Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 czerwca 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził od pozwanego (...) sp. z o.o. w B. na rzecz powoda M. J. kwotę 39.125 zł tytułem: wynagrodzenia za okres od 8 grudnia 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku, wynagrodzenia za okres wypowiedzenia i odprawy wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 11 maja 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 7200 zł tytułem odszkodowania z odsetkami za opóźnienie od dnia 14 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty i kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 1 i 2 wyroku). Ponadto, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi kwotę 2.317 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu (pkt 3) i nadał wyrokowi w punkcie pierwszym rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 7.087,50 zł (pkt 4).

Powyższe orzeczenie zostało wydane w oparciu o następujący stan faktyczny sprawy.

M. J. był zatrudniony w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. (wcześniej Zespół (...)
w B.) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 21 stycznia 1986 roku jako lekarz specjalista z zakresu otolaryngologii. Z dniem 1 grudnia 2004 roku powodowi zostały powierzone obowiązku Kierownika Przychodni (...) Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w B. i przyznano mu wynagrodzenie zasadnicze ustalone wg XIX-tej kategorii zaszeregowania. Powód przyjmował również pacjentów w Poradni Laryngologicznej. Dyrekcja Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w B. udzieliła powodowi urlopu bezpłatnego na czas sprawowania funkcji Wicestarosty Powiatu (...) Wschodniego od dnia 29 listopada 2006 roku do 30 listopada 2014 roku. Po zakończeniu kadencji powód w dniu 3 grudnia 2014 roku zgłosił pracodawcy powrót z urlopu bezpłatnego i gotowość do pracy. Przedłożył też zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia pracy.

Placówka medyczna, w której zatrudniony był powód ulegała na przestrzeni lat wielu przekształceniom. Obecnie w ramach spółki funkcjonuje (...) Przychodnia (...) w B. oraz Szpital (...) w B.. Na czele przychodni stoi kierownik do spraw lecznictwa oraz kierownik do spraw pielęgniarstwa. Kierownik do spraw lecznictwa jest zatrudniony na podstawie kontraktu – jak lekarz POZ i ma wypłacany dodatek kierowniczy.

Prowadzona przez pozwaną poradnia laryngologiczna przy ul. (...)
9 w B. zakończyła swoją działalność 28 czerwca 2013 roku, zaś poradnia laryngologiczna przy ul. (...) w B. funkcjonuje od dnia
29 czerwca 2013 roku.

W dniu 15 grudnia 2014 roku pozwana rozwiązała z powodem umowę o pracę
z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia (upływającego z dniem 31 marca 2015 roku). Jako przyczynę pozwana wskazała likwidację stanowiska pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Pozwana zwolniła powoda z obowiązku świadczenia pracy w okresie od 16 grudnia 2014 roku do 31 marca 2015 roku z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Pozwana wypłaciła powodowi łącznie kwotę 18.904,00 zł brutto (14.443,60 zł netto). Na kwotę tę złożyły się: wynagrodzenie za pracę za grudzień 2014 roku (2.584 brutto – w tym dodatek stażowy (323,00 zł) i dodatek funkcyjny (646,00 zł), wynagrodzenie za pracę za okres od stycznia do marca 2015 roku w wysokości 8160,00 zł brutto (2.720 x 3 – w tym dodatek stażowy (340 x 3) oraz dodatek funkcyjny (680 x 3) i odprawa w wysokości 8.160,00 zł brutto.

Zgodnie z regulaminem wynagradzania obowiązującym u pozwanego od dnia
1 października 2011 roku, przyjmując kategorię zaszeregowanie powoda XIX – XX
(kierownik oddziału szpitalnego, pracowni i innych komórek organizacyjnych), wysokość zasadniczego wynagrodzenia powoda w grudniu 2014 roku, czyli po powrocie do pracy z urlopu bezpłatnego udzielonego powodowi w związku z pełnieniem funkcji z wyboru powinno wynosić 5.637,00 zł brutto. Należny powodowi dodatek stażowy wynosił 20% wynagrodzenia zasadniczego (1.127,40 zł), zaś dodatek funkcyjny - 35% wynagrodzenia zasadniczego (1.972,95 zł). Oznacza to, że należne powodowi wynagrodzenie miesięczne wraz z dodatkami wyniosło 8.737,35 zł brutto. Należne wynagrodzenie za okres od 8 do 31 grudnia 2014 roku wynosi 6.657,00 zł brutto, wynagrodzenia za 3 - miesięczny okres wypowiedzenia – 26.212,05 zł brutto, trzymiesięczna odprawa za zwolnienie z przyczyn niedotyczących pracownika – 26.212,05 zł brutto, a odszkodowanie za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę – 8.737,35 zł brutto.

Powyższy stan faktyczny sprawy Sąd Rejonowy ustalił na podstawie dowodów w postaci dokumentów, zeznań świadków i powoda oraz opinii biegłego z zakresu rachunkowości.

W ocenie Sądu meriti ustalony stan faktyczny sprawy częściowo nie był sporny pomiędzy stronami. Nie był kwestionowany przebieg zatrudnienia powoda, ani wysokość wypłaconych przez pracodawcę powodowi kwot tytułem wynagrodzenia i odprawy po powrocie do pracy. Bezspornym pozostawało również, że powód zgłosił się do pracy w ciągu 7 dni od zakończenia kadencji Wicestarosty Powiatu (...) Wschodniego.

Sporna pozostawała wysokość należnych powodowi świadczeń tytułem wynagrodzenia za pracę i odprawy oraz prawo do odszkodowania i jego wysokość. Zasadniczym przedmiotem sporu była wskazana przez pozwaną przyczyna wypowiedzenie powodowi umowy o pracę.

Sąd Rejonowy nie dał wiary twierdzeniom pozwanej oraz powołanych świadków, że w chwili powrotu powoda do pracy pozwana nie prowadziła już poradni laryngologicznej, ponieważ co innego wynika z przedstawionej księgi rejestrowej.

Ustalając wysokość wynagrodzenia należnego powodowi w grudniu 2014 roku oraz od stycznia do marca 2015 roku, a także wysokość należnej odprawy i odszkodowania Sąd oparł się na opinii biegłej z zakresu rachunkowości. Opinia ta była spójna, logiczna i odpowiadała zakreślonej tezie dowodowej. Biegła w sposób jasny odpowiedziała na postawione pytania, wskazując szczegółowo wszystkie podstawy dokonanych przez siebie w opinii ustaleń. Wszelkie wątpliwości i zastrzeżenia do opinii podnoszone przez strony biegła wyjaśniła w ramach pisemnej i ustnej opinii uzupełniającej. Opinia biegłej korespondowała z pozostałym materiałem dowodowym. Została wydana na podstawie dokumentacji zatrudnienia powoda, w związku z zaszeregowaniem właściwym dla stanowiska pełnionego przez powoda jeszcze przed rozpoczęciem urlopu, przy przyjęciu stawki maksymalnej dla danego zaszeregowania, co jest uzasadnione kierowniczym charakterem tego stanowiska.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał roszczenia powoda za zasadne i podlegające uwzględnieniu.

Przytaczając treść art. 30 § 1 pkt 2 i § 4 oraz art. 45 § 1 k.p. Sąd wskazał, że pracodawca powołał się na przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę w postaci likwidacji stanowiska pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Przyczyna ta określa granice niniejszego postępowania ( tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 listopada 1998 roku (sygn. akt I PKN 434/98).

Odnosząc się do dyspozycji art. 6 k.c. Sąd Rejonowy uznał, że pracodawca w sposób konkretny wskazał przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę. Przedmiotem oceny pozostawało zatem, czy likwidacja stanowiska pracy, które powód zajmował przed rozpoczęciem urlopu bezpłatnego na czas sprawowania funkcji Wicestarosty Powiatu (...) Wschodniego stanowi rzeczywistą przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę powodowi.

Sytuacja powoda jest szczególna ze względu na uprawnienia, które gwarantuje art. 74 k.p. pracownikom pozostającym w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym. Pracownik taki ma bowiem prawo powrotu do pracy u pracodawcy, który zatrudniał go w chwili wyboru, na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym, jeżeli zgłosi swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru. Niedotrzymanie tego warunku powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika.

Powód niewątpliwie zgłosił swoją gotowość do pracy w zakreślonym terminie. Pozwana nie miała przy tym podstaw do rozwiązania stosunku pracy na podstawie wskazanej przez siebie przyczyny. Sąd meriti podkreślił, że powołany przepis nie gwarantuje pracownikowi powrotu na to samo stanowisko pracy, ani na stanowisko równorzędne w strukturze organizacyjnej. Gwarancja dotyczy prawa do stanowiska równorzędnego pod względem wysokości wynagrodzenia, a zatem dającego pracownikowi takie same możliwości płacowego awansowania, jak na dotychczasowym stanowisku.

Możliwości pracodawcy są zatem w tej sytuacji dużo szersze, niż podnosiła to strona pozwana, a likwidacja zajmowanego stanowiska nie ma w świetle powołanego przepisu żadnego znaczenia. Obowiązujący u pracodawcy system płacowego zaszeregowania pracowników, wskazywał, że dana kategoria (w przypadku powoda XIX – XX) obejmowała ogólnie określony zbiór stanowisk (kierownik oddziału szpitalnego, pracowni i innych komórek organizacyjnych), z tytułu pełnienia których należne było wynagrodzenie mieszczące się w przewidzianym dla danej kategorii zakresie płac ( (...) – 6026 zł). Pozwalało to pozwanej na znalezienie dla powoda stanowiska, na którym możliwe byłoby, zgodnie z obowiązującym regulaminem wynagradzania, utrzymanie dotychczasowych warunków płacowych zatrudnienia, mimo że nowe stanowisko nie byłoby tym samym, co przed urlopem i miałoby inną pozycję w strukturze organizacyjnej spółki. Liczne przekształcenia organizacyjne spółki na przestrzeni lat nie uzasadniają zatem prezentowanego przez pozwaną stanowiska. Pozwana nie wyjaśniła ponadto sprzeczności pomiędzy swoimi twierdzeniami, że nie prowadzi już poradni laryngologicznej, a zapisami w księdze rejestrowej, z których wynika, że nadal funkcjonuje poradnia laryngologiczna przy ul. (...) w B.. Twierdzenia te Sąd meriti uznał za nieudowodnione, a wskazaną przez pozwaną przyczynę wypowiedzenia za nieprawdziwą i nieuzasadnioną.

Powrót powoda z urlopu bezpłatnego po kilku latach z pewnością stanowił dla pracodawcy komplikację, ale korzystał on z zagwarantowanych mu uprawnień, od realizacji których pozwana nie mogła się uchylić. Nieprawdą jest przy tym, że pozwana nie miała możliwości realizacji tego uprawnienia ze względu na likwidację stanowiska pracy. Co prawda zmieniła nazwę i strukturę poradnia, którą przed pójściem na urlop bezpłatny kierował powód, ale istnieje nadal (...) i nadal ma ona swojego kierownika. Fakt obsadzenia stanowiska, na które mógłby ewentualnie powrócić powód nie ma tu istotnego znaczenia.

Zasadnym jest zatem roszczenie powoda o odszkodowanie, o którym mowa w art. 45 § 1 k.p. Dokonane na podstawie opinii biegłego za zakresu rachunkowości ustalenia pozwalają na uwzględnienie roszczeń pieniężnych powoda również co do wysokości.

Pozwana wypłaciła powodowi wynagrodzenie za okres od grudnia 2014 roku do marca 2015 roku oraz odprawę. Art. 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ( Dz.U. 2015 poz. 192 ze zm.) stanowi w niniejszej sprawie podstawę roszczenia powoda o odprawę w wysokości 3 – miesięcznego wynagrodzenia za pracę.

Ustalona w toku postępowania wysokość wynagrodzenia należnego powodowi zgodnie z zaszeregowaniem obowiązującym w grudniu 2014 roku, czyli po powrocie do pracy z urlopu bezpłatnego udzielonego powodowi w związku z pełnieniem funkcji z wyboru powinna wynosić łącznie z dodatkiem stażowym i funkcyjnym 8.737,35 zł brutto. Powód w grudniu 2014 roku pracował w okresie od 8 do 31, za co należne jest mu wynagrodzenie w wysokości 6.657, 60 zł. W okresie wypowiedzenie – od stycznia do marca 2015 roku powód powinien był otrzymać kwotę 26.212,05 zł (8.737,35 zł x 3) i taką samą kwotę tytułem odprawy.

Uwzględniając wypłacone już powodowi przez pozwaną z tego tytułu kwoty pozostała należność obejmowała: kwotę 4073,60 zł tytułem wynagrodzenia za grudzień 2014 roku (6.657,60 zł – 2.584,00 zł); kwotę 18.052,05 zł tytułem wynagrodzenia za okres od stycznia do marca 2015 roku (26.212,05 – 8.160,00); kwotę 18.052,05 zł tytułem odprawy, czyli łącznie kwotę 40.177,70 zł oraz kwotę 8.737,35 zł tytułem odszkodowania.

Sąd Rejonowy mając jednak na względzie treść art. 321 § 1 k.p.c. nie wykraczając poza żądanie pozwu, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 39.125,00 zł tytułem wynagrodzenia za okres od 8 do 31 grudnia 2014 roku, wynagrodzenia za okres wypowiedzenia i odprawy oraz kwotę 7.200,00 zł tytułem odszkodowania.

O odsetkach Sąd orzekł również zgodnie z roszczeniem powoda zasądzając je za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 300 k.p. od kwoty 39.125,00 zł od dnia 11 maja 2016 roku do dnia zapłaty oraz od kwoty 7.200,00 zł od dnia 14 czerwca 2016 roku.

Z uwagi na wynik postępowania Sąd o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( t. j. Dz. U. 2013, poz. 490 ze zm.) Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 97 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 623) w zw. z art. 98 k.p.c. obciążając nimi pozwaną jako stronę przegrywającą sprawę.

Powyższe orzeczenie w całości zaskarżył pełnomocnik strony pozwanej.

Apelujący zarzucił wyrokowi:

1. naruszenie przepisów postępowania:

a) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i zaniechanie całościowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i jego wnikliwego zbadania, polegające na:

- pominięciu podczas tej oceny twierdzeń pozwanego, iż stanowisko pracy powoda zostało zlikwidowane na skutek przekształceń pozwanej i niemożliwe było zatrudnienie powoda na innym stanowisku;

- nieuzasadnionej odmowie wiarygodności zeznań świadków W. K., B. D., A. W. w zakresie wyjaśnień dotyczących likwidacji stanowiska pracy powoda i nieudzielania przez pozwaną świadczeń zdrowotnych z zakresu laryngologii;

- nielogicznym wyciągnięciu wniosku płynącego z treści akt pracowniczych powoda, regulaminu wynagradzania z roku 1999, regulaminu wynagradzania z roku 2011, opinii biegłego, iż powodowi przysługiwałoby w grudniu 2014 roku wynagrodzenie odpowiadające maksymalnej stawce kategorii XX zaszeregowania stanowiska pracy i pominięcie jedynego, słusznego wniosku z nich wynikającego, iż powód winien otrzymać wynagrodzenie odpowiadające kategorii XIX zaszeregowania, czyli takiej kategorii i wysokości jakie otrzymał przed udaniem się na urlop bezpłatny;

co doprowadziło do błędnych ustaleń dotyczących stanu faktycznego, a w konsekwencji błędnego zastosowania art. 45 § 1 k.p.;

b) art. 328 § 2 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i nie wskazanie pełnej podstawy faktycznej oraz prawnej rozstrzygnięcia, nie wskazanie w uzasadnieniu z jakich przyczyn Sąd przyjął, iż wysokość zasadniczego wynagrodzenia powoda w grudniu 2014 roku winna wynosić 5.637,00 zł brutto, czyli maksymalny pułap XX zaszeregowania stanowiska pracy oraz z jakich przyczyn pominięte zostały pozostałe warianty wyliczeń biegłej, wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia wyroku polegającą na przyjęciu, iż powodowi przysługuje odprawa z tytułu art. 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.2015.192 z dnia 2015.02.09), w sytuacji gdy Sąd uznał, iż podstawa rozwiązania z powodem stosunku pracy, to jest likwidacja stanowiska pracy, była nierzeczywista i istniała możliwość przywrócenia powoda na poprzednio zajmowane stanowisko pracy;

c) art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie ustaleń sprzecznych z nie kwestionowanymi ustaleniami biegłej, iż nie było możliwe zatrudnienie powoda na stanowisku równorzędnym temu, jakie zajmował w chwili wyboru i przyjęcie w konsekwencji, iż istniała możliwość przywrócenia powoda do pracy u pozwanego;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego:

a) art. 45 § 1 k.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, będące skutkiem zaniechania całościowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i jego wnikliwego zbadania w zakresie określonym w pkt 1a powyżej, co skutkowało dokonaniem przed Sąd błędnych ustaleń faktycznych, iż przyczyna rozwiązania z powodem stosunku pracy była nierzeczywista, a w konsekwencji błędne uznanie, iż powodowi przysługuje odszkodowanie;

b) art. 74 k.p. poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, iż wskazane w przepisie stwierdzenie „stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym” oznacza, iż powodowi po powrocie z urlopu bezpłatnego przysługiwało wynagrodzenie w wysokości wyższej niż otrzymywane przed udaniem się na urlop bezpłatny w roku 2006, podczas gdy oznacza ono prawo do otrzymania takiego samego wynagrodzenia.

W przypadku nieuwzględnienia przez Sąd Rejonowy zarzutu 1a oraz 2a. 2b. z daleko idącej ostrożności procesowej, zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1. naruszenie przepisów procesowych tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i zaniechanie całościowej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i ich wnikliwego zbadania, polegające na wyciągnięciu sprzecznego i nielogicznego wniosku z treści akt pracowniczych powoda, opinii biegłego, zeznań świadków W. K., B. D., A. W., iż powodowi przysługuje odprawa z tytułu art. 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.2015.192 z dnia 2015.02.09), w sytuacji gdy podstawa rozwiązania stosunku pracy z powodem, to jest likwidacja stanowiska pracy była nierzeczywista i istniała możliwość przywrócenia powoda na poprzednio zajmowane stanowisko pracy;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.2015.192 z dnia 2015.02.09) w zw. z art. 45 k.p. poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy sąd uznał, iż przyczyna wypowiedzenia była nierzeczywista, a zwolnienie było związane z likwidacją jego stanowiska pracy.

Mając powyższe na uwadze skarżący wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, jak również o zmianę rozstrzygnięcia o kosztach procesu i zasądzenie ich od powoda na rzecz pozwanego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Ponadto apelujący wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Sądem II instancji według norm przepisanych, orzeczenie zwrotu spełnionego świadczenia, w zakresie których nadany został wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

W odpowiedzi, pełnomocnik strony powodowej wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania procesowego za II instancję, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy i znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i obowiązujących przepisach prawa.

Sąd Okręgowy w pełni aprobuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji i przyjmuje je za własne. Podziela również wywody prawne zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie znajdując żadnych podstaw do jego zmiany bądź uchylenia.

Brak jest uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji prawa procesowego poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie sprzecznych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Przepis art. 233 § 1 k.p.c. stanowi, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266). Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 328 § 2 k.p.c.).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, iż sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

O dowolności można mówić wówczas, gdy sąd ocenia dowody bez ich właściwej analizy, bądź też wbrew zdrowemu rozsądkowi lub zasadom logicznego rozumowania. Nie jest natomiast dowolną taka ocena, która – choć prowadzi do niekorzystnych dla strony pozwanej konkluzji – to jednak jest logicznie i rzeczowo umotywowana.

Zarzuty skarżącego sprowadzają się w zasadzie jedynie do polemiki ze stanowiskiem Sądu i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd i jako takie nie mogą się ostać. Apelujący przeciwstawia bowiem ocenie dokonanej przez Sąd pierwszej instancji swoją analizę zgromadzonego materiału dowodowego.

Sąd I instancji nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów logicznie argumentując w jakim zakresie zeznań strony pozwanej oraz zgłoszonych przez nią świadków nie uznał za wiarygodne. Dotyczyło to okoliczności likwidacji stanowiska pracy powoda oraz nieudzielania przez pozwaną świadczeń zdrowotnych z zakresu laryngologii. Odmienna ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego przedstawiona przez apelanta, a w zasadzie odmienne wnioski wyprowadzone na podstawie tych samych okoliczności pozostają jedynie w sferze polemiki strony i nie są wystarczające do uznania, że Sąd Rejonowy dopuścił się obrazy przepisów postępowania, mającej postać dowolności oceny dowodów. W konsekwencji ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy prawidłowo wskazał i zastosował przepisy prawa materialnego oraz dokonał ich właściwej analizy i interpretacji.

Podkreślić należy, że stan faktyczny sprawy nie budził w zasadzie wątpliwości. Z Zeznania strony pozwanej czy świadków zostały zakwestionowane, ale w niewielkim zakresie i dotyczyło to – przynależnych sędziowskiej ocenie - kwestii formalnych świadczących o likwidacji stanowiska pracy powoda czy też nieudzielaniu przez pozwaną świadczeń zdrowotnych z zakresu laryngologii. Wbrew stanowisku apelanta, przeprowadzona w tym zakresie przez Sąd meriti ocena była jak najbardziej prawidłowa. Przede wszystkim przedmiotem rozważań Sądu Rejonowego była analiza, czy wskazana przez pozwanego przyczyna wypowiedzenia umowy, to jest likwidacja stanowiska pracy zajmowanego przez powoda przed rozpoczęciem urlopu bezpłatnego na czas sprawowania funkcji Wicestarosty Powiatu (...) Wschodniego stanowi rzeczywistą przyczynę i uzasadnia rozwiązanie stosunku pracy. Poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne były prawidłowe. Przede wszystkim nie ma racji skarżący twierdząc, że stanowisko powoda zostało zlikwidowane. Bezspornie pozwany zakład pracy przez ostatnie kilka lat ulegał wielu przekształceniom; obecnie w ramach spółki funkcjonuje (...) Przychodnia (...) w B. oraz Szpital (...) w B.. Na czele tej Przychodni stoi kierownik do spraw lecznictwa oraz kierownik do spraw pielęgniarstwa. Powód natomiast przed objęciem funkcji Wicestarosty Powiatu (...) Wschodniego wykonywał obowiązki Kierownika Przychodni (...) Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w B.. Oznacza to, że nadal jednostką organizacyjną jaką stanowi przychodnia zarządza kierownik. Tym bardziej, że w strukturze pozwanego Centrum pozostaje Przychodnia (...), a w jej ramach (...) Laryngologiczna. W związku z tym fakt zmiany nazwy jednostki i jej struktury nie może być uznany za równoznaczny z aktem likwidacji stanowiska pracy powoda. Stanowisko to w strukturach organizacyjnych pozwanego nadal funkcjonuje, gdyż na czele Przychodni stoi kierownik do spraw lecznictwa. W tych okolicznościach za uprawnione należy uznać stwierdzenie Sądu Rejonowego, że przyczyna wypowiedzenia była nierzeczywista, co prowadziło do uznania roszczenia odszkodowawczego za uzasadnione. Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że pozwany nie był zobowiązany do powierzenia powodowi tego samego czy takiego samego stanowiska jak to, które zajmował przed uzyskaniem mandatu. Zgodnie bowiem z dyspozycją przepisu art. 74 k.p. pracownik pozostający w związku z wyborem na urlopie bezpłatnym ma prawo powrotu do pracy u pracodawcy, który zatrudniał go w chwili wyboru, na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym , jeżeli zgłosi swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru. Niedotrzymanie tego warunku powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn niezależnych od pracownika. Zatem pracodawca ma obowiązek zaproponować stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym. Nie jest to równoznaczne z obowiązkiem dopuszczenia do pracy na poprzednio zajmowanym stanowisku pracy, co z różnych względów może być nie możliwe. Zatem nawet jeśli stanowisko dotychczas zajmowane przez pracownika zostało zlikwidowane, przekształcone czy też obsadzone innym pracownikiem okoliczności takie nie mają znaczenia dla oceny realizacji przez pracodawcę gwarancji zatrudnienia sytuowanej cytowanym przepisem. Obowiązkiem pracodawcy jest zaproponowanie stanowiska równorzędnego pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym. Sąd Rejonowy, dokonując analizy materiału dowodowego, doszedł do słusznego wniosku, że pozwany miał możliwość powierzenia powodowi stanowiska równorzędnego pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym, to jest kierownika pododdziału szpitalnego, pracowni lub innych komórek organizacyjnych, co zapewniłoby utrzymanie dotychczasowych warunków płacowych zatrudnienia choć nowe stanowisko byłoby formalnie innym, niż zajmowane przed urlopem i miałoby inną pozycję w strukturze organizacyjnej spółki. Zauważyć przy tym należy, że pozwany nie próbował nawet wykazać tezy przeciwnej, ograniczając swe stanowisko procesowe do tezy o likwidacji stanowiska kierownika przychodni specjalistycznej. Ponadto - wbrew zarzutom apelacji - do powoda winna być przyjęta XX kategoria zaszeregowania. Zauważyć należy, że powód przed objęciem funkcji Wicestarosty Powiatu (...) Wschodniego wykonywał obowiązki Kierownika Przychodni (...) Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w B. za wynagrodzeniem zasadniczym wg XIX-tej kategorii zaszeregowania. Obecnie dla kierownika pododdziału szpitalnego, pracowni lub innych komórek organizacyjnych przewidziane jest wynagrodzenie zasadnicze wg stawki XIX – XX. Nie można wykluczyć, że gdyby powód nie uzyskał mandatu, to jego wynagrodzenie sukcesywnie by wzrastało przez osiem aż kolejnych lat zatrudnienia. W związku z tym prawidłowo została przyjęta przez Sąd Rejonowy kolejna grupa zaszeregowania odpowiadająca kategorii XX. Słuszne było przyjęcie również maksymalnej kwoty wynikającej z tej grupy zaszeregowania tj. 5.637 zł. Powód był kierownikiem Przychodni, zatem jego wynagrodzenie nie może lokować się w dolnej granicy przedziału stawki. Dolna stawka jest przewidziana np. dla kierowników pracowni, a logiczne jest, że kierownik całej przychodni ma szerszy zakres obowiązków i odpowiedzialności niż kierownik pracowni. Dlatego też przyjęcie wynagrodzenia maksymalnego z XX stawki zaszeregowania nie było ani wygórowane, ani przesadzone i to tym bardziej, że przechodząc na urlop bezpłatny powód miał wynagrodzenie zasadnicze wyższe, niż dolny próg kategorii XX. W związku z tym przyjęcie, że wynagrodzenie powoda obecnie mogłoby kształtować się na poziomie 5.637 zł było jak najbardziej prawidłowe. A co za tym idzie, dokonane przez biegłą z zakresu rachunkowości wyliczenia w wariancie z przyjętą kwotą wynagrodzenia 5.637 zł dawały podstawę do określenia wysokości żądanych roszczeń. W tym miejscu wskazać należy, że biegła z zakresu rachunkowości nie uwzględniła w opinii podstawowej regulaminu wynagradzania z 2011 roku oraz zmiany wynagrodzenia powoda, jako kierownika jednostki, ale oparła się na angażu M. J. z 2006 roku. W uzupełniającej opinii pisemnej biegła już w sposób prawidłowy dokonała wyliczeń mając na uwadze wskazane okoliczności. Dlatego też Sąd Rejonowy oparł się na wyliczeniach przedstawionych w opinii uzupełniającej jako najbardziej zbliżonych do realnie możliwych do osiągnięcia przez powoda. Z tych też względów Sąd Rejonowy przyjął wyliczenie hipotetyczne z uwzględnieniem wynagrodzenia za pracę na poziomie 5637 zł – jako najbardziej prawdopodobnego. Nie można też pominąć istotnej okoliczności, że będąc związanym zakresem zgłoszonego żądania Sąd zasądził kwoty niższe od hipotetycznie wyliczonych przez biegłą, co dodatkowo urealnia wartość uwzględnionych co do zasady roszczeń.

Biegła stwierdziła wprawdzie w opinii, że nie było możliwe zatrudnienie powoda na stanowisku równorzędnym z tym, jakie zajmował w chwili wyboru. Jednakże oceny stanu faktycznego dokonuje Sąd, nie zaś biegła. Zatem powyższe stwierdzenie biegłej nie miało znaczenia dla sprawy, gdyż taka ocena jest prerogatywą Sądu. W związku z tym błędnie skarżący przypisywał powyższej okoliczności znaczenie tak duże, że miałoby ono prowadzić do uwzględnienia apelacyjnego zarzutu błędnych ustaleń faktycznych.

Ponadto nie można zgodzić się z apelacyjnym zarzutem wykazania przez stronę pozwaną, że nie prowadziła usług w zakresie laryngologii. Wprawdzie pozwany, jak i zgłoszeni przez niego świadkowie powoływali się na faktyczne odstąpienie pozwanej od tego rodzaju świadczeń medycznych, to jednak z księgi rejestrowej wynika, że w strukturach pozwanej jednostki znajduje się poradnia laryngologiczna. Strona pozwana w żaden sposób nie wyjaśniła skąd taka rozbieżność. Jedynie ograniczyła się do twierdzenia, że w takim zakresie pozwany usług zdrowotnych nie świadczy. Trudno jednak przychylić się do tak sformułowanego stanowiska, skoro z dokumentu wynikają inne dane niż przedstawiane przez stronę. W związku z tym prawidłowo ustalił Sąd Rejonowy, że wskazana poradnia nadal funkcjonuje.

Mając powyższe na uwadze uznać należy, że apelacyjne zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art. 45 § 1 k.p. i art.. 74 k.p. nie są uzasadnione. Jak wykazało niniejsze postępowanie przyczyna wypowiedzenia nie była rzeczywista, ponieważ stanowisko powoda nie zostało zlikwidowane, ale jedynie w wyniku zmian organizacyjnych zostało inaczej nazwane i obsadzone przez inna osobę. Jednak okoliczność ta nie miała decydującego znaczenia, ponieważ pozwany nie miał obowiązku dopuszczenia powoda do pracy na konkretnym stanowisku zajmowanym uprzednio, ale na stanowisku pod względem wynagrodzenia równorzędnym z poprzednio zajmowanym. Oznacza to obowiązek zatrudnienia pracownika na stanowisku, które w taryfikatorze kwalifikacyjnym odpowiada pod względem wysokości wynagrodzenia stanowisku zajmowanemu przed udzieleniem urlopu. Pracodawca nie może więc zatrudnić pracownika na jakimkolwiek stanowisku pracy i wynagradzać go według stawek obowiązujących przed udzieleniem urlopu bezpłatnego. Stawka winna odpowiadać aktualnie obowiązującej stanowisku równorzędnemu, nie zaś stawce z chwili udzielenia urlopu bezpłatnego. W przeciwnym wypadku uzyskanie i realizację mandatu społecznego należałoby odbierać negatywnie z punktu widzenia praw pracowniczych. Nie było na pewno intencją racjonalnego ustawodawcy takie ukształtowanie sytuacji pracownika powracającego z urlopu bezpłatnego do macierzystej jednostki, aby pozostawić jego wynagrodzenie pracownika na poziomie odbiegającym od wynagrodzenia innych osób zatrudnionych na równorzędnych stanowiskach. Zatem argumentacja strony pozwanej co do prawidłowości obliczenia wysokości należnych świadczeń według ostatnio otrzymywanego u pracodawcy w 2006 roku (!) wynagrodzenia nie mogła w żadnym wypadku się ostać.

Niezasadne okazały się także zarzuty zgłoszone ewentualnie, a dotyczące naruszenia art. 233 § 11 k.p.c. i art. 8 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.2015.192 z dnia 2015.02.09) w zw. z art. 45 k.p. poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy sąd uznał, iż przyczyna wypowiedzenia była nierzeczywista, a zwolnienie było związane z likwidacją jego stanowiska pracy.

Zgodnie z tymi przepisami, pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy. W judykaturze Sądu Najwyższego przyjmuje się, że wskazana konieczność musi istnieć w przeświadczeniu pracodawcy i być związana z celem i funkcjonowaniem łączącego strony stosunku pracy, natomiast nie może mieć dodatkowego źródła w okolicznościach dotyczących pracownika, a zwłaszcza w sposobie wywiązywania się przez niego z obowiązków pracowniczych, gdyż wówczas przyczyna wypowiedzenia niedotycząca pracownika nie ma charakteru wyłączności. W konsekwencji, korzystny dla pracownika wynik sporu o odszkodowanie z art. 45 § 1 k.p. nie przesądza o zasadności równocześnie dochodzonego roszczenia o odprawę pieniężną z art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych, gdyż przesłanką tego ostatniego świadczenia nie jest wadliwość wypowiedzenia umowy o pracę (jego niezgodność z przepisami bądź bezzasadność), ale rozwiązanie stosunku pracy spowodowane przyczynami niedotyczącymi pracownika , które muszą faktycznie zaistnieć i mieć charakter wyłączny (por. wyrok z dnia 12 września 2008 r., I PK 22/08, OSNP 2010 nr 3-4, poz. 32 i szeroko powołane w nim orzecznictwo). Jeżeli takie przyczyny rzeczywiście istniały, to pracownik zachowuje prawo do odprawy, mimo zasądzenia na jego rzecz odszkodowania ze względu na inne wadliwości wypowiedzenia (por. wyrok z dnia 3 października 2005 r., III PK 82/05, OSNP 2006 nr 15-16, poz. 239). Przy czym odprawa pieniężna nie jest uzupełnieniem zamieszczonego w przepisie art. 45 § 1 k.p. katalogu świadczeń przysługujących z tytułu wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę, lecz stanowi rekompensatę za utratę miejsca pracy w następstwie zwolnień grupowych lub indywidualnych, dokonywanych z przyczyn niedotyczących pracownika. Ma zatem samodzielny i odrębny - w relacji do odszkodowania z art. 45 § 1 k.p. - byt.

Wbrew wywodom apelacji uwzględnienie powództwa o odszkodowanie za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę nie pozbawiło więc powoda możliwości dochodzenia odprawy. W toku procesu wykazano bowiem, że wyłączną przyczyną powołaną przez pracodawcę w wypowiedzeniu umowy o pracę była likwidacja stanowiska pracy powoda, a więc przyczyna, która nie dotyczyła pracownika. Ponadto strona pozwana w oświadczeniu o rozwiązaniu stosunku pracy wprost wskazała, że likwidacja stanowiska pracy nastąpiła z przyczyn niedotyczących pracownika i wypłaciła z tego tytułu odprawę. W tych okolicznościach uznać należy, że powód wykazał, iż przyczyna zakończenia dalszej współpracy leżała wyłącznie po stronie pozwanej. Nie było żadnych okoliczności – a przynajmniej pozwany tego nie wykazał – które mogłyby wskazywać, że to jednak powód w jakikolwiek sposób przyczynił się do rozwiązania stosunku pracy. Zatem do wypowiedzenia umowy o pracę powodowi doszło z przyczyn niedotyczących pracownika. Słusznie uznał więc Sąd Rejonowy, że powodowi przysługiwało niezależnie od odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie stosunku pracy także roszczenie o odprawę pieniężną wyliczone zgodnie z dyspozycją art. 8 ust 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.2015.192 z dnia 2015.02.09). W związku z powyższym także i ten zarzut apelacyjny nie mógł się ostać.

Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej interpretacji wskazanych norm prawnych, a poczynione ustalenia i wysnute wnioski są w pełni poprawne, logiczne i spójne. Z tych też względów brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku. Sąd drugiej instancji zważył więc, iż zaskarżone rozstrzygnięcie w świetle zgromadzonego materiału dowodowego było oczywiście uzasadnione.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, jako bezzasadną.

Z uwagi na to, że stronę powodową, która w postępowaniu apelacyjnym wygrała sprawę w całości reprezentował pełnomocnik z wyboru, Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego (...) sp. z o.o. w B. na rzecz powoda M. J. kwotę 1980 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję, zgodnie z treścią art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 10 ust 1 pkt 1 (roszczenie o odszkodowanie – 180 zł.), § 10 ust 1 pkt 1 w zw. z § 9 ust 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt. 5 (roszczenie o wynagrodzenia, odprawę – 1800 zł.) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804)

Przewodniczący: Sędziowie:

E.W.