąd Okręgowy została dokonana na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału, przy uwzględnieniu wszystkich przeprowadzonych dowodów i okoliczności mających znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji przedstawił rzeczową i spójną argumentacją potwierdzającą trafność tej oceny. Poczynione ustalenia faktyczne nie wykazują błędów faktycznych, ani logicznych, a wyprowadzone przez Sąd Okręgowy wnioski mają należyte umocowanie w zebranym materiale dowodowym, układają się w logiczną całość, pozostającą w pełnej zgodzie z doświadczeniem życiowym.

Podnosząc zarzut wadliwej oceny dowodu z zeznań świadka W. S. skarżąca nie wskazuje , jakie kryterium tej oceny (zasady logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego itp.) zostały naruszone przez Sąd pierwszej instancji. Tymczasem z relacji owego świadka wprost wynika, że nie zna on żadnego z pozwanych, nigdy nie był w miejscu ich zamieszkania w miejscowości M., nie uczestniczył w konflikcie między stronami, a wszelką wiedzę w tym przedmiocie czerpie wyłącznie z relacji powódki, którą poznał dopiero w 2012 r. oraz z przygotowywanych na potrzeby postępowania sądowego pism dotyczących interwencji policji w miejscowości M.. Warto w tym miejscu podkreślić, że tego rodzaju wykaz interwencji został również przygotowany na polecenie Sądu pierwszej instancji i załączony na karcie 144 akt, zaś jego uważna lektura nie potwierdza informacji apelującej przekazywanych świadkowi, o czym w dalszej części uzasadnienia. Nie znajdują potwierdzenia w treści obiektywnych dowodów w postaci prawomocnych wyroków w sprawach sygn. I C 465/11 oraz sygn. I C 510/12 Sądu Rejonowego w Radomsku ( k 164 oraz k 231 i nast. akt) przekazane świadkowi przez powódkę informacje o wyrzuceniu A. U. (1) z domu i o sposobie zakończenia postępowania o eksmisję (według relacji świadka opartej wyłącznie na twierdzeniach powódki, powódka sprawę wygrała, a eksmisja nie doszła do skutku) , czy o potwierdzeniu jej praw do jednego pomieszczenia w domu pozwanego Z. U. (1) (w opozycji do wyniku postępowania w sprawie sygn. I C 510/12). W tym stanie rzeczy wypada podzielić stanowisko Sądu Okręgowego, że zeznania świadka W. S. mają ograniczoną wartość dowodową i z pewnością nie stanowią obiektywnego dowodu zaistnienia okoliczności opisywanych przez powódkę. Podobnie ocenić wypada załączoną do akt sprawy dokumentację lekarską z (...) w R. w tej części, w której osoby udzielające powódce świadczeń medycznych wyłącznie w oparciu o relację pacjentki opisują jej twierdzenia o przemocy fizycznej i psychicznej ze strony męża i jego rodziny. Jedynie na marginesie należy zwrócić uwagę, że elementem tej dokumentacji jest także wywiad środowiskowy z dnia 26 listopada 2008 r. przeprowadzony w ówczesnym miejscu zamieszkania powódki i Z. U. (1), w trakcie którego pozwany stanowczo zanegował tezy A. U. (1) o awanturach z jego strony i ze strony jego matki (vide k 123 v).

Nie sposób pominąć, że powódka nie przedstawiła żadnego innego dowodu dotyczącego przebiegu wskazywanych przez nią zdarzeń. Nie budzi wątpliwości, że w tej sytuacji procesowej kluczową rolę należało przypisać wnikliwej ocenie dowodu z zeznań stron. Odwołując się do zebranej w niniejszym postępowaniu dokumentacji lekarskiej oraz do opinii biegłych wydawanych na użytek innych postępowań toczących się z udziałem A. U. (1), Sąd Okręgowy trafnie podkreślił, że powódka cierpi na zdiagnozowaną chorobę psychiczną, której przebieg wiąże się z istotnymi zaburzeniami percepcji zachowań innych osób oraz procesów poznawczych (spostrzeganie, zapamiętywanie, odtwarzanie spostrzeżeń). Już z tej tylko przyczyny do jej twierdzeń należy podchodzić z dużą ostrożnością, weryfikując je w oparciu o inne dowody. W ślad za Sądem pierwszej instancji wypada ponownie podkreślić, że dowody potwierdzające ewentualne naganne zachowania pozwanych wobec apelującej na przestrzeni lat 2002 – 2015, które łączyłyby się z przemocą fizyczną i psychiczną, nie zostały w sprawie przedstawione. Tego rodzaju dowodem z pewnością nie jest sporządzony na zlecenie Sądu wykaz interwencji funkcjonariuszy policji w miejscowości (...). Po pierwsze, ostatnia interwencja policji ze zgłoszenia powódki miała miejsce w dniu 28 grudnia 2011 r. , co w powiązaniu z wynikającą nawet z zeznań świadka W. S. okolicznością, że powódka od wielu lat nie zamieszkuje wspólnie z pozwanymi, wprost podważa relację A. U. (1) o trwających nieprzerwanie do chwili obecnej aktach agresji fizycznej i psychicznej ze strony pozwanych. Po wtóre, żadne ze zgłoszeń skarżącej nie dotyczyło zachowań polegających na sugerowanych przez nią aktualnie ciągłych „libacjach alkoholowych” całej rodziny pozwanych, przemocy fizycznej ze strony Z. U. (1) (powódka obecnie twierdzi, że były mąż ją kopał, bił, zrzucił ze schodów), wyzwiskach i groźbach ze strony wszystkich pozwanych. W notatkach funkcjonariuszy policji również brak opisu takich zdarzeń. Warto zwrócić uwagę, że mimo tego rodzaju twierdzeń powódka nie dysponuje żadną obdukcją lekarską lub choćby dowodem z zeznań świadków, którzy widzieli by obrażenia fizyczne u A. U. (1) , jakich niewątpliwie musiałaby doznać, gdyby istotnie pozwany Z. U. (1) przez kilkanaście lat dopuszczał się przypisywanych mu zachowań. Jedyna załączona do akt sprawy karta informacyjna z dnia 26 listopada 2006 r. ( k 163 akt) dotycząca stłuczenia głowy, jako przyczynę urazu wskazuje upadek ze schodka, co w powiązaniu z bezspornym brakiem jakiegokolwiek postępowania karnego toczącego się przeciwko Z. U. (1) lub przeciwko innym pozwanym, nie pozwala na powiązanie tego urazu z zachowaniem któregokolwiek z nich. Uzupełniająco wypada wskazać na brak koincydencji czasowej między datą udzielenia powódce pomocy medycznej, a twierdzeniami samej skarżącej, że została zrzucona ze schodów przez męża w czasie ciąży ( trójka dzieci powódki urodziła się odpowiednio w dniach 11.03.2003 r., 3.04.2004 r. oraz 6.04.2011 r.). Na uwagę zasługuje także bezsporna okoliczność, że żadna z opisanych w piśmie Komendy Powiatowej Policji w R. interwencji nie dotyczyła zachowań pozwanych K. B. i S. B., którzy do 2011 r. na stałe zamieszkiwali w J. i jednie okazjonalnie , dwa razy w roku bywali w miejscowości M., zaś od 2011 r. mieszkają we własnym domu położonym w miejscowości (...). Jedynie dwa zgłoszenia powódki dotyczyły zachowania pozwanej A. U. (2), przy czym w trakcie zdarzenia z 20 kwietnia 2008 r. funkcjonariusze policji stwierdzili, że pozwana udała się na spoczynek, a druga z interwencji zakończyła się wyłącznie pouczeniem wszystkich zainteresowanych. Nie sposób w tym miejscu pominąć, że relacja powódki co do rzekomych zachowań pozwanych K. B., S. B. i A. U. (2) jest wysoce nieprecyzyjna i obarczona licznymi wewnętrznymi sprzecznościami. Powódka z jednej bowiem strony twierdzi, że „znęcał się mąż”, a pozwani ją jedynie obgadywali i „buntowali” Z. U. (1), by następnie wskazywać, że pozwani także znęcali się nad nią (vide wyjaśnienia informacyjne powódki potwierdzone w trakcie zeznań). Co charakterystyczne, powódka w swej relacji ogranicza się do wielokrotnego powtarzania, że pozwani znęcali się nad nią, nie opisując przy tym żadnego konkretnego jednostkowego zdarzenia z ich udziałem.

Jeśli przedstawione wyżej rozważania powiązać z negatywnym wynikiem 23 postępowań przygotowawczych prowadzonych z zawiadomień o przestępstwie złożonych przez powódkę, z których żadne nie doprowadziło nawet do przedstawienia pozwanym zarzutów, a także z oczywistą sprzecznością innych twierdzeń powódki (np. dotyczących jej rzekomej bezdomności od 2010 r. i nocowania pod mostem lub w parku , czy też wyniku postępowania sądowego o eksmisję, które - w jej mniemaniu – A. U. (1) wygrała) z bezspornymi faktami znajdującymi oparcie w obiektywnych dowodach, uprawniona pozostaje ocena Sądu pierwszej instancji o odmowie wiary zeznaniom powódki.

Zaznaczyć trzeba, że pozwani stanowczo zaprzeczyli zeznaniom powódki, choć pozwany Z. U. (1) przyznał, że między małżonkami w okresie trwania związku małżeńskiego dochodziło do konfliktów, które jednak nigdy nie przybrały ani takiego charakteru i ani takiego natężenia, jak opisuje to powódka, zaś ich przyczyny należało raczej upatrywać w zachowaniach samej skarżącej, która znikała z domu, niekiedy wracała do niego pod wpływem alkoholu, zaniedbywała obowiązku opiekuńcze wobec dzieci. Wszyscy pozwani zgodnie także opisywali okoliczności dobrowolnego i samodzielnego opuszczenia przez powódkę domu w miejscowości (...), co wiązali z trwającym postępowaniem rozwodowym i okolicznością, iż w tym okresie A. U. (1) była w pozamałżeńskiej ciąży, z której w dniu (...) urodziła córkę W., co do której ojcostwo Z. U. (1) zostało zaprzeczone. Zaznaczyć należy, że najdalej od 2008 r. pozwani mieli świadomość choroby powódki, a Z. U. (1) próbował ją wspierać w leczeniu początkowo nadzorując przyjmowanie leków, a następnie inicjując postępowanie w sprawie sygn. akt III RNs 382/10 Sądu Rejonowego w Radomsku. Wydane w jego toku prawomocne postanowienie z dnia 23 lutego 2011 r. potwierdziło potrzebę hospitalizacji powódki i jej leczenia zamkniętego, któremu jednak A. U. (1) nigdy się nie poddała.

Choć zakreślona w piśmie procesowym z dnia 4 maja 2015 r. podstawa faktyczna żądania nie obejmuje tego rodzaju zachowań pozwanych, powódka w złożonych zeznaniach silnie podkreślała także kwestię rzekomego utrudniania przez pozwanych jej kontaktów z małoletnimi dziećmi – K. i P.. I w tej kwestii relacji A. U. (1) nie znalazła potwierdzenia w dowodach. Wszyscy pozwani zgodnie wskazywali, że nastoletnie dzieci powódki same unikają kontaktu z matką, boją się jej i nie chcą się z nią spotykać, bowiem spotkania te są dla nich traumatyczne. Pośrednio potwierdziła to sama skarżąca (vide protokół elektroniczny rozprawy z 26.11.2015 r. -00:49:50 i nast. min nagrania). Z zebranych w sprawie dowodów wynika także, że kwestia kontaktów powódki z dziećmi była przedmiotem zainteresowania sądów w toku postępowania rozwodowego i w ramach postępowania w sprawie sygn. akt III Nsm 441/12 przed Sądem Rejonowym w Radomsku, przy czym to ostatnie zakończyło się negatywnie dla powódki (vide zeznanie pozwanego Z. U. (1) – protokół elektroniczny rozprawy 26.11.2015 r. -00:57:10 i nast. min nagrania). Wydana w jego toku opinia biegłych wskazywała na brak możliwości sprawowania przez matkę dzieci samodzielnej pieczy nad nimi, a także na możliwość realizowania kontaktów dopiero w przyszłości, po leczeniu psychiatrycznym powódki.

Przedstawiona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku prawidłowa ocena zebranych w sprawie dowodów przekonuje o bezzasadności kolejnego zarzutu naruszenia prawa procesowego tj. art. 227 k.p.c., poprzez oddalenie wniosku dowodowego powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii na okoliczność istnienia związku przyczynowego między zachowaniem pozwanych a chorobą powódki i jej rozwojem. Rację ma Sąd pierwszej instancji podkreślając, iż brak dowodów potwierdzających naganne zachowania przypisywane pozwanym wyklucza potrzebę badania kolejnej przesłanki odpowiedzialności deliktowej w postaci związku przyczynowego między hipotetycznymi zdarzeniami, których istnienia nie udało się skarżącej wykazać, a szkodą w postaci rozstroju zdrowia psychicznego powódki. Należy podkreślić, że w braku materiału dowodowego pozwalającego na przypisanie pozwanym zachowań wypełniających przesłanki znęcania się psychicznego i fizycznego, przeprowadzenie analizowanego dowodu pozostawało całkowicie bezprzedmiotowe. Zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. mógłby zostać uznany za skuteczny jedynie wówczas, gdyby zachodził związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem tego przepisu proceduralnego a treścią zaskarżonego orzeczenia. Tymczasem brak wiarygodnych dowodów potwierdzających zachowania przypisywane pozwanym wyklucza przyjęcie ich odpowiedzialności deliktowej bez względu na wykazanie pozostałych przesłanek tej odpowiedzialności.

Rozwinięcia w uzasadnieniu apelacji nie znajduje zarzut niewyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy „… w tym zasady roszczenia podstawy faktycznej”. Jeśli apelująca wiąże go z uchybieniami przepisom prawa procesowego tj. art. 233 § 1 k.p.c. czy art. 227 k.p.c. to aktualna w tym zakresie pozostaje dotychczas przedstawiona argumentacja. Z pewnością o niewyjaśnieniu wszystkich okoliczności sprawy czy podstawy roszczenia nie świadczy odmienna, od przedstawionej w apelacji, ocena dowodów czy też umotywowane stanem sporu decyzje dowodowe.

W podsumowaniu dotychczasowych rozważań należy przyjąć, że podstawa faktyczna rozstrzygnięcia została w toku postępowania przed Sądem Okręgowym poprawnie ustalona.

Przesądza to o fiasku zarzutu naruszenia przepisu art. 444 § 1 k.c. Na błędną wykładnię powołanej normy prawa materialnego, czy też na jej wadliwe zastosowanie w żadnym razie nie wskazuje konstatacja Sądu pierwszej instancji o braku podstawowej przesłanki odpowiedzialności deliktowej ukształtowanej we wskazanym przepisie w postaci zaistnienia zdarzenia wywołującego szkodę, cechującego się bezprawnością. Apelująca wydaje się również nie dostrzegać , że w toku całego postępowania nie zaoferowała żadnego środka dowodowego, który pozwalałby na ustalenia czy i jaki uszczerbek majątkowy poniosła w związku ze zdiagnozowaną chorobą psychiczną i zachowaniami zarzucanymi pozwanym.

W apelacji powódki podniesiony został także zarzut naruszenia innej normy prawa materialnego tj. art. 24 k.c. poprzez jego niezastosowanie. Trzeba zaznaczyć, że w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji powódka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie poszukiwała podstaw zgłoszonych roszczeń odszkodowawczych w reżimie odpowiedzialności z tytułu naruszenia , czy zagrożenia jej dóbr osobistych w postaci zdrowia i nietykalności mieszkania. Tego rodzaju tezy pojawiły się po raz pierwszy dopiero w wywiedzionej przez powódkę apelacji. Tym niemniej w swych rozważaniach Sąd Okręgowy odniósł się do tej możliwej alternatywnej podstawy prawnej żądania, trafnie podkreślając, że niewykazanie zdarzeń, na które powołuje się powódka, przesądza o bezzasadności ewentualnych roszczeń wywodzonych z art. 24 k.c. Pogląd ten zasługuje na pełną aprobatę, bowiem przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie doprowadziło do ustaleń zbieżnych z twierdzeniami apelującej o awanturach wszczynanych wyłącznie przez pozwanych, znęcaniu się nad nią, czy wreszcie o wyrzuceniu jej z mieszkania w miejscowości (...). Ponownie należy zaznaczyć, że zgłoszenia kierowane przez powódkę do organów ścigania na przestrzeniu kilku lat same w sobie nie przesądzają o zaistnieniu zdarzenia wskazywanego w treści zgłoszenia, zwłaszcza, że liczne interwencje policji oraz zawiadomienia o przestępstwie składane przez A. U. (1) ostatecznie nie skutkowały postawieniem któremukolwiek z pozwanych zarzutów popełnienia jakiegokolwiek przestępstwa. Z ustaleń Sądów obu instancji wynika dodatkowo, że to powódka pod koniec 2010 r. dobrowolnie opuściła nieruchomość w miejscowości (...) i następnie zamieszkała u swojej matki w R.. Późniejsze próby powrotu do domu w miejscowości M., podejmowane już po prawomocnym orzeczeniu rozwodu stron istotnie spotykały się z opozycją ze strony pozwanego, jednakże w świetle wyroku w sprawie sygn. I C 510/12 Sądu Rejonowego w Radomsku, którym oddalono powództwo A. U. (1) o wydanie pomieszczeń mieszkalnych w miejscowości (...) oraz o zakazanie jakichkolwiek czynności utrudniających lub umożliwiających korzystanie z nieruchomości (vide uzasadnienie orzeczenia k 231 i nast. akt), trudno uznać zachowanie Z. U. (1) za bezprawne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powódki jako bezzasadną.

O kosztach pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym Sąd orzekł na podstawie § 2 ust. 2 i 3, § 6 pkt 6 , § 13 ust. 1 pkt 2 i § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 461 ze zm.).