Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy/Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Częstochowie

Wydział IV

w składzie:

Przewodniczący SSO Lidia Łataś

Protokolant: Małgorzata Kłosowicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 listopada 2016 roku w C.

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 9 lutego 2016 roku Nr (...)

1.  oddala odwołanie ;

2.  zasądza od ubezpieczonego J. D. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 384/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 lutego 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w C. odmówił ubezpieczonemu J. D. (D.) prawa do emerytury.
W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy podniósł, iż ubezpieczony nie spełnia warunków wymaganych art. 32 w związku z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach
z FUS. Organ rentowy na dzień 1 stycznia 1999r. uznał za udowodnione okresy składkowe
i nieskładkowe w wymiarze 26 lat, 10 miesięcy i 10 dni, w tym 5 lat, 9 miesięcy i 19 dni pracy wykonywanej w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy nie uznał za pracę w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 7 czerwca 1982r. do 30 sierpnia 1986r. w (...) w P., ponieważ ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydanego przez pracodawcę,
a na podstawie przedłożonych kserokopii angaży trudno stwierdzić, że praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych. ZUS nie uwzględnił również okresu od 1 września 1986r. do 8 lutego 1993r., gdyż w tym okresie ubezpieczony pracował w charakterze członka w(...)
w P., a rozporządzenie dotyczy pracowników zatrudnionych na podstawie umowy
o pracę.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony. Domagał się jej zmiany
i przyznania prawa do emerytury od 18 czerwca 2015r. oraz zasądzenia od organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wnosił o uwzględnienie do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów pracy od
7 czerwca 1982r. do 30 sierpnia 1986r. w (...) w P. oraz od 1 września 1986r. do
8 lutego 1993r. w (...) w P.. Podnosił, iż w obu tych podmiotach pracował
w charakterze traktorzysty. Odnośnie okresu pracy w (...) w P. podnosił, iż wykonywał pracę jako pracownik i nie uważał się za członka (...) ponieważ nie oddał pola spółdzielni, ani nie wniósł żadnego wkładu, natomiast w zakładzie obiegowo uznawano każdego za członka spółdzielni. Dla potwierdzenia charakteru swojej pracy wnosił o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. Wnosił ponadto o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

J. D. urodził się (...), w dniu 3 lutego 2016r. wystąpił
z wnioskiem o emeryturę. Organ rentowy uznał za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999r. okresy składkowe w wymiarze 26 lat, 10 miesięcy i 10 dni, w tym 5 lat, 9 miesięcy i 19 dni pracy wykonywanej w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (od
1 listopada 1974r. do 22 kwietnia 1976r. oraz od 5 maja 1978r. do 31 sierpnia 1982r.). Odwołujący nie przystąpił do Otwartego Funduszu Emerytalnego.

dowód: akta ZUS.

Ubezpieczony w okresie od 1 listopada 1974r. do 22 kwietnia 1976r. pracował
w (...) Przedsiębiorstwie (...)-1 S. i bezspornie w tym okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych.
W okresie od 23 kwietnia 1976r. do 12 kwietnia 1978r. ubezpieczony odbywał zasadniczą służbę wojskową. Następnie w okresie od 5 maja 1978r. do 31 sierpnia 1982r. ponownie pracował w (...) Przedsiębiorstwie (...)-1 S. i bezspornie w tym okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

dowód: akta ZUS.

Ubezpieczony w okresie od 7 czerwca 1982r. do 30 sierpnia 1986r.
zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy w (...)
w P.. Odwołujący pracował jako kierowca ciągnika (...) Wykonywał przy pomocy ciągnika prace polowe, jeździł w transporcie wożąc wapno i kamień z K., C., z D.. Ponadto w okresie zimy zajmował się utrzymaniem dróg. Prace polowe przygotowawcze zaczynały się na przełomie lutego i marca były wykonywane do przełomu października i listopada. Odwołujący wykonywał orkę, bronowanie, obsługiwał snopowiązałki, w okresie żniw jeździł kombajnami. Opisane prace wykonywał stale.

dowód: akta osobowe z (...) w P., zeznania świadków : L. D. (k. 45v-46 akt), S. K. (k. 46 akt), E. C. (k. 46-46v akt), J. W. (k. 46v akt), J. B. (k. 47 akt) oraz wyjaśnienia ubezpieczonego (k. 74v-75 akt).

Wnioskodawca w okresie od 1 września 1986r. do 8 lutego 1993r. był członkiem (...) w P.. Odwołujący został przyjęty w poczet członków w dniu 1 września 1986r. Nie wnosił do Spółdzielni wkładu pieniężnego ani gruntowego. Ubezpieczony wykonywał pracę kierowcy ciągnika M. F.. Wynagradzany był według dniówek obrachunkowych. Do ustania stosunku członkostwa doszło w związku z likwidacją (...).

dowód: akta ZUS ubezpieczonego, L. D. i J. W. , akta osobowe z (...) w P., karta ewidencji pracy i dochodów ubezpieczonego
-spółdzielcy (k. 60 akt), częściowo zeznania świadków: L. D.
(k. 45v-46 akt,,) J. B. (k. 47 akt) , K. W. (k. 73v-74 akt), B. S. (k. 74-74v akt), zeznania świadka J. W. (k. 46v akt) oraz częściowo wyjaśnienia ubezpieczonego (k. 74v-75 akt).

Odwołanie jest nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016r., poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury
w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust.1. Ust. 2 art. 32 ustawy stanowi, iż za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. W ust. 4 powołanego art. 32 ustawy wskazano, iż wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do uzyskania prawa do emerytury wymagany jest dla mężczyzny okres zatrudnienia w wymiarze 25 lat /§3/. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnie wiek emerytalny, wynoszący dla mężczyzn 60 lat, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych /§ 4 ust. 2/. Praca w warunkach szczególnych winna być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku /§ 2 ust. 1/.

Ubezpieczony co prawda na dzień 1 stycznia 1999r. wykazał 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, w dniu 18 czerwca 2015r. osiągnął 60 rok życia oraz nie jest członkiem OFE. Nie udowodnił jednak na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych winien zostać ubezpieczonemu uwzględniony okres odbywania zasadniczej służby wojskowej od 23 kwietnia 1976r. do 12 kwietnia 1978r. (1 rok, 11 miesięcy i 20 dni). Okres służby poprzedzała praca ubezpieczonego w warunkach szczególnych w (...) Przedsiębiorstwie (...)-1 S., a po jej odbyciu podjął ponownie (przed upływem 30 dni) pracę u tego samego pracodawcy, gdzie bezspornie pracował w warunkach szczególnych.

Wskazać należy, iż kwestią dotyczącą możliwości zaliczenia okresu zasadniczej służby wojskowej do okresu pracy w warunkach szczególnych wymaganego do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS zajmował się Sąd Najwyższy w składzie 7 Sędziów w sprawie II UZP 6/13. W sprawie tej analizowano możliwość uwzględnienia okresu służby wojskowej ubezpieczonego od 23 kwietnia 1971r. do 1 maja 1973r. i w dniu 16 października 2013r. podjęto uchwałę ( LEX nr 1385939, Biul.SN 2013/10/24), iż czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 r.) zalicza się – na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Sąd Najwyższy po wydaniu przedmiotowej uchwały wypowiadał się co do możliwości uwzględnienia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu służby wojskowej przypadającej po 31 grudnia 1974r. I tak w wyroku z dnia 11 lutego 2014r. (sygn. II UK 293/13, LEX nr 1441189) Sąd Najwyższy wyjaśniał, że prima facie na podstawie takiej uchwały mogłoby się wydawać, że datą graniczną zaliczania zasadniczej służby wojskowej, jako okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach jest 31 grudnia 1974r. Jednak nie wynika to z uzasadnienia tej uchwały. W uchwale składu powiększonego nie powiedziano, że po 31 grudnia 1974 r. zasadnicza służba wojskowa nie podlega wliczeniu do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Z uchwały nie wynika, że ma to być data graniczna w zaliczaniu zasadniczej służby wojskowej do pracy w szczególnych warunkach. Poprzestano na analizie, że w odniesieniu do stan faktycznego w sprawie, w której zadano pytanie prawne, czyli do okresu służby wojskowej w latach 1971-73, regulacja prawna nakazuje wliczenie jej do pracy w szczególnych warunkach. Takie rozstrzygnięcie uchwały oznacza, że inne składy Sądu Najwyższego powinny samodzielnie wypowiedzieć się, co do okresu późniejszego, jeżeli zasadnicza służba wojskowa była odbywana jeszcze po 31 grudnia 1974 r. lub w całości później. Jednocześnie Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanego wyroku wskazał, iż nadal znaczenie ma art. 108 ustawy z 1967 r., który uległ wprawdzie zmianie od 1 stycznia 1975 r., jednak nie tak istotnej, aby powiedzieć, że nastąpiło przełamanie i ustawodawca chciał z tą datą znieść uprawnienie żołnierzy zasadniczej służby wojskowej do zaliczenia jej do okresu zatrudnienia uprawniającego do wcześniejszej emerytury, jako okres pracy w szczególnych warunkach. Zauważył przy tym, iż kolejna zmiana w ustawie z 1967 r. nastąpiła dopiero na podstawie ustawy z 28 czerwca 1979r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 15, poz. 97). Przepisy art. 106-108 ustawy z 1967 r. otrzymały wówczas nowe brzmienie.

Reasumując w ocenie Sądu Okręgowego nie istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do konieczności uwzględnienia odbywania przez ubezpieczonego służby wojskowej do okresów pracy w warunkach szczególnych.

Sąd uznał w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego, iż w okresie pracy w (...) w P. od 7 czerwca 1982r. do 30 sierpnia 1986r.
(3 lata, 11 miesięcy i 24 dni) ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych, który to rodzaj prac wymieniony jest w dziale VIII poz. 3 załącznika do rozporządzenia z dnia
7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Materiał dowodowy jest w tym zakresie jednoznaczny. Z dokumentów wydanych przez pracodawcę wynika, że ubezpieczony pracował na stanowisku traktorzysty. Praca na takim stanowisku wynika ze wszystkich dokumentów znajdujących się w aktach osobowych
z tego okresu zatrudnienia. Pracę w takim charakterze potwierdzają świadkowie pracujący
z ubezpieczonym w spornym okresie. Z zeznań świadków i wyjaśnień ubezpieczonego jednoznacznie wynika, że ubezpieczony pracował jako traktorzysta przy pracach polowych
i transportowych, a w okresie żniw pracował także jako kombajnista.

Wskazać przy tym należy, iż charakter pracy kierowcy ciągnika wykonującego wyłącznie transport oraz kierowcy ciągnika wykonującego w pewnych okresach wyłącznie transport, w innych zaś przemiennie transport i prace polowe jest zbliżony i bez znaczenia pozostaje okoliczność, że prace kierowców ciągników ujęte zostały w dziale VIII rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) - w transporcie. Obniżenie wieku emerytalnego niektórym grupom zawodowym uzasadnia się narażeniem tych osób na szybsze niż przeciętne zrealizowanie się emerytalnego ryzyka z powodu wystąpienia w ich zawodach czynników negatywnych (szkodliwych dla zdrowia lub obniżających sprawność psychofizyczną), które doprowadzają do wcześniejszej niż powszechnie utraty sił do wykonywania dotychczasowej pracy. Prawo do emerytury
w wieku niższym wynika więc ze szczególnych właściwości wykonywanej pracy, a ta
w przypadku traktorzysty, niezależnie od tego, czy wykonuje on prace transportowe, czy polowe, przedstawia się analogicznie. Charakter pracy kierowcy ciągnika wykonującego wyłącznie transport oraz kierowcy ciągnika wykonującego w pewnych okresach wyłącznie transport, w innych zaś przemiennie transport i prace polowe, nie różni się - polega bowiem na kierowaniu określonym pojazdem mechanicznym. Szkodliwość pracy traktorzysty w żaden sposób nie jest uzależniona od tego, czy wykonywał on prace rolnicze, czy transportowe. Praca traktorzysty, dlatego jest szkodliwa dla zdrowia - i to było powodem uznania jej za pracę w warunkach szczególnych - że traktorzysta w trakcie jej wykonywania jest poddawany przez cały czas pracy silnika bardzo silnym wibracjom, które w dłuższej perspektywie czasowej mają niewątpliwie negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Poza tym ówczesne ciągniki nie dysponowały klimatyzacją (i nie zawsze ogrzewaniem), a ich kabiny bardzo nierzadko bywały nieszczelne (o ile w ogóle je miały), przez co traktorzysta był narażony na upał latem i chłód zimą, a w razie braku kabiny nie był chroniony nawet przed opadami, czy kontaktem z kurzem i pyłem. Co więcej, praca polowa może być bardziej uciążliwa, gdyż może być wykonywana w znacznie cięższych warunkach niż praca kierowcy wykonującego transport (np. na pochyło umiejscowionych polach i łąkach, na błotnistych terenach, przy użyciu maszyn wytwarzających duży hałas). Przy tej konstatacji, mając na względzie stanowisko orzecznicze Sądu Najwyższego w przedmiocie znaczenia wyodrębnienia stanowiskowo-branżowego dla oceny charakteru pracy jako pracy warunkach szczególnych, nie ma znaczenia, że prace kierowców ciągników ujęte zostały w dziale VIII rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. – „W transporcie”. Przyjęcie, że tylko kierowcy ciągników, kombajnów i pojazdów gąsienicowych zatrudnieni w firmach transportowych wykonywali pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 32 ust. 2 u.e.r.f.u.s., wypaczałoby sens tej regulacji, gdyż te specyficzne pojazdy wykorzystywane są przede wszystkim do określonego rodzaju prac polowych, wojskowych, ziemnych, a nie jako środek transportu. Prawodawca w tej samej pozycji działu VIII obok prac kierowców ciągników wymienił prace kierowców kombajnów lub pojazdów gąsienicowych. Oczywistym jest zaś, że urządzenie jakim jest kombajn jest maszyną rolniczą wykonującą prace polowe. Zestawienie tych trzech rodzajów prac (kierowca ciągnika, kombajnu i pojazdu gąsienicowego) łącznie pod poz. 3 działu VIII - w transporcie spowodowane było uznaniem tych prac za prace w warunkach szczególnych właśnie ze względu na samo kierowanie tymi pojazdami, a nie ze względu na wykonywanie takiej pracy wyłącznie „w transporcie” - rozumianym jako „w ruchu publicznym” (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w G. (...) z dnia 19 lipca 2016r., sygn. III AUa 507/16, LEX nr 2091024).

Odnośnie okresu zatrudnienia ubezpieczonego w (...)
w P., gdzie ubezpieczony wykonywał pracę od 1 września 1986r. do 8 lutego 1993r.
w pierwszej kolejności znaczenie miało ustalenie podstawy na jakiej ubezpieczony wykonywał pracę. Sporne było bowiem czy ubezpieczony pracował w tej spółdzielni jako pracownik najemny czy jako członek. Jest to istotne o tyle, iż z powołanego wyżej przepisu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach wynika, że przewidziana w nim możliwość przyznania emerytury w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 tej ustawy dotyczy przypadków wykonywania pracy tylko przez pracowników. Takie ograniczenie prawa do wcześniejszej emerytury jedynie do wypadków świadczenia pracy w charakterze pracownika nie jest niezgodne z konstytucyjną zasadą równego traktowania. Wskazać należy, iż jak wynika pośrednio z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 czerwca 2004r. (sygn. P 17/03, OTK ZU 2004 nr 6a) o ile nie ma podstaw do różnicowania uprawnień do emerytury w zależności od rodzaju zakładu pracy (pracodawcy), w którym pracownik jest zatrudniony, o tyle nie kwestionuje się ograniczenia prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na wykonywanie zatrudnienia tylko w charakterze pracownika. Takie zróżnicowanie uprawnień podmiotów ma charakter elementarny i wiąże się ze szczególnymi cechami stosunku pracy, które jakościowo odróżniają go od innych stosunków prawnych, w tym także i takich, w ramach których świadczona jest praca. Wykonywanie zatrudnienia w ramach stosunku pracy daje podstawę wyodrębnienia określonej grupy osób i usprawiedliwia inne ich traktowanie w regulacjach prawa pracy aniżeli osób, które statusu takiego nie mają.

Tym samym wykonywanie pracy jako członek (...) wyklucza możliwość uwzględnienia danego okresu pracy do okresów pracy w warunkach szczególnych niezależnie od charakteru wykonywanych czynności. Postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszym procesie wskazuje, iż odwołujący w (...) w P. nie pracował jako pracownik najemny, lecz jako członek. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadków L. D., J. B., K. W., B. S. oraz wyjaśnieniom ubezpieczonego w zakresie w jakim wskazywali, iż ubezpieczonego w tym okresie łączył z (...) stosunek pracy, a nie stosunek członkostwa. Przeczą temu pozostałe dowody zgromadzone w sprawie. Wprawdzie brak jest deklaracji członkowskiej ubezpieczonego, ale inne okoliczności wskazują, iż doszło na nawiązania stosunku członkostwa. Po pierwsze dla ubezpieczonego prowadzona była karta ewidencji pracy i dochodów ubezpieczonego-spółdzielcy, w której jednoznacznie wskazano, że został przyjęty w poczet członków w dniu 1 września 1986r., a więc pierwszego dnia zatrudnienia.
Z dokumentacji tej wynika ilość dniówek obrachunkowych i obliczone na ich podstawie wynagrodzenie. Zresztą dokumentacja ta stanowiła podstawę do wydania zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 11 grudnia 2006r., które zostało złożone przez ubezpieczonego w ZUS. Świadek K. W., która pracowała w (...) jako księgowa w dziale finansowym potwierdziła przy tym, iż to właśnie członkowie spółdzielni byli wynagradzani według dniówki obrachunkowej. Ubezpieczony starał się sugerować, że nie mógł być członkiem, ponieważ nie wnosił wkładu pieniężnego, ani gruntowego. Także świadkowie L. D. i J. B. wskazywali na konieczność wniesienia wkładu, aby zostać członkiem, podając iż ubezpieczony nie mógł wnieść wkładu gruntowego, bowiem mieszkał w innej gminie, niż (...) miało siedzibę. Jak jednak wskazywała świadek K. W. ona była członkiem spółdzielni, a nie wnosiła ani wkładu pieniężnego ani gruntu. Zgodnie z art. 139 ustawy z dnia 16 września 1982 roku Prawo spółdzielcze członkami spółdzielni mogli być rolnicy (będący właścicielami lub posiadaczami samoistnych gruntów rolnych, dzierżawcami, użytkownikami lub innymi posiadaczami zależnymi gruntów rolnych), oraz inne osoby mające kwalifikacje przydatne do pracy w spółdzielni. Jedynie spośród członków założycieli co najmniej pięciu powinno było być rolnikami będącymi właścicielami lub posiadaczami samoistnych gruntów rolnych. Obowiązujące w tamtym okresie przepisy prawa spółdzielczego nie przewidywały obowiązku wniesienia przez członka wkładu gruntowego czy też pieniężnego (art. 141, art. 152 ustawy prawo spóldzielcze). W świetle powyższego jednoznacznie należy przyjąć, że nie było warunkiem koniecznym dla uzyskania statusu członka wniesienie wkładu w jakiejkolwiek postaci. Jednocześnie świadkowie L. D. i J. B. wskazywali, iż tak jak ubezpieczony byli w tym okresie pracownikami Spółdzielni. Sąd w tym zakresie sięgnął do ich akt rentowych. I tak w przypadku J. B. do jego akt rentowych (załączonych do sprawy IV U 660/16 tut. Sądu Okręgowego) zostało złożone wydane świadkowi przez (...) w P. zaświadczenie o pracy i dochodach ubezpieczonego-spółdzielcy z dnia 24 maja 1993r. podpisane przez głównego księgowego Z. K., z którego wynika, iż świadek przez cały okres zatrudnienia był członkiem Spółdzielni i z uwagi na to członkostwo wykazano liczbę dni przepracowanych w Spółdzielni w poszczególnych latach zatrudnienia. Analogiczne zaświadczenie o pracy i dochodach ubezpieczonego-spółdzielcy zostało wydane w dniu 19 marca 1996r. przez (...) w P. w likwidacji świadkowi L. D.. Z zaświadczenia wynika, że świadek przez cały okres zatrudnienia był członkiem Spółdzielni. Dokument ten został podpisany przez księgową – K. W. i likwidatora – B. S.. Nie można również nie zwrócić uwagi, że z wydanego ubezpieczonemu przez (...) w P. w likwidacji świadectwa pracy z dnia 8 lutego 1993r. wynika, że był wynagradzany według regulaminu opłat zatwierdzonego na ZPCzł, czym niewątpliwie odwołano się do Zgromadzenia Członków. Wskazać należy, iż taki sposób określenia wynagrodzenia również wskazuje na stosunek członkostwa. W przypadku pracowników wynagrodzenie ustalano bowiem na podstawie stawki godzinowej lub miesięcznej. Wszystkie te okoliczności w świetle doświadczenia życiowego wskazują, iż ubezpieczony był członkiem (...). Zdolny do pracy członek spółdzielni miał prawo i obowiązek pracować w spółdzielni w rozmiarze ustalanym corocznie przez walne zgromadzenie, stosownie do potrzeb wynikających z planu działalności gospodarczej spółdzielni (art. 155). Członkowie wynagradzani byli za pracę w formie udziału w dochodzie spółdzielni stosownie do wkładu ich pracy. Statut spółdzielni określał jednostkę stanowiącą miernik oceny wkładu pracy członków. Szczegółowe zasady oceny wkładu pracy dla określenia udziału członków w dochodzie spółdzielni ustalało walne zgromadzenie, uwzględniając warunki pracy, potrzebne kwalifikacje oraz odpowiedzialność z tytułu powierzonej funkcji (art. 156). Ubezpieczony jako członek spółdzielni miał wpływ na władze spółdzielni, na kierunek jej rozwoju, zasady ustalania wynagrodzeń itp.

Brak jest zatem podstaw do uwzględnienia tego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych.

Reasumując, poza uwzględnionym przez organ rentowy okresem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 5 lat, 9 miesięcy i 19 dni istnieją podstawy do uwzględnienia do tego stażu okresu służby wojskowej od 23 kwietnia 1976r. do 12 kwietnia 1978r. w wymiarze 1 roku, 11 miesięcy i 20 dni oraz okresu pracy w (...) w P. od 7 czerwca 1982r. do 30 sierpnia 1986r. w ilości 3 lat, 11 miesięcy i 24 dni. Łącznie okresy te stanowią 11 lat, 9 miesięcy i 3 dni. Jak wskazywał ubezpieczony, poza okresami podlegającymi badaniu w niniejszym procesie, nie posiada innych okresów pracy
w szczególnych warunkach. Musi to prowadzić do stwierdzenia, że odwołujący nie legitymuje się 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

W konsekwencji uznając zaskarżoną decyzję za prawidłową Sąd, na podstawie wyżej powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie ubezpieczonego.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz. 1804), a także § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2016r., poz. 1667).