Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 listopada 2014 r. powód P. G. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa – reprezentowanego przez (...)w W., Zakład Karny w K. kwoty 200 000 zł z ustawowymi odsetkami od wydania wyroku, tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy na podstawie art. 24 §1 k.c. oraz zaniechanie naruszania dóbr osobistych powoda, prawa do godności, intymności i humanitarnego traktowania, dostosowania warunków w zakładzie do warunków określonych w ustawach oraz zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że podczas pobytu w Zakładzie Karnym w K. odbywał karę pozbawienia wolności niezgodnie z Konstytucją R.P. Powód podał, że zajmowane przez niego cele nie spełniały odpowiednich norm, powód miał utrudniony kontakt z najbliższymi, nie miał dostępu do pralni, suszarni, środki czystości wydawane były w niewystarczającej ilości, łaźnia jest poza wszelkimi normami, brak ciepłej wody w celach, ograniczony dostęp do sieci elektrycznej, brak prywatności i życia osobistego, osadzenie z osobami będącymi przedstawicielami struktury więziennej, z osobami tzw. trudnymi, osobami chorymi na HIV, HCV, naruszanie nietykalności cielesnej, brak dostępu do codziennej prasy, brak należytego leczenia, odmawianie zatrudnienia, brak należytej temperatury w celach. ( k.3-7)

Pozwany Skarb Państwa – reprezentowany przez Dyrektora (...)oraz Dyrektora Zakładu Karnego w K. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, w odpowiedzi na pozew z dnia 20 listopada 2015 r. wniósł o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podniesiono zarzut częściowego przedawnienia roszczenia odnośnie zdarzeń w okresie wcześniejszym niż 3 lata przed wniesieniem pozwu a w pozostałym zakresie pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Podano, że powód przebywał w celach, które odpowiadały normom, powód miał możliwość udziału w zajęciach mających na celu zagospodarowanie czasu oraz zmniejszenie uciążliwości odbywania kary. Podniesiono, że powód korzystał z kąpieli dwa razy w tygodniu zgodnie z regulaminem, miał dostęp do bieżącej wody w celi. Podano, że pomieszczenie łaźni jest czyste, objęte centralnym ogrzewaniem, pomieszczenia są corocznie kontrolowane przez Sanepid. Wskazano, że w porze dziennej dostęp do energii elektrycznej nie był ograniczany, natomiast w porze nocnej ze względów bezpieczeństwa wyłączane było jedynie zasilanie gniazd wtykowych. Ponadto podniesiono, że powód miał zapewnioną fachową opiekę medyczną. Pozwany podniósł, że zarzuty powoda nie zostały poparte żadnymi dowodami a powód nie wykazał istnienia szkody, jej wysokości i związku przyczynowego.( k. 76-85)

W piśmie procesowym z dnia 1 marca 2016 r. pełnomocnik powoda dokonał zmiany żądania, wnosząc o zasądzenie kwoty 100 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty z tytułu znacznego uszczerbku na zdrowiu w postaci ciężkiego przewlekłego zapalenia migdałków oraz ciężkiej choroby psychicznej, w efekcie której powód miał próbę samobójczą.( k.141)

W uzasadnieniu podano, że powód nie kwestionuje warunków bytowych w zakładzie karnym. Powód podniósł, że w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności w okresie od 2010 r. do 2014 r. doszło do naruszenia obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy publicznych – Funkcjonariuszy Służby Więziennej, w wyniku czego powód doznał trwałego, nieodwracalnego uszczerbku na zdrowiu, zapadł na chorobę psychiczną. Zdaniem powoda w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności w jednostce pozwanego, doszło do naruszenia obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy publicznych. W efekcie zaniedbań funkcjonariuszy powód zapadł na ciężką chorobę psychiczną a po opuszczeniu zakładu karnego powodowi rozpadł się związek małżeński i stało się to z powodu choroby, którą powód nabył w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności. Niedopełnienie obowiązków polegało na umieszczeniu powoda w jednej celi z osobą, która była osobą chorą psychicznie a ponadto zarażoną wirusem HPV. Powód podał, że wielokrotnie zgłaszał wnioski o przeniesienie do innej celi ale funkcjonariusze nie podejmowali żadnych czynności gdy powód informował ich o swoich problemach. Podniesiono, że sytuacja taka trwała ponad rok i w efekcie kumulacji stresu powód zapadł na chorobę psychiczną i podjął próbę samobójczą. Powód podał, że ciężkie zapalenie migdałków spowodowało 10% uszczerbek na zdrowiu i z tego tytułu odszkodowanie powinno wynosić 10 000 zł, a choroba psychiczna 60% uszczerbek na zdrowiu i z tego tytułu odszkodowanie powinno wynosić 120 000 zł. Ponadto powód wniósł z zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zadośćuczynienia w kwocie 70 000 zł.( k.140-144)

W piśmie procesowym z dnia 9 marca 2016 r. pozwany wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w związku z cofnięciem powództwa w zakresie niezapewnienia warunków bytowych w jednostce penitencjarnej a w zakresie zmienionego powództwa pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.( k. 149-150)

W piśmie procesowym z dnia 29 kwietnia 2016 r. pełnomocnik pozwanego podniósł, iż bezpodstawne są zarzuty powoda polegające na zaniechaniu przez funkcjonariuszy obowiązków służbowych poprzez nie podjęcie w odpowiednim czasie czynności mających na celu zachowanie niepogorszonego stanu zdrowia powoda. Podniesiono, że obowiązujące przepisy zwłaszcza dotyczące tajemnicy medycznej nie pozwalają na ujawnienie stanu zdrowia innych osadzonych. Podano, że w aktach nie istnieje żadna notatka wskazująca aby powód zgłaszał uwagi dotyczące innych osadzonych przebywających z nim w celach podczas pobytu w Zakładzie Karnym w K., że powód był poinformowany o obowiązku informowania przełożonych o zagrożeniach dla jego bezpieczeństwa osobistego i bezpieczeństwa innych skazanych. Pozwany podniósł, że w kwestii usiłowania samobójczego którego powód dopuścił się w Zakładzie Karnym w B. w dniu 24 listopada 2014 r., podczas badania psychologicznego powód podał, że powodem targnięcia się na własne życie była utrata rodziny i brak perspektyw powrotu do rodziny po opuszczeniu zakładu karnego. ( k.172-174)

Na rozprawie w dniu 11 maja 2016 r. Sąd oznaczył stronę pozwaną jako Skarb Państwa reprezentowany przez (...) w P..( k. 179)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód P. G. przebywał w Zakładzie Karnym w K. od dnia 22 grudnia 2010 r. do dnia 3 lutego 2012 r. oraz od dnia 3 października 2012 r. do dnia 22 października 2014 r. W okresach tych powód przebywał w celach mieszkalnych w których metraż spełniał normy przewidziane przez art. 110§1 i 2 k.k.w. Powód miał możliwość udziału w zajęciach mających na celu zagospodarowanie czasu oraz zmniejszenie uciążliwości odbywania kary. Powód korzystał z kąpieli dwa razy w tygodniu zgodnie z regulaminem, miał dostęp do bieżącej wody w celi. Pomieszczenie łaźni jest czyste, objęte centralnym ogrzewaniem, pomieszczenia są corocznie kontrolowane przez Sanepid. W porze dziennej dostęp do energii elektrycznej nie był ograniczany natomiast w porze nocnej ze względów bezpieczeństwa wyłączane był jedynie zasilanie gniazd wtykowych.

W celach powód miał łóżko, ponadto cele są wyposażone w odpowiednią do liczby skazanych ilość stolików, szafek i taboretów oraz w każdej celi znajduje się kącik sanitarny. Kącik sanitarny zawiera niezbędne urządzenia sanitarne, jest wydzielony parawanami o konstrukcji metalowej, wypełnione płytą lub sklejką. Dodatkowo osadzeni zasłaniają kącik sanitarny prześcieradłem.

Powód w okresie pobytu w Zakładzie Karnym w K. nie przebywał w warunkach przeludnienia.

W Zakładzie Karnym w K. osadzeni mają możliwość korzystania ze świetlicy, mają dostęp do prasy, telewizji, biblioteki, mogą uczestniczyć w zajęciach kulturalno-oświatowych, sportowych. Przeprowadzane są coroczne kontrole sanitarne w zakładzie, żadna z dotychczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdziła nieprawidłowości.

dowód: informacje o pobytach i orzeczeniach k.88-97, historia rozmieszczenia k. 98, notatki służbowe k.99, 104,105, wykaz pomieszczeń k.100-103.

Powód przebywał na leczeniu w Zakładzie (...) w Ł., Oddział (...) od dnia 04.04.2008 r. do dnia 16.06.2008 r. z rozpoznaniem stan po operacji przepukliny dyskowej L5-S1, blizna pooperacyjna w obrębie kanału kręgowego L5-S1, objawowy zespół korzeniowy prawostronny, przewlekła rwa barkowa obustronna w przebiegu dyskopatii C3-C4 i C6-C7. Po zastosowanym leczeniu uzyskano poprawę w zakresie prezentowanych dolegliwości bólowych.

dowód: karta informacyjna leczenia z dnia 16.06.2008 r. w aktach osobowych powoda.

Od dnia 6 kwietnia 2009 r. do dnia 15 kwietnia 2009 r. powód przebywał w Oddziale (...)w K. z rozpoznaniem stenoza zwyrodnieniowa odcinka szyjnego kręgosłupa, rwa barkowa obustronna. W dniu 8 kwietnia 2009 r. wykonano operację – usunięcie dysku C5/C6 stabilizację przestrzeni implantem. Po operacji nastąpiła poprawa stanu neurologicznego.

dowód: karta informacyjna leczenia w książeczce zdrowia,

Powód wielokrotnie zgłaszał się do lekarza w ramach opieki lekarskiej w warunkach zakładu karnego z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa, żołądka. Stwierdzano nieżyt żołądka. zalecano dietę, lekarstwa przeciwbólowe.

W dniu 24 marca 2011 r. powód został doprowadzony na badania do (...)w P. gdzie został poddany badaniom przez biegłych medycyny sądowej. Wydano opinię, że osadzony nie wymaga leczenia operacyjnego neurochirurgicznego, wskazane jest leczenie zachowawcze, w zależności od natężenia bólu kręgosłupa.

dowód: wpis do książeczki zdrowia, świadectwo lekarskie o stanie zdrowia powoda z dnia 11.10.2011 r.

Powód nadal zgłaszał dolegliwości bólowe kręgosłupa. W dniu 8 marca 2012 r. powód był konsultowany przez neurologa w Areszcie Śledczym w P., kardiologa oraz ortopedę traumatologa, który stwierdził, że powód wymaga leczenia operacyjnego z powodu blizny w obrębie odcinka L-S, wskazana konsultacja neurochirurgiczna w oddziale, który leczył powoda. Na zlecenie neurologa w dniu 5 lipca 2012 r. wykonano NMR odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Stwierdzono wielopoziomowe zmiany zwyrodnieniowe. Po konsultacji neurochirurgicznej, przeprowadzonej w dniu 21 maja 2013 r. osadzony został zakwalifikowany do leczenia zachowawczego. Stwierdzono, że powód nie wymaga leczenia neurochirurgicznego.

Z powodu nawracającego bólu gardła w dniu 24 stycznia 2014 r. powód był badany przez laryngologa. Stwierdzono przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych i zalecono tonsilektomię. Zabieg ten mógł być wykonany w Oddziale (...)w B..

dowód: opinia Aresztu Śledczego w P. o stanie zdrowia z dnia 28.08.2012 r., świadectwo lekarskie ZK w K. z dnia 11.03.2014r. w aktach osobowych powoda.

W dniu 27 października 2014 r. powód miał badanie laryngologiczne w Zakładzie (...)w B., Oddział (...) i wówczas stwierdzono u powoda m.in. przewlekłe zapalenie migdałków oraz zakwalifikowano powoda na operację migdałków. Ustalono termin operacji w Oddziale (...)w B.. Badanie laryngologiczne wykonane po przyjęciu do szpitala wykazało zmiany zapalno-próchnicze zębów dyskwalifikujące powoda do leczenia inwazyjnego w obrębie jamy ustnej. Skierowano powoda do leczenia zachowawczego, w tym stomatologicznego. Leczenie zachowawcze podjęto w ZK w S.. Ponowne skierowanie do leczenia zabiegowego wystosowano w kwietniu 2015 r. a w czerwcu 2015 r. otrzymano termin planowego przyjęcia powoda do zabiegu na dzień 19 kwietnia 2016 r. Powód odmówił zgody na leczenie laryngologiczne w warunkach Zakładu Karnego.

dowód: pismo naczelnego lekarza (...)w P. k. 175-176, opinia o stanie zdrowia z dnia 16.07.2015 r. lekarza ZK w S..

Do listopada 2014 r. powód nigdy nie zgłaszał jakichkolwiek problemów psychiatrycznych.

W dniu 25 listopada 2014 r. po podjętej próbie samobójczej w Areszcie Śledczym w B. powoda zawieziono do szpitala w B.. Powód określał próbę samobójczą jako podjętą pod wpływem impulsu, negował nawracające w przeszłości myśli samobójcze. Stwierdzono, że powód nie wymaga pilnej hospitalizacji i zalecono konsultacje w Klinice (...).

dowód: karta informacyjna leczenia z dnia 25.11.2014 r. Szpitala (...) w B., akta osobowe powoda.

Od dnia 25 listopada 2014 r. do 20 stycznia 2015 r. powód przebywał na leczeniu w Zakładzie (...)w S., Oddział (...). Wcześniej powód nie był leczony psychiatrycznie. W oddziale nie obserwowano ostrej psychozy, pacjent nie podejmował działań o charakterze autoagresywnym. Podtrzymywał myśli suicydalne. W trakcie leczenia uzyskano poprawę w stanie psychicznym- wyrównał się sen, nastrój i napęd, ustąpiły myśli samobójcze. Zalecono okresowe kontrole psychiatryczne w jednostce macierzystej.

dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 21 stycznia 2015 r.

W 2015 r. powodowi udzielane były ambulatoryjne konsultacje psychiatryczne.

dowód: akta osobowe powoda.

Powód nigdy nie zgłaszał zarzutów, że współwięźniowie znęcają się nad nim, nie zgłaszał skarg na zaniechania funkcjonariuszy. Powód zgłaszał prośby o leczenie a także skargi odnośnie leczenia. Skargi odnośnie leczenia a także prośby, które nosiły elementy skarg były rozpatrywane. Skargi powoda były bezzasadne. Powód był leczony przez lekarza więziennego, był konsultowany przez lekarzy specjalistów z poza zakładu karnego. Powód nigdy nie zgłaszał, że jest zarażony jakimkolwiek wirusem, nie sygnalizował, że nie chce przebywać z inną osobą w celi, czy też, że osoby z którymi jest w celi są zarażone jakimś wirusem. Przy osadzeniu w jednostce penitencjarnej osadzeni są informowani o konieczności zgłaszania swoich dolegliwości chorobowych a także chorób innych osób, jeżeli takie zaobserwują. Osadzeni nie są informowani o stanie zdrowia osób z którymi przebywają w celi. W przypadku chorób zakaźnych osoby u których stwierdzono chorobę zakaźną od momentu diagnozy medycznej są izolowane.

Przebywając w Zakładzie Karnym w K., powód wielokrotnie korzystał z opieki medycznej z powodu dolegliwości kręgosłupa, żołądka, gardła, w tym z porad specjalistycznych lekarzy ortopedy, chirurga, okulisty, laryngologa i psychiatry. Powód korzystał z leczenia farmakologicznego w związku z odczuwaniem bólu kręgosłupa, miał zalecaną dietę z uwagi na dolegliwości żołądkowe. Nie miała miejsca sytuacja, w której powodowi odmówiono by pomocy medycznej.

dowód: zeznania za pozwanego R. M. (1) nagranie 00:10:30-00:35:58 płyta k.208.

Powód został zwolniony w dniu 2 listopada 2015 r. z Zakładu Karnego w S., było to warunkowe zwolnienie.

dowód: zawiadomienie o warunkowym zwolnieniu z dnia 2.11.2005 r. w aktach osobowych powoda.

Na mocy Zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 października 2015 r. w sprawie zniesienia Zakładu Karnego w K. (Dz.Urz. MS z 2015 r. poz. 227) Zakład Karny w K. z dniem 30 listopada 2015 r. został zlikwidowany. Jednostką nadrzędną jest Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w P..

dowód: pismo Dyrektora Okręgowej Służby Więziennej w P. k.132.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranego w sprawie, wyżej wskazanego materiału dowodowego, w szczególności wymienionych dokumentów, w tym dokumentacji medycznej w aktach osobowych powoda, zeznań za pozwanego R. M., które w powyższym zakresie Sąd uznał za wiarygodne.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, iż w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w K. naruszone zostały jego dobra osobiste, czy też doszło do zarażenia powoda wirusem HPV, doprowadzeniem do choroby psychicznej czy też doszło do zaniedbań ze strony funkcjonariuszy służby więziennej. Twierdzenia powoda w tym zakresie nie zostały potwierdzone jakimkolwiek dowodem, ostatecznie cofnięte zostały wnioski dowodowe w zakresie przesłuchania świadków, które miały potwierdzić okoliczności uzasadniające powództwo ( k. 204) a powód nie stawił się na rozprawę celem złożenia zeznań w charakterze strony. Powód twierdził, że pobyt w Zakładzie Karnym w K. doprowadził go do ciężkiej choroby psychicznej oraz ciężkiego zapalenia migdałków, jednakże okoliczności tych powód nie wykazał.

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie powód P. G. wniósł ostatecznie o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa – (...)w P. odszkodowania w kwocie 130 000 zł i zadośćuczynienia w kwocie 70 000 zł z uwagi na zaniechania funkcjonariuszy w okresie pobytu powoda w Zakładzie Karnym w K. od 2010 r. do 2014 r i doprowadzenie do choroby psychicznej i ciężkiego zapalenia migdałków.

Pozwany Skarb Państwa wniósł o oddalenie powództwa oraz podniósł zarzut przedawnienia roszczeń.

Zgodnie z art. 442 §1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Powód wniósł pozew w dniu 25 listopada 2014 r. i roszczenia powoda dotyczyły warunków bytowych w Zakładzie Karnym w K., dopiero w piśmie procesowym z dnia 1 marca 2016 r. pełnomocnik powoda sprecyzował żądania dotyczące zaniechań ze strony funkcjonariuszy pozwanego za okres pobytu powoda w Zakładzie Karnym w K. od 2010 r do 2014 r. Zatem roszczenia dotyczące zdarzeń, które miały miejsce w okresie wcześniejszym niż 3 lata przed zgłoszeniem żądań podlegały przedawnieniu. W toku procesu powód nie wykazał jakichkolwiek okoliczności uzasadniających zawieszenie lub przerwę biegu przedawnienia ( art.121 i 123 kc ) Z ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie wynika, że okoliczności dotyczące wiedzy o szkodzie, chorobach istniały przez cały czas odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w K.. Powód wielokrotnie korzystał z pomocy lekarskiej w warunkach więziennych a także z porad specjalistów, leczenia szpitalnego. Powód wielokrotnie domagał się sporządzenia kserokopii jego dokumentacji medycznej, książeczki zdrowia, badań a zatem na bieżąco miał świadomość podejmowanego leczenia, z którym obecnie wiąże szkodę. Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu podniesiony zarzut przedawnienia nie nosi znamion nadużycia prawa. Aby w danym przypadku można było przyjąć, że podniesienie zarzutu przedawnienia jest nie do pogodzenia z zasadami współżycia społecznego musi zostać w szczególności wykazane, że bezczynność wierzyciela w dochodzeniu roszczenia była usprawiedliwiona wyjątkowymi okolicznościami. ( por. Orzeczenie SN z dnia 07.06.2000r, III CKN 522 / 99, Lex nr 51563 ) Mając na uwadze zgromadzony materiał dowodowy takie szczególne okoliczności nie zostały przez powoda wykazane.

Żądanie powoda dotyczy jego pobytu w Zakładzie Karnym w K. za okres od 2010 r. do 2014 r. a zatem w części nieprzedawnionej roszczenie podlegało merytorycznemu rozpoznaniu.

Podstawą żądania powoda zgłoszonego w niniejszej sprawie są przepisy art. 23, 24 i 448 k.c. oraz art. 417 k.c. Zgodnie z cytowaną regulacją prawną, w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia naruszenia (art. 448 k.c.). Dobrami osobistymi człowieka są przy tym w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, które to dobra pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach (art. 23 k.c.). Jeżeli szkoda zostanie wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, ponosi za nią odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa (art. 417 §1 k.c.). Podstawową przesłanką odpowiedzialności jest zawinione oraz bezprawne (niezgodne z obowiązującymi regulacjami prawnymi) działanie funkcjonariusza przy wykonywaniu władzy publicznej, które dodatkowo musi łączyć bezpośredni związek przyczynowy z powstałą szkodą, rozumianą jako poniesione straty oraz utracone korzyści. Ciężar wykazania faktu naruszenia dobra osobistego w procesie obciąża powoda, natomiast wobec istnienia domniemania bezprawności naruszenia pozwanego obciąża wykazanie okoliczności, że jego działanie bądź zaniechanie pozbawione było cechy bezprawności.

Rozważając kwestię naruszenia dóbr osobistych w odniesieniu do osób skazanych prawomocnie za popełnione przestępstwa, należy w pierwszej kolejności podkreślić, że zgodnie z treścią art. 4 k.k.w., kary, środki karne, zabezpieczające i zapobiegawcze wykonuje się w sposób humanitarny, z poszanowaniem godności ludzkiej skazanego – w szczególności, zakazuje się stosowania tortur lub nieludzkiego albo poniżającego traktowania i karania skazanego, jednocześnie skazany zachowuje prawa i wolności obywatelskie, a ich ograniczenie może wynikać jedynie z ustawy oraz z wydanego na jej podstawie prawomocnego orzeczenia. Jednocześnie skazany ma prawo między innymi do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, leków i artykułów sanitarnych (art. 102 pkt 1 k.k.w. i art. 115 §1 k.k.w.). Uszczegółowieniem powyższej regulacji jest szereg aktów wykonawczych, w tym Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 czerwca 2012 r. w sprawie udzielania świadczeń zdrowotnych prze podmioty lecznicze dla osób pozbawionych wolności (Dz. U. Nr 738).

Zdaniem powoda, naruszenie jego dóbr osobistych w postaci zdrowia i prawa do leczenia polegało na naruszeniu obowiązków służbowych funkcjonariuszy służby więziennej w następstwie których zapadł na poważną chorobę psychiczną i ciężkie zapalenie migdałków. Powód naruszenia swoich dóbr osobistych upatruje w osadzeniu go w jednej celi wspólnie z osobami chorymi. W wyniku powyższego, zdaniem powoda, był on przez około rok czasu w stresie, co doprowadziło do ciężkiej choroby psychicznej oraz zapalenia migdałków a w konsekwencji do próby samobójczej i rozpadu małżeństwa powoda.

Nie było kwestią sporną, iż powód odbywał karę pozbawienia wolności we wskazanych okresach w Zakładzie Karnym w K. jak również, że powód był leczony w warunkach więziennych, także był hospitalizowany, konsultowany przez specjalistów.

Podstawową przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej jest wystąpienie szkody rozumianej jako uszczerbek w prawnie chronionych dobrach danego podmiotu, zarówno o charakterze majątkowym jak i niemajątkowym, a także adekwatny związek przyczynowy pomiędzy działaniem pozwanego a szkodą doznaną przez powoda.

Po dokonaniu szczegółowej analizy ustalonego w sprawie stanu faktycznego Sąd uznał roszczenie powoda za bezzasadne.

Odnosząc się do pierwszego z zarzutów, z poczynionych ustaleń faktycznych wynika jednoznacznie, że powodowi w czasie, kiedy pozostawał osadzony w pozwanej jednostce penitencjarnej, zapewniono pełną, kompleksową opiekę medyczną, zarówno ze strony lekarza internisty dyżurującego w zakładzie karnym, jak i ze strony lekarzy specjalistów – ortopedy, okulisty, laryngologa, psychiatry, co wiązało się z przetransportowaniem powoda do innych jednostek z racji braku dyżurowania danego specjalisty w warunkach pozwanego Zakładu Karnego. Wbrew twierdzeniom powoda, po zgłoszeniu dolegliwości związanej z migdałkami z powodu nawracającego bólu gardła w dniu 24 stycznia 2014 r. powód był badany przez laryngologa. Stwierdzono przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych i zalecono zabieg, ustalono, że może on być wykonany w Oddziale (...) w B.. W dniu 27 października 2014 r. powód miał badanie laryngologiczne w (...)w B., Oddział (...)stwierdzono m.in. przewlekłe zapalenie migdałków oraz zakwalifikowanie powoda na operację migdałków. Ustalono termin operacji w Oddziale (...) szpitala (...)w B.. Badanie laryngologiczne wykonane po przyjęciu do szpitala wykazało zamiany zmiany zapalno-próchnicze zębów dyskwalifikujące powoda do leczenia inwazyjnego w obrębie jamy ustnej. Skierowano powoda do leczenia zachowawczego, w tym stomatologicznego. Leczenie zachowawcze podjęto w ZK w S., ponowne skierowanie do leczenia zabiegowego wystosowano w kwietniu 2015 r. a w czerwcu 2015 r otrzymano termin planowego przyjęcia do zabiegu na dzień 19 kwietnia 2016 r. Powód odmówił zgody na zabieg. W opisanej sytuacji brak podstaw uzasadniających zarzuty powoda skierowane przeciwko pozwanej jednostce penitencjarnej, dotyczące zaniedbań i nieprawidłowości w podjętym leczeniu, natomiast powód dobrowolnie zrezygnował z planowanego zabiegu, nie podając ku temu żadnej przyczyny.

Odnośnie twierdzeń powoda, iż na skutek odbywania kary pozbawienia wolności zapadł na poważną chorobę psychiczną, należy zauważyć, iż powód podjął próbę samobójczą w okresie pobytu w Areszcie Śledczym w B.. Z dokumentacji lekarskiej nie wynika aby powód zapadł na ciężką chorobę psychiczną. Również powód w złożonych w niniejszym postępowaniu pismach nie wskazywał jaka miałaby to być choroba psychiczna. Odosobnione są twierdzenia powoda jakoby funkcjonariusze nie reagowali na jego wnioski o leczenie, bowiem ze złożonej dokumentacji wynika, że powód regularnie korzystał z pomocy lekarskiej. W dniu 25 listopada 2014 r. po podjętej próbie samobójczej powoda zawieziono do szpitala w B.. Powód określał próbę samobójczą jako podjętą pod wpływem impulsu. Stwierdzono, że powód nie wymaga pilnej hospitalizacji, jednakże już od dnia 25 listopada 2014 r. powód rozpoczął leczenie w Zakładzie Opieki Zdrowotnej Aresztu Śledczego w S. Oddział Psychiatrii Sądowej. Wcześniej powód nie był leczony psychiatrycznie. W oddziale nie obserwowano ostrej psychozy, pacjent nie podejmował działań o charakterze autoagresywnym. W trakcie leczenia uzyskano poprawę w stanie psychicznym- wyrównał się sen, nastrój i napęd, ustąpiły myśli samobójcze. Zalecono okresowe kontrole psychiatryczne w jednostce macierzystej i takie ambulatoryjne konsultacje psychiatryczne były powodowi udzielane.

Odnośnie zarzutu powoda, że przebywał w celi z osobami chorymi, to należy zauważyć, iż przesłuchany za pozwanego R. M. (1) zeznał, iż powód nie informował o dostrzeżonych dolegliwościach chorobowych innych osadzonych i nie wnosił o zmianę celi z tego powodu.

Na marginesie należy dodać, że powód jest osobą wielokrotnie skazaną prawomocnymi wyrokami sądów na karę pozbawienia wolności i w związku z tym powinien był liczyć się z brakiem komfortu oraz ograniczeniami wynikającymi z codziennego funkcjonowania w warunkach izolacji. Twierdzenia powoda dotyczące niewystarczającej, jego zdaniem, opieki medycznej, jaka miała zostać mu zapewniona przez administrację pozwanej jednostki, są całkowicie gołosłowne. Powód, mając możliwość poddania się zabiegowi migdałków, z własnej woli zrezygnował z jego przeprowadzenia, co dodatkowo w sposób oczywisty świadczy o lekceważeniu podjętego leczenia i obciąża powoda, a nie pozwanego.

Powód nie udowodnił, aby na skutek zaniedbań administracji ZK w K. został osadzony w jednej celi z osobami zarażonymi, niebezpiecznymi jak również nie wykazał, na czym miała polegać jego krzywda związana z tego rodzaju rzekomym działaniem czy też zaniechaniem pozwanej jednostki.

Biorąc pod uwagę przeprowadzone czynności przez pozwany Zakład Karny w K., Sąd nie znalazł w działaniu pozwanego statio fisci Skarbu Państwa cech bezprawności, uzasadniających jego odpowiedzialność odszkodowawczą wobec powoda.

W oparciu o twierdzenia powoda nie można stwierdzić, na czym polega szkoda, której doznał powód, jakie działania czy zaniechania funkcjonariuszy miały wywołać szkodę, jaki jest jej rozmiar oraz, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy wskazaną szkodą w wysokości 200.000 zł a bezprawnym działaniem lub zaniechaniem jednostki reprezentującej Skarb Państwa.

Wskazać należy, iż do udowodnienia związku przyczynowego nie wystarczy subiektywne przekonanie powoda. Twierdzenia powoda winny być poparte obiektywnymi dowodami. Powód nie przedłożył żadnych dowodów potwierdzających wysokość dochodzonego odszkodowania.

Zdaniem Sądu okoliczności podniesione przez powoda w niniejszej sprawie nie zostały przez niego wykazane. Dochodzone roszczenia oparte zostały jedynie na jego subiektywnych odczuciach. Powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego, nie wykazał, że wyrządzono mu szkodę, rozmiaru tej szkody oraz jakiegokolwiek związku przyczynowego.

Dla zasadności żądań niezbędne jest wykazanie faktu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia oraz związanej z tym krzywdy osoby, a także związku przyczynowego między zachowaniem się sprawcy a poniesiona krzywdą. Okoliczności tych powód nie udowodnił.

Mając na uwadze powyższe nie zostało udowodnione, że bezprawne działanie lub zaniechanie Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w K. spowodowały szkodę oraz, że zachodzi adekwatny związek przyczynowy między działaniem lub zaniechaniem pozwanego a szkodą, a tym samym, że zachodzą przesłanki do odpowiedzialności Skarbu Państwa. W ocenie Sądu pozwany udowodnił, iż jego działania nie były bezprawne.

W tym stanie rzeczy powództwo należało oddalić.

Sąd na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (t. j. z 2009 r., Dz. U. Nr 146, poz. 1188 ze zm.) w zw. z §6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.), przyznał od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kaliszu na rzecz adwokata M. D. wynagrodzenie w kwocie 4.428 złotych, w tym kwotę 828 złotych jako kwotę podatku od towarów i usług, tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu. Jednocześnie Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążył powoda kosztami postępowania ze względu na jego sytuację majątkową.

SSO R.Starczewska