Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 kwietnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił okresu zatrudnienia od dnia 1 sierpnia 1972 r. do dnia 26 kwietnia 1977 r. oraz od dnia 16 kwietnia 1979 r. do dnia 11 grudnia 1992 r. z tytułu zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w Ś. na stanowisku piekarza, gdyż dane świadectwa pracy nie spełniają wymogów formalnych – nie został podany rodzaj wykonywanej pracy oraz nie przyporządkowano odpowiedniego punktu w przepisie resortowym. Na podstawie dodatkowej dokumentacji nie można jednoznacznie stwierdzić w jakim czasie pracował na stanowisku kierownik piekarni.

Wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy w wymiarze 26 lat, 5 miesięcy i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych, nie uznano wnioskodawcy żadnego okresu stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

(decyzja – k. 21 akt ZUS)

A. S. w dniu 28 kwietnia 2017 r. złożył odwołanie od w/w decyzji z dnia 6 kwietnia 2017 r. i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że decyzja organu rentowego jest bezzasadna, ponieważ pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, jako piekarz na dowód, czego przedstawił świadectwa pracy. Wniósł o zaliczenie okresów: 1.08.1972 – 26.04.1977 oraz 16.04.1979 – 30.04.1990

(odwołanie – k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podając tożsame argumenty, co w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 3)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca A. S. urodził się (...)

(bezsporne)

W dniu 21 stycznia 2017 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.

(wniosek – k. 1 – 4 akt ZUS)

Decyzją z dnia 24 lutego 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił okresu zatrudnienia od dnia 1 sierpnia 1972 r. do dnia 26 kwietnia 1977 r. oraz od dnia 16 kwietnia 1979 r. do dnia 11 grudnia 1992 r. z tytułu zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w Ś. na stanowisku piekarza, gdyż dane świadectwa pracy nie spełniają wymogów formalnych.

Wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy w wymiarze 26 lat, 5 miesięcy i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych, nie uznano wnioskodawcy żadnego okresu stażu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

(decyzja – k. 11 akt ZUS)

W dniu 8 marca 2017 r. ubezpieczony złożył dodatkowe dokumenty w celu ponownego rozpoznania wniosku o przyznanie prawa do emerytury.

(wniosek – k. 12 akt ZUS)

Ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w gminnej Spółdzielni (...) w Ś.:

- w okresie od dnia 1 sierpnia 1972 r. do dnia 26 kwietnia 1977 r. na stanowisku piekarza piecowego

- w okresie od dnia 16 kwietnia 1979 r. do dnia 30 kwietnia 1990 r. na stanowisku piekarza piecowego.

Otrzymywał za pracę dodatek za pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze do kwietnia 1990 roku.

(zaświadczenie – k. 13 akt ZUS; angaże – k.17 koperta; lista płac – k.17 koperta; angaże- k. 15 – 18 akt ZUS; angaże – k. 24 koperta, świadectwo pracy – k. 5 akt ZUS)

Wnioskodawca w ramach swojej pracy piekarza pracował przy ciastach i przy piecu. Wsadzał i przesadzał chleb, polewał go wodą, robił ciasto, „kręcił” chleb, posypywał koszyczki z chlebem. Wyrabianie chleba trwało 10 – 15 min, następnie trzeba było go ręcznie formować. Każdy z pracowników pracował zarówno przy cieście jak i przy piecu. Nie było wyodrębnionego stanowiska ciastowego. Na zmianie pracowały 3 osoby. Praca trwała od 8 do 10 godzin na dobę. W czasie, kiedy jeden chleb piekł się, przygotowywany był kolejny do pieczenia. Było do 5 wsadów pieczywa na zmianie. W piecu trzeba było napalić, wyczyścić go. W pracy nie było przestojów. Pracownicy z miejsca pracy wnioskodawcy pracujący z nim na jednej zmianie otrzymali wcześniejsze emerytury z uwagi na pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

(zeznania wnioskodawcy z dnia 18 sierpnia 2017 r. – 00:36:00 – 00:37:08 w zw. z zeznaniami 00:06:12 – 00:14:23 – płyta CD – k. 27; zeznania świadka Z. O. z dnia 18 sierpnia 2017 r. – 00:15:59 – 00:27:46– płyta CD – k. 27; zeznania świadka H. Ł. z dnia 18 sierpnia 2017 r. – 00:27:46 – 00:35:50– płyta CD – k. 27)

A. S. w okresie od dnia 27 kwietnia 1977 r. do dnia 15 kwietnia 1979 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Do pracy powrócił w dniu 16 kwietnia 1979 r.

(zaświadczenie – k. 13 akt ZUS)

Obecnie wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

(bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentów, jak i osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań świadków Z. O., H. Ł., a także zeznań wnioskodawcy. Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę. Zeznania świadków – osób niezainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron, a jednocześnie pracowników tego samego zakładu w tym samym czasie, co wnioskodawca, nie budzą wątpliwości przy ocenie ich wiarygodności, nie są wzajemnie ze sobą ani z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów sprzeczne, wzajemnie ze sobą korespondują. W ocenie Sądu zeznania świadków oraz świadectwo pracy w szczególnych warunkach ubezpieczonego potwierdzają jednoznacznie, że ubezpieczony pracował, jako piekarz w szczególnych warunkach w spornych okresach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U.2017.1383), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 w/w ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W wykazie tym do pracy w szczególnych warunkach zostały zaliczone prace w postaci prac przy wypieku pieczywa ( wykaz A dział X punkt 11).

W świetle § 2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok SN z 15.12.1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok SN z 15.11. 2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

Podkreślenia, wymaga w niniejszej sprawie stanowisko Sądu Najwyższego, który to w wyroku z dnia 15 marca 2017 r. I UK 120/16 zaznaczył, iż: „prace przy wypieku pieczywa” należy rozumieć w ten sposób, że jego zakresem objęte są zarówno czynności przygotowawcze do wypieku takie jak pobranie mąki, jej ważenia, wyrabiania i formowania ciasta, jak i czynności podejmowane na etapie wypieku pieczywa w piecu, a więc wkładanie uformowanego ciasta do pieca, pieczenie i wyjmowanie pieczywa z pieca (podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2015 r., I UK 336/14). Za takim rozumieniem wskazanego sformułowania przemawia ponadto użycie w nim przyimka, „przy”, który łączy z „wypiekiem pieczywa” związane z nim czynności poprzedzające i przygotowawcze.(…)”

Wskazać należy, że Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego, że okres zasadniczej służby wojskowej, odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.), jeżeli pracownik w ustawowym terminie zgłosił swój powrót do tego zatrudnienia ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2006 r., sygn. akt III UK 5/06, OSNP 2007/7 – 8/ M.P.Pr. (...) ).

Stanowisko takie znalazło potwierdzenie również w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2013 roku w sprawie II UZP 6/13, zgodnie z którą czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ( Dz. U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 1974 roku) zalicza się na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Biul. SN 2013/10/24, M.P.Pr. (...)-101, zob. też. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2013 roku, II UK 217/13, LEX nr 1408683)/

Podkreślić należy, że w ocenie Sądu nie ma znaczenia okoliczność, że Sąd Najwyższy w powołanej uchwale odnosił się do stanu prawnego obowiązującego do dnia 31 grudnia 1974 roku, tj. do dnia wejścia w życie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ regulacje mające znaczenie dla oceny zasadności zaliczania okresu odbywania zasadniczej służby wojskowej do okresu zatrudnienia, w zakresie związanych z nim uprawnień, uległy zmianie dopiero od chwili wejścia w życie rozporządzenia Rady Ministrów z 4 maja 1979 roku w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia ( Dz. U nr 13, poz. 86 ze zm.) tj. od dnia 1 stycznia 1980 roku.

Jak słusznie wskazuje Sąd Najwyższy w ww. uchwale nie można mieć wątpliwości, że zarówno ustawa z dnia 30 stycznia 1959 r. o powszechnym obowiązku wojskowym i ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej regulowały zasadniczą służbę wojskową, a jej przepisy gwarancyjne (odpowiednio art. 125 tej pierwszej oraz art. 108 ust. 1 tej drugiej) miały znaczenie dla uprawnień pracowniczych, zaliczając okres służby wojskowej do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień uzależnionych od ilości lat pracy albo od ciągłości pracy w danym zawodzie lub służbie bądź w szczególnych warunkach, od których zależy nabycie tych uprawnień (art. 125 ustawy z 1959 r.) oraz w zakresie wszelkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem, jeżeli po odbyciu tej służby podjął on zatrudnienie w tym samym zakładzie pracy, w którym był zatrudniony przed powołaniem do służby (art. 108 ustawy z 1967 r.), niemniej jednak nie może budzić wątpliwości, że znajdą one zastosowanie także w zakresie kwalifikowania takiej służby do okresów ubezpieczenia społecznego.

Podkreślić należy, że wnioskodawca został powołany do zasadniczej służby wojskowej w czasie trwania zatrudnienia w Gminnej Spółdzielni (...) w Ś. w okresie od dnia 27 kwietnia 1977 r. do dnia 15 kwietnia 1979 r. Do pracy powrócił w dniu 16 kwietnia 1979 r. Zachowany został, zatem wymagany 30 - dniowy termin zgłoszenia powrotu do pracy po odbyciu służby wojskowej.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do wieku – ukończył 60 rok życia oraz lat okresów składkowych i nieskładkowych. Skarżący nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. W ocenie Sądu wnioskodawca spełnia również warunek, co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w gminnej Spółdzielni (...) w Ś.:

- w okresie od dnia 1 sierpnia 1972 r. do dnia 26 kwietnia 1977 r. na stanowisku piekarza piecowego

- w okresie od dnia 16 kwietnia 1979 r. do dnia 30 kwietnia 1990 r. na stanowisku piekarza piecowego.

I już ten okres zatrudnienia, nawet bez zaliczenia służby wojskowej, daje ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. wskazuje, że wymieniona w poz. 11 działu X prace przy wypieku pieczywa, są pracami w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Stosownie do § 2 ust. 1 okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl § 2 ust. 2 okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.

Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma jednak zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód z dokumentów i z zeznań świadków.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, że skarżący nie udowodnił okresu pracy 15 lat w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu wnioskodawca wykazał w przedmiotowym postępowaniu, że w podczas zatrudnienia w gminnej Spółdzielni (...) w Ś.:

- w okresie od dnia 1 sierpnia 1972 r. do dnia 26 kwietnia 1977 r. na stanowisku piekarza piecowego

- w okresie od dnia 16 kwietnia 1979 r. do dnia 30 kwietnia 1990 r. na stanowisku piekarza piecowego wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Świadkowie oraz ubezpieczony zgodnie podali, że w w/w piekarni ubezpieczony pracował w spornych okresach, jako piekarz piecowy w pełnym wymiarze czasu pracy. Praca odbywała się w sposób ciągły i stały, kiedy chleb piekł się w piecu, wyrabiane były kolejne. Ubezpieczony pracował także w nadgodzinach, praca trwała od 8 do 10 godzin na dobę. Zakład pracy wypłacał dodatki za pracę w szkodliwych warunkach.

A zatem w tym stanie faktycznym, zdaniem Sądu Okręgowego w/w okresy zatrudnienia skarżącego na stanowisku piekarza – przy wypieku pieczywa w pełnym wymiarze czasu pracy jest pracą w szczególnych warunkach.

Mając na względzie powyższe w ocenie Sądu, w niniejszej sprawie wnioskodawca w sposób niewątpliwy wykazał przed Sądem, że przepracował ponad 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Wnioskodawca spełnia także wszystkie pozostałe wymagane przepisami prawa przesłanki, zarówno w zakresie stażu pracy oraz nie bycia członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego jak i wieku.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Wnioskodawca złożył wniosek w dniu 26 stycznia 2017 r., a w dniu 18 stycznia 2017 r. ukończył 60 lat, zatem prawo do emerytury należało wnioskodawcy przyznać od dnia 18 stycznia 2017 r. tj. od dnia powstania prawa.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnom. organu rentowego wraz z aktami rentowymi