Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2017 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Zbigniew Szczuka

Protokolant: Małgorzata Nakielska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2017 r. w Warszawie

sprawy A. J. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

z udziałem P. K.

na skutek odwołania A. J. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 19 września 2014 r., nr: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, iż P. K. jako pracownik u płatnika składek A. J. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 sierpnia 2013 r.;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz odwołującej A. J. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w W. kwotę 1200,00 zł (tysiąc dwieście i 00/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 1686/15

UZASADNIENIE

Płatnik składek A. J. oraz ubezpieczona P. K. złożyły w dniu 28 października 2014r. odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 19 września 2014r. nr (...), stwierdzającej, że P. K. nie podlega, jako pracownik u płatnika składek (...) z siedzibą w W. obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od dnia 1 sierpnia 2013r.

W uzasadnieniu odwołania płatnik składek oraz ubezpieczona wskazały, iż organ rentowy błędnie przyjął, iż umowa o pracę została zawarta dla pozoru, a nie dla faktycznego wykonywania obowiązków pracowniczych ( odwołanie, k.2-4 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie z dnia 8 grudnia 2014r. organ rentowy podniósł, że brak jest wiarygodnych dowodów mogących potwierdzić faktyczne świadczenie przez ubezpieczoną pracy na rzecz ww. pracodawcy. Ponadto kwestionowana umowa o pracę została zawarta jedynie w celu zgłoszenia P. K. do ubezpieczeń społecznych, na krótko przed zdarzeniem powodującym niezdolność do pracy, co pozwalało osiągnąć w krótkim czasie od zatrudnienia , znaczne korzyści finansowe w postaci świadczeń wypłacanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W ocenie organu rentowego stanowisko pracy zostało utworzone w związku z zatrudnieniem ubezpieczonej, a w trakcie jej nieobecności nie zatrudniono pracownika na zastępstwo. Biorąc pod uwagę specyfikacje prowadzonej działalności przez A. J.(fryzjerstwo) oraz powierzonych odwołującej obowiązków, tj. wysyłki kurierskie i pocztowe, obsługa sklepu internetowego Allegro, sprawdzanie maili, sortowanie asortymentu, sprzątanie stanowisk w salonie fryzjerskim, zapisywanie klientów bezsprzecznie należy stwierdzić, że musiały być one wykonywane przez prowadzącą działalność przed i po zatrudnieniu P. K.. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił, iż płatnik składek nigdy nie zatrudniał pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem wyższym niż minimalne wynagrodzenie. W 2012r. A. J. zatrudniała siostrę K. J. początkowo na ½ etatu z wynagrodzeniem 750zł, później na ¼ etatu z wynagrodzeniem w wysokości 400zł. Obecnie płatnik zatrudnia jedną osobę na ¼ etatu z wynagrodzeniem 420 zł. Jedyną osobą zatrudnioną z wynagrodzeniem wyższym niż minimalne była M. R. zgłoszona w pełnym wymiarze czasu pracy. Ponadto oddział uzyskał odpowiedź od płatnika (...) Sp. z o.o. (drugi z pracodawców zatrudniających ubezpieczoną) w zakresie godzin pracy P. K.. Z porównania grafików pracy wynika, że w okresach od dnia 1 sierpnia 2013r. do 14 sierpnia 2013r., od 16 września 2013r. do 20 września 2013r. i od 21 października 2013r. do 24 października 2013r. godziny pracy u obu pracodawców przynajmniej częściowo pokrywały się( odpowiedź na odwołanie, k.22-23 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. K., urodzona w dniu (...), studiowała w Akademii (...) w W.. Od 2007r. jej kariera zawodowa skupiała się głównie w obszarze sprzedaży produktów oraz obsługi i pozyskiwania klientów ( cv – a.r., dyplom a.r. umowy o pracę z firmą (...) Sp. z o.o., umowy zlecenia z firmą (...) z siedzibą w W. – akta rentowe).

A. J. od dnia 10 sierpnia 2009r. prowadzi własną zarejestrowaną działalność gospodarczą pod nazwą (...) z siedzibą w W., której przedmiotem są usługi fryzjerskie oraz sprzedaż produktów do włosów, produktów do makijażu permanentnego oraz włosy syntetyczne. Firma nie zalega w opłacaniu składek ZUS oraz w podatkach. W 2016r. płatnik składek zatrudniał 4 osoby: dwóch fryzjerów i dwóch sprzedawców ( dokumentacja, k. 128-161 a.s., zeznania A. J., k. 98 a.s.).

P. K. była wieloletnią znajomą A. J. oraz klientką zakładu fryzjerskiego. Podczas wizyty fryzjerskiej A. J. zaproponowała ubezpieczonej pracę na stanowisku sprzedawcy. Płatnik składek od zatrudnionego pracownika oczekiwała komunikatywności oraz doświadczenia w pracy z klientem oraz doświadczenia w zakresie sprzedaży. Odwołująca przyjęła ową propozycję z uwagi na to, iż wiedziała że jest w ciąży i będzie potrzebowała więcej pieniędzy. Ponadto ciąża przebiegała poprawnie, dlatego też ubezpieczona podjęła decyzję o przyjęciu oferty pracy. Po dokonaniu ustaleń w zakresie proponowanych przez pracodawcę warunków pracy i płacy w dniu 1 sierpnia 2013r. pomiędzy firmą (...) z siedzibą w W. a P. K. została zawarta umowa o pracę na czas określony, na stanowisku sprzedawcy, w wymiarze pełnego etatu, za miesięcznym wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 2.000,00zł brutto, które miała otrzymywać w gotówce. Jako termin rozpoczęcia pracy strony wskazały dzień 1 sierpnia 2013r., natomiast zakończenie pracy miało nastąpić w dniu 31 grudnia 2013r. Miejscem wykonywania pracy była siedziba pracodawcy przy ul. (...) lok.(...) w W.( umowa o pracę z dnia 1 sierpnia 2013r.).

W dniu 6 września 2013r. ubezpieczona została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę.

W chwili podpisywania przedmiotowej umowy, zainteresowana była w ciąży, o czym miała wiedzę. W dniu 26 lipca 2013r. ubezpieczona przedstawiła pracodawcy, zaświadczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku sprzedawcy ( zaświadczenie a.r.).

Do jej obowiązków na ww. stanowisku należała obsługa stron internetowych, opisywanie przedmiotów wystawianych na aukcjach internetowych, szykowanie oraz wysyłanie paczek, układanie asortymentu, przygotowanie stanowiska pracy oraz sprzątanie zakładu fryzjerskiego, a także odbieranie telefonów i inna bieżąca pomoc A. J..

Zainteresowana podczas wykonywania powyższego zatrudnienia, była równolegle zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia w firmie (...) Sp. z o.o. na stanowisku pracownika utrzymania klienta. Podczas podpisywania przedmiotowej umowy P. K. złożyła wniosek o ustalenie indywidualnego rozkładu czasu pracy, na co pracodawca wyraził zgodę ( wniosek, k.20 a.s.).

Okres od 1 do 14 sierpnia 2017r., był okresem pierwszych dwóch tygodni od podjęcia zatrudnienia w salonie fryzjerskim A. J.. Z uwagi na zatrudnienie również w (...) Sp. z o.o. i planowaną tam zmianę godzin czasu pracy z 8 godzin do 5 godzin dziennie, ubezpieczona ustalała z A. J. na bieżąco swój grafik pracy w salonie fryzjerskim. Okres pierwszych dwóch tygodni pracy u odwołującej był czasem, który miał pozwolić na zorganizowanie się i ustalenie docelowego grafiku czasu pracy. Jak wynika z grafików pracy, w czasie od dnia 1 do 14 sierpnia P. K. w dniu 8 sierpnia 2013r. przebywała na urlopie wypoczynkowym w firmie (...), pracując jednocześnie w tym dniu w salonie fryzjerskim od godziny 7:30 do 21:30. Zainteresowana godziny nieobecności w zakładzie fryzjerskim, odrabiała zostając dłużej w pracy lub w weekendy. Z ewidencji czasu pracy zainteresowanej w (...) Sp. z o. o. wynika, iż w dniach 16-20 września 2013 roku P. K. wykonywała pracę w (...) Sp. z o. o. od godziny 16 do 21. W (...) zaś w okresie tym P. K. pracowała od godziny 7:30 do godź. 15:30, zaś w dniu 18 września 2013 roku przebywała na urlopie wypoczynkowym. W okresie od 21 do 24 października 2013r. P. K. w (...) sp. z o. o. przebywała na urlopie wypoczynkowym, wykonując w tym czasie zatrudnienie u A. J. ( zakres obowiązków akta rentowe, zeznania A. J., k. 98 a.s. oraz k. 288-289 a.s., dowód z przesłuchania P. K., k.99 a.s., zeznania świadka M. S., k.197-198 a.s., zeznania świadka D. W., k.198 a.s., grafik pracy P. K. – akta rentowe, akta sprawy, k.298-305).

Od dnia 28 sierpnia 2013r. do 30 sierpnia 2013r., 4 listopada 2013r. oraz od 8 listopada 2013r. do 30 stycznia 2014r. ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim, następnie od dnia 31 stycznia 2014r. wniosła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych roszczenie o wypłatę zasiłku macierzyńskiego ( dokumentacja znajdująca się w aktach rentowych).

W trakcie zwolnienia lekarskiego odwołującej, jej obowiązki przejął nowy pracownik ( zeznania A. J., k.288-289 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jako organ uprawniony do kontroli i weryfikacji podstawy wymiaru składek i prawidłowości zgłoszenia do systemu ubezpieczeń społecznych, wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie ustalenia obowiązku podlegania przez P. K. ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) z siedzibą w W.. Zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, płatnik składek nie przedstawił wymiernych dowodów potwierdzających faktyczne zatrudnienie P. K.. Natomiast analiza faktyczna i prawna zgromadzonego w toku postępowania wyjaśniającego materiału, uzasadnia stwierdzenie, że ubezpieczona nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia u wyżej wymienionego pracodawcy, albowiem zawarta w dniu 1 sierpnia 2013r.umowa o pracę jest umową pozorną, naruszającą zasady współżycia społecznego.

W oparciu o powyższe ustalenia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 38 ust. 1, art. 68 ust.1 pkt 1 lit a), art. 6 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 z późn. zm.) wydał w dniu 19 września 2014r., decyzję nr (...), w której stwierdził, że P. K., jako pracownik u płatnika składek (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 sierpnia 2013r. ( decyzja z dnia 19 września 2014r.-akta rentowe).

Od niekorzystnej decyzji organu rentowego, P. K. złożyła odwołanie do tut. Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie ( odwołanie, k.2-4 a.s.).

W toku postepowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa, celem ustalenia czy ubezpieczona z uwagi na stan ciąży mogła podjąć zatrudnienie w okresie od 1 sierpnia 2013r. ( postanowienie z dnia 16 czerwca 2016r., k.177 a.s.).

W opinii z dnia 26 sierpnia 2016r. biegła sądowa z zakresu położnictwa i ginekologii E. P., wskazała, iż zgodnie z art. 178 kodeksu pracy jest bezwzględny zakaz zatrudniania kobiet w ciąży w godzinach nadliczbowych. Biorąc pod uwagę powyższe, P. K. nie mogła podjąć pracy w pełnym wymiarze godzin od dnia 1 sierpnia 2013r. ( opinia, k.193 a.s.).

W dniu 15 września 2016r. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii i położnictwa z wyłączeniem E. P. celem ustalenia czy odwołująca z uwagi na stan ciąży mogła podjąć zatrudnienie od dnia 1 sierpnia 2013r. ( postanowienie, k.199 a.s.).

W opinii z dnia 2 stycznia 2017r. biegły sądowy z zakresu ginekologii i położnictwa S. B. stwierdził, iż w dniu 1 sierpnia 2013r. P. K. była w 11 tygodniu prawidłowo przebiegającej ciąży w związku z powyższym nie było przeciwwskazań do podjęcia pracy ( opinia, k. 238-239 a.s.).

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych P. K. oraz w oparciu o zeznania świadków D. W. i M. S. oraz zainteresowanej P. K. i odwołującej A. J..

Powołane przez Sąd Okręgowy dowody z dokumentów, w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, były wiarygodne, korespondowały ze sobą oraz z osobowymi źródłami dowodowymi i tworzyły spójny stan faktyczny. Strony, w tym organ rentowy, nie kwestionowały ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów, należało uznać za mające wysoki walor dowodowy, a przez to mogące stanowić podstawę do czynienia ustaleń faktycznych w sprawie.

Zeznający w sprawie świadkowie wprost wskazywali, iż korzystając z usług salonu fryzjerskiego A. J., zarówno w tygodniu jak i w weekendy, widziały w nim P. K. wykonującą swoje obowiązki pracownicze. Zarówno M. S. jak i D. W., widziały P. K. kilka razy w pewnych odstępach czasu jak odbiera telefony, zajmuje się pakowaniem i wysyłaniem zamówień. M. S. zeznała, że widziała P. K. jak pracuje w salonie, a następnie widziała ją wciąż po dwóch miesiącach od pierwszego spotkania. Świadek D. W. wskazała, że po raz pierwszy w salonie (...) widziała ubezpieczoną w 2013r., czasami widywała ja też później w weekendy. Jednocześnie odwołująca, będąca płatnikiem składek – A. J. opisała czynności wykonywane przez P. K. w ramach powierzonych jej zadań potwierdzając, że ubezpieczona była odpowiedzialna za obsługę sklepu internetowego salonu, odbieranie i wysyłanie zamówień składanych przez serwis (...), utrzymywanie porządku w salonie, oraz przygotowanie stanowiska pracy fryzjera. Wskazała także na racjonalne powody, dla których zatrudniła ubezpieczoną w swojej firmie za określonym wynagrodzeniem. W ocenie Sądu Okręgowego zeznania wszystkich wskazanych powyżej osób są wiarygodne, gdyż wzajemnie ze sobą korespondują, wspólnie tworzą jednolity, logiczny i nie budzący wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego obraz okoliczności sprawy. Ponadto relacje świadków, a przede wszystkim stron postępowania, znajdują potwierdzenie w treści zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów. Z tego też względu, Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych powodów, aby kwestionować ich wiarygodność w jakiejkolwiek części.

Opinię sporządzoną przez lekarza specjalistę z zakresu ginekologii i położnictwa S. B., Sąd Okręgowy w całości podziela, albowiem jest ona jasna, przekonująca, a wnioski z niej płynące – w kwestii dotyczącej tego, czy odwołująca z chwilą podpisania przedmiotowej umowy była zdolna do podjęcia pracy zarobkowej na wskazanym stanowisku nie nasuwają żadnych wątpliwości, dodatkowo opinia ta nie została zakwestionowana przez żadną ze stron postępowania. W ich podsumowaniu biegły wyraźnie stwierdził, że w dniu podpisania umowy o pracę, tj. w dniu 1 sierpnia 2013r. odwołująca była zdolna do podjęcia aktywności zawodowej. Ponadto podkreślić należy, że opiniujący w sprawie biegły swoje ustalenia i wnioski wywiódł po szczegółowej analizie całości dokumentacji medycznej ubezpieczonej. Z tego powodu Sąd Okręgowy uznał, że sporządzona przez biegłego opinia może stanowić wiarygodną podstawę do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy odrzucił natomiast opinię biegłej sądowej z zakresu ginekologii i położnictwa E. P., bowiem biegła ta sporządzając przedmiotową opinię z dnia 26 sierpnia 2016r. nie miała do dyspozycji całej dokumentacji medycznej P. K..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie płatnika składek A. J. od decyzji organu rentowego z dnia 19 września 2014r., nr: (...) jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie, czy umowa o pracę zawarta przez P. K. z A. J., prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) z siedzibą w W. w dniu 1 sierpnia 2013r. stanowi ważną i skuteczną umowę o pracę, czy też - jak twierdzi ZUS - umowa ta została zawarta jedynie dla pozoru, w związku z czym nie wywołała ona i nie wywołuje skutków w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia.

Przystępując do oceny prawnej przedmiotu sporu, w pierwszej kolejności przyznać należy, że dokonywana przez organ rentowy kontrola zgłoszeń do ubezpieczenia oraz prawidłowości i rzetelności obliczenia składki oznacza przyznanie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych kompetencji do badania samego tytułu ubezpieczenia wynikającego z zawarcia umowy o pracę, a zatem badania również ważności takiej umowy (por. postanowienia Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 stycznia 2013 r., III AUa 1039/12 oraz z dnia 25 września 2012 r., III AUa 398/12).

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt. 1, art. 11 ust.1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 38 z późn. zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalno-rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu podlegają pracownicy w okresie od momentu nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 § 1 k.p.). W ujęciu art. 22 § 1 k.p. stosunek pracy to relacja prawna łącząca pracodawcę i pracownika, na której treść składają się wzajemne prawa i obowiązki. Zgodnie z treścią powołanego przepisu zasadniczym elementem konstrukcyjnym stosunku pracy jest zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy pod kierownictwem pracodawcy w czasie i miejscu przez niego wyznaczonym za określonym wynagrodzeniem. Swoistość stosunku pracy wyraża się w jego cechach, które odróżniają go od stosunków cywilnoprawnych, a także zwyczajowej, okazjonalnej pomocy członków najbliższej rodziny świadczonej na rzecz określonego przedsiębiorcy, w ramach których świadczona jest praca. Do tych właściwości stosunku pracy należą: dobrowolność zobowiązania, zarobkowy charakter stosunku pracy, osobisty charakter świadczenia pracy oraz podporządkowanie pracownika co do miejsca, czasu i sposoby wykonywania pracy, wyrażające się również w możliwości wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy.

Mając na uwadze okoliczności niniejszej sprawy, stwierdzić należało, że sformułowany przez organ rentowy zarzut pozorności umowy o pracę w oparciu o przepis art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. był chybiony. Jak trafnie wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 czerwca 2013 r. (II PK 299/12) oświadczenie woli jest złożone dla pozoru, jeżeli jest symulowane. Symulacja ta musi się składać z dwóch elementów. Po pierwsze, strony, które dokonują symulowanej czynności prawnej, próbują wywołać wobec osób trzecich przeświadczenie (niezgodne z rzeczywistością), że ich zamiarem jest wywołanie skutków prawnych, objętych treścią ich oświadczeń woli. Po drugie między stronami musi istnieć tajne, niedostępne osobom trzecim porozumienie, że te oświadczenia woli nie mają wywołać zwykłych skutków prawnych (akt konfidencji). A zatem jest to porozumienie, co do tego, że zamiar wyrażony w treści symulowanych oświadczeń woli nie istnieje lub że zamiar ten jest inny niż ujawniony w symulowanych oświadczeniach. Niezgodność rzeczywistego zamiaru stron z treścią czynności prawnej musi odnosić się do jej skuteczności prawnej oraz woli powołania do życia określonego stosunku prawnego.

Sąd Najwyższy zwraca w tym orzeczeniu uwagę, że przepis art. 83 § 1 k.c. opisuje dwie różne postaci pozorności. Pierwsza z nich dotyczy sytuacji, gdy strony dokonują czynności prawnej dla pozoru i jej dokonanie nie służy ukryciu innej czynności prawnej. Można tu mówić o pozorności zwykłej, bezwzględnej lub o symulacji absolutnej, bezwzględnej. Druga dotyczy sytuacji, gdy strony dokonują czynności prawnej pozornej w celu ukrycia innej czynności prawnej (dysymulowanej), której skutki prawne rzeczywiście chcą wywołać. Czynność prawna pozorna, wyrażająca oświadczenie woli pozorne, nie ukrywające innej czynności prawnej, nie wywołuje między stronami skutków prawnych, gdyż jest nieważna w świetle art. 83 § 1 k.c. Oświadczenie woli stron nie może wywołać skutków prawnych odpowiadających jego treści, ponieważ same strony tego nie chcą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 1986 r., I CR 45/86).

Osoba, która zawarła fikcyjną umowę o pracę, nie podlega ubezpieczeniu społecznemu i nie nabywa prawa do świadczeń wynikających z tego ubezpieczenia (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1996 r., II UKN 32/96 oraz z dnia 17 marca 1998 r., II UKN 568/97). Fakt, że oświadczenia stron umowy zawierają określone w art. 22 k.p. formalne elementy umowy o pracę, nie oznacza jednak, że umowa taka jest ważna. Jeżeli bowiem strony nie zamierzały osiągnąć skutków wynikających z umowy, w szczególności jeżeli nie doszło do podjęcia i wykonywania pracy, a jedynym celem umowy było umożliwienie pracownikowi skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, umowa taka jest pozorna (art. 83 k.c.).

W świetle ustalonego stanu faktycznego w sprawie, nie ulega wątpliwości, że P. K. świadczyła pracę na podstawie umowy o pracę zawartej z A. J. w dniu 1 sierpnia 2013r. Potwierdzają to w sposób jednoznaczny nie tylko zeznania stron niniejszego postępowania, ale również wiarygodne zeznania świadków M. S. i D. W.. Zeznający w sprawie świadkowie wprost wskazywali, iż korzystając z usług salonu fryzjerskiego A. J., zarówno w tygodniu jak i w weekendy, widziały w nim P. K. wykonującą swoje obowiązki pracownicze. Zarówno M. S. jak i D. W., widziały P. K. kilka razy w pewnych odstępach czasu jak odbiera telefony, zajmuje się pakowaniem i wysyłaniem zamówień. M. S. zeznała, że widziała P. K. jak pracuje w salonie, a następnie widziała ją wciąż po dwóch miesiącach od pierwszego spotkania. Świadek D. W. wskazała, że po raz pierwszy w salonie (...) widziała ubezpieczoną w 2013r., czasami widywała ja też później w weekendy. Jednocześnie odwołująca, będąca płatnikiem składek – A. J. opisała czynności wykonywane przez P. K. w ramach powierzonych jej zadań potwierdzając, że ubezpieczona była odpowiedzialna za obsługę sklepu internetowego salonu, odbieranie i wysyłanie zamówień składanych przez serwis (...), utrzymywanie porządku w salonie, oraz przygotowanie stanowiska pracy fryzjera.

Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy nie potwierdzają, aby celem zawartej umowy o pracę był brak woli rzeczywistego jej świadczenia z jednej strony i brak woli korzystania z tej pracy przez drugą stronę.

Umowa o pracę z dnia 1 sierpnia 2013r. jako czynność prawna - nie była również sprzeczna z ustawą i nie zmierzała do wywołania celu sprzecznego z ustawą. Tezę powyższą potwierdza treść dokumentów w postaci wskazanej umowy o pracę, grafików czasu pracy ubezpieczonej, zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do podjęcia przez nią pracy na ww. stanowisku pracy, informacja o warunkach zatrudnienia, wniosek o ustalenie indywidualnego rozkładu czasu pracy oraz oświadczeń klientów zakładu fryzjerskiego płatnika składek. O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowana jako obejście prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2008 r. II UK 334/07).

Jednocześnie brak jest podstaw do przyjęcia, aby P. K. nie posiadała kompetencji do wykonywania pracy na stanowisku sprzedawcy. Wskazać bowiem należy, że przed zatrudnieniem u odwołującej A. J., P. K. była zatrudniona w branży handlowej, a więc znała zasady handlu i posiadała doświadczenie zawodowe w tym zakresie. Tym samym profil działalności przyszłego pracodawcy był ubezpieczonej znany, a więc miała ona świadomość charakteru pracy, którą zamierzała podjąć, a następnie którą wykonywała. Powyższa okoliczność miała również wpływ na fakt zatrudnienia ubezpieczonej w firmie (...), która przy wyborze jej kandydatury kierowała się znajomością przez nią zasad handlu. W tym względzie, nie można zatem przyjąć, że przed zawarciem umowy z dnia 1 sierpnia 2013r. odwołująca nie posiadała kwalifikacji, jak również doświadczenia zawodowego niezbędnego do wykonywania pracy na stanowisku związanym ze sprzedażą. Ponadto – co istotne – w niniejszej sprawie nie doszło do naruszenia przepisu art. 22 § 1 k.p. ponieważ P. K. zobowiązała się i świadczyła pracę określoną w umowie o pracę na rzecz pracodawcy A. J. i pod jej kierownictwem, za co otrzymywała ustalone w umowie wynagrodzenie. W takiej sytuacji niewątpliwie posiadała status pracownika, zaś zawarta w dniu 1 sierpnia 2013r. pomiędzy stronami umowa o pracę nie może być uznana za czynność prawną pozorną, bądź też sprzeczną z prawem lub mającą na celu obejście prawa, co w konsekwencji powodowałoby jej nieważność. Zważyć także należy, że utworzenie konkretnego stanowiska i zatrudnienie pracownika celem realizacji zadań przypisanych do tego stanowiska leży w sferze samodzielnych decyzji pracodawcy, który ponosi wszelkie konsekwencje wynikające z podjętej przez siebie decyzji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 lutego 2006 r., sygn. akt III AUa 577/05).

Odnosząc się do zarzutu organu rentowego, jakoby stanowisko pracy zostało utworzone w związku z zatrudnianiem P. K., a w trakcie jej nie obecności nie zatrudniono nikogo na zastępstwo, wskazać należy, że utworzenie konkretnego stanowiska i zatrudnienie pracownika celem realizacji zadań przypisanych do tego stanowiska leży w sferze samodzielnych decyzji pracodawcy, który ponosi wszelkie konsekwencje wynikające z podjętej przez siebie decyzji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 lutego 2006 r., sygn. akt III AUa 577/05). To przedsiębiorca więc ma absolutną swobodę podejmowania decyzji gospodarczych i kwestia zasadności czy celowości zatrudnienia pracownika nie powinna podlegać ocenie, skoro to pracodawca ponosi jako jedyny ekonomiczne ryzyko zatrudnienia danej osoby.

Ponadto, jak wynika z treści przesłuchania A. J. w dniu 06 września 2017 roku przed datą zatrudnienia P. K., wbrew twierdzeniom organu rentowego była zatrudniona osoba na takim samym stanowisku pracy co zainteresowana w pełnym wymiarze czasu pracy (osoby wskazywane przez ZUS zatrudniane przez A. J. na ¼ etatu były zatrudnione np. na stanowisku tatuażysty, nie na stanowisku pracy jakie zajmowała zainteresowana). Powyższe wskazuje na to, że stanowisko pracy na którym pracę wykonywała zainteresowana istniało w okresie poprzedzającym jej zatrudnienie i nie zostało utworzone po raz pierwszy właśnie przy okazji zatrudnienia P. K. i dla niej. Aktualnie, stanowisko pracy na którym była zatrudniona zainteresowana także istnieje i osoba je zajmująca otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 2.400, 00 złotych brutto.

Ustalenia swe ZUS oparł na swych subiektywnych przekonaniach, domniemaniach, bliżej niesprecyzowanych dowodach lub argumentacji opartej na „doświadczeniu życiowym”.

Kolejną wątpliwością wymagającą wyjaśnienia w niniejszej sprawie jest podnoszona przez organ rentowy kwestia pokrywających się godzin pracy świadczonej przez P. K. u dwóch zatrudniających ją pracodawców w kilku okresach czasu pracy.

Wyjaśniając powyższe, wskazać należy, że P. K. przedłożyła do akt sprawy prawidłową ewidencję czasu pracy na podstawie której wypłacone jej zostało wynagrodzenie . Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazuje, że pokrywające się okresy wykonywania pracy u dwóch pracodawców przypadają na: 1-14 sierpnia 2013 roku, 16-20 września 2013 r. oraz 21-24 października 2013 r.

Z ewidencji czasu pracy P. K. w (...) Sp. z o. o. wynika, iż w dniach 16-20 września 2013 roku P. K. wykonywała prace w (...) Sp. z o. o. od godziny 16 do 21. W (...) zaś w okresie tym P. K. pracowała od godziny 7:30 do godź. 15:30, zaś w dniu 18 września 2013 roku przebywała na urlopie wypoczynkowym. Nie jest zatem prawdą aby godziny pracy P. K. w tych dniach pokrywały się.

W okresie zaś od 21 do 24 października 2013r. P. K. w (...) sp. z o. o. przebywała na urlopie wypoczynkowym, wykonując w tym czasie zatrudnienie u A. J.. Nie można więc i w tym przypadku twierdzić, że P. K. miałaby świadczyć pracę jednocześnie w dwóch miejscach.

Okres od 1 do 14 sierpnia 2017 roku, był natomiast okresem pierwszych dwóch tygodni od podjęcia zatrudnienia w salonie fryzjerskim A. J.. Z uwagi na zatrudnienie również w (...) Sp. z o. o. i planowaną tam zmianę godzin czasu pracy z 8 godzin dziennie do 5 godzin dziennie, zainteresowana ustalała z A. J. na bieżąco swój grafik pracy w salonie fryzjerskim. Okres pierwszych dwóch tygodni pracy u odwołującej był czasem, który miał pozwolić na zorganizowanie się i ustalenie docelowego grafiku czasu pracy zainteresowanej. Wskazała na to wyraźnie A. J. podczas ostatniego przesłuchania w dniu 6 września 2017 r. Z przedstawionych dokumentów wynika, że w czasie od 1 do 14 sierpnia zainteresowana przykładowo w dniu 8 sierpnia 2013 roku przebywała na urlopie wypoczynkowym w (...) sp. z o. o., pracując jednocześnie w tym dniu w salonie fryzjerskim od godz. 7:30 do 21:30. Potwierdza to zeznania odwołującej oraz zainteresowanej o „odrabianiu” przez P. K. zaległych godzin po wcześniejszym ustaleniu tego z pracodawcą. Wielokrotnie też, jak wynika z notatek/grafiku godzin pracy w (...) oraz z zeznań świadków, zainteresowana pracowała w weekendy. Mogła ona zatem odpracować w późniejszych tygodniach godziny pracy nieprzepracowane w okresie pierwszych dwóch tygodni zatrudnienia u A. J.. W żadnym wypadku przy tym ZUS nie wskazuje na brak takiej możliwości. W każdym dniu kwestionowanego okresu pracy w sierpniu zainteresowana bez przeszkód mogła świadczyć pracę w salonie fryzjerskim po zakończeniu pracy w (...) Sp. z o. o. tj. od godziny 16:30 do godziny 21:30, przy czym w dniu 08 sierpnia 2013 roku świadczyła pracę od 7:30 do 21:30.

Na marginesie wskazać także należy, że dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy bez znaczenia pozostawał fakt, że w chwili zawierania przedmiotowej umowy o pracę ubezpieczona była w ciąży, o którym to fakcie nie poinformowała przyszłego pracodawcy. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że żaden przepis prawa nie zabrania zatrudniania kobiet w ciąży. Zakaz taki byłby zresztą sprzeczny z obowiązującą Konstytucją. Bezspornym jest przy tym, że zainteresowana P. K. była równolegle zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia w (...) Sp. z o. o. co świadczy o tym, że podejmując dodatkowe zatrudnienie w (...) nie miała ona na celu uzyskania uprawnień do świadczeń z ubezpieczenia społecznego bowiem z tytułu już istniejącego zatrudnienia w innym miejscu, świadczenia te bv jej przysługiwały. Co więcej wskazać także należy, że jak wynika z dokumentacji medycznej, przebieg ciąży ubezpieczonej w spornym okresie czasu był prawidłowy i nie uniemożliwiał jej podejmowania aktywności zawodowej, tym bardziej takiej, która nie wymagała od niej znacznych nakładów wysiłku fizycznego. Jednocześnie przed podjęciem powyższego zatrudnienia, a mianowicie w dniu 26 lipca 2013r. ubezpieczona przedłożyła zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na ww. stanowisku pracy, zatem subiektywne domniemania organu rentowego , iż mało prawdopodobnym wydaje się aby P. K. świadoma swego stanu pracowała po 13 godzin dziennie, nie mają jakiegokolwiek uzasadnienia. O braku przeciwwskazań do aktywnego świadczenia pracy przez zainteresowaną wskazuje opinia biegłego sądowego S. B. znajdująca się w aktach wydana w oparciu o złożoną przez zainteresowaną kartę przebiegu ciąży.

Z uwagi na powyższe, skoro zostało ustalone, że P. K. była pracownicą płatnika i po podpisaniu umowy o pracę rzeczywiście ją świadczyła, a ustalone za wykonywanie tej pracy wynagrodzenie było adekwatne do rodzaju i zakresu ciążących na niej obowiązków pracowniczych, nieistotna w niniejszej sprawie była kwestia, że ubezpieczona przepracowała w rzeczywistości wyłącznie 5 miesięcy.

Reasumując, skoro pomiędzy stronami powstał ważny stosunek pracy i był on faktycznie realizowany, P. K. podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 38 z późn. zm.) od dnia 1 sierpnia 2013r.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy uwzględnił odwołanie A. J. od decyzji z dnia 19 września 2014r. nr(...), w konsekwencji, czego na podstawie art. 477 ^{( 14 )} § 2 k.p.c. , zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, że P. K. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 sierpnia 2013r., jako pracownik u płatnika składek A. J., o czym orzekł w pkt 1 wyroku.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy rozstrzygnął w pkt 2 sentencji zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, uznając Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako stronę w całości przegrywającą przedmiotowe postępowanie. Z tego powodu Sąd Okręgowy zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz odwołującej A. J. działającej w toku postępowania przez pełnomocnika w osobie adwokata kwotę 1200,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)