Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2017r. w Gliwicach

sprawy z powództwa Z. B. (B.)

przeciwko (...) Wyższej Szkole (...) w G.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 8 grudnia 2016 r. sygn. akt VI P 1054/15

1)  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1,3 i 4 w ten sposób, że powództwo oddala;

2)  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Grzegorz Tyrka (spr.) (-) SSO Teresa Kalinka (-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia Przewodniczący Sędzia

VIII Pa 37/17

UZASADNIENIE

Powód Z. B. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej (...) Wyższej Szkoły (...) w G. kwoty 5 000 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu (tj. 8 września 2015 roku) do dnia zapłaty oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na uzasadnienie podano, że powód był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku kanclerza. Dnia 29 czerwca 2015 roku powód odbył rozmowę z R. G. i złożył rezygnację z funkcji kanclerza pod warunkiem spełnienia zobowiązań przez pozwaną uczelnię. Pozwana nie spełniła swoich zobowiązań i dnia 22 lipca 2015 roku powód cofnął oświadczenie o rezygnacji z funkcji kanclerza. Dnia 28 lipca 2015 roku drogą elektroniczną powód otrzymał oświadczenie o odwołaniu go z funkcji kanclerza bez uprzedniej opinii senatu uczelni. Dnia 1 września 2015 roku powód otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę z powodu odwołania go z funkcji kanclerza. Powód zarzucił, że pozwana niezgodnie z prawem rozwiązała z nim stosunek pracy. Po pierwsze oświadczenie z dnia 29 czerwca 2015 roku zostało złożone osobie fizycznej R. G. a nie członkowi zarządu spółki, będącej założycielem uczelni. Po drugie powód skutecznie cofnął oświadczenie o rezygnacji z funkcji kanclerza, gdyż pozwana nie spełniła swoich zobowiązań. Po trzecie odwołanie powoda z funkcji kanclerza nastąpiło bez zasięgnięcia opinii senatu uczelni. Dodatkowo powód wskazał na nieprawidłowo oznaczony przez pozwaną okres wypowiedzenia, którego upływ zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym winien nastąpić z końcem semestru.

Powód oznaczył wartość przedmiotu sporu na kwotę 5 000 zł.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenia na swoją rzecz od powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na uzasadnienie podano, że dnia 29 czerwca 2015 roku powód skutecznie złożył rezygnację z funkcji kanclerza na ręce prezesa zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. – założyciela pozwanej uczelni. Cofnięcie oświadczenia powoda nie wywołało skutku prawnego, bowiem rezygnacja została przyjęta. Następnie pozwana złożyła powodowi oświadczenie woli o rozwiązaniu umowy o pracę z powodu rezygnacji z funkcji kanclerza. Pozwana dodała, że przy odwołaniu powoda z funkcji kanclerza nie zasięgano opinii senatu uczelni, bowiem jest ona wymagana wyłącznie przy odwołaniu lub powołaniu organów, a nie w przypadku rezygnacji z pełnionej funkcji. Pozwana dodała, że opinia senatu uczelni nie jest wiążąca dla założyciela uczelni.

Wyrokiem z dnia 8 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5 000 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałym zakresie i orzekł o kosztach postępowania.

Sąd I instancji ustalił, że powód był zatrudniony u pozwanej w okresie od dnia 7 czerwca 2014 roku do dnia 31 października 2015 roku na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kanclerza. Pierwotnym założycielem pozwanej uczelni była Agencja (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G.. W dniu 12 grudnia 2013 roku decyzją Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeniesiono pozwolenie na utworzenie pozwanej uczelni na (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W.. Do reprezentowania tej spółki upoważniony jest samodzielnie prezes zarządu R. G..

Sąd I instancji ustalił, że powód znał R. G., z którym pozostawał w stosunkach koleżeński. Powód wiedział, że R. G. reprezentuje założyciela uczelni.

Sąd I instancji ustalił, że zgodnie ze statutem kanclerz kieruje administracją uczelni i reprezentuje ją na zewnątrz w zakresie swoich kompetencji. Kanclerza powołuje i odwołuje założyciel, po zasięgnięciu opinii senatu.

Sąd I instancji ustalił, że w dniu 29 czerwca 2015 roku powód spotkał się na terenie uczelni z R. G.. W czasie rozmowy R. G. poinformował powoda, że nie jest zadowolony z wyników uczelni. W związku z tym zaproponował powodowi, żeby zrezygnował z zajmowanej funkcji kanclerza. Powód wyraził zgodę na złożenie rezygnacji, jednakże pod warunkami spełnienia zobowiązań uczelni. Powód sporządził pismo, w którym zrezygnował z funkcji kanclerza z dniem 30 czerwca 2015 roku. Powód podał także warunki rezygnacji, tj.: 1) kontynuacji zatrudnienia u pozwanej do dnia 31 grudnia 2015 roku, 2) zatrudnienia od dnia 1 lipca 2015 roku na umowie o pracę lub umowie zlecenia jednej z osób (wskazanej z imienia i nazwiska) pracujących u pozwanej przy projekcie „Architektura i Wzornictwo – kierunek przyszłości”, 3) zatrudnienia kolejnej osoby (wskazanej z imienia i nazwiska) u pozwanej w wymiarze ½ etatu, 4) zapewnienia kontynuacji umowy użytkowania pomieszczenia pozwanej przez (...) w C. na czas nieokreślony, 5) zapewnienia dzierżawy pomieszczenia pozwanej przez (...) w C. na czas nieokreślony, 6) zapłaty za tłumaczenie na rzecz wymienionej w tym piśmie osoby.

Sąd I instancji ustalił, że R. G. zaakceptował warunki rezygnacji powoda i przyjął jego rezygnację z funkcji kanclerza. R. G. nie miał przy sobie pieczątki firmowej i na piśmie - rezygnacji powoda złożył jedynie swój podpis. Następnie R. G. przekazał pozwanej warunku rezygnacji powoda. R. G. nie interesował się, czy pozwana spełniła przedstawione przez powoda warunki rezygnacji. Pozwana nie spełniła warunków powoda.

Sąd I instancji ustalił, że w dniu 27 lipca 2015 roku do założyciela pozwanej uczelni wpłynęło pismo powoda, w którym cofnął złożone w dniu 29 czerwca 2015 roku oświadczenie o rezygnacji z funkcji kanclerza pozwanej. Powód wyjaśnił, że na złożonej przez niego rezygnacji widnieje podpis R. G., z którego nie wynika, aby działał on w imieniu założyciela pozwanej uczelni. Powód wskazał, że aby przyjąć oświadczenie o rezygnacji z funkcji kanclerza wymagana jest opinia senatu uczelni. Nadto powód podał, że rezygnacja została dokonana na warunkach, które nie zostały spełnione. W związku z tym powód uznał, że pozostaje w stosunku pracy na stanowisku kanclerza i zgłosił gotowość do świadczenia pracy. Natomiast R. G. uznał, że skoro powód złożył rezygnację, to nie musi występować do senatu pozwanej uczelni o zaopiniowanie odwołania powoda z funkcji kanclerza. W odpowiedzi na pismo powoda, R. G. – w imieniu założyciela pozwanej – wydał w dniu 27 lipca 2015 roku oświadczenie, zgodnie z którym, w związku ze złożoną rezygnacją powoda, odwołał on powoda z pełnienia funkcji kanclerza. R. G. dokonał tego odwołania w związku z powstałymi wątpliwościami w zakresie interpretacji skuteczności rezygnacji powoda z dnia 29 czerwca 2015 roku.

Oświadczeniem woli z dnia 1 września 2015 roku pozwana rozwiązała z powodem umowę o pracę z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem na dzień 31 października 2015 roku. Pozwana wskazała, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę było odwołanie powoda z funkcji kanclerza pozwanej przez prezesa zarządu (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością R. G. na wskutek złożonego przez powoda oświadczenia woli o rezygnacji z funkcji kanclerza pozwanej w dniu 29 czerwca 2015 roku.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowe Sąd I instancji uznał, że roszczenie powoda o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę zasługuje na uwzględnienie – art. 45 § 1 k.p.

Sąd I instancji wskazał, że przedmiotem sporu było ustalenie, czy pozwana, rozwiązując z powodem umowę o pracę, naruszyła przepisy Kodeksu pracy dotyczące rozwiązywania umów o pracę za wypowiedzeniem.

Sąd I instancji podniósł, że skuteczność wypowiedzenia umowy o pracę zależy nie tylko od spełnienia wymogów formalnych (na przykład złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu na piśmie, wskazania przyczyny wypowiedzenia, konsultacji zamiaru wypowiedzenia z zakładową organizacją związkową), które stanowią o zgodności wypowiedzenia z przepisami o wypowiadaniu umów, ale również od tego, czy wskazana przyczyna wypowiedzenia jest prawdziwa, rzeczywista i uzasadniona w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2007 roku, II PK 265/06, LEX nr 737264).

Sąd I instancji podał, że pozwana nie naruszyła wymogów formalnych zawartych w art. 30 § 4 k.p., jednakże przyczyna rozwiązania umowy o pracę w postaci „odwołanie powoda z funkcji kanclerza pozwanej przez prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. R. G. na wskutek złożonego przez powoda oświadczenia woli o rezygnacji z funkcji kanclerza pozwanej w dniu 29 czerwca 2015 roku” jest jednak częściowo nieprawdziwa, a przez to i nieuzasadniona.

W pierwszej kolejności Sąd I instancji podał, że zgodnie z art. 80 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2012 roku, poz. 572 ze zm.) organy jednoosobowe uczelni niepublicznej i ich zastępców powołuje i odwołuje założyciel lub organ wskazany w statucie, po zasięgnięciu opinii senatu uczelni. Założyciel zwołuje posiedzenie senatu w celu zasięgnięcia opinii w sprawie powołania i odwołania organów jednoosobowych i ich zastępców. Szczegółowy tryb powoływania i odwoływania organów jednoosobowych uczelni niepublicznej określa statut.

Sąd I instancji wskazał, że w dniu 12 grudnia 2013 roku założyciel pozwanej uczelni powołał powoda na funkcję kanclerza, zaś w dniu 7 czerwca 2014 roku strony zawarły umowę o pracę. Zatem powoda wiązała z pozwaną podwójna więź materialno-prawna, przy czym pierwsza wynikała ze stosunku organizacyjnego (na mocy powołania, niewywołującego powstania stosunku pracy) i polegała na powierzeniu powodowi jedynie funkcji; a druga wynikała za stosunku pracy.

Sąd I instancji uznał, że oświadczenia woli powoda dotyczącego rezygnacji z funkcji kanclerza złożone w dniu 29 czerwca 2015 roku nie można rozpatrywać na gruncie stosunku pracy. Powód składał jedynie rezygnację z funkcji kanclerza (złożonym pod warunkiem zawieszającym). To oświadczenie woli to nie miało cech jednostronnego wypowiedzenia umowy o pracę, czy rozwiązania umowy o pracę na mocy porozumienia stron, a R. G. przy odebraniu tego oświadczenia reprezentował jedynie założyciela, a nie pracodawcę.

Sąd I instancji uznał, że powód wiedział kim jest R. G. i kogo on reprezentuje (rozmowa była prowadzona w gmachu uczelni), a przyjęcie warunków rezygnacji przez R. G. było skuteczne. R. G. złożył podpis identyfikujący jego autora, nie była to tylko tzw. „parafka”. W związku z tym R. G. występował podczas rozmowy z powodem w charakterze przedstawiciela założyciela pozwanej.

Sąd I instancji uznał, że sama rezygnacja powoda z funkcji kanclerza nie rodziła żadnych skutków, bowiem nie tylko została złożona warunkowo (pod warunkiem w rozumieniu art. 89 k.c.), ale co istotne, do odwołania powoda z funkcji kanclerza (na podstawie art. 80 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym) konieczny był akt woli założyciela, co nastąpiło dopiero w dniu 27 lipca 2015 roku. R. G. był uprawniony do odwołania powoda z funkcji kanclerza samodzielnie. Dokonał on więc w sposób skuteczny odwołania powoda z funkcji kanclerza, składając odpowiednie oświadczenie w dniu 27 lipca 2015 roku. Czynność w postaci odwołania z funkcji kanclerza była jednak wadliwa, bowiem założyciel uczelni nie zasięgnął uprzednio opinii senatu uczelni.

Sąd I instancji zwrócił uwagę, że cofnięcie oświadczenia woli przez powoda o rezygnacji w dniu 22 lipca 2015 roku nie wywołało skutków prawnych, bowiem rezygnacja z funkcji kanclerza jeszcze nie nastąpiła, mogła ona nastąpić po spełnieniu się warunków zawartych w akcie woli rezygnacji.

Sąd I instancji dodał, że pozwana wypowiedziała powodowi umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który nie musiał upłynąć na koniec semestru. Ustawa prawo o szkolnictwie wyższym rozróżnia bowiem nauczycieli akademickich od pracowników niebędących nimi. Do pracowników niebędących nauczycielami akademickimi stosuje się postanowienia Kodeksu pracy.

Zdaniem Sądu I instancji wskazana powodowi przyczyna wypowiedzenia w postaci „odwołania powoda z funkcji kanclerza na wskutek złożonego przez powoda oświadczenia woli o rezygnacji z funkcji kanclerza” jest częściowo nieprawdziwa, bowiem o ile rzeczywiście powód został odwołany z funkcji kanclerza (fakt obiektywnie niezaprzeczalny, okoliczność wadliwości tego aktu woli nie ma znaczenia na jego skuteczność), to jednak złożenie przez niego rezygnacji z funkcji kanclerza nie zyskało mocy prawnej, z uwagi na nieziszczenie się warunków zawieszających. Warunek zawieszający występuje wówczas, gdy powstanie skutku czynności prawnej uzależnione jest od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Powód złożył rezygnację z funkcji kanclerza pod warunkiem zawieszającym, albowiem skutek ten uzależnił od wystąpienia określonego zdarzenia. Pozwana w żaden sposób nie wykazała, że warunek został spełniony. W konsekwencji, wobec nie wystąpienia „zdarzeń przyszłych i niepewnych”, skutek w postaci rezygnacji z funkcji kanclerza nie mógł zaistnieć.

O odsetkach Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 300 k.p., mając na uwadze, że roszenie to było zasadne jedynie od dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu pozwu. W pozostałym zakresie powództwo o odsetki podlegało więc oddaleniu.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 § 3 k.p.c. oraz § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013 roku, poz. 461, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 sierpnia 2015 roku).

O kosztach sądowych Sad I instancji orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., art. 13 (i a contrario z art. 96 ustęp 1 punkt 4) ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2014 roku, poz. 1025).

Apelację wniosła pozwana, domagając się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa adwokackiego za obie instancje według norm przepisanych.

Pozwana zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, polegająca na przyjęciu, że przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę była częściowo nieprawdziwa, a przez to i nieuzasadniona, podczas gdy prawidłowo oceniony materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że przyczyna wypowiedzenia była prawdziwa, rzeczywista i w pełni uzasadniona,

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, polegająca na przyjęciu, że rezygnacja powoda z funkcji kanclerza nie rodziła żadnych skutków a do odwołania powoda z funkcji kanclerza konieczny był akt woli założyciela, co nastąpiło dopiero w dniu 27 lipca 2015 roku, podczas gdy złożenie rezygnacji jest skuteczne w momencie jej podpisania przez organ uprawniony do powołania lub odwołania z danej funkcji, tj. założyciela uczelni, którego reprezentował R. G.,

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu I instancji ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, polegająca na przyjęciu, że rezygnacja powoda miała miejsce pod warunkiem zawieszającym, podczas gdy Sąd I instancji jednocześnie ustalił, że powód został faktycznie odwołany z funkcji kanclerza; ponadto ani z treści pisma o nazwie „rezygnacja’, ani z zebranego w sprawie dowodowego nie wynika, aby informacje zawarte w piśmie „rezygnacja” powodowały skutek zawieszenia rezygnacji powoda z funkcji kanclerza.

Na uzasadnienie podano, że oświadczenie woli powoda o rezygnacji z funkcji kanclerza było skuteczne i nie wymagało ani opinii senatu uczelni, ani jakiejkolwiek czynności założyciela uczelni. Złożenie przez powoda rezygnacji z funkcji było przyczyną rozwiązania stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia z inicjatywy pozwanej. Powód nie mógł cofnąć oświadczenia woli o rezygnacji z funkcji. Pismo R. G. stanowiło jedynie potwierdzenie złożonej rezygnacji przez powoda. Pozwana dodała, że zobowiązania pracodawcy wobec powoda zawarte w piśmie, w którym powód złożył rezygnację, nie mogły być podstawą do cofnięcia oświadczenia woli o rezygnacji z funkcji. Pozwana dodała, że część jej zobowiązań wobec powoda zostało zrealizowanych. Mimo tego Sąd I instancji nie zbadał tej okoliczności. Pozwana podniosła, że powód nie mógł być zatrudniony do końca 2015 roku, bowiem został on skazany prawomocnym wyrokiem za naruszenie praw pracownika.

Powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Na uzasadnienie podano, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy i odpowiada prawu. Powód nie zgodził się zarzutami apelacji i podtrzymał argumentację zaprezentowaną w pozwie oraz uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja pozwanej zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela argumentację prawną zawartą w apelacji.

Sąd Rejonowy przeprowadził staranne postępowanie dowodowe, jednak w oparciu
o nie, dokonał błędnych ustaleń faktycznych i wywiódł wnioski nieuprawnione wynikiem tego postępowania, wykraczając przy tym poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów, wynikające z art. 233 k.p.c. W konsekwencji tego, doprowadził do naruszenia prawa materialnego.

Zgodnie z art. 80 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym (jednolity tekst Dz.U z 2012 roku, poz. 572 ze zm.) organy jednoosobowe uczelni niepublicznej i ich zastępców powołuje i odwołuje założyciel lub organ wskazany w statucie, po zasięgnięciu opinii senatu uczelni.

Zgodnie ze statutem pozwanej kanclerz jest jednoosobowym organem uczelni (§ 11. 2 lit. c), którego powołuje i odwołuje założyciel uczelni, po zasięgnięciu opinii Senatu (§ 25.2). Kanclerz jest przełożonym pracowników uczelni i składa oświadczenia woli w imieniu uczelni (§25.4 i .5).

Należy zauważyć, że kanclerz uczelni niepublicznej może być także zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Wówczas mamy do czynienia z dwoma stosunkami prawnymi między kanclerzem a uczelnią. Pierwszy to stosunek korporacyjny, który powstaje w następstwie powołania osoby do pełnienia funkcji kanclerza uczelni niepublicznej przez założyciela uczelni lub organ wskazany w statucie, po zasięgnięciu opinii senatu uczelni. Drugi to stosunek pracy, który jest niezależny od stosunku korporacyjnego. Stosunek pracy oparty jest na umowie o pracę, zawartej między kanclerzem a uczelnią niepubliczną. Niezależność ta oznacza, że odwołanie (rezygnacja) kanclerza ze stanowiska przez założyciela uczelni lub organ wskazany w statucie, po zasięgnięciu opinii senatu uczelni co do zasady nie wpływa automatycznie na byt umowy o pracę. Może się jednak zdarzyć, że odwołanie (rezygnacja) z funkcji kanclerza będzie stanowiło przyczynę rozwiązania umowy o pracę na czas nieokreślony. W związku z tym relacja korporacyjna może wpłynąć na relację pracowniczą. Należy zwrócić uwagę, że o stosunku korporacyjnym głównie decyduje założyciel uczelni lub organ wskazany w statucie, po zasięgnięciu opinii senatu uczelni. Natomiast o stosunku pracy głównie decyduje uczelnia, będąca pracodawcą. W związku z tym założyciel uczelni lub organ wskazany w statucie, po zasięgnięciu opinii senatu uczelni, najpierw powierza funkcję kanclerza uczelni niepublicznej, a dopiero potem realizację tego pierwotnego stosunku dopełnia się przez nawiązanie stosunku pracy między kanclerzem a uczelnią reprezentowaną przez rektora uczelni. Pracownicze zatrudnienie jest zatem ściśle zależne od powołania do pełnienia funkcji kanclerza i dlatego nie ma racji bytu po ustaniu tej funkcji. Z tych względów w samym odwołaniu z funkcji wyraża się zasadność wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45 § 1 KP). Z chwilą odwołania lub rezygnacji z funkcji kanclerza uczelni niepublicznej umowa o pracę traci swą przyczynowość (zasadność), gdyż innej pracy odwołany kanclerze nie może wykonywać na podstawie dotychczasowej umowy o pracę. Odwołanie (rezygnacja) z funkcji kanclerza stanowi więc wystarczającą przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, którą zawarto z nim w związku z powierzeniem mu tej funkcji.

Należy wskazać, że rezygnacja kanclerza uczelni niepublicznej z pełnienia funkcji jest czynnością jednostronną, niewymagającą potwierdzenia, czy przyjęcia rezygnacji. Złożenie rezygnacji wymaga, aby dotarło ono podmiotu, który powołuje kanclerza, a więc do założyciela uczelni lub organu wskazanego w statucie. Rezygnacja może być złożona w dowolnej formie, byleby – zgodnie z art. 61 k.c. – oświadczenie woli rezygnującego dotarło do adresata. W przypadku rezygnacji nie jest konieczne odwoływanie z funkcji kanclerza odrębnym aktem. Ustanie stosunku korporacyjnego następuje przez samo skuteczne złożenie założycielowi lub organowi wskazanemu w statucie oświadczenia o rezygnacji z funkcji. Stosunek korporacyjny ustaje z chwilą doręczenia właściwym podmiotom takiego oświadczenia, chyba że z jego treści wynika, iż rezygnacja następuje z nadejściem późniejszego terminu.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że dnia 29 czerwca 2015 roku powód złożył założycielowi pozwanej uczelni niepublicznej rezygnację z funkcji kanclerza z dniem 30 czerwca 2015 roku pod warunkiem spełnienia określonych zobowiązań przez pozwaną uczelnię. Założyciel uczelni przekazał „warunki rezygnacji z funkcji” rektorowi pozwanej uczelni.

Należy podnieść, że oświadczenie woli powoda wywołało skutek prawny w postaci ustania stosunku korporacyjnego z dniem 30 czerwca 2015 roku i to niezależnie od spełnienia warunków rezygnacji.

Powód podał, że pismem z dnia 22 lipca 2015 roku cofnął oświadczenie woli o rezygnacji z funkcji kanclerza. Należy wskazać, że takie oświadczenie woli nie mogło wywołać skutku prawnego, bowiem stosunek korporacyjny już ustał z dniem 30 czerwca 2015 roku.

Powód podnosi, że cofnął oświadczenie woli o rezygnacji z funkcji kanclerza, bowiem nie zostały spełnione warunki, na jakich doszło do rezygnacji z funkcji kanclerza.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 89 in fine k.c. za warunek uznawane jest zastrzeżenie przyszłe i niepewne od którego można uzależnić powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej. Przesłanka przyszłości zdarzenia oznacza, iż nie nastąpiło ono jeszcze w momencie zastrzegania warunku. Niepewność zaś, przejawiać się może nie tylko w czystym braku wpływu woli stron na wypełnienie się warunku, lecz także w istnieniu tego rodzaju zależności. Najistotniejszym podziałem warunków jest podział na warunki zawieszające i rozwiązujące. Do tych pierwszych kwalifikuje się te zastrzeżenia, które uzależniają powstanie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Spełnienie się warunku należącego do drugiej kategorii powoduje zaś ustanie skutków czynności prawnej.

Analizując treść pisma powoda z dnia 29 czerwca 2015 roku zatytułowanego „rezygnacja”, należy stwierdzić, że powód nie uzależnił rezygnacji z funkcji kanclerza od spełnienia określonych warunków. Powód napisał, że rezygnuje z dniem 30 czerwca 2015 roku z powierzonej funkcji. Powód nie zastrzegł, że rezygnacja z funkcji kanclerza nastąpi po spełnieniu wszystkich wskazanych warunków, a podał termin ustania stosunku korporacyjnego. Słusznie podał założyciel uczelni w piśmie z dnia 27 lipca 2015 roku, że jeżeli warunki rezygnacji nie zostały spełnione, to powodowi przysługuje roszczenie na drodze cywilnej (k.10).

Należy dodać, że oświadczenie woli założyciela uczelni o odwołaniu powoda funkcji kanclerza, a zawarte w piśmie z dnia 27 lipca 2015 roku nie mogło wywołać skutku prawnego, ponieważ z dniem 30 czerwca 2015 roku powód zrezygnował z funkcji kanclerza. Gdyby nie rezygnacja powoda z powierzonej funkcji, to oświadczenie założyciela uczelni o odwołaniu powoda z funkcji kanclerza byłoby skuteczne, choć wadliwe. Wadliwość ta nie miałaby wpływu na prawidłowość rozwiązania stosunku pracy, gdyż dotyczy ona stosunku korporacyjnego a nie stosunku pracy.

W następstwie rezygnacji z powierzonej funkcji kanclerza, pozwana mogła rozwiązać z powodem umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony. Pozwana, wbrew stanowisku Sądu I instancji, zgodnie z przepisami prawa (art. 30 § 4 k.p. i art. 45 § 1 k.p.) rozwiązała z powodem umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Z oświadczenia woli pracodawcy wynika, że przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę była rezygnacja powoda z funkcji kanclerza. Z uwagi na wątpliwości założyciela uczelnie w zakresie skuteczności oświadczenia woli o rezygnacji powoda z powierzonej funkcji, powód został odwołany z funkcji kanclerza. Z chwilą rezygnacji powoda z funkcji kanclerza uczelni niepublicznej, umowa o pracę utraciła swą przyczynowość, gdyż innej pracy powód nie mógł wykonywać na podstawie dotychczasowej umowy o pracę, w której określono stanowisko pracy – kanclerza.

Skoro pozwana uczelnia nie naruszyła przepisów prawa pracy w zakresie rozwiązania stosunku pracy, to na mocy art. 386 § 1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok i oddalić powództwo.

O kosztach zastępstwa procesowego za obie instancje orzeczono na mocy art. 98
§ 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. przy zastosowaniu § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat
za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity: Dz.U.
z 2013r., poz. 461) oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r., poz. 1800).

(-)SSO Grzegorz Tyrka (spr.) (-) SSO Teresa Kalinka (-)SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia Przewodniczący Sędzia