Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił Z. K. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku na wymagane 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie udokumentował żadnego okresu. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy w wymiarze 25 lat. Nie uwzględniono wnioskodawcy jako pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w ODLEWNI (...) S.A. w KUTNIE w okresie od 1 sierpnia 1975 roku do 31 marca 1995 roku z uwagi na brak świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach oraz w (...) Sp. z o.o. w K. w okresie od 1 kwietnia 1995 roku do 31 grudnia 1998 roku, z uwagi na brak świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach zawierającego informację czy pracownik/stale i w pełnym wymiarze czasu pracy był zatrudniony na stanowisku zaliczonym do I kategorii zatrudnienia z powołaniem się na odpowiedni wykaz, dział, pozycję i punkt zarządzenia resortowego.

(decyzja dnia 7 listopada 2016 roku k. 55 akt ZUS).

Odwołanie od w/w decyzji w dniu 1 grudnia 2016 roku złożył Z. K., wnosząc o jej zmianę poprzez uwzględnienie jako okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w Odlewni (...) S.A. w K. i przyznanie prawa do emerytury, a ewentualnie o uchylenie skarżonej decyzji i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania.

(odwołanie z dnia 1 grudnia 2016 roku k. 2-8).

W odpowiedzi organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 10 - 10v)

Na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2017 roku – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku – pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie oraz wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych zaś pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

(stanowisko stron e - protokół z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:56:09 - 00:56:22).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

Z. K. urodził się w dniu (...). W dniu 7 października 2016 roku złożył wniosek o emeryturę. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Na dzień 1 stycznia 1999 roku wnioskodawca legitymuje się 25 letnim stażem ubezpieczeniowym.

Wnioskodawca ukończył Liceum Zawodowe w K. w dniu 15 kwietnia 1975 roku uzyskując zawód mechanik obróbki skrawaniem.

Okoliczności bezsporne

W okresie od dnia 1 sierpnia 1975 roku do dnia 31 marca 1995 roku Z. K. był zatrudniony w Zakładach (...) w K., później zmienionych na Odlewnię (...) S.A. w K. zaś ostatnio na Odlewnię (...) sp. z o.o. w K.. Przy czym w okresie od dnia 26 kwietnia 1976 roku do 10 kwietnia 1978 roku obywał służbę wojskową, pracę ponownie podjął od dnia 2 maja 1978 roku .

(świadectwo pracy z dnia 31 marca 1995 roku k. 24 akt ZUS, zaświadczenie z dnia 2 września 2002 roku k. 28 akt ZUS)

Wnioskodawca był zatrudniony na następujących stanowiskach pracy:

- od 1 sierpnia 1975 roku do 1 listopada1975 roku - stażysta frezer,

- od 1 listopada 1975 roku do 25 kwietnia 1976 roku - wytłaczacz,

- od 26 kwietnia 1976 roku do 10 kwietnia 1978 roku służba wojskowa

- od 2 maja 1878 roku do 31 października 1983 roku - frezer

- od 1 listopada 1983 roku do 1 czerwca 1987 roku - modelarz - frezer

- od 1 czerwca 1987 roku do 31 marca 1995 roku - brygadzista

(karta obiegowa k. 38, pismo z dnia 2 czerwca 1987 roku k. 39, karta służbowa z dnia 28 maja 1987 roku k. 39, pismo z dnia 1 sierpnia 1975 roku k. 40, program wstępnego stażu pracy k. 41,angaż z dnia 17 listopada 1975 roku k. 41 , pismo z dnia 31 października 1975 roku k. 41, umowa o pracę z dnia 2 maja 1978 roku k. 43, karta obiegowa k. 46, angaż z dnia 9 listopada 1983 roku k. 47, pismo z dnia 3 listopada 1983 roku k. 47, angaż z dnia 1 lutego 1983 roku k. 48, angaż z dnia 28 września 1981 roku k. 49, angaż z dnia 20 lutego 1985 roku k. 50, angaż z dnia 4 kwietnia 1985 roku k. 51 , angaż z dnia 4lutego 1986 roku k. 51, angaże k. 52- 57,karta przebiegu zatrudnienia z 1978 roku k. 58, karta przebiegu zatrudnienia z 1979 roku k. 58v, karta przebiegu zatrudnienia z 1980 roku k. 59,karta przebiegu zatrudnienia 1981 roku k. 59v, karta przebiegu zatrudnienia z 1982 roku k. 60, karta przebiegu zatrudnienia z 1983 roku k. 60v, kartoteki wynagrodzenia od za rok 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989 , 1990, 1991, 1992,1993, 1994 i 1995 k. 62 -73)

Odlewnia (...) S.A. w K. produkowała części do maszyn rolniczych. W Wydziale Modelarni były wykonywane modele danych części, zaś w Wydziale Odlewni wykonywano - odlewano części do maszyn.

(zeznania wnioskodawcy – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:50:11 - 00:54:53 w zw. z wyjaśnieniami 00:14:05 - 00:18:37; zeznania świadka R. O. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:22:25 - 00:28:58, zeznania świadka R. J. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:40:56 - 00:46:51)

Pomimo tego, że pracodawca w angażach i kartach wynagrodzeń wnioskodawcy ze spornego okresu zatrudnienia wpisywał różne stanowiska pracy, odwołujący od początku przez cały czas trwania stosunku pracy łączącego go z Odlewnią (...) w K., pracował w pełnym wymiarze czasu pracy wyłącznie jako modelarz modeli w metalu, zarówno w okresie odbywania stażu, od 1 sierpnia 1975 roku do 1 listopada 1975 roku jak i później, gdy powierzono mu stanowisko brygadzisty tj. od dnia 1 czerwca 1987 roku. Czynności związane z przygotowaniem dokumentacji oraz rozdzieleniem pracy zajmowały mu około pół godziny dziennie i wykonywał je przed rozpoczęciem zmiany. Ponadto jako brygadzista nie miał osobnego pomieszczenia, wszystkie czynności wykonywał na hali produkcyjnej. Praca odwołującego polegała w szczególności na tym, że jako modelarz wykonywał na potrzeby odlewni - zgodnie z otrzymanym projektem w postaci rysunku technicznego - model odlewu z żeliwa, a następnie wykonywał ręcznie lub mechanicznie stosowną obróbkę takiego modelu tzn. czyścił go, szlifował, wiercił i wytaczał otwory, polerował. Odwołujący wykonywał powyższe czynności ręcznie, a także przy użyciu tokarki, frezarki, wytaczarki, wkrętarki, szlifierki, pilników. W/w maszyny znajdowały się na hali produkcyjnej oddziału modelarni. Gotowy model odlewu z żeliwa był następnie przekazywany z oddziału modelarni do oddziału odlewni. Wnioskodawca swoją pracę modelarza odlewów z żeliwa wykonywał jedynie na oddziale modelarni, gdzie pracował przez cały dzień. Czas wykonania modelu odlewu zależał od stopnia skomplikowania konkretnego projektu. Proste modele odlewu od początku do końca odwołujący wykonywał samodzielnie, natomiast w przypadku bardziej skomplikowanych i pracochłonnych modeli ich wykonanie wymagało współpracy kilku modelarzy odlewów, przy czym pracownicy ci nie byli przypisani do wykonywania ściśle określonych czynności, ale w zależności od potrzeb wykonywali różne prace, wchodzące w skład procesu technologicznego, używając do tego odpowiednich maszyn.

(zeznania wnioskodawcy – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:50:11 - 00:54:53 w zw. z wyjaśnieniami 00:04:47 - 00:14:05; zeznania świadka R. O. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:22:25 - 00:32:33, zeznania świadka W. K. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:32:33- 00:39:33, zeznania świadka R. J. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:40:56 - 00:50:11)

Na hali produkcyjnej oddziału modelarni, gdzie przez cały sporny okres pracował odwołujący, panowało bardzo duże zapylenie, kurz i hałas oraz był narażony na wdychanie spalin z wózków widłowych, napędzanych w tym czasie na ropę. Na Wydziale Modelarni pracowało początkowo 120 osób, następnie ilość ta się sukcesywnie zmniejszała do 60 - 70 osób.

(zeznania wnioskodawcy – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:50:11 - 00:54:53 w zw. z wyjaśnieniami 00:14:05 - 00:18:37; zeznania świadka R. O. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:22:25 - 00:28:58, zeznania świadka W. K. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:32:33- 00:37:59, zeznania świadka R. J. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:40:56 - 00:46:51)

Wnioskodawca otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szkodliwych, a także mleko i posiłki regeneracyjne.

(kartoteki wynagrodzenia od za rok 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989 , 1990, 1991, 1992,1993, 1994 i 1995 k. 62 -73, zeznania wnioskodawcy – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:50:11 - 00:54:53 w zw. z wyjaśnieniami 00:04:47 - 00:14:05; zeznania świadka R. O. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:22:25 - 00:28:58, zeznania świadka W. K. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:32:33- 00:39:33, zeznania świadka R. J. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:40:56 - 00:46:51)

Wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdarzało się, że pracował także w godzinach nadliczbowych. Z. K. pracował na dwie zmiany.

(zeznania wnioskodawcy – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:50:11 - 00:54:53 w zw. z wyjaśnieniami 00:14:05 - 00:18:37; zeznania świadka R. O. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:22:25 - 00:28:58, zeznania świadka W. K. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:32:33- 00:37:59, zeznania świadka R. J. – e-protokół rozprawy z dnia 9 sierpnia 2017 roku 00:40:56 - 00:46:51)

Za okres zatrudnienia w Odlewni (...) S.A. w K. pracodawca nie wydał wnioskodawcy świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych, a jedynie ogólne świadectwo pracy.

(świadectwo pracy z dnia 31 marca 1995 roku k. 24 akt ZUS)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. z dnia 20 maja 2016 r., Dz.U. z 2016 r. poz. 887) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz,

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 - wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Z kolei art. 184 ust. 2 cytowanej ustawy stanowi, iż emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do art. 32 ust. 1 powołanej ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. ustęp 2 tego przepisu stanowi natomiast, że dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Ustęp 4 cytowanego przepisu stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ustępie 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ustępie 2 i 3 przysługuje prawo
do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Przywołane przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz.43 z zm.).

W myśl § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac
w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ustęp 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.
W § 3 ustawodawca przyjął, że za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany „wymaganym okresem zatrudnienia” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Z kolei § 4 tego rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do: wieku – wnioskodawca ukończył 60 lat w dniu 2 stycznia 2016 roku, braku członkostwa w otwartym funduszu emerytalnym oraz wymaganych na dzień 1 stycznia 1999 roku okresów składkowych i nieskładkowych – legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze 25 lat.

Przedmiotem sporu było wykazanie przez wnioskodawcę wymaganego okresu, co najmniej 15 lat, pracy w szczególnych warunkach. Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję uznał, iż Z. K. nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest - w myśl § 2 ust. 2 - świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawione według określonego wzoru lub świadectwo pracy, w którym zakład pracy stwierdza charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym nawet zeznaniami świadków (uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 roku, III UZP 5/85, Lex 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 roku III UZP 6/84, Lex 14625; wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 2000 r. II UKN 446/99, Lex 48778).

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy), w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do ww. rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2001 roku, sygn. II UKN 598/00, Lex nr 79840, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2009 roku sygn. I PK 194/08, Lex nr 653420).

Należy również wskazać, że świadectwo pracy w warunkach szczególnych wydane pracownikowi przez pracodawcę z zachowaniem warunków przewidzianych normą § 2 ww. rozporządzenia stanowi domniemanie i podstawę do przyjęcia, iż okres pracy w nim podany jest okresem pracy w warunkach szczególnych. Samo jednakże posiadanie świadectwa pracy potwierdzającego wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych organu rentowego nie wiąże i nie przesądza automatycznie o przyznaniu świadczenia emerytalnego na podstawie art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dokument taki może być więc weryfikowany pod kątem prawdziwości wskazanych w nim faktów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 2008 roku sygn. III AUa 3113/08, Lex nr 552003; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 30 listopada 2006 roku sygn. III AUa 466/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach rok 2007, Nr 3, poz. 8; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 24 września 2008 roku sygn. III AUa 795/08, opubl: Orzecznictwo Sądów Apelacji B. rok 2008, Nr 4, str. 60).

Z zeznań świadków, którzy byli zatrudnieni w spornym okresie w Odlewni (...) w K., na tożsamych stanowiskach pracy wynika, iż wnioskodawca przez cały sporny okres pracował jako modelarz modeli w metalu. Świadkowie szczegółowo wyjaśnili, na czym polegały prace wykonywane przez odwołującego się przy wykonaniu modelu z metalu, opisując cały proces technologiczny. Z przeprowadzonych dowodów wynika, że była to praca wykonywana w warunkach szczególnych - szkodliwych dla zdrowia, gdyż w hali produkcyjnej w oddziale modelarni panowało duże zapylenie, hałas, kurz i spaliny. Z zeznań świadków i wnioskodawcy wynika, że od stopnia skomplikowania projektu konkretnego modelu zależało, czy modelarz sam wykonywał wszystkie czynności przy realizacji modelu z żeliwa (obsługiwał wtedy różne maszyny), czy też wymagało to współpracy kilku modelarzy. Z zeznań świadków wynika także, że konkretni modelarze nie byli przypisaniu do wykonywania ściśle określonych czynności, ale w zależności od aktualnych potrzeb wykonywali swoją pracę przy użyciu różnych maszyn jakie znajdowały się na hali oddziału modelarni. Wnioskodawca pracując jako modelarz, wykonywał na potrzeby odlewni - zgodnie z otrzymanym projektem w postaci rysunku technicznego - model odlewu z żeliwa, a następnie wykonywał ręcznie lub mechanicznie stosowną obróbkę takiego modelu tzn. czyścił go, szlifował, wiercił i wytaczał otwory, polerował. Odwołujący wykonywał powyższe czynności ręcznie, a także przy użyciu tokarki, frezarki, wytaczarki, wkrętarki, szlifierki, pilników. W/w maszyny znajdowały się na hali produkcyjnej oddziału modelarni. Gotowy model odlewu z żeliwa był następnie przekazywany z oddziału modelarni do oddziału odlewni. Z zeznań wnioskodawcy wynika dodatkowo, że niezależnie od wpisanego w angażach stanowiska zakres obowiązków do wykonania przez cały okres zatrudnienia był taki sam. W spornym okresie wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy, w systemie zmianowym, co najmniej po 8 godzin dziennie, zdarzała się również praca w nadgodzinach. Znamiennym jest również, że jak wynika to z zeznań wnioskodawcy i świadków oraz kart wynagrodzeń, skarżący otrzymywał dodatek za pracę w szczególnych warunkach.

Na ocenę Sądu nie ma wpływu także praca wykonywana w okresie odbywania stażu, od 1 sierpnia 1975 roku do 1 listopada 1975 roku, ponieważ w tym czasie wnioskodawca wykonywał czynności modelarza przez 8 godzin dziennie jak również w okresie gdy powierzono mu stanowisko brygadzisty tj. od dnia 1 czerwca 1987 roku Z. K., gdyż nadal wykonywał czynności modelarza, zaś sprawy związane z przygotowaniem dokumentacji oraz pracy dla jego zespołu zajmowały mu około pół godziny dziennie i wykonywał je przed rozpoczęciem zmiany. Ponadto nie miał osobnego pomieszczenia tylko te czynności wykonywał na hali produkcyjnej. Zatem również z narażeniem na pył, kurz, hałas i spaliny oraz w godzinach nadliczbowych wykonując prace zaliczone do prac w warunkach szczególnych.

Wskazać także należy, że Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego, że okres zasadniczej służby wojskowej, odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2006 r., sygn. akt III UK 5/06, OSNP 2007/7 – 8/ M.P.Pr. (...) ).

Sąd Najwyższy słusznie wskazał, że przerwę w wykonywaniu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, wywołaną odbywaniem zasadniczej służby wojskowej uznaje się za zawieszenie realizacji nadal trwającego stosunku pracy z tego względu, że w okresie odbywania tej służby nie są wykonywane zobowiązania stron stosunku pracy, ponieważ pracownik doznaje przeszkód w świadczeniu pracy z powodu odbywania zasadniczej służby wojskowej, co prowadzi do zawieszenia świadczeń pracodawcy, które na ogół są ekwiwalentami za pracę wykonaną.

Wnioskodawca odbywał służbę wojskową w okresie obowiązywania ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ( Dz. U. z 1967 roku, nr 44, poz. 220).

Zgodnie z art. 108 ust. 1 powołanej ustawy okres odbytej zasadniczej lub okresowej służby wojskowej zaliczał się do okresu zatrudnienia, w zakresie wszelkich uprawnień związanych z zatrudnieniem, pracownikom, którzy po odbyciu tej służby podjęli zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym byli zatrudnieni przed powołaniem do służby albo w tej samej gałęzi pracy.

Przepis art. 106 ust. 1 tej ustawy wskazywał na obowiązek pracodawcy, który zatrudniał pracownika w dniu powołania do zasadniczej służby wojskowej, do zatrudnienia go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz zaszeregowania osobistego, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z tej służby pracownik zgłosił swój powrót do zakładu pracy w celu podjęcia zatrudnienia.

W świetle powyższego nie ma w ocenie Sądu wątpliwości, że okres odbytej zasadniczej służby wojskowej przez pracownika zatrudnionego poprzednio w szczególnych warunkach, który po zakończeniu służby zgłosi w ustawowym terminie swój powrót do tego zatrudnienia, traktuje się tak samo, jak wykonywanie takiej pracy. Skoro zatem okres ten podlega zaliczeniu do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy w szczególnych warunkach, to uwzględnia się go także do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Stanowisko takie znalazło potwierdzenie również w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2013 roku w sprawie II UZP 6/13, zgodnie z którą czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ( Dz. U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 roku) zalicza się na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Biul. SN 2013/10/24, M.P.Pr. (...)-101, zob. też. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2013 roku, II UK 217/13, LEX nr 1408683)/

Podkreślić należy, że w ocenie Sądu nie ma znaczenia okoliczność, że Sąd Najwyższy w powołanej uchwale odnosił się do stanu prawnego obowiązującego do dnia 31 grudnia 1974 roku, tj. do dnia wejścia w życie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ regulacje mające znaczenie dla oceny zasadności zaliczania okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej do okresu zatrudnienia, w zakresie związanych z nim uprawnień, uległy zmianie dopiero od chwili wejścia w życie rozporządzenia Rady Ministrów z 4 maja 1979 roku w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia ( Dz. U nr 13, poz. 86 ze zm.) tj. od dnia 1 stycznia 1980 roku.

Jak słusznie wskazuje Sąd Najwyższy w ww. uchwale nie można mieć wątpliwości, że zarówno ustawa z dnia 30 stycznia 1959 r. o powszechnym obowiązku wojskowym i ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej regulowały zasadniczą służbę wojskową, a jej przepisy gwarancyjne (odpowiednio art. 125 tej pierwszej oraz art. 108 ust. 1 tej drugiej) miały znaczenie dla uprawnień pracowniczych, zaliczając okres służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy albo od ciągłości pracy w danym zawodzie lub służbie bądź w szczególnych warunkach, od których zależy nabycie tych uprawnień (art. 125 ustawy z 1959 r.) oraz w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby (art. 108 ustawy z 1967 r.), niemniej jednak nie może budzić wątpliwości, że znajdą one zastosowanie także w zakresie kwalifikowania takiej służby do okresów ubezpieczenia społecznego.

Podkreślić należy, że wnioskodawca został powołany do zasadniczej służby wojskowej w czasie trwania zatrudnienia w Odlewni (...) S.A. w K. i po jej zakończeniu w dniu 10 kwietnia 1978 roku podjął pracę w tym samym zakładzie i w tym samym charakterze w dniu 2 maja 1978 roku. Zachowany został zatem wymagany 30 - dniowy termin zgłoszenia powrotu do pracy po odbyciu służby wojskowej.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że ubezpieczony wykazał, iż stale, a więc w sposób ciągły w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy świadczył pracę od dnia 1 sierpnia 1975 roku 31 marca 1995 roku, wymienioną w wykazie A załącznika do rozporządzenia - pkt 23 działu III - praca przy odlewaniu staliwa, żeliwa, metali nieżelaznych i rur polegające na wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów jest pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Pomocnicze znaczenie przy ocenie zasadności rozpoznawanego odwołania ma także to, że w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985 r. (Dz.Urz. (...) Nr 1-3, poz. 1) w Dziale III „W hutnictwie i przemyśle metalowym” pod poz. 21 pkt 7 wymieniono stanowisko modelarza w metalu, pod poz. 23 pkt 2 stanowisko oczyszczacza odlewów, a pod poz. 23 pkt 9 stanowisko wykańczacza odlewów.

W świetle wykonywanych przez ubezpieczonego Z. K. obowiązków odpowiadających wskazanym zarówno w w/w rozporządzeniu jak i zarządzeniu resortowym podkreślenia wymaga, że widniejąca nazwa stanowiska pracy – frezer, wytłaczacz - w świadectwie pracy nie ma istotnego znaczenia.

Udowodniony przez ubezpieczonego staż pracy w szczególnych warunkach wynosi 19 lat, 7 miesięcy, tym samym przekraczający ustawowe minimum 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej nabycia.

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 1 października 2016 roku, to jest od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku o emeryturę.

Wobec wyniku postępowania Sąd o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804 ze zm.) zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz Z. K. kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, mając na uwadze, iż pełnomocnik wnioskodawcy nie określił wartości przedmiotu sporu.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć pełn. ZUS wypożyczając akta rentowe

E.W.