Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją numer (...) z dnia 21 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że Z. M. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako zleceniobiorca z tytułu zawartej umowy zlecenia z płatnikiem składek Pracownią (...) Sztukatorskich i (...) M. J. w okresie od dnia 19.10. 2015 roku do dnia 15.12. 2015 roku, , a także określił podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne , rentowe i wypadkowe za : październik 2015r. i listopad 2015r. w kwocie 0, 00 zł., za grudzień 2015r. - w kwocie 350 zł. i na ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2015r. w kwocie 310,59 zł.

/ decyzja - k. 2-5 akt ZUS/

Płatnik składek (...) Sztukatorskich i (...) M. J. w Ł., złożyła w dniu 21 grudnia 2016 roku odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie i orzeczenie , że ubezpieczony nie podlega , jako zleceniobiorca, obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresie, wskazanym w zaskarżonej decyzji . W uzasadnieniu argumentował, że zawarta z ubezpieczonym , umowa, miała charakter umowy o dzieło. Wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego i wspólnie rozpoznanie odwołań , złożonych przez płatnika od innych decyzji ZUS dotyczących innych osób, ale w tym samym przedmiocie.

/ odwołanie k. 2-15/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 5.01.2017r., organ rentowy wnosił o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

/ odpowiedź ZUS na odwołanie k. 16/

Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą VIII U 45/17.

Z. M. , działający przez pełnomocnika, syna A. M. , nie zajął merytorycznego stanowiska w sprawie .

Decyzją numer (...) z dnia 21 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że L. G. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako zleceniobiorca z tytułu zawartej umowy zlecenia z płatnikiem składek Pracownią (...) Sztukatorskich i (...) M. J. w okresie od dnia 7.07. 2013 roku do dnia 30.10. 2013 roku, i od 1.10.2015r. do 10.12.2015r., a także określił podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne , rentowe i wypadkowe za : okres od lipca do października 2013r. w kwocie 0, 00 zł., za grudzień 2013r. - w kwocie 7100 zł., październik, listopad 2015r. – o,00 zł., grudzień 2015r. – 3000 zł. i na ubezpieczenie zdrowotne za od lipca do października 2013r. w kwocie 0, 00 zł., za grudzień 2013r. - w kwocie 6300,54 zł., październik, listopad 2015r. – 0,00 zł., grudzień 2015r. – 2662,20 zł.

/ decyzja - k. 2-5 akt ZUS/

Płatnik składek (...) Sztukatorskich i (...) M. J. w Ł., złożył, w dniu 21 grudnia 2016 roku, odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie i orzeczenie , że ubezpieczony nie podlega , jako zleceniobiorca, obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresie, wskazanym w zaskarżonej decyzji . W uzasadnieniu argumentował, że zawarta z ubezpieczonym , umowa, miała charakter umowy o dzieło, załączając dokumentację fotograficzną - bez oznaczenia: jakich prac dotyczą , i bez wskazania – wykonawcy prac.

/ odwołanie k. 2-15/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 5.01.2017r., organ rentowy wnosił o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

/ odpowiedź ZUS na odwołanie k. 16/

Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą VIII U 35/17.

L. G. nie stawił się na żadnej z rozpraw, zajął stanowiska w sprawie.

Decyzją numer (...) z dnia 21 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że H. L. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako zleceniobiorca, z tytułu zawartej umowy zlecenia z płatnikiem składek Pracownią (...) Sztukatorskich i (...) M. J. , w okresie od dnia 27.11. 2013 roku do dnia 6.01. 2014 roku, a także określił podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne , rentowe i wypadkowe za : listopad i grudzień 2013r. w kwocie 0, 00 zł., za styczeń 2014r. - w kwocie 2850 zł. i na ubezpieczenie zdrowotne za styczeń 2014r. w kwocie 2529,09 zł.

/ decyzja - k. 2-5 akt ZUS/

Płatnik składek (...) Sztukatorskich i (...) M. J. w Ł., złożył w dniu 21 grudnia 2016 roku odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej uchylenie i orzeczenie , że ubezpieczony nie podlega , jako zleceniobiorca, obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresie, wskazanym w zaskarżonej decyzji . W uzasadnieniu argumentował, że zawarta z ubezpieczonym , umowa, miała charakter umowy o dzieło, załączając dokumentację fotograficzną - bez oznaczenia: jakich prac dotyczą , bez wskazania – wykonawcy prac.

/ odwołanie k. 2-15/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 5.01.2017r., organ rentowy wnosił o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu skarżonej decyzji.

/ odpowiedź ZUS na odwołanie k. 16/

Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą VIII U 42/17.

H. L. nie zajął merytorycznego stanowiska w sprawie .

/protokół rozprawy z dnia 28.06.2017r. k. 200 odwr./ .

Zarządzeniami sędziego referenta z dnia 16 stycznia 2017r. , sprawy zostały połączone celem wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

/ zarządzenia z dn. 16.01.2017r. w każdej ze spraw/

Sąd Okręgowy, rozpoznając odwołania, ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący się płatnik – (...) Sztukatorskich i (...) M. J. w Ł. funkcjonuje w obrocie prawnym od 19.10. 1977r. Przedmiotem działalności jest, wskazana w Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej - działalność historycznych miejsc i budynków oraz podobnych atrakcji turystycznych.

/okoliczności bezsporne /

W dniu 7 lipca 2013 rok, płatnik składek, zawarł z L. G. , urodzonym w dniu (...) , umowę , nazwaną umową o dzieło, której przedmiotem było wykonanie rekonstrukcji obiektu zabytkowego w Ł. przy ul. (...) , w terminie do dnia 30.10. 2013 roku . Strony ustaliły, że L. G. przysługuje wynagrodzenie w wysokości – „grupowe” wg wykonanych robót z którego Zamawiający dokona stosownych potrąceń , zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych . Wynagrodzenie będzie płatne w ciągu 14 dni po przyjęciu – „dzieła” i wystawieniu rachunku przez Wykonawcę. Do akt ZUS załączony został rachunek z dnia 31.12.2013r – z adnotacją : zgodnie z umową z dnia 07-07-2013 na kwotę 7100 zł. Na rachunku znajduje się podpis odbiorcy kwoty 6078 zł.

W dniu 1.10. 2015 rok, płatnik składek zawarł z L. G. , umowę , nazwaną umową o dzieło, której przedmiotem było wykonanie rekonstrukcji gzymsów i sztukaterii w obiekcie zabytkowym w Ł. przy ul. (...) , w terminie do dnia 10.12. 2015 roku . Strony ustaliły, że L. G. przysługuje wynagrodzenie w wysokości wg wykonanych robót z którego Zamawiający dokona stosownych potrąceń , zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych , odbioru robot dokonuje kierownik Wynagrodzenie będzie płatne w ciągu 14 dni po przyjęciu – „dzieła” i wystawieniu rachunku przez Wykonawcę.

W dniu 1.10.2015r. L. G. odbył szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego.

Do umowy , zawartej w aktach ZUS, załączony został rachunek z dnia 31.12.2015r. – na kwotę 3000 zł.

L. G. łączył, za pomocą kielni, starą i nową cześć tynku na budynku przy ul . (...) czyli nakładł tynki , w budynku (...) robił renowację lastryka schodów wewnętrznych , która polegała na wypełnianiu ubytków . Otrzymał wynagrodzenie za roboczo-godziny aktywności, w oparciu o katalogi norm kosztorysowych. L. G. używał narzędzi i sprzętu płatnika . Wykonywane przez niego czynności, kontrolował kierownik budowy – K. C., na terenie EC 1 – codziennie obecny był inspektor nadzoru, który dodatkowo kontrolował sposób wykonania czynności. Do L. G. nie było zastrzeżeń.

/ umowy : z dn. 7.07.2013r. 1.01.2015r., k. 131, 104, rachunki k. 130,104, zaświadczenie o szkoleniu z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego k. 102 akt ZUS, zeznania: świadka W. J. k. 58, świadka K. C. k. 200 odwr, 201 /.

Płatnik składek zawarł z H. L. , urodzonym w dniu (...) , umowę w dniu 27 .11. 2013 roku, nazwaną umową o dzieło, której przedmiotem było : rekonstrukcja i renowacja pełna z malowaniem okien na obiekcie zabytkowym w (...) sztuki , w terminie do dnia 6.01. 2014 roku . Strony ustaliły wynagrodzenie H. L. w kwocie 200 zł./m.kw. brutto. Wynagrodzenie będzie płatne w ciągu 14 dni odliczając zaliczkę na podatek dochodowy . Do umowy, zawartej w aktach ZUS, załączony został rachunek – z adnotacją „ końcowe rozliczenie 23.01.2014r. i podpis (...) Rachunek wystawiony za wykonie umowy z dnia 27. (...).

H. L. z zawodu jest stolarzem. Wykonywał czynności w (...) sztuki, w czteroosobowej brygadzie w stałych godzinach w ciągu dnia od 7 do 14, ale nie wykonywał czynności w Ś.. Wykonywał czynności w zakresie elementów drewnianych, przy naprawie okien: opalał je z farby, szpachlował, malował, ościeży , parapetów. Gdy brakowało jakiegoś elementu okna – wykonywał ten element [ dorabiał go – wyjaśnienia k. 55] W chwili zawierania umowy, nie wiedział które okna będzie naprawiał. co ma wykonać . Nie pamięta kto wskazywał okna do naprawy . H. L. używał narzędzi i sprzętu płatnika.

/ umowa z, rachunkiem k.37 akt ZUS, zeznanie H. L. j e-protokół rozprawy z dnia 16.05.2016r. k. 78 /.

Płatnik składek, zawarł z Z. M. , urodzonym w dniu (...), umowę, nazwaną umową o dzieło, w dniu 19.10..2015 rok, której przedmiotem była renowacja , rekonstrukcja, gzymsów profilowanych przy obiekcie zabytkowym w Ł. przy ul. (...) w terminie do dnia 15.12. 2015 roku . Strony ustaliły wynagrodzenie grupowe wg obrysu , wykonanego przez kierownika budowy. Wynagrodzenie będzie płatne w ciągu 14 dni po wykonaniu – dzieła - i wystawieniu rachunku przez Wykonawcę. . Do umowy , zawartej w aktach ZUS, załączony został rachunek na kwotę 350 zł. – z adnotacja „ zrezygnował po 8 dniach” , z pieczątką i podpisem na rachunku Firmy (...)

W dniu 19.10.2015r. Z. M. odbył szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego.

Wykonywał czynności w Ł. przy bramie zabytkowej wjazdu do przedszkola, i w Ł. przy ul. (...) , polegające na usuwaniu [ „skubaniu” k. 121] starego tynku na tych obiektach i pokrywania powierzchni nowym tynkiem . Polecenie „skubania” starych tynków i pokrywania nowymi - otrzymał od majstra . Z. M. używał narzędzi i sprzętu płatnika.

Po tygodniu otrzymał od W. J. 300 zł. Przed rozpoczęciem prac – nie wiedział co będzie ich przedmiotem.

/ umowa z rachunkiem akta ZUS, zaświadczenie o szkoleniu z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zabezpieczenia przeciwpożarowego – akta ZUS, zeznanie Z. M. e-protokół rozprawy z dnia 24.05.2017r. płyta CD k. 123 /.

Decyzją numer (...) r. z dnia 4 lipca 2017r. ZUS zmienił decyzję z dnia 21 listopada 2016r i stwierdził , że Z. M. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako zleceniobiorca z tytułu zawartej umowy zlecenia z płatnikiem składek Pracownią (...) Sztukatorskich i (...) M. J. w okresie od dnia 19.10. 2015 roku do dnia 28 października 2015 roku, a także określił podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne , rentowe i wypadkowe za : październik 2015r. w kwocie 0, 00 zł., za grudzień 2015r. - w kwocie 350 zł. i na ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2015r. w kwocie 310,59 zł.

/ decyzja - k. 214 /

Na mocy umowy numer (...) , zawartej w dniu 26.03.2013r. pomiędzy: Miastem Ł. reprezentowanym przez Administrację (...) Ł. a (...)-Rzeźba w K. i płatnikiem – jako partnerem : Miasto Ł. jako Zamawiający zlecił , a Wykonawca przyjął do realizacji robotę budowlaną , polegającą na remoncie i przebudowie wraz z infrastrukturą techniczną budynku frontowego o funkcji mieszkalno-usługowej w nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...).

/kserokopia umowy k. 165-169/

Płatnik zawarł w dniu 4.09.2013r z (...) umową numer (...)-R Przedmiotem umowy jest wykonanie prac konserwatorskich i robót budowlanych, w ramach zadania pn. Rewitalizacja zabytkowych: elewacji, ślusarki, stolarki okiennej, zewnętrznej stolarki przy ul. (...) polegających na : wykonaniu zakresu prac, zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia tj. dokumentacją projektową , programem konserwatorskim , specyfikacjami, wytycznymi (...) wojewódzkiego Konserwatora zabytków oraz wytycznymi zamawiającego. Zgodnie z & 4 punkt 9 tej umowy: wszystkie osoby pozostające w jego dyspozycji w ramach wykonywania robót objętych przedmiotem niniejszej umowy, posiadają: odpowiednie kwalifikacje zawodowe w rozumieniu prawa i wymogów umowy , aktualne badania lekarskie, jeżeli przepisy nakładają obowiązek posiadania takich badań, są przeszkoleni w zakresie przepisów bhp i przeciwpożarowych, posiadają prawo wykonywania pracy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Wykonawca – płatnik zobowiązał się , przed rozpoczęciem prac, do przestawienia Zamawiającemu pisemną listę osób i podmiotów, które będą wykonywały w jego imieniu pracę, _z podaniem numerów dowodów osobistych i numerów PESEL.

/kserokopia umowy k. 170-178/

Na mocy umowy z dnia 18.11.2015r. zawartej przez płatnika z Zespołem (...) w Ł. ul. (...), płatnik zobowiązał się do wykonywania robót budowlanych dotyczących zadania inwestycyjnego pn.: „Remont elewacji budynku Zespołu (...)” w ramach programu MIA 100 K.. Zakres robót dotyczy następującego zakresu rzeczowego: wykonanie dodatkowych polichromii na ścianach i suficie westybulu, wykonanie dodatkowych elementów sztukaterii na suficie westybulu , wykonanie mazerunku imitującego zabytkowych drzwi głównych frontowych i od podwórka , wg zatwierdzonego przez służby konserwatorskie wzoru , wykonanie zadaszenia wyjścia od podwórka, uzupełnienie konstrukcji nośno-wsporczej pod elementy sztukatorskie gzymsu wieńczącego i między piętrowego .

/kserokopia umowy k. 179-185/

A. S. (1), w grudniu , przed Ś. w 2013r. [ w okresie od 27.11.2013r. do 20.12.2013r. ] wykonywał na rzecz płatnika czynności na ternie (...) sztuki polegające na gipsowaniu, wstawianiu kątowników, ocieplaniu fundamenty . Czasem , na polecenie M. J., wykonywał inne prace np. kopanie dołów , zalewanie balkonów , zeskrobywanie farby olejnej ze starych okien , montowanie metalowych okien , za co otrzymywał wynagrodzenie według stawki godzinowej , ustalonej na kwotę 10 zł. , ale otrzymał – 9 zł. za godzinę , wykonując czynności w stałych godzinach 7-15 [ 8 godzin]. Za poleconą prace po godzinie 15 , nie otrzymał dodatkowego wynagrodzenia,.

/zeznania świadka A. S. (1) k. 201 odwr., wykaz spraw toczących się w Sadzie Okręgowym w Łodzi w udziałem płatnika, wśród wymienionych osób – A. S. (1) – k. 162/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie dokumentów, zawartych w aktach sprawy i w aktach ZUS , uznając je za wiarygodne i wystarczające do poczynienia przedmiotowych ustaleń. Powołane dokumenty nie były kwestionowane w toku postępowania przez żadną ze stron, a Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw, ażeby z urzędu zakwestionować ich wartość dowodową w sprawie. Sąd oparł się także na zeznaniach świadków: W. J. – żony M. J., K. C. , kierownika budowy, T. K. – także zaangażowanego przez firmę (...) , na podstawie umowy o dzieło, wykonawcy, M. K. - , wykonującego na rzecz firmy (...), czynności przy czyszczeniu kamienia - piaskowca , choć bez umowy o dzieło , za wykonane czynności otrzymał , umówioną kwotę wynagrodzenia, A. S. (2) , która realizowana zawartą umowę o dzieło w 2013r. przy odnawianiu starych okien w (...) sztuki , A. B. , który wykonywał prace przy remoncie okien , za wynagrodzenie według stawki – za okno, A. S. (1), który wykonywał czynności na rzecz płatnika w grudniu 2013r.: gipsowania, wstawiania kątowników, ocieplał fundamenty : czasem , na polecenia M. J., wykonywał inne prace np. kopanie dołów , zalewanie balkonów , zeskrobywanie farby olejnej ze starych okien , montowanie metalowych okien , za co otrzymywał wynagrodzenie według stawki godzinowej , ustalonej na kwotę 10 zł. , ale otrzymał – 9 zł. za godzinę , wykonując czynności w stałych godzinach 7-15 [ 8 godzin]. Za poleconą prace po godzinie 15 , nie otrzymał dodatkowego wynagrodzenia,.

Sąd oparł się także na zeznaniach stron: M. J. , oraz Z. M. i H. L.. L. G. na stawił się na żadnej z rozpraw. . Zeznania stron obrazują przebieg realizacji zawartych umów . W tym zakresie – opisu wykonywanych czynności , miejsca ich realizacji, użytych narzędzi i sprzętu , sprawowania przez płatnika kontroli nad wykonawstwem , Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i stron, gdyż są spójne, i logiczne. Natomiast – wnioski orzecznicze – Sąd wyprowadził odmienne.

Dodatkowo wskazać należy, że odwołujący się płatnik, nie zakwestionował, wskazanych przez organ rentowy, w zaskarżonych decyzjach - okresów, podlegania przez zainteresowanych, obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorcy u płatnika składek, ani miesięcznych podstaw wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne na te okresy , ale , podnosił, że , jako płatnik składek, nie był zobowiązany do uiszczania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne zainteresowanej, ponieważ kwestionowane umowy, była umowami o dzieło i nie stanowiły tytułu do ubezpieczeń społecznych.

Wiele osób wykonywało czynności na rzecz płatnika , w ramach różnych , zawieranych umów : wykaz spraw, toczących się z udziałem osób, z którymi płatnik zawarł umowy znajduje się na k. 162. Sąd podkreśla : każda sytuacja jest indywidualna ,zatem Sąd , w przedmiotowym postepowaniu, dotyczącym trzech podmiotów: L. G., H. L., Z. M., skoncentrował się tylko na konkretnie wykonywanych , przez te osoby, czynnościach , choć , za pomocą zeznań świadków- próbował ustalić mechanizm angażowania osób i jego efekty . Ale , co Sąd podkreśla – każdy przypadek jest jednostkowy i każdy wymaga indywidualnego podejścia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz, poczynionych na jego podstawie ustaleń, odwołania nie są zasadne i podlegają oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 roku (t.j. Dz.U. z 2013 roku, poz. 1442 ze zm.) osoby, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której, zgodnie z Kodeksem cywilnym, stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Z mocy art. 13 pkt. 2 zleceniobiorcy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1 lit. „e” ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (t.j. Dz.U. z 2008 roku, Nr 164, poz. 1027, ze zm.) obowiązującej od dnia 1 października 2004 roku osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Stosownie do art. 36 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązkiem płatnika składek – z mocy art. 46 ust. 1 i art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – jest obliczanie, rozliczanie i opłacanie należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy oraz przesyłanie w wyznaczonym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłacanie składek za dany miesiąc.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której, zgodnie z Kodeksem cywilnym, stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 (to jest przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia), jeżeli w umowie określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Do ustalenia zaś podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których wyżej mowa, z mocy art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych , stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6. Ust. 5 art. 81 stanowi, że przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z kolei wymieniony ust. 6 art. 81 przewiduje, że podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest kwalifikacja prawna umów , objętych zaskarżonymi decyzjami , nazwanych umowami o dzieło, zawartych przez płatnika składek: Pracownię (...) z L. G., H. L. i Z. M. , a mianowicie ocena czy były to umowy o dzieło czy też umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do których zastosowanie mają przepisy kodeksu cywilnego o umowie zlecenia, , a pochodną tego jest ustalenie obowiązku uiszczenia odpowiednich składek ubezpieczeniowych.

Na wstępie wskazać należy, że umowa zlecenia i umowa o dzieło to podstawowe kontrakty usługowe, konkurencyjne w stosunku do umowy o pracę. Różnica między tymi dwoma rodzajami umów jest, dla podmiotów zatrudniających, bardzo istotna, bowiem wiąże się z różnymi konsekwencjami prawnymi.

I tak np. podczas, gdy umowy o dzieło rodzą określone obowiązki z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych odnośnie naliczania i odprowadzania składek ubezpieczeniowych tylko wówczas, gdy są zawierane z własnymi pracownikami, to umowy zlecenia pociągają za sobą skutki ubezpieczeniowe bez względu na to, z kim są zawierane - z własnym pracownikiem, czy z osobą z zewnątrz.

Zatem, jeśli dana umowa zostanie błędnie uznana nie za umowę o dzieło, ale za umowę zlecenia, to naliczenie w stosunku do niej składek na ZUS będzie niedozwolone, podobnie jak brak naliczenia składek w przypadku umowy zlecenia, która niewłaściwie została zakwalifikowana jako umowa o dzieło. Podkreślić należy, że decydująca jest treść, a nie nazwa umowy. Aby prawidłowo ustalić, z jaką umową mamy w danym przypadku do czynienia, tzn. czy jest to umowa zlecenia, czy umowa o dzieło, należy kierować się jej treścią, zadaniem, jakie osoba zatrudniana ma do wykonania, czyli istotą obowiązków umownych, jakie osoba ta na siebie przyjmuje.

Wskazać należy, iż stosownie do treści art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, przy czym do umowy o świadczenie usług stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.). W doktrynie panuje pogląd, że przedmiotem umowy o świadczenie usług jest dokonanie określonej czynności faktycznej, która nie musi prowadzić do osiągnięcia indywidualnie oznaczonego rezultatu. Chodzi tu zatem o umowy zobowiązujące do dokonania jednej lub wielu czynności faktycznych (także stałego ich dokonywania).

Zgodnie zaś z treścią art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Nie ulega przy tym żadnych wątpliwości, że przepisy o zleceniu nie mają zastosowania do czynności będących przedmiotem umowy o dzieło, bowiem wykonanie dzieła, zgodnie z prezentowanym w doktrynie poglądem, nie mieści się w pojęciu usługi w rozumieniu art. 750 k.c.

Umowę o dzieło zalicza się do kategorii „umów rezultatu” i przeciwstawia umowie zlecenia - jako „umowie o staranne wykonanie usługi”. W odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Tymczasem umowa zlecenia takiego rezultatu - jako koniecznego do osiągnięcia - nie akcentuje. Elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia nie jest zatem wynik, lecz starania podejmowane w celu osiągnięcia tego wyniku /por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 21 grudnia 1993 r. sygn. III AUr 357/93, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych rok 1994, Nr 6, poz. 49, str. 63; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 26 stycznia 2006 r. sygn. III AUa 1700/05, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych rok 2008, Nr 3, poz. 5, str. 55; wyrok Sądu Najwyższego z 13 marca 1967 r. sygn. I CR 500/66; opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna, Pracy i (...) rok 1968, Nr 1, poz. 5, z najnowszych orzeczeń : wyrok Sądu Najwyższego z 14.11.2013r. II UK 115/13 i wyrok Sadu Najwyższego z dnia 8.11.2013r. II UK 157/13 /.

Dokonując kwalifikacji konkretnej umowy należy w pierwszej kolejności badać, czy świadczenie będące przedmiotem zobowiązania ma cechy dzieła. Dzieło stanowi zawsze zjawisko przyszłe, jest czymś, co w chwili zawarcia umowy nie istnieje, lecz ma dopiero powstać w jakiejś określonej przyszłości. Rezultat, na jaki umawiają się strony, musi być z góry określony i może przyjmować zarówno postać materialną jak i niematerialną. Cechą konstytutywną umowy o dzieło jest, aby rezultat ten był obiektywnie osiągalny i w konkretnych warunkach pewny. Dzieło musi mieć indywidualny charakter i odpowiadać osobistym potrzebom zamawiającego. Podkreślenia także wymaga, że celem umowy o dzieło nie jest czynność (samo działanie lub zaniechanie), która przy zachowaniu należytej staranności prowadzić ma do określonego w umowie rezultatu, lecz samo osiągnięcie tego rezultatu. W umowie o dzieło chodzi zawsze o osiągnięcie umówionego rezultatu, niezależnie od rodzaju i intensywności świadczonej w tym celu pracy i staranności.

Tymczasem umowa o świadczenie usług jest umową starannego działania, jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu. W umowie zlecenie można wskazać rezultat, który powinien być osiągnięty, a podejmujący zlecenie powinien podejmować starania by go osiągnąć. Jednak w odniesieniu do umowy zlecenia po pierwsze nie da się określić zamierzonego rezultatu w sposób pewny, a po drugie nie sposób przewidzieć, w jakim stopniu zostałby on osiągnięty.

W odróżnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienia doprowadziły do konkretnego, w przyszłości, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Umowa zlecenia nie akcentuje tego rezultatu, jako koniecznego do osiągnięcia, nie wynik zatem (jak w umowie o dzieło), lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku, są elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia, tj. przedmiotem istotnym (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 grudnia 1993 r. III AUr 357/93).

Sposób wykonania dzieła pozostawiony jest w zasadzie uznaniu przyjmującego zamówienie, byleby dzieło miało przymioty ustalone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła. Przyjmujący zamówienie nie ma także, co do zasady, obowiązku osobistego wykonania dzieła, chyba że wynika to z umowy lub charakteru dzieła (np. dzieło artystyczne). Ryzyko nieosiągnięcia rezultatu zawsze obciąża przyjmującego zamówienie. Przy czym odpowiedzialność przyjmującego zamówienie w wypadku nieosiągnięcia celu umowy, jest odpowiedzialnością za nieosiągnięcie określonego rezultatu, a nie za brak należytej staranności /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2000 r. sygn. II UKN 386/99, opubl. OSNP 2001/16/522/.

A zatem z umową rezultatu mamy do czynienia wtedy, gdy spełnienie świadczenia przez dłużnika polega na doprowadzeniu do określonego efektu. W tego typu umowach jedynie taki stan będzie uznany za wykonanie zobowiązania. Z kolei z umową starannego działania jest związany obowiązek dłużnika działania w sposób sumienny w kierunku osiągnięcia danego rezultatu, przy czym już samo sumienne działanie jest spełnieniem świadczenia, niezależnie czy ostatecznie zostanie osiągnięty zamierzony rezultat czy nie. (K. B. artykuł „Kilka mitów z zakresu teorii umów (...) teza 2 )

Należy podkreślić, że umowę o dzieło zdefiniowano w art. 627 k.c. jako zobowiązanie do wykonania oznaczonego dzieła za wynagrodzeniem. Starania przyjmującego zamówienie w umowie o dzieło mają doprowadzić w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu, za wynagrodzeniem zależnym od wartości dzieła ( art. 628 § 1, art. 629, art. 632 k.c.). Umowa o dzieło zakłada swobodę i samodzielność w wykonywaniu dzieła, a jednocześnie nietrwałość stosunku prawnego, gdyż wykonanie dzieła ma charakter jednorazowy i jest zamknięte terminem wykonania. Przyjmuje się, że rezultat, o który umawiają się strony, musi być z góry określony, mieć samoistny byt obiektywnie osiągalny i pewny.

Wykonanie dzieła najczęściej przybiera postać wytworzenia rzeczy lub dokonania zmian w rzeczy już istniejącej (naprawienie, przerobienie, uzupełnienie); takie dzieła są rezultatami materialnymi umowy zawartej między stronami, weryfikowalnymi ze względu na istnienie wad (wyrok SN z dnia 3 listopada 2000 r. IV CKN 152/2000 OSNC 2001 Nr 4 poz. 63).

Poza rezultatami materialnymi, istnieją także rezultaty niematerialne, które mogą, ale nie muszą być ucieleśnione w jakimkolwiek przedmiocie materialnym. W każdym razie takim rezultatem nieucieleśnionym w rzeczy nie może być czynność, a jedynie jej wynik, dzieło bowiem musi istnieć w postaci postrzegalnej, pozwalającej nie tylko odróżnić je od innych przedmiotów, ale i uchwycić istotę osiągniętego rezultatu.

Z dokonanych ustaleń wynika, że przedmiotowe umowy, zawarte z L. G., H. L., Z. M. , objęte zaskarżonymi decyzjami , były nakierowane na wykonanie, na podjęcie działań, w celu wykonania - prac: rekonstrukcja, renowacja [ także z malowaniem okien] – w przypadki H. L. w obiekcie zabytkowym (...), renowacja i rekonstrukcja gzymsów profilowanych przy obiekcie zabytkowym ul. (...), - w przypadku Z. M. , rekonstrukcja obiektu zabytkowego przy ul. (...) - umowa z dnia 7.07.2013r. dotycząca L. G., rekonstrukcja gzymsów i sztukaterii w obiekcie zabytkowym ul. (...) - w odniesieniu do umowy z dnia 1.10.2015r. L. G. . Sad zwraca uwagę, ze żadna z tych , będących przedmiotem analizy, umów : nie wskazuje jakichkolwiek indywidualnych rezultatów, efektów do osiągnięcia . Renowacja , rekonstrukcja to zestaw powtarzających się czynności, w praktyce, znanych wykonawcom, ale realizowanych nie w ramach autorskiego, indywidualnego procesu twórczego , tylko w ramach zlecenia płatnika , który – w związku z zawartymi , przytoczonymi przez Sąd , umowami z Zamawiającymi : (...) , Miastem Ł., Zespołem (...) w Ł. ul. (...), – wykonywał czynności, zgodnie z zaleceniami, wytycznymi , zarówno : (...) wojewódzkiego konserwatora zabytków, jak i dokumentacją projektową , programem konserwatorskim , specyfikacjami, oraz wytycznymi zamawiającego.

Czynności takie jak : tynkowanie, gipsowanie, malowanie , usuwanie starej farby i pokrywanie nową , kopanie dołów, wylewanie balkonów, uzupełnianie brakujących elementów-fragmentów ościeżnic , framug okiennych , drzwi itp. stanowią elementy procesu technologicznego – renowacji, rekonstrukcji obiektów zabytkowych , ale nie tylko – renowacji i rekonstrukcji każdego obiektu , który wymaga takich procesów. Jeden lub kilka - z elementów odnowy . O tym , że były to procesy powtarzalne, oparte na starannym działaniu - nie jednorazowe , świadczą nawet znamiona czasownikowe przy określaniu czynności do wykonania – w trybie niedokonanym, ciągłym: renowacja , rekonstrukcja, [ także np. z malowaniem ] .

A zatem istotą świadczenia ze strony L. G., H. L., Z. M. było wykonanie czynności , opisanych wyżej, cechujących się powtarzalnością i cyklicznością na przykład: usuwanie starego tynku i pokrywaniu ścian nowym tynkiem przez Z. M., czy L. G. przy ogrodzeniu na ul. (...), czynności przy renowacji lastryka schodów w EC 1 , czy też, wykonywane przez H. L., czynności w zakresie elementów drewnianych, przy naprawie okien: opalanie je z farby, szpachlował, malował, ościeży , parapetów. Gdy brakowało jakiegoś elementu okna – wykonywał ten element. Przy wykonywaniu czynności – żaden z wykonujących opisane czynności panów nie miał dowolności , swobody, inwencji twórczej, żaden element nie był jego autorską interpretacją zasad, reguł postępowania w procesie dokonywanej renowacji i rekonstrukcji z wymiernym efektem .

Rezultat tych czynności – rezultat zawartych umów –nie był określony w żadnej z umów . Argument , podnoszony przez płatnika , że rezultatem miało być odnowieni określonego obiektu zbytkowanego , jest o tyle wiarygodny , że – to płatnik – zawierał umowy z Zamawiającymi: Miastem Ł., (...) Zespołem Szkół . To płatnik zabezpieczał sprzęt i materiały , którymi , wykonywali swojej prace wykonawcy – strony postepowania, i jak wynika z dokonanych ustaleń , płatnik przekazywał zainteresowanym – materiały , które wykorzystywali przy realizacji czynności renowacji i rekonstrukcji .

Z dokonanych ustaleń wynika, że żadna z umów nie była indywidulanie oznaczona; brak numeru na żadnej umowie.

Wykazane okoliczności wskazują , że nie rezultat działania był określony w umowach , tylko wykonanie opisanych usług – renowacji i rekonstrukcji, a te czynności – powtarzające się jak: tynkowanie, gipsowanie, malowanie , usuwanie starej farby i pokrywanie nową , kopanie dołów, wylewanie balkonów, uzupełnianie brakujących elementów-fragmentów ościeżnic , framug okiennych , drzwi itd. , nie stanowiły – samodzielnie indywidualnego bytu w obrocie, nie stanowiły autorskiego programu, realizowanego przez wykonawców, nie zawierały śladów inwencji twórczej, nie były objęte swobodą twórczą , inwencją kreatywną .

Podejmowane przez zainteresowanych czynności były powtarzalne i wymagały starannego działania. Rezultat nie był określony w żadnej umowie .

Takiemu zobowiązaniu nie można przypisać cech essentialiae negotii umowy o dzieło, a oczekiwania stron towarzyszące zawieraniu i wykonywaniu badanej umowy, nazywanej przez strony umową o dzieło, mogły się zrealizować wyłącznie jako elementy innej umowy - umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, które są regulowane w art. 750 k.c. Dodać należy, że umowy te mogłyby mieć także cechy umowy o pracę, gdyby oczywiście zachowane zostały przez strony warunki określone w art. 22 k.p.

Oceniając odwołanie płatnika, Sąd Okręgowy miał na względzie zasadę swobody umów (art. 353 ¹ k.c.), w myśl której strony mają możliwości wyboru rodzaju łączącego je stosunku prawnego. Podkreślić jednak należy, że wyżej przytoczona zasada w żadnym razie nie oznacza dowolności, gdyż przywołany wyżej przepis wprost wymaga, aby treść umowy nie sprzeciwiała się naturze danego stosunku prawnego, jego społeczno-gospodarczemu przeznaczeniu i ustawie (zob. także wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2010 r., II UK 334/09, LEX nr 604221).

O tym jaki stosunek w rzeczywistości łączy strony rozstrzygają warunki, na jakich świadczenie jest wykonywane, a nie sama nazwa umowy, czy nawet wola stron, która podlega ograniczeniom wynikającym właśnie z treści art. 353 ¹ k.c. Ponieważ umowa o dzieło należy do umów rezultatu, dlatego oceny wykonania takiej umowy dokonuje się przez pryzmat osiągnięcia konkretnego, indywidualnie oznaczonego wytworu czy też efektu, który może mieć postać zarówno materialną, jak i niematerialną. Realizacja oznaczonego dzieła jest zwykle określonym procesem wykonawczym, o możliwym do wskazania momencie początkowym i końcowym, którego celem jest doprowadzenie do weryfikowalnego i jednorazowego rezultatu, który jest zdefiniowany przez strony już w momencie zawierania umowy. Ryzyko nieosiągnięcia rezultatu obciąża przy tym przyjmującego zamówienie. Dzieło zawsze musi być jednorazowym efektem, zindywidualizowanym już na etapie zawierania umowy i możliwym do jednoznacznego zweryfikowania po wykonaniu. Szereg powtarzalnych i cyklicznych czynności jakimi było wykonanie zestawienia dłużników , które podjął się wykonać zainteresowany na podstawie spornej umowy, nawet , gdy prowadziły do wymiernego efektu, to jednak efekt tych prac nie mógł być rozumiany jako jednorazowy rezultat i kwalifikowany jako realizacja umowy o dzieło. Przedmiotem umowy o dzieło nie może być bowiem osiąganie kolejnych, bieżąco wyznaczanych rezultatów, a takimi były, w ocenie Sądu Okręgowego, efekty – wykonywania prac takich jak: tynkowanie, gipsowanie, malowanie , usuwanie starej farby i pokrywanie nową , kopanie dołów, wylewanie balkonów, uzupełnianie brakujących elementów-fragmentów ościeżnic , framug okiennych , drzwi itd. . Tego rodzaju czynności są charakterystyczne dla umowy o świadczenie usług, którą definiuje obowiązek starannego działania.

Z powyższych rozważań wynika, że, zawarte przez strony, sporne umowy , nie były umowami rezultatu, lecz umowami starannego działania, ponieważ ich przedmiotem było wykonywanie przez zainteresowanych ciągu powtarzalnych czynności, o charakterze cyklicznym, który wprawdzie w celu finalnym zmierzały do osiągnięcia bieżących rezultatów , ale wymagały jedynie starannego działania. . Wobec powyższego, uprawnione jest wnioskowanie, że – z uwagi na przedmiot – planowanej aktywności - wykonywanie czynności przez zainteresowanych , na podstawie zakwestionowanej przez ZUS umowy , rodziło dla zainteresowanych tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie, w jakim obowiązywała ta umowa . Podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, zgodnie z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy, stanowi osiągnięty na podstawie umowy przychód.

Z tych względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołania – orzekając o tym w punkcie 2 wyroku.

Z dokonanych ustaleń wynika, że decyzją numer (...) r. z dnia 4 lipca 2017r. ZUS zmienił decyzję z dnia 21 listopada 2016r i stwierdził , że Z. M. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, jako zleceniobiorca z tytułu zawartej umowy zlecenia z płatnikiem składek Pracownią (...) Sztukatorskich i (...) M. J. w okresie od dnia 19.10. 2015 roku do dnia 28 października 2015 roku, a także określił podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne tj. emerytalne , rentowe i wypadkowe za : październik 2015r. w kwocie 0, 00 zł., za grudzień 2015r. - w kwocie 350 zł. i na ubezpieczenie zdrowotne za grudzień 2015r. w kwocie 310,59 zł. i wobec powyższego , Sąd , na podstawie art. 477 ze zn. 13 k.p.c umorzył postępowanie w zakresie wydanej decyzji z dnia 4.07.2017r. – w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3 sentencji wyroku, biorąc pod uwagę treść art. 98 k.p.c. i zasądził od płatnika na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwotę 1 260 zł. – ł ącznie w związku ze złożonymi trzema odwołaniami. Zgodnie bowiem z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Stosownie do z art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez wykwalifikowanego pełnomocnika zalicza się wynagrodzenie. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika (biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sprawy) Sąd ustalił w oparciu § 2 pkt 1, 2 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804) , także - rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych – Dz. U. z 2016 r. , poz.1667).

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi płatnika