Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w E. VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w E. D. J.

przy udziale przedstawiciela (...)- (...)Skarbowego w O. M. W. (1)

po rozpoznaniu 26 października 2017r. i 11 stycznia 2018r. w E.

sprawy:

M. W. (2) s. P. i M. ur. (...) w W.

P. M. (1) s. Z. i H. ur. (...) w O.

G. J. s. Z. i H. ur. (...) w E.

oskarżonych z art.107§1 kks

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w E.

z dnia 11 maja 2017 r., sygn. akt VIII K 1038/16

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a) uchyla zaskarżony wyrok w pkt. I w całości i w pkt. V odnośnie kosztów i opłaty dotyczących M. W. (2) i umarza postępowanie karne w zakresie czynu M. W. (2),

b) w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II. zasądza od oskarżonych P. M. (1) i G. J. na rzecz Skarbu Państwa po 1/3 kosztów za postępowanie odwoławcze, w tym od P. M. (1) 1.000zł opłaty, od G. J. 630zł opłaty, zaś w pozostałym zakresie kosztami procesu obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 376/17

UZASADNIENIE

w zakresie dot. oskarżonego M. W. (2)

M. W. (2) oskarżono o to, że w okresie od 01 czerwca 2015 r. do 9 grudnia 2015 r. w lokalu: Punkt Gier JOKER mieszczącym się przy ul. (...), (...)-(...) P. będąc osobą odpowiedzialną jako Prezes Zarządu spółki H. F. (...) z/s w O. urządzał gry na automatach w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r. poz.612 z późn. zm.) w postaci urządzeń w łącznej ilości 2 sztuk, w tym na automatach A. G. nr (...), (...) H. (...) XXL nr (...) będących w dyspozycji w/w firmy wbrew przepisom art. 3, art.4, art.6 ust. 1, art. 14 ust.1, art. 23, art. 23a w/w ustawy tj. w szczególności bez wymaganej koncesji oraz poza kasynem gry, to jest o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w E. z dnia 11.05.2017 roku sygn. VIII K 1038/16:

I. oskarżonego M. W. (2) uznano za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu oskarżeniem, z tym odmiennym ustaleniem, iż urządzał gry na automatach w okresie od 01 czerwca 2015 roku do 02 września 2015 roku wbrew przepisom art. 3, art.4 ust.1, art. 6 ust. 1, art.9, art. 23 ust.1, art. 23a ust.1 w/w ustawy o grach hazardowych, tj. w szczególności bez wymaganej koncesji, bez zatwierdzonego regulaminu, bez rejestracji automatów a w okresie od 03 września 2015 roku do 9 grudnia 2015 roku wbrew przepisom art. 3, art.4 ust.1, art. 6 ust. 1, art.9, art.14 ust.1, art. 23 ust.1, art. 23a ust.1 w/w ustawy o grach hazardowych, tj. w szczególności bez wymaganej koncesji i poza kasynem do gry, bez zatwierdzonego regulaminu, bez rejestracji automatów czyn ten kwalifikując jako przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i za czyn ten na podstawie art. 107 § 1 kks w zw. z art. 23 § 1 i 3 kks wymierzono oskarżonemu karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 150 złotych.

Tym samym wyrokiem za przestępstwa skarbowe z art. 107§1kks na kary grzywien skazano też P. M. (1) i G. J. (w pkt. II i III), orzeczono przepadek dowodów rzeczowych w postaci zatrzymanych automatów i środków pieniężnych (w pkt. IV), orzeczono o kosztach sądowych i opłatach, którymi obciążono oskarżonych (w pkt. V).

Apelacje od ww wyroku wnieśli obrońcy oskarżonych.

Adwokat M. S., obrońca z wyboru M. W. i P. M., zaskarżył ww wyrok w całości w stosunku do tych oskarżonych i zarzucił bezskuteczność przepisu z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (ugh) oraz wprowadzonego następnie art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r., nowelizującej ustawę o grach hazardowych, okresu przejściowego na dostosowanie się do art. 14 ugh, jak też brak możliwości przypisania oskarżonym umyślności na płaszczyźnie strony podmiotowej czynu zabronionego z art. 107§1kks, w oparciu o kontratyp z art. 10§3kks lub ewentualnie z art. 10§4kks, a które to zarzuty uzasadniają wniosek o uniewinnienie.

Na podstawie art. 438 pkt. 1 kpk postawił zarzut obrazy prawa materialnego w postaci błędnego przypisania oskarżonym realizacji znamion art. 107 § 1 kks polegającego na działaniu wbrew przepisom: art. 3 ugh, art. 4ust. 1ugh, art. 6 ust. 1 ugh, art.9 ugh, art. 14 ust. 1 ugh, art. 23 ust.1 ugh, art. 23a ust.1 ugh, poprzez wydanie wyroku skazującego pomimo:

- bezskuteczności przepisu z art. 14 ust. 1 ugh, który jako nienotyfikowany przepis techniczny, w braku przekazania Komisji Europejskiej projektu ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 8 ust. 1 dyrektywy 98/34, nie może być zastosowany wobec jednostek, co stanowi okoliczność wyłączającą odpowiedzialność karną, potwierdzoną wiążącą wykładnią Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dokonaną wyrokami: z dnia 13 października 2016 r. w sprawie C-303/15 oraz z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawach połączonych C-213/11, C-214/11 i C-217/11 (FORTUNA i inni), jak i wcześniejszym wyrokiem z dnia 26 października 2006 r. w sprawie C-65/05 (Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Greckiej), a następnie wprowadzenia mocą art. 4 noweli ugh, celem umożliwienia dostosowania się do nowej regulacji prawnej z art. 14 ust. 1 ugh, która zastąpiła, nieskuteczną z powodu braku jej notyfikacji zgodnie z dyrektywą, treść tego przepisu z tekstu pierwotnego ustawy, przy zastosowaniu czysto ogólnego i definicyjnego przepisu 3 ugh i art. 4ust. 1ugh oraz subsydiarnych w stosunku do treści art.14 ust. 1 ugh przepisów art. 6 ust. 1 ugh, art.9 ugh, art. 23 ust.1 ugh, art. 23a ust.1 ugh, których zastosowanie byłoby zasadne jedynie w wypadku możliwości pierwotnego zastosowania przepisu art. 14 ust. 1 ugh,

- braku strony podmiotowej w postaci umyślności oraz oczywistej i usprawiedliwionej nieświadomości tak bezprawności, jak i karalności naruszenia art. 14 ust. 1 ugh i powiązanych z tym przepisem norm ustawy o grach hazardowych, które przepis ten realizują, a to ze względu na techniczny charakter tego przepisu, który to pogląd był i nadal jest powszechny w orzecznictwie sądowym, jak i treść art. 4 ustawy zmieniającej ustawę o grach hazardowych, który oskarżeni odczytywali jako wprowadzający okres przejściowy dla podmiotów nie dysponujących koncesją na prowadzenie gier na dostosowanie się do wymogów ustawy,

Stawiając ww zarzuty wniósł o zmianę wyroku i wydanie rozstrzygnięcia uniewinniającego, alternatywnie o wydanie wyroku umarzającego postępowanie w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonych, w tym dot. oskarżonego M. W., nie zasługiwała na jej uwzględnienie. Przytoczone w niej argumenty należy bowiem uznać tylko za polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu I instancji, jednak z uwagi na ujawnienie, iż M. W. został prawomocnie skazany za czyny ciągłe zakwalifikowane z art. 107§1 kks w zw. z art. 6§2 kks, to zaszła podstawa do umorzenia postępowania w zakresie czynu M. W..

Na wstępie należy stwierdzić, że sąd odwoławczy w całej rozciągłości aprobuje stanowisko sądu rejonowego w zakresie ustalonego stanu faktycznego, oceny materiału dowodowego, jak i w przedmiocie ustalenia, że M. W. dopuścił się przypisanego mu czynu. Jednak nie można było skazać oskarżonego i wymierzyć mu kary w sytuacji, gdy został on już prawomocnie skazany za czyny ciągłe z art. 107§1kks w zw. z art. 6§2kks, które co do czasu ich popełnienia, pokrywają się z czasem czynu oskarżonego ustalonym w omawianej sprawie.

Pozytywnym skutkiem prawomocnego orzeczenia jest bowiem to, że nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby muszą brać pod uwagę fakt istnienia i całą treść prawomocnego orzeczenia sądu, nawet gdy doszło do błędów w jego treści, tj. nawet gdy przestępstwo trwałe z art. 107§1 kks zakwalifikowano jako czyn ciągły z art. 107§1 kks w zw. z art. 6§2 kks. Jak zaś ustalono, w oparciu o dane dot. karalności M. W. i treść prawomocnych wyroków SR w Ostrołęce z dnia 26 kwietnia 2017r. II K 161/16 ( gdzie czyn przypisany dotyczy okresu 03.09.2015-27.06.2016), SR w Ostrołęce z dnia 06 kwietnia 2017r. II K 87/16 (gdzie czyn przypisany dotyczy okresu 03.09.2015-17.11.2015), SR w Bełchatowie z dnia 16 grudnia 2016r. II K 678/16 (gdzie czyn przypisany dotyczy okresu 01.11.2014-21.07.2015), SR w Ostrowi M.. z 20 grudnia 2016r. II K 493/16 (gdzie czyn przypisany dotyczy okresu 03.09.2015-27.10.2015), SR w Nowym Mieście L.. z 06 lutego 2017r. II K 232/16 (gdzie czyn przypisany dotyczy okresu 20.07.2015-28.10.2015), SR w Ł. (...) Z.. W. K. w K. z 15 września 2016 VII K 91/16 (gdzie czyn przypisany dotyczy okresu 09.09.2015-01.12.2015) i SR w B. z 28 marca 2017r. II K 237/16 (gdzie czyn przypisany dotyczy okresu 01.06.2015-02.09.2015r.), to wyrokami tymi przypisano oskarżonemu M. W. właśnie popełnienie czynów ciągłych zakwalifikowanych z art. 107§1kks w zw. z art. 6§2kks, które co do czasu ich popełnienia obejmują łącznie okres od 1.11.2014r. do 27.06.2016r.

W rozpatrywanej sprawie VIII K 1038/16 SR w E. zaś czas czynu przypisanego M. W. w pkt. I wyroku obejmuje okres od 01.06.2015r. do 09.12.2015r. tj. okres czasu mieszczący się w łącznym czasie popełnienia czynów ciągłych wynikających z prawomocnych skazań w wyżej wymienionych sprawach. Te okoliczności dot. czasu czynów i podobnej kwalifikacji, to wskazywały na potrzebę rozważenia czy zachowanie o które został oskarżony M. W. w omawianej sprawie ( i które mu przypisano), stanowi element przestępstw z art. 107§1kks w zw. z art. 6§2kks popełnionych czynami ciągłymi wynikającymi z prawomocnych skazań w ww sprawach SR w Ostrołęce II K 161/16, SR w O. (...) II K 87/16, SR w B. (...) II K 678/16, SR w O. (...) M.. II K 493/16, SR w N. (...) L.. II K 232/16, SR w Ł. (...) Z.. W. K. w K. VII K 91/16 i SR w B. (...) II K 237/16.

W ocenie sądu odwoławczego z taką sytuacją mamy do czynienia.

Jak bowiem wynika z opisów czynów ciągłych przypisanych w wyrokach SR w B. SR w N. L.i innych wyżej wskazanych oraz z opisu czynu przypisanego z omawianej sprawy, to oskarżony M. W. czynów tych miał się dopuścić jako prezes spółek z o.o. (...) (o zasięgu krajowym lub regionalnym) poprzez urządzanie gier na automatach w sposób naruszający przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (w tym art. 6 ust. 1 ugh). Tak więc użycie w tych opisach, że ten sam oskarżony tj. M. W. czynów tych miał się dopuścić w ramach wykonywanej funkcji prezesa ww spółek, to wskazuje, że we wszystkich tych czynach chodziło o wykorzystanie przez niego tej samej sposobności wynikającej z prowadzenia określonego typu działalności gospodarczej polegającej na urządzaniu gier na automatach, w ramach tych podmiotów. A to już wskazywało na możliwość potraktowanie zachowania z okresu od 01.06.2015r. do 09.12.2015r. z omawianej sprawy jako fragmentu czynów ciągłych z okresu od listopada 2014r. do czerwca 2016r.wynikajacych z ww prawomocnych wyroków. I nie ma tu znaczenia inne miejsce popełnienia czynów, czy urządzanie gier na różnych automatach, skoro można było przyjąć, że w ramach prowadzonej działalności – która nie była przecież tylko ograniczona do miejsc wskazanych w czynach ciągłych przypisanych w wyżej wymienionych wyrokach prawomocnie skazujących M. W. czy w czynie wskazanym w omawianej sprawie VIII K 1038/16 SR w E. -, z uwagi choćby na skalę tej działalności (wynikającej i z aktualnej informacji z K. i z zestawień wyroków czy odpisów orzeczeń przedstawionych przez strony lub pozyskanych z urzędu a dot. M. W.), to oskarżony obejmował swoją świadomością i zamiarem urządzanie gier na automatach określonego typu w wielu miejscach, co powodowało naruszenie ustawy o grach hazardowych ( skoro gry te urządzał w tych przypadkach w określonych warunkach, tj. wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych, bez uzyskania koncesji na kasyno). Ponadto skoro czyn ciągły może być popełniany w różnych miejscach w odniesieniu do poszczególnych zachowań wchodzących w jego skład, to również ujawniony później czyn, który może być potraktowany jako fragment czynu ciągłego, może być popełniony w innym miejscu niż miejsce zachowań objętych konstrukcją z art. 6§2kks w zapadłych wcześniej, prawomocnych wyrokach (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2014 r. w spr. III KK 439/13, LEX nr 1427468, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2014 r.w spr. III KK 441/13, LEX nr 1425051), stąd różne miejsca czynów popełnionych przez M. W. nie stały na przeszkodzie by czyn przypisany mu w omawianej sprawie był potraktowany jako fragment czynów ciągłych wynikających z ww prawomocnych skazań.

Z tych więc powodów trudno przyjąć, by urządzanie gier wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych, to odnośnie każdego automatu, ustawianego w innym miejscu, to wskazywało na podejmowany przez tego oskarżonego od nowa i na nowo zamiar; a raczej przemawiało właśnie za pojawiającym się sukcesywnie identycznym zamiarem, przy wykorzystaniu analogicznych uwarunkowań, przy podejmowaniu każdego kolejnego zachowania przez M. W. dot. wstawiania kolejnych automatów do kolejnych lokali, w różnych miejscach, co wskazuje na to, że popełniał on tożsame przestępstwa z art. 107§1kks, w tym i to przypisane w pkt. I zaskarżonego wyroku, „na raty”. Tym bardziej, że poszczególne jego zachowania wykonywane były przy wykorzystaniu podobnego modus operandi, skoro na podstawie umów o najem powierzchni udostępniał automaty do gier wbrew przepisom ustawy i organizował automaty, na których prowadzono gry, przy czym determinowany był osiągnięciem tego samego sprecyzowanego celu. Powyższe dowodzi, że oskarżony M. W. nie podejmował kolejnych zachowań w sposób przypadkowy, ale w sposób powtarzający ten sam schemat, z wykorzystaniem podobnych okoliczności i sposobności, w ramach prowadzonej tej samej działalności, jako prezes spółek wskazanych w opisach czynów (osądzonych i wskazanego w niniejszej sprawie), stąd czyn zarzucany i przypisany mu w niniejszej sprawie mógł być uznany za element czynów ciągłych przypisanych mu prawomocnymi wyrokami SR w O. (...) w spr. II K 161/16, SR w O.w spr. II K 87/16, SR w B. w spr. II K 678/16, SR w O. M.. w spr. II K 493/16, SR w N. (...) L.. w spr. II K 232/16, SR w Ł. (...) Z.. W. K. w K. w spr. VII K 91/16 i SR w B. w spr. II K 237/16 (skoro przez ciągłość należy rozumieć powtarzające się w opisanych zarysach zachowania sprawcy składające się na tą samą działalność przestępczą, kontynuowaną przez M. W. w okresie od listopada 2014r r. do czerwca 2016 r.).

Biorąc pod uwagę powyższe, to zestawienie ww prawomocnych wyroków zawierających skazanie M. W. za czyny ciągłe zakwalifikowane z art. 107§1kks w zw. z art. 6§2kks oraz wyroku w omawianej sprawie VIII K 1038/16, w zakresie dot. M. W., przekonuje, że orzeczenia te dotyczą czynów popełnianych przez tego oskarżonego „na raty”. Konsekwencją zaś prawomocnego skazania M. W. za czyny ciągłe zakwalifikowane z art. 107§1kks w zw. z art. 6§2 kks, stało się przyjęcie, że doszło do spełnienia przesłanek z art. 17§1 pkt. 7 kpk i z art. 439§1 pkt. 8 kpk na tle skazania oskarżonego M. W. w pkt. I zaskarżonego wyroku. Bowiem w realiach rozpoznawanej sprawy zachodziły podstawy powodujące potraktowanie określonego zachowania M. W. z okresu od 01.06.2015r. do 09.12.2015r. jako fragmentu osądzonych już prawomocnie czynów ciągłych co do których, wobec treści prawomocnych wyroków, to sąd odwoławczy nie mógł zignorować tego, że zastosowano w nich opis i kwalifikację z art. 107§1 kks w zw. z art. 6§2 kks.

Przepis art. 17 § 1 pkt 7 kpk nakazuje nie wszczynać postępowania lub wszczęte umorzyć, gdy postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone. W treści tego przepisu ujęta jest prawomocność formalna, tj. niemożność zaskarżenia orzeczenia w drodze zwykłych środków odwoławczych, oraz materialna, ujmowana jako niedopuszczalność wszczęcia i prowadzenia kolejnego postępowania, jak i kontynuowania tego samego postępowania już prawomocnie (formalnie) zakończonego. Prawomocne skazanie za czyn ciągły w prawomocnym wyroku rodzi więc powagę rzeczy osądzonej, co wyklucza przypisanie skazanemu M. W. kolejnych jednostkowych tożsamych zachowań kwalifikowanych z art. 107§1kks, z okresu od listopada 2014r. do czerwca 2016r., a ujawniających się w później rozpoznawanych sprawach, takich jak sprawa omawiana. Tożsame konsekwencje wynikają z art. 439§1pkt.8 kpk (stosowanego w sprawach karno-skarbowych w myśl zasady z art. 113§1kks) opisującego tzw. bezwzględną przyczynę odwoławczą. Zachowanie przypisane M. W. w pkt. I wyroku w sprawie VIII K 1038/16 SR w E. stanowi element przestępstw skarbowych z art. 107§1kks popełnionych czynami ciągłymi, za które został on skazany prawomocnymi wyrokami w ww wyrokach, stąd zaskarżony wyrok w pkt. I dotknięty jest wadą. Z tych tez względów niezbędna była korekta zaskarżonego wyroku dot. M. W. poprzez umorzenie postępowania karnego w zakresie czynu dot. tego oskarżonego i to z przyczyn niezależnych od tych podniesionych w apelacji obrońcy M. W. czy w piśmie autorstwa samego oskarżonego.

Bowiem argumenty przytoczone w apelacji obrońcy M. W. czy w piśmie oskarżonego, nie mogły przekonać, by należało tego oskarżonego uniewinnić.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do podnoszonej w apelacji adw. M. S. kwestii obrazy prawa materialnego tj. błędnego przypisania oskarżonemu M. W. realizacji znamion art. 107§1kks polegającego na działaniu wbrew przepisom art. 6 ust. 1 ugh, art. 14 ust. 1 ugh i innych przepisów ugh (art. 3, 4 ust.1, 9, 23 ust. 1 i 23a ust. 1). Niniejsza sprawa dotyczyła czynu popełnionego przez M. W. w okresie od 01.06.2015 r. do 09.12.2015r. tj. przed i po wejściu w życie z dniem 03.09.2015r. znowelizowanych przepisów ustawy o grach hazardowych, wśród których znalazł się, wcześniej prawidłowo notyfikowany, art.14 ust. 1 ugh. Należy tu wyraźnie zaznaczyć, że sąd I instancji prawidłowo rozróżnił stany prawne obowiązujące w tych okresach, wskazując, że okres sprzed 03.09.2015r. dotyczył naruszenia m.in. art. 6 ust. 1 ugh tj. w szczególności bez wymaganej koncesji, zaś po tej dacie naruszenia m.in. i art. 6 ust. 1 ugh i art. 14 ust. 1 ugh tj. w szczególności bez wymaganej koncesji i poza kasynem do gry. Tak więc co do czynu przypisanego M. W. w pkt. I wyroku, to tylko w okresie od 03.09.2015r. do 09.12.2015r., odnoszącym się do stanu prawnego po nowelizacji, to sąd orzekający przyjął, że oskarżony naruszył art. 14 ust. 1 ugh.

Nie można się zgodzić ze skarżącym, że skoro art. 14 ust. 1 ugh przed nowelizacją nie obowiązywał, to legalnym było urządzanie przez ww oskarżonego gier na automatach poza kasynami gry z uwagi na to, że czyn go dotyczący odnosił się tylko do dwóch automatów do gier, a z przepisów ugh wynika, że w kasynie instaluje się od 5 automatów do gier. Takie ujęcie tego zarzutu przekonuje, że skarżący odczytuje treść ustawy o grach hazardowych wybiórczo i wskazuje tylko na takie przepisy, które mają udowodnić jego rację. Tymczasem I sąd I instancji przypisując w pkt. I czyn z art. 107§1 kks, to przypisał M. W. urządzanie gier na automatach wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych. Z treści tej ustawy wynika zaś wiele obowiązków, których należy dochować, żeby legalnie prowadzić gry na automatach o szczególnym charakterze tj. losowo-komercyjnym, a niedochowanie tych obowiązków stanowi działanie „wbrew przepisom ustawy” wskazane w art. 107§1kks. W tym miejscu należy też zaznaczyć, że w sytuacji, gdy sąd I instancji w opisie czynu przypisanego M. W. wskazał przepisy ustawy o grach hazardowych, które oskarżony naruszył a „w szczególności bez wymaganej koncesji, bez zatwierdzonego regulaminu, bez rejestracji automatów”, a od 03.09.2015r. również „poza kasynem do gry”, to nie można zgodzić się z uwagą skarżącego by sąd kwalifikując czyn przypisany temu oskarżonemu tylko z art. 107§1kks, to w sposób „niepełny” opisał i zakwalifikował ten czyn, a tym samym nie można było przyjąć, że doszło do naruszenia przepisu art. 107§1kks poprzez oparcie orzeczenia w części dyspozytywnej wyłącznie o przepis blankietowy tj. art. 107§1kks, skoro wskazano w wyroku przepisy ustawy o grach hazardowych, wbrew treści których M. W. urządzał gry na automatach. Stąd należy przyjąć, że opis czynu przypisanego oskarżonemu w pkt. I wyroku- nawet bez sięgania do uzasadnienia wyroku- nie pozostawia wątpliwości co do tego, że jego przedmiotem jest zachowanie, polegające na urządzaniu gier na 2 automatach we wskazanym miejscu i czasie, przy użyciu określonych urządzeń tj. automatów do gier hazardowych i wbrew wymienionym przepisom ustawy z 19 listopada 2009r. A to pozwoliło, nawet bez odwołania się do szczegółowej kwalifikacji czynu przypisanego oskarżonemu M. W., przy poprzestaniu na kwalifikacji z art. 107§1kks, na ustalenie znamion inkryminowanych działań i nie generowało wątpliwości co do tego, które przepisy ustawy o grach hazardowych brano pod uwagę „w szczególności” i to w poszczególnych okresach składających się na przyjęty czas czynu od 01.06.2015r. do 09.12.2015r.

Trzeba też zwrócić uwagę, że z uzasadnienia projektu ustawy o grach hazardowych wynikało jednoznacznie, że motywem wprowadzenia ograniczeń wolności działalności gospodarczej w obszarze urządzania czy prowadzenia gier na automatach były: po pierwsze, potrzeba zwiększenia kontroli państwowej nad rynkiem gier hazardowych oraz po drugie, zwiększenie ochrony obywateli przed negatywnymi następstwami uzależnienia od hazardu. Ustawodawca założył, że skoro organizujący gry hazardowe „sprzedają” pewną iluzję szybkiego wzbogacenia się, kosztem realnego zubożenia się tych konsumentów, którzy się grom oddają, to ze społecznego punktu widzenia otwarcie wolnego rynku na ten sektor rodziłoby zatem skutki wyłącznie negatywne, gdyż leżąca u jego podstaw konkurencja nie przynosi w tym obszarze dla konsumentów spodziewanych korzyści. A temu służyło takie uregulowanie organizacji gier hazardowych by cele ustawy mogły być zrealizowane i dlatego w polskim porządku prawnym działalność polegająca na urządzaniu gier hazardowych była działalnością koncesjonowaną, a więc reglamentowaną przez państwo. I stąd w ustawie o grach hazardowych zawarto szereg przepisów dot. tego jakie podmioty mogą się tą organizacją gier zająć i po spełnieniu jakich warunków. Dlatego nie można skutecznie wywodzić, że wobec zignorowania pozostałych przepisów wynikających z tej ustawy, to oskarżony miał brać pod uwagę tylko ten, z którego wynika, że kasyno to co najmniej 5 automatów do gier i że dla 2 automatów nie musiał urządzać gier w kasynie a tym samym w oparciu o koncesję na kasyno. M. W. działając w branży gier hazardowych, jako profesjonalny uczestnik obrotu gospodarczego i to w bardzo wyspecjalizowanej dziedzinie, miał bowiem obowiązek zapoznania się i zastosowania do wszystkich przepisów ustawy o grach hazardowych, które precyzowały jakim obowiązkom łącznie - a nie w sposób wybiórczy - urządzający gry hazardowe musi sprostać, by gry takie organizować w sposób legalny. A w sytuacji gdy tego w sposób skrupulatny nie dopełnił, to podlegał odpowiedzialności karnej z art. 107§1kks za działanie wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych. Zresztą z zestawień postępowań, informacji z K., odpisów orzeczeń wynika, że M. W. miał w dyspozycji setki automatów do gry, które by zapełniły co najmniej kilka kasyn, stąd umieszczenie ich w ilości poniżej 5 sztuk w lokalach nie będących kasynami, tak jak w omawianej sprawie, wynikało więc nie z tego, że oskarżony nie mógłby urządzać gier hazardowych w kasynie z uwagi na ilość automatów do gier, tylko z powodu tego, że ignorował przepisy ustawy o grach hazardowych i np. nie starał się uzyskać koncesji na kasyno.

Co do argumentów z apelacji obrońcy oskarżonego, że skoro do dnia 03.09.2015r. nienotyfikowany przepis techniczny z art. 14 ust. 1 ugh nie obowiązywał i był bezskuteczny, to rację bytu traciły automatycznie i inne przepisy odnoszące się w swojej treści do art. 14 ust. 1 ugh i z nim powiązane, to należy skarżącemu wskazać, że przecież przez cały okres czynu przypisanego w pkt. I obowiązywał art. 6 ust. 1 ugh, który zawierał wymóg dotyczący zezwolenia, któremu wymogowi oskarżony się nie poddał, mimo, że i w art. 3 ugh wyraźnie zaznaczono, że urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach jest dozwolone wyłącznie na zasadach określonych w ustawie ( a nie tylko w art. 14 ust. 1 ugh), a w art. 23 ust.1 ugh, że automaty i urządzenia do gier powinny być przystosowane do ochrony praw grających i realizacji przepisów ustawy (a nie tylko art. 14 ust. 1 ugh). Ponadto oskarżony działał też przy zignorowaniu treści przepisu art. 9 ugh (mimo, że zawarto w nim warunek urządzania gier objętych monopolem państwa w postaci zatwierdzenie ich regulaminu przez ministra finansów) czy art. 23a ust. 1 ugh (mimo zawartego tam warunku że automaty i urządzenia do gier mogą być eksploatowane przez podmioty posiadające koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gier losowych lub gier na automatach oraz przez podmioty wykonujące monopol państwa, po ich zarejestrowaniu przez naczelnika urzędu celnego).

Należy w tym miejscu też zwrócić uwagę na pewnego rodzaju zaciętość i nieustępliwość w działaniu oskarżonego, która wynika z treści orzeczeń dołączonych do akt sprawy czy informacji z K., czy z faktu prowadzenia wielu innych postępowań wobec oskarżonego o czyn z art. 107 § 1 kks, co wskazuje na ogromną skalę wykonywanej przez niego działalności na terenie całego kraju, jak również na to, że tego rodzaju działalność, mimo braku koncesji, oskarżony kontynuował przez kilka lat wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych (skoro nigdy nie uzyskał koncesji), a także po tym, jak w dniu 3 września 2015 roku weszła w życie ustawa z dnia 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1201), której to przepisy zostały notyfikowane, stąd nie mogło być już żadnych wątpliwości odnośnie mocy obowiązującej przepisu art. 14 ust 1 ugh i art. 6 ust. 1 ugh. Nie spowodowało to jednak zaprzestania przez oskarżonego prowadzenia działalności w zakresie urządzania gier na automatach ( i to gier o charakterze losowo-komercyjnym), bez uzyskania koncesji na prowadzenie kasyna gry i wbrew innym przepisom ustawy o grach hazardowych, w tym art. 3 ugh, art. 4ust.1 ugh, art.9 ugh, art. 23 ust. 1 ugh, art.23a ust.1 ugh, które z uwagi na ich treść nie mogły być uznane za odnoszące się tylko do art. 14 ust. 1 ugh (czy subsydiarne względem art. 14 ust. 1 ugh) i stąd nieobowiązujące.

Nadto należy przypomnieć, że z treści uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2017 r. w sprawie I KZP 17/16 i z orzeczenia C-303/15 (...) wynika wprost, że art. 6 ust. 1 ugh nie miał charakteru technicznego i nie musiał być notyfikowany, a z tego należy wywodzić, że przepis ten obowiązywał i przed 03.09.2015r. i po tej dacie i z tego przepisu oraz innych przepisów ugh wynikały określone obowiązki którym musiały poddać się osoby, które decydowały się na urządzanie lub prowadzenie gier o charakterze hazardowym. Gry na automatach określonych w art. 2 ugh mogły być więc prowadzone i urządzane tylko po uzyskaniu koncesji na kasyno, a co wyraźnie postanowiono w treści przepisu art. 6 ust. 1 ugh. W świetle przepisów całej ustawy o grach hazardowych ważne było więc nie tylko miejsce urządzania czy prowadzenia gier ( bo art. 14 ust. 1 ugh dot. lokalizacji urządzania gier na automatach w kasynach), ale i to czy osoba prowadząca działalność regulowaną ustawą o grach hazardowych w ogóle poddała się działaniu zasad określonych tą ustawą, czy też przeciwnie, zasady te zignorowała i działalność tę prowadziła pomimo, że ani zezwolenia, ani koncesji na prowadzenie kasyna nigdy nie posiadała, ani też nie ubiegała się o nie. A skoro dana osoba ignorowała wszystkie obowiązki wynikające z przepisów ugh w brzmieniu ustawy sprzed 03.09.2015r., a także ignorowała je dalej po 03.09.2015r., to nie mogła skutecznie powoływać się na to, że samo stwierdzenie technicznego charakteru nienotyfikowanego art. 14 ust. 1 ugh w brzmieniu sprzed 03.09.2015r. to uwalniało ją od podporządkowania się pozostałym obowiązkom wynikającym z ugh, w tym konsekwencjom wyrażającym się w powinności powstrzymania się od działań, na które nie uzyskano koncesji. Tym bardziej, że przecież działalność w zakresie organizowania i urządzania gier hazardowych z uwagi, między innymi, na towarzyszące jej ryzyka uzależnień, korupcji i przestępczości, nie może być traktowana jako zwykła działalność gospodarcza, a rynek gier hazardowych, jako zwykły rynek gospodarczy, tym bardziej, że celem polityki państwa było poddanie tego rodzaju aktywności gospodarczej ścisłej regulacji i kontroli, z położeniem szczególnego nacisku na zapobieganie uzależnieniom od hazardu, ochronę konsumentów i ich rodzin oraz zwalczanie przestępczości, w tym zorganizowanej, i innego rodzaju nielegalnej działalności (co jasno i wyraźnie ujawnione zostało w uzasadnieniu projektu do ustawy o grach hazardowych – patrz: druk sejmowy nr (...)) Skoro zaś nietechniczny przepis art. 6 ust. 1 ugh obowiązywał cały czas, to z pewnością skutek niedopełnienia procedury notyfikacji przepisu technicznego art. 14 ust. 1 ugh w brzmieniu sprzed 03.09.2015r. nie mógł odnosić się do całej ustawy, w tym i do art. 6 ust. 1 ugh i gratyfikować zupełnego braku poszanowania prawa w dziedzinie gier hazardowych, która ze względu na bezpieczeństwo i porządek publiczny wymagało reglamentacji.

Nie można się też zgodzić z argumentem z uzasadnienia apelacji, iż art. 6 ust. 1 ugh stanowił przepis subsydiarny względem art. 14 ust. 1 ugh (czy też że traktowane były jako tożsame) bądź że przepisy te są ze sobą tak związane, że obowiązywanie jednego wpływa na obowiązywanie drugiego przepisu. Bowiem w wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 13.10.2016r. w sprawie C-303/15, w tezie 28 wyraźnie wskazano, że art. 14 ust. 1 i art. 6 ust. 1 ugh nie mają charakteru sprzężonego i subsydiarnego względem siebie. Trybunał uznał tu za prawidłowe stanowisko z opinii Rzecznika Generalnego przedstawionej w dniu 7 lipca 2016r. do sprawy C-303/15, z którego wynika, że ograniczenia dotyczącego lokalizacji zapisanego w art. 14 ust. 1 ugh nie należy w ogóle uważać za element procedury udzielania zezwoleń z art. 6 ugh, bo wymogi dotyczący zezwolenia i ograniczenie dotyczące lokalizacji charakteryzują się różnym zakresem i spełniają różne funkcje. Stąd nie można było uwzględnić stanowiska z apelacji o podobnym charakterze art.6 ust. 1 ugh i art. 14 ust. 1 ugh, tym bardziej, że i w wyroku SN z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie V KK 21/17, to wyraźnie stwierdzono, że „mimo więc pewnego związku występującego pomiędzy art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, to jednak przepisy te mają niezależny od siebie charakter”. Skoro więc tylko art. 14 ust. 1 ugh w brzmieniu sprzed 03.09.2015r. z uwagi na charakter techniczny powinien przed uchwaleniem zostać notyfikowany, a obowiązek taki nie istniał co do art. 6 ugh, to z pewnością skutek niedopełnienia procedury notyfikacji tylko jednego przepisu technicznego z art. 14 ust. 1 ugh nie może odnosić się do całej ustawy, a w szczególności nie może też prowadzić do wniosku o braku możliwości stosowania choćby art. 6 ust. 1 ugh, gdyż przepisy te nie są – wbrew stanowisku skarżącego- ze sobą sprzężone i nie powinny też być ze sobą utożsamiane.

Również argumenty przedstawione przez skarżącego co do możliwości interpretowania art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. nowelizującej ugh z dniem 03.09.2015r. w sposób przytoczony przez obrońcę tj, że oskarżony odczytywał ten przepis jako wprowadzający okres przejściowy dla podmiotów nie dysponujących koncesją na prowadzenie gier na dostosowanie się do wymogów ustawy - nie zasługują na podzielenie. Z przepisów ustawy o grach hazardowych obowiązujących i przed dniem 03 września 2015r. i po tej dacie jasno wynikało iż państwo chce utrzymać pełną kontrolę nad organizacją gier hazardowych, wymagając by urządzający takie gry prowadził je w formie określonej spółki, po uzyskaniu koncesji na kasyno (art. 6 ugh), a po dniu 03.09.2015r. w myśl art. 14 ust. 1ugh, by urządzał je wyłącznie w kasynach i „na zasadach i warunkach określonych w zatwierdzonym regulaminie i udzielonej koncesji lub udzielonym zezwoleniu, a także wynikających z przepisów ustawy” (czyli w sposób nawiązujący wyraźnie do art. 6 ust. 1 ugh tj. po uzyskaniu koncesji). Oskarżony prowadząc działalność w tym obszarze to winien więc zapoznać się z przepisami ustawy o grach hazardowych, a z zawartych tam uregulowań wywieść, że musi dopełnić liczne warunki by móc legalnie gry hazardowe urządzać. Tym bardziej, że w art. 14 ust. 1 ugh znowelizowanym ustawą z dnia 12 czerwca 2015 r. – która obowiązywała od dnia 03 września 2015r, to nadal podtrzymywano zasadę by gry na automatach były urządzane tylko po uzyskaniu koncesji na kasyno - co wynikało przecież z ciągle obowiązującego art. 6 ust. 1 ugh- i w kasynach, to niezrozumiałe są wywody, by przepis art. 4 ustawy zmieniającej interpretować w ten sposób, że chodziło o danie czasu do 1 lipca 2016r. wszystkim podmiotom prowadzącym wcześniej i w jakikolwiek sposób działalność w obszarze gier hazardowych do dostosowania się do wymogów znowelizowanej ustawy o grach hazardowych, a nie tylko podmiotom do których wyraźnie przepis art. 4 był adresowany tj. podmiotom prowadzącym wcześniej legalną (tj. zgodną z przepisami ugh) działalność w zakresie o którym mowa w art. 6 ust. 1-3 ugh lub w art. 7 ust.2 ugh (gdzie w art. 6 ust. 1 ugh wyraźnie wskazano, że działalność w zakresie gier na automatach może być prowadzona tylko podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry). Skoro zaś M. W. (2) nie uzyskał koncesji na prowadzenie kasyna, czyli nie zastosował się do wymogu z art. 6 ust. 1 ugh, to tym samym nie mógł być uznany za podmiot o którym mowa w art. 4 ustawy zmieniającej tj. za adresata okresu dostosowawczego. Tym bardziej, że przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. nie dotyczył tylko dostosowania się do wymogu zawartego w zmienionej z dniem 03.09.2015r. treści art. 14 ust. 1 ugh, ale dostosowania się do wszystkich wymogów zmienionych ww ustawą z dnia 12 czerwca 2015r. w zakresie wymienionych tam przepisów. Tak więc ani treść przepisu art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015r., ani jego wykładnia językowa czy celowościowa, nie stwarzała podstaw do przyjęcia, że oskarżony mógł pozostawać w usprawiedliwionym przekonaniu, że z uwagi na okres dostosowawczy wyrażony w przepisie ww art. 4 , to ma czas do dnia 01 lipca 2016r. by urządzić czy prowadzić gry na automatach, mimo, że urządzał gry na automatach wbrew i innym przepisom ustawy o grach hazardowych i to nie tylko tym znowelizowanym ustawą z dnia 12 czerwca 2015r., ale wcześniej obowiązującym i wbrew przepisowi art. 6 ust. 1 ugh tj. bez koncesji na kasyno i dlatego nie mógł się słusznie uważać za podmiot prowadzący działalność w zakresie o którym mowa w art. 6 ust.1-3 lub w art.7 ust.2 w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 12 czerwca 2015r. o zmianie ustawy o grach hazardowych.

Obecnie co do wykładni ww przepisu wypowiedział się też Sąd Najwyższy, który to w postanowieniu z dnia 28 kwietnia 2016 r. w sprawie I KZP 1/16 wyraźnie wskazał, że „przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, Dz. U. z 2015 r. poz. 1201, dotyczy wyłącznie podmiotów, które prowadziły taką działalność zgodnie z ustawą o grach hazardowych w brzmieniu sprzed dnia 3 września 2015 r. (na podstawie koncesji albo zezwolenia)”/publ. OSNKW 2016/6/36, KZS 2016/7-8/20, KZS 2016/6/44, Biul.PK 2016/4-6/7-8, Biul.SN 2016/6/18/. Postanowienie to zapadło na tle przedstawienia sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego, które według sądu kierującego to zagadnienie do rozpoznania przez SN, to wymagało zasadniczej wykładni ustawy, ale według SN nie wymagało podjęcia uchwały zawierającej taką wykładnię. SN bowiem wyraźnie wskazał, że sąd kierujący zapytanie i podnosząc wątpliwości co do wykładni przepisu art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, to w swoich rozważaniach pominął pełną treść art. 4 ustawy nowelizującej, gdyż całkowicie przemilczał i nie dostrzegł tego, że przepis ten odsyłał wprost do przepisów art. 6 ust. 1-3 i art. 7 ust. 2 ustawy o grach hazardowych. A art. 6 ust. 1 ugh nie był znowelizowany ustawą z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych i przepis art. 4 tej ustawy to akurat nie dotyczył art. 6 ust. 1ugh jako przepisu który miał zostać dostosowany do wymogów ustawy zmieniającej z dnia 12 czerwca 2015 r. w terminie do dnia 01 lipca 2016r. Stąd nie można było wywodzić, że na tle zagadnienia przedstawionego SN , w wyniku którego zapadło postanowienie SN z 28 kwietnia 2016r. w spr. I KZP 1/16, faktycznie można było stwierdzić, że przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o grach hazardowych, był niejasny czy wywołujący wątpliwości co do jego wykładni. Tym bardziej, że art. 6 ust. 1 ugh obowiązywał i przed i po 3.09.2015r., a mimo tego oskarżony urządzając gry na zatrzymanych w sprawie automatach, to nie uzyskał koncesji na prowadzenie kasyna.

Nawiązując zaś do argumentacji z apelacji adw. M. S., że treść art. 4 ustawy z 12 czerwca 2015r. należało interpretować tak, że użyte tam określenie „podmioty prowadzące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6 ust. 1-3 lub w art. 7 ust. 2”, w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy dotyczyło tylko prowadzenia wskazanej w art. 6 ust. 1 ugh działalności nie przekonuje, gdyż ustawodawca w art. 4 ustawy z 12 czerwca 2015r.nie nawiązał tylko do art. 6 ust. 1, ale do art. 6 ust. 1-3 i art. 7 ust. 2ugh; gdyby zaś chciał wskazać, że chodzi mu tylko o działalność w zakresie gier na automatach i innych, bez nawiązania do stosownych koncesji czy zezwoleń które należy uzyskać na ich prowadzenie, to nie przytaczałby określonych przepisów w postaci art. 6 ust. 1-3 i art. 7 ust. 2ugh, tylko użył wprost określenia literalnego o działalność w jakim zakresie mu w art. 4 ustawy z 12 czerwca 2015r. chodzi. Ponadto skoro i np. w art. 3 ugh używa się pojęcia nawiązującego do prowadzenia działalności w zakresie urządzania gier na automatach, to racjonalny ustawodawca gdyby chodziło mu tylko o wskazanie zakresu działalności dot. urządzania gier na automatach, to mógłby użyć w art. 4 ustawy z 12 czerwca 2015r np. art. 3 ugh czy innego odwołującego się do tego zakresu. Nadto przepisy art. 6 ust.1-3 ugh lub w art. 7 ust. 2 ugh znalazły się w części ustawy o grach hazardowych w jej rozdziale 1 zatytułowanym „Przepisy ogólne”, ustawodawca zaś dopiero rozdział 2 ustawy o grach hazardowych, który zaczyna się od art. 9, to zatytułował „Warunki urządzania gier hazardowych”. Po wtóre, to, że działalność w zakresie odwołującym się do przepisów art. 6 ust.1-3 ugh lub w art. 7 ust. 2 ugh dotyczy całej treści przepisów tam wymienionych (a nie z wyłączeniem wskazanych tam warunków prowadzenia działalności), wynika z tego, że ustawodawca w treści art. 4 nie poczynił zastrzeżenia, że dotyczy to przepisów tam wymienionych (art. 6 ust.1-3 ugh lub w art. 7 ust. 2 ugh ) tylko w części. Gdyby też przyjąć argumentację, że użycie w art. 4 pojęcia o działalności w zakresie wymienionych tam przepisów dotyczy tylko ściśle zakresu prowadzenia działalności a nie warunków, to „pominięcie” tych warunków przy odczytaniu art. 4 ustawy nowelizującej w powiązaniu z treścią art. 6 ust. 1-3 ugh, to powodowałoby, że wtedy przepis art. 4 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. stawałby się zupełnie nieczytelny i pozbawiony sensu. Bowiem gdyby go odkodować, konkretnie w nawiązaniu do art. 6 ust. 1 ugh, z pominięciem zwrotu zawartego w art. 6 ust. 1 ugh „na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry”, to odrzucenie tego sformułowania „na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry” powodowałoby, że art. 4 ustawy z 2015r. odwołując się do zakresu art. 6 ust. 1 odwoływałby się tylko do fragmentu treści „działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona” a więc treści, która tak okrojona to z pewnością nie stanowiłaby logicznego dopełnienia art. 4 ustawy nowelizującej. Przywołanie zaś konkretnie w treści art. 4 ustawy z 12.06.2015r. m.in. art. 6 ust. 1 ugh wyraźnie wskazuje, że chodzi tu też o nawiązanie nie tylko do zakresu działalności tam wymienionej ale i do warunku prowadzenia takiej działalności w postaci uzyskania koncesji na kasyno. Odczytanie więc art. 4 ustawy nowelizującej w związku z pełną treścią np. przepisu art. 6 ust. 1 ugh, to powoduje, że dopiero wtedy przepis zawarty w ww art. 4 staje się logiczny i wskazuje jakie podmioty chciał ustawodawca objąć okresem dostosowawczym. Ponadto przytoczone przez skarżącego stanowiska (...) czy C-98/14, jako dotyczące innej kwestii i innego stanu faktycznego, nie mają znaczenia dla wykazania, że to argumentacja skarżącego co do interpretacji art. 4 ustawy z 12 czerwca 2015r. jest słuszna i wykazana. Stąd nie było podstaw aby w czasie czynu ustalonego w niniejszej sprawie, to interpretować art. 4 ww ustawy jako swoistą abolicję dla osób urządzających i prowadzących gry hazardowe bez koncesji na kasyno i poza kasynem w okresie po dniu 03.09.2015r.

Nawiązując zaś do podniesionych zarzutów dot. naruszenia art. 10§3kks czy art. 10§4kks, to należy obrońcy wskazać, że argumenty podnoszone przez autora apelacji odnoszą się do wybranego orzecznictwa i poglądów doktryny czy też własnej interpretacji skarżącego dot. obowiązywania i charakteru art. 6 ust. 1 ugh, art. 14 ust. 1 ugh, a także wykładni art. 4 ustawy z 12 czerwca 2015r. Jednak autor apelacji nie nawiązał w żaden sposób do wymowy dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie, a sprawa karna ma za zadanie ustalić czy dany oskarżony popełnił zarzucane (a w efekcie przypisane) mu przestępstwo i jaki towarzyszył mu zamiar. Tymczasem M. W. nie składał w tej sprawie przed sądem I instancji i w postępowaniu przygotowawczym wyjaśnień, ograniczył się do oświadczenia iż nie przyznaje się do za zarzucanego mu czynu i odmawia składania wyjaśnień. Natomiast ujawniono wyjaśnienia składane przez niego w innych sprawach, a także oświadczenie złożone na etapie odwołania od wyroku, z których wynikało, że wobec braku notyfikacji art. 6 ust.1 i art. 14 ust. 1 ugh, to M. W. uważał te przepisy za bezskuteczne, że wynikało to z opinii prawnych i z korzystnych dla niego orzeczeń, chociaż przyznał, że zapadały także prawomocne wyroki skazujące, że były wątpliwości czy działalność była legalna; wskazał też na problemy z wykładnią art. 4 ustawy nowelizującej ustawę o grach hazardowych. I że z tego wywiódł wniosek, iż zaszły przesłanki z art. 10§3kks lub z art. 10§4 kks.

W ocenie sądu odwoławczego nie można jednak zgodzić się z oskarżonym M. W. i jego obrońcą by wykazano, że nie można przypisać oskarżonemu umyślności na płaszczyźnie strony podmiotowej czynu zabronionego z art. 107§1kks w oparciu o kontratyp z art. 10§3 kks lub z art. 10§4kks.

Bowiem od odpowiedzialności karnej w myśl art. 10§3kks czy art. 10§4kks uwalnia tylko usprawiedliwione błędne przekonanie, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność czy usprawiedliwioną nieświadomość karalności. Nawiązując zaś do ujawnionych wyjaśnień M. W. ze sprawy VIII K 738/16 SR w E. należy wskazać, że sam oskarżony przyznał, że były wątpliwości co do legalności jego działalności, że zapadały też prawomocne wyroki skazujące. A już ta okoliczność przyznana przez oskarżonego, to wskazywała na to, że nie mógł on czuć się upewniony co do tego, że jego działalność w zakresie organizowania gier hazardowych jest niewątpliwie legalna.

Należy też zaznaczyć, że oskarżony prowadząc działalność w obszarze organizowania gier hazardowych i to na skalę wynikającą z ujawnionych dowodów (m.in. orzeczeń różnych organów, informacji z K.), to nie mógł odwoływać się do wzorca zwykłego obywatela. Wzorzec taki można stosować na potrzeby oceny czynów wskazanych w kodeksie karnym, których społeczna szkodliwość jest dosyć powszechnie znana, stąd w tych wypadkach sama świadomość urzeczywistnienia znamion istoty czynu wskazuje co najmniej na możliwość uświadomienia sobie ich bezprawności, ale inaczej to wygląda w odniesieniu do prawa karnego-skarbowego. Podejmując się prowadzenia działalności gospodarczej w danym obszarze dany podmiot wkracza bowiem w sferę regulowaną szczególnymi przepisami (patrz: pogląd z artykułu PP 2007/2/34-38 autorstwa M. Ś. „Na nieświadomość karalności nie może powoływać się sprawca czynu, na którym ciąży obowiązek zaznajomienia się z określonymi przepisami w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.”). W obszarze dot. prawa karnego skarbowego nie można więc odnosić się do wzorca osobowego przeciętnego obywatela, gdyż w wypadku prawa karnego skarbowego i to w odniesieniu do takiej osoby jak M. W. w grę wchodzi model osobowy o podwyższonym standardzie wymagań dla profesjonalisty w obrocie gospodarczym, który w celu osiągnięcia dochodu prowadzi działalność ze świadomością jej reglamentowania przez państwo. Im zaś wyższe oczekiwania, jakie można stawiać wobec sprawcy, tym możliwość wystąpienia błędu, i to usprawiedliwionego, mniejsza. Z pewnością zajmując się działalnością w takim specyficznym obszarze oskarżony miał obowiązek zapoznać się ze wszystkimi przepisami regulującymi dziedzinę gier hazardowych (i z ich wykładnią). I o ile w orzecznictwie i doktrynie faktycznie istniała rozbieżność, to nie co do treści samej ustawy o grach hazardowych, lecz co do tego jaką konsekwencję dla jednostki powoduje nienotyfikowanie przepisów technicznych. W czasie popełnienia czynu przypisanego oskarżonemu obowiązywały zaś przepisy prawne składające się na podstawę prawną jego odpowiedzialności tj. art. 107§1kks i art. 6 ust. 1 ugh, a część orzecznictwa i doktryny prezentowała pogląd według którego przepis art. 6 ust. 1 ugh winien być stosowany (co wynika też z wyjaśnień M. W. złożonych w sprawie VIII K 738/16). Treść art. 6 ugh była zaś jasna i wynikało z niej, że prowadzenie działalności polegającej na urządzaniu gier hazardowych jest możliwe wyłącznie w formie określonej spółki, po uzyskaniu koncesji na kasyno. Dla każdej osoby czytającej art. 6 ugh wynikało to w sposób klarowny i czytelny i nie trzeba było- dla zrozumienia tych wymogów- sięgać po wiedzę fachowa dla dokonania wykładni zapisów z tego artykułu. Dlatego w zasięgu oskarżonego – który decydując się na działalność związana z organizowaniem gier hazardowych to winien zapoznać się z przepisami działalność taka regulującymi- leżało uświadomienie sobie bezprawności zachowania polegającego na zignorowaniu treści art. 6 ugh tj. działaniu wbrew przepisowi ustawy ugh, a w konsekwencji jego karalności z uwagi na treść art. 107§1kks.

Trudno więc zgodzić się z tym, że oskarżony, który prowadził ten rodzaj działalności na przestrzeni kilku lat, nie miał świadomości tej okoliczności i w sposób uzasadniony mógł przyjmować, że w czasie obowiązywania ustawy o grach hazardowych, przedsiębiorca prowadzący tego rodzaju działalność, nie musi posiadać stosownej koncesji. W ocenie sądu odwoławczego takie wnioskowanie byłoby nieuprawnione nawet w obliczu rozbieżności powstałych na tle dopuszczalności stosowania nienotyfikowanych przepisów ustawy o grach hazardowych. Bowiem osoba pełniąca funkcję prezesa zarządu spółek zajmujących się tego rodzaju działalnością i to na znaczną skalę, znająca niewątpliwie treść przepisów ustawy, nie powinna podejmować zachowań, o których wie, że nie tylko są sprzeczne z wolą ustawodawcy, ale mogą skutkować odpowiedzialnością karną. Oskarżony, nie uzyskując koncesji na prowadzenie kasyna gry, nie powstrzymał się jednak ze swoją działalnością do czasu ostatecznego wyjaśnienia omawianej kwestii, mimo tego, że były nadal zajmowane przez urzędy celne kolejne automaty do gier i– co sam przyznał- zapadały prawomocne wyroki skazujące, a mimo tego bazował tylko na poglądach doktryny czy orzecznictwie o wymowie dla niego korzystnej, a tym samym akceptował, że swoim zachowaniem narusza przepis art. 6 ust 1 ugh, a przez to popełnia przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks, nadto narusza po dniu 03.09.2015r. również przepis art. 14 ust. 1 ugh. Skoro więc „nieświadomość” wskazana w art. 10§4kks jest stanem braku jakiejkolwiek wiedzy na dany temat, to należy odróżnić ją - od przyznanych przez M. W. w ujawnionych wyjaśnieniach ze sprawy VIII K 738/16 SR w E. - wątpliwości co do legalności jego działalności, które wskazywały mu przecież na realną możliwość popełnienia przestępstwa. Tym bardziej, że art. 6 ust. 1 ugh obowiązywał przez cały czas czynu z omawianej sprawy i całej działalności oskarżonego. Wystąpienie zaś rozbieżności interpretacyjnych- co zostało przyznane przez oskarżonego i co wynika z różnych orzeczeń czy opinii prywatnych- nie może automatycznie legitymizować działalności danego podmiotu, który prowadzi działalność w danym obszarze wbrew treści przepisów, które zostały uchwalone i obowiązują (a na co zwrócono uwagę w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego P 4/14 z 11 marca 2015r.).

Stąd nie można było budować tezy o braku zawinienia oskarżonego na tle rozbieżności interpretacyjnych przepisów ugh, tym bardziej, że rozbieżności te starano się wyjaśnić opiniami prywatnymi, a nie skorzystano z wiedzy organu do tego kompetentnego tj. Ministra Finansów (z oczywistych względów tj. obawiając się że może dojść do stwierdzenia nielegalności działalności prowadzonej przez oskarżonego bez koncesji, skoro m.in. zapadały wyroki skazujące), w sytuacji gdy przecież zwrócono się do tego organu o interpretację podatkową dot. takiej działalności w obszarze urządzania gier na automatach. Nawiązując zaś do wyjaśnień oskarżonego złożonych w innych sprawach, to należy jeszcze raz podkreślić, że poza tym, że zapadały orzeczenia korzystne tj. uniewinniające czy umarzające, to były też orzeczenia skazujące z art. 107§1kks (co przyznał sam oskarżony), dalej też zatrzymywano automaty, a to powodowało wątpliwość co do tezy o legalności prowadzonej przez M. W. działalności. Stąd takie zachowanie oskarżonego, który nadal prowadził w taki sam sposób swoją działalność, wskazuje tylko na to, że instrumentalnie wykorzystywał on wyselekcjonowane poglądy z orzecznictwa i doktryny, które miały wymowę dla niego korzystną (a także opinie prywatne), a całkowicie pomijał te poglądy i stanowiska czy orzeczenia, które były dla niego niekorzystne, by uzasadnić dalsze prowadzenie działalności wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych, a w szczególności wbrew art. 6 ust. 1 ugh i art. 14 ust. 1 ugh. Podobnie też należy ocenić stanowisko oskarżonego co do interpretacji art. 4 ustawy nowelizującej, do czego odniesiono się wyżej.

Na marginesie należy zaznaczyć, że skoro oskarżony z racji prowadzonej działalności winien zapoznawać się z treścią wszystkich przepisów ustawy hazardowej i orzecznictwa jej dotyczącego, to należy zwrócić uwagę na to, że urządzanie gier hazardowych z naruszeniem przepisów ustawy podlegało też pieniężnej karze administracyjnej za popełnienie deliktu administracyjnego, czyli za niewykonanie obowiązków lub nakazów albo za niezastosowanie się do zakazów wynikających wprost z przepisów prawa publicznego i orzeczenia sądów administracyjnych nakładających takie kary pieniężne zapadały (a by to ustalić wystarczyło wpisać zapytanie w wyszukiwarkę google), co również powinno być brane pod uwagę przez M. W. przy ocenie legalności jego działalności.

Trzeba też zwrócić uwagę na treść zapisów w umowach znajdujących się w aktach omawianej sprawy oraz aneksie, które odnosiły się do zapewnienia obsługi prawnej czy instrukcji postępowania na wypadek zatrzymania automatów przez funkcjonariuszy państwowych, co również wskazuje na świadomość M. W., że prowadzona działalność nie jest legalna, skoro w przypadku pełnego przekonania tego oskarżonego -reprezentującego spółkę będącą stroną danej umowy- o legalności prowadzonej działalności, to zapisy takie nie miałyby racji bytu i byłyby zbędne. Zapisy takie przekonują też, że deklarowana przez oskarżonego M. W. znajomość przepisów czy orzecznictwa, jakie powstało na tle stosowania art. 107§1kks oraz problematyki notyfikacyjnej prowadzi do wniosku, że spotkał się on z poglądami, które wskazywały na karalność czynów takie jak ustalony, stąd musiał brać pod uwagę, że jednak legalność jego działalności może być kwestionowana, i z tego powodu zawarto takie właśnie zapisy w ww umowach i aneksie.

Z powyższego wynika więc, że oskarżony znał treść przepisów ustawy hazardowej, wiedział o rozbieżnościach dot. interpretacji co do obowiązywania art. 6 ust. 1 i art. 14 ust.1 tej ustawy, wiedział, że część doktryny i orzecznictwa uznaje legalność tych przepisów, że jego zachowanie może naruszyć dany przepis, a to powoduje, że nie mógł odwoływać się do tego, że jego indywidualna interpretacja przepisów, nawet wsparta niektórymi orzeczeniami czy prywatnymi opiniami, to z pewnością uwolni go od odpowiedzialności karnej. Stąd nie można było podzielić poglądu oskarżonego i jego obrońcy, iż wyselekcjonowane, tylko korzystne dla oskarżonego poglądy i orzeczenia, to pozwolą na wykazanie, że oskarżony działał w warunkach błędu z art. 10 kodeksu karnego skarbowego, w tym w postaci błędnego przekonania, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność (art. 10§3kks) czy w postaci nieświadomości jego karalności (art. 10§4kks) i to usprawiedliwionych.

Tak więc w sytuacji, gdy M. W. gry na automatach urządzał w punkcie gier, to oczywistym jest, że miejsce czynu wskazywało na to, że gry były urządzane poza kasynem, bez koncesji na kasyno. Ponadto i z przeprowadzonego eksperymentu przez funkcjonariuszy celnych, i z oględzin zatrzymanych automatów do gier i z opinii biegłego, tj. dowodów które są zgodne i wzajemnie się uzupełniają, stąd zasługują na wiarygodność, to wynika losowy i komercyjny charakter gier na zatrzymanych automatach. A skoro gry na tych automatach miały taki właśnie charakter, to by je legalnie można było urządzać i prowadzić, to należało uzyskać koncesję na kasyno a dozwolonym miejscem urządzania i prowadzenia tych gier było wyłącznie kasyno a nie salon gier. Oskarżony urządzając gry o ww charakterze bez koncesji na kasyno, ale też przy zignorowaniu wymowy pozostałych przepisów ugh, nie podporządkował się więc obligatoryjnym przepisom ustawy o grach hazardowych, m.in. art. 6 ust. 1 ugh, a od 03.09.2015r. i art. 14 ust. 1 ugh, a to powodowało, że zachodziły podstawy do przypisania mu popełnienia przestępstwa z art. 107§1kks w sposób wskazany w opisie czynu mu przypisanego w pkt. I wyroku.

Mając więc na uwadze powyższe rozważania, to argumenty przytoczone przez skarżącego obrońcę oskarżonego i w samym oświadczeniu autorstwa M. W. dla wykazania zasadności zarzutów z apelacji, to należy potraktować tylko w kategoriach odmiennego poglądu opartego na własnej, wybiórczej i dowolnej ocenie zebranego materiału dowodowego, czy przywołania takich orzeczeń i poglądów, które nie mogły jednak doprowadzić do postulowanej korekty wyroku w zakresie dot. tego oskarżonego poprzez jego uniewinnienie. Sąd rejonowy nie dopuścił się zatem obrazy przepisów wskazanych przez skarżącego, zaś kontrola odwoławcza uzasadnia stwierdzenie, że zgromadzony materiał dowodowy dawał podstawy do przyjęcia, że M. W. popełnił przypisany mu w pkt. I wyroku czyn na tle świadomego łamania obowiązującego prawa. Natomiast z uwagi na ujawnienie prawomocnych skazań dot. M. W. za czyny ciągłe zakwalifikowane z art. 107§1kks w zw. z art. 6§2kks, to należało dokonać korekty wyroku w zakresie dot. czynu tego oskarżonego.

Z tych tez względów sąd okręgowy na mocy art. 437 § 1 i 2 kpk w zw. z art. 113§1 kks uchylił zaskarżony wyrok w pkt. I w całości i w pkt. V odnośnie kosztów i opłaty dotyczących M. W. (2) i umarzył postępowanie karne w zakresie czynu M. W. (2), a w związku z umorzeniem postępowania dot. M. W. - kosztami procesu obciążono Skarb Państwa.