Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 186/17

POSTANOWIENIE

Dnia 23 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Piotr Rajczakowski

Sędziowie: SO Agnieszka Terpiłowska

SO Aleksandra Żurawska

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2017 r. w Świdnicy

na posiedzeniu niejawnym

zażalenia uczestnika Gminy Miejskiej K. na rozstrzygnięcie o kosztach zawarte w pkt II i III postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 15 grudnia 2016 r., sygn. akt I Ns 1213/15

w sprawie z wniosku Spółdzielni Mieszkaniowej w K.

przy udziale (...) Sp. z o.o. we W.

o stwierdzenie nabycia spadku

p o s t a n a w i a:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że oddalić wniosek wnioskodawcy o zasądzenie kosztów postępowania / pkt II / oraz nakazać wnioskodawcy uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 19,18 zł tytułem zwrotu tymczasowo poniesionych wydatków przez Skarb Państwa / pkt III /;

II.  oddalić wniosek uczestnika o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

(...)

UZASADNIENIE

Zaskarżonymi rozstrzygnięciami zawartymi w pkt II i III postanowienia z dnia 15 grudnia 2016 r., Sąd Rejonowy zasądził od uczestnika postępowania Gminy Miejskiej K. na rzecz wnioskodawcy Spółdzielni Mieszkaniowej w K. kwotę 916 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz nakazał uczestnikowi uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwotę 19,18 zł tytułem zwrotu wydatków. W ocenie Sądu uczestnicy mieli sprzeczne interesy, co uzasadniało orzeczenie o kosztach na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy / art. 520 § 2 kpc / i tym samym obciążenie uczestnika tymczasowo poniesionymi wydatkami / art. 113 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych /.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł uczestnik postępowania Gmina Miejska K. zarzucając naruszenie:

1.  art. 520 § 2 kpc, poprzez uznanie, że strony postępowania miały sprzeczne interesy w sprawie podczas, gdy jej okoliczności, w szczególności treść wniosku o stwierdzenie nabycia spadku wskazywały, że taka sytuacja nie zachodziła;

2.  art. 328 § 2 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc, polegające na lakonicznym uzasadnieniu zaskarżonych rozstrzygnięć, podczas gdy Sąd pierwszej instancji powinien wyjaśnić dlaczego uznał, że strony mają sprzeczne interesy i dlaczego orzekł o kosztach na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie, że każdy z uczestników postępowania ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył:

Zażalenie podlegało uwzględnieniu.

Jakkolwiek pomiędzy uczestnikami postępowania nieprocesowego co do zasady nie istnieje obowiązek zwrotu kosztów, co uzasadnione jest niezależnością i samodzielnością udziału w tym postępowaniu każdego jego uczestnika, który ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, to zasada ta, ujęta w art. 520 § 1 kpc, jest nienaruszalna w sytuacji, w której uczestnicy są w równym stopniu zainteresowani wynikiem postępowania lub - mimo braku tej równości - ich interesy są wspólne. W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że sprzeczność interesów nie występuje między tymi uczestnikami, którzy domagają się zniesienia współwłasności, działu spadku, podziału majątku wspólnego, czy też stwierdzenia nabycia spadku, niezależnie od sposobu dokonania podziału jaki proponują i ich wniosków w tym względzie. Jednakże różne udziały w spadku lub w sprawach o podział - we wspólności mogą natomiast wpływać na różny stopień zainteresowania w wyniku postępowania, o którym jest mowa w art. 520 § 2 kpc / zob. postanowienie SN z dnia 19 listopada 2010 r. III CZ 46/10 LEX nr 688497; postanowienie SN z dnia 19 listopada 2010 r. III CZ 47/10 LEX nr 970082; postanowienie SN z dnia 25 sierpnia 2011 r. II CZ 55/11 LEX nr 949024 /. Co do zasady jednak, w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku interes wszystkich uczestników jest zbieżny. Oczekują oni bowiem na orzeczenie o stwierdzeniu nabycia spadku, niezależnie od tego, czy sami - i w jakim udziale - dziedziczą spadek / zob. postanowienie SN z 17 kwietnia 2012 r. II CSK 620/11, wyd./el. Legalis nr 966545 /. Wyjątkiem od powyższej reguły może być sytuacja, gdy w sprawie, której przedmiotem jest stwierdzenie nabycia spadku, jako wnioskodawca występuje jego wierzyciel. Taka też okoliczność występuje w niniejszej sprawie, jednakże należy mieć na względzie, że jedynym spadkobiercą po A. J. jest skarżąca - Gmina Miejska K., co wynika z tego, że wszyscy znani spadkobiercy odrzucili spadek, a więc z mocy art. 935 zd. 1 kc w zw. art. 1023 § 1 i 2 kc, nabywa go ona z dobrodziejstwem inwentarza. Nie sposób zatem przyjąć, aby pomiędzy Gminą, która przy spełnieniu przesłanek z powyższych przepisów, nabywa spadek bez względu na jej stanowisko w tym zakresie, a wnioskodawcą istniała jakakolwiek sprzeczność interesów, bądź też byliby oni w różnym stopniu zainteresowani wynikiem sprawy. Z tych też względów zażalenie skarżącej zasługiwało na uwzględnienie również w zakresie dotyczącym kosztów sądowych w postaci wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa. Jedynie dodatkowo wskazać należy, że pełnomocnik Gminy we wniosku o zmianę zaskarżonego postanowienia użył wadliwej formuły ustalenia, że „każdy z uczestników postępowania ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie”. W postępowaniu nieprocesowym jeżeli jeden z uczestników zgłosi wniosek o zasądzenie kosztów postępowania, a sąd nie znajduje podstaw do stosowania wyjątkowych reguł przewidzianych w art. 520 § 2 i 3 kpc, to powinien taki wniosek oddalić. Zarówno w doktrynie, jak i w jednolitym orzecznictwie za błędną uznaje się praktykę orzekania w takiej sytuacji o poniesieniu kosztów postępowania przez każdego uczestnika stosownie do jego udziału w sprawie – użycie takich zwrotu nie stanowi bowiem rozstrzygnięcia o zgłoszonym przez uczestnika żądaniu, a stanowi jedynie zbędne powielenie treści przepisu / zob. postanowienie SN z 9 grudnia 1999 r., III CKN 497/98, wyd./el. Lex nr 39175; postanowienie SN z 16 września 2011 r. IV CZ 47/11, wyd./el. Lex nr 1147786 /.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 kpc w zw. z art. 397 § 2 kpc i art. 13 § 2 kpc zmienił zaskarżone postanowienia / pkt I /, zaś wniosek skarżącej o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego, z tych samych przyczyn, które zostały wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia, na mocy art. 520 § 1 kpc, oddalił.

(...)

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13