Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SSO Katarzyna Antoniak (spr.)

Sędziowie: SO Elżbieta Wojtczuk

SO Jacek Witkowski

Protokolant: st.sekr.sądowy Marta Żuk

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2017 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko Ł. O.

o zaległe wynagrodzenie

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 16 listopada 2016r. sygn. akt IV P 308/15

I.  w uwzględnieniu apelacji powoda uchyla zaskarżony wyrok w pkt. II i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Rejonowemu w Siedlcach do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego;

II.  oddala apelację pozwanego;

III.  zasądza od pozwanego Ł. O. na rzecz powoda A. S. kwotę 675 (sześćset siedemdziesiąt pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Jacek Witkowski K. E. W.

Sygn. akt: IV Pa 12/17 UZASADNIENIE

Wyrokiem z 16 listopada 2016r. Sąd Rejonowy w Siedlcach zasądził od pozwanego Ł. O. na rzecz powoda A. S. następujące kwoty:

1.  6 018,46 złotych netto z ustawowymi odsetkami od 25 maja 2015r., a następnie z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej do dnia zapłaty, tytułem diet i dodatku za pracę w porze nocnej,

2.  795,76 złotych brutto z ustawowymi odsetkami od 11 kwietnia 2015r., a następnie z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej do dnia zapłaty, tytułem zaległego wynagrodzenia,

a w pozostałej części powództwo oddalił, zasądził od powoda A. S. na rzecz pozwanego Ł. O. kwotę 545,10 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, nakazał pobrać od pozwanego Ł. O. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 499,33 złotych tytułem kosztów postępowania, a w pozostałej części przejął te koszty na rachunek Skarbu Państwa, wreszcie nadał wyrokowi w pkt I ,tj. w części zasądzającej świadczenie rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 1 750 złotych.

Rozstrzygnięcie to było wynikiem następujących ustaleń i wniosków Sądu Rejonowego:

W pozwie wniesionym w dniu 19 maja 2015r. powód A. S. domagał się zasądzenia od pozwanego Ł. O. na jego rzecz kwoty 6.018,46 złotych netto z ustawowymi odsetkami od dnia 10 kwietnia 2015r. tytułem diet, dodatku za pracę w nocy i w święta, zasądzenia kwoty 1.750 złotych brutto z ustawowymi odsetkami od dnia 10 kwietnia 2015r. tytułem wynagrodzenia za pracę oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pracował u pozwanego od 9 grudnia 2014r. do 15 marca 2015r. jako kierowca w pełnym wymiarze czasu pracy. Obok wynagrodzenia za pracę w wysokości 1.750 złotych przysługiwały mu diety i dodatki za pracę w godzinach nocnych i w święta. Nie otrzymał jednak wynagrodzenia za ostatni miesiąc pracy oraz diet i dodatków.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu stanowiska pozwany podniósł, że uregulował wszelkie należności za pracę wobec powoda. Wynagrodzenie wypłacał mu gotówką do rąk własnych, o co prosił go powód tłumacząc się szeregiem postępowań egzekucyjnych. Wskazał, że wynagrodzenie było wypłacane powodowi przy świadkach. Z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut potrącenia wskazując, że powód umyślnie wyrządził pracodawcy szkodę korzystając do celów prywatnych ze służbowego telefonu komórkowego. Szkoda wyniosła 600 złotych. Ponadto powód nie uiszczał opłat za drogi i winiety. Szkoda z tego tytułu wyniosła 240 euro.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód A. S. w okresie od 9 grudnia 2014r. do 15 marca 2015r. był pracownikiem Ł. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) i Usługi” z siedzibą w S., zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na stanowisku kierowcy, w pełnym wymiarze czasu pracy, z miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie 1.750 złotych miesięcznie brutto. Jako kierowca samochodu ciężarowego powód wykonywał przewozy krajowe i zagraniczne. Noclegi spędzał w kabinie służbowej ciężarówki, którą jeździł dla pracodawcy. Czas pracy powoda był ewidencjonowany cyfrowym tachografem. Pozwany wypłacał powodowi należności za pracę wyłącznie gotówką. Przekazał mu w ten sposób łącznie 3.000 złotych. Nie prowadził przy tym list płac, rozliczeń podróży służbowych powoda, ani pokwitowań wypłaconych mu pieniędzy. W oparciu o opinię biegłego księgowego Sąd Rejonowy ustalił, że należne, a nie wypłacone powodowi przez pozwanego należności za pracę wyniosły: 10.214,44 złotych z tytułu diet, 795,76 zł brutto z tytułu wynagrodzenia za pracę za miesiąc marzec 2015r., 169,43 złotych brutto dodatku za pracę w porze nocnej oraz 8.202,07 złotych z tytułu ryczałtu za noclegi.

W przedstawionym stanie faktycznym Sąd Rejonowy stwierdził, że powództwo A. S. okazało się uzasadnione, ale w ograniczonym zakresie. Podniósł, że na gruncie prawa pracy wynagrodzenie za pracę jest jednym z elementów nawiązania stosunku pracy w ramach umowy o pracę. Stanowi o tym art.22§1 kp, zgodnie z którym przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Przez wynagrodzenie rozumiemy przy tym zapłatę za wykonanie pracy. Zgodnie z z art.151 ⁸§1 kp, pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Następnie Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art.2 pkt 7 ustawy z 16 kwietnia 2004r. o czasie pracy kierowców (t.j. Dz.U. z 2012r., poz.1155), obowiązującym od dnia 3 kwietnia 2010 r., podróż służbowa to każde zadanie służbowe polegające na wykonywaniu, na polecenie pracodawcy przewozu drogowego poza miejscowość, będącego jego siedzibą lub wyjazdu poza tę miejscowość, w celu wykonania przewozu drogowego. W myśl zaś art.4 powołanej ustawy, w zakresie w niej nieuregulowanym stosuje się przepisy ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy. Jak stanowi art.77 ⁵§1 kp, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Warunki wypłacania należności z tytułu podróży służbowej pracownikowi zatrudnionemu u innego pracodawcy niż państwowa lub samorządowa jednostka sfery budżetowej, określa się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania (§3). Art.77 ⁵§5 kp stanowi zaś, że w sytuacji, gdy układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa o pracę nie regulują warunków wypłacania należności z tego tytułu, pracownikowi przysługują należności z tytułu diet na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013r., poz.167).

Sąd Rejonowy stwierdził, że w świetle powyższych przepisów powodowi za okres zatrudnienia w przedsiębiorstwie pozwanego przysługiwało wynagrodzenie za pracę wraz z dodatkiem za pracę w porze nocnej, w niedziele i święta oraz diety z tytułu podróży służbowych i takie właśnie roszczenia powód, zdaniem Sądu, skutecznie zgłosił w pozwie co do tytułów i kwot. Bezskuteczna okazała się natomiast – w ocenie Sądu Rejonowego - próba zmiany przez pełnomocnika powoda powództwa poprzez jego rozszerzenie do kwoty 10.214,44 złotych z tytułu diet, do kwoty 634,41 złotych netto tytułem wynagrodzenia za miesiąc marzec 2015r., do kwoty 117,41 złotych tytułem dodatku za pracę w porze nocnej oraz o kwotę 8.202,07 złotych tytułem ryczałtu za noclegi pismem procesowym z 24 maja 2016r. (k.199). Było to spowodowane tym, że powyższe pismo procesowe strona powodowa złożyła bez odpisu dla strony przeciwnej, odpis taki doręczając jej we własnym zakresie. Tymczasem jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 21 stycznia 2016r. w sprawie III CZP 95/15 (opublik.: www.sn.pl.) odpis pisma procesowego rozszerzającego powództwo nie podlega doręczeniu na podstawie art.132§1 kpc. Doręczone w taki sposób pismo nie wywiera więc skutków w postaci modyfikacji powództwa, a uwzględnienie jego treści w wyrokowaniu, w realiach niniejszej sprawy oznaczałoby niedopuszczalne orzekanie ponad żądanie. W związku z powyższym, jak wskazał Sąd Rejonowy, rozpoznawał on roszczenia powoda skutecznie sformułowane w pozwie, z tytułów i w kwotach tam wskazanych. Na marginesie powyższych rozważań Sąd pierwszej instancji podniósł, że roszczenie powoda o zapłatę przez pozwanego ryczałtu za noclegi, gdyby zostało sformułowane skutecznie, miałoby wątpliwe podstawy prawne. Zgodnie bowiem z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 24 listopada 2016r. wydanym w sprawie K 11/15 art. 21a ustawy z 16 kwietnia 2004r. o czasie pracy kierowców w związku z art.77 ⁵§2, 3 i 5 kodeksu pracy, w związku z §16 ust.1, 2 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowych (Dz.U. z 2013r., poz.167) w zakresie, w jakim przyznaje kierowcy zatrudnionemu w transporcie międzynarodowym zwrot kosztów za nocleg podczas zagranicznej podróży służbowej w wysokości stwierdzonej rachunkiem lub ryczałt w wysokości 25% limitu określonego w rozporządzeniu, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP.

Sąd Rejonowy podniósł dalej, że nie dał wiary twierdzeniom pozwanego, iż wypłacił on powodowi wszystkie należności za pracę za sporny okres. Swoich zapewnień nie poparł bowiem dowodami, a to na pozwanym, z mocy art.6 kc, spoczywał w tym zakresie ciężar dowodu. W ocenie Sądu pierwszej instancji zeznań pozwanego nie potwierdzają żadne wiarygodne dowody. Pozwany przyznał, że nie prowadził list płac ani żadnych innych pisemnych rozliczeń, powód nie kwitował wypłacanych mu pieniędzy, a rozliczeń dokonywali w cztery oczy. Potwierdził przy tym, że za miesiąc marzec 2015r. nic powodowi nie wypłacił. W ocenie Sądu gołosłowne są twierdzenia pozwanego, że wypłacił powodowi kwoty 1.400 złotych za grudzień 2014r., 4.000 złotych za styczeń 2015r. i 3.000 złotych za luty 2015r. Złożone przez pozwanego potwierdzenia przelewu nie dotyczą przelewów wykonanych na rzecz powoda. Nie mogą więc być dowodem na wypłatę mu jakichkolwiek należności za pracę, tym bardziej, że pozwany twierdził, iż wszystkie należności wypłacał powodowi w gotówce. Nie ma dowodu na to, że kwoty, które wypłacił ze swojego konta, co ma wykazywać załączona przez pozwanego historia rachunku, faktycznie w jakiejkolwiek części trafiły do rąk A. S.. Pozwany nie zadbał o stosowne pokwitowania. Nie prowadził również list płac. Zgodnie zaś z art.462§1 kc dłużnik, spełniając świadczenie, może żądać od wierzyciela pokwitowania. Tymczasem powód przyznał, że nie otrzymał od pozwanego nic poza łączną kwotą 3.000 złotych, a więc dużo mniej niż wynagrodzenie zasadnicze za okres zatrudnienia. W przekonaniu Sądu Rejonowego nie zasługują na wiarę zeznania świadka D. O. w części, w której wskazała, że była świadkiem przekazania powodowi kwoty 1.400 złotych za pracę wykonaną w grudniu 2015r. Jako żona pozwanego wskazany świadek jest osobą żywotnie zainteresowaną korzystnym dla jej męża rozstrzygnięciem sprawy, co zdaniem Sądu Rejonowego rzutowało na treść jej zeznań w powyższym zakresie. W pozostałej części świadek wskazał, że nie był obecny przy przekazywaniu powodowi przez jej męża innych kwot. Zeznał tylko, że przygotowywał dla pozwanego pieniądze do przekazania powodowi. Żaden dowód nie potwierdza jednak, aby te pieniądze do powoda trafiły. Gołosłowne okazały się również twierdzenia tego świadka, że powód wyrządził pozwanemu szkody w kwotach 1.000 złotych z tytułu otrzymanego za granicą mandatu i 600 złotych z tytułu prowadzenia rozmów prywatnych z telefonu służbowego. Okoliczności tych nie potwierdzono żadnymi dokumentami, które zwykle wiążą się z tego rodzaju obciążeniami.

Sąd Rejonowy ocenił, że nic nie wniosły do sprawy zeznania świadków J. G., M. J., H. M. i A. K.. Nie znali oni warunków zatrudnienia powoda, nie byli obecni przy przekazywaniu przez pozwanego powodowi jakichkolwiek pieniędzy, nic nie wiedzieli o ich wzajemnych rozliczeniach, ani o szkodzie, którą miał pozwanemu wyrządzić powód.

Odnosząc się do zarzutu potrącenia kwoty 1.600 złotych, zgłoszonego przez pozwanego w odpowiedzi na pozew, tytułem szkody, jaką miał wyrządzić w jego majątku powód, Sąd pierwszej instancji wskazał, że pozwany w żaden sposób nie udowodnił okoliczności wskazujących na poniesienie szkody, ani wysokości szkody. Na poparcie swoich twierdzeń pozwany nie przedstawił żadnych wiarygodnych dowodów, ograniczając się do złożenia sporządzonych w obcym języku dokumentów, z których nie wiadomo co ma wynikać oraz zestawienia opłat od operatora telefonii komórkowej P., z którego nie wynika jakie rozmowy prywatne z telefonu służbowego miałyby obciążać powoda i w jakim zakresie. Zarzut potrącenia nie mógł więc być uwzględniony. Ewentualnego naprawienia szkody pozwany może w dalszym ciągu dochodzić od powoda w odrębnym procesie.

Sąd Rejonowy podniósł następnie, że nie dał wiary powodowi w tej części jego zeznań, w której utrzymywał, że obok wynagrodzenia zasadniczego za pracę przysługiwał mu dodatkowy składnik wynagrodzenia w postaci procentu od wartości przewożonego ładunku - tzw. fracht. Nic takiego nie wynika bowiem z łączącej strony umowy o pracę i również pozwany zaprzeczył, aby uzgadniał z powodem taki składnik wynagrodzenia za pracę.

Biegła księgowa wyliczyła należności powoda za pracę w kwotach: 10.214,44 złotych z tytułu diet, 795,76 złotych brutto z tytułu wynagrodzenia zasadniczego za pracę za miesiąc marzec 2015r. oraz 169,43 złotych brutto dodatku za pracę w porze nocnej. Sąd Rejonowy zaznaczył, że podzielił wnioski wyrażone w opinii biegłej księgowej, mając na uwadze rangę opinii sporządzonej przez doświadczonego i stałego biegłego z listy biegłych sądowych. Sposób uzasadnienia opinii, tj. umotywowania postawionych przez biegłego wniosków, pozwolił na przejrzyste zapoznanie się z wyrażonym w nich stanowiskiem, a w konsekwencji zrozumienie argumentów wskazujących na słuszność postawionych tez. Opinia jest oczywista i nie zawiera skomplikowanych ocen, ani rozważań na wysokim stopniu abstrakcji. Twierdzenia biegłej poparte zostały bowiem rzeczową, logiczną i spójną argumentacją, pozwalającą na kontrolę zasadności jego stanowiska.

Sąd Rejonowy wskazał, że mógł się poruszać jedynie w ramach wyznaczonych treścią pozwu. Mając to na uwadze, a także opinię biegłej księgowej zasądził od pozwanego na rzecz powoda 6.018,46 złotych netto tytułem diet i dodatku za pracę w porze nocnej oraz kwotę 795,76 złotych brutto z tytułu zaległego wynagrodzenia za pracę. Jak ustaliła biegła księgowa powód odbierał czas wolny za pracę w niedziele, więc dodatek do wynagrodzenia z tego tytułu mu się nie należy. Nadto zasądził odsetki od zasądzonych kwot na podstawie art.481§1 kc w zw. z art.300 kp, w przypadku wynagrodzenia za pracę za miesiąc marzec 2015r. – od 11 kwietnia 2015r., zgodnie z art.85§2 kp, a w przypadku diet – od daty doręczenia pozwanemu odpisu pozwu. Dalej idące powództwo o odsetki, jak również o wynagrodzenie za pracę, diety oraz roszczenie o ryczałt za noclegi Sąd Rejonowy oddalił.

Orzeczenie o kosztach procesu uzasadniał w ocenie Sądu Rejonowego przepis art.100 kpc oraz §11 ust.1 pkt 2 i §6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j.: Dz.U. z 2013r. poz.461 ze zm.). Z uwagi na to, że roszczenia powoda okazały się uzasadnione w około 35% względem zgłaszanych (19.168,33 złotych), z tytułu kosztów zastępstwa procesowego powodowi przysługiwała od pozwanego kwota 635,95 złotych (35% x 1.817 złotych), zaś pozwanemu od powoda kwota 1.181,05 złotych (65% x 1.817 zł), co po kompensacji dało kwotę 545,10 złotych od powoda dla pozwanego.

Proporcjonalnie do wyniku sprawy, a więc w 35% Sąd Rejonowy, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, obciążył pozwanego kosztami postępowania, na które złożyły się koszty sporządzenia opinii przez biegłą księgową oraz koszty zawiązane ze stawiennictwem świadków na rozprawie. W pozostałym zakresie Sąd Rejonowy przejął te koszty na rachunek Skarbu Państwa uznając, że nie ma uzasadnionych podstaw do obciążania nimi powoda.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art.477 ²§1 kpc.

Apelację od powyższego wyroku złożyły obie strony.

Pozwany zaskarżył powyższy wyrok w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6 018,46 złotych netto z ustawowymi odsetkami od 25 maja 2015r., a następnie z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej do dnia zapłaty, tytułem diet i dodatku za pracę w porze nocnej, a także kwotę 795,76 złotych brutto z ustawowymi odsetkami od 11 kwietnia 2015r., a następnie z odsetkami za opóźnienie w wysokości ustawowej do dnia zapłaty, tytułem zaległego wynagrodzenia.

Wyrokowi temu zarzucił:

I. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik procesu ,tj. 1. art.233§1 kpc poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego, przejawiającą się w bezkrytycznym oparciu się przez Sąd Rejonowy na dowodzie z zeznań powoda A. S., w sytuacji, gdy zeznań powoda nie potwierdzają żadne zgromadzone w sprawie dowody, a w konsekwencji błędne uznanie przez Sąd Rejonowy, że roszczenie powoda o zapłatę zaległego wynagrodzenia, diet oraz dodatku za pracę w porze nocnej jest uzasadnione,

2. art.233§1 kpc poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego, przejawiającą się w odmowie wiarygodności zeznań pozwanego Ł. O. oraz świadka D. O., w sytuacji, gdyż złożone przez nich zeznania są ze sobą zbieżne, a nadto moc wiarygodności tych zeznań wzmacniają znajdujące się w aktach sprawy wydruki z rachunku bankowego pozwanego, rachunki za telefon służbowy używany przez powoda oraz noty obciążeniowe, co skutkowało błędnym uznaniem przez Sąd Rejonowy, że pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda zaległego wynagrodzenia, diet oraz dodatku za pracę w porze nocnej, nadto że nie doszło do skutecznego podniesienia przez pozwanego zarzutu przedawnienia,

3. art.233§1 kpc poprzez wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, polegający na pominięciu w ocenie zeznań H. M., który wskazał, że w lutym 2015r. na terenie Austrii nie zostały opłacone bramki za przejazd jednego z kierowców i w związku z tym pozwany był zobowiązany do zapłaty mandatu, co skutkowało błędnym przyjęciem przez Sąd Rejonowy, że powód swoim zachowaniem nie wyrządził pozwanemu szkody,

II. naruszenie prawa materialnego ,tj.

1. art.22§1 kp, art.151.8§1 kp oraz art.77.5§1 kp w zw. z art.77.5§5 kp w zw. z §7 i §13 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 stycznia 2013r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowych poprzez ich zastosowanie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zaległego wynagrodzenia, dodatku za pracę w porze nocnej oraz diet, mimo iż pozwany wypłacił na rzecz powoda wszystkie należności z tytułu wykonywanej pracy,

2. art.498§1 i 2 kc poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że nie zaistniały przesłanki do potrącenia wierzytelności pozwanego z wierzytelnością powoda, pomimo skutecznego podniesienia przez pozwanego zarzutu przedawnienia.

Wskazując na powyższe pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za pierwszą i drugą instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Powód zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w części oddalającej powództwo w zakresie jego żądań z tytułu diet, dodatku za pracę w porze nocnej oraz ryczałtu za noclegi zawartych w rozszerzonym powództwie sformułowanym w piśmie procesowym z 24 maja 2016r. Wyrokowi temu zarzucił:

- naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik postępowania ,tj. art.386§4 kpc polegające na nierozpoznaniu przez Sąd pierwszej instancji istoty sprawy poprzez zaniechanie zbadania materialnej podstawy zmienionego powództwa zgłoszonego w piśmie procesowym z 24 maja 2016r. i uznanie zmiany powództwa za bezskuteczną, co skutkowało rozpoznaniem sprawy jedynie w granicach pozwu,

- naruszenie przepisów postępowania ,tj. art.130§1 kpc poprzez zaniechanie wezwania pełnomocnika powoda do uzupełnienia braków formalnych pisma z 24 maja 2016r. poprzez złożenie odpisu pisma dla strony przeciwnej, uznanie zmiany powództwa dokonanego w/w pismem i doręczonego w trybie art.132 kp jako bezskuteczne, co skutkowało nierozpoznaniem przez Sąd pierwszej instancji roszczenia w zakresie objętym zmienionym powództwem.

Wskazując na powyższe powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części oddalającej powództwo i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, a nadto zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje.

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego, a pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda. Nadto każda ze stron wniosła o zasądzenie od strony przeciwnej kosztów postępowania za druga instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji pozwanego wskazać należy, że okazała się ona bezzasadna. Sąd Okręgowy podziela całość ustaleń faktycznych i ocenę prawną Sądu Rejonowego przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, które doprowadziły ten Sąd do uwzględnienia roszczenia powoda dochodzonego w pozwie. W ocenie Sądu drugiej instancji Sąd Rejonowy nie dopuścił się zarzuconych mu w apelacji naruszeń przepisów prawa procesowego i prawa materialnego. Nie powtarzając argumentacji Sądu Rejonowego podkreślić należy, że pracownik wykonuje pracę za wynagrodzeniem i obowiązkiem pracodawcy jest systematyczne wypłacanie pracownikowi należnych mu składników wynagrodzenia. Obowiązkiem pracodawcy jest również prowadzenie stosownej dokumentacji płacowej na okoliczność naliczenia i wypłaty wynagrodzenia. Jak pokazują ustalenia Sądu Rejonowego pozwany jako pracodawca nie sprostał w/w obowiązkom. Całkowicie nieprzekonujący jest argument pozwanego co do braku wiedzy i doświadczenia w zakresie prowadzenia dokumentacji pracowniczej, co miało wynikać z krótkiego okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Osoba prowadząca zawodowo działalność pozarolniczą i zatrudniająca w tym celu pracowników ma obowiązek znać obowiązujące w tym zakresie przepisy i stosować je w prowadzonej działalności. Brak potwierdzenia wypłaty na rzecz pracownika należnych mu świadczeń oznacza brak dowodu na wypłatę tych świadczeń, a to prowadzi do wniosku, że świadczenia te nie zostały wypłacone. Równie nieprzekonujący jest argument pozwanego, że to na życzenie powoda, nie przelewał mu należności na rachunek bankowy. Jeżeli życzeniem powoda było otrzymywanie wynagrodzenia „do ręki”, to pozwany miał możliwość uzyskania od powoda potwierdzenia wypłaconych mu osobiście należności. W świetle powyższego nieuzasadnione są zarzuty pozwanego co do błędnej oceny przez Sąd Rejonowy zeznań pozwanego oraz świadka w osobie żony pozwanego co do faktu wypłaty na rzecz powoda należności z tytułu wynagrodzenia za pracę. Nie można mówić o sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenie dowodów polegającej na odmowie dania wiary zeznaniom samej strony i osoby jej najbliższej, jeżeli w miejsce tak podstawowych dokumentów jak listy płac, czy rozliczenie wyjazdu służbowego, strona ta przedstawia jedynie własne twierdzenia i twierdzenia swojej żony. Nieuzasadniony jest również zarzut apelacyjny pozwanego co braku wszechstronnego rozważenia przez Sąd Rejonowy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym pominięcie zeznań świadka H. M. zeznającego na okoliczność nieopłacenia przez powoda bramek za przejazd na terenie Austrii, co skutkowało zapłatą przez pozwanego mandatu i tym samym poniesieniem przez niego szkody. Wbrew stanowisku pozwanego, z zeznań świadka H. M. nie wynika nic ponad to, że świadek został zatrzymany na bramce poboru opłat i poinformowany o tym, że w lutym cztery bramki za ten pojazd nie zostały opłacone (zeznania k.135v). Pytany natomiast o osobę, która wówczas prowadziła pojazd, świadek nie był w stanie tej osoby wskazać. W świetle takich zeznań świadka nie można uznać argumentu o wykazaniu przez pozwanego faktu poniesienia szkody wyrządzonej mu przez powoda. Podobnie nie można mówić o odmowie dania wiary przez Sąd Rejonowy takim dowodom jak wydruki z rachunku bankowego pozwanego, które nie dowodzą niczego innego, jak wypłaty przez pozwanego określonych środków pieniężnych (k.36-66 akt sprawy), czy rachunki za telefon służbowy używany przez powoda, które nie dowodzą niczego ponad to, że operator pocztowy wystawił rachunki na określone kwoty (k.32-35 akt sprawy).

Reasumując Sąd Okręgowy stwierdził, że Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego, co doprowadziło do wydania trafnego rozstrzygnięcia w zakresie należnych powodowi świadczeń w postaci diet, dodatku za pracę w porze nocnej oraz wynagrodzenia za pracę zasądzonych w pkt I lit.a i b zaskarżonego wyroku. Mając to na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art.385 kpc apelację pozwanego oddalił – pkt II wyroku. Ponadto, zgodnie z wynikiem sprawy na podstawie art.98§1 i 3 kpc w zw. z §2 pkt 4, §9 ust.1 pkt 2 i §10 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz.1800 ze zm.) Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 675 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję – pkt III wyroku.

Przechodząc do apelacji powoda, która zarzuciła Sądowi Rejonowemu nierozpoznanie istoty sprawy poprzez zaniechanie zbadania materialnej podstawy zmienionego powództwa zgłoszonego w piśmie procesowym z 24 maja 2016r. i uznanie zmiany powództwa za bezskuteczną, co skutkowało rozpoznaniem sprawy jedynie w granicach pozwu, wskazać należy, że apelacja ta okazała się uzasadniona w zakresie, w jakim zmierzała do uchylenia zaskarżonego wyroku w części oddalającej powództwo. Zasadniczo należy zgodzić się z powodem, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy w zakresie roszczeń zgłoszonych w piśmie z 24 maja 2016r. (k.199-200 akt sprawy), choć nie można zgodzić się z twierdzeniem, że nie rozpoznał roszczeń zgłoszonych w w/w piśmie. Gdyby tak było, to należałoby uznać, że apelacja powoda została wniesiona od nieistniejącego rozstrzygnięcia i jako taka winna podlegać odrzuceniu. Tymczasem analiza uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego pokazuje, że choć na stronie 3. tego uzasadnienia Sąd Rejonowy wskazał, iż próba rozszerzenia przez powoda powództwa w piśmie z 24 maja 2016r. okazała się bezskuteczna i w związku z tym rozpoznawane były tylko roszczenia zgłoszone w pozwie, to dalsza część uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że Sąd pierwszej instancji w pkt II wyroku rozstrzygnął również o żądaniach powoda sformułowanych w piśmie z 24 maja 2016r. Wskazać w tym miejscu na stronę szóstą, trzeci akapit uzasadnienia wyroku (k.223v akt sprawy), w którym Sąd Rejonowy wskazuje, że dalej idące powództwo o odsetki, jak również o wynagrodzenie za pracę, diety oraz ryczałt za noclegi oddalił. Również uzasadnienie rozstrzygnięcie o kosztach procesu i kosztach sądowych pokazuje, że Sąd Rejonowy dokonując obrachunku kosztów procesu odnosił je do roszczeń powoda w wysokości 19 168,33 złotych, która to kwota odpowiada roszczeniom powoda po ich rozszerzeniu w piśmie z 24 maja 2016r.- m.in. o ryczałty za noclegi (k.199 akt sprawy) i w świetle wyniku sprawy uznał powoda za stronę wygraną jedynie w 35%. Tymczasem gdyby Sąd Rejonowy rozstrzygał jedynie o roszczeniach zgłoszonych w pozwie to powód winien być uznany za stronę wygrywającą proces w 100%, gdyż dochodzone przez niego kwoty główne zostały przez Sąd pierwszej instancji w całości uwzględnione.

W przedstawionych okolicznościach uznać należało, że choć Sąd Rejonowy rozstrzygnął o całości roszczeń powoda (również tych zgłoszonych w piśmie z 24 mają 2016r.), to wobec niewskazania w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ustaleń faktycznych i podstawy prawnej leżących u podstaw oddalenia powództwa ponad kwoty dochodzone pozwem, Sąd ten w istocie nie rozpoznał w tym zakresie istoty sprawy. Brak argumentacji do co faktów i prawa powoduje ponadto, że rozstrzygnięcie zawarte w pkt II zaskarżonego wyroku nie poddaje się kontroli instancyjnej. Z tych względów na podstawie art.386§4 kpc Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt I wyroku. W tym miejscu wskazać jeszcze należy, że rację ma powód wskazując, że w sytuacji, w której pismo zawierające rozszerzenie powództwa zostało złożone do sądu bez odpisu dla strony przeciwnej, zastosowanie winno znaleźć uregulowanie zawarte w art.130§1 kpc ,tj. procedura uzupełnienia braków formalnych pisma, której w niniejszej sprawie nie przeprowadzono.