Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 stycznia 2016 r. (znak: ENS/15/042064943) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił S. G. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił okresu zatrudnienia w Spółdzielni (...) od 23 sierpnia 1986 r do 29 lutego 1992 r ponieważ z dokumentów nie można stwierdzić w jakich okresach wnioskodawca pracował na stanowisku operatora koparki oraz w (...) w R. od 07 czerwca 1983 r do 31 lipca 1986 r na stanowisku kierowcy ponieważ brak jest możliwości określenia charakteru pracy a stanowisko kierowca nie znajduje potwierdzenia w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r ponadto w świadectwie pracy z dnia 20 października 2015 r zakład pracy nie potwierdził w/w okresu jako pracy w szczególnych warunkach

/decyzja – k. 51 akt ZUS/

S. G. w dniu 21 stycznia 2016 r. złożył odwołanie od w/w decyzji wnosząc o zaliczenie mu w/w okresów jako pracy w szczególnych warunkach na poparcie swoich twierdzeń wskazał , że ma dowody w postaci zeznań świadków, którzy równocześnie pracowali z wnioskodawcą

/odwołanie – k. 2–5/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podając te same argumenty, co w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 13 -13 odwrót/.

W piśmie procesowym ustanowionego przez wnioskodawcę w dniu 9 grudnia 2016 r pełnomocnika adwokata K. N. wniesiono o uwzględnienie pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach w D. – OIL w okresie od 21 lipca 1993 r do 31 lipca 1998 r jako operatora koparki – ładowarki w oparciu o dowody z zeznań świadków

/ pismo procesowe wraz z załącznikami – k. 37 – 39 /.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca S. G. urodził się (...)

/bezsporne/

W dniu 2 grudnia 2015 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.

/wniosek – k. 1–6 akt ZUS/

W okresie od 23 sierpnia 1986 r do 29 lutego 1992 r wnioskodawca był zatrudniony w Spółdzielni (...) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora koparki.

/ świadectwo pracy z dn. 04.03.1992r k. 19 akt ZUS/.

Wnioskodawca nie był członkiem ww. Spółdzielni (...)

/zeznania świadka Z. S. e- protokół rozprawy z dnia 12 grudnia 2016 r 00:12:31 – 00:22:14 płyta CD k. 44.

W okresie od 07 czerwca 1983 r do 31 lipca 1986 r S. G. był zatrudniony w (...) w R. na stanowisku kierowcy

/ świadectwa pracy z dn. 31.07.1986 r i z dn. 20.10.2015 r k. 16, k. 17 akt ZUS /.

W okresie od 21 lipca 1993 r do 31 lipca 1998 r S. G. był zatrudniony w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora koparko – ładowarki

/ świadectwo pracy z dn. 05.08.1998 r k. 22- 22 odwrót akt ZUS/.

Podczas spornego zatrudnienia w Spółdzielni (...) ubezpieczony pracował w transporcie. Jeździł ciągnikiem rolniczym z dwiema przyczepami, obsługiwał koparkę o dużej masie także koparkę umieszczoną na samochodzie ciężarowym. Ww. praca była wykonywana przez wnioskodawcę w pełnym wymiarze czasu pracy a nawet dłużej, gdyż w przypadku nie rozładowania wagonów w czasie godzin pracy trzeba było płacić tzw osiowe

/ zeznania świadka Z. S. e- protokół rozprawy z dnia 12 grudnia 2016 r 00:12:31 – 00:22:14 płyta CD k. 44/.

W ramach spornego okresu zatrudnienia w (...) w R. ( później Przedsiębiorstwo (...) ) wnioskodawca pracował w transporcie był kierowcą ciągnika z przyczepą na budowach przy pracach ziemnych przy wykopach. Pracę w w/w przedsiębiorstwie wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy a nawet dłużej po 10 godzin, również w niedzielę

/ zeznania świadka J. B. e- protokół rozprawy z dnia 12 grudnia 2016 r 00:22:14 – 00:28:13 płyta CD k. 44, zeznania świadka J. S. e- protokół rozprawy z dnia 12 grudnia 2016 r 00:28:13 – 00:34:36 płyta CD k. 44/.

W ramach spornego okresu zatrudnienia w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (...) wnioskodawca pracował w branży transportowej jako kierowca koparko ładowarki typu O.. W/w pracę wnioskodawca wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy a nawet dłużej

/ zeznania świadka J. B. e- protokół rozprawy z dnia 12 grudnia 2016r 00:22:14 – 00:28:13 płyta CD k. 44, zeznania świadka J. S. e- protokół rozprawy z dnia 12 grudnia 2016r 00:28:13 – 00:34:36 płyta CD k.44/.

Wnioskodawca posiada uprawnienia do kierowania pojazdami kategorii: T – ciągniki łącznie z przyczepami o dopuszczalnym ciężarze do 10 ton, kategorii B od 09.10.1976 r i kategorii C od 23.04.1986r

/odpis prawa jazdy k.45 akt ZUS, kopia prawa jazdy k.3/.

Obecnie wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

/bezsporne/

Ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósł 25 lat.

/bezsporne - wyliczenia ZUS/

Organ rentowy, jako okres pracy w warunkach szczególnych - uwzględnił wnioskodawcy łączny okres pracy w wymiarze 3 lat, 5 miesięcy i 7 dni.

/bezsporne/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentów, jak i przede wszystkim na podstawie osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań świadków Z. S., J. B., J. S..

Zeznania świadków Z. S., J. B., J. S. – osób niezainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron, a jednocześnie pracowników tego samego zakładu w tym samym czasie co wnioskodawca - nie budzą wątpliwości przy ocenie ich wiarygodności, nie są sprzeczne wzajemnie ze sobą, czy też z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów; przeciwnie - wzajemnie ze sobą korespondują. W ocenie Sądu zeznania ww. świadków potwierdzają jednoznacznie, że ubezpieczony w spornym okresie czasu pracował jako kierowca ciągnika z przyczepą, koparki, koparki-ładowarki o masie powyżej 3,5 tony wykonując prace w branży transportowej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy a nawet dłużej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 w/w ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Analiza treści wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. wskazuje, że do prac w warunkach szczególnych należą wymienione w dziale VIII (,,W transporcie ‘’) pod poz. 2 ,, Prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych ( specjalnych ), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, pod poz. 3 „Prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych”.

W świetle § 2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok SN z 15.12.1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok SN z 15.11. 2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

Ustalenia Sądu dokonane w przedmiotowej sprawie wykazały, że praca, którą w spornych okresach wykonywał wnioskodawca we wskazanych przedsiębiorstwach jako kierowca ciągnika z przyczepą, koparki, koparki – ładowarki o masie powyżej 3,5 tony wykonując prace w branży transportowej mieści się we wskazanej powyżej kategorii prac w warunkach szczególnych. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków Z. S., J. B., J. S. w zakresie w jakim twierdzili oni, że w spornych okresach pracy w Spółdzielni (...) , w (...) w R. oraz w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wnioskodawca pracował cały czas w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy a nawet dłużej.

Należy wskazać, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę z zachowaniem warunków przewidzianych normą § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Równocześnie samo nawet posiadanie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych organu rentowego nie wiąże i nie przesądza automatycznie o przyznaniu świadczenia emerytalnego na podstawie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż musi ono znajdować oparcie w dokumentacji pracowniczej (zob. wyroki SA we Wrocławiu: z dnia 19 kwietnia 2012 r., III AUa 226/12, LEX nr 1164109 i z dnia 4 kwietnia 2012 r., III AUa 249/12, LEX nr 1164113). Świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach w postępowaniu sądowym traktuje się jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów / por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 r. sygn. III AUa 3113/08, opubl. LEX nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 r. sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, Nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 r. sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60/.

Jednocześnie w judykaturze ugruntowane jest stanowisko, iż regulacja § 2 statuująca ograniczenia dowodowe nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków / por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. III UZP 5/85; uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, opubl. OSNAPiUS 2001, nr 18, poz. 562/.

W tym miejscu zaakcentować należy, że zgodnie z art. 6 k.c. to na wnioskodawcy spoczywał ciężar dowodowy w niniejszej sprawie. Oparcie polskiej procedury cywilnej na zasadzie kontradyktoryjności jedynie w wyjątkowych przypadkach dozwala Sądowi na podjęcie czynności mających na celu pobudzenie inicjatywy stron, a zasadą w tym zakresie jest samodzielne dążenie uczestników postępowania do wykazania prawdziwości podnoszonych twierdzeń. Jeżeli twierdzenie istotne dla rozstrzygnięcia nie zostanie udowodnione, to o merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy decyduje rozkład ciężaru dowodu. Zatem strona, na której spoczywa ciężar dowodu, ponosi ryzyko ujemnych skutków niedopełnienia swoich obowiązków w tym zakresie. Sąd Okręgowy uznał również, zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku, iż nie jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do przeprowadzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (patrz wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność rodzaju i charakteru wykonywanych przez wnioskodawcę czynności przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę złożonej do akt sprawy dokumentacji pracowniczej oraz zeznania zgłoszonych świadków.

W ocenie Sądu Okręgowego zebrany w sprawie materiał dowodowy dawał dostateczne podstawy do tego, aby pracę świadczoną przez odwołującego się w spornych okresach w w/w miejscach pracy zaliczyć do prac w warunkach szczególnych.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdził, że pracę w spornym okresie wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, tj. co najmniej przez 8 godzin dziennie.

Reasumując, w ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie z zebranego materiału dowodowego wynika jasno, iż wnioskodawca w spornym okresie wykonywał stale, a więc w sposób ciągły w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy prace określone w dziale VIII poz. 2 i poz 3 wykazu A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) określającego prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Wnioskodawca posiadał kwalifikacje do kierowania tego typu pojazdami – prawo jazdy kategorii T a następnie również od 1986 r kategorii C.

Mając na uwadze, że organ rentowy uznał jako okres pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych 3 lata, 5 miesięcy i 7 dni, zaś wnioskodawca w toku postępowania udowodnił dalszy okres pracy w warunkach szczególnych w wymiarze ponad 15 lat, uzasadnione jest przyjęcie, że w odniesieniu do wnioskodawcy spełniona została przesłanka posiadania co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia. Zgodnie zaś z art. 129 ust. 1 świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Wnioskodawca z wnioskiem o emeryturę wystąpił w dniu 02 grudnia 2015 r., jednak wymagany wiek emerytalny osiągnął dopiero w dniu 14 grudnia 2015 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c,, zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał S. G. prawo do emerytury od dnia 14 grudnia 2015 r., to jest od dnia ukończenia 60 roku życia.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu

D.D-Z.