Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lipca 2017 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Emilia Racięcka

Protokolant: st. Sekr. sąd. Kamil Kowalik

po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2017 roku w Łodzi

sprawy z powództwa M. M.

przeciwko Gminie M. Ł., T. S., D. S. oraz A. Z.

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym:

1.  oddala powództwo o usunięcie niezgodności pomiędzy stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym, poprzez nakazanie wykreślenia z działu II księgi wieczystej nr (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi dla nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...) wpisu o udziale pozwanej A. Z. w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości wyrażającego się udziałem 4/6 całości i wpisanie w jej miejsce takiego samego prawa T. S.;

2.  nakazuje wykreślenie z księgi wieczystej nr (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi , dla nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...) wpisów:

- z działu I – SP - wpisów o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste;

- z działu II – wpisów o prawie własności Gminy Ł. i prawie użytkowania wieczystego przysługującego M. M. w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i A. Z. w 4/6 części i wpisanie w to miejsce jako (...) w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i T. S. w 4/6 części;

3. nie obciąża pozwanych obowiązkiem zwrotu powódce kosztów procesu;

4. przyznaje radcy prawnemu J. B. wynagrodzenie za pomoc udzieloną pozwanej z urzędu w kwocie 4.428 złotych (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem ) obejmującą należny podatek VAT i nakazuje wypłacić te kwotę z kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi;

5. przyznaje adwokatowi Z. H. wynagrodzenie za czynności kuratora w kwocie 4.428 złotych (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem) obejmującą należny podatek VAT i nakazuje wypłacić te kwotę z kasy Sądu Rejonowego dla Łodzi Widzewa w Łodzi.

Sygn. akt I C 157/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 21 lipca 2011 roku skierowanym przeciwko Gminie M. Ł., T. S., A. R. i D. S. powódka M. M. reprezentowana przez pełnomocnika będącego adwokatem, wniosła o uzgodnienie treści księgi wieczystej KW (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi VI Wydział Ksiąg Wieczystych dla nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...) poprzez wykreślenie z działu II wpisu o udziale pozwanej A. R. w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości wyrażającego się udziałem 4/6 całości i wpisanie w jej miejsce takiego samego prawa T. S., ewentualnie o wykreślenie z działu I – SP wpisów o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste oraz z działu II wpisów o prawie własności Gminy Ł. i prawie użytkowania wieczystego przysługującego M. M. w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i A. R. w 4/6 części i wpisanie w to miejsce jako (...) w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i T. S. w 4/6 części. Nadto wniosła o zasądzenie od A. R. na rzecz powódki kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i o zwolnienie jej od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu podano, że według stanu ujawnionego aktualnie w treści księgi wieczystej, powódka M. M. jest współużytkownikiem wieczystym, z udziałem wyrażającym się ułamkiem 1/6 części, prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia, Wydział XVI Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr (...). Według treści księgi, jako właściciel nieruchomości figuruje Gmina Miejska Ł. zaś jako pozostali współużytkownicy wieczyści A. R. w 4/6 części i D. S. w 1/6. Prawa pozwanej A. R. ujawnione zostały na podstawie złożonego przez nią wniosku z dnia 31 grudnia 2007 r., w oparciu o umowę darowizny z dnia 15 czerwca 2007 r. Rep. A nr 3950/07 mocą, której miała nabyć od T. S. prawo użytkowania wieczystego do przedmiotowej nieruchomości w udziale 4/6 części. W ocenie powódki powyższy wpis pozostaje w oczywistej sprzeczności z rzeczywistym stanem prawnym albowiem konstytutywną decyzją Prezydenta Miasta Ł. z dnia 8 listopada 2006 r. prawo użytkowania wieczystego przysługujące współużytkownikom wieczystym wygasło, zaś w to miejsce powstało ich prawo własności. Jednocześnie wygasło prawo własności Gminy M. Ł.. Decyzja powyższa stała się ostateczna przed datą zawarcia umowy darowizny.

/pozew k. 2-7/

Postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2011 roku Sąd zwolnił powódkę od kosztów sądowych częściowo, a mianowicie w zakresie opłaty sądowej od pozwu powyżej kwoty 500 zł. i oddalił jej wniosek w pozostałej części.

/postanowienie k. 30/

W odpowiedzi na pozew z dnia 3 stycznia 2012 roku A. R. i D. S. reprezentowane przez pełnomocnika będącego adwokatem w punkcie I pisma nie uznały powództwa i wniosły o jego oddalenie. W punkcie II sformułowały wniosek ewentualny o usunięcie niezgodności pomiędzy stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej KW (...) prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości a rzeczywistym stanem prawnym poprzez nakazanie wykreślenia z działu I – SP o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste, z działu II wpisów o prawie własności gruntu Gminy Ł. i prawie użytkowania wieczystego przysługującego M. M. w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i A. R. w 4/6 częściach oraz o wpisanie w dziale II jako współwłaścicieli nieruchomości M. M. w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i A. R. w 4/6 części. W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanych wskazał, że w dacie sporządzenia umowy darowizny na rzecz pozwanej A. R. nie zostało ujawnione prawo własności nieruchomości dlatego T. S. mogła złożyć jedynie oświadczenie, że daruje cały należący do niej udział w 4/6 części prawa użytkowania wieczystego na rzecz A. R.. Nadto T. S. darowała umową darowizny na rzecz A. R. prawo własności posadowionego na gruncie budynku mieszkalnego i w tym zakresie nie można czynić umowie zarzutu bezskuteczności. W uzasadnieniu podniesiono zarzut braku legitymacji czynnej powódki. Dla jego uzasadnienia wskazano, że na podstawie art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z powództwem takim może wystąpić której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo dotknięte jest wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia. Żadna z tych podstaw w niniejszej sprawie nie występuje.

/odpowiedź na pozew k. 83-86/

Zarządzeniem z dnia 6 sierpnia 2012 roku Przewodniczący składu orzekającego powiadomił o terminie wyznaczonej rozprawy Prokuraturę Rejonową Ł. w Ł. w trybie art. 59 k.p.c. celem rozważenia konieczności obrony praw uczestniczki T. S. w niniejszej sprawie ze względu na stan jej zdrowia.

/zarządzenia k. 50/

W piśmie z dnia 17 września 2012 roku swój udział w sprawie zgłosił Prokurator Prokuratury Rejonowej dla Łodzi – Widzewa w Ł. J. O..

/pismo k. 53/

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 września 2012 roku Miasto Ł. – Prezydent Miasta Ł. pozostawił powództwo do uznania Sądu. W przypadku uwzględnienia roszczenia pozwany wnosiło o nieobciążanie go kosztami procesu.

/odpowiedź na pozew k. 54/

Na rozprawie w dniu 26 października 2012 roku powódka oświadczyła, iż w tej sprawie nie reprezentuje jej pełnomocnik. Powódka popierała powództwo. Pełnomocnik pozwanych A. R. i D. S. zajmował stanowisko jak w odpowiedzi na pozew w pkt I oraz wnosił o udzielnie 7 –dniowego terminu celem sprecyzowania stanowiska w sprawie tj. czy żądanie zawarte w pkt II odpowiedzi na pozew traktować należy jako powództwo wzajemne czy też jest to jedynie wyrażenie stanowiska w niniejszej sprawie. W imieniu pozwanej Gminy M. Ł. nikt się nie stawił – wezwanie doręczone. Pozwana T. S. nie stawiła się – wezwanie doręczone. Prokurator Prokuratury Rejonowej Ł. w Ł. oświadczył, że zajmie stanowisko po przeprowadzeniu postepowania dowodowego.

/protokół rozprawy z dnia 26 października 2012 roku k. 79-82/

W piśmie z dnia 16 listopada 2012 roku pełnomocnik pozwanych A. R. i D. S. sprecyzował dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanych kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pełnomocnik powódki podtrzymał zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powódki wskazując, że prawo powódki jest ujawnione w księdze wieczystej i nie wypełnia żadnej z pozostałych przesłanek wskazanych w art. 10 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece zarówno w zakresie wniosku określonego przez nią jako główny, jak i w zakresie przedstawionego wniosku alternatywnego. Nadto w ocenie pełnomocnika pozwanych powódka nie może skutecznie żądać w postępowaniu procesowym dokonania wpisów w księdze wieczystej, co na podstawie art. 626 ¹ § 1 k.p.c. odbywa się na posiedzeniu niejawnym przez sąd wieczystoksięgowy. W ocenie pełnomocnika pozwanych ostateczna decyzja Prezydenta Miasta Ł. z dnia 8 listopada 2006 r. w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności przedmiotowej nieruchomości nie jest podstawą do wykreślenia osoby ujawnionej w księdze wieczystej. Akt umowy darowizny sporządzony w dniu 15.06.2007 roku przez notariusza P. C. został sporządzony zgodnie ze stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej w dniu dokonywania czynności i stanowił prawnie dopuszczalną podstawę dokonania wpisu w księdze wieczystej. Co prawda art. 6 ustawy o księgach wieczystych i hipotece wyłącza rękojmię wiary publicznej ksiąg w przypadku rozporządzeń nieodpłatnych, to pomimo tego brak jest podstaw, aby zarzucić stronom, a już na pewno A. R., działanie w złej wierze. A. R. nie posiadając wcześniej tytułu prawnego do nieruchomości nie wiedziała i nie mogła wiedzieć o treści decyzji nr (...) wydanej przez Prezydenta Miasta Ł. w dniu 08.11.2006 roku w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Przyjęty model wykładni oświadczeń woli nie pozostawia wątpliwości, że zakresem rzeczywistego subiektywnego zamiaru darczyńcy objęte było dokonanie darowizny nieruchomości i to bez względu na rodzaj przysługującego mu do niej tytułu prawnego, który w obu przypadkach, tj. zarówno w przypadku prawa własności jak prawa użytkowania wieczystego dopuszcza możliwość rozporządzania prawem w zakresie wynikającym z analizowanego stanu faktycznego sprawy.

/pismo procesowe k. 98-101/

Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2012 roku Sąd na wniosek Prokuratora ustanowił dla pozwanej T. S. pełnomocnika z urzędu.

/postanowienie k. 126/

W piśmie procesowym z dnia 20 lutego 2013 roku pełnomocnik pozwanej T. S. uznał powództwo i wniósł o nieobciążanie pozwanej kosztami procesu z uwagi na uznanie roszczenia przy pierwszej czynności procesowej ewentualnie o zastosowanie w tym zakresie dobrodziejstwa art. 102 k.p.c. z uwagi na stan zdrowia pozwanej oraz o zasądzenie na rzecz pełnomocnika pozwanej ustanowionego z urzędu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W ocenie pełnomocnika pozwanej zarzut braku legitymacji procesowej czynnej jest nieuzasadniony bowiem w sytuacji gdy roszczenie powoda dotyczy ujawnienia udziału współwłaściciela w części ułamkowej , a z którą mamy do czynienia w niniejszej sprawie, Sąd powinien powiadomić stronę której to roszczenie dotyczy o toczącym się procesie w celu umożliwienia jej przystąpienia do sprawy w charakterze powoda. Tymczasem strona, której to roszczenie dotyczy występuje już w procesie w charakterze pozwanego. W interesie pozwanej T. S. jest rozstrzygnięcie zmierzające do zachowania jej prawa do nieruchomości położonej w Ł. przy ul. (...). Odnosząc się do kwestii merytorycznych podniesiono, że na mocy decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia 8 listopada 2006 r. doszło do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Decyzja ostateczna w tym zakresie jest prawnie kształtująca. Zatem brak wpisu przysługującego właścicielowi prawa do księgi wieczystej nie może w ocenie pełnomocnika wpływać na jego istnienie. W ocenie pełnomocnika pozwanej T. S. prawa pozwanej A. R. do przedmiotowej nieruchomości w związku z treścią decyzji z dnia 8 listopada 2006 oraz treścią oświadczeń woli zawartych w akcie notarialnym z dnia 15 czerwca 2007 r. nie powinny być wpisane. Odnosząc się do treści oświadczeń stron umowy darowizny pełnomocnik pozwanej T. S. podniósł, iż stanowisko to nie znajduje żadnego uzasadnienia obowiązujących obecnie przepisach prawa gdyż trudno przyjąć, aby zarówno pozwana T. S. jak również A. R. nie miały wiedzy w chwili sporządzenia aktu notarialnego, co do treści prawa jakie przysługiwało T. S. do przedmiotowej nieruchomości. Wynika to z ustaleń dotyczących postępowania toczącego się z powództwa T. S. i zakończonego wyrokiem z dnia 16 czerwca 2009 r. (I ACa 329/09) gdzie Sąd ustalił, iż brak było podstaw do przyjęcia, że w chwili zawarcia umowy darowizny T. S. nie miała rozeznania, co do czynności prawnych, których dokonywała. Skoro T. S. w chwili sporządzania umowy darowizny mogła ocenić, jakich czynności dokonuje to winna posiadać wiedzę o przekształceniu przysługującego jej prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. W konsekwencji, jeżeli złożyła oświadczenie w umowie darowizny takiej treści oświadczenie to nie było zgodne z prawdą, bowiem nie przysługiwało jej już prawo własności i nie mogła przekazać prawa użytkowania wieczystego.

/pismo procesowe k. 164-165/

Postanowieniem z dnia 14 października 2013 roku Sąd zawiesił postępowanie na podstawie art. 174 § 1 k.p.c. w związku z ubezwłasnowolnieniem całkowitym pozwanej T. S..

/postanowienie k. 188,188 odwrót/

We wniosku z dnia 6 marca 2015 roku powódka M. M. wniosła o podjęcie zawieszonego postępowania.

/pismo procesowe k. 199/

Postanowieniem z dnia 8 czerwca 2015 roku Sad Rejonowy dla Łodzi Widzewa w Łodzi V Wydział Rodzinny i Nieletnich w sprawie sygn. akt V RNs 159/15 ustanowił adwokata Z. H. kuratorem dla reprezentowania praw całkowicie ubezwłasnowolnionej T. S. w niniejszej sprawie.

/postanowienie k. 10 akt załączonych V. R. 159/15/

We wniosku z dnia 10 grudnia 2015 roku pełnomocnik pozwanej T. S. wniósł o podjęcie zawieszonego postępowania.

/pismo procesowe k. 219/

Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2016 roku Sąd podjął zawieszone postępowanie na podstawie art. 180 § 1 pkt 3 k.p.c.

/postanowienie k. 222/

Na rozprawie w dniu 25 kwietnia 2016 roku Prokurator przyłączył się do stanowiska powódki. Pełnomocnik A. R. i D. S. zajmował stanowisko jak dotychczas, wnosząc o oddalenie powództwa. Pełnomocnik T. S. podtrzymywał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Kurator pozwanej T. S. przyłączył się do stanowiska jej pełnomocnika. Powódka nie stawiła się – zawiadomienie doręczone w trybie awizo, w imieniu pozwanej Gminy Ł. nikt się nie stawił - wezwanie dla pełnomocnika doręczone, pozwana A. R. nie stawiła się - wezwanie doręczone, pozwana D. S. nie stawiła się - wezwanie doręczone w trybie awizo.

/protokół rozprawy z dnia 25 kwietnia 2016 roku k. 239-241/

W piśmie z dnia 27 marca 2017 roku uczestnik – Prokurator Prokuratury Rejonowej Ł. w Ł. oświadczył, iż cofa udział zgłoszony w sprawie z uwagi na fakt, iż strony postępowania w tym pozwana T. S. są reprezentowane przez profesjonalnych pełnomocników co czyni udział prokuratora w przedmiotowej sprawie zbędnym.

/pismo k. 273/

Postanowieniem ogłoszonym na rozprawie w dniu 26 kwietnia 2017 roku Sąd zwolnił prokuratora od dalszego udziału w sprawie.

/postanowienie k. 277/

Na rozprawie w dniu 10 lipca 2017 roku powódka popierała powództwo. Pełnomocnik pozwanej T. S. zajmował stanowisko jak dotychczas. Nadto wnosił o przyznanie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 1,5 stawki oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone w całości ani w części. Pełnomocnik pozwanych D. S. i A. Z. wnosił o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Kurator pozwanej T. S. nie stawił się – o terminie zawiadomiony na poprzednim terminie rozprawy. Pozwana D. S. nie stawiła się. W imieniu Gminy Ł. nikt się nie stawił – pełnomocnik o terminie zawiadomiony.

/elektroniczny protokół rozprawy z dnia 10 lipca 2017 roku – płyta CD k. 293/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 8 listopada 2006 roku nr (...) Prezydent Miasta Ł. orzekł o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...), stanowiącej działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia, Wydział XVI Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr (...) przysługującego T. S. do 4/6 części, D. S. do 1/6 części oraz M. M. do 1/6 części stanowiącej własność Gminy Ł. w prawo własności nieruchomości.

Decyzja niniejsza została wydana na podstawie m.in. art. 1 ust 1 , art. 3 ust 1 pkt 2, i ust 2 , art. 4 ust 1, ust 2 i ust 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości

Decyzja ta jest ostateczna. Doręczona została: T. S., D. S., M. M..

/decyzja z dnia 8 listopada 2006 roku k. 10,10 odwrót/

Przed wydaniem niniejszej decyzji powódka otrzymała pismo w sprawie możliwości przekształcenia prawa użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości w prawo własności nieruchomości. Pozwana D. S. upoważniła powódkę do załatwienia spraw związanych z przekształceniem użytkowania wieczystego w prawo własności. Powódka wiedziała o wydaniu decyzji o przekształceniu i uiściła opłatę od przekształcenia. Powódka M. M. nie ujawniała w księdze wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości swojego prawa jako właściciela w 1/6 części.

/zeznania powódki – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 10 lipca 2017 roku – płyta CD k. 293 adnotacja 00:24:56-00:56:18

W dniu 15 czerwca 2007 roku w drodze umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego przez notariuszem P. C. pozwana T. S. darowała swojej wnuczce, a pozwanej w niniejszej sprawie A. Z., cały należący do niej udział w wysokości 4/6 części w prawie użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości oraz prawie własności posadowionego na niej budynku mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość z trzema murowanymi garażami zaś obdarowana darowiznę powyższą przyjęła będąc panną. Wartość przedmiotu darowizny określono na kwotę 300.000 zł.

/akt notarialny rep A nr 3950/2007 k. 101- 103/

T. S. chciała w ten sposób zabezpieczyć wnuczkę A. Z., gdyż ta była bez matki i ojca. Matka D. S. wyjechała za granice gdy A. Z. miała 17 lat zaś jej ojciec zmarł jak miała 13 lat.

/zeznania pozwanej A. Z. – elektroniczny protokół rozprawy z dnia 10 lipca 2017 roku – zapis na płycie CD adnotacja 00:56:43-01:23:47/

W pozwie z dnia 8 kwietnia 2008 roku skierowanym przeciwko A. Z. powódka wnosiła o ustalenie nieważności – bezskuteczności powyższej umowy darowizny powołując się na wady oświadczenia woli – brak świadomości lub swobody a także na błąd co do czynności prawnej oraz podstęp.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 26 stycznia 2009 roku wydanym w sprawie sygn. akt I C 418/08 Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił powództwo uznając na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, że stan zdrowia T. S. w dniu 15 czerwca 2007 roku to jest w dniu podpisania przedmiotowej umowy darowizny pozwalał jej na świadomie i swobodne podjęcie decyzji. W ocenie Sądu Okręgowego T. S. miała rozeznanie sytuacji w jakiej się wówczas znajdowała oraz podejmowanych kroków, a nadto nie było żadnego negatywnego oddziaływania tkwiących w powódce czynników psychicznych które wyłączyłyby jej możliwość swobodnego decydowania. Nadto w ocenie Sądu T. S. nie udowodniła iż złożyła oświadczenie woli pod wpływem błędu bądź też że została podstępnie wprowadzona w błąd, a wręcz nie sprecyzowała na czym ów błąd miałby polegać.

/pozew k. 2-4, pismo procesowe k. 43-45, wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z uzasadnieniem k. 140, 140 odwrót i k. 151-157,157 odwrót, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z uzasadnieniem k. 200, 200 odwrót i k. 202-205 załączonych akt I C 418/08/

Według stanu ujawnionego aktualnie w treści księgi wieczystej, powódka M. M. jest współużytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...), stanowiącej działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia, Wydział XVI Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr (...) z udziałem 1/6 części. Pozostałymi współużytkownikami wieczystymi są A. Z. z udziałem 4/6 i D. S. z udziałem 1/6. Według treści księgi, jako właściciel nieruchomości figuruje Gmina Miejska Ł..

Prawa pozwanej A. Z. ujawnione w księdze wieczystej zostały na podstawie złożonego przez nią wniosku z dnia 31 grudnia 2007 r.

/wydruk Księgi Wieczystej KW nr (...) k. 11- 22/

Postanowieniem z dnia 9 lipca 2014 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi V Wydział Rodzinny i Nieletnich ustanowił opiekę prawną nad całkowicie ubezwłasnowolnioną T. S. i obowiązki opiekuna prawnego powierzył powódce M. M..

/postanowienie k. 202/

Ustalając stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd oparł się na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym a przede wszystkim na decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia 8 listopada 2006 roku, której prawdziwość i treść i funkcjonowanie w obrocie prawnym nie została w toku postępowania przez strony zakwestionowana. Nadto Sąd oparł się na dowodzie z przesłuchania powódki i pozwanej A. R. w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd pominął zeznania powódki i zeznania pozwanej A. Z. w części opisującej relacje rodzinne pomiędzy stronami, a także dotyczące kwestii sprawowania opieki nad pozwaną T. S. i tego kto ja sprawował oraz stanu zdrowia pozwanej T. S., gdyż okoliczności te nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Stan zdrowia pozwanej T. S. w dniu 15 czerwca 2007 roku w tym jej zdolność do rozpoznania znaczenia umowy darowizny były przedmiotem prawomocnie zakończonego postępowania w sprawie I C 418/08.

Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka M. A. z uwagi na fakt, iż okoliczności te nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego postepowania, a nadto były one już przedmiotem postepowania prawomocnie zakończonego w sprawie sygn. akt I C 418/08.

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie powódka M. M. wnosiła o uzgodnienie treści księgi wieczystej KW (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi VI Wydział Ksiąg Wieczystych dla nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...) poprzez wykreślenie z działu II wpisu o udziale pozwanej A. R. w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości wyrażającego się udziałem 4/6 całości i wpisanie w jej miejsce takiego samego prawa T. S.. Jako alternatywne sformułowała żądanie o wykreślenie z działu I – SP wpisów o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste, z działu II wpisów o prawie własności Gminy Ł. i prawie użytkowania wieczystego przysługującego M. M. w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i A. R. w 4/6 części i wpisanie w to miejsce jako (...) w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i T. S. w 4/6 części.

Pełnomocnik pozwanej T. S. uznał powództwo, zaś jej kurator przyłączył się do stanowiska jej pełnomocnika.

Pełnomocnik pozwanej D. S. i A. Z. wnosił o oddalenie powództwa. Zgłaszał zarzut braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powódki. Kwestionował również uprawnienie powódki do żądania dochodzenia w postępowaniu procesowym dokonania wpisów w księdze wieczystej, co na podstawie art. 626 ¹ § 1 k.p.c. odbywa się na posiedzeniu niejawnym przez sąd wieczystoksięgowy. W ocenie pełnomocnika pozwanych ostateczna decyzja Prezydenta Miasta Ł. z dnia 8 listopada 2006 r. w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności przedmiotowej nieruchomości nie jest podstawą do wykreślenia osoby ujawnionej w księdze wieczystej zaś akt umowy darowizny sporządzony w dniu 15 czerwca 2007 roku przez notariusza P. C. został sporządzony zgodnie ze stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej w dniu dokonywania czynności i stanowił prawnie dopuszczalną podstawę dokonania wpisu w księdze wieczystej.

Pozwane Miasto Ł. – Prezydent Miasta Ł. pozostawił powództwo do uznania Sądu.

Odnosząc się do zarzutu braku legitymacji procesowej po stronie powódki do wystąpienia z niniejszym pozwem podnieść należy, iż jest on nieuzasadniony.

Sąd Najwyższy w uchwale podjętej w składzie siedmiu sędziów w dniu 15 marca 2006 r., III CZP 106/05, wyjaśnił, że powództwo o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym może wytoczyć tylko osoba uprawniona do złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej (art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r., Nr 124, poz. 1361 ze zm. i art. 6262 § 5 k.p.c.). W uzasadnieniu tego zapatrywania Sąd Najwyższy wskazał, że powództwo z art. 10 ust. 1 u.k.w.h. nie ogranicza się tylko do żądania ustalenia przez sąd istnienia prawa powoda, które nie jest wpisane do księgi wieczystej lub jest wpisane błędnie, bądź też do żądania ustalenia nieistnienia obciążenia lub ograniczenia dotykającego prawa powoda wpisanego do księgi wieczystej. W istocie rzeczy obejmuje ono także samo uzgodnienie stanu prawnego wynikającego z księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W konsekwencji sąd rozpoznający to powództwo w ogóle nie bada interesu prawnego powoda. Interes prawny nie stanowi zatem źródła legitymacji procesowej do jego wytoczenia . Z brzmienia art. 10 ust. 1 u.k.w.h. wynika, że żądanie usunięcia niezgodności treści księgi wieczystej dotyczy takiego prawa, które obrazuje stan prawny nieruchomości w szerokim tego słowa znaczeniu (także roszczenia z art. 16 u.k.w.h.). Przyjęta w tym przepisie konstrukcja związania uzgodnienia z wpisem (art. 31 ust. 2 u.k.w.h.) wskazuje na wyraźną synchronizację unormowania legitymacji do wytoczenia powództwa z legitymacją do złożenia wniosku o wpis w księdze wieczystej. Tymczasem osoba taka ma możliwość obalenia domniemania wynikającego z art. 3 u.k.w.h. w każdym innym postępowaniu, w którym stwierdzenie rzeczywistego stanu prawnego nieruchomości stanowi przesłankę rozstrzygnięcia. Nie ulega wątpliwości że powódka jest współwłaścicielką przedmiotowej nieruchomości, a jej prawo jest wpisanie w księdze wieczystej błędnie. Z powyższych względów zarzut braku legitymacji czynnej nie mógł się ostać.

Odnosząc się z kolei do zarzutu braku uprawnienia powódki do żądania dochodzenia w postępowaniu procesowym dokonania wpisów w księdze wieczystej wskazać należy co następuje.

W myśl art. 3 ust 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece z dnia 6 lipca 1982 roku (Dz.U. Nr 19, poz. 147 z późn. zm) domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym.

Z kolei w myśl art. 10 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie, albo jest dotknięte wpisem nie istniejącego obciążenia lub ograniczenia może żądać usunięcia niezgodności.

Powództwo o uzgodnienie stanu prawnego nieruchomości ujawnionego
w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, oparte na art. 10 ustawy
księgach wieczystych i hipotece, jest w zasadzie jedynym sposobem wzruszenia
domniemania prawnego z art. 3 cyt. ustawy, w myśl którego prawo jawne z księgi
wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Judykatura
przyjmuje obecnie, że nie jest to rodzaj powództwa o ustalenie, tylko powództwo
prawo kształtujące (por. uchwała (7) Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2006 r.,
III CZP 106/06, OSNC 2006, nr 10, poz. 160).

Rzeczą Sądu będzie zbadanie zasadności powództwa.

Zgodnie z art. 321 k.p.c., sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który
nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Wyrażona w tym przepisie
zasada dyspozycyjności oznacza, że strona ma swobodę decyzji w zakresie
zarówno realizacji praw podmiotowych, jak i dysponowania uprawnieniami
procesowymi. Zakres wyrokowania jest określony żądaniem powoda w rozumieniu
art. 187 § 1 k.p.c., a zatem rozstrzygnięcie nie może obejmować przedmiotu, który
nie był objęty żądaniem. Wprawdzie w orzecznictwie Sądu Najwyższego zarysowały się rozbieżne poglądy dotyczące zakresu kognicji sądu w postępowaniu o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym (art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, tekst jednolity Dz. U. Nr 124, poz. 1361 ze zm., dalej u.k.w.h.), jednak kwestia ta została wyjaśniona i przesądzona w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2008 r., III CZP 76/08, (OSNC 2009, nr 7-8,poz. 113) i uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2010 r.,II CZP 134/09, (OSNC 2010, nr 10, poz.131), w których stwierdzono, że w sprawie o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym sąd jest związany żądaniem pozwu.

Sąd Najwyższy wskazał, że celem powództwa wytoczonego na
podstawie art. 10 u.k.w.h. nie jest kompleksowa weryfikacja treści księgi wieczystej,
a dokonanie tej weryfikacji w granicach żądań powoda. Spełnia ono bowiem rolę
procesowego środka ochrony praw podmiotowych określonego kręgu
uprawnionych, z poszanowaniem podstawowych reguł rządzących procesem.
W konsekwencji powyższego, jeżeli zgłoszone przez powoda roszczenie okaże się
uzasadnione, wyrok uwzględniający powództwo będzie podstawą wpisu do księgi
wieczystej, natomiast w wypadku stwierdzenia przez sąd, że postulowana przez
powoda treść wpisu nie odpowiada rzeczywistemu stanowi prawnemu, powództwo
podlega oddaleniu także wtedy, gdy rzeczywistemu stanowi nie będzie odpowiadał
stan jawny z księgi wieczystej. Niedopuszczalne jest zatem orzeczenie, że powodowi przysługuje do nieruchomości inne prawo jak określone w pozwie, albo wprawdzie takie prawo przysługuje ale innej osobie, innego rodzaju bądź w innym rozmiarze. Takie orzeczenie stanowiłoby bowiem naruszenie art. 321 § 1 k.p.c. Żądanie pozwu w sprawie o usunięcie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym powinno być skonkretyzowane na tyle jednoznacznie i precyzyjnie, aby niemal mogło być
przeniesione w postaci gotowej do sentencji orzeczenia. (wyrok SN z dnia
5 kwietnia 2013 r., III CSK 236/12, wyrok SN z dnia 27 września 2012 r., III CSK 149/12, niepubl.)

Celem powództwa przewidzianego w art. 10 ust. 1 u.k.w.h. jest wzruszenie domniemania wynikającego z art. 3 u.k.w.h., co może nastąpić w oparciu o wszelkie dowody dopuszczone w procesie o usunięcie niezgodności, zważywszy, że rozpoznawane w nim żądanie zmierza do ustalenia wprost przez sąd istnienia prawa powoda lub nieistnienie tego prawa po stronie pozwanego (wyrok SN z dnia 10 września 2009 r., V CSK 69/09). Przepis ten służy usunięciu wpisu materialnie wadliwego, sprzecznego ze stanem rzeczywistym, bez względu na przyczyny które stan ten spowodowały. Wobec powyższego proces wytoczony na podstawie art. 10 u.k.w.h. zmierza pośrednio do dokonania w przyszłości wpisu materialnie poprawnego, w którym to postępowaniu nie występują ograniczenia dowodowe związane z ograniczonym zakresem kognicji Sądu wieczystoksięgowego w postępowaniu nieprocesowym (postanowienie SN z dnia 6 listopada 2008 r., III CSK 153/08). Innymi słowy, w procesie o usunięcie niezgodności sąd ustala stan rzeczywisty korzystając w pełni ze środków dowodowych przewidzianych w k.p.c., z wyłączeniem jedynie rozstrzygania w kwestiach wyłączonych spod kognicji sądów powszechnych (wyrok SN z dni 4 października 2001 r., II CKN 609/00). Proces o usunięcie niezgodności zmierza bowiem do uzyskania przez stronę powodową wyroku wykazującego wadliwość kwestionowanego przez nią wpisu i następnie dopiero użycia tego wyroku jako właściwego dokumentu stanowiącego podstawę do żądania zmiany istniejącego wpisu (postanowienie z dnia 21 czerwca 2012 r., II CSK 552/11, niepubl.). Celem postępowania o usunięcie niezgodności jest bowiem rozstrzygnięcie przez sąd wyrokiem, kto jest właścicielem nieruchomości, albo czyim jest ona przedmiotem współwłasności i w jakich częściach (wyrok SN z dnia 25 stycznia 2012 r., V CSK 51/11, OSNC 2012/6/78). Uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym polega na doprowadzeniu jej do aktualnego stanu prawnego przez wpisanie nowego prawa, wykreślenie ujawnionego w księdze i wpisanie innego prawa bądź wreszcie sprostowanie treści wpisanego prawa. Kryterium niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym jest zawsze obecny stan prawny, a nie stan istniejący w przeszłości (tak samo SN w orz. z 24 listopada 1997 r., IICKN 110/97, Prok. i Pr. 5/98, s. 28).

Według stanu ujawnionego aktualnie w treści księgi wieczystej, powódka M. M. jest współużytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...), stanowiącej działkę nr (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia, Wydział XVI Ksiąg Wieczystych, prowadzi KW nr (...) z udziałem 1/6 części. Pozostałymi współużytkownikami wieczystymi są A. Z. z udziałem 4/6 i D. S. z udziałem 1/6. Według treści księgi, jako właściciel nieruchomości figuruje Gmina Miejska Ł..

Powyższa treść księgi wieczystej pozostaje jednak w sprzeczności z rzeczywistym stanem prawnym bowiem w księdze wieczystej prowadzonej dla powyższej nieruchomości figurują wpisy dotyczące nieistniejącego już od dnia 8 listopada 2006 roku prawa użytkowania wieczystego, brak jest zaś wpisów odnośnie prawa własności w powiązaniu z właściwymi podmiotami.

Jak wynika bowiem z zebranego materiału dowodowego w postaci decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia 8 listopada 2006 roku prawo użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości przysługujące do dnia wydania powyższej decyzji T. S. do 4/6 części, D. S. do 1/6 części oraz M. M. do 1/6 części wygasło, zaś w to miejsce powstało ich prawo własności. Jednocześnie wygasło prawo własności Miasta Ł.. Decyzja niniejsza została wydana na podstawie m.in. art. 1 ust 1 , art. 3 ust 1 pkt 2, i ust 2 , art. 4 ust 1, ust 2 i ust 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika też, że powyższa decyzja jest ostateczna, zatem musiała być skutecznie doręczona osobom wskazanym w jej treści, a wobec których nastąpiła zmiana. W tym miejscu wskazać należy, iż z powyższej przyczyny Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki M. M. odnośnie tego, iż nie otrzymała decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia 8 listopada 2006 roku.

Niewątpliwie kompetencje do orzekania o przekształceniu użytkowania wieczystego w prawo własności ustawodawca oddał organom administracji mocą ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459), na podstawie której została wydana powoływania decyzja. Decyzja o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności ma, zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo
własności nieruchomości, charakter konstytutywny kreujący nowy stan prawny. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2007 r., III CZP
46/07 w tych przypadkach, w których prawo podlegające ujawnieniu w
księdze wieczystej wynika z ostatecznej decyzji administracyjnej, sąd jest związany
treścią decyzji i nie może dokonywać ustaleń odmiennych od jej treści nawet, gdyby
stan prawny istniejący przed jej wydaniem był odmienny od przyjętego przez organ
administracyjny. Związanie sądu w postępowaniu cywilnym decyzją administracyjną ma podstawę przede wszystkim w treści art. 16 k.p.a. Związanie sądu decyzją administracyjną przekształcającą prawo użytkowania wieczystego w prawo własności zachodzi co do faktu przekształcenia prawa, natomiast osnowa nie obejmuje skutków prawnych zdarzeń cywilnoprawnych uregulowanych innymi ustawami. (wyrok SN – Izba Cywilna z dnia 27.09.2012 roku, III CSK 149/12)

Sąd jest związany powyższą decyzją jako decyzją ostateczną i dopóki nie zostanie ona wyeliminowana z obrotu prawnego przez właściwy organ administracyjny lub przez sąd administracyjny dopóty sąd powszechny nie jest władny kwestionować stanu prawnego kreowanego przez jej wydanie.

W niniejszej sprawie żadna ze stron postępowania nie podnosiła zarzutu, aby decyzja została wyeliminowana z obrotu prawnego zatem na jej podstawie należało dokonać uzgodnienia treści księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości ze stanem prawnym wykreowanym powyższą decyzją.

Z tych względów Sąd uwzględnił żądanie powódki zawarte w punkcie 2 pozwu i sformułowane jako żądanie alternatywne i wobec tego nakazał wykreślenie z księgi wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi dla przedmiotowej nieruchomości wpisu o oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste zawartego w dziale I – SP, wpisu o prawie własności Gminy Ł. z działu II i wpisu o prawie użytkowania wieczystego przysługującego M. M. w 1/6 części, D. S. w 1/6 części i A. R. w 4/6 części z działu II i nakazał jednocześnie wpisanie w to miejsce jako (...) w 1/6 części D. S. w 1/6 części i T. S. w 4/6 części. (punkt 2 sentencji wyroku)

Jednocześnie należy podnieść, że umowa, na podstawie, której osoba niebędąca właścicielem nieruchomości oświadcza, że sprzedaje/darowuje nieruchomość, nie przenosi własności, ponieważ nikt nie może przenieść prawa, które mu nie przysługuje. W niniejszej sprawie trudno zakładać, że T. S. w chwili sporządzania aktu notarialnego nie miała wiedzy co do treści prawa jakiej przysługiwało jej w tym czasie w stosunku do przedmiotowej nieruchomości. Jak wynika z załączonych akt I C 418/08 i ustaleń poczynionych w tym postępowaniu stan zdrowia T. S. w dniu 15 czerwca 2007 roku to jest w dniu podpisania przedmiotowej umowy darowizny pozwalał jej na świadomie i swobodne podjęcie decyzji. Skoro T. S. w chwili sporządzania umowy darowizny mogła ocenić jakich czynności dokonuje, to winna posiadać wiedzę o przekształceniu przysługującego jej prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. W konsekwencji jeśli złożyła takie oświadczenie, to nie było ono zgodne z prawdą bowiem nie przysługiwało jej już prawo użytkowania wieczystego. Przyjęcie odmiennego stanowiska powodowałoby że T. S. nie mogła dokonać poprawnej oceny swych czynności a to stoi w sprzeczności z treścią rozstrzygnięcia w sprawie I C 418/08 oraz stanowiskiem pełnomocnika pozwanych A. Z. i D. S.. Umowa taka nie jest nieważna, lecz całkowicie bezskuteczna, nie może więc stanowić podstawy do dokonania jakichkolwiek wpisów w księgach wieczystych. Już zatem w chwili ujawnienia prawa współużytkowania wieczystego A. Z. do powyższej nieruchomości, stan ujawniony w księdze wieczystej wobec wystąpienia skutków prawnych konstytutywnej i ostatecznej decyzji administracyjnej, był niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy. Nie istniało już bowiem prawo użytkowania wieczystego do nieruchomości. Dokonanie takich wpisów powoduje niezgodność treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w zakresie objętym wpisem, a osoba, której prawo zostało naruszone, może żądać usunięcia niezgodności na podstawie art. 10 (orz. SN z 3 września 1980 r., IV CR 202/80, LexPolonica nr 309142).

Tym samym usunięcie skutków wpisu w podany pierwotnie sposób, spowodowałoby, iż Sąd uwzględniając powództwo o usunięcie niezgodności wpisałby w miejsce A. Z., poprzedniego współużytkownika nieruchomości w osobie T. S..

W konsekwencji, przy pierwotnej wersji powództwa, wyrok je uwzględniający, zamiast usunąć niezgodność pomiędzy rzeczywistym stanem prawnym, a stanem ujawnionym w księdze wieczystej, doprowadziłby do ujawnienia co prawda innego stanu niż istniejący, ale również ze stanem prawnym niezgodnego, skoro prawo użytkowania wieczystego przysługujące współużytkownikom wieczystym (T. S. do 4/6 części, D. S. do 1/6 części oraz M. M. do 1/6 części) od dnia wydania decyzji z dnia 8 listopada 2006 roku wygasło.

Z powyższych względów Sąd oddalił żądanie powódki sformułowane w punkcie 1 pozwu jako żądanie usunięcia niezgodności pomiędzy stanem prawnym ujawnionym w księdze wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości a rzeczywistym stanem prawnym które miało polegać na wykreśleniu z działu II księgi KW (...) wpisu o udziale pozwanej A. Z. w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości wyrażającego się udziałem 4/6 całości i wpisanie w jej miejsce takiego samego prawa T. S..

Reasumując w ocenie Sądu, w niniejszym stanie faktycznym przy braku wpisu dotyczącego ujawnienia prawa własności aktualnych właścicieli jedynym możliwym sposobem usunięcia niezgodności, pozostaje ujawnienie prawa własności, zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym ukształtowanym ostateczną decyzją Prezydenta Miasta Ł. z dnia 8 listopada 2006 roku wraz z ujawnieniem współwłaścicieli zgodnie z przysługującymi im udziałami. Uzgodnienie bowiem treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym polega na doprowadzeniu jej do aktualnego stanu prawnego przez wpisanie nowego prawa, wykreślenie ujawnionego w księdze i wpisanie innego prawa bądź wreszcie sprostowanie treści wpisanego prawa. Kryterium niezgodności treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym jest zawsze obecny stan prawny, a nie stan istniejący w przeszłości (tak samo SN w orz. z 24 listopada 1997 r., IICKN 110/97, Prok. i Pr. 5/98, s. 28).

Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd nie obciążył pozwanych obowiązkiem zwrotu na rzecz powódki kosztów procesu.

Zgodnie z art. 22 ³ ust 1. ustawy o radcach prawnych z dnia 6 lipca 1982 r. (Dz.U. Nr 19, poz. 145 z późn. zm.) koszty pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ponosi Skarb Państwa. Obowiązek ten ma charakter subsydiarny i publicznoprawny. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, jeżeli zostaną pokryte przez Skarb Państwa nie stanowią kosztów procesu, o których mowa w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Podstawą ich ponoszenia przez Skarb Państwa nie są przepisy k.p.c. dotyczące kosztów procesu ani przepisy ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005.167.1398 ze zm. - tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 marca 2012 r., V CZ 161/11, LEX nr 1164758).

Postępowanie w niniejszej sprawie toczyło się w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym wobec nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...). Wartość nieruchomości określono w pozwie na kwotę 450.000 zł.

Wobec powyższego na podstawie § 6 pkt 6 w zw. z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz.U. Nr 163, poz. 1349) przyznano pełnomocnikowi z urzędu pozwanej T. S. radcy prawnemu J. B. wynagrodzenie w kwocie 4.428 zł (3.600 zł + 23 % VAT) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu natomiast na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o radcach prawnych nakazano wypłacić powyższą należność ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi.

Jednocześnie podnieś należy, iż Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika z urzędu T. S. – radcy prawnego J. B. o przyznanie kosztów według 1,5 stawki. Należy mieć bowiem na uwadze, że niniejsza sprawa mimo okresu jej trwania nie powinna być dla profesjonalnego pełnomocnika skomplikowana pod względem faktycznym ani prawnym. Pełnomocnik z urzędu złożył jedno pismo procesowe, w którym przedstawił swoje merytoryczne stanowisko w sprawie, jedno pismo procesowe w którym wniósł o podjęcie zawieszonego postępowania oraz jedno pismo z wnioskiem o przedłużenie terminu na złożenie pisma zawierającego stanowisko w sprawie. Nadto z ustaleń Sądu wynika, że brał udział łącznie w czterech posiedzeniach Sądu przy czym na trzech z nich nie przeprowadzono w sprawie żadnych dowodów z uwagi na ich odroczenie spowodowane usprawiedliwioną nieobecnością pozwanej A. Z..

Na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 listopada 2013 roku w sprawie określania wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony cywilnej w sprawie (Dz.u. 2013.1476) w związku z § 6 pkt 6 w zw. z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz.U. Nr 163, poz. 1349) Sąd przyznał wynagrodzenie kuratorowi.