Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił D. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono ubezpieczonemu okresu pracy od 14.12.1988 do 30.09.1998 w Gminnej Spółdzielni (...) , z uwagi na brak dokumentów potwierdzających zatrudnienie w warunkach szczególnych, tj świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub stosownego świadectwa pracy. Organ rentowy ustalił staż pracy w warunkach szczególnych na 9 lat, 4 miesiące i 3 dni oraz staż sumaryczny w wymiarze 25 lat.

/decyzja – k. 39 akt rentowych/

D. S. wniósł odwołanie od powyższej decyzji w dniu 11 lutego 2016 r. /odwołanie – k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie, argumentując, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 5/

W piśmie z dnia 24 lutego 2017 r wnioskodawca reprezentowany przez pełnomocnika wniósł o zasądzenie kosztów postepowania według norm przepisanych.

/pismo – k. 38/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony D. S. urodził się w dniu (...).

W dniu 16 grudnia 2015 roku ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.

Ubezpieczony jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku udokumentował 25 lat ogólnego stażu pracy oraz 9 lat, 4 miesiące i 3 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

/okoliczności bezsporne, wniosek – k. 1, karta przebiegu zatrudnienia – k. 38 akt ZUS, decyzja – k. 39 akt ZUS/

W okresie od 14 grudnia 1988 r do 30 września 1998 r wnioskodawca był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w B., w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku magazyniera nawozów sztucznych i środków ochrony roślin.

/świadectwo pracy – k. nienum. akt ZUS/

W tym okresie wnioskodawca pracował jako magazynier środków ochrony roślin i nawozów sztucznych. Znajdowały się one w dużej hali, część była w workach, część luzem. Były magazynowane nawozy sztuczne i środki ochrony roślin, takie jak, np. sól potasowa granulowana i pylista, superfostat pylisty, granulowany, potrójny, wapno, saletra amonowa, mocznik, fosforan, chwastoks, aminopielik, proszek na stonkę, na grzyba, randap, siarczan amonu, polifoska. L. była sól potasowa pylista, superfostat pylisty. Były one przywożone ciężarówką. Nawozy były składowane w pryzmach. Wymienione środki miały charakter pylisty, żrący, bądź toksyczny.

Środki ochrony roślin były przechowywane w dwóch pomieszczeniach – w jednym bardziej toksyczne, w drugim mniej. Wnioskodawca przyjmował dostawy nawozów, ważył i konfekcjonował towar pylisty, wydawał środki ochrony środków.

Wnioskodawca sprzedawał towar. Jak go sprzedawał – wydawał go. Musiał wsypać towar, zważyć. Wypisywaniem dokumentów zajmował się kierownik magazynu. Sprzedaż odbywała się początkowo na hali, a następnie w innym pomieszczeniu.

Wnioskodawca jeździł po towar raz na tydzień, bądź dwa tygodnie, poza okresem zimowym. Zajmowało mu to 8 godzin. Zajmował się rozładunkiem, załadunkiem towaru. W przypadku dostaw kolejowych pracował całą noc. Uczestniczył w przeliczaniu stanu przesyłki.

/zeznania wnioskodawcy – e-prot. z dnia 28.02.17 00:06:50 – 00:18:39 w zw. z k. 67., zeznania świadka A. S. – e – prot. z dnia 28.02.17 00:35:19 – 00:50:48, zeznania świadka M. R. – k. 66, T. G. – k. 66 odw./

Sąd dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Postępowanie w niniejszej sprawie sprowadziło się do rozstrzygnięcia czy okres pracy ubezpieczonego- od 14.12.1988 do 30.09.1998 w Gminnej Spółdzielni (...) , był okresem pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z treścią art.184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.887) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art.184 ust.2 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 roku, emerytura, o której mowa w ust.1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Prawo do emerytury na podstawie art.184 ww. ustawy przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 roku) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego czy w chwili osiągnięcia tego wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach, czy wykonywał inną pracę i czy pozostawał w zatrudnieniu.

Z treści przepisu art.32 ww. ustawy wynika, że możliwe jest wcześniejsze przejście na emeryturę przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie art.32 ust.4 ww. ustawy wiek emerytalny, o którym mowa w ust.1 rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki na podstawie którym osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Za dotychczasowe przepisy (w rozumieniu art.32 ust.4 ww. ustawy) należy uważać przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz.43), ale wyłącznie w zakresie regulowanym przez ww. ustawę o emeryturach i rentach, a więc co do wieku emerytalnego, rodzaju prac lub stanowisk oraz warunków, na jakich osobom wykonującym prace określone w ust.2 i ust.3 art. 32 tej ustawy przysługuje prawo do emerytury (uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 roku, III ZP 30/01, OSNAP 2002/10/243 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2009 roku, II UK 31/09, Lex nr 559949).

Zgodnie z treścią §3 i 4 ww. rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W wykazie tym do pracy w szczególnych warunkach zostały zaliczone prace magazynowe, załadunkowe, rozładunkowe, transport oraz konfekcjonowanie surowców, półproduktów i wyrobów gotowych – pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych ( wykaz A dział IV punkt 40).

Dodatkowo stanowisko magazyniera zostało wymienione w dziale IV poz. 40 uchwały nr 64/83 Zarządu Głównego (...) Związku Spółdzielni Rolniczych (...) z dnia 25 lipca 1983 r w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy spółdzielczości rolniczej/Informator dla Spółdzielni nr (...) poz. 57/

Regulacja § 2 rozporządzenia, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach Sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85 – LEX 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84 – LEX 14625).

Wcześniejsza emerytura jest dla powszechnego systemu świadczeń emerytalnych instytucją wyjątkową, określającą szczególne uprawnienia uprzywilejowanego kręgu podmiotów, stąd wymaga ścisłej wykładni i pewnego ustalenia przesłanek prawa. Należy jednak podkreślić, że brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych nie przekreśla ustalania, że tego rodzaju praca była wykonywana. W szczególności ubezpieczony może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że praca świadczona była w warunkach szczególnych. W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się bowiem te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. Strony mają też prawo podważać moc dowodową dokumentów, w tym także świadectwa pracy, które jest dokumentem prywatnym i podlega ocenie przez sąd zgodnie z zasadami art. 233 § 1 k.p.c. W postępowaniu sądowym nie jest dopuszczalne oparcie się wyłącznie na zeznaniach świadków, w sytuacji, gdy z dokumentów wynikają okoliczności przeciwne./tak SA w Szczecinie w wyroku z dnia 20 lipca 2016 r, III AUa 690/15, LEX nr 2121869 /.

W sprawie o emeryturę w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych, gdzie przedmiotem ustaleń sądu ma być charakter zatrudnienia, dokonywanie ustaleń stanu faktycznego odbywa się z reguły poprzez przeprowadzenie dowodów osobowych oraz - o ile to jest możliwe - dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych. Osobowe źródła dowodowe (w tym zarówno zeznania świadków, jak i strony procesowej) muszą być skonfrontowane z istniejącą dokumentacją i dopiero uzyskanie przekonania graniczącego z pewnością co do przebiegu zatrudnienia, może pozwolić na pozytywne rozstrzygnięcie o prawie do emerytury. Ocena osobowych źródeł dowodowych musi być przy tym wolna od jakiejkolwiek dowolności, uwzględniając reguły logiki oraz zasady doświadczenia zawodowego./tak SA w Szczecinie w wyroku z dnia 27 października 2016 r III AUa 41/16 LEX nr 2151525/

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. I UK 393/10).

W orzecznictwie (por. np. wyrok z dnia 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97, OSNAPiUS 1998 nr 21, poz. 638) przyjmuje się, że nie korzysta z uprawnienia do emerytury w niższym wieku emerytalnym pracownik, który nie udowodnił, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Z rozważań zawartych w tym orzeczeniu należy wyprowadzić nadto wniosek, iż - ze względu na charakter omawianego świadczenia (wcześniejsza emerytura) - przepisy rozporządzenia należy wykładać ściśle.

Pełne zatrudnienie w warunkach szczególnych pojmowane jest jako bezwzględna cecha tego zatrudnienia jako uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego. Możliwe jest przy tym łączenie w przebiegu dniówki prac o różnym charakterze polegające na wykonywaniu nie jednego, lecz kilku rodzajów prac w szczególnych warunkach, wymienionych w wykazie. W takim wypadku do czasu pracy w warunkach szczególnych zlicza się czas równolegle wykonywanych czynności tylko wtedy, gdy różne prace wszystkie łącznie lub każda z osobna odpowiadają pracom w szczególnych warunkach i wszystkie razem wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy./tak SA w Łodzi w wyroku z dnia z dnia 2 czerwca 2016 r., III AUa 1687/15, LEX nr 2062050/

Z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy. Oznacza to, że nie jest dopuszczalne uwzględnianie przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika./tak SA w Łodzi w wyroku z dnia z dnia 18 kwietnia 2016 r. ,III AUa 1636/15, LEX nr 2044356/.

Mając powyższe na uwadze Sąd na okoliczność pracy wykonywanej
przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód z zeznań świadków
i z przesłuchania wnioskodawcy oraz przeprowadził dowód z dostępnej dokumentacji osobowej ze spornego okresu zatrudnienia. W ocenie Sądu zeznania świadków i wnioskodawcy są logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniają, nadto nie są sprzeczne z dokumentacją osobową.

Z ustaleń poczynionych na podstawie zgromadzonego w ten sposób materiału dowodowego wynika, że w spornym okresie zatrudnienia - 14 grudnia 1988 r do 30 września 1998 r wnioskodawca był zatrudniony w Gminnej Spółdzielni (...) w B., w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku magazyniera nawozów sztucznych i środków ochrony roślin.W tym okresie wnioskodawca pracował jako magazynier środków ochrony roślin i nawozów sztucznych, które znajdowały się w dużej hali, część była w workach, część luzem. Były magazynowane nawozy sztuczne i środki ochrony roślin, takie jak, np. sól potasowa granulowana i pylista, superfostat pylisty, granulowany, potrójny, wapno, saletra amonowa, mocznik, fosforan, chwastoks, aminopielik, proszek na stonkę, na grzyba, randap, siarczan amonu, polifoska. L. była sól potasowa pylista, superfostat pylisty. Wymienione środki miały charakter pylisty, żrący, bądź toksyczny. Charakter tych środków nie był sporny pomiędzy stronami./k. 67 odw./ Środki ochrony roślin były przechowywane w dwóch pomieszczeniach – w jednym bardziej toksyczne, w drugim mniej. Wnioskodawca przyjmował dostawy nawozów, ważył i konfekcjonował towar pylisty, wydawał także środki ochrony środków.

Wnioskodawca sprzedawał towar. Jak go sprzedawał – wydawał go. Musiał wsypać towar, zważyć. Wypisywaniem dokumentów zajmował się kierownik magazynu.

W ocenie Sądu okoliczność, iż wnioskodawca zajmował się także sprzedażą tych nawozów i środków nie ma wpływu na ustalenie, iż nie pracował w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Bowiem czynności sprzedawcy nadal dotyczyły nawozów i środków ochrony roślin, które wnioskodawca wydawał, a przedtem ważył i konfekcjonował. Nawet, gdyby z tym związane były jakieś czynności biurowe, również nie miało to znaczenia dla ustalenia uprawnień wnioskodawcy, bowiem przyjęcia, iż zatrudniony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy nie niweczą krótkotrwałe nieobecności na stanowisku pracy związane np. ze szkoleniami, pracami biurowymi, czy sprawozdawczością./tak SA w Łodzi w wyroku z dnia 27 listopada 2013 r. ,III AUa 391/13/.

Wnioskodawca jeździł po towar raz na tydzień, bądź dwa tygodnie, poza okresem zimowym. Zajmował się rozładunkiem, załadunkiem towaru.

Zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy wskazuje zatem, że ubezpieczony zajmował pracami magazynowymi, załadunkowymi, rozładunkowymi, transportem oraz konfekcjonowaniem surowców, półproduktów i wyrobów gotowych – pylistych, toksycznych, żrących, parzących i wybuchowych i stanowiły one pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanych przepisów.

Reasumując z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony spełnia wszystkie warunki do przyznania prawa do emerytury określone w art.184 ust.1 ww. ustawy, bowiem okres zatrudnienia w spornym zakładzie w warunkach szczególnym, łącznie z okresem uznanym przez organ rentowy, daje wnioskodawcy ponad 15 lat pracy w takich warunkach. Pozostałe warunki nie były sporne między stronami.

Wniosków dowodowych mających wykazać okoliczności przeciwne organ rentowy nie zgłosił.

Wobec powyższego podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury .

O dacie przyznania prawa do emerytury, Sąd orzekł na podstawie art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przyznając prawo do emerytury od dnia 1 grudnia 2015 roku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r w sprawie opłat za czynności adwokackie /Dz.U. 2015 poz. 1800 z póź.zm. w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia odwołania./

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. ZUS wraz z aktami rentowymi i odpisami protokołów rozpraw