Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Adam Bojko

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 28 grudnia 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury górniczej

na skutek odwołania J. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 7 sierpnia 2015 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sędzia SO Adam Bojko

S ygn. akt V U 1067/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał wnioskodawcy J. O. emeryturę górniczą od dnia 14 maja 2015 roku, to jest od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego.

W odwołaniu z dnia 8 września 2015 roku pełnomocnik J. O. wniósł o zmianę decyzji i zaliczenie wnioskodawcy okresu pracy górniczej 1 stycznia 1984 roku do 16 listopada 2006 roku oraz od 17 listopada 2006 roku do 14 stycznia 2007 roku w wymiarze półtorakrotnym z zastosowaniem przelicznika 1,8 przy ustalaniu wysokości emerytury, a ponadto o zasądzenie od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kosztów postepowania z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, iż w wymienionych okresach, bez względu na nazewnictwo stanowiska pracy, ubezpieczony był zatrudniony na stanowisku operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce bezpośrednio w przodku, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 dział III, poz. 4 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku, uprawniającym do przeliczenia emerytury górniczej z zastosowaniem przelicznika 1,8. Wskazał, że w całym spornym okresie wykonywał prace na urządzeniach typu B. bezpośrednio w przodku.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że jego zdaniem spornym okresem pozostaje okres od 1 stycznia 1984 roku do 22 października 1984 roku oraz od 7 listopada 1986 roku do 14 stycznia 2007 roku, bowiem w okresie od 23 października 1984 roku do 6 listopada 1986 roku ubezpieczony nie wykonywał pracy górniczej, gdyż jak wynika ze świadectwa wykonywania pracy odbywał zasadniczą służbę wojskową oraz przebywał na urlopie. Organ rentowy wskazał, także, że w spornych okresach ubezpieczony zajmował następujące stanowiska: mechanik maszyn budowlanych, operator maszyn budowlanych, operator sprzętu technologicznego. Podniósł, że stanowiska te nie figurują w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku, przy czym stanowisko operatora sprzętu technologicznego zostało wymienione w złączniku nr 2 poz. 22 w/w rozporządzenia. Oddział zastosował zatem przelicznik 1,2 do okresu pracy od 1 stycznia 1984 roku do 22 października 1984 roku oraz od 7 listopada 1986 roku do 16 listopada 2006 roku. Zdaniem organu rentowego brak jest również podstaw do zastosowania przelicznika 1,8 do okresu pracy od 17 listopada 2006 roku do 14 stycznia 2007 roku, gdyż z pisma zakładu pracy z dnia 16 lipca 2015 roku wynika, że skarżący w tym okresie wykonywał takie same czynności jak przed dniem 17 listopada 2006 roku.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca J. O. urodził się w dniu (...).
W dniu 1 czerwca 2015 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. J. O. nadal pracuje w (...) S.A Oddział (...) w B..

(dowód: wniosek o emeryturę k. 2-5, informacja k. 6 akt emerytalnych)

Decyzją z dnia 7 sierpnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał wnioskodawcy od dnia 14 maja 2015 roku, to jest od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego emeryturę, której wypłatę zawiesił z uwagi na kontynuację zatrudnienia. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych tj. od stycznia 2005r. do grudnia 2014 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 215,41%. Podstawa wymiaru obliczona została przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 215,41% przez kwotę bazową w wysokości 3.308,33 zł i wyniosła 7.126,47 zł.

Do ustalenia wysokości emerytury górniczej organ rentowy uwzględnił:

- 31 lat i 6 miesięcy okresów składkowych tj. 378 miesięcy,

- 1 miesiąc okresów nieskładkowych.

Okres pracy górniczej został obliczony według następujących przeliczników:

- 93 miesiące x 1,8 = 167,4 miesięcy,

-257 miesięcy x 1,2 = 308,4 miesięcy,

Wysokość emerytury wyniosła 4.687,91 zł.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 7 sierpnia 2015 roku wraz z załącznikami k. 34 – 36 akt emerytalnych)

J. O. od dnia 2 września 1983 roku jest zatrudniony w (...) (wcześniej (...) w B.).

(okoliczność bezsporna)

Początkowo wnioskodawca został zatrudniony na stanowisku mechanika maszyn budowlanych na oddziale ws-5, a od dnia 1 stycznia 1984 r. na oddziale rs -1. Z dniem 1 sierpnia 1984 roku powierzono mu obowiązki operatora maszyn budowlanych na oddziale rs-1. W okresie od 23 października 1984 roku do 16 października 1986 roku odbywał służbę wojskową. Od 17 października 1986 roku do 6 listopada 1986 roku przebywał na urlopie bezpłatnym. Po odbyciu służby wojskowej i urlopie bezpłatnym powrócił na dotychczasowe stanowisko operatora maszyn budowlanych w oddziale rs-1. Od dnia 1 maja 1988 roku został przeniesiony na oddział rs-4. Z dniem 1 września 1991r. jego stanowisko pracy uzyskało nazwę „ operator sprzętu technologicznego”, a z dniem 17 listopada 2006r. - nazwę „ operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce”. W dniu 28 kwietnia 2007 roku wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora spycharki typ TD 25 oraz spycharki do 110 kw klasa trzecia. W dniu 16 czerwca 2009 roku wnioskodawca uzyskał uprawnienia operatora spycharki do 220 kw klasa druga.

(dowód: umowa o prace k. 1, angaż z dnia 30 sierpnia 1984 roku k. 10, umowa o prace k. 14, wyciąg z książeczki wojskowej k. 37c, angaż z dnia 2 maja 1988 roku k. 19, angaż z dnia 2 września 1991 roku k. 24, angaż z dnia 21 grudnia 2006 roku k. 50a, pismo z dnia 15 stycznia 2009 roku k. 62, świadectwo k. 52, 51 akt osobowych wnioskodawcy, świadectwo wykonywania pracy górniczej k. 8 akt emerytalnych świadectwo k. 64, uprawnienia –książeczka k.61 -61v akt osobowych wnioskodawcy)

Prace mechanika maszyn i urządzeń górniczych prowadzone są na terenie całej odkrywki i zwałowiska pola B. i S.. Do obowiązków mechanika należy:

-pobieranie narzędzi, części, materiałów eksploatacyjnych niezbędnych do naprawy maszyn;

-dojazd do i z maszyny;

-prace mechaniczne przy naprawach i obsłudze maszyn: wykonywanie obsług technicznych maszyn, wykonywanie napraw maszyn po stronie mechanicznej, elektrycznej i hydraulicznej, mycie, przekazywanie maszyn do naprawy;

-powrót na zaplecze oddziału.

(dowód: charakterystyka stanowiska mechanika maszyn i urządzeń górniczych w przodku k. 27 akt sprawy)

W okresie zatrudnienia na stanowiskach: operatora maszyn budowlanych, operatora sprzętu technologicznego na odkrywce oraz operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce wnioskodawca był operatorem żurawia gąsienicowego tzw. bakińca. Jest to maszyna służące do zapuszczania i wymiany agregatów pompowych w studniach odwadniających, likwidacji studni oraz tzw. nadstawiania studni na zwałowisku wewnętrznym. Prace żurawiami gąsienicowymi są prowadzone są na terenie całej odkrywki. Pracownicy obsługujący B. dowożeni są wraz z pracownikami oddziałów odwodnienia na stanowiska pracy. Przebieg dnia pracy operatora żurawia gąsienicowego jest następujący: dojazd do i z maszyny w terenie odkrywki - 1 godzina, obsługa codzienna - 0,5 godziny, obsługa urządzenia – zapuszczanie i wymiana agregatów pompowych - 5,5 godziny, postoje technologiczne i inne – 1 godzina. Wnioskodawca wykonywał pracę operatora żurawia gąsienicowego na terenie odkrywki P. B.. Dyspozycje pracy przy określonej studni na danej zmianie roboczej otrzymywał od służb odwodnienia, dla których był zatrudniony. Urządzenia typu B. w (...) B. zostały zaliczone do maszyn wieloczynnościowych.

(dowód: charakterystyka stanowiska operatora żurawia gąsienicowego tzw. bakińca k. 26, charakterystyka stanowiska mechanika maszyn i urządzeń górniczych w przodku k. 27 akt sprawy, informacja (...) B. z dnia 21 lipca 2016 roku k. 65 akt sprawy, informacja (...) B. z dnia 25 lipca 2016 roku k. 64 akt sprawy))

Oddziały rs -1 i rs-4 są oddziałami sprzętu technologicznego. Żurawie gąsienicowe są dźwigami wykonującymi pracę w pionie. Poza wymianą agregatów pompowych były wykorzystywane do likwidowania (skracania) i nastawiania (odtwarzania) studni głębinowych. Studnie głębinowe są wykonane z rur stalowych o długości około 11 metrów, skręconych śrubami. W zależności od usytuowania studni praca operatora żurawia jest wykonywania w odległości od 50 m do 2 km od miejsca pracy koparki wielonaczyniowej. Studnie likwiduje się po przejściu koparki i zebraniu nadkładu, natomiast odtwarza się na terenie zwałowiska wewnętrznego czyli składowania nadkładu. Operatorzy żurawi gąsienicowych pracują w systemie czterobrygadowym. Sporadycznie wnioskodawca obsługiwał koparki jednonaczyniowe bądź spycharki.

(dowód: zeznania świadka M. S. – protokół rozprawy z dnia 7 lipca 2016 roku od minuty 4:50 do minuty 24:30, zeznania świadka K. S. – protokół rozprawy z dnia 7 lipca 2016 roku od minuty 24:30 do minuty 35:04, zeznania świadka H. S. – protokół rozprawy z dnia 7 lipca 2016 roku od minuty 35:04 do minuty 42:12, zeznania wnioskodawcy – protokół rozprawy z dnia 14 października 2016 roku od minuty 3:04 do minuty 24:49)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna na posiedzeniu w dniu 25 lutego 2009 roku ustaliła, że J. O. w okresie od dnia 1 stycznia 1984 roku do 14 stycznia 2007 roku wykonywał pracę górniczą w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej:

- w okresie od 1 stycznia 1984 roku do 31 lipca 1984 roku stale przez 143 dniówki jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach wykonywał prace mechaniczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 7 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.

- w okresie od 1 sierpnia 1984 roku do 14 stycznia 2007 roku stale przez 5091 dniówek jako operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.

Wskazano, że od 23 października 1984 roku do 16 października 1986 roku dobywał służbę wojskową, a w okresie od 17 października 1986 roku do 6 listopada 1986 roku trwała przerwa wojskowa.

(dowód: protokół z posiedzenia Komisji Weryfikacyjnej z dnia 25 lutego 2009 roku k. 9 – 13 akt emerytalnych)

W dniu 21 maja 2015 roku (...) z siedzibą w R. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazała, że w okresie zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą:

- od 1 stycznia 1984 roku do 31 lipca 1984 roku na stanowisku rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stele i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach wykonywał prace mechaniczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn wymienionym w dziale III pkt 7 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.

- od 1 sierpnia 1984 roku do nadal na stanowisku operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce wymienionym w dziale III pkt 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej k. 8 akt emerytalnych)

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy przy wyliczeniu wysokości emerytury wnioskodawcy zastosował przelicznik 1,2 do okresów pracy górniczej od od 1 stycznia 1984 roku do 16 listopada 2006 roku oraz od 17 listopada 2006 roku do 14 stycznia 2007 roku - na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną. Wnioskodawca domagał się natomiast zastosowania do w/w okresu pracy górniczej przelicznika 1,8 zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.

Przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w art. 50 a lub 50 e, stosuje się stosownie do treści art. 51 ust. 1 ustawy emerytalnej, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące przeliczniki:

1) 1,5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

2) 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50 d;

3) 1,4 za każdy rok pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, o której mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 1-3 i 5-9, wykonywanej częściowo na powierzchni i częściowo pod ziemią;

4) 1,2 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego, w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego.

Z powyższego wynika, że przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej przelicznik 1,8 za każdy rok pracy stosuje się wyłącznie do pracy, o której mowa w art. 50 d ustawy emerytalnej. Pracami, do których stosuje się przelicznik 1,8, zgodnie z art. 50 d ust. 1 pkt 1 tej ustawy, są prace w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie zaliczane jest do pracy górniczej oraz wykonywanej w przodkach uwzględnianej w rozmiarze półtorakrotnym, powinno ustalić rozporządzenie wydane na podstawie delegacji ustawowej z art. 50d ust. 3. Ponieważ rozporządzenie takie nie zostało wydane, obowiązuje nadal (z mocy art. 194 wskazanej ustawy) wykaz stanowisk zawarty w załączniku nr 2 i 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 roku Nr 2, poz. 8), wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 roku o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1995 roku, Nr 30, poz. 154). Wykaz ten obowiązuje jednak jedynie w takim zakresie, w jakim jego przepisy nie są sprzeczne z przepisami ustawy emerytalnej. Rozporządzenie wykonawcze nie może zatem przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień niż uczynił to ustawodawca. Tym samym, przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowić muszą zawsze punkt wyjścia do oceny zasadności roszczeń emerytalnych wnioskodawcy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999, nr 6, poz. 213, z dnia 22 marca 2001r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002, nr 22, poz. 553 oraz z dnia 2 czerwca 2010r., I UK 25/10, LEX nr 621137). Wykładnia przepisów załącznika nr 3 do rozporządzenia dokonywana w oderwaniu od unormowania ustawowego prowadziłaby do sytuacji, w której każdą pracę górnika kopalni głębinowej czy odkrywkowej, pełnioną na terenie wyrobiska (odkrywki), należałoby uwzględniać w wymiarze półtorakrotnym. A contrario - jako prace wymienione w załączniku nr 3 do rozporządzenia mogą być uznane tylko takie czynności wykonywane przez górnika, które bezpośrednio związane są z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach, a nadto przy głębieniu szybów i robotach szybowych. Z kolei użyte w załączniku pojęcie „inne prace w przodku” należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego, polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Dla oceny, czy ubezpieczony pracował na stanowisku uprawniającym do zaliczenia stażu pracy w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej, istotne znaczenie ma przede wszystkim rodzaj powierzonej pracy (rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych). Tak więc nie zalicza się do pracy górniczej w rozumieniu komentowanego przepisu - jako niemających bezpośredniego związku z urabianiem kopalin, ładowaniem urobku, montażem, likwidacją i transportem obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych - prac górników kopalni odkrywkowej węgla brunatnego wykonywanych wyłącznie we wkopie, polegających np. na likwidacji kolektorów odprowadzających wodę na poziomach roboczych koparek wielonaczyniowych, wymianie agregatów pompowych w studniach głębinowych zlokalizowanych na poziomach roboczych koparek i dokonywaniu pomiarów metanu w studniach głębinowych, przygotowywaniu terenu pod wydobycie węgla, umacnianiu skarpy oraz odwadnianiu terenu czy odwadnianiu złoża (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 marca 2015 r., I UK 280/14, Legalis, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2012 roku, I UK 295/11, LEX; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 roku, I UK 236/09; z dnia 22 kwietnia 2011 roku, I UK 360/10; z dnia 16 czerwca 2011 roku, IUK 381/10; 4 kwietnia 2012 roku, I UK 440/11; z dnia 28 kwietnia 2010 roku, I UK 339/09; opubl LEX; z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis i wskazane w nich orzecznictwo, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 września 2015 roku, sygn. akt III AUa 1084/14).

Ponadto stosownie do treści art. 50d ustawy emerytalnej, aby praca górnicza była pracą zaliczaną w wymiarze półtorakrotnym musi być wykonywana na odkrywce w przodku. Oznacza to, że przodek jest pojęciem węższym od pojęcia odkrywki. Przepisy nie definiują pojęcia przodka i prac przodkowych. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że pojęcie przodka musi być wykładane w sposób ścisły i powinno się ograniczać wyłącznie do miejsca pracy koparek wielonaczyniowych albo jej bezpośredniego sąsiedztwa, w którym wydobywa się urobek. Sąd Najwyższy zanegował bowiem wykładnię polegającą na przyjęciu, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014 roku, IIIAUa 1121/13, LEX). W orzecznictwie Sądu Najwyższego kwestionuje się również zasadność rozszerzania pojęcia przodka wydobywczego, zauważając, że nie do zaakceptowania jest zapatrywanie, żeby miejsce przodka rozciągać na całą linię taśmociągów transportujących urobek, gdyż pojęcie przodka straciłoby swe znaczenie i tym sposobem nie można zaakceptować definicji "przodka", która wynika z opinii naukowo-technicznej i obejmuje wszystkie czynności związane z transportem kopaliny, realizowane w ramach ruchu zakładu górniczego (por wyr. Sądu Najwyższego z 5 maja 2011 roku, I UK 395/10, Legalis). Pod określeniem "inne prace przodkowe" należy zaś rozumieć inne prace górnicze w przodku, jednakże rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy art. 50d ust. 1 pkt 1. Stąd różnego rodzaju inne prace górnicze związane z eksploatacją, konserwacją i remontami urządzeń będących częścią składową układu technologicznego: koparka, taśmociąg, zwałowarka węgla nie mieszczą się w definicji pracy w przodkach z art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej ( por. wyrok SA w Katowicach z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12, LEX; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2015 roku, I UK 280/14, Legalis).

Stwierdzenie zatem przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy górniczej, iż skarżący zajmował w okresie od 1 stycznia 1984 roku do 31 lipca 1984 roku stanowisko wymienione w załączniku nr 3 do rozporządzenia dział III pkt 7 tj. rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach wykonujący prace mechaniczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń oraz w okresie od 1 sierpnia 1984 roku do nadal stanowisko wymienione w załączniku nr 3 do rozporządzenia dział III pkt 4 tj. operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce, nie jest jeszcze równoznaczne z wykonywaniem przez niego pracy, o której mowa w art. 50d ustęp 1 pkt 1 ustawy.

Świadectwo pracy górniczej nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a li tylko dokumentem prywatnym, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c. ). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia.

Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości świadectwa co do charakteru wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornych okresach (spór dotyczył dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca), ciężar wykazania prawdziwości tego dokumentu prywatnego w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Skarżący domagając się przeliczenia świadczenia emerytalnego z zastosowaniem przelicznika 1,8 do spornego okresu pracy górniczej winien wykazać, że na zajmowanych stanowiskach wykonywał prace wymienione w art. 50 d ustęp 1 pkt 1 ustawy emerytalnej.

Jak wynika z poczynionych ustaleń prace skarżącego na stanowiskach mechanika maszyn budowalnych, operatora maszyn budowlanych, operatora sprzętu technologicznego oraz operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce były wykonywane na terenie całej odkrywki. Potwierdzają to charakterystyki pracy wnioskodawcy przedstawione przez pracodawcę, ale również zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz zeznania samego wnioskodawcy. Już z tego powodu wykluczone jest przyjęcie, że jego praca była pracą przodkową, o której mowa w art. 50d ustawy. Pracą w przodku jest bowiem tylko i wyłącznie praca w miejscu, w którym urabia się oraz wydobywa kopaliny. Nadto jak przyjęto w cytowanym już orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych prace górników kopalni odkrywkowej polegające np. na likwidacji kolektorów odprowadzających wodę na poziomach roboczych koparek wielonaczyniowych, wymianie agregatów pompowych w studniach głębinowych zlokalizowanych na poziomach roboczych koparek, odwadnianiu złoża nie zaliczają się do pracy górniczej w rozumieniu art. 50d ust. 1 ustawy emerytalnej, ponieważ nie mają bezpośredniego związku z urabianiem kopalin, ładowaniem urobku, montażem, likwidacją i transportem obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

Wnioskodawca pracując jako operator żurawia gąsienicowego tzw. bakińca, wykonywał prace na terenie całej odkrywki związane z wymianą agregatów pompowych w studniach odwaniających oraz likwidacją i nadstawianiem kolektorów studni odwadniających, które to prace służąc odwodnieniu złoża i terenu nie były pracami przodkowymi w rozumieniu art. 50d ustawy emerytalnej.

Z tych też względów uznać należy, że organ rentowy prawidłowo zastosował przelicznik 1,2 do okresu pracy górniczej wnioskodawcy na stanowiskach mechanika maszyn budowalnych, operatora maszyn budowlanych, operatora sprzętu technologicznego oraz operatora spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce (do 14.01.2007 r.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.