Sygn. akt IV.U 317/17
Dnia 25 października 2017 r.
Sąd Rejonowy, Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie Wydział IV
w składzie:
Przewodniczący: SSR Katarzyna Gurgacz
Protokolant: sekr. sądowy Agnieszka Wulw-Kondej
po rozpoznaniu w dniu 25 października 2017 r. w Krośnie
sprawy z wniosku G. M. (1)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J.
o zasiłek chorobowy
na skutek odwołania G. M. (1)
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J.
z dnia 28 lipca 2017 roku nr sprawy: (...)
I. z m i e n i a zaskarżoną decyzję Oddziału ZUS w J. z dnia 28 lipca 2017 roku nr sprawy: (...) i u s t a l a, że wnioskodawczyni G. M. (1) nie jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami za okres od dnia 29 lipca 2015 r. do dnia 28 grudnia 2015 r.;
II. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. na rzecz wnioskodawczyni G. M. (1) kwotę 180 zł (słownie: sto osiemdziesiąt złotych) – tytułem zwrotu kosztów procesu.
SSR Katarzyna Gurgacz
Sygn. akt IV. U. 317/17
wyroku z dnia 25 października 2017 roku
Działając w oparciu o treść art. 66 w zw. z art. 17 i art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa / tekst jednolity : Dz. U. Nr 71 poz. 512 z 2010 roku ze zmianami/ oraz art. 84 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych / tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 1442 zez m./ - decyzją z dnia 28 lipca 2017 roku znak : (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. zobowiązał wnioskodawcę G. M. (1) do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za okres od 29.07.2015 r. do 28.12.2015 r. wraz z odsetkami.
Uzasadniając swoją decyzję (...) w J. wskazał że wnioskodawczyni w czasie pobierania zasiłku chorobowego z tytułu umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. w (...), świadczyła pracę zarobkową na podstawie umowy zlecenie w (...) S.A. w (...). W związku z powyższym, nie ma prawa do zasiłku chorobowego za wymieniony wyżej okres.
Od powyższej decyzji wnioskodawczyni wniosła odwołanie zarzucając, że nie świadczyła osobiście pracy na rzecz (...) S.A. a w jej imieniu czynności na rzecz grupowego ubezpieczenia pracowników wykonywała K. U.. Przed rozpoczęciem choroby wnioskodawczyni przekazała jej dostęp do systemu (...)w postaci hasła i loginu. K. U. w oparciu o uzyskany dostęp do w/w systemu prowadziła na rzecz (...) S.A. obsługę ubezpieczenia pracowniczego i wykonywała wszelkie czynności. Czynności te to sprawdzenie raz w miesiącu stanu ubezpieczenia w systemie komputerowym. Wnioskodawczyni ponadto podniosła, że zwróciła wynagrodzenie za okres nie wykonywania czynności na rzecz (...) zwróciła, do czego została zobowiązana pismem (...) S.A. z dnia 09.08.2017 r.
Wnioskodawczyni końcowo zarzuciła, że ZUS nie udowodnił, iż pouczył wnioskodawczynię o okolicznościach powodujących ustanie prawa do świadczenia.
W odpowiedzi na odwołanie ZUS O/J. wniósł o oddalenie odwołania albowiem wnioskodawczyni w okresie pobierania zasiłku chorobowego, otrzymywała wynagrodzenie związane z wykonywanymi przez nią czynnościami wynikającymi z zawartej z (...) umowy zlecenia, zgodnie z której zapisami, zleceniobiorca zobowiązany jest do wykonywania czynności osobiście. .
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny :
Wnioskodawczyni G. M. (1) będąc zatrudnioną w firmie (...) SP. z o.o. w (...), za okres od 29 lipca 2015 roku do 28 grudnia 2015 roku pobrała zasiłek chorobowy.
Równocześnie wnioskodawczyni miała zawartą w dniu 5 maja 2015 roku umowę zlecenie Nr (...) z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w (...), której przedmiotem była kompleksowa obsługa grupowego ubezpieczenia pracowniczego na życie. Zgodnie z § 4 w/w umowy zleceniobiorca był zobowiązany do wykonywania czynności osobiście.
Wnioskodawczyni przed udaniem się na zwolnienie chorobowe przekazała login oraz hasło do systemu grupowego ubezpieczenia pracowniczego na życie kadrowej firmy (...). W okresie zwolnienia chorobowego wnioskodawczyni w ogóle nie przychodziła do firmy i nie wykonywała żadnych czynności z tytułu zawartej umowy zlecenie z (...) S.A. w (...). W jej zastępstwie te czynności wykonywała K. U.. To ona w dniach 30.07.2015 r., 14.08.2015 r., 21.09.2015 r., 21.10.2015 r., 13.11.2015 r. i 28.12.2015 r. zatwierdziła rozliczenia miesięczne w systemie informatycznym grupowego ubezpieczenia pracowniczego.
Wnioskodawczyni otrzymała wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenie z (...) S.A. w (...) za wskazane wyżej okresy, jednak po powiadomieniu przez wnioskodawczynię zleceniodawcy, iż nie wykonywała osobiście czynności we wskazanych okresach, została pismem z dnia 09.08.2017 r. (...) S.A. zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranego wynagrodzenia w łącznej kwocie 703, 01 zł.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta zasiłkowe O/ ZUS w J., pismo z dnia 09.08.2017 r. (...) S.A. k.5, kserokopię umowy zlecenie z dnia 5 maja 2015 roku Nr (...), zeznania świadka K. U. k.13-14, oraz zeznania wnioskodawczyni G. M. (1) k.14.
Tym wszystkim dowodom Sąd dał wiarę, albowiem nie zachodzą między nimi sprzeczności, są logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniają.
Sąd zważył co następuje :
Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa /Dz. U. Nr 60 poz. 636 ze zm./ - zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Stosownie do art. 17 ust. 1 wyżej wymienionej ustawy – ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
W rozumieniu tego przepisu „pracą zarobkową”, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu przedsiębiorcy i zarazem pracownika pozostającego ma zwolnieniu lekarskim /wyrok SN z 03.03.2010 r., III UK 71/09/.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego przyjmuje wąską wykładnię tej przesłanki utraty prawa do zasiłku chorobowego, uznając zasadniczo, że wszelka aktywność zarobkowa w okresie pobierania zasiłku powoduje taki skutek. Praca powinna być świadczona osobiście, choć nie musi to być praca fizyczna /wyrok SN z 03.12.1999 r., II UKN 236/99/.
Odnosząc orzecznictwo Sądu Najwyższego do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy, należy uznać, że wnioskodawczyni G. M. w okresie niezdolności do pracy za który pobrała zasiłek chorobowy nie wykonywała osobiście żadnych czynności w ramach zawartej z (...) S.A. w (...) umowy zlecenie.
Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych /tekst jednolity : Dz. U. z 2015 poz. 121 t. j./ - osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami.
Zgodnie natomiast z ust. 2 pkt 1 tego przepisu za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania.
Podstawowym warunkiem uznania, że wypłacone świadczenie podlega zwrotowi w myśl powołanego przepisu art. 84 ust. 2 pkt 1 ustawy systemowej jest po pierwsze, brak prawa do świadczenia oraz, po drugie, świadomość tego osoby przyjmującej to świadczenie, płynąca ze stosownego pouczenia. Obie te przesłanki muszą wystąpić w trakcie pobierania świadczenia.
W niniejszej sprawie ustalono, że wnioskodawczyni G. M. nie utraciła prawa do zasiłku chorobowego, dlatego nie ma też podstawy do żądania zwrotu tego świadczenia jako nienależnego.
Z tych też względów nie wymaga rozważania zarzut dotyczący braku stosownego pouczenia ze strony organu rentowego.
Jedynie na marginesie należy zaznaczyć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego oraz Sądów Apelacyjnych, „żądanie zwrotu” nienależnie pobranego świadczenia następuje przez doręczenie dotyczącej tego decyzji (można powiedzieć, że staje się wymagalne w tym momencie, a nie w czasie spełniania świadczeń). Z tą chwilą następuje też wymagalność (w prawnym znaczeniu według prawa cywilnego – art. 359 § 2 k.c.) roszczenia o odsetki, gdyż od tej chwili dłużnik pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia głównego (art. 481 § 1 k.c.). Z tą też chwilą rozpoczyna się bieg przedawnienia roszczenia o zapłatę odsetek (art. 120§ 1 k.c.) – wyrok SA w Gdańsku z dnia 18 października 2013 r., III AUa 229/13, wyrok SA w Łodzi z dnia 19 listopada 2013 r., III AUa 198/13, wyrok SA w Łodzi z dnia 3 grudnia 2013 r., III AUa 436/13.
Nie było więc podstawy prawnej do naliczania odsetek już w samej decyzji zobowiązującej do zwrotu świadczenia nienależnego.
W wyniku ustalenia powyższych okoliczności Sąd uznał że odwołanie wnioskodawczyni zasługuje na uwzględnienie i na zasadzie art. 477 14 § 2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję oraz na podstawie art. 108 k.p.c. w zw. z § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) – w zakresie kosztów procesu.
Sędzia