Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: protokolant sądowy Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2016 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania B. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 17 maja 2016 roku nr (...)

w sprawie B. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o ustalenie ustawodawstwa

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 631/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 września 2016 r.

Decyzją z dnia 17 maja 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., powołując się na art. 83 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) oraz art. 13 ust. 2 lit. b rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, art. 11 ust. 3a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. z 2004 r. UE L Nr 166, poz. 1), art. 16 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania Rozporządzenia WE 883/2004 (Dz. Urz. UE L 284/1 z dnia 20 października 2009 r.), art. 12a (5) rozporządzenia z dnia 21 marca 1972 r. nr 574/72 w sprawie wykonywania nr 1408/71 (Dz. Urz. UE L 97.28.1/2) stwierdził, że od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. i od 01.04.2011 r. do 31.03.2013 r. do B. B. ma zastosowanie polskie ustawodawstwo w zakresie ubezpieczeń społecznych. Jak wynika z uzasadnienia decyzji odwołująca zwróciła się o ustalenie właściwego ustawodawstwa w związku z prowadzeniem przez nią działalności na własny rachunek w Polsce i pracy najemnej na terytorium (...) w firmach (...) Ltd. Organ rentowy pismem z dnia 29.12.2014 r. ustalił tymczasowo ustawodawstwa brytyjskie dla odwołującej w okresie od 01.04.2009 r. do 15.03.2013 r. O swoim ustaleniu poinformował brytyjską instytucję zabezpieczenia społecznego. Brytyjska instytucja ubezpieczeniowa H. R.&C. pismem z dnia 27.03.2015 r. poprosiła Tutejszy Oddział o przesłanie wydanego odwołującej numeru NIN, natomiast pismem z dnia 26.10.2015 r. zwróciła się z prośbą o wezwanie odwołującej do złożenia wyjaśnień odnośnie powstałych wątpliwości dotyczących zamieszkiwania i obecności na terenie Wielkiej Brytanii. w dniu 08.12.2015 r. odwołująca złożyła wyjaśnienia, które zostały przesłane stronie brytyjskiej. W dniu 19.02.2016 r. odwołująca złożyła formularz U1 potwierdzający fakt ubezpieczenia i opłacania składek na terenie Wielkiej Brytanii. Brytyjska instytucja zabezpieczenia społecznego pismem z dnia 14.03.2016 r. poinformowała, ze zaświadczenie U1 zostało wydane błędnie i należy je uznać za nieważne oraz że nie może poświadczyć odwołującej formularza A1. Organ rentowy podniósł, że w stosunku do odwołującej nie ma zastosowania obowiązujący od 30.04.2010 r. art. 14c rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie oraz obowiązujący od 01.05.2010 r. art. 13 rozporządzenia 883/2004, ma zaś zastosowanie art. 11 ust. 3 lit. a, który stanowi, że osoba wykonująca w Państwie Członkowskim pracę najemną lub pracę na własny rachunek podlega ustawodawstwu tego Państwa Członkowskiego, w niniejszym przypadku właściwe jest ustawodawstwo polskie oraz art. 13 ust. 2 lit. b rozporządzenia 1408/71 stanowiący, że osoba prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego Państwa Członkowskiego.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła B. B. zarzucając jej: obrazę przepisów prawa materialnego a to: art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej w zw. z pkt 12 preambuły rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 883/2004 z dnia 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego poprzez naruszenie zasady proporcjonalności wyrażające się w dopuszczeniu do sytuacji polegającej na kumulacji świadczeń tego samego rodzaju za ten sam okres; art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 13 ust. 2 lit. b Rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 z dnia 14.06.1971 r., art. 11 ust. 3 lit a Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 883/2004 z dnia 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, art. 16 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania Rozporządzenia WE 883/2004 poprzez uznanie, iż w stosunku do niej w okresie od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. oraz od 01.04.2011 r. do 15.03.2013 r. nie ma zastosowania ustawodawstwo brytyjskie, a ustawodawstwo polskie. Ponadto zarzuciła obrazę art. 7 k.p.a., 107 § 3 w zw. z art. 6 i art. 8 k.p.a. oraz art. 16 ust. 3 i 4 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę decyzji polegający na przyjęciu że: nie wprowadziła do dotychczasowego stosunku prawnego łączącego ją z ZUS elementu transgranicznego, gdy tymczasem wykazała element międzynarodowy, co w niniejszym przypadku sprowadzało się do udowodnienia, że zamieszkiwała na terytorium Wielkiej Brytanii w celu świadczenia pracy w warunkach zapisanych w umowie i rzeczywiście, faktycznie realizowała wyznaczony jej przez pracodawcę zakres obowiązków; nie udowodniła faktu rzeczywistego świadczenia pracy na terenie Wielkiej Brytanii, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy prowadzi do odmiennych wniosków. Domagała się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że w okresie od 01.04.2009 r. do 31.03.2013 r. ma do niej zastosowanie ustawodawstwo brytyjskie w zakresie ubezpieczeń społecznych ewentualnie wniosła o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ponadto domagała się zasadzenia na jej rzecz kosztów procesu wg norm przepisanych.

W piśmie z dnia 17.08.2016 r. (data wpływu 28.08.2016 r. ) odwołująca podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko podkreślając, ze pozyskała zaświadczeniu U1 w oparciu o stosowną dokumentację i zaświadczenie to nie zostało unieważnione przez stronę brytyjską, zatem potwierdza fakt jej zatrudnienia i zamieszkiwania na terytorium Wielkiej Brytanii przez okres co najmniej 3 lat, bo za taki okres musiała przedłożyć dokumenty.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. B. w okresie od 23.07.2007 r. do 15.03.2013 r. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą B. T. Odzież w B..

/okoliczności bezsporne/

Odwołująca przedłożyła organowi rentowemu dokumenty z których wynika, że w dniu 01.04.2009 r. zawarła umowę o pracę z firmą (...) LTD. Zgodnie z jej treścią, zobowiązała się do świadczenia pracy na terenie Wielkiej Brytanii w wymiarze 20 godzin tygodniowo i wynagrodzeniem 6,25 funta za godzinę pracy, w której dokona min. jednej skutecznej obsługi nowego klienta zakończonej zawarciem nowej umowy na świadczenie usług konsultingowych i marketingowych przez firmę pracodawcy. W dniu 01.04.2011 r. odwołująca zawarła umowę o pracę z firmą (...) LTD. Zgodnie z jej treścią, zobowiązała się do świadczenia pracy na terenie Wielkiej Brytanii w wymiarze do 48 godzin tygodniowo i wynagrodzeniem 6,25 funta za godzinę pracy, w której dokona min. jednej skutecznej obsługi nowego klienta zakończonej zawarciem nowej umowy na świadczenie usług konsultingowych i marketingowych przez firmę pracodawcy. W dniu 19.12.2014 r. do organu rentowego wpłynął wniosek odwołującej z dnia 16.12.2014 r. o ustalenie właściwego ustawodawstwa w związku z wykonywaniem przez nią od 01.04.2009 r. do 31.03.2013 r. zatrudnienia na terenie Wielkiej Brytanii przy równoczesnym prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej w Polsce. W toku postępowania składała kolejne dokumenty potwierdzające zatrudnienie w spółkach.

Dowód: umowy o pracę, potwierdzenia wypłat, P45, NIN, U1- akta rentowe,

Dwoma pismami z dnia 29.12.2014 r. organ rentowy ustalił, że odwołująca w okresach: od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. i od 01.04.2011 r. do 31.03.2013 r. podlega ustawodawstwu brytyjskiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych. Organ rentowy poinformował ponadto, iż ustalenie ustawodawstwa ma charakter tymczasowy (art. 16 ust. 2 rozporządzenia 987/2009) i opiera się na złożonych przez odwołującą dokumentach i może zostać unieważnione , jeżeli właściwa instytucja ubezpieczeniowa miejsca wykonywania pracy będzie miała istotne zastrzeżenia co do określonego ustawodawstwa właściwego. Ustalenie ustawodawstwa stanie się ostateczne w ciągu dwóch miesięcy od poinformowania o tym fakcie przez Oddział ZUS brytyjskiej instytucji właściwej, jeżeli nie zgłosi ona zastrzeżeń do tak ustalonego ustawodawstwa. Organ rentowy o swoich ustaleniach poinformował H. R.&C..

Dowód: pisma ZUS z dnia 29.12.2014 r. –akta rentowe.

Brytyjska instytucja ubezpieczeniowa H. R.&C. pismem z dnia 27.03.2015 r. poprosiła Tutejszy Oddział o przesłanie wydanego odwołującej numeru NIN, natomiast pismem z dnia 26.10.2015 r. zwróciła się z prośbą o wezwanie odwołującej do złożenia wyjaśnień odnośnie powstałych wątpliwości dotyczących zamieszkiwania i obecności na terenie Wielkiej Brytanii. W dniu 08.12.2015 r. odwołująca złożyła wyjaśnienia, które zostały przesłane stronie brytyjskiej. W dniu 19.02.2016 r. odwołująca złożyła formularz U1 potwierdzający fakt ubezpieczenia i opłacania składek na terenie Wielkiej Brytanii. Brytyjska instytucja zabezpieczenia społecznego pismem z dnia 14.03.2016 r. poinformowała, ze zaświadczenie U1 zostało wydane błędnie i należy je uznać za nieważne oraz że nie może poświadczyć odwołującej formularza A1. Dopiero po udowodnieniu że odwołująca przebywała i zarabiała w UK może uzyskać dokument A1. Bez uzyskania A1 odwołująca nie może podlegać brytyjskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych. Organ rentowy pismem z dnia 29.01.2016 r. poinformował B. B., że zmienia swoje dotychczasowe ustalenia i ustalił, że w okresie od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. i od 01.04.2011 r. do 31.03.2013 r. podlega ona polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych. Odwołująca pismem z dnia 19.04.2016 r. (data wpływu 22.04.2016 r.) kwestionowała stanowisko organu rentowego. Decyzją z dnia 17.06.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., powołując się na art. 83 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) oraz art. 13 ust. 2 lit. b rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, art. 11 ust. 3a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. z 2004 r. UE L Nr 166, poz. 1), art. 16 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania Rozporządzenia WE 883/2004 (Dz. Urz. UE L 284/1 z dnia 20 października 2009 r.), art. 12a (5) rozporządzenia z dnia 21 marca 1972 r. nr 574/72 w sprawie wykonywania nr 1408/71 (Dz. Urz. UE L 97.28.1/2) stwierdził, że od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. i od 01.04.2011 r. do 31.03.2013 r. do B. B. ma zastosowanie polskie ustawodawstwo w zakresie ubezpieczeń społecznych.

Dowód: pismo odwołującej z dnia 19.04.2016 - akta rentowe,

pismo odwołującej z dnia 17.11.2015 z załącznikiem - akta rentowe,

pismo (...) z dnia 27.03.2015 r. - akta rentowe,

pismo (...) z dnia 26.10.2015 r. z tłumaczeniem - akta rentowe,

pismo (...) z dnia 14.03.2016 r. z tłumaczeniem - akta rentowe,

pismo ZUS z dnia 29.01.2016 r. - akta rentowe,

decyzja ZUS z dnia 17.05.2016 r. - akta rentowe.

Powyższe okoliczności faktyczne sprawy Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w toku postępowania dokumentach. Sąd uznał za wiarygodne dokumenty pochodzące od brytyjskiego organu zabezpieczenia społecznego i to one stanowiły podstawę rozstrzygnięcia.

Jeżeli chodzi o dokumentację potwierdzającą istnienie stosunku pracy i wykonywanie pracy przez odwołującą na rzecz (...) LTD i (...) LTD to jej ocena musiała zostać dokonana przez pryzmat stanowiska H. R.&C., który był właściwą instytucją państwa na terytorium, którego praca była wykonywana. Jak wynika z przytoczonego stanowiska tej instytucji przedłożone dowody na zatrudnienie w nich odwołującej zostały uznane za niewystarczające i Sąd nie ma podstaw do dokonania ich odmiennej oceny.

Sąd rozważył co następuje:

Odwołanie B. B. nie zasługuje na uwzględnienie.

B. B. w okresie od 23.07.2007 r. do 15.03.2013 r. prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą B. T. Odzież w B..

Przedmiotem postępowania było ustalenie, czy organ rentowy prawidłowo zaskarżoną decyzją ustalił, że w okresie od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. i od 01.04.2011 r. do 31.03.2013 r. do odwołującej ma zastosowanie polskie ustawodawstwo w zakresie ubezpieczeń społecznych skoro odwołująca twierdzi, że w tym okresie wykonywała pracę najemną w Zjednoczonym Królestwie. odwołująca miała obowiązek wykazać, że faktycznie, na warunkach określonych w umowie wykonywała prace najemną na rzecz zagranicznych pracodawców oraz przedłożyć zaświadczenie wystawione przez brytyjską instytucję zabezpieczenia społecznego o ustaleniu brytyjskiego ustawodawstwa jako mającego zastosowanie. Rozporządzenia Rady EWG Nr 1408/71 z dnia 14.06.1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego dla pracowników najemnych i ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie obowiązujące do 30.04.2010 r. nie przewidywało ustalania właściwego ustawodawstwa przez instytucję ubezpieczeniową wg miejsca zamieszkania, a obowiązek przedstawienia właściwego zaświadczenia ciążył na ubezpieczonym. To ubezpieczoną obciążał ciężar dowodu wykazania, że spełnia warunki do wyłączenia z ubezpieczenia społecznego w Polsce.

W sprawie miały zastosowanie przepisy wspólnotowej koordynacji, ponieważ odwołująca domagała się ustalenia ustawodawstwa właściwego, informując, że jednocześnie prowadziła działalność gospodarczą na terytorium Polski (w Polsce ma też miejsce zamieszkania) oraz wykonywała pracę najemną na podstawie stosunku pracy z pracodawcami brytyjskimi.

Zgodnie z art. 1 pkt a Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, do celów stosowania rozporządzenia określenie "praca najemna" oznacza wszelką pracę lub sytuację równoważną, traktowaną jako taką do celów stosowania ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym taka praca lub sytuacja równoważna ma miejsce. Istotne jest zatem, że weszła w stosunki ubezpieczenia społecznego o charakterze transgranicznym przez jednoczesne wykonywanie działalności w różnych państwach i konieczne jest zbadanie, czy spełnia warunki ubezpieczenia ustanowione przez system zabezpieczenia społecznego w prawie krajowym wskazanym przez normy kolizyjne jako właściwe (por. wyrok ETS z dnia 15 grudnia 1976 r., C-39/76, L.J. M., (...) 1976 s. 1901; wyrok (...) z dnia 10 marca 2011 r., C-516/09, T. B., C 139/8 Dz.Urz. UE 2011/C 139, poz. 11). (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 2007 r., I UK 68/07, OSNP 2008 nr 19-20, poz. 300).

Sąd Apelacyjny w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 grudnia 2012 r. III AUa 887/12 (LEX nr 1280392) dokonał wykładni pojęcia pracownik w rozumieniu prawa wspólnotowego stwierdzając, że „zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zarówno krajowym (por. wyroki Sądu Najwyższego z 24 lutego 2010 r., II UK 204/09, Lex nr 590241, z dnia 19 lutego 2008 r., II UK 122/07, lex nr 448905 oraz z dnia 24 sierpnia 2010 r., I UK 74/10, lex nr 653664) jak i wspólnotowym (por. wyroki Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3 lipca 1986 r. w sprawie 66/85, D. L.-B. v. (...) B.-W., Zb. Orz. 1986, s. 02121:, z dnia 31 maja 1989 r. w sprawie 344/87, I. B. v. S. van J., Zb. Orz. 1989, s. 01621, LEX nr 127532: 56) oraz z dnia 4 czerwca 2009 r. w połączonych sprawach C-22/08 oraz C-23/08, A. V. i J. K. v. A. ( (...)) N. 900, eur-lex.europa.eu), dla uzyskania statusu pracownika oraz dla przyjęcia istnienia stosunku pracy jako podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu konieczne jest faktyczne wykonywanie stosunku pracy przez strony tego stosunku, a nie tylko formalne zawarcie umowy o pracę. W ostatnim z cytowanych wyroków Trybunał Sprawiedliwości przyjął, że "pojęcie "pracownik" w rozumieniu art. 39 WE ma wymiar wspólnotowy i nie powinno być interpretowane zawężająco. Za "pracownika" należy uważać każdą osobę, która wykonuje czynności rzeczywiste i efektywne, przy czym bez znaczenia są czynności wykonywane na tak niewielką skalę, że można je jedynie uznać za marginalne i pomocnicze. Cechą charakterystyczną stosunku pracy jest to, że przez pewien okres jedna osoba wykonuje świadczenia na rzecz innej osoby pod jej kierownictwem, w zamian za co otrzymuje wynagrodzenie." Reasumując uznać należy, że pracownikiem w rozumieniu prawa wspólnotowego jest osoba fizyczna, która faktycznie świadczy na rzecz innego podmiotu określoną pracę, mającą wymiar ekonomiczny (wyrok z dnia 31 maja 1989 r., 344/87, B.), pozostając pod kierownictwem tego podmiotu i otrzymując w zamian wynagrodzenie (wyroki: z dnia 2 lutego 1992 r., C-357/89, R.; z dnia 23 marca 2004 r., C-138/02, C.; z dnia 7 września 2004 r., C-456/02, T.; z dnia 17 marca 2005 r., C-109/04, K.; z dnia 17 lipca 2008 r., C-94/07, R.)”.

Na mocy art. 13 ust.2 lit b Rozporządzenia Rady EWG Nr 1408/71 z dnia 14.06.1971 r. osoba, prowadząca działalność na własny rachunek na terytorium jednego państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeśli zamieszkuje na terytorium innego państwa Członkowskiego.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29.04.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE L nr 166 z dnia 30.04.2004 r.) osoby, do których stosuje się niniejsze rozporządzenie, podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Ustawodawstwo takie określane jest zgodnie z przepisami niniejszego tytułu. W myśl ustępu 3 pkt. a powołanego artykułu zgodnie z przepisami art. 12 do 16: osoba wykonująca w Państwie Członkowskim pracę najemną lub pracę na własny rachunek podlega ustawodawstwu tego Państwa Członkowskiego;

Rozporządzenie to wskazuje także ustawodawstwo właściwe w razie zbiegu pracy najemnej z działalnością na własny rachunek. Zgodnie z art. 13 ust. 3 tego rozporządzenia (...) osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeżeli wykonuje taką pracę w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami ust. 1.

W myśl art. 16 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania Rozporządzenia WE 883/2004 (Dz. Urz. UE L 284/1 z dnia 20 października 2009 r. wyznaczona instytucja państwa członkowskiego miejsca zamieszkania niezwłocznie ustala ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego, uwzględniając art. 13 rozporządzenia podstawowego oraz art. 14 rozporządzenia wykonawczego. Takie wstępne określenie mającego zastosowanie ustawodawstwa ma charakter tymczasowy. Instytucja ta informuje wyznaczone instytucje każdego państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca, o swoim tymczasowym określeniu.

Stosownie do ust. 3 powołanego artykułu tymczasowe określenie mającego zastosowanie ustawodawstwa, przewidziane w ust. 2, staje się ostateczne w terminie dwóch miesięcy od momentu poinformowania o nim instytucji wyznaczonych przez właściwe władze zainteresowanych państw członkowskich, zgodnie z ust. 2, o ile ustawodawstwo nie zostało już ostatecznie określone na podstawie ust. 4, lub przynajmniej jedna z zainteresowanych instytucji informuje instytucję wyznaczoną przez właściwą władzę państwa członkowskiego miejsca zamieszkania przed upływem tego dwumiesięcznego terminu o niemożności zaakceptowania określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa lub o swojej odmiennej opinii w tej kwestii.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 6 czerwca 2013 r. II UK 333/12 nie jest dopuszczalna ocena stosunku prawnego stanowiącego tytuł ubezpieczenia społecznego w innym państwie członkowskim przez instytucję miejsca zamieszkania osoby wnoszącej o ustalenie właściwego ustawodawstwa. Stwierdzenia spełnienia warunków ubezpieczenia społecznego w systemie prawnym państwa wykonywania pracy podlegającym koordynacji na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/04 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE Polskie wydanie specjalne Rozdział 05, Tom 05, s. 72 ze zm.) dokonują organy właściwe do stosowania tego prawa. (OSNP 2014/3/47).

Organ rentowy w oparciu o dokumentacje przedłożoną przez odwołującą dwoma pismami z dnia 29.12.2014 r. ustalił, że odwołująca w okresach: od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. i od 01.04.2011 r. do 31.03.2013 r. podlega ustawodawstwu brytyjskiemu w zakresie ubezpieczeń społecznych. Organ rentowy poinformował, iż ustalenie ustawodawstwa ma charakter tymczasowy (art. 16 ust. 2 rozporządzenia 987/2009) i może zostać unieważnione , jeżeli właściwa instytucja ubezpieczeniowa miejsca wykonywania pracy będzie miała istotne zastrzeżenia co do określonego ustawodawstwa właściwego. Ustalenie ustawodawstwa stanie się ostateczne w ciągu dwóch miesięcy od poinformowania o tym fakcie przez Oddział ZUS brytyjskiej instytucji właściwej, jeżeli nie zgłosi ona zastrzeżeń do tak ustalonego ustawodawstwa. Brytyjska instytucja zabezpieczenia społecznego H. R.&C. pismem z dnia 27.03.2015 r. poprosiła Tutejszy Oddział o przesłanie wydanego odwołującej numeru NIN wyrażając tym samym po raz pierwszy wątpliwość, natomiast pismem z dnia 26.10.2015 r. zwróciła się z prośbą o wezwanie odwołującej do złożenia wyjaśnień odnośnie powstałych wątpliwości dotyczących zamieszkiwania i obecności na terenie Wielkiej Brytanii. W dniu 08.12.2015 r. odwołująca złożyła wyjaśnienia, które zostały przesłane stronie brytyjskiej. W dniu 19.02.2016 r. odwołująca złożyła formularz U1 potwierdzający fakt ubezpieczenia i opłacania składek na terenie Wielkiej Brytanii. Brytyjska instytucja zabezpieczenia społecznego pismem z dnia 14.03.2016 r. poinformowała, ze zaświadczenie U1 zostało wydane błędnie i należy je uznać za nieważne oraz że nie może poświadczyć odwołującej formularza A1. Dopiero po udowodnieniu że odwołująca przebywała i zarabiała w UK może uzyskać dokument A1. Bez uzyskania A1 odwołująca nie może podlegać brytyjskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych. Organ rentowy kierując się treścią przedmiotowego stanowiska brytyjskiej instytucji zabezpieczenia społecznego zmienił swoje tymczasowe ustalenie informując pismem z dnia 29.01.2016 r. poinformował B. B., że zmienia swoje dotychczasowe ustalenia i ustalił, że w okresie od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. i od 01.04.2011 r. do 31.03.2013 r. podlega ona polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych. Odwołująca pismem z dnia 19.04.2016 r. (data wpływu 22.04.2016 r.) kwestionowała stanowisko organu rentowego. Decyzją z dnia 17.06.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., powołując się na art. 83 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) oraz art. 13 ust. 2 lit. b rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, art. 11 ust. 3a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. z 2004 r. UE L Nr 166, poz. 1), art. 16 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania Rozporządzenia WE 883/2004 (Dz. Urz. UE L 284/1 z dnia 20 października 2009 r.), art. 12a (5) rozporządzenia z dnia 21 marca 1972 r. nr 574/72 w sprawie wykonywania nr 1408/71 (Dz. Urz. UE L 97.28.1/2) stwierdził, że od 01.04.2009 r. do 31.03.2011 r. i od 01.04.2011 r. do 31.03.2013 r. do B. B. ma zastosowanie polskie ustawodawstwo w zakresie ubezpieczeń społecznych. Odwołująca w toku postępowania starała się podważyć stanowisko brytyjskiej instytucji zabezpieczenia społecznego. Mimo jej starań w tym zakresie nie udało jej się doprowadzić do zmiany tego stanowiska. Brytyjska instytucja zabezpieczenia społecznego H. R.&C. pismem z dnia 14.03.2016 r. poinformowała, że zaświadczenie U1 zostało wydane błędnie i należy je uznać za nieważne oraz że nie może poświadczyć odwołującej formularza A1. W tym celu konieczne jest wykazanie że odwołująca przebywała i zarabiała w UK. Nie ma znaczenia przy tym, że posiada kontrakt z brytyjską firmą, bo kontrakt nie jest dowodem na faktyczne (fizyczne) wykonywanie pracy na terenie UK. Nie ma znaczenia opłacenie opłaty na ubezpieczenie o ile uprzednio sytuacja osoby ubezpieczonej nie zostanie potwierdzona. Odwołującej dotychczas nie udało się wykazać H. R.&C., że spełnia warunki do objęcia jej ustawodawstwem brytyjskim w zakresie ubezpieczenia społecznego.

Skoro brytyjska instytucja zabezpieczenia społecznego w piśmie z dnia 27.03.2015 r. nie zaakceptowała stanowiska ZUS zawartego w piśmie z dnia 29.12.2014 r., dokonując własnej oceny sytuacji prawnej odwołującej, co potwierdziła jeszcze w kolejnym piśmie z dnia 26.10.2015 r. i z dnia 14.03.2016 r. to ani ZUS ani polskie sądy nie mają podstaw do oceny zaistnienia stosunku ubezpieczenia w sensie prawnym. Ze względu na różnice między ustawodawstwami krajowymi co do określenia przedmiotu ubezpieczenia społecznego wprowadzono zasadę, że uwzględnianie okoliczności lub wydarzeń mających miejsce w jednym państwie członkowskim nie może w żaden sposób sprawiać, iż właściwym dla nich stanie się inne państwo ani że będzie się do nich stosować jego ustawodawstwo (pkt 11 preambuły rozporządzenia nr 883/2004). Określenie ustawodawstwa właściwego wskazującego na instytucję miejsca świadczenia pracy najemnej wyłącza ocenę przez instytucję miejsca zamieszkania, czy stosunek prawny będący podstawą objęcia ubezpieczeniem społecznym w kraju świadczenia pracy jest ważny według prawa miejsca zamieszkania ubezpieczonego. Nie można nie mieć żadnego tytułu ubezpieczenia społecznego. W tej sytuacji, wobec stanowiska brytyjskiego organu zabezpieczenia społecznego i po dokonaniu ustalenia właściwego ustawodawstwa w trybie przywołanych przepisów decyzja organu rentowego z dnia 17.05.2016 r. jest prawidłowa.

Odwołująca aby podlegać ustawodawstwu unijnemu miała obowiązek wykazać fakt zamieszkiwania na terytorium Zjednoczonego Królestwa (ewentualnie okresowego przebywania) w celu świadczenia pracy na warunkach zapisanych w umowie i faktyczne, fizyczne realizowanie wyznaczonych obowiązków pracowniczych. Nie uczyniła tego, a w świetle stanowiska brytyjskiej instytucji zabezpieczenia społecznego było to warunkiem niezbędnym do ustalenia, że podlega ona brytyjskiemu ustawodawstwu z zakresie ubezpieczeń społecznych. Ma rację organ rentowy, że skoro w niniejszej sprawie nie ma sporu pomiędzy instytucjami dwóch Państw Członkowskich i nie zachodzi kolizja co do ich stanowisk w kwestii ustalenia właściwego ustawodawstwa to nie ma potrzeby stosowania procedury przewidzianej w rozporządzeniu unijnym dotyczącej spraw z elementem transgranicznym. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 21 stycznia 2016 r. III UK 61/15, skoro instytucja właściwa kraju , gdzie miała być świadczona praca najemna orzekła, że firma jest fikcyjna, organ rentowy ma prawo domagać się zapłaty składek w Polsce nawet bez prowadzenia procedury wynikającej z przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, dotyczącej ustalenia ustawodawstwa mającego zastosowanie w sytuacji, gdy ubezpieczona nie udowodni faktu rzeczywistego świadczenia pracy na terenie innego Państwa Członkowskiego w ogóle nie stosuje się przepisów unijnego rozporządzenia, gdyż wtedy nie istnieje tzw. „element transgraniczny” (publ. Internetowa Baza Orzeczeń Sądu Najwyższego). W tej sytuacji wobec odwołującej znajduje zastosowanie art. 11 ust. 3 lit. a rozporządzenia nr 883/2004 oraz art. 13 ust. 2 lit. b rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71. Wobec powyższych okoliczności, na mocy powołanych wyżej przepisów prawa materialnego i art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c., należało orzec jak w sentencji.