Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 kwietnia 2016r.

Sąd Okręgowy w Płocku I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Bilkiewicz

Protokolant: st. sek. sąd. Anna Wojtewicz

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2016r. w Płocku na rozprawie

sprawy z powództwa K. F.

przeciwko Skarbu Państwa – Sądowi Rejonowemu w Działdowie, Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie, Zakładowi Karnemu w D.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie

orzeka:

1.  powództwa oddala w całości;

2.  nie obciąża powoda kosztami procesu.

SSO Agnieszka Bilkiewicz

Sygn. akt IC 1453/15

Sygn. akt I C 1453/15

UZASADNIENIE

Powód K. F. wystąpił przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Rejonowemu w Działdowie, Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie, Zakładowi Karnemu wD.o zapłatę:

- kwoty lOO.OOOzł tytułem zadośćuczynienia za niezgodne z prawem
pozbawienie wolności, ponad wymiar orzeczony w wyrokach karnych, tj. o 10
miesięcy i 22 dni, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia złożenia pozwu do dnia
zapłaty;

- kwoty 205.000zł tytułem odszkodowania za poniesione straty i utracone
korzyści z powodu niezgodnego z prawem pozbawienia wolności wraz z ustawowymi
odsetkami od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty;

na mocy art. 23 k.c., art. 24 § l i 2 k.c. oraz art. 448 k.c. w zw. z art. 417 § l k.c. i art. 417 ²k.c.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż w dniu 5 grudnia 2007r. odbywał kary pozbawienia wolności:

- w wymiarze l roku w sprawie sygn. II K 544/00 Sądu Rejonowego w Mławie,

- 5 lat i 6 miesięcy w sprawie sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w
Ciechanowie,

- 2 lat w sprawie sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie.
Wystąpił o wydanie wyroku łącznego. Sąd Rejonowy w Działdowie w dniu 17

listopada 2008r. wydał wyrok łączny w którym połączył kary 5 lat i 6 miesięcy Sądu Rejonowego w Ciechanowie sygn. II K 389/04 z karą l roku pozbawienia wolności Sądu Rejonowego w Mławie sygn. II K 544/00. Według Sądu Rejonowego w Działdowie wydanie wyroku łącznego nastąpiło z powodu niewiedzy o tym, iż w dniu 18 lipca 2008r. został warunkowo przedterminowo zwolniony. Wykonanie wyroku łącznego z dnia 17 listopada 2008r. w sprawie sygn. II K 178/08 stało się bezprzedmiotowe, jak i sam wyrok łączny. Tym samym nie był kierowany do wykonania.

Sąd Okręgowy w Płocku III Wydział Penitencjarny nie mając wiedzy w wyroku łącznym, w dniu 29 kwietnia 2010r. odwołał wobec niego warunkowe przedterminowe zwolnienie w sprawie sygn. III Wz 833/08 Sądu Okręgowego w Elblągu, zarządzając wykonanie reszty nieodbytych kar.

Postanowieniem z dnia 14 września 2010r. Sąd Okręgowy w Płocku zmienił postanowienie z dnia 29 kwietnia 2010r. zarządzając wykonanie reszty kary - 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20 maja 2"005r. sygn. II K 389/04.

Sygn. akt I C 1453/15

Postanowienia te nie zawierały żadnych okresów zaliczeniowych na poczet

powyższej kary. W dniu 27 lipca 2012r. zgłosił się w KPP w M. celem odbycia reszty kary 2 lat pozbawienia wolności nie mając wiedzy, że kara ta zostanie wprowadzona do wykonania w całości, bez zaliczenia na jej poczet rzeczywistego pozbawienia wolności. W związku tą sytuacją wielokrotnie składał wnioski o prawidłowe obliczenie i zaliczenie rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie sygn. II K 389/04. Złożył też skargę do Sądu Okręgowego w Płocku dotyczącą naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez uzasadnionej zwłoki. Sąd Okręgowy stwierdził, że w sprawie sygn. II K 178/08 prowadzonej w Sądzie Rejonowym w Działdowie od dnia 2 stycznia 2009r. do dnia 25 stycznia 2014r. nastąpiła przewlekłość, wyrok łączny został wprowadzony bez stosownych zaliczeń i obliczeń, w wyniku którego odbył więcej kary pozbawienia wolności niż orzeczono to w wyroku II K 178/08, tj. w rozmiarze przekraczającym jej wymiar.

W trakcie odbywania kary 2 lat pozbawienia wolności Sąd Rejonowy w Ciechanowie sygn. akt II K 389/04 wielokrotnie informował administrację Zakładu Karnego w D. o powyższej nieprawidłowości, ze skutkiem negatywnym.

Pismem z dnia 21 kwietnia 2014r., po przetransportowaniu do Aresztu Śledczego w B., zwrócił się do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji z żądaniem natychmiastowego zwolnienia.

Dalsze działania nie przyniosły efektu w wyniku którego przewlekłość postępowań, niechęć i ignorancja doprowadziły do sytuacji, w której odbył karę dłuższą niż to orzeczono w wyroku IIK 178/08.

Sytuacja ta w przeważającej części jest winą Sądu Rejonowego w Działdowie. Jednak Sąd Rejonowy w Ciechanowie mógł w odpowiednim czasie skorygować ten błąd zaliczając na poczet odbywanej kary 2 lat okres 10 miesięcy i 22 dni, czego nie uczynił.

W tym czasie złożył do Starostwa Powiatowego w M. wniosek o przyznanie środków na podjęcie działalności gospodarczej - przewóz osób taksówką. W zaistniałej sytuacji, przy odmowie zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat, zaczął odbywać tą karę od 27 lipca 2012r.

W związku z tym, iż od tej kary winno być odjęte 10 miesięcy i 22 dni, w zakładzie karnym przebywałby jedynie l rok l miesiąc i 8 dni. Na otwarcie działalności gospodarczej wnioskował o kwotę 47.000zł, co pozwoliłoby na zakup samochodu, jego dostosowanie oraz wykup licencji na przewóz osób. Pozbawienie wolności w czasie przekraczającym rzeczywistą karę miało wpływ na jego sytuację majątkową i powstałą w wyniku tego szkodę. W okresie 10 miesięcy i 22 dni w podjętej działalności gospodarczej mógłby osiągnąć dochód oscylujący 3.500zł netto

2

Sygn. akt I C 1453/15

miesięcznie, co przez okres 10 miesięcy i 22 dni niezgodnego z prawem pozbawienia

wolności, a także następnie prowadząc do chwili obecnej taką działalność przyniosłoby mu dochód rzędu 158.000zł. Przez działanie Sądu Rejonowego w Ciechanowie oraz wcześniej Sądu Rejonowego w Działdowie, został pozbawiony możliwości otwarcia własnej działalności co działało na jego szkodę.

Dochodzi od Skarbu Państwa lOO.OOOzł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w postaci niezgodnego z prawem pozbawienia wolności ponad wymiar orzeczony w wyrokach karnych. Dodatkowo wnosi o odszkodowanie w związku z doznaną szkodą z powodu naruszenia jego dobra osobistego w postaci niezgodnego z prawem pozbawienia wolności przez które został pozbawiony przez okres 10 miesięcy i 22 dni możliwości zarobkowania, a także dalszego prowadzenia działalności, co do której podjęcia dążył przed odbyciem kary pozbawienia wolności. Za zasądzeniem odszkodowania przemawiają także względy słuszności (pozew k. 2-7).

W imieniu Skarbu Państwa - reprezentowanego przez Sąd Rejonowy w Działdowie, Sąd Rejonowy w Ciechanowie oraz Zakład Karny w D. -Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa wniosła o oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż wobec powoda zostały orzeczone m.in. następujące kary pozbawienia wolności przez Sąd Rejonowy w Ciechanowie:

-

2 lat w sprawie sygn. II K 702/01, którą powód miał odbywać w okresie od dnia
16 lutego 2005r. do dnia 16 lutego 2007r.;

-

10 miesięcy w sprawie sygn. II K 393/03, którą powód miał odbywać w okresie
od dnia 25 września 2012r. do dnia 25 lipca 2013r.

Tych kar jednostkowych nie rozpoczął wykonywać. Utraciły one moc na skutek objęcia ich wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 29 września 2004r. w sprawie sygn. II K 255/04. Na poczet tej kary zaliczono powodowi okres pozbawienia wolności od dnia 16 lutego 2004r. do dnia 29 września 2004r.

Rzeczonej kary łącznej powód nie zaczął jednak odbywać z uwagi na utratę mocy tegoż wyroku na skutek objęcia przez Sąd Rejonowy w Ciechanowie wyrokiem łącznym z dnia 20 maja 2005r. w sprawie sygn. II K 389/04 następujących kar:

- w pkt. 2 wyroku karę łączną 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności („Kara nr

l"),

- w pkt. 3 wyroku karę łączną pozbawienia wolności, którą powód miał odbywać

w okresie od 22 sierpnia 2008r. do 22 sierpnia 2010r. („Kara nr 2")

Okres uprzednio zaliczony w wyroku sygn. II K 255/04 został najpierw zaliczony na poczet Kary nr 1. To jednak uległo zmianie i przedmiotowy okres został ponownie zaliczony przez Sąd Rejonowy w Mławie X Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w

Sygn. akt I C 1453/15

Działdowie na mocy postanowienia z dnia 18 kwietnia 2014r. na poczet Kary nr 1.

Postanowienie to zostało uzupełnione postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2014r.

Dnia 18 lipca 2008r., tj. przed datą rozpoczęcia wykonania Karny nr 2 - powód został warunkowo przedterminowo zwolniony z Karny nr 2. Zatem nie zaczął jej faktycznie odbywać.

Kara nr l została z kolei objęta wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Działdowie z 17 listopada 2008r. sygn. II K 178/08. Z uwagi na to wyrok w sprawie sygn. II K 389/04 w zakresie pkt. 2, tj. Kary nr l utracił moc.

Na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Płocku z 14 września 2010r. sygn. III Wow 353/10 - zmieniającego postanowienie tegoż Sądu z 29 kwietnia 2010r. -warunkowe przedterminowe zwolnienie odnośnie Karny 2 - objętej wyrokiem sygn. II K 389/04 - zostało wobec powoda odwołane. Na mocy przedterminowego postanowienia przedterminowe zwolnienie obejmowało jedynie Karę 2 objętą wyrokiem sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie. Kara nr l objęta została bowiem wyrokiem sygn. II K 178/08 Sądu Rejonowego w Działdowie. Na skutek tego powód był pozbawiony wolności w okresie od dnia 27 lipca 2012r. do dnia 27 lipca 2014r.

Dnia 17 lutego 2014r. do Zakładu Karnego w D. wpłynęła dokumentacja wykonawcza Sądu Rejonowego w Działdowie do sprawy z wyroku sygn. II K 178/08. Stąd dnia 23 kwietnia 2014r. Dyrektor tej jednostki złożył do Sądu Rejonowego w Mławie X Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Działdowie wniosek o rozstrzygnięcie wątpliwości, co do zaliczeń wskazanych okresów na poczet wyroku sygn. II K 178/08. Na skutek tego Sąd postanowieniem z dnia 19 lutego 2014r. zaliczył odpowiednie okresy na poczet wyroku sygn. II K 178/08.

Analogiczny wniosek został skierowany przez Dyrektora Aresztu Śledczego w B. do Sądu Rejonowego w Ciechanowie o podjęcie decyzji, co do zaliczenia powodowi na poczet (...) okresu od dnia 25 sierpnia 2007r. do dnia 18 lipca 200 8r. Sąd Rejonowy w Ciechanowie w postanowieniu z dnia 24 kwietnia 2014r. rozstrzygnął wątpliwości, co do zaliczenia wskazanego we wniosku okresu na poczet Kary nr 2 orzeczonej wyrokiem sygn. II K 389/04 w ten sposób, że nie zaliczył powodowi na poczet kary żadnego okresu odbywania kary pozbawienia wolności w innej sprawie. Postąpił zasadnie. Tym samym roszczenie powoda winno zostać oddalone.

W sprawnie znajduje zastosowanie art. 417 ¹ § 2 k.c. Powód nie uzyskał wymaganego prejudykatu. Nadto, nie wykazał bezprawności działań pozwanego ani faktu wystąpienia szkody czy też jej rozmiarów.

Roszczenie powoda jest bezzasadne w świetle przepisów o ochronie dóbr osobistych. Brak było podstaw do zaliczenia okresu 10 miesięcy i 22 dni na poczet odbywanej przez powoda K. nr 2. Zgodnie z art. 63 § l k.k. na poczet orzeczonej

4

Sygn. akt IC 1453/15

kary zalicza się okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, czyli w

„konkretnej sprawie", a nie w innej sprawie. W konsekwencji do kompetencji Sądu Rejonowego w Ciechanowie nie należało rozstrzyganie wątpliwości, co do zaliczenia na poczet łącznej kary pozbawienia wolności orzeczonej przez Sąd Rejonowy w Działdowie. Sprawa sygn. II K 389/04 była inną sprawą niż sprawa sygn. II K 178/08. Powód nie wykazał też żadnego zdarzenia szkodzącego, którego rezultatem byłaby szkoda materialna i niematerialna w postaci kwoty 305.000zł, a które byłoby ptzypisywalne pozwanemu. Nie wykazał też związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem szkodzącym a szkodą. W opinii powoda jego szkoda stanowi damnum emergens, jednakże majątek powoda nie uległ zmniejszeniu.

Przyjmując, iż powód dochodzi lucrum cessans, nie sposób twierdzić, że szkoda w tej postaci nastąpiła.

W konsekwencji roszczenie powoda jest bezzasadne i winno ulec oddaleniu (odpowiedź na pozew k. 33-39).

W piśmie z dnia 11 marca 2016r. powód wskazał, iż nie jest w stanie określić czasookresu pozbawienia wolności (pismo k. 79).

Pełnomocnik pozwanego - w piśmie z dnia 17 marca 2016r. - wskazał, iż wyrok łączny wydany przez Sąd Rejonowy w Działdowie w dniu 17 listopada 2008r. w sprawie sygn. II K 178/08 uprawomocnił się w dniu 2 grudnia 2008r. Zarządzenie wykonania tego wyroku zostało wydane w dniu 2 stycznia 2009r., jednak w pkt. 9 Inne zarządzenia zdecydowano o zakreśleniu sprawy w WP jako wyroku wykonanego (z uwagi na warunkowe przedterminowe zwolnienie) oraz przesłaniu jego treści Sądom Rejonowym w Mławie i Ciechanowie.

W dniu 14 września 2010r. Sąd Okręgowy w Płocku III Wydział Penitencjarny wydał postanowienie (sygn. akt III Kow 353/10) o zmianie postanowienia Sądu Okręgowego w Płocku w przedmiocie odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia udzielonego skazanemu K. F., podnosząc w uzasadnieniu, że Sąd Okręgowy w Płocku odwołując warunkowe przedterminowe zwolnienie nie miał wiedzy, iż w międzyczasie został wydany wyrok łączny.

Pismem z dnia 25 lutego 2013r. Zastępca Przewodniczącego X Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Działdowie Sądu Rejonowego w Mławie poinformował powoda, że wykonanie wyroku łącznego stało się bezprzedmiotowe i dlatego wyrok nie był kierowany do wykonania, gdyż orzeczoną nim karę skazany odbył w całości. Podobną argumentację Sąd zawarł w uzasadnieniu postanowienia z dnia 27 marca 2013r. (sygn. akt X Ko 31/13) wydanego w przedmiocie zaliczenia okresów odbytych kar na poczet kary pozbawienia wolności orzeczonej na mocy w/w wyroku łącznego. Postanowieniem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 15 maja 2013r. (sygn. V Kz 136/13), powyższe postanowienie zostało

5

Sygn. akt I C 1453/15

utrzymane w mocy. W jego uzasadnieniu Sąd Okręgowy w Płocku wskazał jednak, iż

Sąd I instancji procedował nieprawidłowo, kiedy to, pomimo uprawomocnienia się wyroku, nie kierował go do wykonania, co nie znajdowało oparcia w obowiązujących przepisach.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 29 stycznia 2014r. (sygn. akt V S 24/13) stwierdzającym przewlekłość postępowania Sąd wskazał, iż w konsekwencji wydania zarządzenia z dnia 2 stycznia 2009r. wyrok łączny nigdy nie został skierowany do wykonania. W związku z treścią powyższego postanowienia, w dniu 14 lutego 2014r. zostało wydane zarządzenie wykonania przedmiotowego wyroku łącznego, a następnie postanowienie o zaliczeniu na poczet kary łącznej okresów odbytych kar. Mocą postanowienia stwierdzającego przewlekłość postępowania Sąd Okręgowy w Płocku przyznał powodowi kwotę S.OOOzł oraz stwierdził, iż na ograniczenie jej wysokości miał wpływ fakt nieponiesienia przez powoda żadnej realnej szkody związanej z przewlekłością, bowiem zmieniono postanowienie o odwołaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia i w konsekwencji zarządzono jedynie wykonanie reszty kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20 maja 2005r. (sygn. IIK 389/04) (pismo k.99-101).

Do końca procesu strony podtrzymały swoje stanowiska (protokół k. 117v-120).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 03.03.2004r. wobec powoda K. F. wprowadzono do wykonania karę 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 16.09.2002r. w sprawie sygn. II K 702/01; określając początek kary na dzień 16.02.2005r. oraz jej koniec na 16.02.2007r.; wskazując, iż zmiana początku kary wynika z wpływu wyroku łącznego w sprawie sygn. II K 388/03 (wyrok k.40, obliczenie kary k.41).

W dniu 23.09.2004r. wobec powoda wprowadzono do wykonania karę 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 07.05.2004r. w sprawie sygn. II K 393/03; określając początek kary na dzień 25.09.2012r. oraz jej koniec na 25.07.2013r. (wyrok k.42, obliczenie kary k.43).

Sąd Rejonowy w Ciechanowie w dniu 29.09.2004r. wydał w sprawie sygn. II K 255/04 wyrok łączny obejmujący skazania w sprawach sygn. II K 184/00 Sądu Rejonowego w Ciechanowie i sygn. II K 702/01 Sądu Rejonowego w Ciechanowie, sygn. II K 69/01 Sądu Rejonowego w Ciechanowie, sygn. II K 393/03 Sądu Rejonowego w Ciechanowie; orzekający karę łączną 3 roku i 6 miesięcy pozbawienia;

Sygn. akt I C 1453/15

na poczet tej kary zaliczając okres odbytej kary od dnia 16.02.2004r. do dnia

29.09.2004r. (wyrok k. 44-44v).

Sąd Rejonowy w Ciechanowie w dniu 20.05.2005r. wydał w sprawie sygn. II K 389/04 wyrok łączny obejmujący skazania w sprawach sygn. II K 438/01 Sądu Rejonowego w Ciechanowie, sygn. II K 234/00 Sądu Rejonowego w Myszkowie, sygn. II K 292/01 Sądu Rejonowego w Nowym Targu, sygn. II K 427/01 Sądu Rejonowego w Mławie, sygn. II K 324/02 Sądu Rejonowego w Mławie - objęte wyrokami łącznymi oraz sygn. II K 184/00 Sądu Rejonowego w Ciechanowie, sygn. II K 702/01 Sądu Rejonowego w Ciechanowie, sygn. II K 69/01 Sądu Rejonowego w Ciechanowie, sygn. II K 393/03 Sądu Rejonowego w Ciechanowie - objęte wyrokiem łącznym w sprawie sygn. II K 255/04 i orzekł:

1)  rozwiązanie wyroków łącznych w sprawach sygn. II K 308/03, i II K 25/04
oraz kary łączne orzeczone wyrokami w sprawach II K 438/01, II K 69/01, II
K 427/01;

2)  połączenie kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami w sprawach II
K 438/01, II K 234/00, II K 292/01, II K 427/01, II K 324/02, II K 184/00, II
K 69/01 i wymierzenie kary łącznej 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

3)  połącznie kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokami w sprawach II K
702/01 i II K 393/03 i wymierzenie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności.
Na poczet kary z pkt. 2 zaliczono powodowi okres pozbawienia wolności od
dnia 30.05.2001r. od dnia 18.12.2001r. i od dnia 30.05.2002r. do dnia
07.06.2002r. (wyrok k. 46-46v).

W dniu 07.07.2005r. wobec powoda wprowadzono do wykonania karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20.05.2005r. w pkt. 2) w sprawie sygn. II K 389/04; określając początek kary na dzień 13.12.2005r. oraz jej koniec na dzień 22.08.2008r. Na poczet tej kary zaliczono powodowi okresy od:30.05.2001r. do 18.12.2001r., od 30.05.2002r. do 07.06.2002r., od 06.08.2002r. do 22.01.2004r., od 16.02.2004r. do 13.12.2004r. (obliczenie kary k.48).

W dniu 07.07.2005r. wobec powoda wprowadzono do wykonania karę 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20.05.2005r. w pkt. 3) w sprawie sygn. II K 389/04; określając początek kary na dzień 22.08.2008r. oraz jej koniec na dzień 28.08.2010r. (obliczenie kary k.47).

W dniu 5.12.2007r. powód odbywając karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności wystąpił do Sądu Rejonowego w Ciechanowie o wydanie wyroku łącznego w sprawach II K 544/00 Sądu Rejonowego w Mławie i II K 389/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie. Sąd Rejonowy w Ciechanowie wniosek ten przekazał do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Działdowie.

Sygn. akt I C 1453/15

Przed rozpoznaniem wniosku powoda o wydanie wyroku łącznego,

postanowieniem Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 16.07.2008r. w sprawie sygn. II Wz 833/08 udzielono powodowi warunkowego przedterminowego zwolnienia z

odbycia reszty kar pozbawienia wolności orzeczonych w wymiarze:

a) l roku pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 544/00 Sądu Rejonowego w
Mławie;

b) 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 389/04 Sądu
- Rejonowego w Ciechanowie;

c) 2 lat pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w
Ciechanowie (pismo k. 17, postanowienie k. 19, 51).

O tej decyzji nie miał wiedzy Sąd Rejonowy w Działdowie, dlatego rozpoznał wniosek powoda i w dniu 17 listopada 2008r. w wyroku łącznym orzekł wobec powoda K. F. skazanego prawomocnymi wyrokami:

l.Sądu Rejonowego w Mławie z dnia 14.12.2000r. sygn. akt II K 544/00 na karę

1 roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na 5 lat próby oraz grzywnę 50 stawek po
lOzł z zarządzono do wykonania karę pozbawienia wolności postanowieniem Sądu
Rejonowego w M. w dniu 5.11.2004r. oraz wykonano karę grzywny 50 stawek
jako zastępczą karę pozbawienia wolności w wymiarze 25 dni i odbytą w okresie
22.01.2004r. do 16.02.2004r.;

2.wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20.05.2005r. sygn. akt II K 389/04 na karę łączną opisaną w pkt. 2 wyroku 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz na karę łączną opisaną w pkt. 3 wyroku 2 lat pozbawienia wolności;

połącznie dwu pierwszych kar w jedną karę łączną 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na poczet tej kary zaliczono powodowi okres odbytej kary w sprawie sygn. II K 544/00 Sądu Rejonowego w Mławie w okresie od 13.12.2004r. do 13.12.2005r. (k. 16). Natomiast, co do kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie sygn. II K 389 Sąd orzekł, iż podlega ona odrębnemu wykonaniu. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 2 grudnia 2008r. Zarządzenie stwierdzające ten fakt zostało wydane w dniu

2 stycznia 2009r. Sędzia tego sądu wydając to zarządzenie uznał, że wyrok ten jest
wykonany i zarządził zakreślenie tej sprawy w wykazie Wp (zarządzenie k.!02-102v).

W dniu 19.12.2008r. Sąd Rejonowy w Działdowie uzyskał informację o warunkowym przedterminowym zwolnieniu powoda.

W konsekwencji zarządzenia z dnia 2 stycznia 2009r. wyrok łączny z dnia 17.11.2008r. nie został skierowany do wykonania do 2014r., a wykonywaniu podlegały w dalszym ciągu wyroki Sądu Rejonowego w Mławie sygn. II K 544/00 (l roku pozbawienia wolności) i Sądu Rejonowego w Ciechanowie sygn. II K 389/04 (5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności). Tym samym nie przesłano odpisu wyroku wraz z datą jego uprawomocnienia się Dyrektorowi Zakładu Karnego (art. 9 § l kkw i

8

Sygn. akt I C 1453/15

art. 11 § l kkw). Odpis wyroku łącznego został jedynie przesłany skazanemu do

wiadomości.

Postanowieniem z dnia 29.04.2010r. Sąd Okręgowy w Płocku III Wydział Penitencjarny w sprawie sygn. III Kow 353/10 odwołał warunkowe przedterminowe zwolnienie udzielone powodowi postanowieniem Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 16.07.2008r. w sprawie sygn. II Wz 833/08. Zarządził wykonanie reszty nieodbytych kar:

a)  l roku pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w
Mławie z dnia 14.12.2000r., sygn. akt II K 544/00;

b)  5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu
Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20.05.2005r., sygn. akt II K 389/04;

c)  2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w
Ciechanowie z dnia 20.05.2005r., sygn. akt IIK 389/04 (k./18).

Postanowienie to Sąd wydał nie mając wiedzy o tym, że wcześniej został wydany wyrok łączny przez Sąd Rejonowy w Działdowie z dnia 17.11.2008r. Zatem z chwilą uprawomocnienia się tego wyroku łącznego warunkowe zwolnienie przestało obejmować karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie sygn. II K 386/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie i karę l roku pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Mławie w sprawie sygn. II K 544/00. Obejmowało tylko karę 2 lat pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie. Zatem odwołanie warunkowego zwolnienia powinno też objąć tylko karę 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie sygn. II K 389/04 wyrokiem z dnia 20.05.2005r. Dlatego, na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Płocku z 14.09.2010r. sygn. III Kow 353/10 zmieniono postanowienie tegoż Sądu z dnia 29.04.201 Or. w ten sposób, iż w pkt. 2 postanowienia z dnia 20.04.201Or. zarządzono wykonanie reszty jedynie kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20.05.2005r. sygn. akt II K 389/04 (kara ta nie została bowiem objęta wyrokiem łącznym w sprawie sygn. II K 178/08 Sądu Rejonowego w Działdowie). Karę tą powód odbył w okresie od dnia 27 lipca 2012r. do dnia 27 lipca 2014r. (k. 119; obliczenie kary k.52).

Sąd Rejonowy w Działdowie pismem z dnia 25 lutego 2013r. poinformował powoda m.in., iż wydanie wyroku łącznego z dnia 17 listopada 2008r. nastąpiło z powodu niewiedzy o tym, że w dniu 16.07.2008r. został on warunkowo przedterminowo zwolniony po odbyciu kar w sprawach sygn. II K 544/00 Sądu Rejonowego w Mławie - l roku pozbawienia wolności i sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz w sprawie sygn. II K 389/04, w której miał on odbyć karę 2 lat pozbawienia wolności, wyjaśniając, iż informacja ta dotarła do Sądu Rejonowego w Działdowie w dniu 19.12.2008r. (k. 17). Dlatego wykonywanie wyroku łącznego stało się

Sygn. akt I C 1453/15

bezprzedmiotowe, jak i bezprzedmiotowy stał się wyrok łączny wydany w dniu

17.11.2008r. i tym samym nie był kierowany do wykonania (pismo k.17). Przyjmując taką argumentację Sąd Rejonowy w Mławie X Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych z/s w Działdowie postanowieniem z dnia 27.03.2013r. w sprawie sygn. II K 178/08 (X Ko 31/13) nie uwzględnił wniosku powoda o zaliczenie okresów odbytych kar pozbawienia wolności na poczet kary pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 178/08 (postanowienie k. 103-103v). Postanowienie to zostało utrzymane w moGy postanowieniem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 15.05.2013r. w sprawie sygn. V Kz 136/13. Przy czym, w uzasadnieniu tego postanowienia wskazano, iż brak jest okresu podlegającego zaliczeniu na poczet kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej w pkt. 3 wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20.05.2005r. Natomiast na realny czas odbywania tej kary może rzutować ewentualna zmiana kolejności kar pozbawienia wolności, realne odbytych i podlegających jeszcze wykonaniu (postanowienie k. 104-104v).

Postanowieniem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 29 stycznia 2014r. (sygn. akt V S 24/13) stwierdzono przewlekłość postępowania w sprawie sygn. II K 178/08 prowadzonej w Sądzie Rejonowym w Działdowie od dnia 2 stycznia 2009r. do dnia 25 stycznia 2014r. Nadto, z tego tytułu zasądzono na rzecz powoda od Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Mławie sumę pieniężną w wysokości S.OOOzł. Zalecono Sądowi Rejonowemu w Mławie X Zamiejscowemu Wydziałowi Karnemu z/s w Działdowie natychmiastowe skierowanie do wykonania wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia 17.11.2008r. w sprawie sygn. II K 178/08 i przesłanie wyroku wraz z datą jego uprawomocnienia się do Dyrektora Zakładu Karnego w D. (postanowienie k.20-21v). Jednocześnie Sąd Okręgowy w Płocku w uzasadnieniu stwierdził, iż na ograniczenie wysokości przyznanej kwoty miał wpływ fakt nieponiesienia przez powoda żadnej realnej szkody związanej z przewlekłością, bowiem zmieniono postanowienie o odwołaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia i w konsekwencji zarządzono jedynie wykonanie reszty kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20 maja 2005r. sygn. II K 389/04. Nie odwołano zatem warunkowego zwolnienia z kar objętych wyrokiem łącznym w sprawie sygn. II K 178/08 i reszty tych kar powód nie odbywał (postanowienie k. 20-21 v).

Dopiero w dniu 14.02.2014r. wydano zarządzenie wykonania wyroku łącznego w sprawie sygn. II K 178/08 (k.105, 106). W konsekwencji Sąd Rejonowy w Mławie X Zamiejscowy Wydział Karny z/s w D. postanowieniem z dnia 19.02.2014r. w sprawie sygn. II K 178/08 (X Ko 309/14) zaliczył powodowi, na poczet kary łącznej Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia 17.11.2008r. sygn. II K 178/08 w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, okresy rzeczywistego pozbawienia wolności:

10

Sygn. akt I C 1453/15

- od 30.05.2001r. do 18.12.2001r.;

-

od 30.05.2002r. do 07.06.2002r.,

-

od 26.08.2002r. do 22.01.2004r.,

-

od 16.02.2004r. do 13.12.2004r..,

-

od 13.12.2005r. do 25.08.2007r. (postanowienie k.54-54v, 82-83). Rozpoznając
zażalenie powoda Sąd Okręgowy w Płocku w postanowieniu z dnia 2 kwietnia 2014r.
w sprawie sygn. V Kz 83/14 stwierdził, iż na skutek braku niezwłocznego wdrożenia
do wykonania wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia 17.11.2008r.
w sprawie sygn. II K 178/08, wyroku w pełni absorbującego karę pozbawienia
wolności orzeczoną wobec skazanego w sprawie II K 544/00 Sądu Rejonowego w
M., skazany realnie odbył w zasadzie karę i ze sprawy jednostkowej i z wyroku
łącznego. W tej sytuacji, aktualnie dokonane postanowieniem z dnia 19.02.2014r.
zaliczenie okresów rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet kary łącznej 5 lat i
6 miesięcy pozbawienia wolności, przekracza wymiar tejże kary łącznej. Powinno się
wszcząć postępowanie wykonawcze, mogące tą sytuację naprawić (84-84v).

Przewodniczący Sądu Rejonowego w Mławie X Zamiejscowego Wydziału Karnego z/s w D. pismem z dnia 04.03.2014r. poinformował powoda, iż w sprawie sygn. II K 178/08, II K 389/04 i II K 544/00 odbył on więcej kary pozbawienia wolności niż orzeczono to w wyroku sygn. II K 178/08. Nadto, aby okres ten zaliczyć na obecnie odbywaną karę 2 lat pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie należy zwrócić się do Sądu Okręgowego Wydziału Penitencjarnego w Olsztynie o zmianę kolejności odbywanej kary, gdyż jest on właściwy ze względu na odbywaną karę; co może rozwiązać zaistniałe problemu (pismo k.22).

Zarządzeniem Sędziego Penitencjarnego Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 07.03.2014r. nie uwzględniono wniosku powoda w przedmiocie zmiany kolejności kar pozbawienia wolności. W uzasadnieniu wskazano, iż nie ulega najmniejszym wątpliwościom, iż powód w sprawie sygn. II K 178/08 Sądu Rejonowego w Działdowie odbył karę w rozmiarze przekraczającym jej wymiar. Nie mniej jednak ewentualna zmiana kolejności wykonywania kar nie zmieni sytuacji prawnej powoda, bowiem okresy podlegające zaliczeniu na poczet orzeczonej kary 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności wynikają wprost z postanowienia Sądu Rejonowego w Mławie X Zamiejscowego Wydziału Karnego z/s w Działdowie z dnia 19.02.2014r. Nie zachodzą też okoliczności z ar. 417 k.p.k. Skazany bowiem odbywa tylko karę 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie, a karę 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 178/08 Sądu Rejonowego w Działdowie odbył i jej koniec przypadł na dzień 18.07.2008r. (zarządzenie k.23).

11

Sygn. akt I C 1453/15

Na wniosek Zakładu Karnego w D. z dnia 17.02.2014r. (pismo k.53) Sąd

Rejonowy w Mławie X Zamiejscowy Wydział Karny z/s w Działdowie postanowieniem z dnia 18.04.2014r. w sprawie sygn. II K 178/08 zaliczył powodowi, na poczet kary łącznej Sądu Rejonowego w Działdowie z dnia 17.11.2008r. sygn. II K 178/08 w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, okresy rzeczywistego pozbawienia wolności:

-

od 13.12.2004r. do 13.12.2005.;
^ - od 30.05.2001r. do 18.12.2001r.;

-

od 30.05.2002r. do 07.06.2002r,

-

od 26.08.2002r. do 22.01.2004r,

-

od 16.02.2004r. do 13.12.2004r..,

- od 13.12.2005r. do 25.08.2007r. W uzasadnieniu wskazano, iż takie zaliczenie
spowoduje, że suma zaliczeń będzie równa wymiarowi kary. Pozostałe zaś okresy
będą mogły być zaliczone na poczet kary orzeczonej przez Sąd Rejonowy w Ciechanowie w sprawie sygn. II K 389/04 (postanowienie k.49-49v, 85-86). Postanowieniem z dnia 22.04,2014r. uzupełniono wskazane postanowienie poprzez uchylenie postanowienia z dnia 19.02.2014r. w sprawie sygn. II K 178/08 dotyczące zaliczeń okresów pozbawienia wolności na rzecz kary pozbawienia wolności (postanowienie k.49-50, 89). Zaliczeniu nie podlegał okres od dnia 25.08.2007r. do dnia 18.07.2008r., w którym powód odbył karę pozbawienia wolności, gdyż przekraczałoby to wymiar kary 5 lat i 6 miesięcy (uzasadnienie k.56). Postanowienie to, w zakresie dokonanych zaliczeń, zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 04.06.2014r. w sprawie sygn. V Kz 164/14. Przy czym, w uzasadnieniu wskazano m.in., iż Sąd Rejonowy zaliczył skazanemu okresy kary pozbawienia wolności, jaki składały się na orzeczoną karę łączną 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 178/08 Sądu Rejonowego w Działdowie. Nie było żadnych podstaw, aby zaliczyć powodowi na poczet tej kary łącznej nadto okresu kary pozbawienia wolności, jaką odbył ponad orzeczoną karę (chodzi o czas od 25.08.2007r. do dnia 18.07.2008r.). W momencie wydania wyroku łącznego przez Sąd Rejonowy w Działdowie w dniu 17.11.20Q8r. w sprawie sygn. II K 178/08 i wymierzenia skazanemu kary łącznej 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, obejmującej jego skazania w sprawie sygn. II K 544/00 Sądu Rejonowego w Mławie (l roku pozbawienia wolności) i sygn. II K 389/04 Sądu Rejonowego w Ciechanowie (kara łączna 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności), K. F. odbył już karę łączną, biorąc pod uwagę okresy, jakie winny być mu zaliczone na poczet tej kary łącznej. W dacie wydania wyroku łącznego powód korzystał z warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kar, udzielonego mu postanowieniem
Sądu Okręgowego w Elblągu z dnia 16.07.2008r. w sprawie III WZ 833/08, a zatem
nie zachodziła konieczność wydawania rozstrzygnięcia w trybie art. 576 § 2 k.p.k. (o

12

Sygn. akt I C 1453/15

niezwłocznym zwolnieniu powoda). Nie zaliczono mu na poczet kary łącznej 2 lat

pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20.05.2005r. w sprawie sygn. II K 389/04 żadnego okresu, gdyż nigdy wcześniej nie odbywał jej. Nadto, wskazano, iż oczywiście błędny i niezrozumiały jest pogląd Sądu Rejonowego wyrażony w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, że pozostałe okresy (ponad dokonane zaliczenie), będą mogły być zaliczone na poczet kary orzeczonej przez Sąd Rejonowy w Ciechanowie w sprawie II K 389/04 (postanowienie k.87-88v). Przy czym, postanowieniem z dnia 04.06.2014r. Sąd Okręgowy w Płocku w sprawie sygn. V Kz 191/14 uchylił postanowienie z dnia 22.04.2014r. w sprawie sygn. II K 178/08 wskazując, iż brak było ku takiemu rozstrzygnięciu podstawy prawnej. Nadto, było ono oczywiście zbyteczne, z uwagi na treść rozstrzygnięcia z dnia 18.04.2014r. (postanowienie k.90-91).

O wyjaśnienie wątpliwości w kwestii takiego zaliczenia zwrócił się w dniu 23 kwietnia 2014r. Dyrektor Aresztu Śledczego w B. do Sądu Rejonowego w Ciechanowie. W konsekwencji Sąd Rejonowy w Ciechanowie postanowieniem z dnia 24.04.2014r. w sprawie sygn. II K 389/04 rozstrzygnął wątpliwości, co do zaliczenia okresu na poczet łącznej kary pozbawienia wolności wobec powoda na mocy pkt. 3 wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20.05.2005r. w sprawie sygn. II K 389/04 w ten sposób, iż na poczet orzeczonej kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności nie zaliczył żadnego okresu odbywania kary pozbawienia wolności w innej sprawie. W uzasadnieniu wskazał m.in., iż karę łączną 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną w pkt. 3 wyroku łącznego w sprawie sygn. II K 389/04 powód zaczął odbywać dopiero po odwołaniu warunkowego przedterminowego zwolnienia i odbywa ją w okresie od 27.07.2012r. do 27.07.2014r. Nigdy wcześniej nie odbywał powyżej wskazanej kary łącznej, jak również nie odbywał kar jednostkowych objętych tą karą łączną, tj. kar orzeczonych w sprawach sygn. II K 702/01 i II K 393/03. Sąd nie może więc dokonać zaliczenia okresów rzeczywistego pozbawienia wolności przez skazanego w sprawach, które nie zostały objęte pkt. 3 wyroku łącznego o sygn. II K 389/04 (postanowienia k. 55-56v).

Powód odbył karę 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Działdowie w okresie od dnia 27.07.2012r. do dnia 26.07.2014r. (świadectwo zwolnienia k.27).

W 2010r. w czasie warunkowego przedterminowego zwolnienia powód ubiegał się w Starostwie Powiatowym w M. o przyznanie środków na podjęcie działalności gospodarczej - usług taksowkarskich. Pismem z dnia 22.09.201Or. Starostwo Powiatowe w M. poinformowało powoda, iż w związku z przedłużającym się terminem złożenia uzupełniającej dokumentacji do wniosku o

13

Sygn. akt I C 1453/15

przyznanie jako osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności

gospodarczej, wniosek pozostaje bez rozpoznania (pismo k.25).

Powód K. F. ma wykształcenie średnie ogólnobudowlane. Utrzymuje się z prac dorywczych. Z tego tytułu osiąga średnie miesięczne dochody w kwocie 200-300zł. Korzysta z pomocy finansowej swoich rodziców.

- Powyższy stan faktyczny był niesporny. Strony odmiennie interpretowały skutki prawne poszczególnych wyroków łącznych.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty i kserokopie dokumentów zgromadzonych w sprawie. Nie były one kwestionowane przez strony.

Sąd dał wiarę zeznaniom, w charakterze pozwanego SP-ZK w D., W. M. na okoliczność odbywanych przez powoda kar i podstaw osadzenia powoda w Zakładzie Karnym. Zeznania te znajdują potwierdzenie w dokumentach zgromadzonych w sprawie w postaci orzeczeń sądowych, zarządzeń, obliczeń kar.

Tym samym Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda, co do tego, iż doszło do: naruszenia jego dóbr osobistych, bezprawnego pozbawienia wolności i naruszenia jego godności, wyrządzenia szkody poprzez odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia oraz odmowę kolejności odbywania kar. O czym niżej.

Sąd zważył co następuje:

Powód, domagał się zadośćuczynienia za naruszenie jego dóbr osobistych w postaci prawa do wolności i godności oraz odszkodowania za utratę spodziewanych dochodów poprzez osadzenie w Zakładzie Karnym w dniu 25.07.2012r. oraz odmowę zaliczenia na poczet odbywanej wówczas kary okresów pozbawienia wolności w innych sprawach.

Zgodnie z art. art. 417 k.c.:

§ l k.c. Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

§ 2. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa. Natomiast, na mocy art. 417 ^! k.c.:

14

Sygn. akt I C 1453/15

§ 1. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej

naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

§ 2. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

§ 3. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

§ 4. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o naprawienie szkody. W orzecznictwie podkreśla się, że:

-

Przepisy art. 417 i art. 417 ¹ k.c. nie mają zastosowania do odpowiedzialności
Skarbu Państwa za naruszenie dóbr osobistych w postaci czci, dobrego imienia,
godności, gdyż odpowiedzialność za naruszenie tych dóbr osobistych uregulowana jest
w sposób odrębny właśnie w art. 23, 24 i 448 k.c. Jedynie szczególny rodzaj dóbr
osobistych w postaci zdrowia i wolności może podlegać także ochronie przewidzianej
w art. 444 i 445 k.c. Jeżeli szkodę lub krzywdę wynikającą z rozstroju zdrowia
wywołało niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy
publicznej, wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, odpowiedzialność Skarbu Państwa opiera się na zasadach art. 417 § l lub art. 417 ¹ § 2 k.c., a zadośćuczynienie przysługuje na podstawie art. 445 § l k.c. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 30.04.2014r., I ACa 106/14, LEX nr 1489164).

-

Jeśli bezprawne działanie ma wynikać z prawomocnego orzeczenia sądu to
odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych na podstawie art. 24 § l k.c. w
związku z art. 448 k.c. warunkuje także przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa za bezprawie judykacyjne z art. 417 ¹ § 2 k.c., a zatem niezgodność z prawem prawomocnego orzeczenia stwierdzona we właściwym
postępowaniu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 9.01.2014r., I ACa 837/13,
LEX nr 1439214);

Pozbawienie wolności jest samoistną podstawą przyznania zadośćuczynienia, które ma stanowić formę rekompensaty za negatywne przeżycia psychiczne wiążące się z samym faktem bezpodstawnego pozbawienia wolności, opisywane jako głęboki dyskomfort psychiczny, poczucie utraty autonomii, uczucia

Sygn. akt I C 1453/15

bezradności, osamotnienia, niepokoju o sprawy osobiste. Ta krzywda, niepowiązana z

doznaniem uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, i od nich niezależna, podlega naprawieniu na podstawie art. 445 § 2 k.c. Jeżeli natomiast ujemne przeżycia związane z faktem pozbawienia wolności wpłynęły na pogorszenie stanu zdrowia fizycznego lub psychicznego, poszkodowanemu przysługiwałoby roszczenie przewidziane w art. 445 § l k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19.11.2015r. w sprawie sygn. IV ĆSK 792/14, LEX nr 1938686);

- Naruszenie dóbr osobistych nie rodzi oczywiście automatycznie odpowiedzialności sprawcy. Sięgnięcie do sankcji cywilnych określonych w art. 24 k.c. wymaga nadto stwierdzenia bezprawności naruszenia, czyli sprzeczności zachowania sprawcy z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Przepis art. 24 k.c. wprowadził domniemanie bezprawności, a to oznacza przesunięcie na pozwanych ciężaru dowodu wystąpienia okoliczności uchylających bezprawność (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 06.08.2015r. w sprawie sygn. I ACa 1421/14, LEX nr 1796885);

- Przy rozpoznawaniu żądania ochrony naruszonych dóbr osobistych w
pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie i ocena, czy i jakie dobro osobiste
określonej osoby zostało naruszone, a następnie stwierdzenie bezprawności działania
sprawcy lub istnienia okoliczności wyłączających bezprawność (art. 24 k.c.).
Okolicznością wyłączającą bezprawność jest zaś prawdziwość twierdzeń co do faktów
i działanie w uzasadnionym interesie społecznym (wyrok Sądu Apelacyjnego w
G. z dnia 26.06.2015r. w sprawie sygn. V ACa 935/14, LEX nr 1842302).

W sprawie niesporne było iż powód odbywał kary pozbawienia wolności w warunkach izolacji więziennej. Nadto, iż na jego wnioski orzekane były kolejne wyroki łączne. Nie ulegało też wątpliwości, iż podczas odbywania kar wynikających z wyroku łącznego z dnia 20.05.2005r. w sprawie sygn. II K 389/04 oraz kary jednostkowej w sprawie sygn. II K 544/00 (tj. l roku pozbawienia wolności, 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, 2 lat pozbawienia wolności) powód złożył kolejny wniosek o wydanie wyroku łącznego. Tym samym godził się także z ewentualnymi negatywnymi dla niego skutkami wydania takiego wyroku łącznego. W tym miejscu należy podkreślić, iż wyrok łączny może określać karę niższą niż okres już odbytych i połączonych kar pozbawienia wolności. Wynika to wprost z treści art. 576 § 2 k.p.c., co nie dowodzi faktu bezprawnego pozbawienia wolności w okresie przewyższającym karę łączną. Przepis ten stanowi, w wypadku wymierzenia w wyroku łącznym kary niższej od okresu odbytych i połączonych już kar pozbawienia wolności lub równej temu okresowi, przewodniczący niezwłocznie zarządza, zwolnienie skazanego, jeżeli nie jest on pozbawiony wolności w innej sprawie. Przesyłając zarządzenie do wykonania, załącza się wydany wyrok łączny.

16

Sygn. akt I C 1453/15

Takiej właśnie sytuacji doświadczył powód. Zanim doszło do rozpoznania jego

wniosku powód odbył karę jednostkową l roku pozbawienia wolności (na poczet której zaliczono mu okres uprzedniego osadzenia) oraz karę z wyroku łącznego 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Po czym, został warunkowo przedterminowo zwolniony z odbycia kary 2 lat pozbawienia wolności. W chwili, gdy powód przebywał na wolności, doszło do wydania wyroku łącznego z dnia 17.11.2008r., w którym Sąd połączył kary l roku pozbawienia wolności oraz 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzekając karę łączną w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy. Nadto, ustalając iż odrębnemu wykonaniu będzie podlegała kara 2 lat pozbawienia wolności. Tym samym zaistniała sytuacja, gdy wyrok łączny 5 lat i 6 miesięcy był orzeczony w wymiarze niższym niż już odbyte przez powoda kary. Nadto, naturalną konsekwencją wydania tego wyroku łącznego była utrata mocy poprzedniego wyroku łącznego oraz dotyczących go postanowień wykonawczych, w tym o warunkowym przedterminowym zwolnieniu od kary 2 lat pozbawienia wolności. W tym miejscu należy podkreślić, iż takie skutki prawne wynikały z samej istoty wyroku łącznego. Ten zaś był wydany na wniosek powoda. Dlatego, w ocenie Sądu, powód nie może skutecznie twierdzić, iż utrata mocy postanowienia o warunkowym przedterminowym zwolnieniu i wprowadzenie wobec niego kary 2 lat pozbawienia wolności było bezprawnym działaniem.

W konsekwencji wydania nowego wyroku łącznego Sąd musiał ponownie dokonać zaliczeń na poczet tej kary okresów pozbawienia wolności. Zostało to dokonane zgodnie z zasadami wynikającymi z prawa karnego. Wprawdzie po wydaniu wyroku łącznego i dokonaniu odpowiednich zaliczeń okazało się, że powód odbył dwie kary w wymiarze przewyższającym wymiar kary łącznej (co dotyczy okresu od dnia 25.08.2007r. do dnia 18.07.2008r.X ale nie było to działaniem bezprawnym, a konsekwencją ubiegania się o powoda o wydanie wyroku łącznego dopiero w sytuacji odbycia znacznej części dwóch pierwszych kar jednostkowych. Nie doszło więc do bezprawnego pozbawienia wolności powoda. Jako takie nie może być bowiem traktowane wykonanie prawomocnych kar wynikających z wyroków wydanych w sprawach sygn. II K 544/00 (l roku pozbawienia wolności) i sygn. II K 389/04 (kary łącznej 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności). Nawet jeśli później wydany wyrok łączny z dnia 17.11.208r. w sprawie sygn. II K 178/08 ustalił ich nowy wymiar na okres 5 lat i 6 miesięcy. Karę tę powód już odbył, co zostało prawidłowo ustalone przez Sąd. Na jej poczet Sąd zasadnie zaliczył okresy osadzenia powoda.

Jak już wskazano, konsekwencją wydania nowego wyroku łącznego, której zapewne powód nie przewidział, była konieczność odwołania wobec niego warunkowego przedterminowego zwolnienia i wprowadzenie do wykonania kary 2 lat pozbawienia wolności w sprawie sygn. II K 389/04. W orzecznictwie podkreśla się, iż postanowienie o warunkowym przedterminowym zwolnieniu z odbycia reszty kar

17

Sygn. akt I C 1453/15

jednostkowych z chwilą uprawomocnienia się wyroku łącznego, właśnie z tego

powodu, traci przymiot wykonalności. Natomiast dyrektywa zawarta w art. 576 § l k.p.k., odnosząca się bezpośrednio do wyroków podlegających połączeniu w wyroku łącznym, a pośrednio również do orzeczenia o warunkowym przedterminowym zwolnieniu z odbycia reszty kar jednostkowych wymierzonych tymi wyrokami, nie działa ex legę, a określa podstawę prawną do podejmowania odpowiednich decyzji wykonawczych, również w przedmiocie warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty podlegającej obecnie wykonaniu kary łącznej orzeczonej wyrokiem łącznym (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 08.06.2005r. w sprawie sygn. II AKzw 273/05, OSA 2007/6/31).

Nadto, osadzenie powoda w okresie dnia 25.08.2007r. do dnia 18.07.2008r. nie dotyczyło kary 2 lat pozbawienia wolności. Nie było więc podstaw do zaliczenia tego czasu na jej poczet. Jak też i innych okresów pozbawienia wolności w innych sprawach. Błędne informacje przekazywane w tej mierze powodowi przez Sąd Rejonowy, czy administrację Zakładu Karnego, nie mogły być podstawą wydania korzystnych dla powoda rozstrzygnięć przez Sąd Penitencjarny. Podobnie jak informacje o możliwości dokonania zmiany kolejności wykonania kar. O czym powód był informowany w kolejnych orzeczeniach wydawanych na skutek jego zażaleń.

Tym samym działania Skarbu Państwa nie nosiły cech bezprawności. Pozbawienie wolności powoda nie naruszało jego dóbr osobistych w postaci wolności, czy godności osobistej.

Należy też podkreślić, iż w niniejszej sprawie nie wydano we właściwych postępowaniach prejudykatów, które stwierdzałby niezgodność z prawem kwestionowanych przez powoda orzeczeń sądowych - dotyczących wprowadzenia do wykonania kary 2 lat pozbawienia wolności w dniu 27.07.2014r. na skutek odwołania warunkowego przedterminowego zwolnienia. Nadto, odmawiających zaliczenia na poczet tej kary okresów pozbawienia wolności w innej sprawie, czy dokonania zmiany kolejności kar.

Wprawdzie złożona przez powoda skarga na przewlekłość postępowania (sygn. akt V S 24/13) okazała się zasadna, co do faktu niewprowadzenia do wykonania wyroku łącznego z dnia 17.11.2008r. w sprawie sygn. II K 178/08; w okresie od dnia 2 stycznia 2009r. do dnia 25 stycznia 2014r. Z tego tytułu zasądzono na rzecz powoda od Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Mławie sumę pieniężną w wysokości S.OOOzł. Tym niemniej Sąd ustalił, iż powód z tego tytułu nie odniósł żadnej szkody bowiem zarządzono wobec niego jedynie wykonanie reszty kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 20 maja 2005r. sygn. II K 389/04. Nie odwołano zatem warunkowego zwolnienia z kar objętych wyrokiem łącznym w sprawie sygn. II K 178/08 i reszty tych kar powód nie odbywał (postanowienie k. 20-21 v). W konsekwencji w tym postępowaniu nie

18

Sygn. akt I C 1453/15

ustalono, by powód w sposób bezprawny był pozbawiony wolności na skutek działań

Skarbu Państwa.

Sąd nie dostrzega również bezprawności w zakresie innych działań

pozwanych, skutkujących odbywaniem przez powoda kary pozbawienia wolności

m.in. w okresie od dnia 25.08.2007r. do dnia 18.07.2008r.

Należy podkreślić, iż powód domagając się odpowiedzialności deliktowej

Skarbu Państwa nie przedstawił żadnych okoliczności uzasadniających przyjęcie:

bezprawności działania lub zaniechania sprawcy przy wykonywaniu władzy

publicznej, szkody oraz normalnego związku przyczynowego między bezprawnym

zachowaniem sprawcy a szkodą.

Wobec braku podstawowej przesłanki koniecznej do uznania, iż doszło do

naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci bezprawności działań pozwanych;

powództwo o zadośćuczynienie i odszkodowanie należało oddalić w całości; na mocy

art. 23 .k.c., art. 24 k.c., art. 445 § 2 k.c., art. 417 ¹ § 2 k.c.

Skoro, co do zasady, nie zachodziła odpowiedzialność Skarbu Państwa;

dlatego bez znaczenia dla rozstrzygnięcia było to: czy doszło do naruszenia dóbr

osobistych wskazanych przez powoda, czy doznał z tego powodu krzywdy lub szkody

majątkowej oraz czy zachodzi adekwatny związek przyczynowy pomiędzy

podnoszonymi okolicznościami, a wydanymi orzeczeniami.

O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 102 k.p.c., nie obciążając nimi powoda, z uwagi na jego sytuację materialną, niskie dochody. Nadto, mając na uwadze fakt, iż roszczenia powoda mogły mieć swoje źródło w nieprawidłowych informacjach udzielanych powodowi przez pozwanych (co do odbycia kary w wyższym wymiarze niż wynikającej z nowego wyroku łącznego, możliwości zaliczenia części okresu pozbawienia wolności na poczet ostatniej odbywanej kary, czy możliwej zamianie kolejności wykonywania kar).