Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 7 października 2016r. D. S. odwoływała się od dokonanego jej przez pracodawcę Specjalny Ośrodek Szkolno – (...) dla Dzieci Niepełnosprawnych Ruchowo w P. wypowiedzenia umowy o pracę. Ostatecznie powódka wnosiła o zasądzenia na jej rzecz od pozwanego pracodawcy odszkodowania w wysokości 15.900 zł oraz kosztów procesu. D.– S. wskazywała, iż uchybiła terminowi do wniesienia odwołania bez swojej winy. Umowa o pracę została bowiem wypowiedziana z uwagi na mające skutkować brakiem możliwości jej dalszego zatrudniania zmiany organizacyjne w placówce w postaci zmniejszenia liczby oddziałów oraz godzin w grupach wychowawczych, tymczasem w dniu 30 sierpnia 2016r. powódka podjęła wiedzę, że wychowawcy zatrudnieni w placówce otrzymali godziny ponadwymiarowe. W tych warunkach wystąpiła do pracodawcy o przywrócenie do pracy, odmówiono jednak jej wnioskowi pismem z dnia 28 września 2016r. (pozew k. 2 – 3, koperta – k. 7, protokół z posiedzenia wyjaśniającego – k. 26).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów procesu wskazując, iż na dzień dokonywania wypowiedzenia posiadał wiedze o mniejszej licznie dzieci i młodzieży w grupach wychowawczych w związku z arkuszem organizacyjnym zatwierdzonym przez Powiat P.. Ostatecznie przyznano wychowawcom godziny ponadwymiarowe, co znalazło odzwierciedlenie w aneksie do arkusza, nie było jednak możliwe połączenie tych godzin w jeden etat gdyż organizacja pracy wymaga stałości wychowawców w grupach. Pozwany wskazywał też na uprzednie wniesienie, a potem cofnięcie przez powódkę pozwu obejmującego odwołanie od tego samego wypowiedzenia. (odpowiedź na pozew k. 35 – 36, oświadczenie w protokole rozprawy k. 68) .

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony pozostawały w stosunku pracy od 1 października 2016r. Od 1 września 1984r. do końca zatrudnienia powódka pracowała jako wychowawca, przy czym od 23 czerwca 1988r. była nauczycielem mianowanym.

Niesporne, nadto świadectwo pracy – k. 4 cz. C akt osobowych powódki, dokumenty dotyczące zatrudnienia, w tym umowy o pracę – k. 2, 4, 8, 12, 45, 55, 63, 105 cz. B akt osobowych powódki

W dniu 30 maja 2016r. pracodawca złożył powódce pisemne oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy za trzymiesięcznym wypowiedzeniem upływającym w dniu 31 sierpnia 2016 r. W oświadczeniu wskazano jako przyczynę jego dokonania zmiany organizacyjne (związane ze zmniejszeniem liczby oddziałów oraz godzin w grupach wychowawczych) uniemożliwiających dalsze zatrudnienia powódki na stanowisku nauczyciela w szkołach funkcjonujących w Ośrodku. Jako podstawę prawną wypowiedzenia powołano art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela. W piśmie przyznano również powódce odprawę pieniężną w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Niesporne, nadto oświadczenie o rozwiązaniu umowy – k. 2 w cz. C akt osobowych powódki

W dniu 31 maja 2016 r. w związku z rozwiązaniem stosunku pracy przyznano powódce odprawę emerytalną w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Niesporne, nadto pismo z dnia 31 maja 2016 r. – k. 3 w cz. C akt osobowych

W dniu 6 czerwca 2016 r. D. S., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie IX Wydziale Pracy i Ubezpieczeń Społecznych pozew przeciwko Specjalnemu Ośrodkowi Szkolno – (...) dla Dzieci Niepełnosprawnych Ruchowo w P. – odwołanie od wypowiedzenia domagając się odszkodowania w wysokości 9.000 zł. i wskazując, iż wypowiedzenia dokonano przed zatwierdzeniem arkusza organizacyjnego placówki.

W dniu 13 czerwca 2016r. powódka zleciła pełnomocnikowi dokonanie w jej imieniu cofnięcia pozwu, co ten uczynnił pismem z dnia 24 czerwca 2016 r.

Skutkowało to umorzeniem postępowania w dniu 18 lipca 2016r.

Niesporne, nadto dokumenty w aktach IX P 396/16 tutejszego sądu – pozew – k. 1 – 3, oświadczenie o cofnięciu pozwu wraz z załącznikiem i kopertą k. 8 - 10, postanowienie – k. 11

W dniu 30 sierpnia 2016 r. D. S. dowiedziała się, że wychowawcom zatrudnionych u pozwanego zostały przyznane godziny ponadwymiarowe w roku szkolnym 2016/2017.

W związku z tym w dniu 31 sierpnia 2016 r. o godz. 7.55 złożyła pismo do Dyrekcji Specjalnego Ośrodka Szkolno – (...) dla Dzieci Niepełnosprawnych Ruchowo w P. - prośbę o anulowanie wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego w dniu 30 maja 2016 r. i zatrudnienie jej od 1 września 2016r. na dotychczasowych warunkach. W piśmie tym wskazała na przydzielenie niektórym wychowawcom godzin ponadwymiarowych i zwolnienie etatu wychowawcy warunkowane objęciem przez pracownicę stanowiska zastępcy dyrektora, nadto zaś utworzenie nowej grupy wychowawczej dziennego pobytu. Rozmawiała wówczas z odchodzącą dyrektor, ale nie otrzymała od niej żadnej informacji co do możliwości przywrócenia do pracy.

W tym samym dniu o godz. 9.10 powódka złożyła pracodawcy kolejne pismo, prośbę o informację, czy w tej dacie między godz. 7.43 a 7.55 zostały przekazane na jej konto bankowe należności z tytułu odprawy emerytalnej i należności wynikające z art. 20 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, a nadto o podanie, o której godzinie wymienione świadczenia zostały w dniu 31 sierpnia 2016r. przekazane na jej konto.

Dowód: przesłuchanie D. S. w charakterze strony – k. 67 w zw. z k. 64 – 67, pisma powódki – dwie pierwsze, nieoznaczone numerami karty w cz. C akt osobowych powódki

W dniu 31 sierpnia 2016 r. D. S. została wypłacona odprawa emerytalna w kwocie 16.060,08 zł i odprawa pieniężna w kwocie 18.654 zł.

Niesporne, nadto kartoteka zarobkowa – k. 37

W dniu 7 września 2016r. powódka odebrała przesłane pocztą, a datowane na 31 sierpnia 2016r. świadectwo pracy. Do świadectwa załączone było zestawienie zasiłków oraz pismo przewodnie datowane na 6 września 2016r., a obejmujące wyłącznie wskazanie o przesłaniu świadectwa.

Dowód: świadectwo pracy z potwierdzeniem odbioru – k. 4 i nast. cz. C akt osobowych powódki

Pismem z dnia 22 września 2016r., doręczonym powódce w dniu 30 września 2016r., a stanowiącym odpowiedź na jej pismo z dnia 31 sierpnia 2016r. p.o. dyrektora pozwanego Ośrodka (...) poinformowała D. S., że aneks do arkusza organizacji placówki na rok szkolny 2016/2017 nie został jeszcze zatwierdzony przez organ prowadzący, wobec czego nie ma ostatecznej i zatwierdzonej wersji przydziałów godzin w grupach wychowawczych oraz szkołach, nadto zaś, że w stosunku do poprzedniego roku szkolnego w roku 2016/2017 obniżono godziny pracy grup wychowawczych o 274, a przesunięcie kadrowe jednego z wychowawców ma charakter tymczasowy.

W piśmie znalazła się nadto informacja o przekazaniu odpraw w dniu 31 sierpnia 2016r. i braku wiedzy co do godziny przelewu środków.

Dowód: pismo z dnia 22 września 2016 r. z potwierdzeniem odbioru – nienumerowane, trzecia i czwarta z kolei karty w cz. C akt osobowych powódki

Po złożeniu w dniu 31 sierpnia 2016r. pisma w sprawie dalszego zatrudnienia D. S. nie kontaktowała się z pracodawcą w sprawie powrotu do pracy

Dowód: przesłuchanie D. S. w charakterze strony – k. 67 w zw. z k. 64 – 67

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 264 § 1 kodeksu pracy w brzmieniu obowiązującym w dacie wytoczenia powództwa w. z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela w z odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę. Jeżeli pracownik – bez swojej winy – nie dokonał w terminie wskazanej czynności, sąd pracy na jego wniosek złożony w terminie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi postanowi przywrócenie uchybionego terminu. We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu (art. 265 § 1 i 2 k.p.)

Termin przewidziany w art. 264 § 1 k.p. jest terminem prekluzyjnym (zawitym) prawa materialnego, wobec czego skutkiem jego uchybienia jest wygaśnięcie uprawnienia do zgłoszenia danego żądania. Jeśli więc pozew zostanie wniesiony po upływie tego terminu i termin nie zostanie przywrócony, sąd oddala powództwo nie dokonując oceny, czy wypowiedzenie umowy o pracę było zgodne z prawem i uzasadnione (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2011r. II PK 21/11, LEX nr 1103021, z dnia 9 stycznia 2007r. II PK 158/06, LEX nr 948784, z dnia 23 czerwca 2005r. II PK 287/04, Pr.Pracy 206/1/33).

Bezspornym w sprawie było, iż powódka uchybiła siedmiodniowemu terminu do odwołania się od wypowiedzenia (bez znaczenia pozostaje data złożenia pozwu inicjującego postępowanie IX P 396/16, jako że pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, z jakimi ustawa wiąże wytoczenie powództwa, co wynika z art. 203 § 2 k.p.c.) Powódka otrzymała wypowiedzenie w dniu 30 maja 2016r., termin do wniesienia odwołania upływał zatem 6 czerwca 2017r., zaś pozew złożony został ponad 3 miesiące później (7 października 2016r.).

W ocenie sądu brak było podstaw do przywrócenia powódce uchybionego terminu do odwołania się od wypowiedzenie, o co wnosiła ona w pozwie.

Powódka wskazywała, iż nie miała wiedzy co do rzeczywistej liczby godzin w roku szkolnym 2016/2017 przewidzianych dla wychowawców w zatrudniającej ją placówce, a o tym, iż liczba ta pozwala na przydzielenie godzin ponadwymiarowych pracownikom, którzy zachowali zatrudnienie, podjęła wiadomość w dniu 30 sierpnia 2017r. Należy zatem uznać, iż w tej ostatniej dacie ustała przyczyna uchybienia przez powódkę terminowi do wniesienia odwołania w postaci braku wiedzy pracownicy co do nieprawdziwej (w jej ocenie) przyczynie wypowiedzenia (braku możliwości jej dalszego zatrudniania wynikającej ze zmian organizacyjnych). Tym samym dla przywrócenia terminu z art. 264 § 1 k.p. warunkiem koniecznym byłoby złożenie pozwu najpóźniej w dniu 6 września 2016r., a zatem miesiąc przed dokonaniem tej czynności przez powódkę. Niezachowanie liczonego od ustania przyczyny uchybienia siedmiodniowego terminu do wystąpienia z powództwem nie pozwala na przywrócenie uchybionego terminu i ocenę zasadności wypowiedzenia w niniejszym procesie.

Zdaniem sądu brak podstaw do przyjęcia jako daty ustania przyczyny uchybienia terminowi dnia otrzymania przez powódkę informacji pracodawcy o braku możliwości jej przywrócenia do pracy (D. S. złożyła pozew siódmego dnia po otrzymaniu pisma pozwanego). W tej dacie bowiem powódka nie otrzymała informacji świadczących o nieprawidłowości czy niezasadności wypowiedzenia, a jedynie podjęła wiedzę o podtrzymaniu przez stronę pozwaną decyzji o zakończeniu stosunku pracy. Informacja o ostatecznym negatywnym dla pracownika stanowisku pracodawcy co do kontynuowania stosunku pracy mogłaby mieć znaczenie dla oceny zasadności przywrócenia terminu do wytoczenia powództwa tylko wówczas, gdyby zachowanie pracodawcy już po dokonaniu wypowiedzenia dawało podstawy do uzasadnionego przekonania, że spór może zostać rozwiązany korzystnie dla zatrudnionego na drodze pozasądowej tzn. gdyby pracodawca co najmniej sygnalizował dopuszczenie możliwości dalszego zatrudniania pracownika.

W niniejszej sprawie zachowanie pozwanego po dokonaniu wypowiedzenia i dale po złożeniu przez powódkę pisma w dniu 31 sierpnia 2016r. nie dawało D. S. podstaw do przypuszczenia, iż ten zgodzi się na jej dalsze zatrudnienie.

Powódka nie wskazywała, by otrzymała od kogokolwiek w dniu 31 sierpnia 2017r. informację o możliwości dalszej pracy. Pracodawca nie podejmował z nią kontaktu niezwłocznie po otrzymaniu jej pisma z dnia 31 sierpnia 2017r. pomimo, iż w dniu kolejnym rozpoczynał się nowy rok szkolny, nie reagował zresztą na jej pismo przez kolejne 3 tygodnie. W międzyczasie powódce wypłacone zostały odprawy związane z rozwiązaniem stosunku pracy i wydane świadectwo pracy. Te zdarzenia, przy jednoczesnym braku kontaktu ze strony pracodawcy, powinny dawać powódce jasno do zrozumienia, że pracodawca nie jest zainteresowany jej zatrudnieniem. Twierdzenia powódki, iż nie miała wiedzy co do wpływu na jej konto odpraw, nie są przekonujące. Powódka w dniu 31 sierpnia 2016r. upewniała się, czy odprawy przelano, zwracała się również o podanie godziny tej czynności, co wskazuje na pozyskała wówczas wiedzę o planowanej dacie przelewu i uznawała kwestię przelewu za istotną. Nie wydaje się, by przez trzy kolejne tygodnie powódka nie sprawdziła w tej sytuacji stanu konta. Nawet jednak gdyby tak było, to samo otrzymanie świadectwa pracy bez żadnego dodatkowego pisma pozwanego np. co do rozważania jej wniosku, poszukiwania dla niej liczby godzin, propozycji spotkania w sprawie negocjacji w związku z zatrudnieniem dostatecznie wskazywało na brak woli pracodawcy jej dalszego zatrudniania.

Nie sposób w tych warunkach uznać, by powódka bez swojej winy pozostawała w usprawiedliwionym, wywołanym zachowaniem pracodawcy przekonaniu co do możliwości powrotu do pracy (niecelowości występowania z powództwem w tej sprawie) Brak winy pracownika należy analizować w płaszczyźnie jego subiektywnej oceny stanu rzeczy, zwłaszcza z uwzględnieniem stopnia wykształcenia, posiadanej wiedzy prawniczej i doświadczenia życiowego, nadto zaś z uwzględnieniem obiektywnego miernika staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy (tak Sąd Najwyższy chociażby w wyrokach: z dnia 9 marca 2011r. II PK 225/10, LEX nr 1162162, z dnia 12 stycznia 2011r. II PK 186/10, LEX nr 786379). Powódka jest osobą wykształconą, posiada bogate życiowe doświadczenie, powinna wyciągnąć zatem wnioski z braku natychmiastowej reakcji pozwanego na jej pismo (choćby kontaktu telefonicznego) i złożyć pozew w pierwszym tygodniu września 2016r. Powódka jednak ani nie wystąpiła na drogę sądową ani nie podjęła samodzielnie kontaktu z pozwanym, by ustalić, czy istnieje jakakolwiek szansa na powrót do zatrudnienia, choć takich zachowań należałoby oczekiwać od osoby należycie dbającej o swoje interesy.

Mając na uwadze powyższe, powództwo należało oddalić jako spóźnione. Tym samym brak było podstaw do prowadzenia dowodów na okoliczność prawidłowości i zasadności wypowiedzenia.

Dokonując ustaleń faktycznych sąd oparł się na zgromadzonych dokumentach, których rzetelność i autentyczność nie były kwestionowane przez strony i nie nasuwały wątpliwości oraz zeznaniach powódki w części, w jakiej nie pozostawały w sprzeczności z innymi dowodami i zasadami doświadczenia życiowego (z uwagi na wskazane zasady sąd uznał za niewiarygodne twierdzenia za do niesprawdzania wpływu odprawy).

Zbytecznym było prowadzenie dowodu z zeznań świadka M. D., o co wnosił pozwany, skoro powódka nie wskazywała, by otrzymała od świadka jakiekolwiek zapewnienie o możliwości dalszej pracy w czasie rozmowy w dniu 31 sierpnia 2016r.

Rozstrzygnięcie o kosztach oparto o przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, w tym wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika. Zasądzona na rzecz pozwanej kwota odpowiada minimalnej stawce wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika określonej w § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015.1800 z późn.) w brzmieniu obowiązującym w dacie wytoczenia powództwa.