Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt IV C 1222/09

UZASADNIENIE

Powodowie ad. 1 A. L. (1), ad. 2 M. L. (1) pozwem z dnia 24 sierpnia 2009 roku (stempel biura podawczego) przeciwko Przedsiębiorstwu Państwowemu (...) w W. wnieśli o:

1.  zasądzenie od pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) na rzecz powoda ad. 1 i ad. 2 kwoty 455 289,00 PLN odszkodowania za wprowadzenie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości na skutek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, czy w wyniku działania pozwanego jako przedsiębiorstwa wprowadzonego w ruch siłami przyrody na którą składa się:

- kwota 155 289, 00 PLN kosztów koniecznej rewitalizacji akustycznej budynku tj. robót związanych z zapewnieniem ochrony akustycznej budynku należące do wymagań technicznych budynku znajdującego się w obszarze ograniczonego użytkowania;

- kwota 300 000, 00 PLN obniżenia wartości rynkowej ww. nieruchomości powódki z liczonymi od tej kwoty 455 289,00 PLN odsetkami ustawowymi w wysokości ustawowej od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wnieśli o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym także kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 21 600, 00 PLN. Powódka zastrzegła sobie prawo do podwyższenia wysokości żądania (roszczenia) i wartości przedmiotu sporu określonych w pozwie po przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego sądowego ustalającego ostatecznie wysokość odszkodowania – kosztów robót wykonawczych rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego powódki oraz obniżenia wartości rynkowej nieruchomości (pozew k. 2-7).

W odpowiedzi na pozew z dnia 8 kwietnia 2010 roku pozwany Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. wniósł o:

1.  oddalenie powództwa w całości;

2.  zasądzenie od strony powodowej na rzecz pozwanego kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na pozew k. 143-149).

Po dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy budowlanego inż. J. W. (k. 1092-1094) na okoliczność kosztów poniesionych przez powodów celem dostosowania nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego oraz kwoty dodatkowych kosztów jakie powodowie są zmuszeni ponieść w związku z niezbędnymi pracami i zakupem materiałów celem dostosowania nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego nieruchomości zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w ich budynku przy ulicy (...) w W. – powodowie na rozprawie w dniu 23 października 2014 roku wnieśli o zasądzenie roszczenia w kwocie wskazanej przez biegłego w opinii tj. 90 337,88 zł z tytułu rewitalizacji oraz o zasądzenie kwoty z tytułu utraty wartości nieruchomości 141 262,00 zł łącznie 231 599,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie powodowie cofnęli powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia oraz wnieśli o zasądzenie kosztów sądowych w trzykrotnej stawce podstawowej (protokół z rozprawy k. 1092-1094).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie A. L. (1) i M. L. (1) są właścicielami zabudowanej działki nr (...) wraz ze stojącym na niej budynkiem mieszkalnym wolnostojącym położonej przy ulicy (...) w W., dla której to nieruchomości jest prowadzona w Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie, VII Wydział Ksiąg Wieczystych, Księga Wieczysta nr (...). Budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 190,38m 2 jest parterowy z użytkowym poddaszem, murowany, otynkowany. Ww. nieruchomość w tym budynek jest stale użytkowany przez zamieszkujących w nim powodów (odpis zwykły księgi wieczystej nr (...) k. 8-11).

Nieruchomość należąca do powodów znajdowała się w wewnątrz obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (OOU poza strefą M) utworzonego na podstawie Rozporządzenia Wojewody (...) nr 50 z dnia 7 sierpnia 2007 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., które weszło w życie 25 sierpnia 2007 roku (Dziennik Urzędowy Województwa (...) z dnia 10 sierpnia 2007 roku nr 156). Wskazane Rozporządzenie było aktem ustanawiającym obszar ograniczonego użytkowania obowiązującym w dacie złożenia pozwu.

Nieruchomość powodów zgodnie z obowiązującą obecnie Uchwałą nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku znajduje się w całości na terenie obszaru ograniczonego użytkowania – OOU dla (...) im. (...) w W., którego zarządcą jest Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W., częściowo w strefie Z2 (Uchwała nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) wraz załącznikami).

W opinii Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu (...) zespół biegłych stwierdził, że elementem pozwalającym na zapewnienie odpowiedniego klimatu akustycznego w budynku mieszkalnym jest właściwie dobrana izolacyjność akustyczna fasady budynku. Zgodnie z normą PN-B- (...)-3 dla rozpatrywanego budynku miarodajny poziom dźwięku A hałasu zewnętrznego pochodzącego od ruchu lotniczego określa się w przedziale dla pory dnia 66-70 dB, dla pory nocy 56-60 dB. Ponadto zespól biegłych stwierdził, że w przypadku sypialni na I piętrze izolacyjność akustyczna badanego pomieszczenia w budynku należącym do powodów przy ul. (...) w W. nie spełnia wymagań określonych w Polskiej Normie PN-B- (...)-3:1999 Akustyka Budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność akustyczna elementów budowlanych. Wymagania (opinia k. 757-779 + opinia uzupełniająca k. 823-845)

Odnośnie ustalenia:

1.  kiedy i jakie koszty powodowie ponieśli do tej pory celem dostosowania nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego

2.  oraz jakie dodatkowe koszty są zmuszeni ponieść w związku z niezbędnymi pracami i zakupem materiałów celem dostosowania nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego nieruchomości zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem pomieszczeń w budynku powodów przy ulicy (...) w W.

Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy budowlanego inż. J. W..

Biegły w swojej opinii odnosząc się do pkt. 1 wskazał, że łączna kwota poniesionych nakładów na wykonanie instalacji systemu wentylacji brutto wyniosła 20 393 zł. Zdaniem biegłego należy uznać poniesione koszty na wykonanie wentylacji gdyż spełnia rolę wymiennika powietrza w pomieszczeniach bez potrzeby otwierania okien, co poprawia komfort akustyczny. Co do uznania jako kosztu zamiany ocieplenia elewacji domu z styropianu na wełnę mineralną użytych przy ocieleniu elewacji w kontekście tłumienia hałasu biegły wskazał, iż pomiędzy materiałami występuje niewielka różnica i nie należy uznać różnicy kosztów zakupu wełny mineralnej, a styropianu ze względu na brak specjalistycznych badań. Biegły podkreślił, że w celu podniesienia komfortu akustycznego należy uznać koszt 20 393 zł brutto.

Odnosząc się natomiast do pkt. 2 biegły stwierdził, że należy dokonać wymiany stolarki okiennej w całym budynku, łącznie z oknami dachowymi – obecnie zamontowane są okna i drzwi balkonowe z szybami jednokomorowymi o współczynniku 36-37 dB. Są to szyby jednokomorowe gr 24 mm, należy użyć szyb dźwiękochłonnych o współczynniku 48 dB. Grubość szyby zespolonej w tym zastosowaniu wynosi 41,6 mm. Aby poprawić komfort akustyczny można zastosować najbardziej nieinwazyjną metodę wygłuszenia to jest: w przestrzeń pomiędzy sufitem, a ociepleniem z wełny, wpompować (...) grubości średniej 10-15 cm, technologia ta pozwala na szczelne wypełnienie przerw i podnosi komfort zarówno akustyczny jak i cieplny w pomieszczeniach poddasza, nie wymaga demontażu elementów więźby ani pokrycia, wymaga jedynie malowania sufitów w miejscach wywierania otworu na wąż do pompowania. Biegły wskazał, że według szczegółowego kosztorysu nakład na wykonanie zaproponowanych prac w celu podniesienia komfortu akustycznego, dodatkowe nakłady wynoszą ogółem 69 944,88 zł brutto. W kosztorysie uwzględniono nową stolarkę z szybami dźwiękochłonnymi (49-50 dB) i szybami antywłamaniowymi, nową stolarkę połaciową (okna dachowe) z kompletnym kołnierzem, szyba hartowaną z parametrem wyciszenia.

Sąd dopuścił również dowód z opinii uzupełniającej ww. biegłego na okoliczność:

1.  dokonania oceny istniejących w pomieszczeniach budynku powodów zabezpieczeń akustycznych i ustalenie czy odpowiadają one Polskim Normom jakie obowiązywały w dacie oddania budynku do użytku;

2.  czy obecnie konieczne jest zwiększenie tych zabezpieczeń (zgodnie z par. 6 pkt. 2 Uchwały nr 76/11 Sejm. Woj. M..) wobec tego, że nieruchomości powodów położona jest w obszarze ograniczonego użytkowania – częściowo w strefie Z2, przy uwzględnieniu ustalonego opinią akustyczną natężenia hałasu na przedmiotowej nieruchomości;

3.  czy istnieje konieczność zwiększenia tych zabezpieczeń, to jaki będzie ich koszt.

Biegły w przedstawionej opinii odnosząc się do pkt. 1 wskazał, że zgodnie z załącznikiem nr 1 (Akustyka budowlana) dopuszczalne wartości hałasu w pomieszczeniach w dzień wynoszą 40 dB a w nocy 30 dB. Zgodnie z załącznikiem Nr 2 (poziom hałasu środowisku) dopuszczalne wartości hałasu wynoszą 55 dB w dzień i do 50 dB w nocy. Zdaniem biegłego wykonane pomiary na zewnątrz przekraczają wartości dopuszczalne. Sposób „globalny” obliczenia izolacyjności przegrody jest obarczony błędem większym od obliczenia szczegółowego (okien i drzwi balkonowych) tak więc przyjęto, że poziom hałasu w pomieszczeniach także przekracza normę hałasu. Biegły podał, że na podstawie materiałów zgromadzonych w sprawie ustalono, że budynek został zamieszkały w 2006 i już wtedy obowiązywała norma PN-87/b- (...).

Odnosząc się do pkt. 2 biegły wskazał, że w wyniku porównania wartości z załącznika nr 3 (dopuszczalny poziom hałasu), a wynikami pomiarów hałasu z kart: od 767 do 777 widać wyrażenie, że konieczne jest zwiększenie tych zabezpieczeń.

Co do pkt. 3 biegły stwierdził, że koszt prac, które poprawią komfort i spowodują spełnienie wymogów normy według wyliczeń z opinii podstawowej wynosi ogółem 69 944,88 zł brutto

Na rozprawie w dniu 23 października 2014 roku biegły rzeczoznawca budowlany J. W. potwierdził złożone do akt sprawy opinie. Wskazał, że w 2006 roku budynek został zbudowany zgodnie z polskimi przepisami. Obszar hałasu został zwiększony później. Projektant rzadko określa poziom hałasu. Budynek został odebrany przez inspekcję budowlaną i musiał spełniać wszystkie normy prawa budowlanego. Normy zostały takie same (opinia k. 932-934 + opinia uzupełniająca k. 970-973, ustna opinia uzupełniająca –protokół z rozprawy k. 1092-1094).

Sąd dopuścił także dowód z opinii biegłego sądowego ds. szacowania wartości nieruchomości dr inż. A. Z. w celu:

1.  wykazania, czy wartość nieruchomości przy ul. (...) w W. od daty nabycia jej przez powodów w styczniu 2005 r. uległa obniżeniu z uwagi na ograniczenie sposobu jej korzystania zgodnie z art. 129 ust. 2 Prawa o ochronie środowiska, czy też wzrastała porównywalnie do wartości innych nieruchomości położonych w pobliżu;

2.  wykazania, czy sąsiedztwo (...) im. (...) oraz utworzenie strefy ograniczonego użytkowania, która objęła nieruchomość powodów wpłynęło na wartość nieruchomości powoda;

3.  wykazania, czy cena nabycia nieruchomości w 2005 r. była niższa w porównaniu z innymi podobnymi nieruchomościami położonymi poza strefą oddziaływania (...);

4.  ustalenia rzeczywistej wartości nieruchomości należącej do powodów oraz ustalenie w jakim stopniu sąsiedztwo (...) oraz umieszczenie nieruchomości powodów w strefie M zgodnie z rozporządzeniem nr 50 Wojewody (...) z 7 sierpnia 2007 r., wpłynęło na wartość nieruchomości powodów, jaki jest kwotowo ubytek wartości tej nieruchomości w porównaniu z nieruchomościami sąsiednimi lub innymi nieruchomościami o zbliżonych parametrach położonych poza strefa ograniczonego użytkowania.

Biegły dr inż. A. Z. w przedstawionej opinii stwierdził, że analiza cen nieruchomości w obrocie w latach 2004-2010 (przedstawiona w punkcie 5.2 opinii) wykazała, iż trend cenowy obiektów położonych w obszarze ograniczonego użytkowania jest zbliżony do trendu cenowego obiektów położonych poza strefą. Wartość nieruchomości przy ul. (...) w W. od daty jej nabycia przez powoda w styczniu 2005 r. wzrastała więc porównywalnie do wartości innych nieruchomości położonych w pobliżu, ale poza zasięgiem oddziaływania lotniska W. (...) (teza A).

Nieruchomość została nabyta w styczniu 2005 r. przez powodów za 180 000 zł, tj. 119 zł/m ( 2). Zgodnie z treścią aktu notarialnego na działce znajdował się budynek letniskowy przeznaczony do rozbiórki. Zgodnie z analizą danych transakcyjnych przedstawionych w punkcie 5.1. niniejszej opinii średnia cena uzyskana za działki położone w OOU wynosiła wówczas 217 zł/m ( 2), natomiast za działki położone poza OOU - 341 zł/m ( 2). Poziom cen, ja osiągały w latach 2004 - 2005 ceny działek niezabudowanych położonych poza OOU był o ok. 55-60% wyższy od cen działek zlokalizowanych poza OOU. Cena ustalona za nieruchomość przedmiotową jest niższa zarówno od średniej ceny działek położonych w OOU, jak i poza tym obszarem (teza C). Faktyczna wartość jednostkowa tej nieruchomości była jednak zbliżona do poziomu 176 - 182 zł/m ( 2).

Biegły ustalił, że aktualna wartość nieruchomości przy ul. (...) w W. położonej w strefie ograniczonego użytkowania od lotniska W. (...) wynosi 1 410 672 zł, natomiast aktualna wartość nieruchomości takiej, jak zlokalizowana przy ul. (...) w W., ale położonej poza strefą ograniczonego użytkowania od lotniska W. (...) 1 492 109 zł. Tym samym aktualne wartości nieruchomości położonej w OOU oraz poza OOU oszacowane w niniejszej opinii różnią się o 81 437 zł, czyli o ok. 5,8%. Do określenia wpływu sąsiedztwa (...) na wartość nieruchomości zastosowano kryterium położenia obiektów porównawczych względem strefy ograniczonego użytkowania, ponieważ jej granica pokrywa się z izolinią długotrwałego, średniego dźwięku A o poziomie 55 dB dla pory dnia i 45 dB dla pory nocy. Różnica pomiędzy oszacowanymi wartościami jest niewielka, a wpływ ma na nią działalność lotniska i hałas odczuwalny w obszarze najbardziej zbliżonym do (...) nalotu samolotów, a nie samo ustanowienie OOU. Rozporządzenie Nr 50 Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. nie wprowadza ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości zabudowanych (teza B i D) (opinia k. 527-576).

W opinii uzupełniającej na okoliczność ustalenia czy wejście w życie Uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku ma wpływ na wartość nieruchomości powodów przy ul. (...) w W. poprzez dokonanie wyceny wartości przedmiotowej nieruchomości przed jak i po wejściu w życie Uchwały biegły dr inż. A. Z. stwierdził, że wartość nieruchomości powodów według cen z 20 czerwca 2011 roku wynosi 1 396 247 zł, natomiast wartość według cen z 18 czerwca 2013 roku wynosi 1 254 985 zł. W wyniku obliczenia wartości przedmiotu opinii przy zastosowaniu podejścia porównawczego, metody korygowania ceny średniej stwierdzono obniżenie aktualnej wartości o ok. 10 % w stosunku do wartości z połowy 2011 roku (141 262 zł). Jak wykazała analiza transakcji zawartych na analogicznym rynku obejmującym nieruchomości gruntowe zabudowane zlokalizowane w dzielnicy W. poza obszarem ograniczonego użytkowania (pkt 7 opinii), tam również nastąpił spadek cen w tym okresie. Nie ma więc podstaw zdaniem biegłego, aby obserwowaną dynamikę cen nieruchomości na rynku lokalnym powiązać jednoznacznie z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania powstałego w wyniku wejścia w życie uchwały nr 76/11 z 20 czerwca 2011 roku (opinia uzupełniająca k. 857-874).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do pism procesowych stron, odpisu zwykłego księgi wieczystej nr (...) (k. 8-11), zestawienia powierzchni (k. 13), decyzji nr (...) Prezydenta Miasta Stołecznego W. (k. 14-16), decyzji nr (...) (k. 17-20), wypisu z rejestru gruntów (k. 22), aktu notarialnego Rep. A nr (...) (k. 447-449v), opinii oraz opinii uzupełniającej Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu (...) (k. 757-779, k. 823-845) , opinii oraz opinii uzupełniającej, a także ustnej opinii uzupełniającej biegłego rzeczoznawcy budowlanego inż. J. W. (k. 932-934, k. 970-973, k. 1092-1094), opinii oraz opinii uzupełniającej biegłego dr inż. A. Z. (k. 527-576, k. 857-874), Rozporządzenia Nr 50 Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 roku wraz z załącznikami, Uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 roku wraz załącznikami, a także dowodów osobowych tj. zeznań powodów: A. L. (2) (k. 442-443), M. L. (1) (k. 443- 444), zeznań świadków: M. L. (2) (k. 444), J. P. (k. 444), P. M. (k. 444).

Za wiarygodne Sąd uznał dowody z dokumentów, zeznania świadków oraz zeznania powodów stanowiących podstawę ustaleń faktycznych, gdyż nie zaszły podstawy do ich kwestionowania, a żadna ze stron takich wątpliwości nie zgłaszała.

Sąd pominął wnioski dowodowe strony pozwanej o dopuszczenie dowodów z kolejnej opinii biegłego akustyka ds. budowlanych uznając, iż w niniejszej sprawie biegli dokonali niezbędnych ekspertyz wydając opinie na zlecenie Sądu oraz zgodnie z postanowieniami Sądu, które pozwoliły na zajęcie merytorycznego stanowiska w sprawie. Ponadto powodem dopuszczenia dowodu z kolejnych opinii biegłych, nie mogą być jedynie niekorzystne dla strony pozwanej wnioski wynikając z przeprowadzonych ekspertyz. Tym samym zarzuty strony pozwanej do przeprowadzonych opinii nie mogły zostać uwzględnione.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Jak stanowi przepis art. 203 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Ponadto zgodnie z art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

Powodowie na rozprawie w dniu 23 października 2014 roku cofnęli pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 223 689, 12 zł. Sąd uznał, iż cofnięcie pozwu we wskazanym zakresie przez powodów jest dopuszczalne, gdyż bacząc na okoliczności sprawy nie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego oraz nie zmierza do obejścia prawa. W związku z powyższym Sąd umorzył postępowanie, co do kwoty 223 690 zł w trybie art. 355 § 1 k.p.c.

Powodowie wnieśli o zasądzenie pozwanego Przedsiębiorstwa Państwowego (...) w W. na ich rzecz kwoty wskazanej przez biegłego w opinii tj. 90 337,88 zł z tytułu rewitalizacji oraz o zasądzenie kwoty z tytułu utraty wartości nieruchomości 141 262,00 zł - łącznie 231 599,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wnieśli o zasądzenie kosztów sądowych w trzykrotnej stawce podstawowej.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasadzenie kosztów w trzykrotnej stawce.

Powództwo we wskazanym zakresie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań Sąd pragnie przypomnieć, iż rozporządzeniem nr 50 Wojewody (...) z dnia 7 sierpnia 2007 r. (Dz. Urz. Woj. (...) z dnia 10 sierpnia 2007 r. nr 156, poz. 4276) został utworzony obszar ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W.. Nieruchomość powodów znalazła się w obszarze ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W., poza strefą M.

W toku procesu nastąpiła zmiana stanu prawnego poprzez wejście w życie z dniem 4 sierpnia 2011 r. uchwały nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. (Dz. U. Województwa (...) z 20 lipca 2011 r., nr 128, poz. 4085 i 4086). Nieruchomość powodów znalazła się na terenie obszaru ograniczonego użytkowania, częściowo w strefie Z2.

Wobec powyższego Sąd mógł badać roszczenia zgłoszone przez powodów jedynie w aspekcie powyższej uchwały w zw. z art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska (dalej również jako p.o.ś.).

W pierwszej kolejności Sąd rozpoznał żądanie powodów związane ze spadkiem wartości ich nieruchomości.

Roszczenie o odszkodowanie za spadek wartości nieruchomości znajduje swoją podstawę prawną w art. 129 ust. 2 ustawy p.o.ś. zgodnie, z którym właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z jego nieruchomości a szkoda ta obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

Zastosowanie art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska jako podstawy roszczenia odszkodowawczego właściciela nieruchomości z tytułu obniżenia jej wartości w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości w następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego w postanowieniu z dnia 24 lutego 2010 r. (sygn. akt III CZP 128/09, LEX nr 578138), w wyroku z dnia 6 maja 2010 r. (sygn. akt II CSK 602/09, LEX nr 585768) oraz w wyroku z dnia 25 maja 2012 r. (sygn. akt I CSK 509/11, LEX 1215402).

Sąd Najwyższy wskazał, iż w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania pozostaje nie tylko obniżenie wartości nieruchomości, będące następstwem ograniczeń przewidzianych bezpośrednio w treści rozporządzenia o utworzeniu obszaru (zwłaszcza dotyczących ograniczeń zabudowy), lecz także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z tego, że wskutek wejścia w życie rozporządzenia dochodzi do zawężenia granic własności (art. 140 k.c. w zw. z art. 144 k.c.) i tym samym ścieśnienia wyłącznego władztwa właściciela względem nieruchomości położonej na obszarze ograniczonego użytkowania. O ile bowiem właściciel przed wejściem w życie rozporządzenia mógł żądać zaniechania immisji (hałasu) przekraczającej standard ochrony środowiska, o tyle w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania możliwości takiej został pozbawiony. Inaczej mówiąc, szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś., jest także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, iż właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje (np. hałas). Nie jest uprawniona dostrzegalna w piśmiennictwie i orzecznictwie tendencja do wąskiego ujmowania odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 129 ust. 2 p.o.ś.

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem orzecznictwa zmniejszenie się wartości nieruchomości z powodu sąsiedztwa lotniska, emitującego hałas nie pozwalającego dotrzymać standardów jakości środowiska jest stratą powodującą obniżenie aktywów w majątku powoda. Nie jest to szkoda wyłącznie hipotetyczna, aktualizująca się w chwili rozporządzenia prawem. Własność nieruchomości stanowi dobro o charakterze inwestycyjnym jest lokatą kapitału. W warunkach gospodarki rynkowej każda rzecz mająca wartość rynkową może być przeznaczona na sprzedaż. Zbycie rzeczy jest takim samym uprawnieniem właściciela jak korzystanie z niej wobec czego traci także znaczenie odróżnienie wartości użytkowej rzeczy od jej wartości handlowej (wyrok SN z dnia 12.12.2008r. II CSK 367/08).

W myśl art. 129 ust. 2 p.o.ś. ustawodawca przesądził, że szkoda obejmuje zmniejszenie wartości nieruchomości.

W niniejszej sprawie podstawą rozstrzygnięcia Sądu w zakresie roszczenia powodów o odszkodowanie za spadek wartości nieruchomości była opinia biegłego z zakresu wyceny nieruchomości dr inż. A. Z.. Powołany w sprawie biegły stwierdził, że fakt utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wpłynął na obniżenie wartości nieruchomości powodów o kwotę 141 262 zł. Wartość nieruchomości powodów według cen z 20 czerwca 2011 roku wynosi 1 396 247 zł, natomiast wartość według cen z 18 czerwca 2013 roku wynosi 1 254 985 zł. W wyniku obliczenia wartości przedmiotu opinii przy zastosowaniu podejścia porównawczego, metody korygowania ceny średniej stwierdzono obniżenie aktualnej wartości o ok. 10 % w stosunku do wartości z połowy 2011 roku (141 262 zł) Bez znaczenia natomiast jest to, że ww. nieruchomość tylko częściowo pozostaje w strefie Z2 (opinia oraz opinia uzupełniająca biegłego dr inż. A. Z. k. 527-576, k. 857-874). Mając na uwadze przedstawioną opinię i nie znajdując podstaw do jej kwestionowania stwierdzić należy, że ww. strata spowodowała obniżenie aktywów w majątku powodów.

W drugiej kolejności Sąd rozpoznał żądanie powodów związane z dostosowaniem ich budynku mieszkalnego do tzw. klimatu akustycznego.

Zgodnie z dyspozycją art. 136 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. Na podstawie zaś § 6 ust. 2 uchwały Nr 76/11 Sejmiku Województwa (...) z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla (...) im. (...) w W. określono wymagania techniczne dotyczące budynków objętych obszarem ograniczonego użytkowania poprzez konieczność zastosowania w istniejących budynkach zabezpieczenia zapewniającego klimat akustyczny w pomieszczeniach - zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane i przepisami wykonawczymi do tej ustawy.

W powyższym kontekście w art. 136 ust. 3 p.o.ś. sprecyzowano, że szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są również nakłady poniesione przez władających nieruchomością w celu osiągnięcia przez istniejące budynki standardów wynikających z art. 129 ust. 2 p.o.ś.

W związku z występowaniem na obszarze ograniczonego użytkowania poziomu hałasu powyżej przyjętych norm dopuszczalnych, budynki mieszkalne powinny posiadać zabezpieczenia akustyczne zgodnie z obowiązującą normą PN-B- (...)-3:1999, która określa wymaganą izolacyjność akustyczną przegród wewnętrznych i zewnętrznych.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż zebrany materiał dowodowy, a zwłaszcza opinia zespołu biegłych Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu (...) wykazała, że w przypadku sypialni na I piętrze izolacyjność akustyczna pomieszczenia w budynku należącym do powodów przy ul. (...) w W. nie spełnia wymagań określonych w Polskiej Normie PN-B- (...)-3:1999 (opinia k. 757-779 + opinia uzupełniająca k. 823-845).

Ponadto powołany w niniejszej sprawie biegły rzeczoznawca budowlany inż. J. W. stwierdził, iż powodowie do tej pory w celu dostosowania nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami ponieśli nakłady (na wykonanie instalacji systemu wentylacji) w kwocie 20 393 zł brutto, którą to kwotę należy uznać za w pełni zasadną. Biegły wykazał, że powodowie są zmuszeni ponieść dodatkowe koszty w związku z niezbędnymi pracami i zakupem materiałów celem dostosowania ich nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi ochrony przed hałasem w kwocie 69 944,88 zł brutto. Do ww. prac należy wymiana stolarki okiennej w całym budynku, łącznie z oknami dachowymi – obecnie zamontowane są okna i drzwi balkonowe z szybami jednokomorowymi o współczynniku 36-37 dB. Są to szyby jednokomorowe gr 24 mm, należy użyć szyb dźwiękochłonnych o współczynniku 48 dB. Grubość szyby zespolonej w tym zastosowaniu wynosi 41,6 mm. Aby poprawić komfort akustyczny można zastosować najbardziej nieinwazyjną metodę wygłuszenia to jest: w przestrzeń pomiędzy sufitem, a ociepleniem z wełny, wpompować (...) grubości średniej 10-15 cm, technologia ta pozwala na szczelne wypełnienie przerw i podnosi komfort zarówno akustyczny jak i cieplny w pomieszczeniach poddasza, nie wymaga demontażu elementów więźby ani pokrycia, wymaga jedynie malowania sufitów w miejscach wywierania otworu na wąż do pompowania. Łączna wartość wykonania powyższych prac wynosi 90 337 zł brutto (opinia biegłego rzeczoznawcy budowlanego inż. J. W. k. 932-934, k. 970-973, k. 1092-1094). Za w pełni wartościowy materiał dowodowy Sąd uznał przedstawione opinie biegłych, bowiem zostały sporządzone rzetelnie i kompleksowo przez osoby o niekwestionowanym poziomie wymaganej wiedzy specjalistycznej w oparciu o badania, analizy, oględziny oraz w oparciu o doświadczenie zawodowe.

Biegły rzeczoznawca budowlany inż. J. W. będąc przesłuchany na rozprawie dokładnie i precyzyjnie wyjaśnił jakie do dej pory powodowie ponieśli nakłady w celu dostosowania nieruchomości do właściwego klimatu akustycznego (wykonanie instalacji systemu wentylacji) zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami oraz na czym mają polegać dodatkowe prace oraz jaki będzie ich koszt. Sąd nie znajdując podstaw do kwestionowania opinii zasądził na rzecz powodów wyliczoną przez biegłego kwotę.

W zakresie żądania odsetkowego Sąd zauważa, iż pozew z żądaniem zapłaty 455.289zł został doręczony pozwanemu w dniu 24/03/ 2010 r. (k.193). . Ponieważ zgodnie z art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania, dlatego odsetki ustawowe zostały zasądzone od następnego dnia po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu.

W związku z częściowym cofnięciem powództwa, co do kwoty 223 689, 12 zł., Sąd w tym zakresie umorzył postępowanie na podstawie art. 355 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, Sąd przyjął wartość przedmiotu sporu na kwotę 455.289 zł i ta wartość była podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu, które w oparciu o treść art. 100 k.p.c. zostały stosunkowo rozdzielone, powodowie wygrali sprawę w 50,87%, przegrywając ją w 49,13%, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu.

Mając na uwadze wszystkie podniesione okoliczności i treść powołanych wyżej przepisów, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13