Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku D. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o świadczenie przedemerytalne

na skutek odwołania D. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 kwietnia 2016r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonej D. M. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 06 kwietnia 2016 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz ubezpieczonej D. M. kwotę180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt V U 449/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 kwietnia 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawczyni D. M. prawa do świadczenia przedemerytalnego, z uwagi na brak wymaganego 34-letniego stażu pracy.

W odwołaniu z dnia 19 maja 2016 roku, D. M. wniosła o uznanie za staż pracy 696 dni tj. 1 rok, 11 miesięcy i 6 dni pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia ukończenia 16 roku życia, tj. od dnia (...) 1979 roku do dnia 31 grudnia 1982 roku (nie uwzględniając miesięcy lipiec, sierpień), zgodnie z załączonym do odwołania wyszczególnieniem faktycznie przepracowanych dni w powyższym okresie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

w dniu 28 lutego ustał stosunek pracy wnioskodawczyni (urodzonej w dniu (...)) z Wojewódzkim Ośrodkiem (...) w P.. Skarżąca była zatrudniona w okresie od 1 września 1983 roku do 28 lutego 1990 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach stażysta M., młodszy specjalista dor. rol. (...) P. (dowód: świadectwo pracy k. 14 akt ZUS).

W okresie od 5 marca 1990 roku do 12 marca 1991 roku odwołująca pobierała zasiłek dla bezrobotnych z (...) Urzędu Pracy w O. (dowód: zaświadczenie o pobieraniu zasiłku do bezrobotnych k. 11 akt ZUS).

W dniu 31 sierpnia 2015 roku ustał stosunek pracy wnioskodawczyni (urodzonej w dniu (...)) ze spółką (...) W. M. i wspólnicy sp. j. w S. w wyniku rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem. W spółce wnioskodawczyni była zatrudniona w okresie od 19 sierpnia 1996 roku do 31 sierpnia 2015 roku, na cały etat na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, na stanowisku szwaczki. Przyczyną rozwiązania stosunku pracy była likwidacja zakładu pracy, w którym pracowała skarżąca (dowód: świadectwo pracy k. 15, rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem k. 16, wydruk z KRS k. 31-35 akt ZUS).

D. M. od dnia 2 września 2015 roku do chwili obecnej jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna w (...) Urzędzie Pracy w O.

(dowód: zaświadczenie z PUP w O. z dnia 21 stycznia 2016 roku k. 11, zaświadczenie z dnia 5 kwietnia 2016 roku k. 17 akt ZUS).

W dniu 5 kwietnia 2016 roku odwołująca złożyła wniosek o świadczenie przedemerytalne (dowód: wniosek – k. 1-3 akt ZUS).

Do dnia rozwiązania stosunku pracy tj. do dnia 31 grudnia 2014 roku wnioskodawczyni udowodniła staż ubezpieczeniowy wynoszący 32 lata, 3 miesiące i 16 dni, co jest sumą okresów składkowych i nieskładkowych oraz okresów uzupełniających.

ZUS nie uwzględnił okresów pracy w gospodarstwie rolnym do ogólnego stażu pracy skarżącej:

- od (...) 1979 roku do 30 czerwca 1979 roku,

- od 1 września 1979 roku do 30 czerwca 1980 roku,

- od 1 września 1980 roku do 30 czerwca 1981 roku,

- od 1 września 1981 roku do 30 czerwca 1982 roku,

- od 1 września 1982 roku do 31 grudnia 1982 roku.

(dowód: decyzja z dnia 22 kwietnia 2016 roku k. 38-39 akt ZUS)

Rodzice wnioskodawczyni L. i M. O. małżonkowie prowadzili gospodarstwo rolne, położone w miejscowości M., gmina M. (dowód: zaświadczenie z dnia 25 stycznia 2016 roku k. 6 akt ZUS, odpis aktu notarialnego k. 21 – 23 akt sprawy).

Z dniem 25 sierpnia 1976 roku gospodarstwo to stało się własnością rodziców wnioskodawczyni. W 1950 roku gospodarstwo rolne objął w samoistne posiadanie ojciec skarżącej M. O. oraz w 1966 roku i 1971 roku nabył razem z żoną na dobrowolne umowy kupna sprzedaży od W. S. i J. W. (dowód: zaświadczenie z dnia 25 stycznia 2016 roku k. 6 akt ZUS) .

Gospodarstwo nie było zmechanizowane, prace były wykonywane ręcznie (dowód: zeznania świadka H. M. – protokół z rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 25:17 do 25:28).

W gospodarstwie był inwentarz żywy tj. 6-8 krów, 2 konie, około 20 świń, drób, około 10 owiec (dowód: zeznania świadka F. A. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 18:20 do 18:45, zeznania świadka H. M. – protokół z rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 25:08 do 25:17, zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 31:22 do 31:57, zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 53:44 do 54:11).

W okresie od 1 września 1978 roku do 10 czerwca 1983 roku wnioskodawczyni uczęszczała do Zespołu Szkół (...) – Technikum (...) w B. (dowód: świadectwo dojrzałości technikum zawodowego k. 15 akt sprawy, pismo z dnia 9 maja 2016 roku k. 17 akt sprawy, zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 52:58 do 53:04) .

W powyższym okresie wnioskodawczyni mieszkała w internacie, gdzie była zameldowana na pobyt tymczasowy od 30 września 1978 roku do 18 maja 1983 roku. Na pobyt stały w latach 1979 -1982 była zameldowana w miejscowości M. u rodziców. W tym okresie nie mieszkało już w domu rodzinnym jej rodzeństwo (dowód: pismo z dnia 9 maja 2016 roku k. 17, zaświadczenie z dnia 13 maja 2016 roku k. 18, zaświadczenie o zameldowaniu z dnia 21 stycznia 2016 roku k. 10 akt sprawy zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 53:12 do 53:36, zeznania świadka F. A. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 21: do 21:58, zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 41:22 do 42:02, zeznania świadka J. S. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego od 48:48 do 49:01, zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 01:10:33 do 01:10:47) .

Zajęcia szkolne odbywały się od poniedziałku do piątku. Wnioskodawczyni dojeżdżała z M. do B. autobusami pracowniczymi, liniami (...). Była to odległość około 30 km, a czas przejazdu to około 40 minut do 1 godziny. Zajęcia w szkole rozpoczynały się o godzinie 8.00. Wnioskodawczyni przyjeżdżała do szkoły w poniedziałek rano (dowód: zeznania świadka E. Ś. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 12:40 do 13:48, zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 37:54 do 38:05) .

Po zakończeniu lekcji około 14.00-15.00 godziny w piątek wnioskodawczyni przyjeżdżała do domu, a o 16. godzinie rozpoczynała pracę w gospodarstwie (dowód: zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 55:07 do 55:43, zeznania E. Ś. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 12:40 do 13:50).

Wnioskodawczyni w piątek po powrocie do domu pracowała przeważnie przy młocce, która zajmowała jej około 2 godziny, 2 godziny obrządek i 2 godziny praca przy tytoniu. W sobotę skarżącej sam obrządek przy zwierzętach wykonywany 3 razy dziennie zajmował około 6 godzin, praca przy tytoniu 2-3 godziny. Pracę zaczynała od 5-6 godziny, a kończyła około 21. Wnioskodawczyni pracowała także w niedzielę (dowód: zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 01:03:57 do 01:06:06, zeznania świadka F. A. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 22:35 do 22:44, zeznania świadka H. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 28:15 do 28:22, od 29:26 do 29:33, zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 32:03 do 32:11, od 37:27 do 37:49, od 39:08 do 39:37) .

Wnioskodawczyni pracowała w gospodarstwie razem z ojcem, matka zajmowała się dziadkami. Ojciec wcześniej planował zajęcia, które będą wykonywali (dowód: zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 01:06:06 do 01:06:34, zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 32:15 do 32:44, zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 55:46 do 55:54).

Odwołująca jeździła także w ciągu tygodnia do domu, aby pomagać przy pracy w gospodarstwie (dowód: zeznania świadka E. Ś. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 16:48 do 17:03, zeznania świadka F. A. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 23:45 do 24:00, zeznania świadka H. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 25:45 do 25:51).

W ramach pobierania nauki w szkole w programie zaplanowane były praktyki, które odbywały się wiosną w miesiącach kwiecień-maj oraz jesienią w miesiącach wrzesień – październik. Praktyki odbywały się w gospodarstwie szkolnym, spółdzielniach i trwały kilka godzin. Po zakończonych praktykach skarżąca wracała do domu, aby pracować w gospodarstwie rolnym rodziców, ponieważ w maju były sianokosy, a w okresie jesiennym wykopki. Praktyki zawodowe odbywały się w każdej klasie i trwały 2 tygodnie. Oprócz powyższych praktyk, wnioskodawczyni miała także w każdym tygodniu praktyki w wymiarze 1 dnia, wówczas ten dzień pracowała w domu. Pracę w gospodarstwie wykonywała zarówno w dni powszednie, jak i soboty, niedziele, święta, ferii szkolnych, wakacji (dowód: zeznania świadka E. Ś. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 14:11 do 16:33, zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 01:06:22 do 01:07:45).

Wnioskodawczyni nie jechała do szkoły, gdy nie zdążyła razem z ojcem wykonać wszystkich prac, które mieli zaplanowane do zrobienia w weekend (dowód: zeznania wnioskodawczyni – protokół z rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 01:07:56 do 01:08:47).

Wnioskodawczyni uczestniczyła we wszystkich pracach w gospodarstwie. Rodzice skarżącej uprawiali w polu tytoń, ziemniaki, zboża jare i ozime (dowód: zeznania świadka F. A. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 18:48 do 19:05, zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 30:45 do 31:07, zeznania świadka H. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 25:00 do 25:07) . Na około 40 arach mieli zasadzony tytoń (zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 31:11 do 31:21, zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 01: 01:54 do 01:01:59) .

Praca przy tytoniu zaczynała się od lutego przy zakładaniu inspektów na sadzonki. Następnie sadzonki były rozsadzane ręcznie na pole, plewione, nawożone azotem i znowu plewione. Dojrzały tytoń był zrywany, nawlekany i suszony. W porze jesienno-zimowej wnioskodawczyni zajmowała się sortowaniem tytoniu . Sortowanie zajmowało około 2 miesięcy i wymagało intensywnej pracy. Tytoń był suszony. Praca przy przebieraniu tytoniu zaczynała się od października i trwała około 2-3 miesięcy. Tytoń, wymagał ciągłej pielęgnacji i pracy, gdyż należało mu zapewnić odpowiednie nawodnienie, suszenie każdej partii osobno. Suszenie jednej partii trwało około 10 dni (zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 34:04 do 36:20, zeznania świadka J. S. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 43:26 do 45:50, zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 01:00:37 do 01:03:15, zeznania świadka H. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 29:06 do 29:26).

W okresie letnim wnioskodawczyni pracowała przy obrządku, żniwach, sianokosach, jesienią przy wykopkach, rozrzucała obornik, sadziła, przebierała ziemniaki, zimą przy młocce. Dodatkowo cały rok wnioskodawczyni pracowała przy oprzątaniu inwentarza żywego: przygotowywała karmę dla zwierząt na cały tydzień, karmiła i poiła zwierzęta, doiła krowy, wyrzucała obornik, wyprowadzała i przyprowadzała zwierzęta. Obrządek polegał na zmianie ściółki, przygotowaniu krów do dojenia, dojeniu i daniu suchej karmy np. śruty, siana. Woda była pobierana ze studni, jednej krowie należało wlać około 2-3 wiaderek wody. Karmienie świń polegało na parowaniu ziemniaków w parniku. Ziemniaki były parowane 3 razy dziennie, w tym celu należało przynieść ziemniaki z kopca lub z piwnicy i je uparować, co trwało około 2 godzin. Ziemniaki sadzone były na powierzchni minimum 1- 1,5 hektara i zajmowało to około 2 miesięcy, oprócz tego ziemniaki były jeszcze przebierane i kopcowane. Obornik od zwierząt był rozrzucany przez skarżącą ręcznie za pomocą wideł na polu (dowód: zeznania świadka F. A. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 20:07 do 21:07, 23:11 do 23:55, zeznania świadka H. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 26:40 do 29:10, zeznania świadka G. M. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 32:50 do 34:03, od 36:32 do 37:27, 39:50 do 40:06, zeznania świadka J. S. – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 46:00 do 46:40, od 47:11 do 47:55, od 49:10 do 49:35, zeznania wnioskodawczyni – protokół rozprawy z dnia 2 lutego 2017 roku od 55:44 do 01:00:37, od 01:08:03 do 01:08:50).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

odwołanie jest uzasadnione.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 170 ze zm.) świadczenie przedemerytalne przysługuje osobom określonym w art. 2 ust. 1 pkt 1-6.

Stosownie do treści art. 2 ust 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W będącej przedmiotem osądu sprawie organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

Organ rentowy nie negował, że do rozwiązania stosunku pracy wnioskodawczyni doszło z przyczyn dotyczących pracodawcy. Stosunek pracy wnioskodawczyni został rozwiązany na skutek wypowiedzenia umowy z powodu likwidacji zakładu pracy, a zatem na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 k.p. w zw. z art. 10 ustęp 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ( Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.)

Organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia emerytalnego z uwagi na nie spełnienie warunku posiadania okresu uprawniającego do emerytury w wymiarze 34 lat. Wnioskodawczyni zamiast wymaganych 34 lat udowodniła bowiem staż pracy wynoszący 32 lata, 3 miesiące i 16 dni. Przesłanka wymaganego stażu została oceniona przez ZUS na dzień 31 grudnia 2014 roku.

Okres uprawniający do emerytury w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych to okres uwzględniany przy ustalaniu prawa do emerytury i jej wysokości wymieniony w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, cytowanej dalej jako u.e.r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.).

I tak, zgodnie z art. 5 ust 1 u.e.r przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się okresy: składkowe wymienione w art. 6 ustawy, nieskładkowe wymienione w art. 7 ustawy (z tym, że okresy nieskładkowe w myśl art. 5 ust 2 u.e.r. uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych) oraz okresy uzupełniające (art. 10 ustawy) (tak por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 14 lutego 2013r. III AUa 1124/12)

Organ rentowy stwierdził, że wnioskodawczyni nie legitymuje się wymaganym 34-letnim okresem uprawniającym do świadczenia przedemerytalnego. W odwołaniu od decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego wnioskodawczyni zakwestionowała prawidłowość wyliczenia stażu ubezpieczeniowego przez ZUS, podnosząc że organ rentowy winien zaliczyć do stażu pracy jako okres uzupełniający okres jej pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16-go roku życia od dnia (...) 1979 roku do 31 grudnia 1982 roku.

Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości - ostatni stosunek pracy wnioskodawczyni trwający dłużej niż 6 miesięcy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 645 ze zm.), tj. w trybie art. 10 tej ustawy, wnioskodawczyni zarejestrowała się, jako osoba bezrobotna, przez okres co najmniej 6 miesięcy pobierała zasiłek dla bezrobotnych i w tym okresie nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych, złożyła w przepisanym terminie wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego.

W świetle powyższego prawidłowość zaskarżonej decyzji należy ocenić w aspekcie art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.). Przepis ten stanowi, że przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r (tj. przed dniem objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników indywidualnych i ich rodzin) okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Przepis ten nie uzależnia możliwości uwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia od tego, czy rolnik u którego pracował domownik opłacał składkę na ubezpieczenie społeczne rolników. Fakt opłacania składek przez rodziców wnioskodawczym na ubezpieczenie społeczne rolników nie ma zatem jakiegokolwiek wpływu na zaliczenie jej do stażu pracy okresu uzupełniającego z art. 10 ust 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Odmowa uwzględnienia wnioskodawczym z tego tytułu - jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji - okresu pracy w gospodarstwie rolnym była zatem bezpodstawna (podobnie por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 maja 2012r. III AUa 1916/11).

Jedynym warunkiem, od którego zależy możliwość zaliczenia do ogólnego stażu pracy okresu uzupełniającego na podstawie art. 10 ust 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest wykazanie faktu pracy w gospodarstwie rolnym.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 grudnia 2014 roku w sprawie III AUa1025/14 określenia „doraźna pomoc wykonywana zwyczajowo przez dzieci osób zamieszkałych na terenach wiejskich” pojęciu „pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia” oscylują wokół przepisu art. 10 ust 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dokonując wykładni tego przepisu nie można pominąć, że nie zawiera on warunku wykonywania pracy stałej, czy też sezonowej. Nie ma zatem żadnych racji przemawiających za pomijaniem pracy w okresie wakacji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2014 r., III UK 180/13, LEX nr 1483963). Ważne jest jedynie to, czy domownik, który ukończył 16 lat, przed 1 stycznia 1983 r. pracował przez określony okres w gospodarstwie rolnym. Powiązanie art. 10 ust 1 pkt 3 ustawy emerytalnej z art. 6 ust 2 pkt 1 tej ustawy pozwala wyłącznie na wygenerowanie przesłanki, zgodnie z którą praca taka powinna być wykonywana w wymiarze co najmniej połowy pełnego wymiaru czasu pracy. W orzecznictwie wyjaśniono, a pogląd ten jest nadal aktualny, że zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, a przed objęciem ubezpieczeniem społecznym, uzależnione jest od wymiaru pracy nie krótszego niż 4 godziny dziennie (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 28 lutego 1997 r., II UKN 96/96, OSNAPiUS 1997 nr 23, poz. 473; z dnia 7 listopada 1997 r., II UKN 318/97, OSNAPiUS 1998 nr 16, poz. 491; z dnia 13 listopada 1998 r., II UKN 299/98, OSNAPiUS 1999 nr 24, poz. 799; z dnia 9 listopada 1999 r., II UKN 190/99, OSNAPiUS 2001 nr 4, poz. 122). W tym kontekście w orzecznictwie pojawiło się określenie doraźnej pomocy w wykonywaniu typowych obowiązków domowych, zwyczajowo wymaganych od dzieci jako członków rodziny rolnika (wyrok z dnia 10 maja 2000 r., II UKN 535/99, OSNAPiUS 2001, nr 21, poz. 650). Oznacza to, że doraźna pomoc postrzegana jest jako antonim terminu pracy w gospodarstwie rolnym w wymiarze nie krótszym niż 4 godziny dziennie.

Należy zatem ustalić, czy wnioskodawczyni, w okresie od (...) 1979 roku do 31 grudnia 1982 roku pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców i czy praca ta miała stały charakter.

Materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie pozwala przyjąć, że praca w gospodarstwie rolnym rodziców świadczona przez wnioskodawczynię w spornym okresie, po ukończeniu przez nią 16-go roku życia była stałą pracą o istotnym znaczeniu dla prowadzonej działalności rolniczej i wykonywana była przez nią od godziny 16 w piątek, sobotę, niedzielę, ferie, święta, a także w ciągu tygodnia.

Wnioskodawczyni w spornym okresie zamieszkiwała w internacie, jednak bardzo często przyjeżdżała do domu rodzinnego, aby pomagać ojcu w gospodarstwie. Zdarzały się tez sytuacje, gdy nie jechała do szkoły, ponieważ nie została wykonana cała praca, która była zaplanowana. Jak wynikało z zeznań świadków, wnioskodawczyni całą swoją aktywność w tym okresie skupiała na pracy w rodzinnym gospodarstwie rolnym. Wynikało to również z faktu, że praca w gospodarstwie rolnym spoczywała de facto na ojcu wnioskodawczyni i na niej, gdyż jej matka opiekowała się dziadkami, a rodzeństwo odwołującej wyprowadziło się w tym czasie. Ciężar prowadzenia gospodarstwa spoczywał więc na barkach wnioskodawczyni i jej ojca. Powyższą okoliczność potwierdzają zeznania przesłuchanych w sprawie świadków, którzy zamieszkiwali w bliskim sąsiedztwie rodzinnego gospodarstwa wnioskodawczyni, a więc dysponują niewątpliwie bezpośrednią i szczegółową wiedzą na temat osób pracujących w sposób stały w tymże gospodarstwie. Świadkowie potwierdzili, że wnioskodawczyni wykonywała wszystkie codzienne prace związane z działalnością rolniczą: obrządzała zwierzęta (przygotowywała im posiłki, karmiła i poiła je), uczestniczyła stale w żniwach, sianokosach, wykopkach, wyrzucaniu obornika, przygotowywała paszę dla zwierząt na cały tydzień. Pomagała przy uprawie i następnie segregowaniu tytoniu w porze jesienno-zimowej. Zważywszy, że w gospodarstwie był inwentarz żywy, co potwierdzają świadkowie oraz wnioskodawczyni oraz biorąc pod uwagę jego powierzchnię (około 8-10 ha), fakt hodowli inwentarza żywego (koni, krów, owiec, drobiu) oraz ilość osób w nim zamieszkujących i pracujących w gospodarstwie (wnioskodawczyni z ojcem), należy stwierdzić, że wymagało ono dużego nakładu pracy ze strony wnioskodawczyni. Wielkość gospodarstwa, sposób jego prowadzenia, rodzaj zasiewów sprawiały, iż wnioskodawczyni musiała wykonywać wiele obowiązków. Nie można w tej sytuacji przyjąć, że jej praca miała jedynie charakter marginalny. Wręcz przeciwnie, praca wnioskodawczyni w gospodarstwie rolnym jej rodziców była znacząca dla jego prawidłowego funkcjonowania. Bez jej pomocy w pracach gospodarskich rodzice wnioskodawczyni nie podołaliby działalności rolniczej, tym bardziej, że tylko ojciec zajmował się jego prowadzeniem. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd uznał, iż wnioskodawczyni udowodniła, że w okresie od dnia (...) 1979 roku do 31 grudnia 1982 roku, w dniach przez siebie wskazanych, stale pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców.

Na marginesie należy dodać, że wnioskodawczyni w spornym okresie nie prowadziła w/w gospodarstwa. A zatem nie ma do niej zastosowania art. 10 ustęp 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Gospodarstwo było bowiem w spornym okresie własnością rodziców wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni natomiast pracowała stale w gospodarstwie rolnym swoich rodziców (rolnika), jako domownik.

Po doliczeniu do stażu pracy wnioskodawczyni okresu pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, w wymiarze 696 dni stwierdzić należy, iż wnioskodawczyni legitymuje się ponad 34-letnim okresem zatrudnienia. Podkreślić przy tym należy, iż organ rentowy nie kwestionował ilości wskazanych przez skarżącą dni, a jedynie fakt wykonywania przez nią pracy w gospodarstwie rolnym rodziców.

Stosownie do treści art. 7 ustęp 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z wymaganymi dokumentami.

Biorąc pod uwagę, że wnioskodawczyni w dniu 5 kwietnia 2016 roku złożyła wniosek o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego wraz z wymaganymi dokumentami, a jednocześnie spełniła wszystkie pozostałe przesłanki, od których zależy prawo do tego świadczenia, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.