Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 176/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Jolanta Hawryszko

Sędziowie:

SSA Urszula Iwanowska

SSO del. Gabriela Horodnicka - Stelmaszczuk (spr.)

Protokolant:

St. sekr. sąd. Elżbieta Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2016 r. w Szczecinie

sprawy M. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 18 grudnia 2015 r. sygn. akt VII U 3445/14

oddala apelację.

SSA Urszula Iwanowska SSA Jolanta Hawryszko del. SSO Gabriela Horodnicka

- Stelmaszczuk

Sygn. akt III AUa 176/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., po rozpatrzeniu wniosku M. W. o prawo do emerytury, prawa tego odmówił. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca nie udowodnił stażu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wymaganego ustawą. Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku organ rentowy przyjął za udowodnione jedynie 14 lat, 4 miesiące i 16 dni.

Z powyższą decyzją nie zgodził się M. W., który w odwołaniu z dnia 12 listopada 2014 r. oraz piśmie procesowym z dnia 15 stycznia 2015 r. wniósł o przyznanie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że organ rentowy błędnie nie uwzględnił ubezpieczonemu okresu zatrudnienia w (...) w S. w okresie od stycznia 1975 r. do 6 listopada 1977 r. oraz w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością od 13 stycznia 1998 r. do 15 kwietnia 1999 r.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, podtrzymując argumentację, jak w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

M. W. urodził się (...), zatem sześćdziesiąt lat ukończył (...) r. Ubezpieczony nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, w momencie złożenia wniosku o emeryturę kontynuował zatrudnienie w (...) spółce jawnej. Wniosek o emeryturę złożył w dniu 20 czerwca 2014 r.

Przed organem rentowym na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony udokumentował okres ubezpieczenia wynoszący ogółem 26 lat i 2 dni okresów składkowych oraz 1 miesiąc i 2 dni okresów nieskładkowych. Organ rentowy uwzględnił ubezpieczonemu 14 lat, 4 miesiące i 16 dni okresów pracy w warunkach szczególnych, które przypadły na okresy: od 07.11.1977 r. do 31.10.1978 r., od 05.03.1979 r. do 14.10.1981 r., od 17.10.1981 r. do 28.10.1982 r., od 17.01.1983 r. do 03.05.1987 r., od 01.01.1988 r. do 28.02.1989 r. i od 01.03.1989 r. do 12.07.1993 r. (z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych).

W okresie od 1 września 1970 r. do 31 października 1978 r. M. W. pozostawał zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w S. D.:

- od 01.09.1970 r. do 31.08.1973 r. jako uczeń w zawodzie montera samochodowego;

- od 01.09.1973 r. do 29.10.1973 r. jako monter;

- od 30.10.1973 r. do 01.03.1974 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową;

- od 07.03.1974 r. do 09.07.1975 r. jako pomocnik operatora;

- od 10.07.1975 r. do 10.03.1977 r. ponownie odbywał zasadniczą służbę wojskową;

- od 14.03.1977 r. do 06.11.1977 r. jako pomocnik operatora;

- od 07.11.1977 r. do 31.10.1978 r. jako operator koparki (ten okres został uznany przez ZUS).

Ubezpieczony ukończył zasadniczą szkołę zawodową w 1973 r., bezpośrednio po jej zakończeniu rozpoczął pracę na stanowisku montera faktycznie wykonując obowiązki mechanika. Podczas pierwszego pobytu w wojsku zrobił prawo jazdy kat. C. Okres służby wojskowej został wówczas skrócony ze względu na wypadek, któremu uległ ubezpieczony w wojsku. Po powrocie z wojska rozpoczął pracę na stanowisku pomocnika operatora. Na tym stanowisku wraz z operatorem jeździł samochodem ciężarowym, na którym przemieszczany był sprzęt ciężki. Operator nie dopuszczał go wówczas do pracy ze sprzętem. Kiedy dojechali na miejsce operator zajmował się sprzętem, ubezpieczony zaś wykonywał czynności pomocnicze, np. konserwację sprzętu. Podobnie wyglądała praca przez jakiś czas już po uzyskaniu uprawnień przez ubezpieczonego do pracy na sprzęcie ciężkim. Po dokończeniu zasadniczej służby wojskowej powód na krótko wrócił jeszcze na stanowisko pomocnika operatora. Następnie rozpoczął samodzielną pracę jako operator sprzętu ciężkiego.

W okresie od 13 stycznia 1998 r. do 15 kwietnia 1999 r. M. W. był zatrudniony w (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w S. jako mechanik samochodowy. Ubezpieczony miał warsztat do swojej dyspozycji. Spółka dysponowała kanałami najazdowymi. Ubezpieczony naprawiał koparki, dźwigi, ciążki sprzęt. Pracował zarówno w kanałach, jak i w warsztacie w zależności od potrzeb. Sprzęt naprawiany przez powoda często nie mieścił się w hali dlatego był naprawiany na dworze. Czasami były wyjazdy do naprawy np. na budowę.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie M. W. nie zasługiwało na uwzględnienie, podnosząc, że z treści art. 184 wynika, iż ubezpieczonemu urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnął:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie zgromadzonych środków na dochody budżetu państwa oraz rozwiązanie stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Sąd pierwszej instancji za istotny uznał również przepis art. 32 ustawy, który stanowi, że ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Natomiast za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Sąd meriti podkreślił, że kwestię uzyskiwania prawa do przedmiotowego świadczenia szczegółowo reguluje rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze., zaś w aktualnym stanie prawnym organy rentowe obowiązane są do uwzględniania przy ocenie prawa do przedmiotowego świadczenia wszelkich okresów wykonywania prac w szczególnych warunkach określonych w § 4-8a rozporządzenia.

Sąd Okręgowy wskazał, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W Dziale V wykazu A „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” poz. 3 do prac wykonywanych w warunkach szczególnych zaliczono prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych, w dziale VIII „W transporcie i łączności” w poz. 2 zaliczono tam prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów, natomiast w dziale XIV „Prace różne” pod poz. 16 znajdujemy prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych.

Stosownie zaś do § 4 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 ze zm.) do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach, o których mowa w ust. 1, zalicza się także okresy pracy górniczej w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin oraz okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin, a także okresy pracy lub służby, o których mowa w § 5-10.

Zgodnie z § 2 cytowanego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. W świetle § 2 ust. 2 rozporządzenia zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że zgodnie z praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84). Podobnie orzekł Sąd Najwyższy, iż zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji, natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody (uchwała z dnia 21 września 1984 r., III UZP 48/84). Ograniczenia dowodowe zawarte w § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z 27 maja 1985 r., sygn. akt III UZP 5/85, precyzując, iż „W postępowaniu odwoławczym przed (..) sądami pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy z powodu likwidacji zakładu pracy lub zniszczenia dokumentów dotyczących takiego zatrudnienia. Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków nie jest dopuszczalne w postępowaniu przed organem rentowym”.

Sąd meriti wskazał, że w niniejszej sprawie ubezpieczony, czego nie kwestionował organ rentowy, na dzień wydania zaskarżonej decyzji ukończył 60 lat, a zatem osiągnął wiek emerytalny przewidziany dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i z tego tytułu żądał przyznania prawa do emerytury. Bezspornym w sprawie było, iż na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów skarżący zdołał udowodnić ponad 25 lat okresów ubezpieczenia, a nadto 14 lat, 4 miesiące i 16 dni okresów pracy w warunkach szczególnych. Sporny zaś był z jednej strony charakter pracy wykonywanej przez odwołującego się w Przedsiębiorstwie (...) w S. w okresie od stycznia 1975 do 6.11.1977 r. (ubezpieczony nie kwestionował, że praca wykonywana we wcześniejszych okresach w tym zakładzie nie należała do pracy w warunkach szczególnych) oraz okres zatrudnienia w (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w S. od 13 stycznia 1998 r. do końca 1998 r. (a więc do końca okresu przewidzianego w przepisach ustawy emerytalnej).

Odnosząc się do ww. okresów zatrudnienia Sąd Okręgowy zaznaczył, że z cytowanych już wyżej przepisów w sposób jednoznaczny wynika, że praca w warunkach szczególnych dająca uprawnienie do wcześniejszego uzyskania praw emerytalnych musi być wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Stałe wykonywanie pracy w warunkach szczególnych jest rozumiane w orzecznictwie Sądu Najwyższego jako wypełniania pełnego wymiaru czasu pracy na zajmowanym stanowisku, gdyż nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika (por. np. wyrok z dnia 4 czerwca 2008 r., II UK 306/07, OSNP 2009 nr 21-22, poz. 290). Wyjątek mogą tu stanowić krótkotrwałe, konieczne szkolenia pracownika, zwłaszcza wstępne (wyrok z dnia 22 stycznia 2008 r., I UK 210/07, OSNP 2009 nr 5-6, poz. 75).

Sąd pierwszej instancji podniósł, że wymaganie wykonywania pracy w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy należy odnosić do pracowników, których czas pracy nie jest w żaden sposób umniejszony ze względu na ich cechy osobiste, lecz czas wymagany dla danego stanowiska, choćby skrócony, lecz tylko ze względu na szczególne warunki i zagrożenia wynikające ze świadczenia pracy na tym stanowisku.

Zdaniem Sądu meriti, w niniejszej sprawie brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących, że ubezpieczony przed 7.11.1977 r. (tj. datą wskazaną w świadectwie pracy i uznaną przez organ rentowy za początek wykonywania pracy w warunkach szczególnych) podczas zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w S. wykonywał pracę operatora sprzętu ciężkiego. Także następca pracodawcy wystawiając świadectwo pracy w warunkach szczególnych uwzględnił wyłącznie okres od tej daty. Ubezpieczony podnosił wprawdzie, że we wcześniejszym okresie pracując jako pomocnik operatora wykonywał pracę w warunkach szczególnych jako kierowca (...), tj. samochodu o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony (podczas pierwszego pobytu w wojsku uzyskał odpowiednie prawo jazdy i po powrocie wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego przewożącego sprzęt ciężki, na jakim pracował operator). Sam powód podał datę styczeń 1975 r., jednak ze świadectwa pracy (jedynego dostępnego dokumentu dot. tego okresu zatrudnienia) wynika, ze pracę na stanowisku pomocnika operatora powód rozpoczął 7 marca 1974 r. Jak zeznał sam powód w tym okresie operator nie dopuszczał go wówczas do pracy ze sprzętem. Kiedy dojechali na miejsce operator zajmował się sprzętem, ubezpieczony zaś wykonywał czynności pomocnicze, np. konserwację sprzętu. Oznacza to, że powód w tym okresie nie wykonywał pracy wymienionej pod poz. 3 działu V, ani pod poz. 2 działu VIII załącznika do rozporządzenia nie wykonywał stale i całym obowiązującym go czasie pracy.

W ocenie Sądu Okręgowego, brak jest również jednoznacznych dowodów na to, że będąc zatrudnionym w (...) sp. o.o. w S. M. W. przez cały okres tego zatrudnienia wykonywał również stale i w pełnym wymiarze czasu pracę opisaną pod poz. 16 działu XIV załącznika tj. pracę wykonywaną w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych. Nie kwestionując nawet faktu, że powód był w pełnym wymiarze czasu zatrudniony wówczas na stanowisku mechanika, zdaniem Sądu nie zostało wykazane, że wykonywał tą pracę wyłącznie w kanałach. Na wstępie Sąd meriti zaznaczył, że sam pracodawca wystawiając świadectwo pracy z dnia 15.04.1999 r. wskazał, że powód nie wykonywał podczas tego zatrudnienia pracy w warunkach szczególnych (pkt 8 świadectwa pracy).

Sąd Okręgowy, na wniosek powoda, co do obu okresów zatrudnienia dopuścił nadto dowód z zeznań świadków –współpracowników ubezpieczonego z tych okresów pracy – J. B., A. S. (1) (obaj (...)), B. S. (1) i B. S. (2) ( (...)) oraz dowód z zeznań ubezpieczonego.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że twierdzeń ubezpieczonego co do pracy wyłącznie na kanale nie potwierdziły również w sposób przekonujący zeznania świadków B. S. (1) i B. S. (2). Świadkowie potwierdzili wprawdzie, że powód pracował w spółce (...) jako mechanik ciężkich maszyn, niemniej na podstawie ich zeznań nie można było ustalić, czy pracę tą wykonywał wyłącznie na kanałach. Wręcz przeciwnie B. S. (1) zeznał, że praca wykonywana była zarówno w kanałach, jak i na zewnątrz w zależności od rodzaju wykonywanej pracy.

Za niewystarczający dowód dotyczący rodzaju pracy wykonywaj przez powoda w (...) Sąd Okręgowy uznał także zeznania świadków J. B. i A. S. (1). Pierwszy z wymienionych świadków, mimo, że pracował dłużej niż powód, w ogóle nie pamięta okresu pracy powoda jako operatora koparki (choć jest to okres bezsporny). Nie potrafił wskazać daty początkowej zrobienia przez powoda uprawnień do kierowania samochodem ciężarowym, ani czy powód w ogóle odbywał służbę wojskową. Ponadto świadek ten nie był w stanie zeznać czy powód wyłącznie jeździł samochodem ciężarowym, czy też miał w tym okresie także inne obowiązki (o których zeznaje sam ubezpieczony). Kolejny świadek A. S. (1), mimo, że razem z ubezpieczonym ukończył szkołę i pracował jako mechanik, w ogóle nie pamięta okresu pracy powoda w warsztacie, który także jest bezsporny. Dalej świadek podał, że powód pracę operatora rozpoczął w 1975 r., podczas gdy jest to rok rozpoczęcia, przez powoda zasadniczej służby wojskowej. Nadto świadek ten w ogóle nie wspominał o pracy powoda jako kierowcy samochodu ciężarowego, zaś pracę pomocnika operatora definiował jako dalszą naukę.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, ani zeznania świadków i ubezpieczonego, ani też zgromadzone dowody z dokumentów nie pozwalają na stwierdzenie z całą pewnością, że przez całe sporne okresy zatrudnienia powód stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał obowiązki kierowcy samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony bądź mechanika maszyn wyłącznie w kanałach naprawczych.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z przepisem art. 233 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd orzekający w niniejszej sprawie miał szczególnie na uwadze, że swobodna ocena dowodów dokonywana jest przez pryzmat własnych przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego zasobu doświadczeń życiowych, ale powinna także uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok SN z 10 czerwca 1999 r. II UKN 685/98 OSNAPiUS 2000/17 poz. 655).

Sąd meriti podkreślił, że w niniejszej sprawie zeznania świadków, skądinąd uznane za wiarygodne, nie posiadały tak wysokiego stopnia precyzji i szczegółowości, by oceniając je w połączeniu z pozostałym materiałem dowodowym obejmującym jedynie świadectwo pracy, uznać je za podstawę uwzględnienia żądań ubezpieczonego. W świetle powyższego uznał, iż brak jest podstaw do ustalenia, że ubezpieczony spełnił wszystkie określone przepisami rozporządzenia przesłanki nabycia uprawnień do wcześniejszej emerytury. M. W. osiągnął wprawdzie wiek emerytalny 60 lat oraz ma wymagany 25-letni okres zatrudnienia, jednak udowodniony przez ubezpieczonego okres pracy w szczególnych warunkach wyniósł mniej niż 15 lat. W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonego, uznając je za nieuzasadnione.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się ubezpieczony zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie:

1. Art. 233 §. 1 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: kpc) przez błędne i nieuzasadnione przyjęcie, że pomimo uznania zeznań świadków za wiarygodne nie jest możliwym ustalenie na ich podstawie okoliczności faktycznych dotyczących pracy powoda w okresie od 13.01.1998 r. do 31.12.1998 r. i od stycznia 1975 r. do 6.11.1977 r., gdyż nie posiadają wystarczającego stopnia precyzji i szczegółowości, gdy:

a) Świadek J. B. szczegółowo wskazywał w trakcie swych zeznań jakimi markami samochodu powód jeździł oraz jakiej wagi to były samochody,

b) Świadek J. B. jasno wskazywał, że powód rozliczał się wyłącznie z kart pracy samochodu ciężarowego i nie jeździł innymi samochodami niż ciężarowe, ani, że powód miał przerwy w wykonywaniu obowiązków kierowcy samochodu ciężarowego,

c) Świadek A. S. (2) precyzyjnie wskazał, że powód rozpoczął pracę jako operator od 1975 r. (37 min 20 sek.), co korelowało z tym, jak wskazał świadek, że inne osoby w tym samym czasie ukończyły swe kursy na operatora,

d) Zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego pewne wspomnienia w szczególności sprzed kilkudziesięciu lat zacierają się, mając na uwadze również wiek, stres związany z występowaniem na sali rozpraw w sądzie, a także wykonywanie przez nich pracy fizycznej, a w szczególności okoliczności jak wyrywkowo podane przez Sąd w uzasadnieniu jak daty podlegają zatarciu i zniekształceniu w pamięci w pierwszej kolejności,

e) zeznania wiarygodne należałoby zarazem uznać za prawdziwe, tym samym nie jest wymagane by zeznania miały określony stopień szczegółowości lub precyzji, gdyż pozbawiałoby to możliwości występowania w charakterze świadków osób, którzy tak jak świadkowie zeznający w sprawie, nie mają daru zapamiętywania szczegółów ani precyzji w formułowaniu myśli, przy tym zeznania złożone w takiej formie w odróżnieniu od zeznań niezwykłe szczegółowych czy też precyzyjnych należałoby uznać za pozwalające na ustalenie stanu faktycznego, gdyż wskazują na spontaniczność tych zeznań i brak uprzedniego „przypominania sobie" zeznań przy udziale strony,

- co miało wpływ na ustalenie okoliczności świadczących o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych, a więc miało istotny wpływ na wynik sprawy,

2. art. 233 §. 1 k.p.c. poprzez nieustalenie, że powód pracował jako kierowca samochodu ciężarowego przez 12 godzin na dobę z czego przez 8 godzin za kierownicą (czyli prowadząc samochód w ruchu) co wynikało z organizacji pracy, gdy okoliczności te zeznał powód, a Sąd nie uznał jego zeznań za niewiarygodne w tym zakresie,

3. art. 233 §. 1 k.p.c. poprzez dowolne przyjęcie, że:

a) powód nie pracował wyłącznie w kanałach w oparciu o zeznania świadka B. S. (1), gdy świadek ten zeznał, że powód (27 min 12 sek) pracował w swym warsztacie sam i świadek nie widział dokładnie co powód robił w pracy,

b) powód aby pracować na koparce w żurawiu musiał nabyć uprawnienia na prawo jazdy na samochód ciężarowy oraz kurs operatora, gdy świadek A. S. (1) takich okoliczności nie zeznał, a pytanie zadane w tym zakresie przez Sąd było sugerujące odpowiedź (43 min 10 sek), nadto wobec wskazania przez świadka A. S. (1) (47 min 17 sek), że powód przyjeżdżał samochodem sam i nie widział go by jeździł z operatorem, - co miało wpływ na ustalenie okoliczności świadczących o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych, a więc miało istotny wpływ na wynik sprawy,

4. Art 233 §, 1 kpc poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w sposób sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego co miało wpływ na ustalenie okoliczności świadczących o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych, a więc miało istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez:

a) Przyjęcie, że w okresie od 13.01,1998 r. do 31.12.1998 r. powód będąc zatrudnionym w (...) Sp. z o.o. w S. nie wykonywał pracy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych i szynowych, gdyż w ocenie Sądu nie zostało to udowodnione, gdy zgodnie z treścią dowodów tj. zeznań świadków B. S. (1) i B. S. (2) wynika, że powód pracował jako mechanik ciężkich maszyn, a faktem notoryjnym jest, że ciężkie maszyny naprawiane są wyłącznie w kanałach remontowych.

Z daleko idącej ostrożności procesowej w przypadku przyjęcia przez Sąd odwoławczy, że praca wykonywana była również na zewnątrz to była ona wykonywana w kanałach najazdowych, które to kanały również są uznawane za kanały remontowe, gdyż faktem notoryjnym jest, że kanały najazdowe również znajdują się na zewnątrz.

5. Przyjęcie, że w okresie od stycznia 1975 r. do 6.11.1977 r. powód nie wykonywał pracy kierowcy samochodu ciężarowego o masie dopuszczalnej) powyżej 3,5 tony w pełnym wymiarze czasu pracy, gdy:

a) powód konsekwentnie, jasno zeznał, że był kierowcą samochodu ciężarowego marki S. 66 tj. samochodu o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pow. 3,5 tony, gdy samochody wymienionej marki posiadają ciężar całkowity pow. 3,5 tony,

b) data uzyskania przez powoda prawa jazdy kat. 2 (22.01.1975 r.) koreluje z datą wskazywaną przez niego jako data rozpoczęcia pracy kierowcy ciężarowego, a zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego uprawnienia na samochód ciężarowy zdobywa się po to by następnie używać je przy wykonywaniu pracy, co koreluje z zeznaniami świadka J. B. (min 20 sek 30), który wskazał, że od razu po uzyskaniu uprawnień pracownik rozpoczynał pracę jako kierowca samochodu ciężarowego oraz świadka A. S. (2) (zgodnie z pisemną treścią protokołu z dnia 1.10.2015 r.), który wskazał, że kursy były po to by usamodzielnić pracowników w wykonywaniu tych zadań (min 40 sek 10),

c) powód konsekwentnie i szczegółowo zeznał, że w trakcie pobytu w wojsku uzyskał odpowiednie prawo jazdy, co zgodne z zasadami doświadczenia życiowego uzasadnia przyjęcie, że owe niezwykle w tamtym okresie przydatne uprawnienia wykorzystywał na potrzeby swego pracodawcy, gdyż osób posiadających takie uprawnienia zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego nie było wiele, a więc pracodawca chcąc jak najefektywniej wykorzystywać umiejętności pracowników pracę taką powodowi powierzył.

d) powód konsekwentnie i jasno wskazał, że jeździł samochodem ciężarowym nawet przed uzyskaniem uprawnień, za co jak precyzyjnie wskazał, został kilkukrotnie zatrzymany przez milicję i miał założoną sprawę za wymienione w kolegium,

e) nadto jak zeznał jasno i konkretnie zeznał świadek J. B. powód zrobił prawo jazdy kat.2 na sprzęt ciężki i powód był kierowcą (...) powyżej 3,5 tony, a świadek nie widział go w mniejszym samochodzie w pracy, co jednoznacznie wskazuje, że powód wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego w pełnym wymiarze czasu pracy, nadto powód zawsze rozliczał się z karty samochodu ciężarowego,

z daleko idącej ostrożności procesowej w przypadku uznania przez Sąd odwoławczy, że powód pracował wraz z operatorem:

f) praca kierowcy samochodu ciężarowego jest nierozłącznie związana z okresami przerwy w prowadzeniu samochodu, co nie zmienia faktu, że ów czas np. oczekiwania na załadunek/rozładunek również podlega zaliczeniu do czasu pracy pracownika, niezależnie od tego czy powód jednocześnie wykonywał pracę operatora i kierowcy samochodu ciężarowego,

g) powód wskazał, że uprawnienia operatora uzyskał w 1976 r. co wskazuje, że co najmniej poczynając od tego r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych jednocześnie jako operator i kierowca samochodu ciężarowego, co koreluje z ustaleniami Sądu (uznanymi przez powoda za błędne), że kierowca samochodu ciężarowego by wykonywać pracę w warunkach szczególnych musiał jednocześnie być operatorem sprzęto ciężkiego,

h) Sąd błędnie nie ustalił że czynności wykonywane przez powoda w kanałach remontowych w środku i kanałach najazdowych na zewnątrz, w zakresie jego wszystkich zadań nie stanowiły prac związanych ściśle z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych co rzutuje na to, że ta praca jest nadał pracą w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych.

- co miało wpływ na ustalenie okoliczności świadczących o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych, a więc miało istotny wpływ na wynik sprawy.

Apelujący zarzucił również naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

1. art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu. Ubezpieczeń Społecznych w związku z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (dalej; Rozporządzenie), polegające na uznaniu, że wykonywanie przez pracownika innych czynności niż wskazane w wykazie stanowiącym załącznik do Rozporządzenia stanowiących jednak immanentną częścią całości pracy wykonywane) na danym stanowisku, zakwalifikowanym jako praca w szczególnych warunkach, pozbawia go prawa do świadczenia emerytalnego z tytułu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na fakt, że praca ta nie była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy (który to zarzut odnosi się do stanu faktycznego ustalonego przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku),

2. art. 184 w zw. z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z systemu ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa emerytalna) ust. 1 poprzez jego błędne niezastosowanie w konsekwencji błędne przyjęcie, że powodowi nie przysługuje prawo do emerytury, gdy powód spełnił wszystkie warunki od których uzależnione jest uzyskanie prawa do wcześniejszej emerytury, w szczególności w zakresie stażu pracy w warunkach szczególnych,

3. art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej poprzez jego błędną wykładnie i przyjęcie, że powód nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych, gdy zgodnie z prawidłową wykładnią przepisu praca wykonywana przez powoda w okresie od stycznia 1975 r. do 6.11.1977 r. i od 13.01.1998 r. do 31.12.1998 r.,

Z daleko idącej ostrożności przy założeniu, że Sąd odwoławczy nie uzna w tym zakresie zarzutów naruszenia przepisów postępowania za uzasadnione:

4. Art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że wykonywanie wpadkowa innych czynności niż praca na kanałach, gdy czynności te są związane z wykonywaniem pracy powoduje, że dana praca nie jest pracą wykonywaną w warunkach szczególnych, gdy zgodnie z prawidłową wykładnią przepisu wpadkowe i okazyjne wykonywanie czynności związanych z pracą na kanałach nie zmienia tego, że praca jest wykonywana w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy.

Mając na uwadze powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie odwołania powoda w całości oraz przyznanie mu prawa do emerytury, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Apelujący wniósł również o przeprowadzenie dowodu z załączonego do apelacji zdjęcia kanału najazdowego na okoliczność wyglądu kanału najazdowego. Ponadto, wniósł o przyznanie kosztów postępowania odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego w postępowaniu, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji ubezpieczony powołał się na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2014 r. (sygn. akt II UK 392/13) wydanego w analogicznym stanie faktycznym i prawnym, podnosząc jednocześnie, że nawet przyjmując, iż powód nie zawsze wykonywał pracę na kanale wewnątrz budynku to i tak mając na uwadze, że związane było z tą pracą wykonywanie również czynności na zewnątrz w kanałach najazdowych to jest to praca w warunkach szczególnych wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zdaniem apelującego Sąd błędnie przyjął, że zeznania świadków nie są precyzyjne i szczegółowe i jako takie nie dają podstaw do dokonania ustaleń faktycznych w zakresie wykonywania przez powoda pracy kierowcy samochodu ciężarowego oraz pracy w kanałach remontowych. W szczególności świadek J. B. szczegółowo wskazywał w trakcie swych zeznań jakimi markami samochodu powód jeździł oraz jakiej wagi to były samochody, a także że powód

rozliczał się wyłącznie z kart pracy samochodu ciężarowego i nie jeździł innymi samochodami niż ciężarowe, ani, że powód miał przerwy w wykonywaniu obowiązków kierowcy samochodu ciężarowego. Podobnie zeznawał świadek A. S. (2) który wskazał, że powód rozpoczął pracę jako operator od 1975 r. (37 min 20 sek), co korelowało z tym, jak wskazał świadek, że inne osoby w tym samym czasie ukończyły swe kursy na operatora. Przy tym, zdaniem ubezpieczonego, Sąd pominął w swych rozważaniach to, że z upływem czasu coraz mniej szczegółów pozostaje w pamięci, w szczególności, gdy dane osoby nie zajmują się pracą w której zapamiętywanie jest najistotniejszą częścią wykonywania zadań, a przy tym zeznają do dość odległego w czasie okresu.

Nadto, w ocenie apelującego, w sposób dowolny, Sąd przyjął, że powód nie pracował wyłącznie w kanałach w oparciu o zeznania świadka B. S. (1), gdy świadek ten zeznał, że powód (27 min 12 sek) pracował w swym warsztacie sam i powód nie widział dokładnie co powód robił w pracy), nadto, że powód aby pracować na koparce w żurawiu musiał nabyć uprawnienia na prawo jazdy na samochód ciężarowy oraz kurs operatora, gdy świadek A. S. (1) takich okoliczności nie zeznał, a pytanie zadane w tym zakresie przez Sąd było sugerujące odpowiedź (43 min 10 sek), nadto wobec wskazania przez świadka A. S. (1) (47 min 17 sek), że powód przyjeżdżał samochodem sam i nie widział go by jeździł z operatorem.

W dalszej części uzasadnienia apelacji ubezpieczony uszczegółowił zarzuty naruszenia prawa materialnego.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie w całości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się nieuzasadniona. Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny, a swe ustalenia oparł na należycie zgromadzonym materiale dowodowym, którego ocena nie wykraczała poza granice wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. Sąd pierwszej instancji wywiódł prawidłowe wnioski z poprawnie dokonanej analizy dowodów stanowiących podstawę rozstrzygnięcia. Stąd też Sąd Apelacyjny ustalenia tego Sądu w całości uznał i przyjął jako własne.

Sąd odwoławczy nie stwierdził przy tym naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego, w związku z czym poparł rozważania tego Sądu również w zakresie przyjętych przez niego podstaw prawnych orzeczenia.

Swoje uprawnienie do emerytury wnioskodawca wywodził z przepisu art. 184 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 j.t.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat dla mężczyzn oraz okres składkowy w ilości co najmniej 25 lat. Dalsze kwestie związane z wiekiem emerytalnym, rodzajem prac lub stanowisk oraz warunkami nabycia prawa do emerytury ustala się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43). Zgodnie z § 4 tego rozporządzenia "Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W sprawie bezspornym jest, że wnioskodawca spełnia przesłanki: dotyczące wieku, ogólnego stażu ubezpieczenia emerytalnego i nieprzystąpienia do OFE. Natomiast sporna kwestia sprowadzała się do ustalenia, czy wnioskodawca spełnia warunek 15 lat pracy w szczególnych warunkach, w szczególności, czy okres pracy w Przedsiębiorstwie (...) w (...) spółce z ograniczona odpowiedzialnością w S. podlega uwzględnieniu do okresów pracy w warunkach szczególnych.

Należy przypomnieć, że wcześniejsza emerytura jest dla powszechnego systemu świadczeń emerytalnych instytucją wyjątkową, określającą szczególne uprawnienia uprzywilejowanego kręgu podmiotów, stąd wymaga ścisłej wykładni i pewnego ustalenia przesłanek prawa. W postępowaniu sądowym nie jest dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne (wyrok SA w Szczecinie z dnia 20 września 2012 r., sygn. III AUa 374/12, LEX nr 1223476). Brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych wprawdzie nie przekreśla ustalenia, że tego rodzaju praca była wykonywana. W szczególności ubezpieczony może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że praca świadczona była w warunkach szczególnych. W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. Strony mają też prawo podważać moc dowodową dokumentów, w tym także świadectwa pracy, które jest dokumentem prywatnym i podlega ocenie przez sąd zgodnie z zasadami art. 233 § 1 k.p.c.

Z całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że wbrew zarzutom ubezpieczonego zawartym w apelacji, nie można uznać okresu zatrudnienia ubezpieczonego w okresach od stycznia 1975 r. do 6.11.1977 r. i od 13.01.1998 r. do 31.12.1998 r., jako wykonywanej w szczególnych warunkach. Przeczą bowiem takiemu ustaleniu dokumenty zawarte w aktach osobowych, zaś dowód z zeznań wnioskowanych świadków nie mógł stanowić samoistnej podstawy do przyjęcia stanowiska M. W..

W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że w okresie pracy w (...) w okresie od stycznia 1975 do 6 listopada 1977 ubezpieczony pracował jako pomocnik operatora sprzętu ciężkiego. Choć to nie nazwa zajmowanego stanowiska, a faktycznie wykonywane czynności świadczą o tym, czy praca wykonywana była w warunkach szczególnych, to w okolicznościach niniejszej sprawy nie sposób uznać pracy M. W. w spornym okresie, za świadczoną stale i w pełnym wymiarze w warunkach szczególnych. Należy bowiem zauważyć, że z zgromadzonej dokumentacji wyraźnie wynika, że do 6 listopada 1977 r. ubezpieczony nie wykonywał pracy operatora sprzętu ciężkiego, ani też kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony stale i w pełnym wymiarze. Po pierwsze operator nie dopuszczał go wówczas do pracy ze sprzętem, zaś po dojechaniu ( (...)) na miejsce operator zajmował się sprzętem, a ubezpieczony wykonywał czynności pomocnicze, np. konserwację sprzętu. Słusznie zatem Sąd pierwszej instancji uznał, że powód w tym okresie nie wykonywał ani pracy wymienionej pod poz. 3 działu V, ani pod poz. 2 działu VIII załącznika do rozporządzenia stale i w całym obowiązującym go czasie pracy.

W odniesieniu do okresu pracy w (...), należy zaznaczyć, że ubezpieczony wykonywał w istocie czynności różnorodzajowe, a nie tylko w kanałach remontowych. Tylko bowiem w sytuacji gdyby praca świadczona była stale w kanałach remontowych, można by mówić o pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia. Oczywistym jest, że praca w kanałach remontowych (jak również w tzw. kanałach najazdowych) naraża pracownika na niedogodności takie jak brak wentylacji, wilgoć, brak odpowiedniego ogrzewania i oświetlenia. Stanowi ona jednak pracę w warunkach szczególnych jedynie w sytuacji gdy wykonywana jest stale i w pełnym wymiarze. Ubezpieczony zaś dokonywał w istocie kompleksowych napraw zarówno w kanałach remontowych, jak i poza nimi, co wyraźnie wynikało również z zeznań świadków, w szczególności B. S. (1), a zatem wykonywał niewątpliwie okresowo prace w warunkach szczególnych. Nie wykonywał ich jednak stale i w pełnym wymiarze, co przekreśla możliwość uznania tego rodzaju pracy za uprawniającą do emerytury w wieku obniżonym.

Jednocześnie w odniesieniu do obu powyżej wskazanych zakładów pracy zaznaczyć należy, że nie ma podstaw by zarzucać nierzetelne prowadzenie dokumentacji osobowej pracowników. Stąd też należało uznać, że jeżeli intencją pracodawcy byłoby zatrudnienie ubezpieczonego na stanowiskach pracy wykonywanej w szczególnych warunkach znalazłoby to swoje odzwierciedlenie w świadectwach pracy, a już na pewno w dokumentacji osobowej. Zatem skoro pracodawca ( (...)) nie wystawił świadectwa w warunkach szczególnych za podnoszony okres, brak było w sprawie podstaw do przyjęcia argumentacji ubezpieczonego. Jednocześnie w świadectwie pracy wystawionym przez (...), wyraźnie wskazano, że powód nie wykonywał podczas tego zatrudnienia pracy w warunkach szczególnych (pkt 8 świadectwa pracy).

Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowodowy i poddał go szczegółowej analizie również odnośnie zeznań świadków. Nie można zgodzić się z zarzutami apelacji, że Sąd meriti z zeznań tych wyciągnął nielogiczne wnioski. Świadek J. B. wyraźnie zeznał, że on posiada świadectwo pracy w warunkach szczególnych wystawione przez Przedsiębiorstwo (...) bez żadnych błędów, a więc z tego samego zakładu pracy, z którego ubezpieczony świadectwa takiego nie otrzymał. Zakład pracy nie mógł takiego świadectwa wydać w związku z niewykonywaniem przez ubezpieczonego pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy. Za niewystarczające do uznania za pracę w warunkach szczególnych jest wykonywanie czynności polegających na dojeździe samochodem ciężarowym na budowę, a następnie wykonywanie czynności pomocniczych dla operatora sprzętu takich jak prace konserwacyjne czy stricte pomocnicze (potwierdził to sam ubezpieczony). Również z zeznań A. S. (2) i B. S. (2) nie wynika wcale, wbrew zarzutom apelacji, że praca mechanika wykonywana w (...) polegała wyłącznie na pracy w kanałach (również w kanałach najazdowych). Wręcz przeciwnie, z zeznań tych wynika, że ubezpieczony wykonywał również naprawy w warsztacie, a także dokonywał napraw sprzętu na budowach, gdzie z pewnością nie było kanałów remontowych.

Sąd Apelacyjny jeszcze raz podkreśla, że emerytura w obniżonym wieku emerytalnym stanowi szczególny przywilej i odstępstwo od reguły powszechnego wieku emerytalnego i jako taki wymaga udowodnienia spełnienia przesłanek w sposób pewny i niebudzący wątpliwości. W niniejszej sprawie zaś, wbrew twierdzeniom apelacji, nie sposób przyjąć, że M. W. udowodnił spełnienie przesłanki posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych, przy czym także powołani na wniosek ubezpieczonego świadkowie nie potwierdzili tej okoliczności. W obliczu zatem niespełnienia podstawowej przesłanki ustawowej, brak było podstaw do przyznania spornego świadczenia.

W tych okolicznościach, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny oddalił apelację.

SSA Urszula Iwanowska SSA Jolanta Hawryszko del. SSO Gabriela Horodnicka

Stelmaszczuk