Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2016r.

Sąd Okręgowy Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Bogusław Łój (spr)

Sędziowie : Sędzia SO Rafał Skrzypczak

Sędzia SO Roman Walewski

Protokolant : st.sek.sąd. Zofia Fechner

po rozpoznaniu w dniu 4 października 2016r. w Zielonej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa R. R. (1)

przeciwko O. R. (1) w S.

o przywrócenie do pracy oraz o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego Sądu Pracy w Świebodzinie

z dnia 30 maja 2016r. ( Sygn. akt IV P 122/15 )

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda R. R. (1) na rzecz pozwanego Ośrodek Sportu i Rekreacji w S. kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

SSO Roman Walewski SSO Bogusław Łój SSO Rafał Skrzypczak

sygn. akt IV Pa 101/16

UZASADNIENIE

Powód R. R. (1) wystąpił przeciwko Ośrodkowi Sportu i Rekreacji w S. domagając się ostatecznie przywrócenia powoda do pracy na poprzednich warunkach, zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy tj. od dnia 01.11.2015r. w kwocie po 6.707,20 złotych brutto miesięcznie, nałożenia na pozwanego obowiązku zatrudniania powoda do czasu prawomocnego zakończenia sprawy oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwany O. R. (1) w S. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu wg norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 30 maja 2016r. Sąd Rejonowy w Świebodzinie Wydział IV Pracy oddalił powództwo (pkt 1) i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2).

Sąd Rejonowy ustalił, iż okolicznością bezsporną jest, że powód R. R. (1) został zatrudniony w pozwanym O. R. (1)w S. na stanowisku dyrektora od dnia 01.05.2005r. początkowo na podstawie umowy o pracę z dnia 29.04.2005r. na czas próbny, a następnie od dnia 01.08.2005r. na podstawie umowy na czas nieokreślony.

Powód R. R. (1) pełni funkcję radnego Powiatu (...).

Wnioskiem z dnia 29.06.2015r. Burmistrz S. wystąpił do Rady Powiatu (...) o wyrażenie zgody na rozwiązanie z powodem R. R. (1) stosunku pracy. W uzasadnieniu wniosku wskazał, iż w okresie 2011-2015 główna księgowa (...) w S. przywłaszczyła sobie środki publiczne o znacznej wartości. W tym czasie od 01.05.2005r. powód R. R. (1) był dyrektorem (...) w S., który ponosi odpowiedzialność za całość gospodarki finansowej jednostki w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości i nadzoru. Burmistrz wskazał, iż powód jest odpowiedzialny za brak nadzoru nad sprzecznymi z prawem operacjami finansowymi byłej głównej księgowej, które naraziły kierowaną przez niego jednostkę i Gminę S. na znaczne straty finansowe.

Uchwałą nr X.65.2015 z dnia 07.07.2015r. w sprawie wyrażenia zgody na rozwiązanie z radnym stosunku pracy Rada Powiatu (...) nie wyraziła zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym powiatu R. R. (1).

W uzasadnieniu uchwały Rada wskazała, iż dotychczas organy kontrolujące jednostkę zarządzaną przez powoda nie wydały żadnego rozstrzygnięcia wskazującego na odpowiedzialność powoda za zaistniały stan rzeczy, a nadto nie jest prowadzone żadne postepowanie mające na celu ustalenie jego odpowiedzialności za wypływ środków z zarządzanej przez niego jednostki.

Rada wskazał, iż do momentu ustalenia przez powołane instytucje, że powód ponosi jakąkolwiek odpowiedzialność za zarzucany stan rzeczy w kierowanej przez niego jednostce, Rada nie znajduje podstaw do wyrażenia zgody na rozwiązanie z nim stosunku pracy.

Jednocześnie Rada Powiatu (...) wskazała, iż nie znalazła podstaw do uznania, iż podstawą wniosku o rozwiązanie stosunku pracy są zdarzenia związane z wykonywaniem przez powoda mandatu radnego.

Wyrokiem z dnia 28.01.2016r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. oddalił skargę Burmistrza S. na powyższą uchwałę.

Z dniem 01.06.2015r. pracę w (...) na stanowisku głównego księgowego rozpoczął M. W., zastępując na tym stanowisku poprzednia główną księgową M. C..

W pozwanym O. R. (1) w S. w każdy wtorek odbywały się odprawy w trakcie, których powód omawiał z pracownikami główne problemy pojawiające się w kierowanej przez niego jednostce.

W trakcie żadnej z takich odpraw powód R. R. (1) nie polecał nowemu głównemu księgowemu M. W. przeprowadzenia kontroli dokumentacji księgowej ośrodka, prowadzonej dotychczas przez M. C..

W trakcie jednej z rozmów M. W. poinformował powoda, że w jego ocenie w księgach finansowych jest bałagan, że to co znajduje się w dokumentacji księgowej nie odpowiada stanowi rachunku bankowego, że już z pobieżnej analizy wynika, że (...) wydał więcej niż otrzymał dotacji.

Na wieść o tych nieprawidłowościach powód polecił M. W., żeby „zrobił tak, żeby się więcej audyt nie doczepił”.

Nie chcąc korzystać ze sprawozdań Rb-27s i Rb- 28s, których projekty pozostawiła mu poprzednia główna księgowa, M. W. sporządził własne sprawozdania, które przekazał do Urzędu Miejskiego w S..

W dniu 24 czerwca 2015 r. zadzwonił do niego M. F., inspektor w Urzędzie Miejskim, twierdząc, że w sprawozdaniach z dochodów Gminy kwota jest zawyżona o ok. 30.000 złotych w stosunku do tego co wpłynęło na rachunek bankowy Gminy S..

M. W. obiecał M. F., że dokładnie sprawdzi co się działo na rachunkach bankowych (...). W czwartek 25 czerwca 2015 rano sprawdzając przelewy dokonane na rachunek Gminy S. odkrył, że jedno z kont przypisanych Gminie S. nie należy do niej. Ustalił do kogo należy ten rachunek bankowy. Po wpisaniu numeru rachunku w system (...) ustalił, że na ten rachunek bankowy były przekazywane m.in. wynagrodzenia poprzedniej głównej księgowej M. C..

Po odkryciu tego faktu najpierw sprawdził cały miesiąc maj 2015 r. Okazało się, że na ten rachunek zostało przelane ponad 36.000 zł. Zadzwonił w związku powzięta informacją do powoda R. R. (1), informując go, że w maju 2015r. z rachunku (...) „uciekło” ponad 36.000 zł.

Powód w tym czasie nie był obecny w pracy, po informacji uzyskanej od głównego księgowego powiedział, iż sprawą zajmie się, gdy wróci do ośrodka.

Oczekując na dyrektora M. W. sprawdził również poprzednie lata i miesiące, gdy główna księgową była M. C. poprzednie miesiące i lata i z jego wyliczeń wynikało, że kwota przelana na ten rachunek w latach 2011-2015 wyniosła ponad 870.000 zł. M. W. ponownie zadzwonił do powoda Zadzwoniłem ponownie do dyrektora i poinformowałem go o swoich ustaleniach. Zapytał również dyrektora - powoda, czy w tej sytuacji ma poinformować policję, czy prokuratora. Powód nakazał wstrzymać się M. W. z ujawnianiem tych informacji twierdząc, że on sam poinformuje burmistrza.

Powód po powrocie do pracy ok. godziny 13 zarządził spotkanie z M. W., w trakcie którego główny księgowy potwierdził swoje ustalenia oraz wręczył powodowi sporządzona notatkę służbową z poczynionych ustaleń.

Następnie powód wezwał E. B. i zażądał akt osobowych głównej księgowej, w których w kwestionariuszu osobowym znajdował się numer rachunku bankowego, który księgowa wskazała do przekazywania wynagrodzeń i potwierdził, że to ten sam rachunek.

Powód wykonał wówczas telefon do Burmistrza S. I. O., który po godzinie 14 pojawił się w budynku (...), gdzie przedstawiono mu ustalone fakty.

Burmistrz poinformował o ujawnionym procederze organy ścigania.

W dniu 29 czerwca 2015r. powód R. R. (1) sporządził notatkę służbową z działań podjętych w sprawie ujawnionych nieprawidłowości finansowych M. C., w której wskazał, iż w przeszłości wielokrotnie podejmował próby rozwiązania z M. C. stosunku pracym.in. z powodu rażących zaniedbań w wykonywaniu przez nią obowiązków oraz z powodu braku do niej zaufania, że na jego polecenie nowy główny księgowy przeprowadził kontrolę prawidłowości działań M. C., która zakończyła się w dniu 25.06.2015r. i pozwoliła na ujawnienie faktu przywłaszczenia sobie przez nią kwoty 873.281,59 złotych. Powód wyjaśnił sposób działania poprzedniej głównej księgowej, a nadto wskazał, iż w trakcie trwania tego procederu były przeprowadzane w (...) w (...) kontrole zewnętrze przez audytora Urzędu Miasta A. W., z których pierwsza nie wykazała żadnych nieprawidłowości a trakcie drugiej nie stwierdzono nieprawidłowości w wykonywaniu przelewów na rachunek Gminy S.. Powód wskazał, iż w dniu 27.06.2015r. złożył na Policji zeznania w charakterze świadka.

Sposób działania głównej księgowej M. C. polegał na tym, że przedstawiała ona powodowi do akceptacji tzw. paczki przelewów w uproszczonej formie (gdzie wskazany był odbiorca środków, natomiast nie był uwidoczniony nr rachunku), a powód akceptował je, umożliwiając tym samym dokonanie przelewu, bez autoryzacji przez powoda nie możliwy byłoby wykonanie przelewu.

M. C. w wielu poleceniach przelewu, w których jako adresat figurowała (...), lub (...) wpisywała numer swojego rachunku bankowego tj. (...), przez co środki pieniężne zamiast do budżetu Gminy S. na rachunek bankowy nr (...), wyprowadzane były na jej prywatne konto.

W ten sposób M. C. przelała na rachunek bankowy o (...):

- w 2011r. kwotę 10.381,42 złotych,

- w 2012r. kwotę 148.563,10 złotych,

- w 2013r. kwotę 275.623,79 złotych,

- w 2014r. kwotę 303.818,43 złotych,

- w 2015r. kwotę132.139,72 złotych.

Powód R. R. (2) mimo możliwości „rozwinięcia” przedłożonej mu w formie uproszczonej paczki przelewów do formy rozszerzonej, gdzie widoczny byłyby nr rachunku bankowego, nigdy tego nie dokonał ani nie poprosił o przygotowanie paczki przelewów w formie rozszerzonej.

Powód nie weryfikował danych wskazywanych przez główną księgową w sporządzanych przez nią deklaracjach dla podatku od towarów i usług oraz sprawozdaniach z wykonania planu dochodów jednostki budżetowej Rb-27S np. w sprawozdaniu Rb-27S za pierwszy kwartał 2014 r. kwotę dochodów wykonanych określono na 225.798,15 zł, podczas gdy w deklaracji VAT-7K za ten sam okres jako podstawę opodatkowania wskazano 269.382,00 zł , co daje różnicę 43.583,85zł.

Pismem z dnia 15 lipca 2015r., doręczonym powodowi R. R. (1) w tym samym dniu, pozwany wypowiedział powodowi umowę o prace z dnia 29.04.2005r. z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który miał upłynąć w dniu 31.10.2015r. w uzasadnieniu swego stanowiska pozwany wskazał, iż przyczyną wypowiedzenia jest utrata zaufania przez pracodawcę do powoda zajmującego stanowisko dyrektora (...) w S., która została spowodowana naruszeniem przez powoda obowiązków pracowniczych polegającym na niewłaściwym i oczywiście niewystarczających kierowniczym nadzorze nad podległym pracownikiem główną księgową (...), zatwierdzeniem około 280 niezgodnych z prawem operacji finansowych w systemie bankowości elektronicznej oraz w dokumentach źródłowych, nieprawidłowościach w gospodarce finansowej kierowanej przez powoda jednostce samorządowej, nieprawidłowościach w zatrudnianiu pracowników.

W szerokim uzasadnieniu wypowiedzenia Burmistrz S. reprezentujący pozwanego wskazał zarzuty kierowane wobec powoda w zakresie wywiązywania się przez niego z obowiązków pracowniczych.

W trakcie pełnienia czynności sprawdzających już po złożeniu powodowi oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę przez pozwanego główny księgowy M. W. ujawnił także inne nieprawidłowości polegające na tym, że :

- powód pełniąc funkcję dyrektora (...) w S. w okresie od września 2013r. do czerwca 2015r. polecał kasjerkom zatrudniony w (...) w S. aby pobierały w gotówce poza systemie kasowym ośrodka należności za zajęcia A. A., które to kwoty kasjerki zbierały do koperty, a następnie przekazywały powodowi. Z zebranych środków R. R. (1) regulował należności z tytułu usług świadczonych przez instruktorkę G. W., jednakże rachunki wystawiane przez nią nie były nigdy ewidencjonowane w dokumentacji księgowej jednostki przez niego zarządzanej.

Zasady wpuszczania osób uczestniczących w A. A. oraz pobierania należności za zajęcia przedstawił kasjerkom sam powód R. R. (1) w obecności głównej księgowej M. C. na zebraniu we wrześniu 2013r.

M. W. ustalił, iż w okresie od września 2013r. do czerwca 2015r. z zajęć prowadzonych przez G. W. skorzystało 4.169 osób. Klienci korzystający zajęć A. A. mieli możliwość opłacenia zajęć w formie miesięcznego karnetu za 120 złotych, karnetu na zajęcia raz w tygodniu 72 złotych, zajęć pojedynczych po 20 złotych. Na tej podstawie M. W. ustalił, iż zajęcia te wygenerowały przychód w przedziale od 55.447,70 złotych, gdyby osoby uczestniczące w nich korzystały z karnetów miesięcznych do 83.380 złotych, gdyby każdorazowo opłacały zajęcia.

Na tej podstawie M. W. ustalił, iż odejmując koszty usług (...) na rachunek (...) w S. powinna wpłynąć kwota pomiędzy 19.990,70 złotych a 43.888 złotych.

- powód R. R. (1) polecał kasjerkom aby doładowywały poza systemem kasowym (...) w S. karnety, nie dokonując w związku z tym żadnych wpłąt gotówkowych ani na rachunek (...).

Wobec ustalenia powyższego stanu faktycznego Sąd Rejonowy zważył, że powództwo R. R. (1) nie zasługiwało na uwzględnienie i podlega oddaleniu.

Poza sporem między stronami niniejszego postępowania pozostawał fakt, iż pozwany nie uzyskał zgody Rady Powiatu (...) na rozwiązanie stosunku pracy z powodem, pełniącym funkcję radnego powiatowego oraz to, że pomimo nieuzyskania takiej zgody Burmistrz S. reprezentujący w tej sytuacji pozwanego zdecydował o złożeniu powodowi oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę.

Sporem objęty pozostawał pomiędzy stronami skutek braku tej zgody na losy żądania powoda zgłoszonego w pozwie.

Sąd Rejonowy wskazał, iż powód R. R. (1) wywodził bowiem, iż z samego faktu braku owej zgody organu stanowiącego Powiatu (...) jego żądanie o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę a następnie żądanie przywrócenia na poprzednio zajmowane stanowisko winno być uwzględnione bez potrzeby badania zasadności i prawdziwości przyczyn wskazanych w wypowiedzeniu. Pozwany natomiast powołując się na klauzule generalne i art. 8 kp wskazywał, iż żądanie powoda nie korzysta z ochrony prawnej.

W ocenie Sądu I instancji naruszenie przez pracodawcę, co ma miejsce w rozpoznawanej sprawie, przepisów o rozwiązywaniu stosunku pracy z radnymi jako osobami podlegającymi szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy, nie oznacza jednak, że pracownik zawsze (bez względu na okoliczności) może skutecznie dochodzić roszczeń przewidzianych w art. 45 § 1 kp. Podlega to bowiem ocenie z punktu widzenia ewentualnego nadużycia prawa - naruszenia klauzul wskazanych w art. 8 kp, na co powołuje się pozwany. Zdaniem Sadu, istotne znaczenie z tego punktu widzenia ma zachowanie pracownika wobec pracodawcy w trakcie trwania zatrudnienia.

W konsekwencji Sąd orzekający uznał, iż należało zbadać czy i w jaki sposób powód wywiązywał się z powierzonych mu obowiązków dyrektora O. R. (1) w S. albowiem, jak wynika z treści uzasadnienia uchwały Rady Powiatu (...), w której odmówiła ona zgody na rozwiązanie z powodem stosunku pracy przez pozwanego, stawiany mu we wniosku zarzut nie ma związku z pełnioną przez powoda funkcją radnego. Prowadzi to do wniosku, że powoływanie się przez powoda na szczególną ochronę trwałości jego stosunku pracy przewidzianą w art. 22 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym może być sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem jego prawa albowiem wynika z naruszenia szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy, w sytuacji gdy nie jest realizowana funkcja (cel) tej ochrony.

Pozwany wypowiadając powodowi umowę o pracę wskazał na przyczyny, które nie miały żadnego związku z wykonywaniem przez R. R. (1) mandatu radnego, choć w toku postępowania powód nieudolnie próbował wskazywać na polityczne aspekty tej decyzji aktualnego Burmistrza S. I. O. odwołując się do faktu, iż w trakcie poprzednich wyborów samorządowych powód wsparł uprzednio urzędującego Burmistrza S. R. R. (3), który był kontrkandydatem aktualnego burmistrza.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie w szczególności dokumentacji i ustaleń dokonanych przez świadka M. W. doprowadziła Sąd Rejonowy do ustalenia, iż suma nieprawidłowości jakich dopuścił się powód, będąc Dyrektorem O. R. (1)w S., w pełni uzasadniała decyzję pozwanego o wypowiedzeniu powodowi umowy o pracę, a okoliczności ujawnione już po złożeniu przez pozwanego tego oświadczenia jedynie utwierdziły Sąd orzekający w zasadności podjętej przez pozwanego decyzji. Niewątpliwie powód nadużył zaufania, którego pozwany udzielił mu w związku z powierzonym mu stanowiskiem dyrektora O. R. (1) w S..

W ocenie Sądu I instancji analiza materiału dowodowego w sprawie prowadzi do wniosku, iż powód nie sprawował właściwego nadzoru nad podległą sobie główną księgową M. C. w zakresie zgodności z prawem dokonywanych przez nią operacji finansowych, w tym podejmowanych przez nią czynności w procesie gospodarowania dochodami O. R. (1) w S., a także w zakresie prawidłowości i rzetelności prowadzenia przez nią dokumentacji księgowej. Powód broniąc się przed stawianym mu zarzutem wskazywał, iż nie chciał pracować z główną księgową, albowiem krytycznie oceniał jej umiejętności oraz nie miał do niej zaufania. Tym niemniej jednak doznał ograniczeń ze strony ówczesnego burmistrza i skarbnika gminy z zakresie możliwości rozwiązania z nią stosunku pracy.

Zdaniem Sądu Rejonowego zeznania powoda w tym zakresie nie zasługują na uwzględnienie, bowiem powód zdaje się zapominać, iż jako kierownik jednostki odpowiadał za politykę kadrową kierowanej przez niego jednostki. Decyzja w tym zakresie należała do niego. Jak zresztą zeznał świadek R. R. (3), ówczesny Burmistrz S. powód nie formułował wobec głównej księgowej zarzutów natury merytorycznej, lecz odnoszące się różnicy charakterów, przez co sam burmistrz uznał, że osoby te nie powinny ze sobą pracować. Powód jednak miał dojść do porozumienia z główną księgową, która miała pracować nadal do końca 2014r. a następnie odejść. Zeznania świadka znajdują potwierdzenie w treści pism przedłożonych przez powoda wraz z pozwem oraz dalszych czynnościach podjętych przez powoda m.in. w postaci anulowania w dniu 03.06.2014r. wystawionego wcześniej świadectwa pracy. Z urzędu Sądowi orzekającemu wiadomo było, z racji rozpoznawania spraw z powództwa M. C., że powód po zakończeniu współpracy wystawił głównej księgowej doskonałe referencje, w których wysoko oceniał jej kwalifikacje zawodowe oraz zaangażowanie w wykonywanie obowiązków pracowniczych.

Sąd Rejonowy zakładając hipotetycznie, że sytuacja przedstawiała się tak, jak twierdzi powód, to w ocenie Sądu, powód utraciwszy zaufanie do głównej księgowej najpóźniej w pierwszej połowie 2014r. winien był z większą uwagą i wnikliwością podchodzić do analizowania wyników pracy swojej podwładnej, co jednak nie miało miejsca. Powód nigdy nie zażądał sporządzenia paczki przelewów w formie rozbudowanej, z widocznymi numerami rachunków bankowych na podstawie, których mógłby ustalić, że uzyskiwane przez kierowaną przez niego jednostkę dochody przelewane są na różne rachunki bankowe. Powód nie zadał sobie również trudu, by jak to wskazał w swych wiarygodnych zeznaniach M. W., przeanalizować dochody (...) w S. od strony kasowej, tj. żądając raportów kasowych sporządzanych przez kasjerki i porównując je z kwotami wynikającymi ze sprawozdania Rb-27s, co pozwoliłoby mu na ustalenie niezgodności. Wreszcie powód mając możliwość internetowego dostępu do rachunku bankowego kierowanej przez niego jednostki oraz uzyskania tą drogą wyciągu, zawierającego zestawienie operacji dokonywanych na tym rachunku nie dokonał takiego sprawdzenia, gdy tymczasem już chociażby przegląd zestawienia operacji, które powód dołączył do pozwu, a mającego stanowić załącznik do przykładowej paczki przelewów w formie uproszczonej prowadzi do ustalenia, iż zawiera ono tak samo opisane przelewy, wykonane na rzecz (...) jako DZIAŁ (...) ROZDZIAŁ (...) paragraf (...), lecz kierowane na różne rachunki bankowe, co powinno wzbudzić czujność. Analiza wyciągów operacji bankowych na rachunku pozwanego prowadzi do ustalenia, że zdarzały się takie sytuacje, że w tym samym dniu były przekazywane na rachunek bankowy głównej księgowej nr (...) należności z tytułu stosunku pracy a zaraz potem na ten sam rachunek trafiał przelew, w którym jako odbiorca wskazana była (...). Gdyby zatem powód choć raz przejrzał taki wyciąg, z pewnością mógłby nabrać podejrzeń co do postępowania swej podwładnej.

Ponadto Sąd I instancji podkreślił, że wykrycie przez M. W. nieprawidłowości w zakresie wydatkowanie przez M. C. dochodów O. R. (1) nie wynikało z żadnej wewnętrznej kontroli, którą rzekomo powód miał zarządzić w (...) w S. po odejściu M. C. z zajmowanego stanowiska, ale z faktu, iż M. W. nie poprzestał na projektach sprawozdań Rb-27s i Rb-28s, które pozostawiła mu poprzedniczka, ale sporządził własne od samego początku. To z kolei spowodowało, iż suma dochód wykazanych w sporządzonych przez niego sprawozdaniach nie pokrywała się z sumą przekazaną na rachunek bankowy Gminy S., albowiem była większa o kwotę, którą M. C. przelała na swój rachunek bankowy. Gdyby w tamtym czasie M. W. poprzestał na projektach sporządzonych przez poprzedniczkę, nieprawidłowości w działaniu M. C. mogłyby nigdy nie ujrzeć światła dziennego lub mogłoby się to stać znacznie później, ponieważ w kolejnych miesiącach kwoty dochodów ze sprawozdań miesięcznych z tymi przekazanymi na rachunek bankowy gminy z pewnością by się zgadzały.

Sąd orzekający uznał, iż powód, co wyraźnie wynika z wiarygodnych zeznań M. W., nie był zainteresowany poszukiwaniem nieprawidłowości w działaniach byłej głównej księgowej, albowiem ich ujawnienie obnażyłoby brak nadzoru z jego strony nad działalnością tej osoby. Był on zainteresowany tym, żeby w przyszłości „audyt się nie przyczepił” i tego żądał od M. W. po otrzymaniu wystąpienia pokontrolnego audytora wewnętrznego Urzędu Miejskiego w S. z dnia 22.12.2014r.

Sąd I instancji zważył, że toksyczny układ pomiędzy główną księgową M. C., a dyrektorem O. R. (1) w S., który zrodził się w trakcie ich współpracy, a którego podstaw Sąd nie zdołał ustalić w toku niniejszego postępowania, nie służył dobru jednostki kierowanej przez powoda ani społeczności Gminy S.. Ustalenia te z pewnością będą musiały poczynić organy ścigania, a następnie Sąd w ewentualnym postępowaniu karnym. Mówiąc o owej toksyczności Sąd Rejonowy miał na uwadze brak transparentnych reguł postępowania zarówno powoda i głównej księgowej w zakresie dochowywania procedur obiegu korespondencji oraz dokumentów księgowych. Z niewiadomych bowiem względów, na co zwróciła uwagę w swych zeznaniach świadek M. K., R. R. (1) po wpłynięciu w połowie 2011r. korespondencji zawierającej zajęcie komornicze wynagrodzenia M. C. nie zwrócił świadkowi tej korespondencji celem jej wpisania w dzienniku korespondencji, a następnie, gdy wpłynęło kolejne zajęcie wynagrodzenia tej osoby, co pracownica odnotowała w dzienniku, nakazał jej usunięcie tego wpisu. Kolejną niezrozumiałą decyzją było polecenie wydane przez powoda głównej księgowej, aby dokumenty księgowe w postaci rachunków przedstawianych przez G. W., w związku z prowadzonymi przez nią zajęciami A. A., nie były dołączane do dokumentacji księgowej ośrodka, a rozliczanie się ze środków pozyskanych z tego źródła odbywało się poza systemem kasowym.

Absolutnie niedopuszczalnym działaniem ze strony powoda było wciąganie w ten proceder kasjerek zatrudnionych u pozwanego, a także polecanie im aby z pominięciem systemu kasowego uzupełniały karnety klientów pozwanego, wskazanych im czy to przez samego powoda, czy główną księgową.

Działania takie z pewnością nie wywoływały wśród pracowników zaufania do swoich przełożonych i mogły wywołać uzasadnioną wątpliwość co do czystości ich intencji.

Sąd Rejonowy wskazał, że w stosunku do pracowników na stanowiskach kierowniczych i samodzielnych należy stosować ostrzejsze kryteria oceny przyczyn uzasadniających wypowiedzenie. Nienależyte wykonywanie obowiązków pracowniczych stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia nie tylko wtedy, gdy jest zawinione, lecz także gdy jest niezawinione przez pracownika. Przyczyna wypowiedzenia powinna być prawdziwa i konkretna.

Dokonując oceny przyczyny podanej przez pracodawcę jako uzasadnienie konkretnego wypowiedzenia należy mieć na uwadze okoliczności faktyczne danej sprawy oraz brać pod uwagę słuszny interes tak pracodawcy, jak i pracownika, w powiązaniu z celem i istotą stosunku pracy, a w szczególności z określonymi w Kodeksie pracy obowiązkami stron stosunku pracy, a także mieć na uwadze rodzaj pracy, zajmowane przez pracownika stanowisko, powody, dla których zachował się on w określony sposób.

W ocenie Sąd I instancji niewątpliwie utrata do pracownika zaufania koniecznego ze względu na rodzaj wykonywanej przez niego pracy, w rozpoznawanej sprawie dyrektora O. R. (1) w S., która powoduje niemożność dalszego zatrudnienia, może być uznana za uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia zarówno wtedy, gdy pracownikowi można przypisać zawinione naruszenie obowiązków pracowniczych, jak i wówczas, gdy wprawdzie pracownikowi winy przypisać nie można (lub nie da się jej udowodnić), ale jego zachowanie może być obiektywnie ocenione jako naganne. Oznacza to, że utrata zaufania do pracownika uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę nawet wtedy, gdy w konkretnych okolicznościach nie można wymagać od pracodawcy, by nadal darzył pracownika zaufaniem.

Utratę do powoda ujawnionym brakiem nadzoru z jego strony nad działaniem głównej księgowej w okresie bez mała 4 lat, gdy zdołała ona „wyprowadzić” z O. R. (1) w S. niebagatelną sumę ponad 870.000 złotych, przy czym nie byłoby to możliwe, gdyby nie fakt zatwierdzania przez powoda przygotowywanych przez nią paczek przelewów, w ocenie Sądu Rejonowego absolutnie czyni zasadną i prawdziwą wskazaną przyczynę. Ustanowienie procedury podwójnej akceptacji przelewów miało zapobiec sytuacji, w której środki publiczne wypływałyby z jednostki na mocy niekontrolowanej decyzji jednej osoby uprawnionej do dysponowania nimi. (...) ten jednak może zadziałać, gdy obie osoby dokonujące zatwierdzania tych operacji działają z pełnym zaangażowanie w realizację swoich obowiązków pracowniczych i wykonują funkcje kontrolne nie poprzestając jedynie na bezkrytycznym zatwierdzaniu tego, co przygotowała jedna z nich.

W ocenie Sądu orzekającego nie można oczekiwać od pozwanego, aby w dalszym ciągu zatrudniał powoda na dotychczasowym stanowisku, mając na uwadze ujawnione nieprawidłowości oraz nadużycia ujawnione już po wręczeniu powodowi oświadczenia o wypowiedzeniu, które jedynie utwierdzają w słuszności tej decyzji. Powód, co jasno wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, nie wypełniał w sposób właściwy swoich obowiązków pracowniczych, a suma tych zaniedbań była na tyle znaczna, że nie można oczekiwać od pozwanego, aby powód mógł w dalszym ciągu kierować jednostką sektora finansów publicznych. Utrata zaufania, na którą powołał się pozwany w niniejszej sprawie znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie była wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń.

Sąd Rejonowy stwierdził, że okoliczności faktyczne niniejszej sprawy wskazują, iż w rozpoznawanej sprawie zaistniały tego rodzaju szczególne okoliczności, które nie tylko przemawiają przeciwko uwzględnieniu żądania przez powoda przywrócenia go do pracy na dotychczas zajmowany stanowisku, ale również zasądzenia na jego rzecz odszkodowania z powodu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. Wypowiedzenie to, jakkolwiek formalnie wadliwe, okazało się w pełni uzasadnione pod względem merytorycznym. Okoliczności ujawnione w toku niniejszej sprawy wskazują w sposób niezbity, iż powodowi R. R. (4) można nie tylko postawić zarzuty wskazane w wypowiedzeniu umowy o pracę z dnia 15.07.2015r., ale także inne, których ujawnienie miało miejsce już po dniu 15.07.2015r., a które świadczą o braku nadzoru nad działaniami głównej księgowej, przyzwalaniu na prowadzeniu przez nią nierzetelnej dokumentacji księgowej i polecaniu ukrywaniu dochodów z zajęć A. A., polecaniu podległym pracownikom wykonywania operacji w postaci doładowywania karnetów poza systemem kasowym, co prowadziło do pomniejszania dochodów kierowanego prze niego ośrodka.

W ocenie Sądu Rejonowego rozpoznającego niniejsza sprawę „sprzeczne z zasadami współżycia społecznego” jest żądanie powoda przywrócenia do pracy lub ewentualnie zasądzenia na jego rzecz odszkodowania ze względu na nieuzyskanie przez pracodawcę zgody Rady Powiatu (...) na rozwiązanie z powodem stosunku pracy, albowiem po pierwsze odmowa udzielenia takiej zgody przez radę nie wynikała z faktu, iż zarzucana powodowi przyczyna wypowiedzenia ma związek ze sprawowaniem przez niego mandatu radnego, a pod drugie suma ujawnionych nieprawidłowości w wykonywaniu obowiązków pracowniczych przez powoda na zajmowanym stanowisku dyrektoraO. R. (1)w S. prowadziłaby do tolerowania postawy, że powód niejako czułby się bezkarny z uwagi na swoją aktywność na forum samorządowym. W tej sytuacji przywrócenie powoda do pracy byłoby wyrazem formalistycznego podejścia do prawa, nieuwzgledniającego ujawnionych okoliczności faktycznych oraz niezrozumiałego w odbiorze społeczności lokalnej.

Sąd I instancji wskazał, że trzeba wyraźnie oddzielić sferę interesów powoda-radnego, jako funkcjonariusza publicznego, posiadacza mandatu i członka organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego od sfery interesów pracowniczych radnego-pracownika.

Od powyższego wyroku apelację wywiódł powód zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

I.  naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie poprzez:

1)  naruszenie prawa materialnego w postaci art. 8 k.p. poprzez uznanie, że żądanie powoda przywrócenia do pracy lub zasądzenia odszkodowania stoi w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego i oddalenie z tych względów powództwa zgłoszonego przez pracownika podlegającego szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy w sytuacji, gdy prawidłowe zastosowanie powołanego przepisu – w świetle wykładni dokonanej w judykaturze – powinno prowadzić do wniosku iż nie wystąpiły podstawy do oddalenia roszczenia powoda, bowiem zgodnie z ustaloną linią orzeczniczą oddalenia na podstawie art. 8 k.p. roszczenia o przywrócenie do pracy pracownika podlegającego szczególnej ochronie przed rozwiązaniem z nim stosunku pracy, gdy rozwiązanie to w sposób oczywisty naruszało prawo, może mieć miejsce jedynie wyjątkowo, w okolicznościach szczególnie rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych – co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca, skutkiem czego oddalenie powództwa w oparciu o zapisy art. 8 k.p. nie było dopuszczalne,

2)  naruszenie prawa materialnego w postaci art. 45 § 1 k.p. w zw. z art. 8 k.p. poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do nieuzasadnionego przyjęcia dopuszczalności oddalenia powództwa pracownika, z powołaniem za podstawę takiego rozstrzygnięcia ww. przepisów w sytuacji, gdy prawidłowe zastosowanie powołanych przepisów powinno prowadzić do wniosku, iż zgłoszenie roszczenia przywrócenia do pracy w trybie art. 45 § 1 k.p. – wobec stwierdzonego i bezspornego między stronami procesu rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę z naruszeniem przepisów prawa pracy – powinno prowadzić do uznania zasadności roszczenia powoda, ze skutkiem przywrócenia pracownika do pracy,

3)  naruszenie prawa materialnego w postaci art. 45 § 1 i 3 k.p. poprzez ich niezastosowanie w sytuacji, gdy prawidłowe zastosowanie powołanych przepisów powinno prowadzić do wniosku, iż ustawodawca nałożył na Sąd obowiązek orzeczenia zgodnie z żądaniem zgłoszonym przez pracownika (przywrócenia do pracy lub zasądzenia odszkodowania) w przypadku stwierdzenia wypowiedzenia umowy o pracę z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów o pracę zawartych na czas nieokreślony lub wypowiedzenia nieuzasadnionego, przy jednoczesnym wyłączeniu możliwości nie uwzględnienia żądania pracownika, zgłoszonego przez pracownika objętego szczególną ochroną przed rozwiązaniem lub wypowiedzeniem umowy i pracę w oparciu o przepisy szczególne,

4)  naruszenie prawa materialnego w postaci art. 22 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym poprzez nieprawidłowe uznanie, że powołanie się przez powoda na ochronę stosunku pracy wynikającą z tego przepisu w sytuacji, gdy przyczyny wypowiedzenia nie mają związku z wykonywaniem przez niego mandatu radnego stanowi nadużycie prawa podmiotowego i nie korzysta z ochrony, przy jednoczesnej odmowie uprawnienia radzie powiatu do odmowy udzielenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym w sytuacji, gdy prawidłowe zastosowanie powołanego przepisu – w świetle wykładni dokonanej w judykaturze – powinno prowadzić do wniosku, iż ustawodawca ustanowił zasadę, że rozwiązanie stosunku pracy z radnym wymaga dla swojej ważności zgody rady, przy czym rada nie ma generalnego obowiązku wyrażenia zgody i posiada swobodę decydowania w przedmiocie wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, zaś uprawnienie wynikające z tego przepisu nie może być traktowane w kategoriach nadużycia prawa w sytuacji, gdy w sprawie nie przedstawiono dowodów na to, by radny umyślnie dopuścił się tego, by księgowa dokonała oszustwa na szkodę kierowanego przez radnego Ośrodka,

5)  naruszenie prawa materialnego w postaci art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych poprzez jego niewłaściwą wykładnię, przy jednoczesnym braku zastosowania art. 53 ust. 2 oraz art. 54 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, poprzez nieprawidłowe uznanie, że powód jako kierownik jednostki sektora finansów publicznych był odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki w sytuacji, gdy prawidłowe zastosowanie powołanych przepisów – w świetle wykładni dokonanej w judykaturze – powinno prowadzić do wniosku, iż kierownikowi jednostki sektora finansów publicznych nie można przypisywać odpowiedzialności za działania osób trzecich podjęte przez nie w zakresie czynności im powierzonych i wynikających z zakresu kompetencyjnego określonego w sposób ustawowy (art. 54 ust. 1 ustawy o finansach publicznych – główna księgowa), bowiem nie można wymagać od dyrektora Ośrodka, by kontrolował każdą czynność głównej księgowej i dublował jej pracę – nadzór nad kierowaną jednostką nie może polegać na sprawdzeniu prawidłowości każdej z wykonanej przez pracowników czynności, ponieważ Ośrodek zatrudnia osoby posiadające określone kwalifikacje niezbędne do wykonywania powierzonych im obowiązków i Dyrektor Ośrodka ma prawo działać w zaufaniu do ich fachowości i uczciwości; nie można wymagać od Dyrektora Ośrodka, by wykonywał swoje obowiązki z założeniem domniemania nieuczciwości swoich pracowników, a stwierdzenie naruszenia wymogu zachowania należytej staranności przy wykonywaniu nadzoru nad pracownikami nie może polegać na przyjęciu, że wykrycie nieprawidłowości w działaniu pracownika Ośrodka automatycznie dowodzi braku należytego nadzoru nad pracownikami przez dyrektora Ośrodka.

I.  naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy poprzez:

1)  naruszenie prawa procesowego w postaci art. 228 § 2 k.p.c. poprzez odwołanie się przez Sąd I instancji na fakty znane sądowi urzędowi bez zwrócenia na nie uwagi stron poprzez wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w części dotyczącej zważeń sądu na fakty znane sądowi urzędowo z innego postępowania sądowego (prowadzonego z powództwa M. C. przeciwko pracodawcy), w którym jako dowód przedstawiono opinię powoda R. R. (1) o pracy głównej księgowej M. C. (s. 18 uzasadnienia wyroku) i dowód ten w ocenie sądu I instancji skutkował nieuwzględnieniem zeznań powoda złożonych w sprawie oraz oparciem rozstrzygnięcia wyłącznie o dowody przedstawione przez stronę pozwaną, skutkiem czego w sposób nieuprawniony doprowadzono do bez dowodowego ustalenia przez sąd faktów stanowiących podstawę faktyczną rozstrzygnięcia oraz oparto wydany wyrok o fakty, co do których sąd wypracował swoją opinię w innym postępowaniu sądowym, bez dania możliwości wypowiedzenia się do nich strony powodowej w prowadzonym postępowaniu, skutkiem czego dopuszczono się uchybienia procesowego mającego wpływ na wynik sprawy oraz pozbawieniem powoda możliwości obrony swych praw,

2)  naruszenie prawa procesowego w postaci art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez orzeczenie ponad żądanie strony pozwanej w odniesieniu do kosztów zastępstwa procesowego, polegające na obciążeniu powoda kosztami zastępstwa procesowego w wysokości 6-krotności stawki minimalnej w sytuacji, gdy pełnomocnik pozwanego zgłosił żądanie zasądzenia kosztów jedynie według stawki minimalnej.

I.  błędną ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów mającą istotny wpływ na wynik sprawy poprzez:

1)  pominięcie przy rozpatrywaniu sprawy okoliczności, że treść wniosku skierowanego do Rady Powiatu (...) o wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy o pracę z radnym zawierała tylko jedną przyczynę (tj. nielegalne wyprowadzenie przez główną księgowa Ośrodka znacznej kwoty pieniężnej), zaś wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 15.07.2015r. zawiera wyliczenie przyczyn mających być podstawą wypowiedzenia umowy o pracę na pierwszych trzech stronach wypowiedzenia – skutkiem czego dopuszczono się dalece posuniętej nieprawidłowości formalnej w zakresie wypowiadania umowy o pracę z pracownikiem podlegającym szczególnej ochronie poprzez wskazanie innych przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę w piśmie z dnia 15.07.2015r., niż te wskazane we wniosku skierowanym do Rady, zaś występując o rozwiązanie umowy o pracę z radnym do Rady Powiatu (...) okoliczności tych nie wskazano, co świadczy o ich pozorności powołanych przyczyn, braku możliwości dokonywani ich oceny przez sąd I instancji w prowadzonym postępowaniu dowodowym oraz wadliwości wypowiedzenia umowy o pracę, której uwzględnienie było konieczne przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy i skutkowałoby koniecznością uznania zasadności roszczeń powoda zgłoszonych w trybie art. 45 § 1 k.p.

2)  nieuzasadnione przyjęcie przez sąd I instancji, że proceder wyprowadzania środków pieniężnych z Ośrodka był możliwy do wykrycia przez powoda jako kierownika jednostki w ramach sprawowanych przez niego czynności kierowniczych w sytuacji, gdy prawidłowe uwzględnienie zebranych w sprawie dowodów prowadzi do wniosku, iż:

a)  proceder wyprowadzania środków pieniężnych z Ośrodka przez główną księgową – z uwagi na jego przestępczy charakter – był trudny do wykrycia w ramach czynności kontrolnych i nie mógł być wykryty przez dyrektora Ośrodka,

b)  proceder ten nie został wykryty przez wykwalifikowanego zewnętrznego audytora Urzędu Miasta, który corocznie badał gospodarkę finansową ośrodka, a zakres prowadzonych kontroli odnosił się do czynności głównej księgowej Ośrodka,

c)  proceder ten nie został wykryty przez Skarbnika Gminy, ani podległe mu jednostki rozliczające w każdym miesiącu finanse Ośrodka,

d)  proceder ten został wykryty przypadkowo, w związku z przeksięgowaniem zapisów rachunkowych ośrodka za zamknięte okresy przez nowego księgowego,

1)  nieuzasadnionym pominięciem zeznań powoda złożonych w przedmiotowej sprawie i odmowa im wiarygodności, przy jednoczesnym bezdowodowym ustaleniu przez sąd faktów mających istotne znaczenie (z naruszeniem art. 228 k.p.c.) oraz oparciu rozstrzygnięcia przy bezkrytycznym uwzględnieniu zeznań pracownika pozwanego – M. W. – skutkiem czego naruszono zasadę prawdy materialnej oraz pominięto fakt wykrycia procederu wyprowadzenia środków pieniężnych z Ośrodka na skutek czynności kontrolnych zarządzonych przez powoda,

2)  błędne ustalenie że powody wskazane w wypowiedzeniu umowy o pracę stanowiły podstawę do skutecznego prawnie rozwiązania umowy o pracę z pracownikiem podlegającym szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy w sytuacji gdy:

a)  powód nie ponosi odpowiedzialności za przestępczy charakter czynności podjętych przez główną księgową Ośrodka, której nadużycia nie zostały wykryte przez służby finansowe Gminy S., ani kontrole prowadzone w Ośrodku przez zewnętrznego audytora Urzędu Miejskiego S. A. W. – powód nie może ponosić odpowiedzialności za czynności osoby trzeciej i te nie mogą stanowić uzasadnionej podstawy rozwiązania umowy o pracę z powodem,

b)  pozostałe przyczyny wskazane w wypowiedzeniu umowy o pracę dotyczą postępowania kontrolnego prowadzonego w Ośrodku w latach 2013-2014 i zostały wyjaśnione w ramach postępowania pokontrolnego prowadzonego w jednostce – skutkiem czego przyczyny zadawnione i sięgające do zdarzeń wyjaśnionych nie mogą być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę z dnia 15.07.2015r., tym bardziej, że w toku postępowania dowodowego wykazano ich bezzasadność i nieprawdziwość,

1)  błędne ustalenie, że powód nadużył zaufania, którego pozwany udzielił mu w związku z powierzonym stanowiskiem Dyrektora Ośrodka,

2)  nieuzasadnione przyjęcie, że powód nie sprawował właściwego nadzoru nad poległą sobie główną księgową M. C. w zakresie dokonywanych przez nią operacji finansowych w sytuacji, gdy nie można wymagać od Dyrektora Ośrodka, by kontrolował każdą czynność księgowej i dublował jej pracę, gdy w szczególności kontrola jakości pracy księgowej dokonywana przez gminne jednostki finansowe i zewnętrznego audytora nie wykazywały nieprawidłowości w postaci wyprowadzania środków finansowych z Ośrodka i nie dawała podstaw do domniemania nieuczciwości pracownika,

3)  błędne uznanie, że powód nie wypełniał w sposób właściwy swoich obowiązków pracowniczych, co dawało podstawy do rozwiązania umowy o pracę z powodem z uwagi na utratę zaufania – w sytuacji, gdy prawidłowa ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego powinna prowadzić do wniosku, że skoro wyspecjalizowane jednostki finansowe Gminy i Miasta S. nie były w stanie wykryć nieprawidłowości w działaniach głównej księgowej Ośrodka, to nieprawidłowościami tymi nie można obciążać powoda i w ich konsekwencji wywodzić z ich wystąpienia utraty zaufania do powoda jako Dyrektora Ośrodka.

Wobec powyższych zarzutów powód wniósł o uwzględnienie apelacji oraz wydanie rozstrzygnięcia w sprawie poprzez uchylenie zaskarżonego wyroku z uwagi na nierozpoznanie przez sąd I instancji istoty sprawy i dopuszczenie się rażących uchybień przyprowadzeniu postępowania dowodowego oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz obciążenie pozwanego kosztami procesu w całości, w tym zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania za pierwszą i drugą instancję według norm przepisanych.

Natomiast na wypadek uznania przez Sąd, iż naruszenie przepisów postępowania nie uzasadnia uchylenia zaskarżonego wyroku odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przywrócenie powoda do pracy u pozwanego na poprzednich warunkach oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy, tj. od dnia 01.11.2015r. w kwocie po 6.707,20 zł brutto miesięcznie, ewentualnie o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego odszkodowania tytułem rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z pracownikiem podlegającym szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę w związku z naruszeniem przepisów prawa o wypowiadaniu umów o pracę.

W uzasadnieniu apelacji powód zawarł uzupełnienie i rozwinięcie powyższych zarzutów.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy, zważył co następuje:

Apelacja powoda okazała się niezasadna.

Zgodnie z treścią art. 378 § 1 kpc Sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę w granicach apelacji; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania.

Kontrola instancyjna nie daje podstaw do stwierdzenia nieważności w niniejszej sprawie. Tym samym dalszy zakres kognicji Sądu odwoławczego wyznacza treść orzeczenia i zakres zarzutów podniesionych w apelacji.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń w zakresie istotnym dla rozpoznania sprawy, a zebrane dowody prawidłowo ocenia.

Sąd Okręgowy w całej rozciągłości podziela zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocenę prawną Sądu I instancji, przyjmując je za integralną część swojego uzasadnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z 08.10.1998 r., II CKN 923/97, OSNC 1999/3/60).

Zarzuty apelacji nie są zasadne.

Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji nie narusza prawa procesowego, nie została dokonana w sposób wadliwy oraz nie przekracza granicy swobodnej oceny dowodów, określonej w art. 233 § 1 k.p.c.

Sąd Rejonowy wszechstronnie przeanalizował zgromadzony materiał dowodowy. Wskazał, którym dowodom i z jakich przyczyn dał wiarę, a którym i dlaczego odmówił wiarygodności, swoje stanowisko logicznie i wyczerpująco uzasadnił.

Aby skutecznie podważyć ocenę dowodów dokonaną przez Sąd nie jest wystarczająca sama polemika, naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie , w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu kwestionowanych wniosków (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 27.09.2002r. IV CKN 1316/00).

Powód zarzuca Sądowi I instancji błędną ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, jednak zarzut ten nie może być ograniczony do odmiennej interpretacji dowodów zebranych w sprawie.

Pozwany dokonuje wyłącznie polemiki, chcąc naprowadzić odmienne wnioski. Nie wykazuje natomiast w czym miałby się wyrażać brak logiki lub naruszenie zasad doświadczenia życiowego w przyjęciu przez Sąd Rejonowy określonych wniosków.

Sąd I instancji prawidłowo ocenił zgromadzone dowody.

Sąd Rejonowy właściwie przyjął, iż w rozpoznawanej sprawie zaistniały szczególne okoliczności, które przemawiają przeciwko uwzględnieniu żądania powoda o przywrócenie go do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku, ale również zasądzenia na jego rzecz odszkodowania z powodu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę.

Zgodnie z treścią art. 22 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2016r., poz. 814) rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady powiatu, której radny jest członkiem. Rada powiatu odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.

Powołany przepis wprowadza szczególną ochronę trwałości stosunku pracy osoby piastującej mandat radnego, gwarantującą większą, niż w przypadku pracowników objętych jedynie ochroną powszechną, zasadę trwałości zatrudnienia. Dla rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy z radnym wymagane jest uzyskanie uprzedniej zgody rady powiatu, wyrażonej w formie jej uchwały, a ewentualne złożenie pracownikowi oświadczenia woli zmierzającego do rozwiązania łączącego strony stosunku prawnego bez zgody rady stanowi czynność dokonaną z naruszeniem prawa (por. wyrok NSA z dnia 21 września 2010 r., sygn. akt II OSK 723/10, z dnia 10 listopada 2011 r., sygn. akt II OSK 1884/11).

Sąd Rejonowy prawidłowo skonstatował, że powyższy przepis nie pełni funkcji szczególnej ochrony w stosunku do powoda, albowiem brak jest związku pomiędzy rozwiązaniem umowy o pracę z powodem a wykonywaniem przez niego mandatu radnego. Pozwany wyjaśnił, iż głównym powodem złożenia powodowi R. R. (1) wypowiedzenia umowy o pracę było nielegalne wyprowadzenie przez główną księgową kwoty ponad 870.000,00 zł z rachunku O. R. (1) w S.. Powód na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 27.08.2009r. o finansach publicznych był zobowiązany do sprawowania kontroli nad czynnościami wykonywanymi przez pracowników Ośrodka, w tym głównej księgowej, a wobec uchybienia temu obowiązkowi nieświadomie przyczynił się do utraty przez jednostkę znacznej wielkość środków finansowych.

Uchwałą z dnia 07.07.2015r. Rada Powiatu (...) nie wyraziła zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym powiatu R. R. (1). Swoją decyzję argumentowała tym, iż dotychczas organy kontrolujące jednostkę zarządzaną przez powoda nie wydały żadnego rozstrzygnięcia wskazującego na odpowiedzialność powoda za zaistniały stan rzeczy.

Przedmiotem zainteresowania rady powiatu przy wyrażaniu przez nią stanowiska na podstawie art. 22 ust. 2 u.s.p., pozostaje jedynie kontrola, czy rozwiązanie stosunku pracy nie ma związku z wykonywaniem przez pracownika mandatu radnego. Z powołanego przepisu nie wynika, aby rada powiatu udzielając zgody lub odmawiając jej wydania na rozwiązanie z radnym rady powiatu stosunku pracy miała obowiązek badać i ocenić kwestie winy radnego w relacji do pracodawcy. Wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy lub odmowa jest pozostawiona uznaniu rady powiatu z wyjątkiem jednak sytuacji, gdy dojdzie ona do przekonania, że podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. W takiej sytuacji rada zobowiązana jest odmówić wyrażenia zgody (wyrok WSA w Lublinie z dnia 04 grudnia 2014r., sygn. akt III SA/Lu 655/14, LEX nr 1712841).

W związku z powyższym, wobec uznania, iż wypowiedzenie stosunku pracy z powodem nie miało związku z wykonywaniem przez niego mandatu radnego, uznać należało że nie korzysta on z ochrony prawnej wynikającej z art. 22 ust. 2 u.s.p.

Natomiast odnosząc się do kwestii przyczyny wypowiedzenia powodowi umowy o pracę, Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji.

W niniejszej sprawie doszło do wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Powód, uznając to wypowiedzenie za niesłuszne, wystąpiła z roszczeniem wynikającym z art. 45 § 1 k. p., domagając się przywrócenia do pracy. Zgodnie z powyższym w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Podkreślenia wymaga okoliczność, że wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony w trybie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy jest zwykłym sposobem rozwiązywania umowy o pracę, a pracodawca ma prawo do stosowania takiej polityki kadrowej, która zapewni prawidłową realizację zadań. Prawo wypowiadania umów o pracę zawieranych na czas nieokreślony ograniczone jest jednak klauzulą generalną, w myśl której każde wypowiedzenia tego rodzaju umowy musi zawierać uzasadnienie merytoryczne. Zgodnie z przepisem art. 30 § 4 Kodeksu pracy oświadczenie woli pracodawcy o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony powinno zatem zawierać przyczynę dokonania tego rodzaju czynności prawnej, przy czym przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę musi być konkretna i rzeczywista.

Skuteczność wypowiedzenia zależy bowiem nie tylko od spełnienia formalnego wymogu wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie, lecz również od tego, czy przyczyna ta jest prawdziwa, rzeczywista i uzasadniona w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. Należy przy tym wskazać, że zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego (m.in. wyroki z dnia 2 września 1998 r., I PKN 271/98, OSNAPiUS 1999 nr 8, poz. 577, z dnia 24 marca 1999 r., I PKN 673/98, Monitor Prawniczy 1999 nr 12, poz. 9, z dnia 15 kwietnia 1999 r., I PKN 9/99, OSNAPiUS 2000 nr 12, poz. 464, z dnia 18 kwietnia 2001 r., I PKN 370/00, OSNPiUS 2003 nr 3, poz. 65 oraz uzasadnienia wyroków z dnia 7 kwietnia 1999 r., I PKN 645/98, OSNAPiUS 2000 nr 11, poz. 420 i z dnia 13 października 1999 r., I PKN 304/99, OSNAPiUS 2001 nr 4, poz. 118), podanie w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyny pozornej (nieprawdziwej, nierzeczywistej, nieistniejącej) jest równoznaczne z brakiem wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie, co oznacza, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. W konsekwencji wypowiedzenie umowy o pracę jest nieuzasadnione nie tylko wtedy, gdy wskazana w nim przyczyna faktycznie zaistniała, lecz była zbyt małej wagi, aby stanowić podstawę rozwiązania łączącego strony stosunku pracy, ale także wówczas, gdy przyczyna ta okazała się pozorna (fikcyjna, nierzeczywista, nieprawdziwa, nieistniejąca) i z tego właśnie względu nieuzasadniająca wypowiedzenia, a więc powodująca uznanie tego wypowiedzenia za nieuzasadnione. W obu przypadkach brak takiej przyczyny (uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę) rodzi po stronie pracownika powstanie roszczeń określonych w art. 45 § 1 k.p.

Jak wynika z treści oświadczenia strony pozwanej z dnia 15 lipca 2015r. o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę, przyczyną wypowiedzenia stosunku pracy była utrata zaufania przez pracodawcę do pozwanego, która została spowodowana naruszeniem obowiązków pracowniczych polegającym na niewłaściwym i oczywiście niewystarczającym kierowniczym nadzorze nad podległymi pracownikami. Powód był odpowiedzialny również za wynikłe nieprawidłowości w gospodarce finansowej, a także nieprawidłowości w zatrudnianiu pracowników.

Nie tyle istotna jest (więc) sama utrata zaufania pracodawcy do pracownika, co przyczyny, które ją spowodowały. W orzecznictwie bowiem zawsze analizuje się w ten sposób zasadność powołania się pracodawcy na utratę zaufania jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę i wskazuje się na okoliczności, które legły u jej podstaw (por. wyroki z dnia 25 stycznia 2005 roku, (...) 171/04, OSNP 2005, nr 19, poz. 303 , z dnia 31 marca 2009 roku, (...) 251/08, LEX, z dnia 2 października 2012 roku, (...) 60/13,LEX).

Wypowiedzenie z 15 lipca 2015r. jako przyczynę wypowiedzenia umowy wskazywało w sposób szczegółowy nienależyte wykonywanie przez powoda obowiązków Dyrektora O. R. (1) w S.. Zwrócić należy uwagę, że w treści wypowiedzenia wskazano, że w wyniku kontroli przeprowadzonej przez audytora wewnętrznego Urzędu Miejskiego S. wykazano wiele nieprawidłowości w funkcjonowaniu Ośrodka polegających między innymi na nieprawidłowościach w gospodarce finansowej oraz w zatrudnianiu pracowników.

Zdaniem Sądu Okręgowego w realiach przedmiotowej sprawy należy przyjąć, że choć co najmniej część wskazanych w wypowiedzeniu uchybień, wynikających z nienależytego wykonywania nadzoru, mogło uzasadniać utratę zaufania pracodawcy do powoda, zwłaszcza nienależyte nadzorowanie wykonywania obowiązków w zakresie gospodarki finansowej w kierowanej przez powoda jednostce.

W ocenie Sądu II instancji na gruncie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego sprawy nie sposób zgodzić się ze skarżącym, iż dokonane powodowi wypowiedzenie umowy o pracę usprawiedliwiane utratą zaufania do pracownika w świetle art. 45 § 1 kp było bezzasadne.

Kategorycznie podkreślić należy, iż rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest zwykłym sposobem zakończenia umowy między pracownikiem i pracodawcą a przyczyna, z powodu której następuje wypowiedzenie nie musi mieć szczególnej doniosłości (vide: wyrok SN z dnia 6 grudnia 2001 roku w sprawie I PKN 715/00 Pr. Pracy 2002/10/34). Przyczyny wypowiedzenia nie muszą charakteryzować się znaczną wagą ani powodować szkód po stronie pracodawcy. Nie jest też wymagane udowodnienie zawinionego działania pracownika (wyrok SN z dnia 3 sierpnia 2007 roku w sprawie I PK 79/07 / M.P.Pr 2007 nr 12 poz. 651). Tak więc zachowanie usprawiedliwiające wypowiedzenie powodowi umowy o pracę nie musiało mieć charakteru zawinionego bądź też zostać uznane za szczególnie naganne.

Odnosząc się do zarzutu apelacji powoda odnośnie naruszenia art. 8 k.p. należy wskazać, iż zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego artykuł 8 k.p. dotyczy nadużycia, a nie naruszenia prawa. Konstrukcja ta obejmuje przypadki, w których zachowanie określonego podmiotu spełnia formalnie wszystkie wymagania przewidziane prawem, natomiast z innych - pozaprawnych - względów (np. społecznych czy moralnych) zachowanie to nie zasługuje na ochronę prawną. Świadczy to o tym, że treść klauzuli generalnej zawartej w art. 8 k.p. ujęta została przedmiotowo, a nie podmiotowo. Nie kształtuje ona praw podmiotowych, nie zmienia i nie modyfikuje praw, jakie wynikają z innych przepisów prawa. Przepis ten upoważnia sąd do oceny, w jakim zakresie, w konkretnym stanie faktycznym, działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie jego prawa i nie korzysta z ochrony prawnej (wyrok SN z dnia 5 maja 2016r., sygn. akt II PK 65/15, LEX nr 2052414).

Przepis art. 8 k.p. określa dwie postacie nadużycia prawa. Pierwszą z nich jest korzystanie z prawa wbrew jego społeczno-gospodarczemu przeznaczeniu, czyli celowi, jakiemu prawo ma służyć, drugą natomiast polega na korzystania z prawa w warunkach sprzecznych z zasadami współżycia społecznego (to jest regułami, które nie będąc normami prawnymi, określają zachowania ludzi w ich wzajemnych stosunkach, a więc zgodnie z wymaganiami moralności, uznanymi regułami obyczajowymi oraz zasadami etycznego i uczciwego postępowania - por. wyrok SN z dnia 11 stycznia 2008 r., I PK 167/07, OSNP 2009, nr 5-6, poz. 59, wyrok SN z dnia 15 listopada 2006 r., I BP 12/06, OSNP 2008 nr 1-2, poz. 3 i orzeczenia tam powołane).

Bezpodstawnie skarżący zarzuca wyrokowi Sądu I instancji naruszenie art. 8 k.p., przez uznanie, że żądanie powoda przywrócenia do pracy lub zasądzenia odszkodowania stoi w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. W związku z tym zarzutem należy wskazać, że ocena, czy w konkretnym wypadku ma zastosowanie norma art. 8 k.p., mieści się w granicach swobodnego uznania sędziowskiego, po uwzględnieniu całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej sprawy (zob. wyroki Sądu Najwyższego z: 9 lutego 2007 r., I BP 15/06, OSNP 2008 nr 7-8, poz. 92; 11 września 1961 r., I CR 693/61, OSN 1963 Nr 2, poz. 31; 6 stycznia 2009 r., I PK 18/08, OSNP 2010 nr 13-14, poz. 156; 6 grudnia 2012 r., I PK 128/12). Ocena ta należy zatem do sądu i można ją podważyć, gdy jest oczywiście nietrafna.

Powód zarzucił Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Zasadą jest, że sąd zasądza opłatę za czynności pełnomocnika według stawki minimalnej, natomiast jeżeli przemawia za tym niezbędny nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy oraz jego wkład w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, wówczas sąd może zasądzić opłatę wyższą, która nie może jednak przewyższyć sześciokrotnej stawki minimalnej ani wartości przedmiotu sprawy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2010 r., III CZ 64/10, LEX nr 1223593).

Zdaniem Sądu II instancji charakter sprawy pod względem jej skomplikowania uzasadnia przyznania sześciokrotnej stawki wynagrodzenia. Ponadto pełnomocnik pozwanego czynnie uczestniczył w postępowaniu oraz przedstawił obszerny materiał dowodowy.

Podsumowując należy zatem uznać, że wskazane przez pracodawcę powodowi przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę były uzasadnione, a tym samym niezasadnym było uwzględnienie żądania powoda przywrócenia do pracy. W ocenie Sądu II instancji zarzuty apelacji były nietrafione, stanowiły tylko polemikę ze słusznym wyrokiem Sądu I instancji. Przeprowadzone przez Sąd Rejonowy postępowanie dowodowe było prawidłowe, a ocena dowodów miała charakter rzetelny i uzasadniony. Sąd I instancji umotywował swoje stanowisko i motywy te znajdują logiczne uzasadnienie w materiale dowodowym sprawy.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda jako bezzasadną (pkt I).

O kosztach zastępstwa procesowego (pkt II), orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 w zw. z § 11 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013.490. j.t.).