Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30.08.2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił dla J. O. wartość kapitału początkowego na dzień 1.01.1999r. na kwotę 42.985,03 zł. przyjmując jako podstawę wymiaru kwotę 384,95 zł, zaś wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego 31,53% (wyliczony za lata 1972 – 1981), z uwzględnieniem 11 lat, 2 miesięcy i 9 dni, tj. 134 miesięcy okresów składkowych, a także okresów nieskładkowych odpowiedzialnych za zasiłki chorobowe w wymiarze 1 miesiąca i 23 dni, tj. 1 miesiąc okresów nieskładkowych po ograniczeniu do 1/3 uwzględnionych okresów składkowych, współczynnika proporcjonalnego wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego –51,04%, 24% kwoty bazowej –293,01 zł, średniego dalszego trwania życia– 209 miesięcy. Podał, że do ustalenia wartości kapitału początkowego nie uwzględnił okresów po 15.11.1991r., tj.:

1) 17.11.1992 r. - 16.02.1993 r. – Biuro (...) –CD. & C. (...), Biuro (...), (...),

2) 14.03.1994 r. - 14.06.1994 r. – Biuro (...) –CD. & C. (...), Biuro (...),

3) 1.10.1995 r. - 31.10.1995 r. – (...) Sp. z o.o. „Liczniki ciepła i wodomierze”, ponieważ dokumentacja jest niepełna, gdyż za w/w okresy brak informacji o okresach nieskładkowych oraz okresu 8.06.1998 r. – 31.12.1998 r. – Przedsiębiorstwo (...) Spółka z o.o., ponieważ przedłożony dokument nie stanowi środka dowodowego z uwagi na brak pieczątki imiennej osoby sporządzającej dokument.

Poza tym Zakład poinformował, że nie zaliczono pracy z tytułu działalności gospodarczej– produkcji pieczarek, gdyż wnioskodawca nie figuruje, jako płatnik składek w ZUS. Następnie Zakład wyjaśnił, że ponowne przeliczenie wartości kapitału początkowego nastąpi po przedłożeniu dokumentacji zawierającej informacje o ewentualnych okresach nieskładkowych lub legitymację ubezpieczeniową z oświadczeniem własnym. Nadto ZUS poinformował, że z faktycznych zarobków za okresy: 17.04.1972 r. - 8.07.1972 r. w Biurze (...) w Ł.”, 20.05.1974 r. - 16.04.1980 r. w Biurze (...) w Ł.”, 4.09.1972 r. - 31.05.1973 r. w (...) Sp. z o.o., 15.05.1980 r. - 15.12.1980 r. w (...) Sp. z o.o., 17.12.1980 r. - 18.08.1982 r. w Biurze (...) w Ł.”, 12.02.1996 r. - 31.03.1997 r. w (...) Zakładzie (...), w których to okresach zastosowano minimalne wynagrodzenie w j.g.u. zgodnie z ustawą z dnia 4.09.2008r. (Dz.U. Nr 192,poz.l 180). ZUS poinformował również wnioskodawcę, że okres opłacania składek na ubezpieczenie rolników nie jest uwzględniony przy naliczaniu kapitału początkowego. /decyzja k. 64 akt ZUS, załącznik k. 65 akt ZUS/.

W dniu 3.10.2016r. J. O. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu odwołujący podniósł, że dysponuje legitymacją ubezpieczeniową potwierdzającą jego faktyczne wynagrodzenie, przewyższające płacę minimalną, którą przedłożył wraz z rzeczonym odwołaniem, jak również inne dowody na wysokość osiąganego wynagrodzenia i okresów składek. Dodał, że dysponuje też zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu w 1972r. oraz w 1974r. w związku z zatrudnieniem w Biurze (...). Wniósł o zaliczenie okresu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o., w (...) Zakładach (...) w okresie 12.05.1980r.-15.12.1980r., w (...) CD. & C. (...) Biuro (...), (...), a nadto o zaliczenie okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników akcentując, że mimo iż złożył organowi rentowemu dokumenty opłacenia składek ZUS nie zaliczył w/w okresu składkowego.

/odwołanie k. 2-4/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu podniósł, że na podstawie przedłożonej wraz z odwołaniem nowej dokumentacji ponownie przeliczył wartość kapitału początkowego dla ubezpieczonego. /odpowiedź na odwołanie k. 24/.

Decyzją z dnia 10.10.2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił J. O. kapitał początkowy na podstawie nowej dokumentacji dołączonej do odwołania wnioskodawcy z dnia 3.10.2016r., którą to decyzją przeliczono wartość kapitału początkowego na kwotę 51.380,56 zł, jako podstawę wymiaru przyjmując kwotę 599,58 zł, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego 49,11% (wyliczony za lata 1972 – 1981), z uwzględnieniem 11 lat, 9 miesięcy i 2 dni, tj. 141 miesięcy okresów składkowych, a także okresów nieskładkowych odpowiedzialnych za zasiłki chorobowe w wymiarze 1 miesiąca i 23 dni, tj. 1 miesiąc okresów nieskładkowych po ograniczeniu do 1/3 uwzględnionych okresów składkowych, współczynnika proporcjonalnego wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego – 52,51%, 24% kwoty bazowej – 293,01 zł, średniego dalszego trwania życia – 209 miesięcy. Zakład poinformował, że przedłożone zaświadczenie na druku Rp-7 z 27.09.2016r. (...) Sp. z o.o., nie spełnia warunków formalnych z uwagi na brak pieczątek imiennych dwóch osób odpowiedzialnych za sprawy kadrowe i płacowe, a poza tym brak danych dlaczego firma (...) Sp. z o.o. wystawia dokumenty płacowe za przedsiębiorstwo Biuro o (...) Budownictwa (...)”- za okres uwzględniono minimalne wynagrodzenie. Nadto ZUS poinformował wnioskodawcę, że nie zaliczono okresów po 15.11.1991 tj.:

1)  17.11.1992 r. -16.02.1993 r. – Biuro (...) – CD. & C. (...), Biuro (...), (...),

2)  14.03.1994 r. - 14.06.1994 r. – Biuro (...) – CD. & C. (...), Biuro (...),

3)  1.10.1995 r. - 31.10.1995 r. – (...) Spółka z o.o. „Liczniki ciepła i wodomierze”, ponieważ dokumentacja jest niepełna, gdyż za w/w okresy brak informacji o okresach nieskładkowych. Zakład dodał, że Ponowne przeliczenie wartości kapitału początkowego nastąpi po przedłożeniu dokumentacji zawierającej informacje o ewentualnych okresach nieskładkowych lub legitymację ubezpieczeniową w zakresie wpisów zwolnień lekarskich z oświadczeniem własnym.

ZUS poinformował też, że nie zaliczono pracy z tytułu działalności przy produkcja pieczarek, gdyż wnioskodawca nie figuruje jako płatnik składek w ZUS, a praca w gospodarstwie rolnym nie jest uwzględniana do wysokości wartości kapitału początkowego. / decyzja k. 95, załącznik k. 92-93/.

Od powyższej decyzji wnioskodawca złożył odwołanie wnosząc o jej zmianę oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu podniósł, że dysponuje zaświadczeniem o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za rok 1972 i 1974 w związku z zatrudnieniem w Biurze (...), dodając, że prawdopodobnie do czasu złożenia n/n odwołania nie zostało wystawione zaświadczenie za okres późniejszy. Dodał, że wystąpił do podmiotów go zatrudniających w spornym okresie, ale do czasu wniesienia odwołania nie uzyskał żadnej odpowiedzi. Zarzucił, że mimo załączonych dokumentów z okresu zatrudnienia w dzikich Zakładach (...) w okresie 12.05.1980r.- 15.12.1980r. organ rentowy przyjął jedynie wynagrodzenie minimalne. Zaakcentował, że organ ponownie nie zaliczył jego okresu składkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym rolników pomimo przedłożenia dokumentów opłacania składek z tytułu prowadzenia przez ubezpieczonego tzw. działów specjalnych produkcji rolnej. / odwołanie k. 2-3załączonych akt VIII U 2726/16/.

W odpowiedzi na przedmiotowe odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. / odpowiedź na odwołanie k. 8 załączonych akt VIII U 2726/16/.

Postanowieniem z dnia 31.01.2017r. Sąd Okręgowy w Łodzi postanowił połączyć sprawy obu odwołań wnioskodawcy od opisanych decyzji. /postanowienie k. 13 załączonych akt VIII U 2726/16/.

W piśmie procesowym z dnia 27.06.2017r. pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował okresy oraz wysokość dochodów wnioskodawcy, które -zdaniem strony odwołującej - ZUS powinien przyjąć do ustalenia wysokości kapitału początkowego skarżącego, a mianowicie: za okres 17.04.-8.07.1972r. – (...) wynagrodzenie 2964 zł – zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 4.09.-31.12.1972r. –ELTA wynagrodzenie 4000zł –pisma P., książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-31.05.1973r. ELTA wynagrodzenie 5000zł –pisma P., książeczka ubezpieczeniowa, za okres 20.05.31.12.1974r. (...) wynagrodzenie 10500zł –zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-31.12.1975r. – (...) wynagrodzenie 21324zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-31.12.1976r. – (...) wynagrodzenie 30794zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-31.12.1977r. – (...) wynagrodzenie 35116zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-31.12.1978r. – (...) wynagrodzenie 37159zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-31.12.1979r. – (...) wynagrodzenie 34947zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-16.04.1979r. – (...) wynagrodzenie 18567zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 12.05.-15.12.1980r. – (...) wynagrodzenie 28000zł kartoteka pracownika wraz z załącznikami, za okres 17.12.-31.12.1970r. – (...) wynagrodzenie 1750zł, 48317zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-31.12.1981r. – (...) wynagrodzenie 52500zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 1.01.-18.08.1982r. – (...) wynagrodzenie 26250zł zaświadczenie G. Rock, książeczka ubezpieczeniowa, za okres 15.06.1983r.-31.12.1987r. –okres rolniczy zeznania świadków, dokumenty spółdzielni, polisy, dokumenty kredytowe, za okres 17.11.1992r.-16.02.1993r.– SETO – świadectwo pracy, za okres 14.03.1994r.-14.06.1994r. – SETO – świadectwo pracy, za okres 1.10.1995r.-31.10.1995r. – S. P. – świadectwo pracy, za okres 12.02.1996r.-31.03.1997r. – W. – wynagrodzenie 14715,94zł, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, za okres 1.04.1997r.-21.04.1998r. – (...) G.– wynagrodzenie 6775,87zł, poświadczenie ubezpieczenia społecznego, za okres 8.06.1998r.-31.01.1999r. – (...) wynagrodzenie 12290,12zł zestawienie wynagrodzeń (...), za okres 1.09.1999r.-28.02.2001r. – H. – zgodnie z ZUS. /pismo procesowe k. 78-79/

W piśmie procesowym z 26.07.2017r. ZUS poinformował, że w dniu 24.07.2017r. wydano kolejną decyzję o ponownym ustaleniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy po uwzględnieniu druku Rp-7 z zarobkami za 1972r. i 1974r. dołączonego do w/w pisma pełnomocnika wnioskodawcy z 27.06.2017r. Zakład wyjaśnił, że aktualnie wartość kapitału początkowego na dzień 1.01.1999r. wynosi 51499,69zł a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 49,42% (za lata 1972 -1981). Jednocześnie ZUS odnosząc się do w/w pisma procesowego wnioskodawcy podał, że: 1) za 1972r. przyjęto kwotę wynagrodzenia 6.863,91zł, tj. kwotę z druku RP-7 z G. Rock 2.964,00zł + 3.899,91zł minimalne wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 4.09.1972r. do 31.12.1972r. (brak wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej); 2) za 1973r. przyjęto kwotę wynagrodzenia 5000zł, tj. minimalne wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 1.01.1973r. do 31.05.1973r. –zgodne z pismem procesowym pełnomocnika wnioskodawcy; 3) za 1974r. przyjęto kwotę wynagrodzenia 8861zł, tj. kwotę z druku RP-7 z G. Rock załączonego do pisma procesowego pełnomocnika wnioskodawcy - brak innych dokumentów potwierdzających jakiekolwiek dochody w tym roku; 4) za lata 1975–1979 przyjęto wynagrodzenie z legitymacji ubezpieczeniowej w kwotach analogicznych, jak w piśmie procesowym pełnomocnika wnioskodawcy; 5) za 1980r. przyjęto kwotę wynagrodzenia 51.618,05zł, tj. l.000,05zł minimalne wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 17.12.1980r. do 31.12.1980r., kwotę 18567zł na podstawie wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy oraz kwotę (...) wynikającą z kartoteki pracownika, a więc łącznie więcej niż wnioskuje pełnomocnik wnioskodawcy; 6) za 1981r. przyjęto kwotę wynagrodzenia 28800zł, tj. minimalne wynagrodzenie w j.g.u.za cały rok, a więc także więcej niż wnioskuje pełnomocnik wnioskodawcy, chociaż kwoty przypisane do 1981r. nie znajdują jakiegokolwiek potwierdzenia i wydaje się, że pismo procesowe pełnomocnika wnioskodawcy jest w tym miejscu poprzestawiane w zakresie przypisanych kwot do poszczególnych lat. Zakład podniósł, że pełnomocnik wnioskodawcy powoływał się często na zapisy w legitymacji ubezpieczeniowej i zaświadczenie o wynagrodzeniu, w których częstokroć nie przedstawiono kwot, o których pisze pełnomocnik; 7) za 1982r. przyjęto kwotę wynagrodzenia 25080zł, tj. minimalnego wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 1.01.1982r. do 18.08.l982r. czyli mniej niż żąda pełnomocnik wnioskodawcy ponieważ nie wiadomo skąd pochodzi wskazana przez niego kwota; 8) za okres od 1983r. do 1987r. brak podstaw do przyjęcia okresu rolniczego, gdyż przy ustalaniu kapitału początkowego nie uwzględnia się okresów rolnych z uwagi na brak odesłania do stosowania właściwego przepisu w treści art. 173 i 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; 9) brak jest także podstaw do przyjęcia wynagrodzeń zawartych w świadectwach pracy w okresach od 1992r. do 1995r. ponieważ przedłożona dokumentacja jest niepełna i nie ma informacji o okresach nieskładkowych przypadających po 14.11.1991r., zatem okresy te nie zostały uwzględnione przy ustalaniu kapitału początkowego; 10) za lata 1996-1998 przyjęto wynagrodzenie, jak na karcie 96 akt ZUS i brak jest podstaw do uwzględnienia roszczeń pełnomocnika, gdyż przedstawione kwoty wynagrodzeń w treści pisma procesowego nie są przypisane do poszczególnych lat, tylko obejmują cały okres z przełomem poszczególnych lat, a zarobki winny być przypisane do danego roku kalendarzowego. W konkluzji ZUS podał, że podtrzymuje dotychczasowe stanowisko wyrażone ostatecznie w treści decyzji z dnia 24.07.2017r. i wniósł o oddalenie odwołania. /pismo procesowe ZUS k. 90/.

Na rozprawie w dniu 23.01.2018r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku w niniejszej sprawie - pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, jednocześnie oświadczył, że co do zasady nie kwestionuje danych przyjętych przez ZUS do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego z lat 1972-1981. Natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. / e-protokół rozprawy z dnia 23.01.2018r. –00:02:09, 00:06:23/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. O., urodzony (...), złożył wniosek o ustalenie kapitału początkowego w dniu 18.07.2016r. / wniosek k. 1 akt ZUS/.

Wnioskodawca w spornym okresie od 1.09.1982 r. do 31.12.1987 r. prowadził działalność polegającą na produkcji pieczarek jako dział specjalny produkcji rolnej. Wnioskodawca z tego tytułu podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników i opłacał składki na te ubezpieczenia do KRUS, a w późniejszym okresie, gdy przystąpił do Spółdzielni (...), która zrzeszała producentów pieczarek, składki na ubezpieczenie społeczne skarżącego odprowadzała rzeczona spółdzielnia. Odwołujący w związku z przedmiotową działalnością opłacał podatek rolny i składkę na fundusz ubezpieczenia emerytalnego rolników. W okresie prowadzenia przez skarżącego pieczarkarni żona wnioskodawcy została zgłoszona do ubezpieczenia rolników jako domownik rolnika. W tym czasie wnioskodawca nie miał żadnego innego zatrudnienia i podlegał jedynie ubezpieczeniom społecznym rolników. /zeznania wnioskodawcy e-prot. z 13.06.2017r.: (...) w zw. z 00:05:26-00:34:17, zeznania świadka J. L. e-prot. z 13.06.2017r.: 01:04:10-01:12:06, wniosek o ubezpieczenie OC k. 81, zestawienie kosztów uprawy pieczarek k. 83-84, zestawienie dokumentów potwierdzających prowadzenie gospodarstwa rolnego i opłacanie składek z tego tytułu k. 15 akt ZUS: książeczka członkowska Wojewódzkiej Spółdzielni (...), umowy kontraktacji na lata 1983-1988, 1986-1990, 1987-1991, zaświadczenia z 21.10.1982r., z 15.01.2004r., z 1.09.1986r., z 21.03.1988r., z 3.06.2003r., potwierdzenie wpłaty za podatek rolny, zeznanie do wymiaru podatku rolnego, nakazy płatnicze, potwierdzeni wpłaty na Fundusz (...), upomnienia z 26.08.1987r., z 6.04.1987r., z 23.11.1985r., potwierdzenie wpłaty/.

Wnioskodawca nie figurował w systemie ZUS jako płatnik składek w związku z prowadzeniem w spornym okresie pieczarkarni i nie opłacał z tego tytułu składek na ubezpieczenie społeczne do ZUS. /niesporne, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 13.06.2017r.: (...) w zw. z 00:05:26-00:34:17, pismo ZUS z 12.08.2016r. k. 53 akt ZUS/.

W dniu 24.07.2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych – I Oddział w Ł. wydał kolejną decyzję o ponownym ustaleniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy po uwzględnieniu druku Rp-7 z zarobkami za 1972r. i 1974r. dołączonego w toku niniejszego postępowania sądowego do pisma procesowego pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 26.07.2017r. W decyzji tej Zakład ustalił, że aktualnie wartość kapitału początkowego na dzień 1.01.1999r. dla ubezpieczonego wynosi 51.499,69zł, podstawa kapitału początkowego wynosi 603,36 zł, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 49,42% (za lata 1972 -1981), z uwzględnieniem 11 lat, 9 miesięcy i 2 dni, tj. 141 miesięcy okresów składkowych, a także okresów nieskładkowych odpowiedzialnych za zasiłki chorobowe w wymiarze 1 miesiąca i 23 dni, tj. 1 miesiąc okresów nieskładkowych po ograniczeniu do 1/3 uwzględnionych okresów składkowych, współczynnika proporcjonalnego wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego – 52,51%, 24% kwoty bazowej – 293,01 zł, średniego dalszego trwania życia – 209 miesięcy. Organ rentowy podał, że do ustalenia wysokości kapitału początkowego nie uwzględnił okresów: 1.01.1986 r. – 31.12.1987 r. gdyż przy ustalaniu kapitału początkowego nie uwzględnia się okresu pracy w gospodarstwie rolnym, 17.11.1992 r. - 16.02.1993 r., 14.03.1994 r. - 14.06.1994 r., 1.10.1995 r. -31.10.1995 r., gdyż nie zostały wystarczająco udowodnione / decyzja wraz z załącznikiem dot. obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 98-99 akt ZUS/.

ZUS wydając w/w decyzję z dnia 24.07.2017 r.:

1) za 1972 r. przyjął kwotę wynagrodzenia 6.863,91zł, tj. kwotę wynikającą z druku RP-7 z G. Rock 2.964 zł oraz kwotę 3.899,91 zł minimalne wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 4.09.1972r. do 31.12.1972r. z uwagi brak wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy;

2) za 1973 r. przyjął kwotę wynagrodzenia 5000 zł, tj. minimalne wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 1.01.1973r. do 31.05.1973r.;

3) za 1974 r. przyjął kwotę wynagrodzenia 8861zł, tj. kwotę wynikającą z druku RP-7 z G. Rock;

4) za lata 1975–1979 przyjął wynagrodzenie z legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy;

5) za 1980 r. przyjął kwotę wynagrodzenia 51.618,05zł, tj. l.000,05zł minimalne wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 17.12.1980r. do 31.12.1980r., kwotę wpis w legitymacji ubezpieczeniowej oraz kwotę (...) z kartoteki pracownika;

6) za 1981 r. przyjął kwotę wynagrodzenia 28800zł, tj. minimalne wynagrodzenie w j.g.u.za cały rok;

7) za 1982 r. przyjął kwotę wynagrodzenia 25.080zł, tj. minimalne wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 1.01.1982r. do 18.08.l982r.

Wnioskodawca nie kwestionował przyjętych przez ZUS w/w okresów ubezpieczenia ani też wysokości wynagrodzeń

/ okoliczności niesporne, a nadto wykaz wprowadzonych dochodów ubezpieczonego k. 96 akt ZUS, legitymacja ubezpieczeniowa wnioskodawcy k. 7-15, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za lata 1972 i 1974 – RP-7 k. 18-19, 80, kartoteka pracownika z 1980r. i karta zasiłkowa z 1981r. k. 22-23, karty wynagrodzeń 43-44, legitymacja ubezpieczeniowa k. 53, zeznania świadka G. P. e-prot. z 13. (...).: 00:46:18-01:02:56/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, których wartości dowodowej nie kwestionowała żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu, a nadto w oparciu o zeznania świadków i częściowo wnioskodawcy, a mianowicie w takim zakresie, w jakim zeznania odwołującego znalazły oparcie w pozostałym wiarygodnym materiale dowodowym.

Sąd nie przyznał natomiast waloru wiarygodności w tej części zeznaniom skarżącego, w których twierdził, że w spornych okresach zatrudnienia po 15.11.1991r. nie chorował, albowiem twierdzenia te pozostały gołosłowne, wobec bezspornej okoliczności, że w zachowanej dokumentacji z okresów zatrudnienia: 17.11.1992r.-16.02.1993r. – Biuro (...) –CD. & C. (...), Biuro (...), (...), 2) 14.03.1994r.-14.06.1994r. – Biuro (...) –CD. & C. (...), Biuro (...), 3) 1.10.1995r.-31.10.1995r. – (...) Sp. z o.o. „Liczniki ciepła i wodomierze”, brak jest informacji o okresach nieskładkowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie rozważań celem uporządkowania ostatecznego stanu sprawy należy wskazać po pierwsze, że organ rentowy w toku niniejszego postępowania wywołanego wniesionym w dniu 3.10.2016r. odwołaniem od decyzji z 30.08.2016r. w związku z przedłożeniem przez wnioskodawcę wraz z tym odwołaniem nowych środków dowodowych przeliczył najpierw decyzją z dnia 10.10.2016r. wartość kapitału początkowego dla J. O. i przyjął w okresie 20.05.1974 r. - 16.04.1980 r. zatrudnienia w Biurze (...) w Ł. faktyczne zarobki skarżącego wynikające z załączonej przez wnioskodawcę do rzeczonego odwołania legitymacji ubezpieczeniowej (...) na podstawie wpisów dokonanych przez zakład pracy (dotyczy lat 1975-1980), a także zarobki za okres zatrudnienia w (...) w okresie 12.05.1980 r. - 15.12.1980 r., uznał okres i dochody dotyczące ubezpieczenia w okresie 8.06.1998 r. – 31.12.1998 r. w Przedsiębiorstwie (...) Spółka z o.o.

Następnie ZUS wydał w toku niniejszego postępowania odwoławczego kolejną decyzję z dnia 24.07.2017 r., którą ponownie ustalił wysokość kapitału początkowego wnioskodawcy na dzień 1.01.1999r. na kwotę 51499,69zł i przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego w wysokości 49,42%.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że strona odwołująca, będąc reprezentowaną przez zawodowego pełnomocnika, nie kwestionowała ostatecznie przyjętych przez ZUS do wydania decyzji z dnia 24.07.2017 r. o ponownym przeliczeniu kapitału początkowego dla wnioskodawcy następujących okresów ubezpieczenia i kwot wynagrodzeń:

1) za 1972 r. kwoty wynagrodzenia 6.863,91zł na podstawie druku RP-7 z G. Rock 2.964zł oraz kwoty 3899,91zł stanowiącej minimalne wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 4.09.1972r. do 31.12.1972r. z uwagi brak wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy;

2) za 1973r. kwoty wynagrodzenia 5000zł, tj. minimalnego wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 1.01.1973r. do 31.05.1973r.;

3) za 1974r. kwoty wynagrodzenia 8861zł, tj. kwoty z druku RP-7 z G. Rock załączonego do pisma procesowego pełnomocnika wnioskodawcy z 26.07.2017r.;

4) za lata 1975–1979 wynagrodzenia wynikającego z wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy;

5) za 1980r. kwoty wynagrodzenia 51.618,05zł, tj. l000,05zł minimalnego wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 17.12.1980r. do 31.12.1980r., kwoty wynagrodzenia w wysokości 18567zł wynikającej z wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej oraz kwoty (...) wynikającej z kartoteki pracownika;

6) za 1981r. kwoty wynagrodzenia 28.800 zł, tj. minimalnego wynagrodzenie w j.g.u.za cały rok, która jest wyższa niż wnioskowana przez pełnomocnika skarżącego

7) za 1982r. kwoty wynagrodzenia 25080zł, tj. minimalnego wynagrodzenie w j.g.u. za okres od 1.01.1982r. do 18.08.l982r.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uwzględnił, że stosownie do treści art. 477 ¹³ k.p.c. zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części.

Zgodnie zaś z art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli wydanie wyroku stało się zbędne.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹³ k.p.c. w zw. z art. 355 §1 k.p.c., w pkt 1 sentencji wyroku umorzył niniejsze postępowanie w zakresie ustalenia wysokości kapitału początkowego dla J. O. na kwotę 51.499,69 zł, przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego na poziomie 49,42%.

Odwołania od zaskarżonych decyzji z 30.08.2016r. i z 10.10.2016r. w pozostałym spornym zakresie podlegały natomiast oddaleniu, albowiem wnioskodawca aż do zakończenia postępowania w niniejszej sprawie nie udowodnił zasadności swoich żądań.

Celem uporządkowania dalszych wywodów należy wskazać, które kwestie pozostały ostatecznie sporne w niniejszym postępowaniu.

Dotyczą one nieuwzględnionych przez ZUS do ustalenia kapitału początkowego wnioskodawcy:

1) okresu dotyczącego lat 1983-1987, gdy wnioskodawca prowadził pieczarkarnię i podlegał w tym czasie ubezpieczeniom społecznym rolników oraz opłacał należne składki do KRUS,

2) wynagrodzeń zawartych w świadectwach pracy w okresie od 1992 r. do 1995 r. ponieważ przedłożona dokumentacja jest niepełna i nie ma informacji o okresach nieskładkowych przypadających po 14.11.1991 r.,

3) wynagrodzeń za lata 1996 - 1998 w inny sposób niż ten w jaki ZUS przyjął te wynagrodzenia jak na karcie 96 akt ZUS-owskich, tj. wynagrodzenia dla danego roku kalendarzowego.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016r., poz. 887 ze zm.) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2).

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r. (ust. 3).

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353), kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Natomiast zgodnie z ust. 2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999r.

Natomiast w myśl ust. 7 do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r. Ust. 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r.

Ustęp 8 analizowanego przepisu stanowi zaś, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego
i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r. według określonego w ustawie wzoru. Wartość współczynnika, obliczonego na podstawie ust. 8, w zależności od płci, wieku ubezpieczonego oraz stażu ubezpieczeniowego w dniu 31 grudnia 1998 r., przedstawiona jest w tabeli, stanowiącej załącznik do ustawy (ust. 13).

Średnie trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osoby w wieku 62 lat wynosi 209 miesięcy, co wynika z Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego
w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn z dnia 25.03.1999 r. (M.P. Nr 12, poz. 173).

Zgodnie z art.15 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Z kolei ust.3 tego samego przepisu stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust.4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z ust. 4 i ust. 5 art. 15 ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty: 1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych, 2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu, 3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty oraz mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Stosownie do art. 15 ust 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawanie w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Natomiast w myśl art.16 cytowanej ustawy przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art.15 ust.1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

Jak stanowi § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja § 21 ust. 1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997r. - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997r. - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 - III Aur 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III Aur 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Należy podkreślić, iż Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. i sprawie, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane i ich dopuszczenie za celowe.

Przechodząc do oceny merytorycznej rozpoznawanych odwołań Sąd Okręgowy zważył, że co do spornego okresu od 1983 r. do 1987 r., w którym skarżący prowadził działalność polegającą na hodowli pieczarek, odwołania od zaskarżonych decyzji nie zasługiwały na uwzględnienie, z uwagi na brak podstawy prawnej do uwzględnienia okresów rolnych przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego.

Z treści przepisów art.173 i art.174 cytowanej ustawy wynika bowiem, że do wysokości kapitału początkowego w ogóle nie uwzględnia się okresów pracy w gospodarstwie rolnym.

W konsekwencji należy uznać, że do ustalenia wysokości kapitału początkowego wnioskodawcy nie miał żadnego wpływu okres pracy w gospodarstwie rolnym, a za taki należało uznać okres prowadzenia pieczarkarni, skoro skarżący w tym czasie podlegał i opłacał z tego tytułu składki do KRUS na własne ubezpieczenie i na ubezpieczenie żony jako domownika rolnika.

To zaś oznacza, że w efekcie ustawowego sposobu ustalania kapitału początkowego bez znaczenia dla jego wysokości było prowadzenie pieczarkarni, gdyż był to okres, w którym skarżący podlegał rolniczemu ubezpieczeniu, co zresztą trafnie w toku niniejszego postępowania wielokrotnie, konsekwentnie akcentował organ rentowy.

Dodać jedynie gwoli ścisłości należy, że nie samo prowadzenie działalności gospodarczej, ale jednoczesne opłacanie z tego tytułu składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS warunkuje uwzględnienie takiego okresu do ustalenia wysokości kapitału początkowego.

Co się zaś tyczy niezliczonych wynagrodzeń wynikających ze złożonych świadectw pracy z okresów zatrudnienia wnioskodawcy po 15.11.1991r.: 1) 17.11.1992r.-16.02.1993r. – Biuro (...) –CD. & C. (...), Biuro (...), (...), 2) 14.03.1994r.-14.06.1994r. – Biuro (...) –CD. & C. (...), Biuro (...), 3) 1.10.1995r.-31.10.1995r. – (...) Sp. z o.o. „Liczniki ciepła i wodomierze”, to należy podkreślić, że nie jest w sprawie sporne, że w dostępnej dokumentacji brak jest informacji o okresach nieskładkowych. Nadmienić należy, że od 15 listopada 1991 r. weszła w życie ustawa z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 1991 r., Nr 104. poz. 450), która wprowadziła pojęcie okresów składkowych i nieskładkowych.

Wobec powyższego Sąd zważył, że do obliczenia kapitału początkowego, należy przedłożyć dowody potwierdzające przebyte okresy składkowe i nieskładkowe, między innymi świadectwa pracy, legitymację ubezpieczeniową zawierająca wpis o okresie zatrudnienia itp. Odwołujący zaś, będąc reprezentowanym przez zawodowego pełnomocnika, nie przedstawił aż do zakończenia postępowania odwoławczego żadnych nowych dowodów w tym przedmiocie. Zgodnie z regułami dowodzenia obowiązującymi w procesie cywilnym, to na stronie, która z określonych twierdzeń wywodzi skutki prawne ciąży obowiązek przedstawienia na te okoliczność dowodów. Wobec powyższego i w tym zakresie odwołania okazały się bezzasadne.

Odnosząc się do stanowiska pełnomocnika wnioskodawcy, że odwołujący złożył zeznania, iż nie chorował w w/w okresach, Sąd zważył, że nie jest możliwe ustalenie wysokości kapitału początkowego wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.).

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Żądanie ubezpieczonego w zakresie ustalenia wysokości kapitału początkowego nie może zostać uwzględnione, gdyż wnioskodawca nie udowodnił, że w w/w spornych okresach osiągał wynagrodzenie zgodnie z zapisami znajdującymi się w świadectwach pracy.

Analizując treść pisma procesowego pełnomocnika wnioskodawcy z 27.06.2017 r., w którym wskazał kwoty wynagrodzeń i okresy ubezpieczenia, które jego zdaniem winny być uwzględnione przez ZUS przy ustaleniu kapitału początkowego, Sąd nie doszukał się także żadnych uchybień w ustaleniu przez organ rentowy wynagrodzeń skarżącego z lat 1996-1998 w zestawieniu za kartą 96 akt ZUS, gdyż zarobki powinny być przypisane do danego roku kalendarzowego. Natomiast strona skarżąca wnioskowała o uwzględnienie zarobków obejmujące okresy z przełomu lat. W tym stanie rzeczy żądanie odwołującego w analizowanym zakresie również nie mogło zostać uwzględnione.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił odwołania w pozostałym zakresie na podstawie na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c., o czym orzeczono, jak w punkcie drugim sentencji wyroku.

Na podstawie art. podstawie art. 98 k.p.c. Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na rzecz J. O. kwotę 360 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika procesowego skarżącego Sąd ustalił na podstawie § 9 ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym do spraw wszczętych przed dniem 27 października 2016 r.) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 roku, poz.1800), mając na uwadze, że zgodnie z § 2 obowiązującego od dnia 27 października 2016 r. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku, zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2016.1668) do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

A.P.